Duurzaam Beuningen BEUNINGEN GEMEENTE. Evaluatie 8c Actualisatie CLİ IÒOO 2. \ de griffier, )

Transcriptie

1 CLİ IÒOO 2. \ Behoort bi j het besluit v ąņ de raad \ an 2 - IJ - iy b de griffier, ) Duurzaam Beuningen GEMEENTE BEUNINGEN Evaluatie 8c Actualisatie Versiedatum : 1 september 2013 Versie : Concept Auteur : G. Gerrits Registratienummer : Documentnaam : Evaluatie 8i Actualisatie Duurzaam Beuningen

2 Op 14 april 2009 heeft de gemeenteraad van de gemeente Beuningen de Kadernota Duurzaam Beuningen en het Uitvoeringsprogramma vastgesteld. In de Kadernota zijn de volgende doelstellingen opgenomen: Doelstellingen Kadernota Duurzaam Beuningen Klimaat en Energie Zo C02-reductìe in Zo van het energieverbruik is duurzame energie in 2020 Duurzaam Inkopen zò in oin2015 Millenniumgemeente - Meer mensen in een duurzame leefomgeving en meer eerlijke handel, schuldverlichting en hulp. In het Uitvoeringsprogramma staan 24 duurzaamheidsthema's waaraan concrete projecten zijn gekoppeld. De afgelopen jaren hebben wij met veel enthousiasme aan deze projecten gewerkt. Energieke uitvoering Vanuit het bewustzijn dat duurzame ontwikkeling, energiebesparing en duurzame energieopwekking belangrijk zijn voor onze toekomst, hebben we, samen met burgers en bedrijfsleven, onze C02 uitstoot verlaagt en stappen gemaakt in het opwekken van duurzame energie. We hebben werk gemaakt van duurzaamheid: het energiebesparingspotentieel bij bedrijven is inzichtelijk gemaakt en we subsidiëren isolatiemaatregelen voor onze bewoners. Scholen hebben we voorzien van zonnepanelen. De gemeente is initiator de collectieve inkoopactie voor zonnepanelen waaraan uiteindelijk 28 gemeenten hebben deelgenomen. We hebben samen met de woningcorporatie energieneutrale woningen gerealiseerd en Beuningen heeft nu haar eigen netwerk van oplaadpunten voor elektrische voertuigen. Maar ook binnen de eigen organisatie hebben we duurzame stappen gezet. We gebruiken als gemeente alleen nog maar groen gas en groene elektriciteit, we hebben zonnepanelen geplaatst op het gemeentehuis, we hebben het energiebesparingspotentieel van al onze gemeentelijke gebouwen in kaart gebracht, ons wagenpark vergroend en gestimuleerd dat onze medewerkers op de fiets naar het werk komen. Het goede voorbeeld geven vinden wij belangrijk, duurzaam inkopen is de afgelopen periode dan ook echt van de grond gekomen. Ook binnen de afvalinzameling en -verwerking zijn grote duurzame stappen gezet; we zijn kringlopen aan het sluiten. Terugblik en vooruit kijken De eerste uitvoeringsperiode zit er op. Dit rapport evalueert de uitvoering van het Duurzaamheidsprogramma over de jaren 2009 tot en met Ook worden ontwikkelingen en trends op het gebied van duurzame ontwikkeling, klimaat, energie en duurzaam inkopen in kaart gebracht. Om klaar te zijn voor de toekomst moeten we minder energie gebruiken én meer energie opwekken uit hernieuwbare bronnen. Zoals u kunt lezen in deze rapportage, werken we in aan concrete projecten met zichtbare resultaten. Dat doen we samen met burgers, bedrijfsleven en andere overheden in de regio. Staat uw project er niet bij, of heeft u een goed idee? Neem dan vooral contact op met de gemeente. Zo maken we samen Beuningen klaar voor een duurzame toekomst. Piet de Klein Wethouder Milieu Beuningen, juli 2013 Duurzaam Beuningen ľĩvaluaiie en Actualisatie

3 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Aanleiding De beleidscyclus Samenwerking in een dynamische wereld Leeswijzer 9 2. Evaluatie Uitvoering Inleiding De projectorganisatie Bestuurlijk verantwoordelijke De Stuurgroep De Programmamanager De programmastructuur De projectrealisatie Status Klimaat- en Energieprojecten Status Duurzaam Inkoop projecten Status Millennium projecten Status Regionale projecten Financiële consequenties Dekking Uitgaven periode Verplichtingen administratie Personele consequenties Begrote personele inzet Gerealiseerde personele inzet Lessen en aandachtspunten Trendanalyse Duurzame Ontwikkeling De Lokale Duurzaamheidsmeterinstrument Resultaten lokale Duurzaamheidsmeter Vergelijking van de resultaten Conclusies t.a.v. Lokale Duurzaamheidsmeter Trendanalyse Klimaat en Energie Emissieregistratie Bronnen Trendmatige ontwikkelingen 23 Duurzaam Beuningen Į F.valuau'c cn Actualisatie

4 5. Trendanalyse Duurzaam Inkopen Duurzaam Inkoop Doelstelling Duurzaam Inkoop Scan Spendanalyse Beïnvloedbaar inkoopvolume Prestaties Duurzaam inkopen per productgroepcategorie Bepaling score Voortgang Duurzaam Inkopen ten aanzien van Organisatie- en duurzaamheidsanalyse Kennis Houding Gedrag Voortgang duurzaam inkopen ten aanzien van kennis, houding en gedrag sinds Conclusies en aanbevelingen Duurzaam inkopen Conclusies Aanbevelingen Focus en Beleidsanalyse Algemeen en organisatie Trendmatige ontwikkelingen Duurzame Ontwikkeling Klimaat en Energie Duurzaam Inkopen Beleidsanalyse Hoe groot is de opgave van Beuningen tot 2020? Wat kan de gemeente doen? Doelgroepenanalyse Woningen Industrie en dienstverlening Verkeer en vervoer Gemeentelijke organisatie Beleidsconclusie Uitvoeringsprogramma Programmamanagement en Duurzame Ontwikkeling en Klimaat en Energie Duurzaam Inkopen 39 Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

5 7.5 Regionale projecten Uitvoeringscondities Stakeholders Instrumenten Uitvoering en monitoring Personele consequenties Financiën 42 Bijlage I evaluatie 43 Bijlage II Vragenlijsten Lokale Duurzaamheidsmeter 2009 en Bijlage III Kerncijfers Klimaatmonitor Lokale C02-voetafdruk 57 Bijlage IV De Regionale C02-voetafdruk 64 Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

