Beleggingsfilosofie. Een uitleg van de beleggingsprincipes van Boutique Vermogen Planners (BVP)

Transcriptie

1 Beleggingsfilosofie Een uitleg van de beleggingsprincipes van Boutique Vermogen Planners (BVP) Mensen zijn voor hun financiële doelen steeds meer afhankelijk van beleggingen. Wij zijn ervan overtuigd dat wanneer vermogensgroei een serieuze noodzaak is professionaliteit en rationaliteit gewenst is.

2 De naam Boutique Vermogen Planners (BVP) verdient enige uitleg. Het woord Boutique heeft verschillende betekenissen. In de eerste plaats duidt het op kleinschalig en exclusief. Daarbij horen begrippen als persoonlijk, maatwerk en overzichtelijk. Boutique staat ook voor een beleggingsfonds waarin de eigenaar voor een groot deel participeert en dus ook zelf belang heeft dat het fonds floreert. Dit principe van win/win geldt ook voor Boutique Vermogen Planners. De betekenis van het woord Vermogen in de naam is tweeledig. Vermogen duidt hier zowel op bezittingen, als ook op wat Boutique Vermogen Planners voor u kan doen. Kortom: de partners van BVP adviseren u naar beste vermogen. Carl Richards noemt zichzelf een onbedoelde kunstenaar. Zijn simpele maar doeltreffende tekeningen zorgen ervoor dat complexe financiële concepten eenvoudig en begrijpelijk worden voor duizenden mensen die de Bucks Blog van de New York Times wekelijks lezen. Hij is de schrijver van The Behavior Gap en de gelijknamige website. We houden van het werk van Carl en hebben een aantal tekeningen, met zijn goedkeuring in dit document opgenomen. Dit document is in januari 2014 gepubliceerd door en onder copyright van Boutique Vermogen Planners.

3 Inhoudsopgave Voorwoord 1 Stap 1: Is beleggen wel iets voor mij? 2 Beleggen als hobby 2 Beleggen binnen een financieel plan 2 Wat kan een belegging mij opleveren 3 Stap 2: Welke beleggingen zijn voor mij interessant? 4 4 basiscategorieën 4 Verschillende rendementen en verschillende risico's 4 Welke risico's zijn verantwoord? 6 Is het instapmoment van belang? 6 Stap 3: Hoe beperk ik de risico's 8 Spreiding binnen de beleggingsinstrumenten 8 Verdeling tussen beleggingscategorieën 8 Beleggen in beleggingsfondsen 8 Stap 4: De beleggingsfilosofie van Boutique Vermogen Planners 9 De beleggingsfilosofie is gebaseerd op vier uitgangspunten 9 1 Beleggen loont 9 2 Spreiding is essentieel 9 3 Risico en rendement zijn met elkaar verbonden 10 4 Constructie bepaalt de prestatie 13 Stap 5: Het implementeren van de beleggingstheorie 14 De beleggingskeuzes van Boutique Vermogen Planners samengevat 14 Efficiёnte beleggingsportefeuilles van BVP 14 Ons Fondsenassortiment 16 De mogelijkheid duurzaam te beleggen in aandelen 17 Stap 6: Welk onderhoud is noodzakelijk? 18 Herbalanceren 18 Monitoren Persoonlijke situatie 19 Monitoren keuzes beleggingsbeleid en implementatie ervan 19 Aanbeveling 19 Samenvatting 20 De partners van Boutique Vermogen Planners 21

4 Voorwoord Mensen zijn voor hun financiële doelen steeds meer afhankelijk van beleggingen. Deze doelen zijn bijvoorbeeld een onbezorgd leven in het heden of in de toekomst, eerder kunnen stoppen met werken, het aflossen van uw hypotheekschuld of de noodzakelijke aanvulling van uw pensioen. Beleggen is een serieuze noodzaak met dergelijke doelstellingen en is dan geen spelletje meer. Er zijn veel mogelijkheden om uw vermogen te beleggen. Sparen staat voor garantie. Hierbij weet u precies hoeveel u hebt en krijgt u het ingelegde vermogen doorgaans altijd terug. U weet zeker dat u een rentevergoeding zult ontvangen, die echter wel kan variëren. Het vermogen dat u opbouwt moet wel altijd worden bekeken in het licht van de koopkracht: de prijs van levensonderhoud wordt immers over het algemeen genomen ieder jaar duurder. Een besteedbaar vermogen van is over 30 jaar bij een gemiddelde inflatie van 2,3% nog maar de helft aan koopkracht waard. Om deze reden zoeken veel spaarders een hoger rendement dan de inflatie en de gemiddelde belastingdruk op het vermogen. Zie onderstaande grafiek wat inflatie in de loop der tijd aanricht. Maar wat is dan risico? Risico is de kans dat een verwachting niet uitkomt Dan moeten we dus beginnen bij wat we kunnen verwachten! De keuze of beleggen iets voor u is, hangt af van een aantal factoren: uw houding ten aanzien van het te nemen risico; de periode die u hebt om te beleggen; de mate van afhankelijkheid van de resultaten; inzicht en ervaring in de verwachtingen van uw belegging. Voor een noodzaak is een serieuze aanpak nodig. Dit boekje geeft u beknopt een overzicht waaraan u kunt denken bij het kiezen van een beleggingsplan. Product Huis Kale huur Auto Krant 0,32 1,13 2,16 7,83 Postzegel 0,11 0,36 0,65 2,10 Wanneer u gaat beleggen weet u niet vooraf wat uw belegging oplevert. Daar staat tegenover dat uit onderzoek blijkt dat er een grote kans bestaat dat u beloond wordt met een hoger rendement dan dat u op een spaarrekening zou hebben ontvangen. Een beloning voor het gelopen risico. 1

