RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Alphen aan den Rijn

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE Alphen aan den Rijn Plaats : Alphen aan den Rijn Gemeentenummer : 0484 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 8 juni 2017 Datum vaststelling : 13 september 2017

2 Pagina 2 van 20

3 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD INLEIDING VVE IN DE GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN CONCLUSIES REACTIE VAN DE GEMEENTE Pagina 3 van 20

4 Pagina 4 van 20

5 VOORWOORD In de periode heeft de Inspectie van het Onderwijs een landelijke bestandsopname uitgevoerd naar de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie (vve). Daarna is het signaalgestuurde toezicht op vve in werking getreden. Het signaalgestuurde toezicht vve begon eind 2013 met het versturen van digitale vragenlijsten naar de 315 gemeenten. Voor de 37 grote gemeenten is er tot en met 2015 een apart monitortraject geweest. Na de monitor zijn we ook in deze gemeenten gestart met het signaalgestuurd toezicht. Op basis van een analyse van de digitale vragenlijsten is besloten om in gemeenten waar risico s ten aanzien van de uitvoering van de wettelijke vveverplichtingen lijken te bestaan, een onderzoek uit te voeren. Het onderzoek is uitgevoerd in Dit rapport beschrijft in hoeverre de gemeente Alphen aan den Rijn in 2016 voldoet aan de eisen ten aanzien van vve en welke veranderingen hebben plaatsgevonden ten opzichte van de bestandsopname. De hoofdinspecteur primair onderwijs en speciaal onderwijs, Dr. A. Jonk Pagina 5 van 20

6 1 INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar het gemeentelijke beleid ten aanzien van voor- en vroegschoolse educatie (vve) in de gemeente Alphen aan den Rijn in De aanleiding van het onderzoek is het mogelijk bestaan van risico s ten aanzien van het voldoen aan wettelijke eisen ten aanzien van voor- en vroegschoolse educatie in deze gemeente. De basis van het onderzoek is een digitale vragenlijst die de gemeente heeft ingevuld. Wij hebben deze vragenlijst geverifieerd aan de hand van de aangeleverde documenten en de toelichting daarop in een gesprek met betrokkenen van de gemeente op 8 juni Vervolgens hebben wij de eisen met betrekking tot het vve-beleid beoordeeld en de veranderingen ten opzichte van de bestandsopname in beeld gebracht. Het signaalgestuurde toezicht op de vve-locaties maakt nog geen structureel deel uit van dit onderzoek. Wij zijn na de zomer van 2015 gestart met het signaalgestuurde toezicht op vve op de locaties. De signalen van de GGD zijn leidend om te bepalen welke peuterspeelzalen en kinderdagverblijven met voorschoolse educatie al of niet in relatie tot een gemeentelijk onderzoek worden bezocht. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van de beantwoorde digitale vragenlijst in relatie tot de bevindingen tijdens de bestandsopname. Analyse van aanvullend opgevraagde informatie in relevante beleidsdocumenten van de gemeente. Intern overleg met het team Kinderopvang over GGD-toezicht in de gemeente; het onderzoek is samen met het team Kinderopvang uitgevoerd, in het kader van het versterken van de onderlinge samenwerking en het realiseren van efficiënte en eenduidige werkprocessen. Een gesprek met de betrokken beleidsambtenaren over het vve-beleid van de gemeente. Beoordeling van vve-beleid van de gemeente Alphen aan den Rijn. Pagina 6 van 20

7 Toezichtkader Als basis voor de beoordeling gelden de beoordelingscriteria toezichtkader vooren vroegschoolse educatie voor gemeenten, zoals die te vinden zijn op: > onderwijssectoren > voor- en vroegschoolse educatie. Opbouw rapport Hoofdstuk 2 geeft een beeld van het vve-beleid op gemeentelijk niveau. Daar wordt ingegaan op de ontwikkeling van de gemeente sinds de bestandsopname (paragraaf 2.1) en op de door de gemeente aangeleverde vve-documenten (paragraaf 2.2). Tenslotte geven wij in dit hoofdstuk een oordeel over het gemeentelijke vve-beleid (paragraaf 2.3). Hoofdstuk 3 bevat de conclusies over het vve-beleid in de gemeente Alphen aan den Rijn. In hoofdstuk 4 wordt de gemeente uitgenodigd om kort te reflecteren op de bevindingen van de inspectie en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden. Pagina 7 van 20

