Informatiegids. over letselschade voor particulieren

Transcriptie

1 Informatiegids Introductie & inhoud > Direct naar: Letsel situatiewijzer > over letselschade voor particulieren Wat u verder moet weten > 1 Ken uw rechten en plichten bij letsel

2 Introductie & inhoud Introductie & inhoud Direct naar: Letsel situatiewijzer Wat u verder moet weten > > Wat is letselschade? Met letselschade wordt letterlijk bedoeld: lichamelijke of geestelijke schade die een mens kan ondervinden. Meestal is bij letselschade sprake van zowel immateriële schade (geestelijke en/of lichamelijke schade) als materiële schade. Hierbij kunt u denken aan een eigen bijdrage in de ziektekosten, reiskosten voor doktersbezoeken, huishoudelijke hulp enzovoort. Er bestaan verschillende situaties en soorten ongevallen waardoor u letsel kunt oplopen en waarbij u vindt dat een ander verantwoordelijk is voor uw schade. In deze gids gaan wij in op de verschillende soorten ongevallen en de regels die hierover in de wet staan. Ook leggen we u uit wat u kunt doen als u met letsel te maken krijgt. Letsel situatiewijzer Letsel als gevolg van een medische fout Wat u verder moet weten 25 Schadevergoeding 26 Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer 31 Het letselschadetraject 32 Verzeker uzelf tegen letselschade 39 Slachtofferhulp 40 Contact 43 2

3 Situatiewijzer Welke situatie is op u van toepassing? Direct naar: Letsel situatiewijzer Wat u verder moet weten > > > > > Letsel als gevolg van een medische fout > > > 3 >

4 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > Een aanrijding in het verkeer, een uitglijer over een plas shampoo in de supermarkt of een valpartij over een losse stoeptegel van de buren: u kunt op verschillende manieren bij een ongeval betrokken raken en letselschade oplopen. Meestal krijgt u al snel te maken met kosten: voor een doktersbezoek of een behandeling door een fysiotherapeut. Daarnaast hebt u misschien wel hulp nodig in het huishouden of bij de verzorging van kleine kinderen. Kortom, als u betrokken raakt bij een ongeval door toedoen van een ander, wilt u die ander graag zo snel mogelijk aansprakelijk stellen en uw schade vergoed krijgen. Bij een ongeval in het verkeer of bij huis-tuin-en keukenongevallen stelt u de verantwoordelijke persoon aansprakelijk op grond van een onrechtmatige daad. Wettelijk is dit geregeld in artikel 162 van boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Hoe u de verantwoordelijke persoon aansprakelijk kunt stellen en uw schade vergoed kunt krijgen, leest u op pagina 32 (Letselschadetraject). Uiteraard wilt u uw schade zo snel mogelijk vergoed krijgen. 4 Kijk verder voor tips! >>>

5 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 5 Tips Schakel tijdig juridisch advies in. Zet uw verklaring over de gebeurtenissen zo duidelijk mogelijk op papier. Verzamel bewijs. Denk bijvoorbeeld aan: - Verklaringen van betrokkenen. - Verklaringen van getuigen. - Foto s van de plaats van het ongeval. - Het door partijen ingevulde en ondertekende schadeformulier. - Eventueel: het politierapport. Let wel, het politierapport is alleen te verkrijgen via een verzekeraar of belangenbehartiger. Is de politie aanwezig geweest, achterhaal dan de naam en het telefoonnummer van de contactpersoon bij de politie. Bij lichamelijke klachten: zorg dat u binnen 24 uur na het ongeval uw letsel hebt laten beoordelen door een (huis)arts of spoedeisende hulp. Als u door het personeel van de ambulance bent onderzocht, is dat voldoende. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval/letsel maakt. Bewaar alle (aankoop)nota s. Maak foto s van de plaats van het ongeval.

6 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > De werkgever moet ervoor zorgen dat u als werknemer uw werkzaamheden in een veilige omgeving kunt doen. Daarbij is van belang dat u werkt met veilige machines en beschermingsmiddelen. Uw werkgever geeft u de juiste instructies. Bovendien ziet de werk gever erop toe dat u deze instructies opvolgt. Bent u een uitzendkracht of zzp er en voert u dezelfde werkzaamheden uit als het eigen personeel van het bedrijf? Dan geldt dezelfde bescherming als voor de eigen werknemers. Krijgt u te maken met een ongeval op het werk, tijdens het uitvoeren van uw werkzaamheden? Dan kunt u uw werkgever aansprakelijk stellen. De werkgeversaansprakelijkheid geeft een goede (bewijs)positie aan de werknemer. U hoeft doorgaans alleen aan te tonen dat u het letsel hebt opgelopen tijdens de uitoefening van uw werkzaamheden. Pas als de werkgever kan aantonen dat het ongeval is te wijten aan opzet of bewuste roekeloosheid van u als werknemer of dat zij aan haar zorgplicht heeft voldaan, dan zal de aansprakelijkheid worden afgewezen. Er zijn veel rechterlijke uitspraken over de werkgeversaansprakelijkheid. Het is vaak erg afhankelijk van de omstandigheden van het geval of u een haalbare zaak hebt. Bij de werkgeversaansprakelijkheid is er geen ruimte voor eigen schuld van de werknemer: het is alles of niets. Voor meer informatie over het regelen van de schade verwijzen we u naar pagina 32 (Letselschadetraject). 6

7 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 7 Tips Schakel tijdig juridisch advies in. Zet uw verklaring over de gebeurtenissen zo duidelijk mogelijk op papier. Verzamel bewijs. Denk bijvoorbeeld aan: - Verklaringen van betrokkenen. - Verklaringen van getuigen. - Foto s van de plaats van het ongeval. - Het door partijen ingevulde en ondertekende bedrijfsongevallenrapport. - Het rapport van de Inspectie SZW. Bij bedrijfsongevallen waarbij het slachtoffer aan de gevolgen overlijdt, blijvend letsel oploopt of in een ziekenhuis moet worden opgenomen, is de werkgever verplicht dit te melden bij de Inspectie SZW. Bij lichamelijke klachten: zorg dat u binnen 24 uur na het ongeval uw letsel hebt laten beoordelen door een (huis)arts of spoedeisende hulp. Als u door het personeel van de ambulance bent onderzocht, is dat voldoende. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval/letsel maakt. Bewaar alle (aankoop)nota s. Zet alles zo duidelijk mogelijk op papier.