6 1. INLEIDING 1.1 Aanleiding De gemeenteraad heeft op 14 april 2009 de Kadernota Duurzaam Beuningen en het Uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen voor de periode vastgesteld. De Kadernota bevat de doelstellingen van de gemeente op het gebied van Klimaat 8c Energie, Duurzaam inkopen en de Millenniumdoelstellingen (duurzame ontwikkeling). Doelstellingen Kadernota Duurzaam Beuningen Klimaat en Energie 200/0 C02-reduetie in Zo van het energieverbruik is duurzame energie in 2020 Duurzaam Inkopen 500/0 in Zoin2015 Milleniüumgemeente Meer mensen in een duurzame leefomgeving en meer eerlijke handel, schuldverlichung en hulp. Het Uitvoeringsprogramma bevat 24 thema's die bijdragen aan het realiseren van deze duurzaamheidsambities van Beuningen. Binnen de thema's zijn diverse projecten te onderscheiden (zie ook hoofdstuk 2). 1.2 De beleidscyclus Het Duurzaamheidsbeleid van gemeente Beuningen volgt de beleidscyclus van 'Plan, Do, Check, Act', zoals weergegeven in onderstaand schema. Plan Duurzaam Kadernota Beuningen Act Do Actualisatie Uitvoeringsprogram ma Uitvoeringsprogramma Chech Evaluatie Dit rapport omvat zowel de 'Check' en de 'Act' fase. Het doel van de evaluatie is het afleggen van verantwoording over de periode en het verzamelen van lessen die gebruikt kunnen worden voor het nieuwe Uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen Specifiek wordt gekeken naar de beleidsdoelstellingen uit de Kadernota Duurzaam Beuningen; kunnen de doelstellingen gehandhaafd worden of moeten deze worden bijgesteld? 1.3 Samenwerking in een dynamische wereld Duurzaamheid realiseren kan een gemeente niet alleen. Daarom hebben wij de afgelopen jaren samengewerkt met tal van onze maatschappelijke partners, zoals het lokale bedrijfsleven, scholen- en onderwijsinstellingen, collega overheden, stichtingen, organisaties en natuurlijk de inwoners van de gemeente Beuningen. Duurzaam Beuningen ļ 1-valuatie en Actualisatie

7 Ook de komende periode willen wij samen met de wereld buiten het gemeentehuis blijven werken aan een duurzaam Beuningen. Om concrete resultaten te blijven boeken zoeken wij naar kansrijke projecten met maatschappelijk draagvlak. Om dat te bereiken is een interactieve bijeenkomst georganiseerd met maatschappelijke partners van Beuningen. Het doel van deze bijeenkomst is het verkennen van mogelijke duurzaamheidskansen en (nieuwe) samenwerkingsverbanden. Aanwezig waren onder andere vertegenwoordigers van: Lokale politieke partijen (raadsen commissieleden) Gemeente Nijmegen Stadsregio Arnhem Nijmegen Hogeschool Arnhem Nijmegen Het Dij kmaga zijn Ingenieursbureau HaskoningDHV Hezelburcht Consultancy B.V. ARN b.v. Weurt Electrabel (GDF/Suez) Alliander Stichting E Laad Woningcorporatie Standvast Wonen Van Bergen Bouw Envita Weurt Lau van Haren DAR Nijmegen Uit de interactieve bijeenkomst zijn tal van nieuwe duurzaamheidsprojecten naar voren gekomen. Deze zijn opgenomen in het Uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen (hoofdstuk 7). De wereld van duurzaamheid is dynamisch en continue in ontwikkeling. Technieken en inzichten halen elkaar razendsnel in wat betekent dat wij ons flexibel moeten opstellen ten aanzien van de uitvoering van projecten. Daar waar kansen aangereikt worden (door bijvoorbeeld subsidies van overige overheidsinstanties of initiatieven van derden) moeten wij deze aanpakken, stimuleren, faciliteren dan wel realiseren. 1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt de uitvoering over de periode 2009 tot en met 2012 geëvalueerd. Naast de organisatorische aspecten komt ook de projectrealisatie aan de orde. Dit laatste wordt nader uitgediept in bijlage I, de evaluatie. In hoofdstuk 3 wordt inzichtelijk gemaakt welke voortgang Beuningen heeft geboekt op het gebied van Duurzame Ontwikkeling. In hoofdstuk 4 en 5 worden de trendmatige ontwikkelingen op het gebied van Energie 8t Klimaat en Duurzaam Inkopen inzichtelijk gemaakt. Hoofdstuk 6 beschrijft de visie (focus en beleidsanalyse) van de gemeente Beuningen op de uitvoeringsperiode Hoofdstuk 7 is het Uitvoeringsprogramma Hoofdstuk 8 beschrijft de organisatorische condities voor de komende uitvoeringsperiode. In de bijlagen zijn naast de evaluatie (bijlage I), ook de vragenlijsten voor de lokale duurzaamheidsmeter opgenomen (bijlage II). De lokale duurzaamheidsmeter geeft inzicht in de Beuningse ontwikkeling op het gebied van duurzame ontwikkeling. Bijlage III en IV bevatten nadere informatie omtrent de lokale C02 voetafdruk. Duurzaam Beuningen ļ Evaluatie en Actualisatie

8 2. EVALUATIE UITVOERING Inleiding Voor de evaluatie van de projecten van het uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen is gebruik gemaakt van de tussentijdse rapportages over de voortgang van het Programma Duurzaam Beuningen. Aanvullend zijn interviews gevoerd met afdelingshoofden, de programmamanager duurzaamheid en met de (gemeentelijke) projectleiders die betrokken zijn bij de uitvoering van één of meerdere duurzaamheidsprojecten. In onderstaande paragrafen komen de projectorganisatie, de programmastructuur, de projectrealisatie en de personele en financiële inzet over de uitvoeringsperiode aan de orde. 2.2 De projectorganisatie In onderstaand staat weergegeven hoe de organisatie is vormgegeven. Duurzaam Beuningen College van b&w Stuurgroep Programmamanager Bestuurlijk verantwoordelijke De Wethouder Milieu is bestuurlijk verantwoordelijk voor het Duurzaamheidsbeleid van de gemeente Beuningen De Stuurgroep De Stuurgroep bespreekt de belangrijkste stappen binnen het project en adviseert het college van b&w. De Stuurgroep bepaalt de aanpak van het van Duurzaam Beuningen hoofdlijnen. Daarnaast beslist de Stuurgroep over definitieve projectproducten, in het bijzonder over de in de organisatie te implementeren beleid (bv. interne verankering duurzaam inkopen). De Stuurgroep bestaat uit drie leden, te weten de wethouder Milieu, de gemeentesecretaris, en de Programmamanager De Programmamanager De Programmamanager is de ambtelijk trekker van het Duurzaamheidsprogramma. De medewerker {afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling \ Team Beleid&en \ strategisch beleidsmedewerker milieu) is verantwoordelijk voor het starten en doorlopen van de aangegeven projecten en acties en zorgt voor aanen bijsturing. De Programmamanager informeert de stuurgroep en het bestuur over de voortgang van de projecten en zorgt voor kadervorming waar nodig. Duurzaam Beuningen ľvaluaiie en Actualisatie ļ