8 2 VVE IN DE GEMEENTE ALPHEN AAN DEN RIJN De gemeente Alphen aan den Rijn heeft een digitale vragenlijst ingevuld. Op basis van de antwoorden hebben wij mogelijke risico s gesignaleerd ten aanzien van het voldoen aan wettelijke eisen betreffende voor- en vroegschoolse educatie. De digitale vragenlijst levert informatie over: wel of geen afspraken van de gemeente met de schoolbesturen en de houders over de doelgroepdefinitie, toeleiding, doorgaande lijn en resultaatafspraken; het bereik; de veranderingen bij de aspecten ouderbeleid, integraal vve-programma, externe zorg en interne kwaliteitszorg. De beoordeling van het gemeentelijke beleid is gebaseerd op de digitale vragenlijst, opgevraagde gemeentelijke beleidsdocumenten, eventuele aanvullende informatie en het gesprek met de gemeente (zie paragraaf 2.3). Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. 2.1 Ontwikkeling van vve in de gemeente Alphen aan den Rijn sinds de bestandsopname In het rapport De kwaliteit van vve in de gemeente in 2012 in Alphen aan den Rijn stelde de inspectie naast een aantal positieve bevindingen ook diverse ontwikkelpunten vast. Het bereik, de toeleiding, het ouderbeleid, de interne kwaliteitszorg, de doorgaande lijn, het bepalen van resultaten en de systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau behoeven in 2012 verbetering. Het beleid met betrekking tot vve in de gemeente is blijkens de aangeleverde documenten na 2012 wel in ontwikkeling gebracht door de gemeente. Vanaf 2014 geldt dit beleid ook voor Rijnwoude en Boskoop, want met deze Pagina 8 van 20

9 gemeenten is Alphen aan den Rijn sinds 1 januari 2014 gefuseerd. Er is in 2014 een toeleidingsprocedure voor peuters met achterstanden ontwikkeld. Er is ook een jaarverslag 2015 tot stand gekomen over vve in de gemeente Alphen aan den Rijn. Er is een vve beleids- en uitvoeringsplan opgesteld en er functioneert een projectgroep vve, die bestaat uit kinderopvangorganisaties (Junis, Shezaf, Kern Kinderopvang en KMN Kind en Co), vertegenwoordigers van het onderwijs (Scope, Ichtusbos en De Tweeklank), JGZ, SWV PO en de gemeente. In het beleidsstuk 'Peuterspeelzaal en voorschoolse educatie per 2016' wordt vve binnen de herinrichting van het sociaal domein en binnen de veranderende financieringssystematiek van de overheid gepositioneerd. De gemeente geeft in het gesprek met de inspectie aan dat naar haar mening de huidige financiering achterblijft bij (de toename van) het aantal kinderen met een achterstand in de gemeente. In het beleidsstuk wordt helder uitgelegd dat het gemeentelijk beleid van Alphen aan den Rijn er op gericht is om 'organisaties de ruimte en vrijheid te geven om zelf te bepalen hoe ze gaan bijdragen aan de maatschappelijke effecten, in samenwerking met elkaar'. In 2015 is er een subsidie-uitvraag geweest, die geresulteerd heeft in aanbesteding van het vve-deel aan de grootste kinderopvangorganisatie in de gemeente. De uitvoering van de gemeentelijke opdracht loopt vanaf De inspectie stelt desondanks vast dat op enkele essentiële onderdelen het huidige vve-beleid onvoldoende is. Dat betekent dat vergeleken met het onderzoek van 2012 niet op alle punten verbetering is opgetreden. De tekortkomingen concentreren zich rondom de processen van sturing en controle door de gemeente op vaststelling en uitvoering van beleid. Het ontbreekt aan voldoende kwaliteit in de aansturing van de interne kwaliteitszorg van voor- en vroegscholen. Evenmin is er sprake van systematische evaluatie en verbetering op gemeentelijke niveau en ontbreken er resultaatafspraken met de vroegscholen. Over het wegwerken van deze tekortkomingen maakt de inspectie in dit rapport afspraken met de gemeente of formuleert zij dringende aanbevelingen. In de vragenlijst, die door de gemeente is ingevuld, is ook aangegeven dat er sinds vve-locaties bestonden. Voorwaarde binnen de gemeentelijke opdracht is dat in iedere wijk een vve aanbod is. Mede hierdoor en door de komst van nieuwe vve aanbieders, is het aantal vve locaties toegenomen tot 20 locaties. Pagina 9 van 20