5 Stap 1: Is beleggen wel iets voor mij? Iedereen zal tot zekere hoogte moeten beschikken over spaargeld om onvoorziene uitgaven te kunnen doen. Enkele maanden netto salaris op uw spaarrekening creëert rust, want er kan namelijk altijd iets onverwachts gebeuren. Niets is zo vervelend om op dat moment uw vermogensplanning te moeten aanpassen. Indien u al een bestemming heeft voor een deel van uw vermogen en deze besteding zal binnen drie jaar plaatsvinden, dan is het verstandig dit bedrag te reserveren op uw spaarrekening. Het is onverstandig om geld te beleggen dat u de komende drie jaar nodig heeft. Als er daarnaast nog vermogen over is, dan kunt u gaan beleggen. Stort u zich dan niet in een naïef avontuur, maar onderzoek de mogelijkheden en beperkingen van beleggen. Ook voor u is er de mogelijkheid om tot een verantwoorde belegging te komen, zelfs al bent u voorzichtig ingesteld. Beleggen als hobby Vindt u het leuk om beleggingservaring op te doen? Wilt u de adrenaline voelen stromen bij flinke koersbewegingen? Wilt u zelf actief koersen volgen en transacties uitvoeren? Hebt u de tijd om wekelijks te analyseren? Open dan een rekening bij een effectenbank en stort een deel van uw vermogen dat u kunt missen. Ga er vanuit dat u het geld al kwijt bent en probeer het nu weer terug te verdienen. Voor onervaren beleggers is het raadzaam eerst met een fictieve portefeuille te beginnen. Als u na drie jaar bovengemiddelde rendementen haalt, probeer het dan eens met echt geld. Het grootste gevaar van de hobbyist is zijn emotie. Emotie is een slechte raadgever. Dit betoog is niet bedoeld voor de actieve hobbyist. Beleggen binnen een financieel plan Daar waar vermogensgroei, behoud of opname uit uw vermogen een serieuze noodzaak is, komt professionaliteit om de hoek kijken. U zult een verantwoorde beleggingsportefeuille moeten opbouwen, passend bij uw wensen en doelstellingen. Het is in de planningsfase belangrijk dat u uw beleggingsportefeuille laat aansluiten op wat er gaande is in uw leven. Er zal rekening gehouden moeten worden met onder andere uw: Leeftijd en beleggingshorizon Carrièremogelijkheden en inkomensrisico s Pensioenwensen en toekomstige uitgaven Inkomsten, nu en in de toekomst Gewenste levensstijl Bezittingen en schulden Slimme beleggers hebben een plan. Zij weten waar ze naar toe willen en gebruiken een gestructureerd plan om op de goede koers te blijven. Een plan is belangrijk, omdat ieder mens vaak kort van geheugen is en beleggen voor later één van de langste reizen in uw leven. Het duurt vaak net zo lang (of langer) dan uw huwelijk, uw clubkaart van uw favoriete sportclub en de tijd die u hebt voor het afbetalen van uw hypotheek. 2

6 Een beleggingsportefeuille waarbij vooraf geen goede inventarisatie wordt gemaakt van uw persoonlijke situatie, wensen en doelstellingen is een losse flodder. Het beleggingsgedeelte van uw financiële plan dient in onze ogen de volgende elementen te bevatten: Huidige stand van zaken Hoe zien uw bezittingen eruit? Doelen Welk rendement wilt u/moet u bereiken. Tijdshorizon Wanneer wilt u gaan onttrekken uit de portefeuille? Inkomensprognose Welk inkomen hoort bij uw huidige levensstijl. Beleggingsfilosofie en benadering Hebt u een voorkeur voor een bepaalde belegging (actief/passief) of wilt u juist duurzaam beleggen. Strategische vermogensverdeling Welke lange termijnverdeling past bij uw wensen. Kortom, voldoende vragen om eerst met een financieel planner van Boutique Vermogen Planners aan tafel te zitten. Met behulp van uw financieel planner kunt u uw beleggersprofiel bepalen aan de hand van een (beknopte) vragenlijst. Hiermee krijgt u inzicht in uw persoonlijk risicoprofiel, dat objectief is opgesteld aan de hand van de informatie die u verschaft en niet op basis van de indruk die de adviseur van u hebt. Uw beleggersprofiel vormt de basis voor de keuze van een beleggingsbeleid. Let op: U moet zich altijd kunnen herkennen in het voorgestelde profiel. Om planmatig een beleggingsportefeuille te kunnen beheren is structureel inzicht in uw persoonlijke situatie vereist. Het is onvoldoende om alleen bij aanvang van de belegging het beleggersprofiel te bepalen. Wijzigingen kunnen zich voordoen in uw persoonlijke situatie, bijvoorbeeld het ontvangen van een schenking of erfenis, gezinsuitbreiding, starten van een onderneming, ander werk of een andere woning. Ook situaties op de internationale markten, bijvoorbeeld de financiële crisis van 2008, kunnen uw profiel wellicht wijzigen. U zult periodiek uw beleggersprofiel moeten actualiseren, zodat uw profiel en beleggingsportefeuille met u meegroeien. Geef wijzigingen in uw situatie dan ook zo snel mogelijk door aan uw financieel planner en/of vermogensbegeleider! Wie belegt binnen een financieel plan geeft zich de mogelijkheid om voor een deel van zijn vermogen een extra rendement te ontvangen. Wat kan een belegging mij opleveren Als u in 1982 omgerekend had belegd in wereldwijde aandelen, was dit bedrag aangegroeid tot ruim eind Dit is een gemiddeld jaarrendement van bijna 9,8%. Indien u dezelfde zou hebben belegd in staatsobligaties, respectievelijk een spaarrekening dan zou dit zijn aangegroeid tot bijna (gemiddeld 7,9% per jaar) respectievelijk (gemiddeld 3% per jaar) eind U kunt zich waarschijnlijk wel iets voorstellen bij de stijging van de prijzen tussen 1982 en Met het aangegroeide vermogen kan in 2011 veel minder worden gekocht dan in Deze prijsstijging (inflatie) moeten we verrekenen met het rendement van onze belegging. In de periode groeit het reële vermogen bij aandelen met 7,5%, bij obligaties met 5,6% en op de spaarrekening met 0,9%. Een aandelenbelegging wordt bij een inflatiecorrectie nog interessanter dan een obligatiebelegging of spaarrekening, doordat inflatie een absoluut percentage is. Houdt u er rekening mee dat deze rendementen op basis van indices zijn berekend en er geen rekening wordt gehouden met kosten. 3

