AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

Transcriptie

1 AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders Nummer: Datum vergadering: Onderwerp: Boom Dwarsgracht Conceptbesluit: Samenvatting: Bijlagen: Bestuurlijk traject: de raad wordt voorgesteld om, in afwijking van het gemeentelijk monumentenbeleid een incidentele (eenmalige) bijdrage van ,00 uit het budget van 2008 voor de Inventarisatie gemeentelijke monumenten beschikbaar te stellen voor Dwarsgracht 27 in Giethoorn, omdat in dit geval sprake is van een unieke situatie In Dwarsgracht zijn problemen ontstaan aan het pand Dwarsgracht 27: omdat het wortelstelsel van de voor het huis staande monumentale boom, het voorhuis "omarmt" en het achterhuis verzakt, breekt de boerderij als het ware doormidden. De eigenaren hebben aan de gemeente een financiële bijdrage gevraagd voor instandhouding van boerderij en boom. De gemeente kent hiervoor geen subsidieregelingen. De portefeuillehouder heeft aangegeven dat hij zich voor deze unieke situatie in wil zetten. Op basis van artikel 4:23 lid 3 onder d Algemene wet bestuursrecht is het mogelijk om incidentele subsdies te verstrekken. informatie en begroting m.b.t. Dwarsgracht 27 in Giethoorn, commissievoorstel en raadsvoorstel College Cie I advies B Cie II Raad Overlegd met: Jacqueline Westerbeek, Harry Hiemstra, René Wouterson, Hans Groesgen (RACM) Communicatie: Zijn dit besluit en de achterliggende stukken openbaar? ja - Persbericht Programma: Monumenten Parafen: Medewerker Marga Hoven Afdeling Afdelingshoofd Portefeuillehouder VTH Afdelingshoofd Secretaris weth. Van de Nadort Besluit B&W: Conform de raad wordt voorgesteld om, in afwijking van het gemeentelijk monumentenbeleid, een incidentele (eenmalige) bijdrage van ,00 beschikbaar te stellen voor Dwarsgracht 27 in Giethoorn, omdat hier sprake is van een unieke situatie

2 Collegeadvies: Voorstel De raad voorstellen om, in afwijking van het gemeentelijk monumentenbeleid een incidentele (eenmalige) bijdrage van ,00 uit het budget van 2008 voor de Inventarisatie gemeentelijke monumenten beschikbaar te stellen voor Dwarsgracht 27 in Giethoorn, omdat in dit geval sprake is van een unieke situatie. Inleiding In Dwarsgracht zijn problemen ontstaan bij de woonboerderij Dwarsgracht 27. Voor deze boerderij (die is aangewezen tot rijksmonument) staat een monumentale, ruim 200 jaar oude es, die ook de naamgever is van de boerderij: De Essenbelt. Het ensemble van boom en boerderij vormt een essentieel onderdeel van het beschermde dorpsgezicht Dwarsgracht en vormt onderdeel van de toeristische rondvaarten e.d. Het probleem is nu dat de boom, met zijn wortelstelsel het voorhuis van de boerderij als het ware omarmt en voorkomt dat het verder wegzakt in het veen. Het achterhuis van de boerderij wordt niet door het wortelstelsel gedragen en zakt geleidelijk weg in de zachte veengrond, terwijl het voorhuis blijft hangen op de boom, maar wordt door het verzakkende achterhuis wel van de fundering afgetrokken. Dit heeft tot gevolg dat de boerderij achter het voorhuis als het ware knikt en de neiging heeft om doormidden te breken, wat het einde zou zijn van het rijksmonument. In overleg met de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten hebben de eigenaren inmiddels een restauratieplan opgesteld. Dit komt er op neer dat het achterhuis zal worden gesloopt en op een eigen fundering weer zal worden opgebouwd, zodat voor- en achterhuis steun vinden en beide weer blijven staan. Omdat het hier een woonhuis betreft, komen de eigenaren niet in aanmerking voor rijkssubsidie, ze kunnen alleen een beroep doen op een laagrentende lening van het Nationaal Restauratie Fonds. De eigenaren van De Essenbelt doen nu een beroep op de gemeente voor een financiële bijdrage voor de instandhouding van boom en boerderij. In de gemeente bestaat alleen een subsidieregeling voor de instandhouding van de gemeentelijke monumenten (maximaal 6.975,00 per 5 jaar). De gemeente kent geen subsidieregelingen voor de restauratie/instandhouding van rijksmonumenten en ook niet voor de instandhouding van monumentale bomen of onderdelen van beschermde stads- en dorpsgezichten. Ook in het kader van recreatie en toerisme is geen subsidieregeling waar dit geval ondergebracht zou kunnen worden. Mevrouw van Doren is op het inloopspreekuur bij wethouder Van de Nadort geweest en naar aanleiding van dat gesprek heeft de wethouder aangegeven dat hij zich, omdat het in dit geval een unieke situatie betreft, in wil zetten voor een gemeentelijke bijdrage, ondanks het feit dat er geen reguliere subsidiemogelijkheden aanwezig zijn. Dit is de aanleiding geweest om te zoeken naar middelen. Voor 2008 is er een budget gereserveerd voor een subsidiebijdrage aan de nieuwe gemeentelijke monumenten, die aangewezen zouden worden naar aanleiding van de inventarisatie. Op dit moment loopt de inventarisatie nog, Het Oversticht is het veld in geweest en heeft een eerste start gemaakt met de waardering van de panden/objecten op de werklijsten. Gezien de omvang van de werkzaamheden die nog moet gebeuren en de procedure die daarna nog gevolgd moet worden voor de monumenten daadwerkelijk zijn aangewezen, is het niet waarschijnlijk dat dit jaar al gebruik gemaakt zal kunnen worden van de voor 2008 gereserveerde subsidie. Daarom is het voorstel gedaan de raad voor te stellen dit budget (deels) te gebruiken voor Dwarsgracht 27. Argumenten Voor dit soort situaties kent de gemeente geen subsidieregelingen. In het verleden is er bewust voor gekozen om voor de restauratie/het onderhoud van rijksmonumenten geen gemeentelijke subsidie te verstrekken, omdat het rijk in de subsidiëring van rijksmonumenten voorzag en voorziet. 2