10 2.2 Lijst met de vve-documenten die de gemeente Alphen aan den Rijn heeft aangeleverd Openbaar besluit definitie doelgroepkinderen en toeleiding, 27 oktober 2014 Uitvraag Opgroeien en Ontwikkeling, 2 juni 2015 Verslagen projectgroep oktober 2015, januari 2016, maart 2016, mei 2016, september 2016 en januari 2017 Jaarverslag 2015, Mix Support, april 2016 VVE Beleids- en uitvoeringsplan Alphen aan den Rijn Peuterspeelzaal en voorschoolse educatie (VVE) per Het gemeentelijk vve-beleid In deze paragraaf geven wij onze bevindingen weer over het gemeentelijke vvebeleid. Per domein is beschreven op welke punten wij het gemeentelijk beleid en uitvoering als voldoende ( 3 ) beoordelen, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ( 2 ) als met ( 1 ) afspraken (in het geval van niet voldoen aan wettelijke vereisten) en op welke punten wij de gemeente als een voorbeeld voor anderen zien ( 4 ). Wij baseren onze bevindingen op de uitkomsten van de verificatie van de digitale vragenlijst door middel van documentenanalyse en gesprekken met vertegenwoordigers van de gemeente. Waar de bevindingen van de inspectie afwijken van het beeld uit de digitale vragenlijst van de gemeente wordt dit vermeld en onderbouwd. HET GEMEENTELIJK VVE-BELEID A1 1A2 1A3 1A4 1A5 1A6 1A7 1A8 1A9 Definitie doelgroepkind Bereik Toeleiding Ouders Integraal vve-programma Externe zorg Interne kwaliteitszorg van de voor- en vroegscholen Doorgaande lijn Resultaten Pagina 10 van 20

11 HET GEMEENTELIJK VVE-BELEID B 1C Vve-coördinatie op gemeentelijk niveau Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau DE VVE-CONDITIES A 2B GGD-rapport Gemeentelijk subsidiekader Zoals reeds in de onderzoeksopzet opgemerkt, is er sprake van een samenwerking met de afdeling Kinderopvang van de inspectie. Het gesprek over vve heeft dan ook tezamen met het gesprek over kinderopvang plaats gehad. Voor kinderopvang zal dit uitmonden in een oordeel en de daarbij behorende status. Voor meer informatie hierover zie >onderwijssectoren > Kinderopvang. Toelichting: 1 Verbeterpunten met een afspraak 1a9 Resultaten De gemeente heeft nog geen afspraken over de verwachte resultaten aan het eind van de vroegschoolse periode gemaakt met de partners. Ook is nog niet afgesproken op welke wijze de resultaatgegevens worden aangeleverd aan de gemeente. Zij rapporteert dat er weerstand is tegen het vaststellen van verwachte resultaten van vve. Op dit punt voert de gemeente geen beleid en zij kan dus niet vaststellen welk effect de inspanningen hebben die zij levert om de achterstanden waarmee peuters binnenkomen positief te beïnvloeden. Hoewel de inspectie ziet dat er een structureel vve-projectgroepoverleg plaatsvindt, lukt het de partners zelf niet om afspraken te maken over te bereiken resultaten met vve. 2 Verbeterpunten 1a4 Ouders Net zoals bij het vorige inspectiebezoek in 2012 behoeft het ouderbeleid van de gemeente Alphen aan den Rijn ontwikkeling. De gemeente doet er goed aan om ouders als partner te zien in het stimuleren van de ontwikkeling van hun kinderen. De centrale vragen zijn, net zoals in 2012: Welke ouders willen we bereiken? Wat zijn hun wensen, mogelijkheden en Pagina 11 van 20