9 2.3 De programmastructuur Het Uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen kent vier programmalijnen. Binnen deze programmalijnen zijn verschillende thema's te onderscheiden. Onder deze thema's zijn projecten geprogrammeerd. In het onderstaande is de programmastructuur weergegeven. r Duurzaam Beuningen Klimaatbeleid Klimaatproiecten Millenniumgemeente Duurzaamheidsthema's Uitvoeringsprogramma Verduurzaming nieuwbouw 1. Professionalisering 1. Uitvoering project 1. energie/milieuscan voor gemeentelijke gebouwen inkoopproces Logo South bedrijven en/of checklist 2. Energiezuinige gemeentelijke 2. Duurzaam 2. Opstellen scenario energie/klimaat gebouwen inkoopbeleid en actieplan 3. Openbare verlichting met ambitie! verankeren in de Millennium 2. gezamenlijke inkoop organisatie gemeente (duurzame) energie bedrijven (training) 4. Energiezuinig gemeentelijk 3. Intern en extern wagenpark communicatíe- 5. Haalbaarheidsonderzoek extra traject duurzaam 3. Monitoringproject op energie-eisen nieuwbouwprojecten inkopen outputniveau 6. bouw energie-efficiënt 4. Duurzaam inkopen: 7. Opstellen prestatieafspraken controle, evaluatie en monitoring 8. Uitvoeren en begeleiden prestatieafspraken 9. Voorlichting en vergroten bewustzijn: gedrag en besparing van geld en energie 10. Stimulering energiebesparing bij kantoren, scholen en zorginstellingen 11. Adequate milieuvergumiingverlening en handhaving 12. Communicatíecampagne duurzamere mobiliteit Beuningen 13. Enthousiasmeren over biomassaopties in Beuningen 14. Enthousiasmeren over Warmte- /Koudeopslag in Beuningen 15. Duurzame energie verkenning Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

10 2.4 De projectrealisatie In deze paragraaf wordt de projectstatus van de duurzaamheidsprojecten weergegeven. Voor een gedetailleerde toelichting per project wordt verwezen naar Bijlage I (enevaluatie) Status Klimaat- en Energieprojecten status Thema Geen In realisatie uitvoering bouw gemeentelijke gebouwen Energiezuinige gemeentelijke gebouwen 1. Energiezuinige bouwvleugel X Gereed 2. Energie Prestatie Adviezen 8 gemeentelijke gebouwen 3. Energielabelling gemeentelijke gebouwen X 4. Inkoop Zo groen gas en groene elektra X X 5. Fncrgiefactuurcontrole X X 6. Verkenning Meetdiensten X 7. Pilot dimbare openbare verlichting X Energiezuinige openbare verlichting 8. Pilot led Openbare verlichting X 9. Zonne lantaarnpalen Olden Tempel X Energiezuinig 10. Aanschaf aardgasvoertuigen X gemeentelijk wagenpark 11. Teclmisch vergroenen alle bedrijfsvoertuigen X 12. Band op Spanning voor personeel X 13. 2op5 en aanschaf drie E bikes X Haalbaarheidsonderzoek 14. Verkenning Lokale Biomassacentrale X extra energie eisen nieuwbouwprojecten 15. Verkenning technische haalbaarheid energiezuinige woningen Ewijk X 16. Verkenning financiële haalbaarheid energiezuinige woningen Ewijk X bouw woningen 17. Energieneutrale Woningen Olden Tempel X energie efficiënt 18. Ondertekening convenant Duurzaam Bouwen X 19. Implementatíe GPR systematiek X Duurzame 20. Energierenovaüe 52 woningen in Viermorgen prestatieafspraken X Voorlichüng en vergroten bewustzijn 21. Demonstratieproject Zonnepanelen MFA (ism ARN) incl. Energielessen door Dijkmagazijn 22. Klimaatkrant X 23. Subsidie Woningisolatie X Energiebesparing bij 24. Zonnepanelen en moiu'toringsystemen voor 5 kantoren, scholen en Beuningse basisscholen, incl. Klimaateducatie X zorginstellingen 25. Energiebesparingsproject bij Kantoren X 26. Twee Duurzame Ondernemerscafés X Adequate 27. Energiebesparingsproject Zorginstellingen X milieuvergunningverlening en handhaving 28. Energiebesparingsproject Supermarkten X Duurzame Mobiliteit 29. Binnenstad Service Beuningen X 30. Stimulering Autodelen X 31. E netwerk Z oplaadpunten X X 32. Europese Mobiliteitsweek f Week van de Voortuitgang X 33. Electric Mobile Roadshow X 34. Fietsstallingen bij OV punten X 35. Duurzaamheid verankerd in gemeentelijk vervoersplan X Enthousiasmeren over 36. Vergisting GFT (arn) en Groen Gas biomassaopües voor OV X 37. Landelijke Compostdag X X 38. Opwekken gemeentelijk groenafval tot energie X X Enthousiasmeren over 39. Kansenkaart WKO X Warmte Koude Opslag 40. WKO Beleid (in voorbereiding) X Duurzame energie 41. Haalbaarheidsonderzoek Zonnevelden X Duurzaam Beuningen ľ.valuatie en Actualisatie

11 2.4.2 Status Duurzaam Inkoop projecten Thema's en Geen realisatie Professionalisering inkoopproces Organisatorische verankering Training en communicatie controle, evaluatie en monitoring 42. Duurzaam Moederbestek GWW, uitvoering Duurzame Pilots, interne en externe advisering 43. Verduurzaming van inkoop- en aanbestedingsbeleid 44. Interne trainingen, begeleiding aanbestedingen en voorlichting 45. Duurzaam Inkoop Scan 2012 status In uitvoering Gereed X X X Status Millennium projecten status Thema's en Geen In realisatie uitvoering Logo South 46. Logo South Mwanga - Beuningen X Millenniumproject 47. Kindergemeenteraad Milieu 8c duurzaamheid; Milieulessen op basisscholen X 48. De Beuningse Bomen Rap X 49. Beurűngs Bos X Gereed 4.4 Status Regionale projecten status Thema's en Geen In realisatie uitvoering Energie/milieuscan voor bedrijven 50. E Training voor toezicht en handhaving Collectieve Inkoop 51. Regionale aanbesteding groene energie Duurzame Energie Monitoringproject op 52. Energie in Beeld X outputniveau 53. Zonatlas X Overig regionaal 54. Stadsregioproject Schoon Rijden X 55. De Groene HUB X 56. Verduurzaming Nijmegen West en Weurt X Gereed X X 2.5 Financiële consequenties In deze paragraaf komen de financiële consequenties van de uitvoeringsperiode aan bod. Eerst wordt aangeven hoe dekking voor de kosten is geborgd (2.4.1), vervolgens worden de bestedingen inzichtelijk gemaakt Dekking De SLoK (rijks) subsidieregeling voor gemeenten bood de mogelijkheid om een deel van de opgevoerde kosten vergoed te krijgen. Met opgevoerde kosten wordt bedoeld: interne kosten (uren x uurtarief) -i- materiaalkosten en externe kosten (inhuur externen, zaalhuur, enz.). De totale begrote lasten voor de periode 2009 t/m 2012 bedragen: Personeelslasten: 5545 uur x C100, = į ,- Opgevoerde kosten: C ,- Totale lasten voor de gehele uitvoeringsperiode bedragen: C ,- Hier tegenover staat een uit te keren SLOK-subsidie van: C ,- Puurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

