Druk, druk, druk!!! Hoezo druk?

Transcriptie

1 Vrijetijd en vrije tijd Druk, druk, druk!!! Hoezo druk? Ignace Glorieux Vakgroep Sociologie Vrije Universiteit Brussel Onderzoeksgroep Tempus Omna Revelat (TOR) SlideZ 1

2 De komst van de vrijetijdsamenleving John Maynard Keynes (1930) er is geen land en geen volk dat zonder vrees kan vooruitblikken naar het tijdperk van de vrije tijd en overvloed Jean Fourastié (1965) werkuren (6% van onze levenstijd) 2

3 Minder werk en toch drukker? Gemiddeld arbeidstijd mannen: (incl. verplaatsingen) Gehuwde arbeiders (< 45 jaar): 58u27 Gehuwde bedienden (< 45 jaar): 54u Samenwonende voltijds werkende mannen (< 45 jaar): 43u57 3

4 Tweeverdienersgezinnen Toegenomen arbeidsmarktparticipatie van vrouwen: de activiteitsgraad steeg van 30,2% in 1953 tot 58,2% in (werkenden) samenw. mannen (< 45 jaar): 43u26 samenw. vrouwen (< 45 jaar): 32u30 Totale arbeidstijd jong twee-verdienersgezin: 75u56 4

5 Differentiatie & coördinatie Differentiatie arbeid en gezin Arbeid afgebakend in ruimte en tijd Uitbesteding van opleiding, (gezondheids)zorg, ontspanning, Verschraling van het gezin Wegvallen van de huisvrouw als tijdsbuffer 5

6 Dualistische conceptie van de tijd Instrumentalisering van het werk Opwaardering van de vrijetijd One is to be straight by day and a swinger by night (Daniel Bell) 6

7 De opgejaagde vrijetijdsklasse Consumptie- en meerkeuzemaatschappij Toename welvaart en middelen - de paradox van Linder: middelen voor een efficiënter tijdsgebruik leiden tot tijdsdruk Democratisering van het onderwijs: meer mogelijkheden, meer willen leidt tot gevoel van tijdsgebrek Detraditionalisering en secularisering: de stress van het kiezen Van Conspicuous Consumption (Veblen) tot Harried Leisure Class (Linder) 7

8 Tijdsbestedingsonderzoek Vlamingen tussen 18 en 75 jaar Dagboekonderzoek van 1 week + 2 vragenlijsten Continue registratie Hoofd- en nevenactiviteiten, plaats, interactiepartners,... 8

9 Een schaal voor subjectieve tijdsdruk Ik geraak nooit bijgewerkt Ik heb nooit tijd voor mezelf Ik heb geen tijd om de dingen te doen die ik wil doen Er wordt meer van mij verwacht dan ik aankan Ik moet in mijn vrije tijd te vaak vaak rekening houden met anderen Het kost me veel moeite om mijn vrijetijdsactiviteiten te plannen Teveel van mijn vrijetijdsactiviteiten zijn versnipperd 9

10 De sociale verdeling van tijdsdruk Naar gezinsinkomen (netto per maand) Minder dan euro 34,0 Minder dan euro 37, euro of meer 40,5 10

11 De sociale verdeling van tijdsdruk Naar opleidingsniveau Maximum lager secundair 36,0 Hoger secundair 38,3 Hoger onderwijs 40,8 11

12 Tijdsrijken en tijdsarmen Lag.sec. Hog.sec. Hoger o. Uren recreatieve tijd 41:10 36:41 33:13 # versch. recreat. activ. 7,5 8,7 9,8 # vrijetijdverplaatsingen 1,8 3,4 4,2 12

13 Tijdsrijken en tijdsarmen Lag.sec. Hog.sec. Hoger o. # contacten vrienden 6,3 9,4 9,4 % recr. tijd met anderen 35,6 44,6 51,2 % recr. tijd buitenshuis 28,6 33,0 35,0 13

14 Tijdsrijken en tijdsarmen Lag.sec. Hog.sec. Hoger o. Participatie cultuur 24,0 29,8 48,2 Uren televisie 17:25 12:53 9:38 14

15 Cultuur van de drukte of onthaasten? Cultuur van de drukte Druk, druk, druk als statussymbool Hoe onthaasten? Minder willen / zelfbeperking / kiezen Inperken van de mogelijkheden (minder middelen, temporeel, ) Hoog tijd voor een tijdsbeleid! 15