12 omstandigheden? Welke doelen willen we bereiken met ouderparticpatie bij vve? Willen we dat ouders ook thuis inzet tonen? Hoe gaan we deze doelen bereiken? Welke afspraken maken we hierover met de instellingen voor voorschoolse opvang en scholen? Hoe meten we of de doelen bereikt zijn? De inspectie neemt waar dat er door de betrokken partijen aspecten van ouderparticpatie worden opgepakt, zoals JSO 'Kom erbij', of de ouderprogramma's van het vve programma dat voor-en vroegschool gebruiken. Een gemeentelijk beleid daaronder ontbreekt. 1a7 Interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen De gemeente heeft onvoldoende met de scholen en de peuteropvangorganisaties afgesproken hoe zij hun eigen kwaliteit evalueren, zo nodig verbeteren en borgen. Ook zijn er geen afspraken gemaakt over de manier waarop hierover aan de gemeente gerapporteerd wordt. De gemeente geeft daardoor onvoldoende sturing aan de inrichting van de kwaliteitszorg op de voor- en de vroegscholen en de beoogde effecten daarvan op de doelgroepkinderen die deze locaties bezoeken. 1b Vve coördinatie op gemeentelijk niveau Tot 2015 functioneerde er in de gemeente een werkgroep vve, met de focus met name op uitvoeringsniveau. Inmiddels is er een projectgroep vve gerealiseerd, waarbij de focus meer op tactisch niveau ligt. De huidige projectgroep vve bestaat uit kinderopvangorganisaties die kinderopvang bieden, vertegenwoordigers van het onderwijs, het SWV PO, de JGZ en wordt voorgezeten door de beleidsmedewerker van de gemeente. De deelnemers overleggen 6-8 x per jaar en periodiek wordt er voor alle betrokkenen een themabijeenkomst georganiseerd, over een thema dat in de belangstelling staat of ontwikkeling behoeft (zoals Probleemgedrag bij peuters en kleuters). Hoewel de inspectie uit de verslaggeving van de werkgroep en tijdens het gesprek uit de intenties van de beleidsmedewerkers op maakt dat allerlei relevante vve-zaken gezien worden en aan de orde komen lijkt het de werkgroep en daarmee de gemeente op sommige punten aan slagkracht te ontbreken. Voor thema's die veel oproepen, zoals het vaststellen van resultaatafspraken is het nodig dat de coördinator de (gedelegeerde) verantwoordelijkheid heeft om dat beleidsaspect tot stand te brengen. Daarom is het nodig om de deelname en de taken en verantwoordelijkheden van àlle betrokkenen bij vve binnen de Pagina 12 van 20

13 werkgroep scherper te formuleren. 2b Er is een gemeentelijk subsidiekader De 'Uitvraag opgroeien en ontwikkelen' geeft partijen in 2015 de mogelijkheid om zich te kwalificeren als aanbieder van - onder meer - vve. De gemeente Alphen aan den Rijn maakt een transformatie door in haar bestuursstijl. "We laten hierbij meer ruimte dan voorheen aan organisaties om op basis van hun eigen expertise het 'hoe' vorm te geven. De gemeente beperkt zich tot het 'wat' (maatschappelijke effecten)". In de subsidie-uitvraag zijn niet expliciet de voorwaarden opgenomen conform de wet op de Kinderopvang en het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie en verwijst hier ook niet naar. In de subsidiebeschikking aan Junis/Peuterstart staan de wettelijke eisen wel benoemd. 1c Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau Waar de gemeente Alphen aan den Rijn bij het vorige inspectiebezoek nog via een jaarverslag rapporteerde over de kwaliteit van vve is dat in 2015 voor het laatst gebeurd. Hoewel de gemeente met de uitvoeringsinstanties (Junis/ Peuterstart en de GGD) in de respectievelijke subsidiebeschikkingen afspraken heeft gemaakt over aan te leveren informatie is daar sinds 2015 geen systematische evaluatie van beschikbaar. Dat betekent dat de gemeente geen actueel zicht heeft op beleidsaspecten van vve, bijvoorbeeld hoe groot de deelname van (doelgroep)kinderen aan voorschoolse educatie is. Ook zijn er geen (proces)gegevens beschikbaar over bijvoorbeeld de doorgaande lijn, de doelgroepbepaling, het bereik en de toeleiding. Verbeterpunten en risico's worden zo niet of in onvoldoende mate systematisch gedetecteerd. Daarmee bestaat het risico dat noodzakelijke verbeterprocessen niet of niet tijdig worden ingezet. 3 Voldoende 1a1 Definitie doelgroepkind De gemeente Alphen aan den Rijn hanteert voor de peuters onveranderd een brede doelgroepdefinitie, waarbij een dreigende taalachterstand in combinatie met een bredere ontwikkelingsachterstand is beschreven. Deze definitie wordt in de praktijk ook door de scholen onderschreven. In de definitie wordt (vanuit de bekostigingssystematiek) echter gefocust op het opleidingsniveau van de ouders. 1a2 Het bereik De gemeente moet op basis van de telling per 1 oktober kindplaatsen Pagina 13 van 20