12 De personeelslasten zijn opgenomen in de reguliere begrotingen. De wijze waarop de lasten in de begroting zijn geborgd is hieronder weergegeven. De dekking is als volgt: 1. Algemene uitkering Algemene uitkering 2009 e Algemene uitkering 2010 C Algemene uitkering Te storten in de voorziening C Pag.70 programmabegrotiong Prioriteiten 2010 Prioriteiten 2011 Prioriteiten 2012 Prioriteiten 2013 š C C C Te storten in de voorziening C Structureel budget MARN bijdrage Budget bijdrage MARN 2009 H- millenniumdoelen Budget bijdrage MARN 2010 Budget bijdrage MARN 2011 Budget bijdrage MARN 2012 e io.ooo e i5.ooo C C Te storten in de voorziening C Totale voorziening Begrote uitgave 2010 t/m 2012 C C Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

13 2.5.2 Uitgaven periode Onderstaand overzicht geeft de uitgaven weer binnen het programma Duurzaam Beuningen over de periode 2009 tot met juli Klimaatprojecten Begroot Besteed Restant Algemene Beleidskosten l Abonnement Klimaatverbond t pv gemeentehuis C ,48 C ,48 Verduurzaming nieuwbouw gemeentelijke gebouwen e 0,00 e 0,00 Energiezuinige gemeentelijke gebouwen C C 420,17 C 4.579,83 Openbare verlichting met ambitie! C eo.oo C 8.000,00 Energiezuinig gemeentelijk wagenpark C e 3.219,25 C 280,75 Haalbaarheidsonderzoek extra energie eisen nieuwbouwprojecten e ïo.ooo i 9.573,80 C 426,20 bouw energie efficiënt i e 5.492,20 e ,80 Opstellen prestatieafspraken C eo.oo C ,00 Uitvoeren en begeleiden prestatieafspraken C e ,00 e 5.000,00 Voorlichüng en vergroten bewustzijn C C 4.904,39 e 595,61 Stimulering energiebesparing bij kantoren, scholen en zorginstellingen C e ,00 C 6.168,00 Adequate milieuvergumüngverlening en handhaving I e 187,40 C 9.812,60 Communicatiecampagne duurzamere mobiliteit Beuningen e ïo.ooo C ,24 C 3.625,24 Enthousiasmeren over biomassaopties in Beuningen C eo,oo e 1.000,00 Enthousiasmeren over Warmte ZKoudeopslag in Beuningen İ eo,oo C 3.500,00 Duurzame energie verkenning e C0,00 e 8.000,00 Duurzaam Inkopen Professionalisering inkoopproces C0.00 Duurzaam inkoopbeleid verankeren in de organisarie e (training) e 7.157,50 e 842,50 Intern en extern communicaüetraject duurzaam e inkopen eo.oo e 5.000,00 Duurzaam inkopen: controle, evaluatie en monitoring e e 9.900,00 e ,00 Millenniumgemeente Uitvoering project Logo South Mwanga Beuningen e e o,oo e ,00 Opstellen scenario en actieplan Millenniumgemeente e ïo.ooo e 9.000,00 C 1.000,00 Regionale Klimaat en MARN 7 Stadsregio Energie/milieuscan voor bedrijven en/of checklist C energie/klimaat e 4.752,00 e 248,00 Gezamenlijke inkoop (duurzame) energie C0,00 C0.00 Monitoringproject op outputniveau e e 1.710,00 e ,00 Totaal (primair begroot) Bezuinigingstaakstelling C ,00 C C C ,43 C ,57 De primaire begroting voor het Uitvoeringsprogramma (vastgesteld 2009) was ruim opgesteld. We hebben gedurende de uitvoeringsperiode geconstateerd dat bij enkele projecten, na realisatie, sprake was van restbudgetten. Deze budgetten zijn aangewend voor de zonnepanelen die op het gemeentehuis geplaatst zijn en de panelen die op de gemeentewerf (eind 2013) geplaatst gaan worden. Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

14 2.5.3 Verplichtingen administratie 2013 Er is (juli 2013) sprake van een restbudget binnen het Uitvoeringsprogramma Duurzaam Beuningen. Deze gelden, á C ,57, zijn gereserveerd voor de volgende nog komende investeringen: Klimaatpr oj ecten ontwikkeling uitloop 2013 Gereserveerd Openbare verlichting met ambitie! Reservering E zuinige Buitenverlichting Olden tempel C 8.000,00 Opstellen prestatieafspraken Implementatie Prestatieafspraken e ,00 Voorlichting en vergroten bewustzijn E netwerk e 2.078,13 Zonnepanelen Gemeentewerf Aanschaf, Plaatsing en Installatie C ,00 Communicatiecampagne duurzamere mobiliteit Beuningen Reservering Electric Mobile Roadshow e 1.250,00 Enthousiasmeren over biomassaopties in Beuningen Info dag Agrariërs Vergisting ARN e 1.000,00 Enthousiasmeren over WarmteVKoudeopslag in Beuningen MARN campagne WKO e 3.500,00 Duurzame energie verkenning Duurzaam Inkopen Duurzaam inkoopbeleid verankeren in de organisatie (training) Intern en extern communicatietraject duurzaam inkopen Duurzaam inkopen: controle, evaluatie en monitoring Millenniumgemeente Verkenning Exploitatie onderzoek Zonnevelden e 8.000,00 Verduurzaming moederbestek Openbare Ruimte Afhankelijk van DJ. evaluatie en wensen M'ľ+bot overleg Begeleiding komende duurzame aanbestedingen C 2.541,87 C 5.000,00 e 6.050,00 Actieplan Millenniumgemeente Bomenproject e ,00 Overig en onvoorzien Regionale Klimaat en MARN Z Stadsregio Z Begeleiding GPR e 4.072,57 Totaal C , Personele consequenties In deze paragraaf wordt op afdelingsniveau weergegeven wat de begrote personele uren zijn en hoe deze in de periode 2009 tot en met medio 2013 zijn ingezet Begrote personele inzet Hg o M 8 Inkoop Milieu BOR MO bureau N CO Totaal «03 O > 1 u ! Totaal Duurzaam Beuningen F.valuaiic en Acuialisatie I