8 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > Hebt u deelgenomen aan een sport of spel en daarbij letsel opgelopen? Dan is het goed om te weten dat het gedrag dat letselschade heeft veroorzaakt over het algemeen minder snel tot aansprakelijkheid leidt dan datzelfde gedrag buiten het sportveld. De reden hiervoor is dat u als deelnemer aan een sport of spel een bepaald risico accepteert dat die sport of dat spel met zich meebrengt. Als een medesport-/of spelgenoot de (veiligheids)regels van de sport/het spel grof overtreedt, kan die persoon wel aansprakelijk zijn voor de schade. Voor meer informatie over het regelen van de schade verwijzen we u naar pagina 32 (Letselschadetraject). Kijk verder voor tips! >>> Gedrag dat letsel veroorzaakt op het sportveld leidt minder snel tot aansprakelijkheid dan hetzelfde gedrag buiten het sportveld. 8

9 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 9 Tips Schakel tijdig juridisch advies in. Zet uw verklaring over de gebeurtenissen zo duidelijk mogelijk op papier. Zorg dat de scheidsrechter melding maakt van het incident. Informeer of de club of de overkoepelende sportbond een ongevallenverzekering heeft afgesloten. Verzamel bewijs. Denk bijvoorbeeld aan: - Verklaringen van betrokkenen. - Verklaringen van getuigen (spelers, scheidsrechters of toeschouwers). - Het politierapport. Let wel, het politierapport is alleen te verkrijgen via een verzekeraar of belangenbehartiger. Als de politie aanwezig is geweest, achterhaal dan de naam en telefoonnummer van de contactpersoon bij de politie. Bij lichamelijke klachten: zorg dat u binnen 24 uur na het ongeval uw letsel hebt laten beoordelen door een (huis)arts of spoedeisende hulp. Als u door het personeel van de ambulance bent onderzocht, is dat voldoende. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval/letsel maakt. Bewaar alle (aankoop)nota s. Zorg dat de scheidsrechter melding maakt van het incident.

10 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > Een school heeft een zorgplicht als het gaat om de veiligheid en de gezondheid van haar leerlingen. Het is afhankelijk van de omstandigheden hoe die zorgplicht moet worden ingevuld. Kinderen uit groep 3 van de basisschool vragen om een andere veiligheid dan leerlingen van klas 5 van het voortgezet onderwijs. Om te kunnen bepalen of er sprake is van een veilige omgeving en of de school aan haar zorgplicht heeft voldaan, worden bepaalde criteria gehanteerd. Zo hoeft een lerares niet elke gedraging van een groep kinderen tijdens het speelkwartier in de gaten te houden. Maar als een gymleraar kinderen zonder toezicht in de gymzaal gevaarlijke sprongen laat oefenen, zal de school wel sneller aansprakelijk zijn. Voor meer informatie over het regelen van de schade verwijzen we u naar pagina 32 (Letselschadetraject). Kijk verder voor tips! >>> Een school heeft zorgplicht als het gaat om de veiligheid en gezondheid van haar leerlingen. 10

11 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 11 Tips Schakel tijdig juridisch advies in. Zet uw verklaring over de gebeurtenissen zo duidelijk mogelijk op papier. Laat de school een ongevalsrapportage maken. Verzamel bewijs. Denk bijvoorbeeld aan: - Verklaringen van betrokkenen. - Verklaringen van getuigen (leerlingen, ouders of docenten). - Foto s van de plaats van het ongeval. Bij lichamelijke klachten: zorg dat u binnen 24 uur na het ongeval uw letsel hebt laten beoordelen door een (huis)arts of spoedeisende hulp. Als u door het personeel van de ambulance bent onderzocht, is dat voldoende. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval/letsel maakt. Bewaar alle (aankoop)nota s. Bij blijvend letsel (denk bijvoorbeeld aan tandletsel) kunt u ook uw schade proberen te verhalen op de ongevallenverzekeraar van de school. Zet alles zo goed mogelijk op papier.

12 Letsel als gevolg van een medische fout Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 12 Soms merkt u na een operatie of behandeling dat de arts u niet beter heeft gemaakt, maar dat uw gezondheid juist slechter is geworden. Er is bijvoorbeeld een complicatie opgetreden. In het laatste geval is er wel iets fout gegaan maar niet altijd fout gedaan. Wil er sprake zijn van een medische misser, dan moet er sprake zijn van verwijtbaar medisch onzorgvuldig handelen door de desbetreffende arts. Het is vaak erg lastig om het verschil tussen een complicatie en een fout aan te tonen. Medische missers Een arts, tandarts of andere medicus kan op verschillende manieren verwijtbaar medisch onzorgvuldig handelen: Een verkeerde/foute behandeling. Onvoldoende voorlichting geven of het onvoldoende wijzen op de mogelijke risico s en complicaties van een behandeling. Een arts moet de risico s of mogelijke complicaties met u bespreken, zodat u voldoende op de hoogte bent van de medische ingreep. U moet als het ware toestemming geven op wat er met u gaat gebeuren. Dit wordt informed consent genoemd. Gebruik van gebrekkige medische hulpmiddelen. Wist u dat? Als er sprake is van slechte dossiervorming, kunt u aanspraak maken op omkering van de bewijslast. De arts moet dan bijvoorbeeld aantonen dat hij bepaalde risico s of complicaties met u heeft besproken. In de jurisprudentie is ook bepaald dat u als patiënt, als de voorlichting is tekort geschoten, moet kunnen aantonen dat u van de operatie zou hebben afgezien als u bekend was geweest met de risico s of complicaties. Bij puur cosmetische operaties ligt dit vaak anders, omdat bij die operaties vaak een keuze mogelijk is en bij andere operaties meestal niet. Volgens de wet moet een medisch dossier gedurende ten minste vijftien jaar bewaard worden; in een academisch ziekenhuis kan dat langer zijn. Als u een arts of een ziekenhuis aansprakelijk wilt stellen, moet u over uw Complicatie: er is iets fout gegaan, maar niet altijd fout gedaan.