14 creëren. Zij heeft dat aantal inmiddels gerealiseerd en overstijgt dat aantal met 12 plaatsen. Van deze kindplaatsen zijn er 186 door doelgroeppeuters bezet. De gemeente heeft hiermee het vereiste aanbod gerealiseerd. Deze gegevens zijn gebaseerd op de antwoorden die de gemeente heeft ingevuld in de vragenlijst. 1a3 Toeleiding Het toeleidingstraject naar de voorschool is helder beschreven. Met de jeugdgezondheidszorg zijn afspraken gemaakt wie wat doet in het kader van de toeleiding. In 2015 subsidieerde de gemeente activiteiten om (ouders van) peuters te stimuleren deel te nemen aan vve. De gemeente heeft zicht op het aantal doelgroeppeuters, maar geeft ook aan niet precies te weten welke kinderen niet naar de kinderopvang gaan en weet ook niet precies welke doelgroeppeuters niet deelnemen aan vve. Het zicht op het non-bereik en met name de aard daarvan (welke redenen of argumenten hebben de ouders) kan nog scherper. Daarmee vergroot de gemeente de kans om jonge kinderen effectief te stimuleren in hun ontwikkeling. 1a6 Externe zorg Bij het vorige inspectiebezoek was de externe zorg al op orde. De samenwerking tussen alle partners is door de implementatie van passend onderwijs nog versterkt. Op zorgvragen rondom peuters kan snel en adequaat worden ingespeeld en ook de expertise op het gebied van taal- en ontwikkelingsachterstanden is binnen het samenwerkingsverband stevig ontwikkeld. 1a8 Doorgaande lijn Er zijn binnen de gemeente Alphen aan den Rijn diverse afspraken gemaakt met betrekking tot de doorgaande lijn voor alle peuters. Niet alleen voor diegenen die extra zorg behoeven wordt er warme overdracht uitgevoerd. Er werd al gebruik gemaakt van een standaardoverdrachtformulier en sinds 2015 wordt er een digitaal overdrachtsysteem geïmplementeerd. Het systeem geeft duidelijk aan voor welke kinderen extra zorgvuldigheid in de overdracht nodig is. Hiermee zorgt de gemeente er voor dat kinderen een effectieve start kunnen maken als zij overstappen naar de basisschool. Hoewel hiermee deze indicator als voldoende wordt beoordeeld, zijn er nog enkele mogelijke ontwikkelpunten aan te geven. Zo zijn er (nog) geen afspraken gemaakt over: Afspraken over de afstemming van het aanbod van de voor- en vroegschool. Afspraken om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk kinderen doorstromen Pagina 14 van 20

