RICHTLIJN MEDICATIEVERSTREKKING VERZORGINGSHUIZEN EN THUISZORG GRAAFSCHAP COLLEGE DOETINCHEM SECTOR ZORG EN WELZIJN

Transcriptie

1 RICHTLIJN MEDICATIEVERSTREKKING VERZORGINGSHUIZEN EN THUISZORG GRAAFSCHAP COLLEGE DOETINCHEM SECTOR ZORG EN WELZIJN pag. 1 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

2 MEDICATIEVERSTREKKING VERZORGINGSHUIZEN/VERPLEEGHUIZEN/THUISZORG MIDDELS BAXTERMEDICATIE Inleiding Op het Graafschap College gaan wij met ingang van. 2017, werken met medicatieverstrekking middels Baxtermedicatie, voor de studenten van de sector Zorg en Welzijn, MBO-niveau 3 en 4, die de vaardigheid medicatie uitzetten willen aftekenen voor in de praktijk. Daarvoor is het van belang dat er een protocol is waarin staat vermeld hoe hier daadwerkelijk mee om wordt gegaan, denk hierbij m.n. aan de wijzigingen van medicatie. Wij werken via school samen met Apotheek de Haan in Doetinchem, zij hebben ook de Baxterrollen voor onze school verzorgd, met de daarbij passende toedienlijst en medicatieoverzicht. Inhoudsopgave 1) In zorg nemen nieuwe cliënt.3 2) Eerste medicijnverstrekking ) Door apotheek verstrekte lijsten: toedienlijst...3 4) Door apotheek verstrekte lijsten: actueel medicatieoverzicht..4 5) Bijsluiters..4 6) Medicatiebewaking...4 7) Opiaten..4 8) Deelbare medicatie via Baxterzakjes 5 9) Niet deelbare continue medicatie..5 10) Tijdelijke medicatie ) Recepten en kwartaal autorisatielijsten.6 12) Medicatieview arts en apotheker ) Wijzigen Baxtermedicatie ( algemeen ) 7 14) Wijziging Baxtermedicatie halverwege een Baxterronde..7/8 15) Tussentijdse wijziging niet-baxter medicatie ) Wijziging ná het laatste mutatietijdstip ) 24 uur Dekking ) Diverse praktische punten ) Naleving ) Definities.10 pag. 2 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

3 1) In zorg nemen van een nieuwe cliënt Huisarts, specialist, thuiszorgorganisatie melden een nieuwe cliënt aan voor Baxtermedicatie. Ook kan de cliënt zelf aangeven dat hij medicijnen verstrekt wil krijgen via de Baxter. De apothekersassistente mag naar eigen inschatting bekijken of de cliënt in aanmerking komt voor de Baxter. Apotheek moet geboortedatum, BSN, laatste medicatieoverzicht krijgen + bankrekeningnummer voor evt. verlenen van automatische incasso Zorgorganisatie moet bij intake achterhalen welke zelfzorg medicijnen regelmatig gebruikt worden doorgeven aan de apotheek Huisarts moet weten of er sprake is van verslavingen Arts zorgt voor uitschrijven van recepten/medicatieoverzicht, arts is ook verantwoordelijk voor wijzigingen binnen de medicatie. Apotheek werkt uitsluitend op basis daarvan. Apotheek verwerkt gegevens in het Apotheek Informatie Systeem en print een medicatieoverzicht en een toedieningslijst uit. Voor verzorgingstehuizen levert de apotheek dezelfde dag de Baxtermedicatie met medicatieoverzicht en toedienlijst af. Bij de cliënt die de zorg krijgt via de thuiszorgorganisatie, is het streven dit z.s.m. te doen, en uiterlijk binnen 2 weken. Dit omdat er in dit geval ook gezorgd moet worden voor een map met de bijsluiters en het invoeren van een nieuwe patiënt in het systeem, en de uitleg over de medicatie moet gegeven worden aan de cliënt. Het is arbeidsintensiever. 2) Eerste medicijnverstrekking Apotheek bepaalt i.o.m. de zorgorganisatie wanneer de eerste levering vanuit de apotheek moet plaatsvinden Baxtermedicatie wordt in een medicatierol afgeleverd voor de periode van 7 dagen, samen met de bijbehorende toedieningslijst Apotheek deelt cliënt in voor de levering van de Baxtermedicatie vaste startdag van de Baxterronde wordt vastgelegd. Niet-deelbare medicatie wordt geleverd gedurende 1 maand. De apotheek zorgt voor de recepten. Medewerker van thuiszorgorganisatie legt afspraken met cliënt over opslag en beheer vast in zorgleefplan 3) Door apotheek verstrekte toedienlijsten Verpleging/verzorging gebruikt direct op de 1 e dag uitsluitend de door de apotheek geleverde toedienlijst voor aftekenen De toedienlijst is gespecificeerd voor elk geneesmiddel afzonderlijk Er wordt gecontroleerd of het uiterlijk en aantal van de inhoud van het zakje klopt met de beschrijving op het zakje apotheek is verantwoordelijk dat dit klopt!!! Klopt dit niet, medewerker: tekent niet af dient niets uit betreffende zakje toe neemt contact op met de apotheek Bij toedienen wordt voor elk geneesmiddel apart afgetekend pag. 3 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