7 Stap 2: Welke beleggingen zijn voor mij interessant? 4 Basiscategorieën Er zijn vier basiscategorieën waarmee een beleggingsportefeuille opgebouwd kan worden. Iedere beleggingsportefeuille begint met het verdelen van vermogen over aandelen, obligaties, liquiditeiten en eventueel vastgoed. Deze verdeling bepaalt in zeer belangrijke mate het risico en het rendementspotentieel van de beleggingsportefeuille. De geschiedenis leert ons dat op termijn aandelen het meeste rendement opleveren, hierin zit echter ook het meeste risico. Helaas kijken de meeste beleggers alleen naar rendement en beleggen daardoor te eenzijdig in aandelen (meestal ook nog alleen Nederlandse aandelen). Toen in 1997 Nederlandse aandelen meer dan 40% rendement lieten zien, gingen veel Nederlanders massaal in deze aandelen beleggen. Een rendement van meer dan 40% geeft echter direct aan dat de belegging veel risico bevat. Als de verwachting (over een lange termijn belegging) 10% rendement is, is een eenmalig rendement van meer dan 40% een groot risico. De waarde zal dan ook een keer flink moeten dalen om weer rond het gemiddelde uit te komen. In 2008 daalden de koersen van dezelfde Nederlandse aandelen met ruim 52%. Om risico te beperken zullen de meeste beleggers hun belegging moeten spreiden en, afhankelijk van hun risicoprofiel, maar een deel van hun vermogen in aandelen beleggen. Door spreiding wordt het risico beperkt, uiteraard wordt het rendementspotentieel ook neerwaarts aangepast. Verschillende rendementen en verschillende risico s Figuur 2.1 Verschillende rendementen en verschillende risico's Het prognoserendement van een samengestelde portefeuille wordt in het algemeen te hoog geschat. Aandelen in een portefeuille kennen het hoogste verwachte rendement en daarmee ook het meeste risico van de portefeuille. Aandelen haalden in het verleden een gemiddeld rendement van 9% per jaar. Het rendement op obligaties lag in het verleden lager. Indien een portefeuille voor 50% uit aandelen bestaat is het dus onlogisch met een prognoserendement te rekenen van 9%. Om met 9% over het deel in aandelen te mogen rekenen moeten we een aantal zaken in ogenschouw nemen. Allereerst dient de belegging een looptijd te hebben van minimaal 15 jaar, figuur 2.4. Ten tweede dient de aandelenbelegging een wereldwijde spreiding te kennen, vergelijkbaar met de MSCI World Index. 4

8 Figuur 2.2 Ruim 100 jaar rendementen van wereldwijde aandelen Tot jaar 2000 cijfers afkomstig van Princeton University onderzoek en na 2000 MSCI World Gr USD in euro returns (Morningstar Direct) In figuur 2.2 zien we de jaarlijkse opbrengsten van wereldwijde aandelen. Bij ieder jaartal hoort een opbrengst. Meestal valt de opbrengst tussen de nul en plus twintig procent. Maar zoals bekend zijn er grote schommelingen mogelijk bij aandelen, dus sommige jaren een groot verlies en sommige jaren een grote winst. Hoe langer men de belegging volgt, hoe dichter de opbrengst bij het gemiddelde komt. Een korte termijn belegging in aandelen is risicovol, op lange termijn leveren aandelen gemiddeld genomen het meest op. In figuur 2.3 is te zien met welke looptijd de risico's wijzigen. 5

9 Figuur 2.3 Hoogste en laagste gemiddelde rendementen voor een portefeuille met 50% aandelen en 50% obligaties. (Bron: Morningstar Direct) Aandelen Wereldwijd : MSCI World GR USD Obligaties Wereldwijd : Citi WGBI USD en BarCap Aggregate Bond TR Welke risico's zijn verantwoord? Zoals uit figuur 2.3 is af te lezen is het risico van een eenjarige belegging aanzienlijk, want de kans is groot dat in het eerste jaar in een belegging van 50% aandelen en 50% obligaties een rendement heeft wat ligt tussen de -18% en 32%. Naarmate de looptijd van uw belegging langer is, neemt de kans op verlies af. De opbrengst zal steeds dichter bij het gemiddelde komen te liggen. Bovengenoemde belegging met een looptijd van 6 jaar of langer heeft naar verwachting een positief rendement. Bij een looptijd langer dan 15 jaar is de kans groot dat de opbrengst in de buurt van het gemiddelde rendement ligt. Er is dus een kleine kans op een lagere opbrengst en een kleine kans op een hogere opbrengst. Is het instapmoment van belang? Wanneer u belegt over een lange looptijd, dan is het nadelig effect van een ongelukkig instapmoment (net voor de oliecrisis van 1974 bijvoorbeeld) erg klein. 6

10 Figuur 2.4 Jaarrendementen en gemiddelde rendementen (Bron: Morningstar Direct) MSCI World Index GR USD In figuur 2.4, in het staafdiagram, kunt u aflezen wat de jaarlijkse rendementen van aandelen wereldwijd zijn geweest vanaf In de lijngrafiek ziet u wat het gemiddelde rendement op deze aandelen is indien in dat jaar u bent begonnen met beleggen in wereldwijde aandelen. Wanneer u in 2005 zou zijn begonnen met beleggen dan zou u een gemiddeld rendement van 5% behaald hebben. Wanneer u in 2008 zou zijn begonnen met beleggen in wereldwijde aandelen, dan zou u een gemiddeld jaarrendement van 1,5% over de afgelopen vier jaar behaald hebben. Als u in 1980 zou zijn begonnen dan is uw jaarrendement gemiddeld bijna 10%. De wereldwijde oliecrisis heeft in 1974 zijn sporen achtergelaten op de beurs met -33%. Was u tijdens deze crisis begonnen met beleggen dan had dit relatief weinig uitgemaakt ten opzichte van de prognose, de looptijd heeft de schommelingen gladgestreken. Wanneer u periodiek inlegt of permanent belegd bent over een langere periode is het eventueel nadelige effect van het verkeerde instapmoment te verwaarlozen. Dit geldt overigens ook voor een ogenschijnlijk goed instapmoment. Dit blijkt uit een onderzoek door Dick Davis Digest (Amerikaans onderzoeksbureau). Het verschil op lange termijn tussen een belegger die 34 jaar lang elk jaar op het beste moment instapt en een andere belegger die 34 jaar lang elk jaar op het slechtste moment instapt, bedraagt aan het einde van de beleggingsperiode van die 34 jaar slechts 0,2%. 7

11 Stap 3: Hoe beperk ik de risico's? Spreiding binnen de beleggingsinstrumenten Als u grote schommelingen in uw portefeuille wilt voorkomen is spreiding essentieel. Wie binnen zijn beleggingen aandelen van slechts 1 onderneming aanhoudt loopt een aanzienlijk hoger risico dan is weergegeven in figuur 2.2 en 2.4. Dit wordt bijvoorbeeld veroorzaakt doordat u juist het aandeel van een onderneming kiest uit een branche die de komende 20 jaar mogelijk minder winstgevend is. Of dat het een aandeel betreft van een onderneming met sterk wisselende resultaten, met dan weer hoge winsten en dan weer enorme verliezen. Maar het kan ook zo zijn dat u een aandeel van een onderneming kiest die binnen een paar jaar ineens failliet gaat. Deze risico s worden beperkt door niet uitsluitend aandelen van 1 bedrijf aan te houden, maar van wel een paar duizend bedrijven. Hierdoor hebt u altijd een aantal bedrijven die het heel goed doen, veel die marktconform presteren en wellicht een paar die failliet gaan. Uw aandelenrisico verloopt door een goede spreiding meer in lijn met de getoonde risico s in figuur 2.2 en 2.4. Ditzelfde positieve effect van spreiding van aandelen geldt ook voor uw selectie van obligatiebeleggingen. Verdeling tussen beleggingscategorieën Als we de rendementen van aandelen en obligaties bekijken zien we een aantal belangrijke verschillen. Figuur 3.1 Risicoreductie door correlatie Allereerst is de beweging bij aandelen veel groter dan de beweging van obligaties. Deze schommelingen geven het risico aan, de afwijking van het gemiddelde. Obligaties laten minder schommelingen zien, het gemiddelde te verwachten rendement is dan ook lager dan dat van aandelen. Een ander belangrijk gegeven is de correlatie tussen aandelen en obligaties (maar ook tussen aandelen onderling). Het gebeurt niet vaak dat zowel aandelen als obligaties minder dan gemiddeld presteren. Hiervan kan men gebruik maken door beide instrumenten in een portefeuille te kiezen. Dit werkt risico beperkend. Figuur 3.1 geeft aan hoe correlatie werkt. Dit geldt niet alleen voor aandelen onderling maar voor alle verbanden die er zijn te maken. Een belangrijk verband is de correlatie tussen aandelen en obligaties. Hieruit is te herleiden dat door correlatie een 100% obligatieportefeuille risicovoller is dan een portefeuille waar een beperkt deel aandelen in zit. Het is verstandig om een klein aandelen belang toe te voegen aan de obligatieportefeuille. Daarmee verhoogt u het rendementspotentieel bij een gelijkblijvend verwacht risico. Beleggen in beleggingsfondsen Om een goed gespreide internationale portefeuille op te bouwen is een aanzienlijk vermogen nodig. Het is onze overtuiging dat een belegger met een relatief klein vermogen niet in staat is om voldoende spreiding aan te brengen als hij kiest voor losse effecten. Dé oplossing is een keuze te maken voor beleggingsfondsen, waarbij u belegt met relatief kleine bedragen alsof u een grote professionele belegger bent. Kostenbesparing door grootschaligheid, expertise van onbekende markten en professioneel management kunnen bij het beheren van enkele fondsen een groot voordeel opleveren. Het is echter moeilijk uit het universum van ruim verschillende beleggingsfondsen de juiste actief beheerde fondsen of indexfondsen te vinden. Hierover vertellen wij u meer bij stap 4. 8

12 Stap 4: De beleggingsfilosofie van Boutique Vermogen Planners Nu is besproken of beleggen iets voor u is, welke risico s er aan verbonden zijn en hoe de risico s beperkt kunnen worden, geven wij een uiteenzetting van de beleggingsfilosofie van Boutique Vermogen Planners. De beleggingsfilosofie is gebaseerd op vier uitgangspunten: 1 Beleggen loont 2 Spreiding is essentieel 3 Risico en rendement zijn verbonden 4 Constructie bepaalt de prestatie De 4 uitgangspunten worden op de volgende bladzijden besproken en toegelicht. Uitgangspunt 1: Beleggen loont Een goed functionerende kapitaalmarkt zorgt er namelijk voor dat de koersen zodanig zijn dat investeerders door de tijd heen worden beloond voor het genomen risico. Dit verwachte rendement wordt niet bereikt door het selecteren van het winnende aandeel of het selecteren van het beste beleggingsfonds. Ook wordt het rendement niet bepaald door de keuze van het tijdstip waarop je moet beleggen ( markttiming ). Nee, een investeerder wordt beloond vanwege het feit dat hij kapitaal verstrekt aan ondernemingen, die met dit kapitaal gaan ondernemen. Het rendement van beleggen staat in verhouding tot het genomen risico. Door te beleggen in aandelen en obligaties worden beleggers in staat gesteld in de loop der tijd vermogen op te bouwen. Uitgangspunt 2: Spreiding is essentieel Het enige gratis advies wat er bestaat op het gebied van beleggen, is spreiding. De spreiding is op basis van wereldwijde marktkapitalisatie over verschillende beleggingscategorieën. Een meervoud en een diversiteit aan effecten die ieder verschillend afhankelijk zijn van economische omstandigheden, zal schommelingen in de uitslagen van de portefeuille dempen. Zonder dat dit ten koste gaat van het rendement. De spreiding die Boutique Vermogen Planners nastreeft voor de aandelenbeleggingen is gebaseerd op marktkapitalisatie. De aandelenselectie is over de verschillende regio s zo verdeeld, dat zij de verdeling van de wereld marktkapitalisatie nabootst. Concreet betekent dit dat wanneer alle beursgenoteerde aandelen in de V.S. bijvoorbeeld 40% van de totale wereld marktkapitalisatie bedragen, BVP voor het aandelenbelang in haar portefeuille ook 40% van de beursgenoteerde aandelen in de V.S. nastreeft. 9

13 Wereld marktkapitalisatie: het aantal aandelen (wereldwijd) vermenigvuldigd met de koers. Wereld Marktkapitalisatie 28.4 triljoen per 31 December 2012 NATIONS NOT LABELLED ABOVE BY MARKET CAPITALISATION ( BILLIONS) Singapore 210 Norway 94 Kuwait 28 Argentina 9 Mexico 184 Turkey 86 Greece 22 Hungary 9 Malaysia 134 Israel 75 UAE 22 Oman 4 Indonesia 133 Poland 63 Egypt 21 Sri Lanka 4 Saudi Arabia 117 Philippines 60 Portugal 18 Jordan 3 Belgium 116 Colombia 60 Qatar 15 Bahrain 3 Denmark 112 Peru 51 Morocco 10 Lebanon 2 Thailand 108 Ireland 40 Vietnam 10 Africa (other) 32 Finland 98 Austria 39 Czech Rep. 10 Europe (other) 16 Chile 95 New Zealand 32 Pakistan 9 Voor het verlagen van het risico streeft BVP een zo breed mogelijke spreiding na. Vermijdbare risico s zijn: het hebben van te weinig effecten, het inzetten op landen of sectoren, het volgen van marktvoorspellingen, het speculeren in bijvoorbeeld rentebewegingen en het uitsluitend vertrouwen op informatie van analisten van derde partijen of van kredietbeoordelaars. Voor al deze risico's is spreiding essentieel. Hoewel het de risico's van marktverliezen niet uitsluit, helpt spreiding het willekeurige geluk van individuele investeringen en posities in een portefeuille uit te sluiten en om rendementen van brede economische krachten te verkrijgen. Uitgangspunt 3: Risico en rendement zijn met elkaar verbonden Het Vijf Factor model van Fama/French In 1992 publiceerden Fama en French het Vijf Factor model. Dit model geeft het kader weer voor het vaststellen van een beleggingsportefeuille. Volgens dit model zijn er voor aandelen drie factoren die beleggers in de loop der tijd daadwerkelijk belonen voor extra rendement. Deze factoren zijn: - Markt - Grootte van de onderneming - Waardering Daarnaast is er het Twee-Factor model voor obligaties. Volgens dit model zijn er voor obligaties twee factoren die beleggers in de loop der tijd belonen voor extra rendement. Onderstaand worden de vijf factoren toegelicht. 10

14 Factor 1 Markt De eerste risicofactor die Fama en French benoemden is het percentage van het vermogen dat wordt belegd in aandelen. Hoe groter het percentage van een beleggingsportefeuille dat in aandelen wordt belegd, des te hoger is het verwachte rendement. De markt biedt beleggers door de tijd heen een rendement van circa 9%. Dit betekent dus dat beleggen in een breed gespreide aandelenportefeuille beleggers door de tijd heen beloond heeft. Beleggers ontvangen daarnaast een extra risicopremie als wordt gekozen voor Small en Value (Waarde) aandelen. Factor 2 Small aandelen De tweede risicofactor die Fama en French benoemden is het percentage van het totale belang in aandelen dat wordt belegd in aandelen van kleine ondernemingen. Hoe meer er in aandelen van kleine ondernemingen wordt belegd, des te hoger is het verwachte rendement in vergelijking met grote ondernemingen. Aandelen van kleine ondernemingen hebben een lagere marktkapitalisatie. De marktkapitalisatie van een onderneming wordt bepaald door het aantal aandelen te vermenigvuldigen met de koers van het aandeel. Aandelen van kleinere ondernemingen worden in het algemeen gezien als risicovoller omdat deze ondernemingen in het algemeen een minder sterke financiële basis hebben en de toekomstige winstontwikkeling met meer onzekerheid is omgeven in vergelijking met aandelen van grote ondernemingen. Bij slechtere economische periodes zullen er relatief meer kleinere ondernemingen failliet gaan dan grote ondernemingen. Omdat beleggen in aandelen van kleine ondernemingen risicovoller is, eisen investeerders een hoger rendement op hun investering. De gerealiseerde rendementen van aandelen van kleinere ondernemingen hebben beduidend betere rendementen gerealiseerd ten opzichte van aandelen van grote ondernemingen. Over de laatste 80 jaar, presteren aandelen van kleine ondernemingen gemiddeld 3,13% per jaar beter. Onzeker is wanneer aandelen van kleine ondernemingen beter presteren. Dit is namelijk onvoorspelbaar en in lijn met de theorie dat toekomstige koersbewegingen onvoorspelbaar zijn. In de afgelopen 10 jaren bedroeg het extra rendement 1,9%. Factor 3 Waarde aandelen De derde risicofactor is het percentage van het totale belang in aandelen dat wordt belegd in aandelen van ondernemingen met een lage waardering ( waarde - aandelen). De waardering wordt bepaald aan de hand van de boekwaarde versus de marktwaarde van de onderneming. De boekwaarde is de waarde van de activa minus de schulden en verplichtingen. Waarde aandelen kenmerken zich door relatief lage winstniveaus of andere factoren die aangeven dat het niet de financieel beste ondernemingen zijn. Beleggers houden in het algemeen niet van deze ondernemingen, vanwege het feit dat beleggen in deze ondernemingen riskanter is dan beleggen in ondernemingen met gezonde balansen en sterke winsten. Deze laatste worden vaak Groei aandelen genoemd. Omdat het risicoprofiel van waarde - aandelen hoger is ten opzichte van groei-aandelen moeten zij beleggers een hoger rendement bieden, simpel vanwege het feit dat dit soort ondernemingen minder snel investeerders zullen aantrekken. Voor veel beleggers is dit gegeven lastig te begrijpen. Zou het niet logischer zijn om juist te beleggen in aandelen van zeer goede ondernemingen? Waarom zou je geld investeren in aandelen van ondernemingen van een slechtere kwaliteit? De zoektocht van beleggers is niet naar het aandeel van de beste onderneming maar naar het aandeel met de beste rendementskansen. Talloze onderzoeken hebben aangetoond dat het Drie-Factor model overal in de wereld geldig is. De tabel laat duidelijk zien dat bijvoorbeeld voor Europa het waarde -effect gemiddeld 2,59% per jaar bedraagt. Dat betekent dat waarde -aandelen gemiddeld jaarlijks 2,59% meer rendement opleveren dan de markt in zijn geheel. 11

15 Size en Value premies zijn overtuigend aanwezig UK Large Capitalisation Stocks UK Small Capitalisation Stocks Europe Large Capitalisation Stocks Europe Small Capitalisation Stocks US Large Capitalisation Stocks $ US Small Capitalisation Stocks $ Emerging Markets Capitalisation Stocks $ FTSE Large All- Large Value Share Growth Standard Deviation (%) Small Small Small Value Market Growth Large Value MSCI Europe Index Large Growth Small Value Small Small Market Growth Large Value S&P 500 Large Index Growth CRSP Small 6-10 Small Value Index Growth Value Small Market Growth Het Twee Factor model voor obligaties Volgens het Twee Factor model van Fama en French zijn looptijd en kredietkwaliteit de twee belangrijkste factoren die het rendement van obligaties bepalen. Het verlengen van de looptijd en het verminderen van de kredietwaardigheid verhoogt het risico en daarmee potentiële rendementen. Onderscheid wordt gemaakt tussen obligaties van overheden en van bedrijven. Factor 1 Looptijd Obligaties met een lange looptijd zijn risicovoller dan obligaties met een korte looptijd vanwege mogelijke renteschommelingen. Om het risico te beperken is de maximale duration van de obligatieportefeuille door Boutique Vermogen Planners vastgesteld op 6 jaar. Factor 2 Kredietwaardigheid Obligaties met een lagere kredietwaardigheid zijn risicovoller dan obligaties met een hogere kredietwaardigheid. Een overheid zal over het algemeen minder snel failliet gaan dan een bedrijf en daarom een hogere kredietwaardigheid hebben. De mate van kredietwaardigheid wordt uitgedrukt in letters. AAA (Triple A) is het meest veilig. Vervolgens komen AA, A, BBB, BB, B, onder B, geen rating. De minimale gemiddelde kredietwaardigheid van de obligatieportefeuille is door Boutique Vermogen Planners vastgesteld op BBB. 12

16 Uitgangspunt 4 : Constructie bepaalt de prestatie De verdeling over verschillende asset classes is grotendeels verantwoordelijk voor het rendement van de portefeuille. Afhankelijk van welke studie u er bij pakt, verklaren de drie factoren voor aandelen beleggingen 90% tot 96% van het uiteindelijke marktrendement. Dit betekent dat het rendement van een belegger ten opzichte van de markt nagenoeg volledig wordt bepaald door het percentage (markt-factor) in de verschillende beleggingscategorieën. Model Portefeuille Constructie Asset Allocatie Beslissing Framework Stap 1 Stap 2 Stap 3 Aandelen / Obligaties verdeling Geografische verdeling Bronnen hoger verwacht rendement Wereldwijd Market Aandelen Thuisland Value Portef euille Obligaties Bepaalde regio + Small Emerging Markets Anders 13

17 Stap 5: Het implementeren van de beleggingstheorie/keuzes De beleggingskeuzes van BVP samengevat Voor de selectie van obligatiefondsen: Beperken valuta risico. Maximaal gemiddelde portefeuille duration van 6 jaar. Minimaal gemiddelde portefeuille rating is BBB. Nastreven van een zo breed mogelijke spreiding. Op basis van index gerelateerde fondsen. Buy & Hold strategie, streven is om de kernfondsen voor minimaal 3 jaar aan te houden. Voor de selectie van aandelenfondsen: Selectie en spreiding op basis van wereldwijde marktkapitalisatie. De theorie dat Small cap aandelen rendement kunnen toevoegen in de portefeuille wordt onderschreven. Hier worden specifiek fondsen op geselecteerd. De theorie dat Waarde aandelen rendement kunnen toevoegen in de portefeuille wordt onderschreven. Hier worden specifiek fondsen op geselecteerd. Op basis van index gerelateerde fondsen Buy & Hold strategie, streven is om de kernfondsen voor minimaal 3 jaar aan te houden. Efficiënte beleggingsportefeuilles van BVP BVP is van mening dat u als belegger recht heeft op een opbrengst die de kapitaalmarkt u kan bieden. Onze portefeuilles zijn er op gericht het rendement van de markt te kunnen bieden plus een premie hier bovenop door een deel van de portefeuille in te richten op value en small company aandelen. Daarnaast worden fondsen geselecteerd op kosten efficiency en bestendigheid van het beleid. Dat voorkomt dat er onnodig veel wordt gewijzigd door de fondsmanagers wat ten koste gaat van het fondsrendement. In figuur 5.1 ziet u de vijf portefeuilles van BVP waarbij tevens rekening is gehouden met de verbanden tussen aandelen en obligaties. De portefeuilles in figuur 5.1 zijn gerangschikt naar termen van risico versus potentieel rendement. Hierbij kent de beleggingsportefeuille met de minste aandelen het minste risico en de beleggingsportefeuille met de meeste aandelen het meeste risico. Men mag aannemen dat de meest risicovolle portefeuille op de langere termijn het meeste rendement zal laten zien, maar op de korte termijn tot het meeste verlies kan leiden. 14

18 De Evenwichtige Strategie: Allocatie op basis van Asset Classes Model Portefeuilles BVP Behoud / Onttrekking BVP Defensief BVP Neutraal BVP Offensief BVP Zeer Offensief Global Market Global Value Index Global Small Index Emerging Markets Index (Gross div) Obligaties Totaal 100% 100% 100% 100% 100% Legenda Aandelen Aandelen Emerging Markets Obligaties Figuur 5.2 beleggingsportefeuilles oplopend in risico Samenvatting Model Portefeuilles Wereldwijde spreiding Statistieken (%, DMY) BVP Behoud / Onttrekking BVP Defensief BVP Neutraal BVP Offensief BVP Zeer Offensief Jaarlijks Rendement Jaarlijkse Standaard Deviatie Laagste 1-jaars Rendement Hoogste 1-jaars Rendement Groei van , jaars Totaal Rendement 4,71 7,78 11,88 16,0 20,1 3-jaars Gem. Jaarlijks Rendement 4,86 5,83 7,12 8,42 9,71 5-jaars Gem. Jaarlijks Rendement 6,88 8,84 11,46 14,1 16,7 Historie gebaseerd op marktrendement januari 1989 december 2013 Historie gebaseerd op de portefeuille van de Boutique Vermogen Planners d.d Het beleggingsbeleid van BVP is gebaseerd op bovenstaande verdeling. BVP streeft er naar om de risico s en rendementen zo nauwkeurig mogelijk te laten aansluiten, in werkelijkheid zal het behaalde risico en rendement afwijken van de getoonde resultaten van de marktportefeuilles. Dit zal zeker voor kortere perioden gelden. 15

19 Ons Fondsenassortiment Voor het implementeren van de uitgangspunten voor de beleggingsportefeuilles heeft BVP fondshuizen geselecteerd die fondsen aanbieden die zo goed mogelijk het gekozen beleid kunnen uitvoeren. Een ander belangrijk element voor de keuze van een fondshuis zijn de kosten die in rekening worden gebracht. De fondshuizen waar BVP op dit moment voornamelijk mee werkt zijn Vanguard, ishares, BlackRock en Dimensional. Vanguard Vanguard is opgericht in Op dit moment is Vanguard s werelds grootste investment managing onderneming. Vanguard bedient zowel institutionele als ook particuliere beleggers. Eind maart 2013 bedroeg het vermogen dat door Vanguard wordt beheerd circa miljard dollar. In onze optiek is Vanguard de nummer 1 op het gebied van passief indexbeleggen. Bij onze selectiecriteria spelen de volgende aspecten een belangrijke rol: Vanguard stelt alles in het werk om alle beleggingskosten te minimaliseren. Vanguard is niet beursgenoteerd. Dat betekent dat er geen aandeelhouders zijn die winstmaximalisatie nastreven. ishares ishares is wereldleider op het gebied van exchanged traded funds (ETF s), ook wel indextrackers genoemd. In de ruim 470 fondsen die ishares aanbiedt is ruim 600 miljard dollar belegd. Meer dan 40% van de wereldwijde ETFassets is belegd in fondsen van ishares. Door het ruime assortiment kunnen we nagenoeg goedkoop en transparant toegang krijgen tot elke beleggingscategorie. BlackRock BlackRock is opgericht in 1988, er werken ruim beleggingsdeskundigen, in 30 landen over de hele wereld. Per 31 december 2012 beheerde BlackRock een totaal vermogen van US$ miljard, verdeeld over aandelen, obligaties, liquiditeiten, alternatieve beleggingen, vastgoed en 'advisory strategies'. Naast de index gerelateerde fondsen als ishares biedt BlackRock ook actief beheerde fondsen aan. Dimensional De beleggingsfondsen van Dimensional vormen de kern van de vijf verschillende beleggingsportefeuilles van BVP. Dimensional is opgericht in 1981 in de Verenigde Staten. In de VS is Dimensional uitgegroeid tot het 8 e fondsenhuis met circa 300 miljard dollar onder beheer. Dimensional heeft in 2011 de oversteek gemaakt naar Europa, waardoor het ook voor Nederlandse beleggers mogelijk is geworden in deze fondsen te beleggen. In onze gesprekken met cliënten valt ons op dat bijna niemand Dimensional kent. Dit verbaast ons niet. Dimensional adverteert namelijk niet en maakt geen reclame. Het is namelijk de belegger zelf die reclame-uitingen betaalt en dit past niet in de Dimensional filosofie. Alleen voor institutionele beleggers en geaccrediteerde advieskantoren Dimensional stelt haar fondsen slechts voor een gering aantal beleggers open, namelijk institutionele beleggers en cliënten van door Dimensional geaccrediteerde kantoren. In Nederland heeft Boutique Vermogen Planners als een van de weinige kantoren toestemming van Dimensional ontvangen om haar fondsen te mogen gebruiken. 16

20 Bij onze selectiecriteria spelen de volgende aspecten een belangrijke rol: Dimensional stelt alles in het werk om beleggingskosten te minimaliseren, Dimensional is niet beursgenoteerd maar is eigendom van de medewerkers. Dat betekent dat er geen aandeelhouders zijn die winstmaximalisatie nastreven: Dimensional werkt nauwgezet samen met s werelds beste academische wetenschappers, waaronder Eugene Fama, Nobelprijswinnaar economie De meest moderne inzichten worden in de praktijk geïmplementeerd. Zie uitgangspunt 3 van de Beleggingsfilosofie van BVP, De spreiding die Dimensional bereikt is ongeëvenaard. Sommige fondsen hebben 100 maal zoveel aandelen als bijvoorbeeld Robeco, zie onderstaand. De meeste beleggers hebben geen idee hoeveel verschillende posities er worden aangehouden in beleggingsfondsen. Hieronder geven wij aan hoeveel verschillende aandelen worden aangehouden in een aantal bekende fondsen. Fondsnaam Aandelen in portefeuille Robeco 121 BNP Paribas Obam 85 Ing Global Opportunities 125 ishares MSCI World ETF ishares MSCI Europe ex. UK 331 Dimensional Global Core Eq Dimensional Global Target Value Uit bovenstaand overzicht blijkt duidelijk dat de bekendste Nederlandse beleggingsfondsen geconcentreerde posities aanhouden. De bekende ETF s van ishares bevatten al aanzienlijk meer posities. Bij belegging in de fondsen van Dimensional bent u bezitter van duizenden aandelen. Dit verstaat Boutique Vermogen Planners onder optimale spreiding. In onze optiek is Dimensional de nummer 1 op het gebied van passief Asset-class beleggen. Wij noemen dit ook wel wetenschappelijk indexbeleggen. De mogelijkheid duurzaam te beleggen in aandelen Europese beleggers worden zich steeds bewuster van de impact die sommige bedrijfsprocessen op de omgeving en het milieu hebben en vragen zich terecht af hoe zij hun beleggingsbeslissingen in overeenstemming kunnen brengen met hun wens voor een duurzamere wereld. Duurzaam beleggen is een breder begrip dan het bekendere Sociaal Verantwoord Beleggen. En hoewel duurzaam voor iedereen een andere betekenis kan hebben, is de grote gemene deler wel de zorg voor een betere leefomgeving voor mens en dier. De Verenigde Naties omschrijft duurzaamheid wel als de ontwikkeling waar aan de behoefte van vandaag kan worden voldaan zonder afbreuk te doen aan de behoeften van de generaties van morgen. Beleggingstechnisch betekent dit echter dat er veelal bepaalde bedrijven of zelfs beleggingscategorieën worden uitgesloten of dat er een grote concentratie ontstaat binnen één bepaalde sector. Hierdoor wordt niet maximaal geprofiteerd van die risicofactoren (markt, small en waarde- aandelen) die aantoonbaar rendement opleveren zodat risico zich onnodig ophoopt in een beleggingsportefeuille. Waar gewone wereldwijd beleggende indexfondsen gemiddeld in bedrijven beleggen, daar beleggen hun duurzame varianten gemiddeld in slechts 350 tot 400 bedrijven. Actief beheerde fondsen kennen een nog minder goede spreiding en komen vaak niet verder dan 50 tot 60 verschillende bedrijven. Dimensional heeft een duurzaam beleggingsfonds voor Europese beleggers geïntroduceerd, het Dimensional Global Sustainability Core Equity Fund, waarbij bovenstaande nadelen worden ondervangen en waarbij belegd wordt volgens het eerder genoemde Drie Factor model van Fama/French. Het fonds belegt in bijna verschillende bedrijven en behaalt hiermee de grootste spreiding binnen de categorie duurzaam beleggen. Dit tegen een kostenratio van 0,53%. 17

21 Stap 6: Welk onderhoud is noodzakelijk? Iedere beleggingsportefeuille heeft onderhoud nodig. Wanneer u niet van tijd tot tijd de portefeuille bijhoudt en analyseert loopt u kans op extra risico. Hoe serieuzer uw belegging, hoe serieuzer uw onderhoud. Indien uw belegging een onderdeel is van uw financieel plan en het doel bijvoorbeeld is: aanvulling op pensioen, aflossing hypotheek of aanvulling op huidig inkomen, dan is het verstandig de beleggingsportefeuille in uw portefeuille goed te onderhouden in samenwerking met een financieel planner van Boutique Vermogen Planners. Door te herbalanceren naar de beginsituatie krijgt u een portefeuille waarbij het risico steeds gelijk blijft en daarmee consequent aansluit bij uw beleggersprofiel. Periodiek herbalanceren is het recept voor beheerste vermogensontwikkeling. Wat feitelijk in de portefeuille gebeurt, is automatisch winst nemen waar de winsten zijn gemaakt en structureel bijkopen waar de onderwaardering is. Herbalanceren Een onderdeel van het onderhoud is het herbalanceren. Als aandelen de grootste stijging laten zien in een portefeuille dan neemt automatisch het risico van die portefeuille toe, doordat het aandelendeel in verhouding meer is toegenomen. In figuur 6.1 ziet u een beleggingsportefeuille die in 1984 voor 25% uit aandelen bestond. Het aandelendeel neemt binnen twee jaar toe tot rond de 40%. Vaak gebeurt dit ongemerkt. Hoe harder de aandelen stijgen, hoe groter het aandelendeel wordt. In de grafiek groeit het aandelendeel van 25% naar ruim 60% in Hierdoor wordt de prestatie van de portefeuille te sterk afhankelijk van het aandelendeel met alle risico s van dien. De verandering van de portefeuille sluit waarschijnlijk niet meer aan bij het risicoprofiel van de belegger. Om ervoor te zorgen dat u als belegger nooit voor verrassingen komt te staan moet u regelmatig herbalanceren. U dient de verhouding aandelen en obligaties structureel te monitoren en aan te passen, terug naar de beginsituatie. Figuur 6.1 Passieve portefeuille met een start van 25% aandelen en 75% obligaties (Bron: Morningstar Direct) MSCI World Index GR USD en Citi WGBI USD 18