15 van een voorschool naar een vroegschool. Het pedagogisch educatief handelen van de voor- en vroegscholen. De gemeente geeft aan dat er in Alphen aan den Rijn slechts 3 scholen als vroegschool te boek staan. Hoewel de gemeente bij alle schoolbesturen benadrukt hoe groot het belang is van een doorgaande lijn voor kinderen die met een achterstand het onderwijs betreden blijft dit een voortdurend punt van aandacht. 2a De gemeente heeft geregeld dat de GGD de basiskwaliteit van de voorscholen beoordeelt Van de voorscholen zijn recente GGD-rapporten beschikbaar. In deze rapporten is ook domein 8: de voorschoolse educatie beoordeeld. Uit de rapporten blijkt dat in de onderzoeken in op dit punt enkele tekorten zijn vastgesteld door de GGD, die binnen de termijn zijn hersteld door de kinderopvangorganisatie. 4 Voorbeeld voor anderen 1a5 Integraal vve programma De kinderopvanginstellingen die gesubsidieerd worden voor de uitvoering van de vve maken gebruik van een van de programma's, waarvan het Nederlandse JeugdInstituut (NJI) aangeeft dat het een integraal en goed onderbouwd programma is. Dat is in de gemeente Alphen aan den Rijn het geval. Ook zijn er afspraken gemaakt voor aanvullende programma's, bijvoorbeeld voor de auditieve ontwikkeling in groep 1 en 2. De gemeente heeft ook met de voorscholen afgesproken dat zij de brede ontwikkeling van de peuters volgen met een peuterobservatiesysteem. Dit alles maakt dat de gemeente hier 'een voorbeeld voor anderen' is. Pagina 15 van 20

16 3 CONCLUSIES De inspectie heeft op het niveau van de gemeente het beleid voor de voor- en vroegschoolse educatie in de gemeente Alphen aan den Rijn beoordeeld. Dit vanwege mogelijke risico s ten aanzien van de uitvoering van wettelijke eisen betreffende voor- en vroegschoolse educatie. Conclusies gemeentelijk vve-beleid De basis van het onderzoek is een digitale vragenlijst die de gemeente heeft ingevuld. Naar aanleiding van de informatie in de vragenlijst zijn risico s gesignaleerd met betrekking tot een aantal indicatoren. Aan de hand van de aangeleverde documenten en de toelichting daarop in een gesprek met betrokkenen van de gemeente, blijkt dat er een ernstige tekortkoming is met betrekking tot het maken van resultaatafspraken en de wijze waarop de opbrengstgegevens worden aangeleverd aan de gemeente. Daarnaast heeft de gemeente verbeterruimte bij het ouderbeleid en het aanscherpen van de regels van het gemeentelijke subsidiekader. Datzelfde geldt voor de processen van aansturing en coördinatie van de interne kwaliteitszorg en de systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau. Hierdoor is op dit punt niet alleen het gemeentelijk vve-beleid nog onvoldoende ontwikkeld, maar is de gemeente evenmin in staat op adequate wijze sturing te geven aan de uitvoering van het vve-beleid. De gemeente doet er goed aan om haar beleidsvormende, sturende en controlerende rol op het gebied van vve te heroverwegen. De inspectie doet daar in dit rapport een tweetal dringende aanbevelingen voor. De inspectie stelt tevens vast dat een zestal indicatoren voldoende is ontwikkeld en één indicator is 'een voorbeeld voor anderen'. Verbeterafspraken 1a9 Resultaatafspraken Verbeterpunten 1a4 Ouders 1a7 Interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen 1b Vve coördinatie op gemeentelijk niveau 1c Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau 2b Er is een gemeentelijk vve-subsidiekader Pagina 16 van 20

17 Voldoende oordelen 1a1 Definitie doelgroepkind 1a2 Bereik 1a3 Toeleiding 1a6 Externe zorg 1a8 Doorgaande lijn 2a De gemeente heeft geregeld dat de GGD de basiskwaliteit van de voorscholen beoordeelt Voorbeeld voor anderen 1a5 Integraal vve programma Verbeterafspraak De volgende prestatie-afspraak is gemaakt: Resultaten (1a9) De bij vve betrokken partijen in Alphen aan den Rijn leggen voor 1 februari 2018 concreet en in meetbare termen vast welke resultaten zij aan het eind van de vve-periode (eind groep 2) willen realiseren. Ook hebben ze vastgelegd op welke wijze de opbrengstgegevens aan de gemeente worden aangeleverd. De inspectie ontvangt uiterlijk 1 november 2017 een overzicht van de processtappen die de gemeente hier in met de partners neemt. Uiterlijk 1 februari 2018 ontvangt de gemeente de resultaafafspraken die zijn overeengekomen en de wijze waarop de gegevens aan de gemeente worden aangeleverd. Aanbevelingen Naast deze prestatie-afspraak doet de inspectie een aantal dringende aanbevelingen aan de gemeente om te zorgen dat zij sturing houdt op de kwaliteit van uitvoering van haar beleid. Interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen (1a7) De inspectie beveelt de gemeente aan met de scholen en de peuteropvangorganisaties af te spreken hoe zij hun eigen vve-kwaliteit evalueren, zo nodig verbeteren en borgen en hierover aan de gemeente rapporteren. Graag ontvangt de inspectie uiterlijk 1 november 2017 een overzicht van deze systematiek. Pagina 17 van 20