13 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > gehele medisch dossier beschikken: zowel het klinisch dossier (als u in het ziekenhuis hebt overnacht) als het poliklinisch dossier (dagbehandeling). Daarnaast bestaat uw medisch dossier uit de verpleegstatus, de operatieverslagen, de gemaakte röntgenfoto s met bijbehorende verslagen en de eventueel gemaakte scans met bijbehorende verslagen. Het medisch dossier kan worden opgevraagd bij de directeur Patiëntenzorg van het ziekenhuis. Als patiënt hebt u volgens de wet recht op een kopie van uw dossier. Soms moet u de kopieerkosten vergoeden. Soms is het aan de hand van uw medisch dossier niet voldoende duidelijk of de arts verwijtbaar heeft gehandeld. Het kan dan goed zijn om een medische expertise te laten plaatsvinden. Medische fout en nu? Als u van mening bent dat een arts tijdens de behandeling een fout heeft gemaakt, hebt u verschillende mogelijkheden om daar iets aan te doen. 1. De arts aansprakelijk stellen en een schadevergoeding indienen via het civiele recht. 2. Een klacht indienen over de arts bij een tuchtcollege via het tuchtrecht. 3. Een klacht indienen over de arts bij de klachtencommissie van een ziekenhuis of beroepsvereniging via een klachtenprocedure. 4. Aangifte doen bij de politie bij het vermoeden van een strafbaar feit door een arts. Deze verschillende mogelijkheden kunnen tegelijkertijd naast elkaar lopen. Het kan wel handig zijn om bewijs uit bijvoorbeeld een tuchtprocedure of strafzaak af te wachten en te gebruiken in de civiele procedure. Verzekerd bij DAS? Bel Niet verzekerd? Bel Soms is het aan de hand van uw medisch dossier niet voldoende duidelijk of de arts verwijtbaar heeft gehandeld De arts aansprakelijk stellen en een schadevergoeding indienen U kunt proberen om uw schade via het civiele recht te verhalen op de arts die onzorgvuldig heeft gehandeld. U zult dan de arts of het ziekenhuis aansprakelijk moeten stellen. Dat is in de praktijk meestal niet zo eenvoudig, omdat het vaak complexe zaken zijn. Daarom zal er veel onderzoek moeten

14 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 14 plaatsvinden en wordt de zaak vaak pas duidelijk na veel discussie. U moet er rekening mee houden dat de zaak lang zal lopen (langer dan een jaar). Aangezien dit lastige materie is, doet u er verstandig aan een jurist van DAS in te schakelen. Wist u dat? U kunt het ziekenhuis waarin u bent geopereerd aansprakelijk stellen voor alle in het ziekenhuis werkzame personen. U hoeft niet de specifieke arts of behandelaar in persoon aansprakelijk te stellen. Dit wordt centrale aansprakelijkheid genoemd. Dit is geregeld in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Deze wet regelt de relatie tussen de patiënt en hulpverlener (zoals artsen, verpleegkundigen, orthopedagogen, psychologen, verloskundigen, fysiotherapeuten enzovoort). In een aantal rechterlijke uitspraken is nader omschreven wat u moet aantonen om een arts aansprakelijk te kunnen houden voor de wijze waarop de medische behandeling heeft plaatsgevonden. Het hangt er daarbij van af wat u had mogen verwachten van een normaal en redelijk handelend vakgenoot (vakgenoot van de desbetreffende arts; zelfde specialisatie) en wat deze onder gelijke omstandigheden zou hebben gedaan. Dit betekent dat er ook rekening gehouden moet worden met verschil van inzicht van verschillende artsen. Binnen welke termijn moet u het letselschadetraject starten? De mogelijkheid om een letselschadetraject te starten verjaart na vijf jaar volgend op de dag dat u bekend bent geworden met de schade en met de veroorzaker van de schade (u weet welke arts een fout heeft gemaakt). Dat betekent dus dat u vijf jaar de tijd hebt om uw schade te claimen. Deze termijn kunt u verlengen: dit wordt stuiten genoemd. U moet dit doen door een (aangetekende) brief te sturen naar de arts/het ziekenhuis en de eventuele aansprakelijkheidsverzekeraar. In deze brief geeft u dan aan dat u uw rechten naar de toekomst veiligstelt c.q. voorbehoudt, zodat u er later op terug kunt komen. U hoeft niet per se de specifieke arts of behandelaar in persoon aansprakelijk te stellen.

15 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 15 Inzagerecht voor nabestaanden Een hulpverlener/arts heeft een medisch beroepsgeheim: de wet verbiedt inzage in medische dossiers aan anderen dan de patiënt. Dit geldt ook na de dood van een patiënt. Als een patiënt is overleden kan de hulpverlener/arts alleen gegevens aan de nabestaanden verstrekken als: de patiënt vóór zijn of haar overlijden toestemming heeft verleend; er concrete aanwijzingen zijn dat de patiënt toestemming zou hebben gegeven; de hulpverlener/arts op grond van de omstandigheden de toestemming van de patiënt behoort te veronderstellen. Lastige materie. Laat u dan ook goed adviseren door een jurist van DAS. Slachtoffer centraal door gedragscode (GOMA) Om erop toe te zien dat de letselschaderegeling zo voorspoedig mogelijk en slachtoffervriendelijk verloopt, is een gedragscode opgesteld: de Gedragscode Openheid medische incidenten; betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid (GOMA). De GOMA bevat negentien aanbevelingen met een toelichting en bestaat uit twee delen. Deel A gaat over de adequate reactie op incidenten die tot schade hebben geleid of nog kunnen leiden. Deel B gaat over de adequate afhandeling van verzoeken om schadevergoeding. U kunt de Gedragscode lezen op de site van de Letselschaderaad: 2. Een klacht indienen over de arts bij een tuchtcollege via het tuchtrecht In de meeste gevallen zult u tevreden zijn over uw behandelend arts of tandarts. Toch kunt u vinden dat u verkeerd werd behandeld of onvoldoende werd geïnformeerd voorafgaand aan een behandeling. U kunt dan een klacht indienen bij het Regionaal Tuchtcollege. De vijf Regionale Tuchtcolleges zijn gevestigd in Groningen, Zwolle, Amsterdam, Den Haag en Eindhoven. Het Tuchtcollege beoordeelt of de betrokken arts een fout heeft gemaakt. Als uw klacht gegrond wordt verklaard, kan het college de arts een maatregel opleggen, bijvoorbeeld een waarschuwing of schorsing. Tegen beslissingen van het Regionale Tuchtcollege kunt u in hoger beroep gaan bij het Om erop toe te zien dat de letselschaderegeling zo goed mogelijk verloopt, is er een gedragscode opgesteld: de GOMA.