15 2.6.2 Gerealiseerde personele inzet Door organisatorische wijzigingen is het niet mogelijk de urenbesteding toe te kennen aan de indeling zoals die in paragraaf is gehanteerd. Daarnaast zijn niet alle duurzaamheids-activiteiten weggeschreven onder het product Duurzaam Beuningen. Gedacht kan worden aan de realisatie van de energiezuinige woningen en duurzaam inkoop- en aanbestedingstrajecten; de uren van dit project zijn op het product bouw Olden Tempel geboekt of het inkoopproduct geboekt. De inzet voor het thema duurzaamheid is derhalve niet voor o terug te herleiden. In het onderstaande de primair geboekte uren op het product Duurzaam Beuningen: ũ E Inwon. ai O O ŗļ BOR P&O b ureau Totaal * Totaal uren 2013 van januari tot en met juni 2.7 Lessen en aandachtspunten Bedrijven en burgers rekenen erop dat de gemeente een voortrekkersrol vervult op het gebied van duurzaamheid. Dat kan door enthousiasmeren, stimuleren en ondersteunen van initiatieven van derden. Maar ook door regionaal met andere overheden samen te werken, zoals door kennisuitwisseling en de regionale regie op de inzameling en verwerking van GFT. En niet in de laatste plaats, door zelf projecten te realiseren en activiteiten te ontplooien. Het Programma Duurzaam Beuningen heeft volgens medewerkers van de gemeente Beuningen bijgedragen aan groeiend bewustzijn op het gebied van duurzaamheid (bron: interviewronde 2012). Binnen de gemeentelijke organisatie en zeker ook daarbuiten. Steeds meer mensen beseffen dat duurzame maatregelen ook goed kunnen zijn voor de sociaaleconomische ontwikkeling van de gemeente Beuningen. En duurzaamheid biedt kansen voor de ontwikkeling van het bedrijfsleven. Duurzaam is meer geworden dan een milieusausje. Dat geldt zeker voor het thema energie dat raakvakken heeft met inkomen, omgevingskwaliteit (schoon verkeer 8* vervoer, luchtkwaliteit) en economische ontwikkeling. Om deze kansen te pakken is er blijvend behoefte aan projecten die handen en voeten geven aan duurzaamheid. In het Uitvoeringsprogramma nemen we daarom projecten op die zichtbare resultaten opleveren. Dit is overigens een landelijke ontwikkeling. Niet voor niets is het motto van het Rijksduurzaamheidsnetwerk voor ambtenaren: duurzaamheid moetje doen. Het beleid van de gemeente met betrekking tot duurzaam inkopen is hiervan een mooi voorbeeld. In 2008 kocht de gemeente o duurzaam in volgens de criteria van AgentschapNL. Bij de tussenevaluatie in 2012 bleek dat de gemeente in 2011 voor ruim 80 0 Zo duurzaam heeft ingekocht. Verwacht wordt dat de doelstelling van o duurzaam inkopen in 2015 wordt gehaald. Het voorbeeld van duurzaam inkopen laat het belang zien van een goede organisatorische inbedding van duurzaamheid. Duurzaamheid is, net als kwaliteit en prijs een logisch aandachtspunt voor inkopers. Op dezelfde manier zal duurzaamheid de komende jaren een normaal onderdeel van het werk van projectleiders en projectmedewerkers van de gemeente Beuningen worden. De gemeente streeft ernaar om duurzaamheid als vast onderdeel te maken van processen en projecten. Met andere woorden: duurzaamheid verankeren binnen de specifieke vakafdelingen. Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

16 3. TRENDANALYSE DUURZAME ONTWIKKELING In dit hoofdstuk worden de ontwikkelingen ten aanzien van de 'Nul-situatie' 2008 f 2009) op het gebied van duurzame ontwikkeling voor de gemeente Beuningen in kaart gebracht. De Nul-situatie is in kaart gebracht door middel van de Lokale Duurzaamheidsmeter van COS Nederland. 3.1 De Lokale Duurzaamheidsmeterinstrument De Lokale Duurzaamheidsmeter is een instrument dat inzicht biedt in de ambities en initiatieven van gemeenten op het gebied van duurzame ontwikkeling. Ook is het instrument een handvat voor maatschappelijke organisaties om met gemeenten in gesprek te gaan over duurzame ontwikkeling. De duurzaamheidsmeter maakt inzichtelijk in hoeverre duurzaamheid binnen een grote diversiteit van gemeentelijke beleidsvelden is verankerd. Daarnaast biedt het instrument de mogelijkheid tot benchmarking (vergelijking met andere gemeenten) en brengt het, op een heldere, begrijpbare manier in kaart hoe de gemeente zorg draagt voor een duurzame ontwikkeling. De Lokale Duurzaamheidsmeter bestaat uit drie vragenlijsten, geënt op de drie dimensies van duurzame ontwikkeling: Planet, Profit en People. Het people-aspect blijft buiten de scope van deze trendanalyse aangezien daarvoor geen ambities of doelstellingen zijn geformuleerd in de Kadernota Duurzaam Beuningen. Planet Het gaat bij 'Planeť vooral om duurzaamheid in de tijd. Centraal staat hier het behoud, de bescherming en het beheer van onze natuurlijke hulpbronnen: de diversiteit aan plant en diersoorten, kwaliteit en kwantiteit van water, luchtkwaliteit, bodemvruchtbaarheid, et cetera. Profit De 'P' van Profit staat ook voor 'Progress' en 'Prosperity', vooruitgang en welvaart. Economische ontwikkeling gaat over productie, werkgelegenheid, efficiëntie en rendement. De uitdaging is ervoor te zorgen dat de vooruitgang van de een niet ten koste gaat van een ander of van toekomstige generaties. Binnen dit thema wordt ingegaan op twee belangrijke rollen die de (lokale) overheid kan spelen om duurzaam ondernemen te bevorderen: ten eerste heeft zij een voorbeeldfunctie en ten tweede vormt de overheid in zijn geheel een invloedrijke marktpartij. In Bijlage II zijn de ingevulde Vragenlijsten van de Duurzaamheidsmeter opgenomen. In onderstaande paragrafen wordt de huidige duurzaamheidssituatie van Beuningen weergeven op hert gebied van Planet en Profit. De resultaten worden tevens vergeleken met overige gemeenten (in deze regio) die participeren in de Lokale Duurzaamheidsmeter. 3.2 Resultaten lokale Duurzaamheidsmeter Door middel van de Lokale Duurzaamheidsmeter wordt in kaart gebracht in hoeverre de 'basis van duurzame ontwikkeling f het fundament' is geborgd binnen de gemeentelijke organisatie. Het is een organisatiebrede toetsing waarbij wordt bekeken of het basisniveau van duurzaamheid wordt behaald. Deze toetsing geeft met name weer op welke fronten de gemeente uitvoering geeft aan duurzaamheid en waar nog 'witte vlekken' zitten. De toetsing is kwantitatief, er wordt gekeken of onderwerpen geborgd zijn en/of er uitvoering aan wordt gegeven. De toetsing (voldoet Z voldoet niet) gaat niet in op de aard, de schaal dan wel de resultaten van deze activiteiten. Duurzaam lîeuningen Evaluatie,en Actualisatie