18 Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau (1c) De inspectie beveelt de gemeente aan te laten zien dat zij door systematische evaluatie actueel zicht heeft op alle beleidsaspecten van vve en dat zij verbeterpunten en risico's opspoort en planmatig aanpakt. Graag ontvangt de inspectie uiterlijk 1 november 2017 een overzicht van de evaluatie en verbetermaatregelen. Vervolgafspraak De inspectie bezoekt in het 3e/4e semester van 2017 enkele vve (risico) locaties om de kwaliteit daarvan, gerelateerd aan het gemeentelijke beleid vast te stellen. Pagina 18 van 20

19 4 REACTIE VAN DE GEMEENTE Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van de voor en vroegschoolse educatie in gemeente Alphen aan den Rijn. Daarnaast hebben wij de gemeente gevraagd haar eigen kwaliteit te beoordelen en dat samen met de oordelen van de inspectie te vertalen naar de ontwikkelingsrichting van het vve-beleid. Hieronder geeft de gemeente haar reactie: De Onderwijsinspectie heeft in de Gemeente Alphen aan den Rijn onderzoek gedaan naar de uitvoering van de gemeentelijke taak met betrekking tot de VVE. De inspectie brengt naar voren dat op een aantal punten verbeteringen nodig zijn. De inspectie heeft geconcludeerd dat de gemeente geen afspraken heeft gemaakt met de kinderopvangorganisaties en de vroegscholen die (gesubsidieerde) VVE uitvoeren over de te realiseren resultaten. Ook wordt geconstateerd dat ten aanzien van de interne kwaliteitszorg bij de organisaties (monitoring, evaluatie, verbeteren) de gemeente onvoldoende beeld heeft. Daarnaast ziet de inspectie verbeterruimte als het gaat om het systematisch evalueren van VVE. De gemeente Alphen aan den Rijn zet in op transformatie in het sociale domein; dat betekent ruimte bieden aan professionals en hun organisaties - in geval van het voorschoolse gedeelte van VVE is dit het consortium BOOST - om een integraal aanbod neer te zetten op basis van resultaatafspraken. Dit is ook aan de orde gekomen in het gesprek met de Inspecteur op 21 augustus De gesubsidieerde VVE is opgenomen in een breder verband (consortium BOOST) en de resultaatafspraken hebben dan ook geen betrekking op de afzonderlijke producten van werksoorten. Hiermee is een zekere frictie ontstaan tussen wat de sturingsvisie van de gemeente Alphen aan den Rijn is en de opbrengsten die wij willen bereiken ten opzichte van de verwachtingen die de wetgever heeft betreffende het deelterrein VVE. De Gemeente Alphen aan den Rijn is er aan gehouden om binnen het integrale contract met BOOST het toezicht op de kwaliteit en uitvoering van de gesubsidieerde VVE, in verbinding met de uitvoering van VVE door het primair onderwijs, expliciet vorm te geven. Overigens zijn de specifieke verantwoordingseisen voorschoolse VVE meegenomen in de contractering van BOOST, maar deze zijn niet apart uitgevraagd en beoordeeld. De specifieke VVE-verantwoordingseisen zullen een vast onderdeel worden in de p & c cyclus die met de organisaties is afgesproken. De Gemeente Alphen aan den Rijn grijpt het inspectierapport aan om met de Pagina 19 van 20

20 besturen primair onderwijs in gesprek te treden over de rol van VVE in het behalen van de onderwijsdoelstellingen. Daarbij wil de gemeente zich niet beperken tot de vroegscholen, maar zich richten op alle scholen in de gemeente. De Gemeente Alphen aan den Rijn zal de inspectie voor 1 november 2017 informeren over de door de inspectie geformuleerde verbeter- en aandachtspunten. Pagina 20 van 20