16 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 16 Centrale Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Den Haag. Kijk voor meer informatie op: Hebt u te maken met een tandheelkundige zaak? De tuchtrechtelijke procedure wordt in tandheelkundige zaken meestal door de NMT (Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Tandheelkunde) gedaan. Uw tandarts moet dan wel bij de NMT zijn aangesloten. Is uw tandarts niet bij de NMT aangesloten, dan moet hij een eigen klachtenregeling hebben. Het doel van de klachtenregeling bij de NMT is in de eerste plaats om door bemiddeling de klacht op te lossen. Lukt dat niet? Dan wordt uw klacht voorgelegd aan de Centrale Klachtencommissie en volgt een uitspraak over de kwestie. De bemiddeling door de NMT of de klachtbehandeling is kosteloos. Lees hier meer informatie over de klachtenregeling voor patiënten met tandheelkundige klachten. Voor meer informatie of bijvoorbeeld een second opinion kunt u alleen telefonisch terecht bij het Tandheelkundig Informatie Punt (TIP), telefoon ( 1,- per gesprek). 3. Een klacht indienen over de arts bij de klachtencommissie van een ziekenhuis of beroepsvereniging Als u uw arts of het ziekenhuis wilt aanspreken over de wijze waarop u werd behandeld, kunt u ook een klacht indienen bij de klachtencommissie van het betreffende ziekenhuis of de beroepsvereniging. Als u hulp wilt bij het indienen van een klacht, kunt u terecht bij Zorgbelang. Deze onafhankelijke organisatie kan u informatie geven over de gezondheidszorg en kan u adviseren bij het indienen van een klacht. De hulp van Zorgbelang is kosteloos (kijk voor meer informatie op De beslissing van de klachtencommissie is niet bindend, maar meestal wordt de beslissing van de commissie wel gevolgd in de civiele zaak. U kunt Is uw tandarts niet bij de NMT aangesloten, dan moet hij een eigen klachtenregeling hebben.

17 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 17 niet in hoger beroep tegen een uitspraak van de klachtencommissie. Wel wordt soms een hoorzitting gehouden door de klachtencommissie, waar u als slachtoffer uw zaak persoonlijk kunt toelichten. Meestal is ook de aangesproken arts bij deze hoorzitting aanwezig. Verschil tussen tuchtrecht en klachtenprocedure Het tuchtrecht heeft tot doel om de kwaliteit van de beroepsuitoefening in de gezondheidszorg te toetsen. Het richt zich op de individuele arts en in eerste instantie niet op het ziekenhuis. Deze procedure is veel formeler dan de klachtenprocedure en de beslissing is bindend. Naar aanleiding van een klacht kan het tuchtcollege de betrokken arts een maatregel opleggen, bijvoorbeeld een berisping. De klachtencommissie richt zich wel op persoonlijke gevallen van gedupeerden en kan ook, als de klacht gegrond wordt bevonden, aanbevelingen doen. Zowel het Tuchtcollege als de klachtencommissie heeft geen bevoegdheid om een uitspraak te doen over een schadevergoeding. 4. Aangifte doen bij de politie bij het vermoeden van een strafbaar feit door een arts Als slachtoffer of als nabestaande van een slachtoffer kunt u aangifte doen bij de politie als u vermoedt dat een arts een strafbaar feit heeft gepleegd. Dat kan het geval zijn als een arts het verkeerde been heeft afgezet, onjuiste medicatie werd toegediend of bij een operatie bijvoorbeeld bloed van een verkeerde bloedgroep werd gebruikt. Na onderzoek door de politie komt de zaak bij een medische Officier van Justitie en/of het Openbaar Ministerie (OM) die/dat een onderzoek en strafvervolging kan starten. Tijdens zo n onderzoek zullen de medewerkers van het OM informatie verzamelen over wat er medisch is gebeurd en wat er had moeten gebeuren. De Officier van Justitie wint hierbij advies van een medicus in en kan overleg plegen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Eventueel start de Inspectie zelf ook nog een onderzoek. Zowel het Tuchtcollege als de klachtencommissie heeft geen bevoegdheid om een uitspraak te doen over een schadevergoeding.

18 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > Het regelen van de schade bij een medische misser is een ingewikkeld traject. Wij raden u daarom aan een letselschadespecialist van DAS in te schakelen. Voor meer informatie over het letsel schadetraject verwijzen we u naar pagina 32 (Letselschadetraject). Zet uw verklaring over de gebeurtenissen zo duidelijk mogelijk op papier. Verzamel bewijs. Denk bijvoorbeeld aan: - Verklaringen van betrokkenen. - Het door partijen ingevulde en ondertekende schadeformulier. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval/letsel maakt. Bewaar alle (aankoop)nota s. Vraag een kopie op van uw gehele medisch dossier. Ga het gesprek aan met uw arts en probeer samen tot een oplossing te komen. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval maakt. 18

19 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 19 In sommige gevallen kan de ander ook aansprakelijk zijn zonder dat hij een fout maakt; in die gevallen speelt schuld geen rol. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer een dier schade veroorzaakt. Volgens de wet is de eigenaar of bezitter van een dier aansprakelijk voor de schade die het dier zelf heeft veroorzaakt. Het gaat hier om risicoaansprakelijkheid. Zelfs als de eigenaar of bezitter geen schuld heeft aan de gedraging van het dier, is hij aansprakelijk. Wel kunt u als slachtoffer soms eigen schuld tegengeworpen krijgen: bijvoorbeeld als u als berijder van een paard in een manege uzelf bewust aan bepaalde risico s hebt blootgesteld. Er is een uitzondering: de bezitter van een dier is niet aansprakelijk voor de gedraging van het dier (waardoor het letsel is ontstaan) als er sprake was van overmacht of noodweer. Bijvoorbeeld als uw hond een inbreker in uw huis aanvliegt. Voor meer informatie over het regelen van de schade, verwijzen we u naar pagina 32 (Letselschadetraject). Kijk verder voor tips! >>> Als uw hond een inbreker in uw huis aanvliegt, bent u niet aansprakelijk.

20 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 20 Tips Schakel tijdig juridisch advies in. Zet uw verklaring over de gebeurtenissen zo duidelijk mogelijk op papier. Verzamel bewijs. Denk bijvoorbeeld aan: - Verklaringen van betrokkenen. - Verklaringen van getuigen. - Foto s van de plaats van het ongeval. - Het door partijen ingevulde en ondertekende schadeformulier. - Het politierapport. Let wel, het politierapport is alleen te verkrijgen via een verzekeraar of belangenbehartiger. Als de politie aanwezig is geweest, achterhaal dan de naam en het telefoonnummer van de contactpersoon bij de politie. Bij lichamelijke klachten: zorg dat u binnen 24 uur na het ongeval uw letsel hebt laten beoordelen door een (huis)arts of spoedeisende hulp. Als u door het personeel van de ambulance bent onderzocht, is dat voldoende. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval/letsel maakt. Bewaar alle (aankoop)nota s. Maak foto s van de plaats van het ongeval.