3 Door de portefeuillehouder is aangegeven dat, ondanks het ontbreken van reguliere subsidiemogelijkheden toch onderzocht moest worden of er een gemeentelijke bijdrage mogelijk is. Het zou dan moeten gaan om een bijdrage van maximaal ,00. Op grond van artikel 4:23 lid 3 onder d van de Algemene wet bestuursrecht is het mogelijk om in incidentele gevallen een subsidie beschikbaar te stellen. Hierbij moet wel worden voorkomen dat een precedentwerking ontstaat. Het toekennen van een bij drage aan Dwarsgracht 27 zal alleen plaats kunnen vinden wanneer in dit geval sprake is van een unieke situatie. Er is in dit geval sprake van een monumentale boom, bijna 200 jaar oud, die op de landelijke lijst van monumentale bomen staat, en van een rijksmonument die juist door deze monumentale boom in zijn voortbestaan wordt bedreigd. Het wortelstelsel van de boom omarmt het voorhuis en houdt het op zijn plaats, terwijl het achterhuis door het inklinken van het veen langzaam wegzakt, waardoor de boerderij als het ware doormidden knikt en ook het voorhuis mee naar achteren trekt (van de fundering af) waardoor de boerderij op den duur verloren zal gaan. De boom en de boerderij zijn niet alleen op zichzelf monumentaal, het ensemble van boom met achterliggende woning vormt bovendien één de belangrijkste beeldbepalende elementen van het beschermde dorpsgezicht Dwarsgracht en vormt een belangrijk toeristisch element in het plaatsje. Behoud van boom en boerderij is vanuit cultuurhistorisch en toeristisch oogpunt dan ook van groot belang. Al deze elementen samen zullen de grondslag moeten vormen waarop de gemeentelijke bijdrage kan worden toegekend. Kappen van de boom is geen optie omdat de schade nu al over een lang tijdsverloop is aangebracht is en de (gezonde) boom een te belangrijk cultuurhistorisch (en toeristisch) element vormt in het beschermde dorpsgezicht Dwarsgracht. De enige oplossing voor het behoud van boerderij en boom is het aanpakken van de boerderij, zodat het achterhuis niet verder wegzakt en er weer een goede verbinding komt tussen voor - en achterhuis. Voor deze oplossing is nu, in overleg met de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten een plan opgesteld. Het achterhuis zal worden gesloopt, van een eigen fundering worden voorzien en weer worden opgebouwd, de fundering van het voorhuis wordt weer rechtgezet. Verder zal het achterhuis weer worden gekoppeld aan het voorhuis, zodat het geheel op zijn plaats blijft. De totale kosten voor deze ingreep, inclusief afwerking en inrichting worden geraamd op ruim ,00, maar niet al deze kosten zijn toe te rekenen aan de schade die door de combinatie boom-boerderij veroorzaakt zijn. Hieraan zijn de volgende kosten toe te rekenen: Sloop achterhuis: 5.535,00 Bouwkundig achterhuis: ,97 Fundering voorhuis: ,00 Opknappen voorhuis: 5.000,00 (stelpost) Constructeur: 400,00 Architect 50% 2.100,00 Totaal ,97 (exclusief btw) Het vervangen van een rieten kap moet normaal ook af en toe gebeuren en kan als normaal onderhoud worden gezien. Omdat men intern ook wil verbouwen zou daarvoor normaal ook een architect hebben ingeschakeld maar die zou dan minder werk hebben gehad dan in dit geval, vandaar dat 50% van de kosten als relevant is aangemerkt. De rest van de kosten heeft betrekking op de afwerking en inrichting van de woning en houdt geen verband met de boom. Op basis van bovenstaande berekening wordt voorgesteld om, rekening houdend met de volgende overwegingen, - er is sprake van een monumentale boom van bijna 200 jaar oud en een monumentale woonboerderij (rijksmonument) waarvan de instandhouding van groot belang is; 3