17 De scores op het gebied van 'Planet' en 'Profit' staan hieronder weergegeven. Score Lokale Duurzaamheidsmeter Planet Profil 2009 (A 0 Zo 50 0/ o/o f 74 o/o f Zie bijlage II voor de lokale duurzaamheidsmeter; hierin zijn de resultaten over de jaren 2009 en 2012 opgenomen. Op het gebied van duurzame ontwikkeling heeft de gemeente Beuningen de laatste jaren vooruitgang geboekt. Beuningen heeft de volgende basiselementen van duurzaamheid verankerd binnen de gemeentelijke organisatie, in beleid, of geeft er reeds uitvoering aan: Stimuleringsprojecten energiebesparing bij bewoners en bedrijven; Duurzaam Inkopen Duurzaam bouwen; Duurzame mobiliteit; Communicatie, voorlichting en educatie; Branchegerichte energie advies en toezichtsactiviteiten; Inkoop groen gas en groene elektra; Duurzame mobiliteit. Duurzaamheidsonderwerpen die momenteel nog onderbelicht zijn zijn: Klimaatadaptatie; Duurzame ruimtelijke ontwikkeling; Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen; Energiebesparing bestaande bouw. 3.3 Vergelijking van de resultaten Ruim 200 Nederlandse gemeenten hebben de Duurzaamheidsmeter ingevuld. De gemiddelde scores (van de drie P's) variëren van 2 o/o (#201-Urk) tot 95 o/o (#1S2-Breda S Nijmegen). Om de resultaten van de gemeente Beuningen in groter verband te zien staan hieronder de scores van de deelnemende regio gemeenten weergegeven. Gemeente Planet Profit Nijmegen looo/o 860/0 Beuningen 840/O 740/0 Wijchen 700/0 609/0 Groesbeek 429/0 16' ó 3.4 Conclusies t.a.v. Lokale Duurzaamheidsmeter Duurzaamheid is in Beuningen goed in ontwikkeling, maar er zijn nog stappen te zetten. Met name op het gebied van Duurzame ruimtelijke ontwikkeling, klimaatadaptatie, duurzaam bouwen, MVO en energiebesparing in de bestaande bouw is er nog veel duurzaamheidswinst te behalen. Duurzaam Beuningen F.valuaiie en Actualisatie

18 4. TRENDANALYSE KLIMAAT EN ENERGIE Energie(besparing) en klimaatverandering zijn belangrijke pijlers voor het lokale duurzaamheidsbeleid. In dit hoofdstuk wordt inzichtelijk gemaakt wat de trendmatige ontwikkelingen zijn op het gebied van 002- uitstoot binnen de gemeente Beuningen. We noemen dit C02-voetafdruk (of footprint). De voetafdruk is een maat voor de uitstoot van C02 als gevolg van het gebruik van fossiele brandstoffen in het verkeer, transport en productie van elektriciteit en verwarming. De C02-voetafdruk is in kaart gebracht door middel van de Klimaatmonitor (een instrument van Agentschap.NL, te vinden op Er is gebruik gemaakt van: daadwerkelijke metingen m.b.t. gas- en elektriciteitsgebruik (bottom up); daadwerkelijke metingen m.b.t. ingezameld huishoudelijk afval (bottom up); modelmatige verdeling gebaseerde gegevens m.b.t. C02-emissies van verkeer en vervoer (top down); gegevens beschikbaar gesteld voor gemeenten door netwerkbeheerders; CBS-gegevens m.b.t. woningen en huishoudelijk afval. In dit hoofdstuk brengen we de lokale C02-voetafdruk in beeld. De totale uitstoot binnen de gemeente wordt onderverdeeld naar verschillende sectoren. In Bijlage III en Bijlage IV wordt gedetailleerder ingegaan op de C02-uitstoot van de verschillende (sub)sectoren (Kerncijfers Klimaatmonitor Lokale C02- voetafdruk). De laatste bijlage vergelijkt de Beuningse C02-cijfers. Opgemerkt moet worden dat de meest actuele cijfers gaan over de jaar 2010 en de jaren daaraan voorafgaand. De gevolgen f resultaten van de Beuningse projecten zijn derhalve niet altijd terug te lezen in de cijfers van de Klimaatmonitor. 4.1 Emissieregistratie De Emissieregistratie geeft de C02-emissie van alle emissiebronnen in een gemeente weer. Dit houdt in dat naast de verbranding van fossiele brandstoffen ook andere (al dan niet natuurlijke) processen die C02 uitstoten meegerekend worden. Voorbeelden zijn slijtage van materialen, oxidatie van veenweiden, ademhaling van mensen en dieren etc. In de periode tot en met 2010 is door deze emissiebronnen op het grondgebied van Beuningen de volgende hoeveelheid C02 (ton) uitgestoten: Broeikasgasemissie in tonnen (indicatief) Trend Afvalverwijdering N Bouw é* Chemische industrie Né Consumenten Drinkwatervoorziening Handel, diensten en overheid , Landbouw Overige industrie Riolering en waterzuiveringsinstallaties Raffinaderijen Verkeer en vervoer N 1 Totale uitstoot exclusief energiesector N Energiesector Í+) ** Totaal uitstoot Né Bron: Nederlandse emissieregistratie. Duur/aam Beuningen F.valuaiie en Actualisatie

19 Onderstaande grafiek geeft de totale C02-uitstoot weer per gemeente in het Rijk van Nijmegen. Hierbij uitgegaan van de relevante sectoren (zie ook paragraaf 4.2). Deze gegevens zijn afkomstig uit verschillende bronnen i i r I 9ř 6 V # «5 C02-uitstoot (ton) voor het jaar 2010 Rijk van Nijmegen 4.2 Bronnen De C02 emissies van Beuningen kunnen worden onderverdeeld in negen (sub)sectoren. Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse C02 uitstoot (2010) voor de verschillende Beuningse sectoren weer C02-uitstoot (ton) voor het jaar 2010 per sector voor de gemeente Beuningen Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