21 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 21 Is uw letsel veroorzaakt door een kind? Dan is het kind niet altijd zelf aansprakelijk. De wetgever heeft de aansprakelijkheid voor kinderen namelijk in drie categorieën onderverdeeld, afhankelijk van de leeftijd van het kind dat de schade veroorzaakt. Kinderen tot en met dertien jaar Een kind kan in deze leeftijdscategorie niet zelf aansprakelijk gesteld worden. Voor ouders van kinderen tot en met dertien jaar geldt een risicoaansprakelijkheid. Dat betekent dat de ouders altijd aansprakelijk zijn voor de schade die hun kind aan een ander toebrengt. Dit geldt alleen voor schade die is veroorzaakt door een actieve handeling van het kind en niet voor een nalaten. Denk bij nalaten bijvoorbeeld aan de situatie waarin een kind ziet dat andere kinderen kattenkwaad uithalen en zo een gevaarlijke situatie creëren, maar nieuwsgierig afwacht wat er gaat gebeuren. Als u hierdoor schade oploopt, zijn de ouders van het kind in dit geval niet voor hun kind aansprakelijk. Vaak wordt de aansprakelijkheidskwestie in de situatie waarin het kind een actieve handeling heeft verricht, afgewikkeld door de aansprakelijkheidsverzekeraar (de WA/AVP-verzekeraar) van de ouders. Kinderen van veertien en vijftien jaar Wordt uw letsel veroorzaakt door een kind van veertien of vijftien jaar? Dan zijn de ouders van het kind aansprakelijk, tenzij de ouders bewijzen dat ze al het redelijke hebben gedaan om de onrechtmatige gedraging van hun kind te voorkomen. De bewijslast is in deze situatie dus omgekeerd (ten opzichte van het beginsel wie eist, bewijst ): als de ouders kunnen bewijzen dat hun geen verwijt te maken valt voor het gedrag van hun kind, zijn zij niet aansprakelijk. In dat geval kan het kind zelf wel aansprakelijk zijn. Anders dan bij kinderen tot en met dertien jaar moet er in deze leeftijdscategorie sprake zijn van een fout van het kind: ook een nalaten (zoals niet tijdig waarschuwen voor gevaar) kan tot aansprakelijkheid leiden.

22 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 22 Kinderen van zestien jaar en ouder Bij kinderen van zestien jaar of ouder staat de eigen aansprakelijkheid van het kind voorop. Als u letsel oploopt door een kind van zestien jaar of ouder, kunt u de ouders alleen op grond van een onrechtmatige daad aanspreken als hun een eigen onrechtmatig handelen of nalaten kan worden verweten. In de andere gevallen kan het kind zelf aansprakelijk gesteld worden. Voor meer informatie over het regelen van de schade verwijzen we u naar pagina 32 (Letselschadetraject). Tips Schakel tijdig juridisch advies in. Zet uw verklaring over de gebeurtenissen zo duidelijk mogelijk op papier. Verzamel bewijs. Denk bijvoorbeeld aan: - Verklaringen van betrokkenen. - Verklaringen van getuigen. - Foto s van de plaats van het ongeval. - Het door partijen ingevulde en ondertekende schadeformulier. - Eventueel: het politierapport. Let wel, het politierapport is alleen te verkrijgen via een verzekeraar of belangenbehartiger. Als de politie aanwezig is geweest, achterhaal dan de naam en het telefoonnummer van de contactpersoon bij de politie. Bij lichamelijke klachten: zorg dat u binnen 24 uur na het ongeval uw letsel hebt laten beoordelen door een (huis)arts of spoedeisende hulp. Als u door het personeel van de ambulance bent onderzocht, is dat voldoende. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval/letsel maakt. Bewaar alle (aankoop)nota s. Verzekerd bij DAS? Bel Niet verzekerd? Bel Zet alles zo goed mogelijk op papier.

23 Letsel situatiewijzer Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 23 Een misdrijf is een zeer ingrijpende gebeurtenis: het kan uw dagelijkse leven behoorlijk op z n kop zetten en uw gevoel van veiligheid voorgoed aantasten. Krijgt u te maken met een misdrijf, dan is het belangrijk om altijd aangifte te doen. De politie zal een onderzoek instellen en de verdachte zal mogelijk door de Officier van Justitie worden vervolgd. Verzoek om schadevergoeding Als het tot een strafzaak komt, kunt u met een voegingsformulier een verzoek om schadevergoeding indienen. Dit heet voegen in het strafproces. Uw schade wordt zo meegenomen in het strafproces. Het voegingsformulier kan via de Officier van Justitie worden opgevraagd. Medewerkers van Slachtofferhulp Nederland of de juristen van DAS kunnen u helpen bij het aanvragen en invullen van het voegingsformulier. Naast de mogelijkheid om te voegen bestaan andere mogelijkheden om uw schade vergoed te krijgen: De dader aansprakelijk te stellen U komt dan samen een schadevergoeding overeen. Bemiddeling door de politie Als de dader bekend is en de schade eenvoudig, is de politie verplicht te bemiddelen tussen de dader en het slachtoffer. Een uitkering te vragen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven U kunt bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven een tegemoetkoming in uw schade vragen. Hieraan zijn bepaalde voorwaarden verbonden die u kunt nalezen op Een civiele procedure Komt er geen strafproces? Of is uw schade te ingewikkeld om te worden beoordeeld in een strafproces? Dan kunt u een civiele procedure starten. Met een voegingsformulier kunt u een verzoek om schadevergoeding indienen.