4 4) Door apotheek verstrekte lijsten : actueel medicatieoverzicht Medicatieoverzicht wordt bij verzorgingshuizen altijd binnen 24 uur na het in zorg nemen van de cliënt geleverd, in geval van een cliënt thuis dus niet. Is het in de thuissituatie spoed, dan wordt het direct geleverd, maar anders binnen 2 weken omdat het arbeidsintensiever is, omdat er een map gemaakt moet worden. Tot die tijd krijgt de cliënt de medicatie aangeleverd op de oude manier in doosjes. Medicatieoverzicht wordt doorgaans bij de eerste geneesmiddellevering direct meegestuurd en opgeslagen in cliëntendossier, achter de toedienlijst. Op dit overzicht staat alle medicatie die de cliënt gebruikt. Dit betreft de deelbare en niet-deelbare medicatie. Medicatieoverzicht moet altijd actueel zijn er wordt steeds een nieuw overzicht geleverd: bij start medicatieverstrekking bij herstart medicatieverstrekking door de zorgorganisatie na tijdelijk verblijf ziekenhuis bij elke wijziging in de medicatie: start, wijzig, stop Actueel medicatieoverzicht wordt meegegeven door de zorgorganisatie bij: opname in het ziekenhuis polibezoek medisch specialist ontslag uit de zorg De zorgorganisatie is zodanig georganiseerd dat bij ontvangst van een nieuw actueel medicatieoverzicht de oude verwijderd en vernietigd wordt 5) Bijsluiters Cliënt of verzorgende moet beschikken over een actuele bijsluiters voor ieder verpakt geneesmiddelen De apotheek levert bijsluiters bij elke eerste uitgifte aan de cliënten thuis en die hulp cliënten die hulp krijgen via de thuiszorgorganisaties. Zorgorganisatie of cliënt kan zelf ook de volgende, altijd actuele websites gebruiken voor bijsluiters: Leverende apotheek maakt een map met bijsluiters voor de producten die op het medicatieoverzicht staan. Dit geldt voor de thuiszorgcliënten. Verzorgingshuizen hebben hun eigen informatorium voor de medicatie die wordt verstrekt. 6) Medicatiebewaking Apotheek voert de medicatiebewaking uit volgens de normen en overlegt waar nodig met de arts 7) Opiaten Mogelijk om opiaten te verwerken in: Baxterzakjes óf Buiten-Baxter medicatie Opiaten moeten worden bewaard op verblijfsadres van de cliënt Cliënt of vertegenwoordiger is verantwoordelijk voor opiatenbeheer pag. 4 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

5 8) Deelbare medicatie via Baxterzakjes per tijdstip van toedienen 4, max 6 verschillende geneesmiddelen per zakje. Bij meer geneesmiddelen voor een bepaald tijdstip, meerdere Baxterzakjes Baxterzakjes zijn bedrukt met tenminste: naam apotheek naam Baxterzakjes leverancier naam, geboortedatum, verblijfsadres of afdeling/kamernummer cliënt naam van geneesmiddel, aantal en sterkte toedieningstijdstip beschrijven uiterlijke kenmerken van de medicatie Standaard tijden toedienen Baxtermedicatie: 7.00 uur 8.00 uur uur uur uur extra/afwijkende tijden; alle tijden buiten de standaardtijden. Verzoek aan de arts om zoveel mogelijk de 5 standaard tijdstippen te hanteren. Er zit een aantal dagen tussen het verwerken van de laatste mutaties en het aangeleverd krijgen van de Baxterzakjes mutatietijdstip hierover worden goede afspraken gemaakt tussen: apotheek arts zorgorganisatie 9) Niet deelbare continu medicatie Niet deelbare medicatie is: medicatie die niet deelbaar is medicatie die op onregelmatige tijdstippen gegeven wordt medicatie die zo nodig gegeven wordt medicatie die niet in een zakje kan, denk aan inhalatiemedicatie, transdermale pleisters etc. 1 e Uitgifte van deze medicatie eerst voor 2 weken, en daarna per maand De intentie van de apotheek is om zoveel mogelijk medicatie in de Baxterzakjes te doen, ook als dit voor bijv. 2 weken is. De cliënt/thuiszorgorganisatie/verzorgingshuis krijgt hier dan informatie over op de toedienlijst. Er worden afspraken gemaakt wie initiatief heeft tot levering, 2 keuzes op mix mogelijk, afhankelijk van de aard van de medicatie. Keuzes afgesproken tussen apotheek en zorgorganisatie, jaarlijks geëvalueerd: medicatie wordt pro-actief door apotheek geleverd a.d.h.v. opgegeven gebruik. Apotheek zorgt tijdig voor aanvulling medicatie wordt geleverd op verzoek van verpleging/cliënt op geleide van opraken van medicatie. Bestellen dan via fax of mail. pag. 5 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

6 10) Tijdelijke medicatie Tijdelijke medicatie met duur van 1 á 2 weken, vb. Antibioticakuur, wordt los geleverd. Dit wordt vermeld op toedienlijst. Op toedienlijst wordt duidelijk STOP-datum vermeld indien bekend bij apotheek Apotheek zorgt er voor dat na de STOP-datum de: regel niet meer op de eerstvolgende nieuwe toedienlijst verschijnt medicatielevering STOPT! 11) Recepten en kwartaal autorisatielijsten recepten van continue medicatie hebben looptijd tot of voorbij het einde van een kalenderkwartaal. Arts moet recept uitschrijven voor 90 dagen. In de 3 e maand van elk kwartaal stuurt de apotheek aan de verantwoordelijke arts een autorisatielijst voor het volgende kwartaal. Op deze autorisatielijst staat de actuele medicatie vermeld. Arts kan de medicatielijst: zo laten muteren door: starten van medicatie stoppen van medicatie wijzigen van medicatie De arts ondertekent deze lijst, waarna de apotheek heeft geregeld dat de lijst spoedig terugkomt bij de apotheek De door de arts ondertekende autorisatielijst is een verzamelrecept tot het einde van het volgende kwartaal. 12) Medicatiereview arts en apotheker 3x per jaar op afstand; 1x per jaar middels een gesprek Vóór het uitsturen van de kwartaal autorisatielijst: loopt de apotheker de lijst kritisch door schrijft de apotheker zijn: commentaar vragen opmerkingen erbij en markeert dezelfde apotheker parafeert voor zijn review De arts beoordeelt de autorisatielijst en het commentaar van de apotheker en wijzigt evt. de medicatie. Eenmaal per jaar in het eerste kwartaal: bespreken arts en apotheker de autorisatielijsten van alle cliënten komt hier iets uit dat voor de zorgorganisatie of cliënt van belang is regelt arts de communicatie Apotheker neemt initiatief voor deze bespreking Zorgorganisatie is altijd verantwoordelijk: de arts doorlopend te informeren over het verloop van het ziektebeeld over waarnemingen die van belang kunnen zijn voor de gekozen therapie pag. 6 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

7 De arts neemt deze informatie mee naar de bespreking. Cliënt in het verzorgingshuis altijd betrokken zorgmedewerker aan de bespreking deel laten nemen. Apotheker legt de bevindingen vast. 13) Wijzigingen Baxtermedicatie Om fouten zoveel mogelijk te voorkomen is het zeer wenselijk dat artsen proberen wijzigingen in de Baxtermedicatie per volgende Baxterronde in te laten gaan, door een duidelijke vermelding op het recept, en liever niet halverwege een Baxterronde. Wijzigingen moeten door de arts altijd aan de apotheek worden doorgegeven. Alleen door verwerking in het Apotheker Informatie Systeem is er een garantie dat de wijziging correct wordt opgevolgd en dat het medicatieoverzicht en de toedienlijst kloppen. Arts informeert de cliënt en de verzorging over wijzigingen in de medicatie, de werking en evt. bijwerkingen De tussentijdse levering van een nieuw medicatieoverzicht en toedienlijst door de apotheek aan de zorgorganisatie of cliënt is altijd een aanwijzing voor de zorgorganisatie dat de medicatie gewijzigd is In geval van twijfel bij de zorgorganisatie over de juistheid van het medicatieoverzicht en de toedienlijst is er altijd overleg met apotheek ( of evt. arts ) noodzakelijk. 14) Wijzigingen Baxtermedicatie halverwege een Baxterronde Medicijn wordt gestopt de arts stuurt een stoprecept naar de apotheek de apotheek verwerkt het medicijn in het Apotheek Informatie Systeem; kans op toch door blijven leveren is hiermee uitgesloten er wordt een nieuwe toedienlijst voor de rest van deze lopende Baxterronde en medicatieoverzicht uitgedraaid, deze lijsten worden dezelfde dag nog bezorgd de apotheker is met het Baxtersysteem verantwoordelijk voor het uitzetten van medicijnen. Dit houdt in dat de apotheek er zorg voor draagt dat de gestopte medicatie uit het zakje wordt gehaald. Daartoe wordt de rol aangepast in de apotheek Er worden afspraken gemaakt hoe en wanneer de rol naar de apotheek komt en wanneer deze terug moet zijn Het bestaande medicatieoverzicht wordt vervangen De nieuwe toedienlijst wordt door de medewerker van de zorgorganisatie gehecht aan de oude toedienlijst. Op de oude toedienlijst wordt een kruis gezet door de periode die door de nieuwe toedienlijst gedekt wordt. Beide toedienlijsten beslaan samen precies een week De apotheek legt vast dat de STOP procedure correct is gevolgd en verwerkt dit in het Apotheek Informatie Systeem Medicijndosering wordt gewijzigd stoppen en verwijderen van de lopende medicatie en het starten en los leveren van dezelfde medicatie in de nieuwe dosering de arts stuurt een wijzigingsrecept naar de apotheek de apotheek wijzigt het medicijn in het Apotheek Informatie Systeem pag. 7 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

8 er wordt een nieuwe toedienlijst voor de rest van deze lopen Baxterronde en medicatieoverzicht uitgedraaid; deze lijsten worden dezelfde dag nog bezorgd de gewijzigde medicatie wordt uit het zakje gehaald in de apotheek de apotheek levert dezelfde medicatie in de nieuwe dosering los naast de Baxterrol het bestaande medicatieoverzicht wordt vervangen de nieuwe toedienlijst wordt door de medewerker van de zorgorganisatie gehecht aan de oude toedienlijst. Op de oude toedienlijst wordt een kruis gezet door de periode die door de nieuwe toedienlijst gedekt wordt. Beide toedienlijsten beslaan samen precies een week. de apotheek legt vast dat de wijzigingsprocedure correct is gevolgd en verwerkt dit in het Apotheker Informatie Systeem Een medicijn wordt toegevoegd de arts stuurt een recept naar de apotheek de apotheek schrijft het recept aan in het Apotheker Informatie Systeem er wordt een nieuwe toedienlijst voor de rest van deze lopende Baxterronde en een nieuwe medicatieoverzicht uitgedraaid; deze lijsten worden dezelfde dag nog bezorgd. de apotheek levert het toegevoegde medicament los, dus naast de Baxterrol. het bestaande medicatieoverzicht wordt vervangen de nieuwe toedienlijst wordt door de medewerker van de zorgorganisatie gehecht aan de oude toedienlijst. Op de oude toedienlijst wordt een kruis gezet door de periode die door de nieuwe toedienlijst gedekt wordt. Beide toedienlijsten beslaan samen precies een week. de apotheek legt vast dat de wijzigingsprocedure correct is gevolgd en verwerkt dit in het Apotheker Informatie Systeem 15) Tussentijdse wijziging "niet-baxter" medicatie Vanzelfsprekend hoeven er geen medicijnen uit de zakjes gehaald te worden Er wordt een nieuwe toedienlijst en een actueel medicatieoverzicht geleverd voor de rest van de lopende Baxterronde, waarop de apothekersassistente de wijziging heeft gemarkeerd en geparafeerd. Het bestaande medicatieoverzicht wordt vervangen De nieuwe toedienlijst wordt door de medewerker van de zorgorganisatie gehecht aan de oude toedienlijst. Op de oude toedienlijst wordt een kruis gezet door de periode die door de nieuwe toedienlijst gedekt wordt. Beide toedienlijsten beslaan samen precies een week. Bij wijzigen of stoppen moet het restant van de medicatie die niet meer gebruikt mag worden zo snel mogelijk terug naar de apotheek. 16) Wijziging na het laatste mutatietijdstip Baxtermedicatie: in geval van wijzigingen in de dagen ná het laatste mutatietijdstip maar vóór het leveren van de Baxtermedicatie ( dus start van de nieuwe Baxterronde ), dient de apotheek: o Dit te registreren o De toedienlijsten pas na de laatste wijziging uit te draaien o De rollen te corrigeren vóór aflevering: dus medicatie eruit of erbij ( los geleverd) Niet Baxter medicatie vereist geen bijzondere verwerking. pag. 8 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

9 17) 24 uur Dekking Wijziging in de medicatie in weekenden en op feestdagen worden afgehandeld door de dienstdoende apotheek: o De arts is verantwoordelijk STOP en/of START wijzigingen goed door te geven aan de dienstdoende apotheek en de zorgorganisatie of cliënt o De dienstdoende apotheek levert behalve evt. medicatie, extra afleveretiketten binnen 24 uur na aanvraag. Dit kunnen STOP en/of START etiketten zijn. o De medewerker van de zorgorganisatie plakt dit etiket op de toedienlijst en parafeert voor de toedieningstijdstippen o De medewerker van de zorgorganisatie plakt dit etiket ook op het medicatieoverzicht. o De eigen apotheek wordt na de dienst z.s.m. geïnformeerd door de dienstdoende apotheek o De eigen apotheek maakt na verwerking van de wijzigingen in het eigen Apotheek Informatie Systeem, een nieuwe toedienlijst en een medicatieoverzicht en draagt zorg voor aflevering daarvan aan de zorgorganisatie of cliënt, binnen 24 uur na ontvangst van de informatie. 18) Diverse praktische punten Halve tabletten kunnen beperkt in de Baxterzakjes worden verwerkt. Afhankelijk van de Baxterleverancier is er meestal wel een beperkt assortiment tabletten met halve sterktes Het dient vermeden te worden dat de verzorgende na het openen van het Baxterzakje alsnog tabletten moet halveren. Bij meerdere tabletten per zakje is dat niet acceptabel. Te halveren tabletten worden daarom altijd los geleverd: o De apotheker overlegt met de arts welke tabletten met halve sterktes verwerkt kunnen worden. o Indien een arts toch halve tabletten wil voorschrijven buiten het beperkte assortiment, levert de apotheek hele tabletten los. Deze dienen dan door de medewerker van de zorgorganisatie gehalveerd te worden. Het malen van medicijnen is alleen toegestaan als dat door de apotheek is vermeld op de toedienlijst. Zij kijken of het betreffende medicijn gemalen mag worden. De apotheek zorgt ervoor dat op de toedienlijst malen toegestaan wordt vermeld bij medicijnen die gemalen mogen worden of capsules die geopend mogen worden. Retour medicijnen en medicijnafval: o Alle niet meer door de cliënt gebruikte medicijnen dien z.s.m. retour te gaan naar de apotheek o In het verzorgingshuis én de thuiszorg situatie wordt ten minste één keer per maand op elke opslaglocatie gecontroleerd of er medicatie aanwezig is waarvan de vervaldatum verlopen is of heel spoedig gaat verlopen o In de thuiszorgorganisatie is de cliënt of diens vertegenwoordiger verantwoordelijk voor het beheer van geneesmiddelafval. Dit kan worden ingeleverd bij de apotheek of de gemeente of bij de levering van nieuwe medicijnen aan de bezorger van de apotheek worden meegegeven. 19) Naleving pag. 9 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester

10 Zorgorganisatie ziet toe op naleving van het protocol binnen de eigen organisatie 20) Definities Baxtermedicatie = deelbare continu medicatie die in Baxterzakjes verpakt worden, met maximaal 5 verschillende medicijnen per zakje, en maximaal 6 eenheden per zakje in totaal. Baxterronde = periode van 7 dagen waarop een Baxterrol en bijbehorende toedieningslijst betrekking heeft, ingaand op een door de apotheek gekozen dag in de week = de startdag! Buiten-Baxtermedicatie = niet deelbare medicatie of deelbare medicatie die niet geschikt is voor verpakkingen in Baxterzakjes, zoals: tijdelijke medicatie zo nodige medicatie oogdruppels, zalven etc. Deelbare medicatie = medicatie in de vorm van tabletten en capsules Bronvermelding: Protocol Baxtermedicatie apotheek de Haan Doetinchem Protocol medicatieverstrekking voor verzorgingshuizen en thuiszorg; pdf pag. 10 Baxtermedicatie Sandra Bouwmeester