20 De grootste bronnen (sub sectoren) van C02 uitstoot zijn 'woningen', 'dienstverlening' en 'Industrie. De C02 voetafdruk voor Beuningen staat in onderstaande tabel en taartdiagram weergegeven. Sector Subsector CO2 (ton.jr). Gebouwde omgeving Mobiliteit Woningen Commerciële Dienstverlening Publieke Dienstverlening Riolering en waterzuiveringsinstallaties Drinkwatervoorziening Wegverkeer Railverkeer Mobiele werktuigen Binnen en recreatievaart Zeescheepvaart en visserij Industrie en Energie Landbouw Onbekend Industrie Bouwnijverheid Huishoudelijk afval Bedrijfsafval Energieproductie Winning van delfstoffen Landbouw, jacht en bosbouw Onbekend B woningen B Commerciële Dientsverlening n Publieke Dienstverlening RWZI ï.j Railverkeer Industrie Bouwnijverheid Landbouw Onbekend Totaal CO2 voetafdruk Beuningen 2010 (ton) In onderstaande grafiek wordt de gemiddelde C02 uitstoot per inwoner en per sector voor de gemeente Beuningen weergegeven. De tabel geeft ter vergelijking ook de gemiddelde C02 emissies per inwoner weer op provinciaal niveau, voor het landsdeel Oost en op nationaal niveau weer. (~1 GeT^ente Beuningen ļ Pro* ne e Gelderland B M La-xJsöeei Oost Nederland 'ssss/sz/s/ CQ2-uitstoot (ton/per inwoner) voor het jaar 2010 per sector Duurzaam Beuningen F.valuaiie en Actualisatie

21 De gemiddelde C02-uitstoot van woningen in Beuningen is iets hoger ten opzichte van de gemiddelde uitstoot-cijfers van de provincie Gelderland, het landsdeel Oost en het landelijke gemiddelde. De bijdrage van de sectoren 'verkeer en vervoer' en 'industrie' zijn bovengemiddeld. Daartegenover staat dat de gemiddelde C02-uitstoot van 'publieke dienstverlening' en de 'commerciële dienstverlening' lager zijn dan de (provinciale en regionale) gemiddelden. De belangrijkste sectoren die bijdragen aan de totale C02-uitstoot in Beuningen zijn: Hoofdsector Bijdrage aan totale Beuningse C02-uitstoot Woningen 450/0 Commerciële 1 lienstverlening 250/0 Industrie 150/0 Publieke Dienstverlening 89/0 Landbouw 39/0 Bouwnijverheid 20/0 In Bijlage III wordt gedetailleerder ingegaan op de C02-uitstoot van de vijf hoofdsectoren. De C02- bijdrage van de verschillende sub-sectoren en de trendmatige ontwikkelingen zijn daarbij inzichtelijk gemaakt. 4.3 Trendmatige ontwikkelingen De trend in C02-uitstoot van Beuningen: (NB: de gegevens van 2011 en 2012 zijn nog niet compleet): &D0C0 8O3O0 O 2010 Gerr.iddekle 70 0C0 6O0O3 50X OOO 0 Getou.vJe Omgeving en Vervoer ndustne en Energie Land'bosbuv» en visserij Sectc* onbekend De trend in C02-uitstoot van de belangrijkste sectoren: O 2010 Gemiddelde C n Duurzaam Beuningen Fvaluatie en Actualisatie

22 5. TRENDANALYSE DUURZAAM INKOPEN 5.1 Duurzaam Inkoop Doelstelling De VNG heeft in het klimaatakkoord de afspraak gemaakt dat gemeenten vanaf 2010 voor 75 procent duurzaam inkopen en vanaf 2015 voor 100 procent. Uitgangspunt voor deze doelstelling zijn de criteria voor duurzaam inkopen die de overheid heeft vastgesteld voor 52 productgroepen. De gemeente Beuningen heeft de ambitie uitgesproken in de Kadernota (Duurzaam Beuningen ) en het Milieubeleidsplan , om te voldoen aan de duurzaam inkopen doelstellingen uit het Klimaatakkoord. 5.2 Duurzaam Inkoop Scan In 2012, zoals ook in 2008, is een Duurzaam Inkoop Scan uitgevoerd. Het onderzoek bestaat uit twee delen: een spend-analyse (5.3) die de belangrijkste inkoopvolumes in beeld brengt en een organisatie- en duurzaamheidsanalyse (5.4) die gericht is op het beoordelen van de mate van duurzaamheid van de belangrijkste inkoopvolumes, en op kennis houding en gedrag van medewerkers. 5.3 Spend-analyse Bij de spend-analyse kijken we alleen naar beïnvloedbare uitgaven. Subsidies, salariskosten en bijvoorbeeld belastingen, vallen hier dus niet onder. Van de beïnvloedbare uitgaven valt een deel onder de 52 productgroepen ( waarvoor het landelijke beleid voor duurzaam inkopen geldt. De gemeente heeft een spendanalyse over het jaar 2011 gemaakt. In het onderstaande de kwantitatieve resultaten van de Spendanlyse ĩ Beïnvloedbaar inkoopvolume Uit de spend-analyse blijkt dat de gemeente in 2011 een beïnvloedbaar inkoopvolume had van C 9,1 miljoen in de productgroepen waar de overheid duurzaamheidscriteria voor heeft opgesteld. Deze duurzaamheidscriteria betreffen 52 productgroepen verdeeld over de zes categorieën waarvoor het beleid voor duurzaam inkopen geldt. Dit betreft dit ongeveer ì7 0 Zo procent van de totale inkopen en aanbestedingen van de gemeente Beuningen. In onderstaand diagram zijn de tien productgroepen weergegeven met de hoogste uitgaven. Deze tien productgroepen vormen samen 84 procent van het beïnvloedbare inkoopvolume dat de gemeente Beuningen besteedt aan de 52 productgroepen. Openbare verlichting; Overige posten; Wegen; o Elektriciteit; Á Reiniging openbare ruimte; 4.5% Hardware; o Bouwrijp maken terrein. Grondwerken, Sanering/bodemrein iging; lľ.9% Kunstwerken; Ą.8% ^1 Leerlingenvervoer V ' ^ ^ H en gym- ^ ^ ^ ^ /zwemvervoer; S.1% Riolering; S.7% Groenvoorzieningen ; 14.rŵ Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie

23 5.3.2 Prestaties De prestaties ten aanzien van de 10 grootste productgroepen staan in de onderstaande tabel. Productgroep Score Prestatie Wegen 5 Bouwrijp maken terrein, Grondwerken, Sanering Groenvoorzieningen 5 Riolering 5 Leerlingenvervoer en gym /zwemvervoer Kunstwerken 2 Hardware 5 Reiniging openbare ruimte 4 Elektriciteit 5 Openbare verlichting Alle minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Alle minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Alle minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Alle mmimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Ongeveer 6094) van de minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Ongeveer 409/0 van de minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Alle minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Ongeveer 809/0 van de minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Alle minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Ongeveer 609/0 van de minimumeisen van de betreffende productgroep zijn meegenomen bij alle inkopen en aanbestedingen in deze productgroep. Het valt op dat wisselend wordt gescoord op de grootste productgroepen. Er valt nog veel 'duurzaamheidswinsť te behalen op de productgroepen; leerlingenvervoer en gymvzwemvervoer, kunstwerken en openbare verlichting Duurzaam inkopen per productgroepcategorie Voor de zes productgroepcategorieën, die in het beleid voor duurzaam inkopen onderscheiden worden, zijn de gemiddelde scores berekend. Productgroep Inkoopvolume in 0 Zo Score in 96 Gebouwen 3,9 66 GWW 54,3 90 Beheer Openbare Ruimte 20,5 92 Vervoer en extern verblijf Apparatuur 4,8 95 Facilitaire zaken 8,8 56 Op het gebied van Gebouwen, Vervoer en extern verblijf en Facilitaire zaken kunnen nog grote stappen gemaakt worden. In onderstaand figuur is te zien hoe de gemeente Beuningen scoort op de verschillende prod uctcategorieën: Gebouwen 100 o zb Faci itaire zaken 60Ŵ Grond. Weg en Waterbouw Apparatuur ^r* Beheer Openbare Ruimte Uitkomsten 100 procent Vervoer en extern verblijf Duurzaam Beuningen Kvaluaiie en Actualisatie

24 5.3.4 Bepaling score De uitkomsten van alle productgroepen bij elkaar genomen maakt dat de gemeente voor 84,2 0 7o duurzaam inkoopt. Exclusief de productgroep 'Bouwrijp maken terrein (geen miniumcriteria voor deze productgroep)' komt dit percentage op 80,7 0 Zo. De Beuningse Duurzaam Inkoopscan (van 2008 en 2012) wijkt iets af van de methodiek die het Ministerie Infrastructuur 8c Milieu (I&M) hanteert. De scoringsmethodiek die I&M hanteert eenduidig: of je koopt de productgroep duurzaam in (voldoen aan alle minimumeisen binnen een productgroep) of je voldoet er niet aan. De uitkomsten van alle productgroepen bij elkaar genomen maakt dat de gemeente met de scoringsmethodiek van I&M 71,2 0 Zo duurzaam inkoopt. Exclusief de productgroep 'Bouwrijp maken terrein' komt dit percentage op 64,9 0 7o Voortgang Duurzaam Inkopen ten aanzien van 2008 In 2008 is een score gemeten van 32 0 /" duurzaam inkopen. Dat betekent dat de gemeente een verbetering heeft gerealiseerd van ruim o. Productgroepen die in 2008 hoog scoorden (een 4 of een 5) op duurzaam inkopen betroffen: hardware, netwerken/infrastructuur, elektriciteit, bouwrijp maken terrein en grondwerken. Naast deze productgroepen heeft de gemeente Beuningen nu ook duurzaamheidseisen gesteld bij de productgroepen; wegen, sloop van gebouwen, gladheidsbestrijding, groenvoorziening, riolering, reiniging openbare ruimte, vraagafhankelijk vervoer, zware motorvoertuigen en mobiele werktuigen. Onderstaand figuur geeft de productgroepen weer die zowel in 2008 als 2011 zijn gescoord op duurzaam inkopen. Een score 5 geeft aan dat er voor o duurzaam wordt ingekocht. Lil U 1 li Minimi 1 I Score 2011 I Score 2008 r r Xľ sí* ij.' DüurzaÁni Beuningen l-vahuuie en Actualisatie

25 5.4 Organisatie- en duurzaamheidsanalyse Net als in de meeste gemeenten verloopt de inkoop in Beuningen decentraal. Het succes van duurzaam inkopen hangt af van de kennis, de houding en het gedrag van medewerkers en de mate waarin duurzaam inkopen is geborgd in de organisatie. Kennis over duurzaam inkopen en een positieve houding tegenover duurzaamheid is een belangrijke voorwaarden voor het tot stand komen van duurzaam inkopen. Voor het analyseren van de mate van duurzaamheid van de inkoop zijn bij 26 medewerkers interviews gehouden. De interviews geven een goed beeld in hoeverre de gemeente Beuningen duurzaamheidaspecten al meeneemt in het inkoopproces en in hoeverre dit is geborgd. Tijdens de interviews is gelet kennis, houding en het gedrag ten aanzien van duurzaam inkopen Kennis Geconcludeerd wordt de kennis ten aanzien van duurzaam inkopen gemeentebreed aanwezig is. Binnen het Team Beleid en en (programmamanager Duurzaamheid) en binnen de afdeling OR is de kennis in ruim voldoende mate aanwezig. De programmamanager Duurzaamheid is regelmatig betrokken f wordt ingeschakeld bij inkopen en aanbestedingen om hierover te adviseren. Daarnaast zijn er trainingen duurzaam inkopen verzorgd aan inkopers van de verschillende afdelingen. De inhoud van de trainingen zijn afgestemd op de verschillende afdelingen waarbij inkopers kennis hebben verkregen over het beleid, wat onder duurzaam inkopen wordt verstaan en waar men de criteria kan vinden om toe te passen bij aanbestedingen. Als gevolg van bovenstaande activiteiten is de doelstelling van ÏOO 0 /" in 2015 voor alle inkopers bekend en weet men over het algemeen dat de minimumeisen te vinden zijn op de website van Pianoo Houding Naast de benodigde basiskennis over duurzaam inkopen valt of staat het succes met de houding die inkopers hebben ten aanzien van duurzaam inkopen. Het is belangrijk dat er een gevoel bestaat dat duurzaam inkopen belangrijk is als middel om bepaalde maatschappelijke vraagstukken het hoofd te bieden. De houding van de organisatie en de medewerkers ten opzichte van duurzaamheid en duurzaam inkopen is over het algemeen positief. Duurzaam inkopen wordt door enkele inkopers zelfs als een vanzelfsprekendheid gezien. Duurzaam inkopen wordt niet als duur inkopen gezien Gedrag Voldoende kennis en een positieve houding ten aanzien van duurzaamheid en duurzaam inkopen moeten uiteindelijk leiden tot het daadwerkelijk duurzaam inkopen van producten, diensten en werken. Dat betekent dat duurzaamheid bij iedere inkoop moet worden meegewogen. Duurzaamheidscriteria worden regelmatig meegenomen bij inkooptrajecten. Meestal als de programmamanager Duurzaamheid in een vroeg stadium wordt betrokken. Vanuit het management wordt in (te) beperkte mate gestuurd en toezicht gehouden op duurzaam inkopen. De afdeling Openbare Ruimte heeft een nieuw moederbestek opgesteld waarin de minimumeisen voor duurzaam inkopen integraal zijn opgenomen. Verwacht wordt dat voor deze afdeling duurzaam inkopen op deze manier wordt geborgd (binnen de RAW bestekken). Een valkuil voor de uitvoering kan zijn dat standaard overeenkomsten en samenwerking als 'te vanzelfsprekend' wordt beschouwd door zowel inkopers als leveranciers. Beiden worden dan niet of te weinig geprikkeld om verbeteringen te realiseren op het vlak van duurzaamheid. De vraag is of contracten die (stilzwijgend) worden verlengd opnieuw in ogenschouw moeten worden genomen om te bezien of de duurzaamheidscriteria zijn meegenomen of nog kunnen worden meegenomen. Duurzaam Beuningen Evaluatie en Actualisatie