24 Letsel situatiewijzer Afhankelijk van de hoogte van de te vorderen schade moet u een advocaat of een jurist van DAS inschakelen. Dit kost geld. U kunt met uw juridisch specialist overleggen of het verstandig is een procedure te starten. Bent u onverhoopt slachtoffer geworden van een misdrijf? Dan kunt u voor psychische hulp terecht bij Slachtofferhulp Nederland. Letsel medische fout Wat u verder moet weten > 24 Tips Doe altijd aangifte bij de politie. Zet uw verklaring over de gebeurtenissen zo duidelijk mogelijk op papier. Schakel tijdig juridisch advies in. Verzamel bewijs. Denk bijvoorbeeld aan: Verklaringen van getuigen. Foto s van de plaats van het misdrijf. Het proces-verbaal van aangifte. Let wel, het complete procesverbaal is alleen te verkrijgen via een verzekeraar of belangenbehartiger. AIs de politie aanwezig is geweest, achterhaal dan de naam en het telefoonnummer van de contactpersoon bij de politie. Bij lichamelijke klachten: zorg dat u binnen 24 uur na het ongeval uw letsel hebt laten beoordelen door een (huis)arts of spoedeisende hulp. Als u door het personeel van de ambulance bent onderzocht, is dat voldoende. Houd zelf een overzicht bij van alle kosten die u als gevolg van het ongeval/letsel maakt. Bewaar alle (aankoop)nota s. Verzamel verklaringen van getuigen.

25 Wat u verder moet weten Direct naar: Letsel situatiewijzer > Schadevergoeding > Het letselschadetraject > Wat u verder moet weten Wie kan een schadevergoeding vorderen? Het slachtoffer Personen die namens het slachtoffer kosten hebben gemaakt De werkgever die het loon van een arbeidsongeschikte werknemer moet doorbetalen De zorgverzekeraar Welke schade kun je vorderen? Materiële schade Smartengeld (immateriële schade) Schade bij overlijden Shock- en affectieschade 1. Vaststellen van de aansprakelijkheid 2. Overzicht van alle kosten 3. Slachtoffer centraal door de Gedragscode Behandeling Letselschade 4. Het medisch traject 5. De medische discussie 6. Laatste afwikkeling van de letselschade: de medische eindtoestand 7. Klachten in de toekomst 8. Schadevergoeding en een belastinggarantie 9. Oneens over de schadevergoeding: procederen Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer > Verzeker uzelf tegen letselschade > Ongevallenverzekering Schadeverzekering inzittenden Slachtofferhulp > 25

26 Schadevergoeding Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp Wie kan een schadevergoeding vorderen? Het slachtoffer Als u als slachtoffer schade hebt opgelopen, hebt u zelf het recht om vergoeding van uw schade te eisen op degene die tegenover u onrechtmatig heeft gehandeld. Bent u slachtoffer van een ongeval met een motorrijtuig? Dan hebt u ook een rechtstreeks vorderingsrecht op de WAM-verzekeraar (Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen). Personen die namens het slachtoffer kosten hebben gemaakt Het gaat hierbij om kosten die door iemand anders dan het slachtoffer worden gemaakt, die het slachtoffer anders zelf had moeten maken. Bijvoorbeeld kosten die ouders maken voor hun gewonde kinderen, zoals het kopen van medicijnen, vervoerskosten naar het ziekenhuis enzovoort. Dit wordt verplaatste schade genoemd. De werkgever die het loon van een arbeidsongeschikte werknemer moet doorbetalen Als u door een ongeval niet kunt werken, moet uw werkgever uw loon doorbetalen. Volgens de wet heeft de werkgever recht op vergoeding van het loon dat zij haar arbeidsongeschikte werknemer moet doorbetalen. De werkgever kan alleen het nettoloon vorderen. Ook kan de werkgever de re-integratiekosten vorderen. De zorgverzekeraar Als uw ziektekosten na het ongeval worden vergoed door de zorgverzekeraar, heeft deze het recht de vergoedingen van de aansprakelijke partij te vorderen. Als u door een ongeval niet kunt werken, moet uw werkgever uw loon doorbetalen. 26

27 Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp Welke schade kunt u vorderen? Materiële schade Denk bijvoorbeeld aan: Schade aan kleding en goederen Het is gangbaar dat van beschadigde gebruiksvoorwerpen niet de nieuwwaarde maar een dagwaarde wordt vergoed. De dagwaarde kan worden bepaald aan de hand van de aankoopnota of aankoopprijs in combinatie met de aankoopdatum. Soms wordt een expert ingeschakeld, net als bij voertuigschade. Medische kosten Voor zover de ziektekosten niet door uw verzekeraar worden vergoed, kunt u de nota s bij de aansprakelijke partij indienen. Ziekenhuisverblijf/verblijf in verpleeghuis Als u in het ziekenhuis wordt opgenomen, maakt u meestal kosten voor de huur van een televisie, extra nachtkleding enzovoort. Om een nodeloze discussie te voorkomen is in de richtlijnen van de Letselschaderaad een vaste dagvergoeding opgenomen. Deze vergoeding wordt ook wel de ziekenhuisdaggeldvergoeding genoemd. Reiskosten Voor het bezoeken van artsen en therapeuten worden meestal reiskosten gemaakt. Ook directe gezins- of familieleden maken reiskosten voor het bezoek. In het algemeen wordt voor deze kosten een kilometervergoeding gehanteerd. U moet dan wel goed de bezoekdata en de per bezoek verreden kilometers bijhouden. 27 Huishoudelijke hulp Als u door de opgelopen klachten en beperkingen de huishoudelijke werkzaamheden niet meer kunt doen, zal hulp daarbij noodzakelijk zijn. Om te beoordelen hoeveel hulp u nodig hebt, kunt u een indicatie laten opstellen

28 Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp via het Zorgloket WMO in uw gemeente. Hebt u tijdelijk extra hulp nodig, dan kunt u uw familie of vrienden inschakelen. Hoewel aan deze hulp vaak geen directe kosten zijn verbonden, is het toch mogelijk om daarvoor een vergoeding te verkrijgen. Voor de eerste drie maanden na het ongeval zijn er normbedragen vastgesteld. Deze bedragen zijn opgenomen in de richtlijnen van de Letselschaderaad. Na de eerste drie maanden moet u de omvang van de huishoudelijke behoefte concreet maken. Verlies van arbeidsvermogen Als u bijvoorbeeld in loondienst werkt en u door een ongeval (tijdelijk) niet kunt werken, kan er sprake zijn van verlies van arbeidsvermogen. Om fiscale redenen is er sprake van verlies van arbeidsvermogen en niet inkomstenverlies. Het verschil tussen de situatie met en de situatie zonder ongeval kunt u vorderen. Bent u zelfstandig ondernemer en raakt u ten gevolge van een ongeval arbeidsongeschikt, dan zult u maatregelen moeten treffen om het bedrijf voort te kunnen zetten. De kosten die hiermee gepaard gaan, zijn te verhalen op de aansprakelijke partij (voor zover niet verzekerd). Let op: u hebt alleen recht op schadevergoeding als privépersoon, niet als bedrijf. Er zal daar - om een vergelijking van de privésituatie zonder en met het ongeval gemaakt moeten worden, om het verlies van arbeidsvermogen te kunnen bepalen. Studievertraging Als u letsel hebt opgelopen terwijl u scholier of student bent, kan het ongevalletsel ertoe leiden dat u (tijdelijk) niet verder kunt met uw studie. Het kan zijn dat u door deze vertraging uw diploma later haalt en/of dat u extra kosten maakt (bijvoorbeeld extra jaar collegegeld betalen). De extra kosten kunt u als schade indienen bij de aansprakelijke partij. 28 Verlies zelfwerkzaamheid Deze schadepost heeft betrekking op de klussen in en om het huis, zoals bijvoorbeeld schilderwerk of tuinonderhoud. Deed u deze klussen voor het ongeval zelf en kunt u dat na het ongeval niet meer, dan kunt u de kosten voor het uitbesteden van deze werkzaamheden als schade vorderen. Het bewijs bestaat uit nota s of offertes.