4 - het ensemble van boom en boerderij een belangrijk beeldbepalend element vormen van het beschermde dorpsgezicht Dwarsgracht en de instandhouding hiervan vanuit cultuurhistorisch en toeristisch oogpunt van groot belang zijn; - de problemen aan de boerderij worden veroorzaakt door de ligging van het wortelstelsel van de boom in combinatie met de bodemgesteldheid; - het kappen van de boom geen oplossing vormt voor de ontstane problemen en uit cultuurhistorisch en toeristisch oogpunt niet gewenst is; - de enige oplossing is om maatregelen te treffen aan de boerderij om die te behouden; - voor de maatregelen aan de boerderij een door de RACM goedgekeurd restauratieplan is opgesteld en de monumentenvergunning hiervoor inmiddels in procedure is; een eenmalige bijdrage van ,00 ( afgerond 10% van de kosten die kunnen worden toegerekend aan de door de boom veroorzaakte problematiek) beschikbaar te stellen voor het uitvoeren van de in het restauratieplan en hierboven genoemde maatregelen aan de boerderij Dwarsgracht 27. Omdat voor de financiering hiervan een (nog niet vrijgegeven) budget gebruikt zal moeten worden dat gereserveerd is voor andere doeleinden, zal de gemeenteraad hier mee in moeten stemmen. Kanttekeningen Financiële toelichting De gemeente kent geen subsidieregeling voor dit soort gevallen. Door de portefeuillehouder is aangegeven dat er een onderzoek moest worden gedaan of, voor dit unieke geval, toch een gemeentelijke bijdrage beschikbaar gesteld kon worden. Onder Argumenten is aangegeven waarom in dit geval een gemeentelijke bijdrage zou kunnen worden verstrekt. Voor de financiering van deze bijdrage wordt voorgesteld om de raad voor te stellen hiervoor een deel van het budget dat in de begroting voor 2008 is gereserveerd voor de Inventarisatie van gemeentelijke monumenten (FCL ECL 00112, bedrag van ,00) te gebruiken. Dit budget is bedoeld voor de subsidieverstrekking aan nieuw aan te wijzen gemeentelijke monumenten. De inventarisatie voor de nieuwe gemeentelijke monumentenlijst is op dit moment wel in volle gang. Toch is het, gezien de werkzaamheden die nog gedaan moeten en de daarna volgende formele procedures, niet waarschijnlijk dat er dit jaar al nieuwe gemeentelijke monumenten zijn aangewezen die een beroep op subsidie kunnen doen. Dit budget zal naar alle waarschijnlijkheid in 2008 dan ook niet aangesproken worden. Voorgesteld wordt daarom de raad voor te stellen bovengenoemd budget beschikbaar te stellen en in te stemmen met een verstrekking van een bijdrage van ,00 voor het uitvoeren van de noodzakelijke werkzaamheden aan de boerderij Dwarsgracht 27 in Giethoorn Personeel en organisatie Communicatietraject De boom en de problematiek die dit oplevert voor de woning zijn uitgebreid in de publiciteit geweest, daarbij is ook aangegeven dat de gemeente de zaak in onderzoek had. Wanneer het college instemt met het voorstel en het aan de raad voorlegt, wordt voorgesteld om e.e.a. door middel van een persbericht naar buiten te brengen. Uitvoering en planning Inkoop-en aanbestedingsprocedure 4

5 Bijlagen/concepten Stukken m.b.t. Dwarsgracht 27, commissievoorstel, raadsvoorstel en conceptraadsbesluit. 5