29 Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp 29 Smartengeld Als u letselschade hebt opgelopen door het gedrag van een ander, hebt u recht op een vergoeding van smartengeld. Dit is een vergoeding voor geleden pijn en gederfde levensvreugde. Voor het bepalen van een redelijke smartengeldvergoeding wordt gekeken naar rechterlijke uitspraken over letselschadesituaties vergelijkbaar met die van het slachtoffer. De toegewezen bedragen zijn over het algemeen laag te noemen. Bij het bepalen van de hoogte van het smartengeld spelen de volgende factoren een rol: leeftijd; ernst van het ongeval; ernst van de pijn en het ongemak; duur van de ziekenhuisopname; duur en aard van de medische behandelingen (aantal operaties, complicaties); duur van de arbeidsongeschiktheid; psychische restverschijnselen; littekens; belemmerende toekomstkansen (huwelijk, promoties); belemmering in sporten en hobby s. Voor meer informatie en actuele normbedragen verwijzen wij u naar de Letselschaderaad. Schade bij overlijden Als er sprake is van zeer ernstig letsel en het slachtoffer komt te overlijden, kunt u als nabestaande in sommige gevallen een vordering indienen bij de aansprakelijke partij. Soms kunt u als nabestaande het smartengeld erven, maar soms hebt u ook een eigen vordering. Dit laatste is het geval als de overledene in uw levensonderhoud voorzag en door het overlijden een financieel tekort ontstaat. Bijvoorbeeld als de overledene uw partner en tevens kostwinner is. Komt uw partner te overlijden, dan valt dus het gezins inkomen weg, waardoor u schade lijdt. Lastige materie. Laat u dan ook goed adviseren door een jurist van DAS. Lastige materie. Laat u dan ook goed adviseren door een jurist van DAS.

30 Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp Shockschade en affectieschade Hebt u een dierbaar persoon verloren door een ongeval? Dan hebt u mogelijk recht op vergoeding van shockschade. Bij shockschade moet er sprake zijn geweest van een rechtstreekse confrontatie met het ongeval van een dierbare of met de gevolgen van het ongeval. Als dit niet het geval is, spreekt men van affectieschade. In Nederland komt op dit moment affectieschade nog niet voor vergoeding in aanmerking. Shockschade wel. Om shockschade vergoed te krijgen, moet u aan de volgende voorwaarden voldoen: 1. Er moet sprake zijn van geestelijk letsel dat u hebt opgelopen door een schokkende gebeurtenis. 2. U moet het ongeval daadwerkelijk zelf hebben gezien of vlak na het ongeval ter plaatse zijn gekomen. 3. U moet onder psychologische of psychiatrische behandeling zijn geweest voor de verwerking van het trauma. Lastige materie. Laat u dan ook goed adviseren door een jurist van DAS. Verzekerd bij DAS? Bel Niet verzekerd? Bel

31 Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Als een ander aansprakelijk is voor uw schade, kunt u een schadevergoeding eisen. De schadevergoedingsverplichting van deze persoon is echter wel begrensd. Als slachtoffer hebt u de plicht om de schade die u lijdt zo beperkt mogelijk te houden, voor zover dit redelijk is en van u verlangd kan/mag worden. Dat is heel erg afhankelijk van uw situatie. Om een voorbeeld te geven: als u een gebroken pols hebt, is het doorgaans niet de bedoeling dat u de taxikosten van de dagelijkse taxirit naar uw werk vergoed wilt hebben, als u ook met de bus kunt gaan. De letselschadespecialist kan u hier meer over vertellen. Slachtofferhulp Verzekerd bij DAS? Bel Niet verzekerd? Bel

32 Het letselschadetraject Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp 32 Bij het regelen van uw letselschade en het vorderen van een schadevergoeding komt veel kijken. Het is daarom verstandig om een letselschadespecialist in te schakelen. Deze loodst u door alle fasen van het letselschadetraject. Hoe ziet dit traject eruit en wat is daarbij belangrijk? 1. Vaststellen van de aansprakelijkheid Het afwikkelen van de letselschade begint met het bepalen wie er voor uw schade aansprakelijk is. Ook moet worden vastgesteld dat er een verband is tussen uw letsel en het ongeval. Juristen noemen dit het aantonen van het causaal verband. Het is daarom van belang dat u uw letsel zo snel mogelijk laat vastleggen, bijvoorbeeld door een bezoek aan uw huisarts. Hiermee kunt u in een later stadium aantonen dat de klachten direct na het ongeval zijn ontstaan en daarmee ook samenhangen. 2. Overzicht van de kosten Als de aansprakelijkheid is erkend, kan een begin worden gemaakt met de regeling van de schade. Meestal doet de verzekeraar dat. Als de aansprakelijke partij niet is verzekerd, zal hij/zij zelf de schade moeten betalen. Ook de kosten van een letselschadespecialist van DAS moeten, voor zover die redelijk zijn, als schade door de aansprakelijke partij worden vergoed. Deze kosten worden de buitengerechtelijke kosten genoemd: het zijn de kosten die voor de behandeling van uw zaak worden gemaakt zonder een gerechtelijke procedure. Afhankelijk van de ernst van het letsel zullen het herstelproces en de revalidatie de nodige tijd vergen. Gedurende deze periode volgt de verzekeraar uw herstel en kunt u bij de aansprakelijke verzekeraar om voorschotbetalingen vragen. Met zo n voorschotbetaling wordt voorkomen dat u allerlei kosten die u ten gevolge van het ongeval moet maken, moet voorschieten. Als u volledig bent hersteld of uw klachten/beperkingen niet meer veranderen (er is sprake van een medische eindtoestand), kan de letselschade worden afgewikkeld. Het afwikkelen van de letselschade begint met het bepalen wie er voor uw schade aansprakelijk is.

33 Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp 3. Het slachtoffer centraal door de Gedragscode Behandeling Letselschade (GBL) Om erop toe te zien dat de letselschaderegeling zo voorspoedig mogelijk en slachtoffervriendelijk verloopt, is een gedragscode opgesteld: de Gedragscode Behandeling Letselschade (GBL). Zowel verzekeraars (aansprakelijkheids- en rechtsbijstandverzekeraars) als belangenbehartigers hanteren de spelregels van de GBL. In de Gedragscode is onder andere bepaald dat het slachtoffer centraal moet staan en het schaderegelingsproces transparant moet zijn. U kunt de Gedragscode lezen op de site van de Letselschaderaad: 4. Het medisch traject Gedurende de behandeling van uw letselschade wil de verzekeraar inzicht krijgen in de aard en ernst van het letsel. Daarnaast wil de verzekeraar ook beoordelen of alle klachten echt een gevolg zijn van het ongeval. U zult daarom als slachtoffer gevraagd worden om een medische machtiging te tekenen, zodat de desbetreffende arts of behandelaar gemachtigd is de informatie te geven. Om de medische informatie goed te kunnen beoordelen, heeft zowel de verzekeraar als uw belangenbehartiger een medisch adviseur (een arts). Deze adviseert hem over de aard en ernst van de klachten, het verloop van het herstel en de eventueel resterende klachten en beperkingen. 33 Soms wordt een andere arts ingezet, bijvoorbeeld bij het uitblijven van informatie van uw eigen huisarts of als er geen medische behandeling plaatsvindt. Een huisarts, niet uw eigen huisarts, wordt dan verzocht om uw klachten en beperkingen schriftelijk vast te leggen. Deze huisarts stuurt zijn rapport met bevindingen naar de medisch adviseur. 5. De medische discussie Gedurende het medische traject kan er discussie ontstaan over de relatie tussen de klachten en het ongeval (de medische causaliteit). Pre-existente klachten Dit is de situatie waarbij u als slachtoffer ten tijde van het ongeval al

34 Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp 34 klachten had, die vergelijkbaar zijn met de klachten die na het ongeval worden genoemd. Het kunnen ook klachten zijn die uw leven op eenzelfde manier zouden beïnvloeden als wanneer het ongeval niet had plaatsgevonden. Bijvoorbeeld klachten waardoor u ook zonder ongeval uw eigen werk niet meer zou kunnen doen. Pre-dispositie Dit is de situatie waarbij u als slachtoffer aanleg hebt voor een chronisch ziektebeeld. Dit kan op twee manieren tot een medische discussie leiden. 1. U kunt als slachtoffer door uw aanleg vatbaarder zijn voor bepaalde klachten dan andere slachtoffers zonder deze aanleg. Bijvoorbeeld: iemand met broze botten breekt deze eerder dan iemand die geen broze botten heeft. Dit risico komt voor rekening van de veroorzaker en niet het slachtoffer. Het mag in de schaderegeling niet tegen u gebruikt worden. Dit wordt wel genoemd: Take the victim as you find him. 2. U kunt als slachtoffer een bepaalde aanleg hebben waardoor ook zonder ongeval een verslechtering van uw lichamelijke gesteldheid zou zijn opgetreden. Bijvoorbeeld: de kans dat iemand met MS ook zonder ongeval rolstoelafhankelijk zou zijn geworden, is groter dan slachtoffers zonder deze ziekte. In dit geval zal het van de mate van waarschijnlijkheid afhangen in hoeverre daarmee bij de regeling van de letselschade rekening moet worden gehouden: hoe waarschijnlijk is het dat een bepaalde situatie zonder ongeval zou zijn opgetreden. 6. Laatste afwikkeling van de letselschade: de medische eindtoestand Bent u weer volledig hersteld of veranderen uw klachten niet meer, dan spreekt men van een medische eindtoestand. Als u bij het bereiken van een medische eindtoestand klachten blijft houden, kan ervoor worden gekozen om een medische expertise te laten verrichten. Doel daarvan is om door een onafhankelijke specialist te laten vaststellen welke klachten en beperkingen nog bestaan die aan het ongeval kunnen worden toegeschreven. Na de Verzekerd bij DAS? Bel Niet verzekerd? Bel

35 Letsel situatiewijzer > Wat u verder moet weten Schadevergoeding Schadebeperkingsplicht van het slachtoffer Het letselschadetraject Verzeker uzelf tegen letselschade Slachtofferhulp ontvangst van het definitieve expertiserapport komt er een einde aan het medisch traject. Alle schade ten gevolge van het ongeval wordt dan geïnventariseerd en er wordt een definitieve schadevergoeding overeengekomen. Van dit bedrag worden de eerder aan u verstrekte voorschotten afgetrokken en blijft een slotbetaling over. De letselschade kan op verschillende manieren worden afgewikkeld: Schaderegeling met vaststellingsovereenkomst of kwitantie Vaak wordt de afwikkeling van een letselschade vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst of kwitantie. Dit is een overeenkomst c.q. op papier vastgelegde afspraak tussen de aansprakelijke partij en het slachtoffer, waarin onder andere wordt vastgelegd welke schadevergoeding is overeen gekomen. De zaak is na ondertekening van de overeenkomst/ kwitantie definitief afgewikkeld en u kunt niet meer op de zaak terugkomen. Ook niet als uw (lichamelijke) situatie na ondertekening verslechtert. Dit geldt niet wanneer u een voorbehoud hebt opgenomen: op dit voorbehoud kunt u terugkomen. Schadevergoeding zonder vaststellingsovereenkomst of kwitantie Deze manier van afwikkelen wordt meestal gekozen bij geringe letselschades, bijvoorbeeld een schaafwond. U houdt als slachtoffer de mogelijkheid om op de zaak terug te komen. Uw vorderingsrecht verjaart vijf jaar na het afwikkelen van uw letselschade. 35 Schaderegeling van minderjarigen Bij een regeling van de schade van minderjarigen kunt u niet zomaar een vaststellingsovereenkomst tekenen. Wanneer u als ouder van een minderjarig kind tot regeling van de letselschade van uw kind besluit, moet u zich aan de volgende criteria houden: