Analyse resultaten Duurzaamheidsmeter voor de gemeente Weert

Transcriptie

1 Analyse resultaten Duurzaamheidsmeter voor de gemeente Weert Aanleiding De gemeente Weert was in 2012 de trotse winnaar van de landelijke competitie: De Groenste Stad, een titel die volgens de gemeente past bij de ambities van Weert om zich te profileren als een groene stad met goede sportvoorzieningen, mooie woongebieden, duurzame bedrijventerreinen, unieke natuur en een uitgestrekt, dynamisch buitengebied met bijzondere recreatieve voorzieningen. Om zich verder te ontwikkelen en profileren op het gebied van duurzaamheid wil Weert graag gebruik maken van de Lokale Duurzaamheidsmeter. Weert heeft de vragenlijsten van de Lokale Duurzaamheidsmeter in 2006 voor het laatste ingevuld en wil graag de actuele stand van zaken eveneens in beeld brengen. In dit kader heeft zij aan FairBusiness als helpdesk van de Duurzaamheidsmeter het volgende verzoek neergelegd: Vraag de door de gemeente Weert recent ingevulde vragenlijsten van de Duurzaamheidsmeter te verwerken en online te zetten. Een analyse te maken van de resultaten van 2006 en Gewenst resultaat - Ingevulde vragenlijsten van Weert verwerkt en online gezet; - Korte rapportage m.b.t. de resultaten van 2006 en Hieronder de korte rapportage van de resultaten van de gemeente Weert mbt het invullen van de vragenlijsten van de Lokale Duurzaamheidsmeter. Duurzaamheidsmeter in het kort De Duurzaamheidsmeter is een instrument dat inzicht biedt in de ambities en initiatieven van decentrale overheden om duurzame ontwikkelingen aan te sturen. Het biedt eveneens een handvat voor politici, maatschappelijke organisaties en burgers om met deze overheden in gesprek te gaan of om in actie te komen. 1

2 De Lokale Duurzaamheidsmeter bestaat al sinds Eens in de vier jaar worden de vragenlijsten geactualiseerd en, voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen, actief campagne gevoerd met de oproep om de vragenlijsten opnieuw in te vullen. De huidige versie van Lokale Duurzaamheidsmeter die zich specifiek richt op gemeenten bestaat uit drie vragenlijsten, geënt op de drie dimensies van duurzame ontwikkeling, te weten: People, Planet en Profit. People Planet Profit Burgerparticipatie Klimaat & energie Duurzame bedrijfsvoering Sociaal beleid Natuur & milieu Duurzame mobiliteit Internationale samenwerking Duurzaam waterbeheer Duurzaam bedrijfsleven Via de website kunnen de vragenlijsten eenvoudig worden ingevuld. Via dezelfde website zijn ook de resultaten voor iedereen toegankelijk. Resultaten Weert Gemeente Weert heeft deelgenomen aan de speciale campagne van de Duurzaamheidsmeter gericht op Duurzaam Inkopen in 2006/2007. Zij heeft hierbij van de mogelijkheid gebruik gemaakt om eveneens de overige drie vragenlijsten in te vullen welke: Duurzaam en Ondernemen en Klimaat en Water en Sociaal & Mondiaal 2. 1 en is destijds ontwikkeld door COS Noord-Holland in opdracht van COS Nederland, de vereniging van centra voor internationale samenwerking, en NCDO, de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling. In 2011 is na het sluiten van COS Noord-Holland de duurzaamheidsmeter overgenomen door FairBusiness ( 2 De vragenlijsten waren ontwikkeld in de periode 2004/2005, voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen van maart

3 Hieronder het algemene overzicht van het algemene resultaten per vragenlijst: Vragenlijst Gegevens uit Score Correctiefactor Score (%) Duurzaam % inkopen Sociaal & % Mondiaal Klimaat & % Water Duurzaam & Ondernemen % Contactpersoon: Dhr P. Reus In 2009 zijn de vragenlijsten van de Duurzaamheidsmeter wederom geactualiseerd, voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen van maart Weert heeft onlangs, in november 2012, deze vragenlijsten ingevuld. Hieronder het algemene overzicht van de resultaten per vragenlijst in 2012: Vragenlijst Gegevens uit Score Correctiefactor Score (%) People % Planet % Profit % Contactpersoon: Mw. K. van Hunen. Totaalscore 2012: 51 % (van de maximale totaalscore). Hiermee in ranglijst op nr 141 (van 203 gemeenten die één of meerdere lijsten hebben ingevuld). Weert heeft zelfde totaalscore als Vlist, een kleine gemeente in Zuid-Holland. In bijlage 1 een overzicht van de antwoorden in 2012 en, waar mogelijk, een vergelijk met de antwoorden in = verandering van nee in 2006 naar ja in 2012 = verandering van ja in 2006 naar nee in

4 NB - vragen mbt natuur & milieu zijn in 2009 van de lijst van Duurzaam & Ondernemen over gegaan naar vragenlijst PLANET - vragen mbt mobiliteit zijn in 2009 van de vragenlijst Klimat & Water overgegaan naar de vragenlijst PROFIT. Conclusies en aanbevelingen In één oogopslag is duidelijk dat Weert is te zien dat Weert geen koploper is in het aansturen van duurzame ontwikkeling in brede zin. De afgelopen jaren zijn de scores op de Lokale Duurzaamheidsmeter wel wat vooruit gegaan. M.b.t. de sociale dimensie van duurzame ontwikkeling in 2012 duidelijk hoger scoort dan 6 jaar geleden. Het overzicht in de bijlage laat zien wat betreft PEOPLE: - Weert 100% van de vragen mbt Burgerparticipatie met ja kan beantwoorden. Hierin komt naar voren dat er i.t.t 2006 Weert nu beschikt over een strategische visie het beleid mbt het aansturen van duurzame ontwikkeling - Weert gemiddeld scoort op vragen gerelateerd aan het beschermen en versterken van het sociale kapitaal in de gemeenten en hier in vergelijking met 2006 meer vragen met ja kan beantwoorden. Een aardig detail is dat bij de gemeente Weert beduidend meer vrouwen op management niveau werken dan in de meeste andere gemeenten. - Weert tussen 2006 en 2012 niet meer aandacht is gaan schenken aan het benadrukken van de mondiale dimensie van duurzame ontwikkeling en evenmin deel neemt aan internationale samenwerkingsverbanden. Met betrekking tot de dimensies PLANET en PROFIT is de vergelijking niet eenvoudig omdat hier tussen de twee meetingen twee belangrijke thema s van vragenlijst zijn gewisseld, te weten vragen met betrekking tot Natuur & Milieu (bescherming natuurlijk kapitaal) en Mobiliteit (in 2006 vooral gerelateerd aan klimaat, in 2012 verschoven naar Profit gezien het belang van mobiliteit voor (groene) economische ontwikkeling. Vooral de bijlage biedt inzicht in de ontwikkelingen van Weert op dit terrein. PLANET: - Weert heeft opvallend weinig vooruitgang geboekt op het terrein van Klimaatbeleid. Hier liggen kansen en is er veel inspiratie en een schat aan ervaring en praktijkvoorbeelden bij andere gemeenten beschikbaar. - Hoewel het duidelijk is dat Weert belang hecht aan de bescherming van haar natuurlijk kapitaal komt uit de Duurzaamheidsmeter niet naar voren dat Weert hier in de afgelopen jaren beduidend meer inspanningen heeft verricht, eerder het tegendeel. - In tegenstelling tot veel andere gemeenten geeft Weert nog altijd aandacht aan het belang van (drink)water besparing. Opvallend is wel dat er nu minder aandacht lijkt te zijn voor de mogelijkheid van infiltratie bij de aanleg van stoepen, wegen en parkeerplaatsen. 4

5 PROFIT - In 2006 scoorde Weert vrij laag op de vragenlijst van Duurzaam Inkopen. Uit de resultaten van 2012 blijkt dat hier de afgelopen jaren duidelijk vooruitgang is geboekt. - Uit de resultaten van de Duurzaamheidsmeter komt de indruk naar voren dat Weert zich inzet om duurzaam ondernemen te stimuleren maar zelf minder actief is geworden op het gebied van Duurzaam Bouwen. Algemeen Tot slot zien we dat Weert weinig tot niet meedoet met landelijke campagnes als Millennium Gemeenten, Fairtrade Gemeenten, Week van de Vooruitgang.e.d. Dit kan uiteraard een bewuste keuze zijn. De praktijk ervaring leert dat voor een vasthoudende koers op duurzame ontwikkeling de volgend factoren van invloed zijn. De praktijk ervaring leert dat voor een vasthoudende koers op duurzame ontwikkeling één van de factoren van succes een actieve communicatie is samen met de deelname aan publiekscampagnes als Millenniumgemeente, Klimaatstraatfeesten e.d. Hieronder in het kort de lessons learnt van 12 jaar Lokale Duurzaamheidsmeter zoals gepresenteerd tijdens de nationale conferentie Rio aan de Maas op 30 mei 2012 ter voorbereiding van de VN-Conferentie over Duurzame Ontwikkeling (Rio+20; juni in Rio de Janeiro). Factoren van invloed De praktijk ervaring leert dat voor een vasthoudende koers op duurzame ontwikkeling de volgend factoren van invloed zijn. SMART geformuleerde ambities zoals 100% duurzaam inkopen in 2015, klimaatneutraal in 2030, e.d. Rolmodel of koploper willen zijn. Verankering binnen organisatie: duurzaamheid als uitgangspunt van beleid én bedrijfsvoering. Transparantie, verantwoording afleggen, wat gaat goed en wat niet. De samenstelling van het bestuur. Grootte gemeente, beschikbare capaciteit. Beschikbaarheid van budget, fondsen, subsidie-regelingen. Samenwerking en beleidscoherentie tussen verschillende bestuursniveaus. Leren en kennisdelen, deelnemen aan kennisnetwerken. Slim gebruik van bestaande kennis. Actieve communicatie, deelname aan publiekscampagnes als ECO XXI, Millenniumgemeente, Fietsen Scoort, Klimaatstraatfeesten e.d. Burgerparticipatie: ondersteunen en faciliteren lokale iniatieven. Samenwerken met het lokale bedrijfsleven, co-investeringen. Monitoring, benchmarking: meten is weten. 5

6 BIJLAGE OVERZICHT RESULTATEN PEOPLE WEERT Overzicht antwoorden op vragen in 2012 en waar mogelijk vergelijking met de antwoorden gegeven in 2006 Details mbt Vragen en Toelichting zijn te vinden in de handleiding die via de website gedownload kan worden. Vragen (lijst 2009) Wijziging t.o.v (lijst)2005 WEERT 2012 People: Burgerparticipatie 1. Strategische visie Aanpassing vraag 1 sociaal mondiaal Ja 51% Nee 27% 2. Strategische visie gebruikt Aanpassing vraag 2 sociaal mondiaal Ja 50% Nee 18% als referentiekader 3. Verordening burgerinitiatief Vraag 4 sociaal mondiaal Ja 66% Ja 38% 4. Procedure burgerinitiatief Nieuwe vraag Ja 66% Cliëntenraad Aanpassing vraag 18 sociaal mondiaal Ja 84% Ja 50% 6. Adviesraad WMO Aanpassing vraag 18 sociaal mondiaal Ja 97% Ja 75% 7. Jongerenraad Vraag 16 sociaal mondiaal Ja 77% Ja 62% 8. Klantvriendelijkheid Nieuwe vraag Ja 82% - - People: Sociaal beleid 9. Plan maatschappelijk Nieuwe vraag Ja 95% - - ondersteuning 10. Actueel emancipatiebeleid Wijziging vraag 21 sociaal mondiaal Nee 29% Nee 16% 11. Diversiteitbeleid Wijziging vraag 22 sociaal mondiaal Ja 59% Nee 56% % vrouwen in bestuur Wijziging vraag 23 sociaal mondiaal Nee 8% Nee 25% 6

7 Vragen (lijst 2009) Wijziging t.o.v (lijst)2005 WEERT % vrouwen als Vraag 24 sociaal mondiaal Ja 21% Nee 13% leidinggevenden 14. Iedereen een dak boven het Vraag 20 sociaal mondiaal Ja 53% Ja 32% hoofd 15. Ruimhartig bijstand (WWK) Vraag 26 sociaal mondiaal Ja 52% Ja 31% 16. Integraal Vraag 17 sociaal mondiaal Nee 50% Ja 50% gehandicaptenbeleid 17. Ondersteuning mantelzorg Nieuwe vraag Ja 88% - - en vrijwilligers 18. Energiebesparing minima Nieuwe vraag Nee 65% Zorg voor kinderrechten Wijziging vraag 28 sociaal mondiaal Ja 92% Nee 46% 20. Uitdragen art. 1 grondwet Nieuwe vraag Nee 53% - - People: Internationale samenwerking 21. Millennium Gemeente / ISbeleid Nieuwe vraag Nee 55% Ambtenaar IS Vraag 5 sociaal mondiaal Ja 66% Nee 64% 23. Begroting IS Vraag 6 sociaal mondiaal Nee 61% Nee 60% 24. Lid ICLEI Wijziging vraag 9 & 10 sociaal mondiaal Nee 14% Nee 3% 25. Voorlichting, bewustwording Vraag 8 sociaal mondiaal Nee 41% Nee 41% mondiale vraagstukken 26. Stedenband Wijziging vraag 11 & 12 sociaal mondiaal Nee 68% Nee 32% 27. Samenwerking met het zuiden Wijziging vraag 15 Nee 47% Nee 35% Totale aantal deelnemende gemeenten 2009: 147 gemeenten Totale aantal deelnemende gemeenten 2005: 209 gemeenten 7

8 OVERZICHT RESULTATEN PLANET WEERT Overzicht antwoorden op vragen in 2012 en waar mogelijk vergelijking met de antwoorden gegeven in 2006 Details mbt Vragen en Toelichting zijn te vinden in de handleiding die via de website gedownload kan worden. Vragen (lijst 2009) Wijziging t.o.v (lijst)2005 WEERT 2012 Planet: Klimaat en energie 1. Actueel klimaatbeleidsplan Nieuwe vraag Nee 76% Ambitie klimaatneutrale gemeente Nieuwe vraag Nee 47% CO2 monitoring Vraag 3 klimaat & water Nee 30% Nee 17% 4. Structureel budget klimaat Vraag 4 klimaat & water Nee 80% Nee 59% 5. Gebruik SLOK regeling Aanpassing vraag 1 klimaat & water Nee 93% Nee 66% 6. Ambtenaar Vraag 9 klimaat & water Nee 89% Nee 76% 7. Communicatie naar breed publiek Vraag 5 klimaat & water Nee 77% Nee 38% 8. Onderwijsprogramma Aangepaste vraag 15 klimaat & water Nee 59% Nee 20% 9. Stimulering energiebesparing Wijziging vraag 12 klimaat & water Ja 79% Nee 62% 10. Gebruik duurzame energie Nieuwe vraag Nee 54% Samenwerkingsverband Vraag 10 Klimaat & water Nee 68% Nee 57% 12. Lid klimaatverbond Nieuwe vraag Nee 51% - - Planet: Natuur en Milieu 13. Ecologisch groenbeheer Aanpassing vraag 20 duurzaam Ja 76% Ja 78% ondernemen 14. Bomenbeleid Aanpassing vraag 21 duurzaam Ja 82% Ja 81% ondernemen 15. Ambtenaar natuurbescherming Vraag 22 duurzaam ondernemen Ja 73% Ja 59% 16. Actuele soortenlijst Vraag 23 en 24 duurzaam ondernemen Nee 44% Ja 51% 17. Rode soortenlijst Vraag 27 duurzaam ondernemen Nee 36% Nee 33% 8

9 Vragen (lijst 2009) Wijziging t.o.v (lijst)2005 WEERT Actief bescherming soorten Vraag 28 duurzaam ondernemen Nee 68% Ja 35% 19. Compensatie natuurfuncties Vraag 29 duurzaam ondernemen Ja 66% Ja 53% 20. Geen chemische bestrijding Vraag 18 duurzaam ondernemen Nee 39% Nee 39% 21. Natuur en milieu educatie Vraag 30 duurzaam ondernemen Ja 73% Ja 56% 22. Adaptatie aan klimaatverandering Nieuwe vraag Ja 53% - - Planet: Water 23. Integraal waterplan Vraag 34 klimaat & water Ja 80% Ja 44% 24. Rioleringsplan Vraag 35 klimaat & water Ja 90% Ja 82% 25. Voorlichting waterbesparing Vraag 37 klimaat & water Ja 24% Nee 21% 26. Bedrijven en waterbesparing Vraag 38 klimaat & water Ja 36% Nee 34% 27. Duurzaam waterbeheer Vraag 39 klimaat & water Ja 94% Ja 80% 28. Aandacht infiltratie Vraag 40 klimaat & water Nee 58% Ja 46% 29. Compensatie verharde oppervlakken Vraag 42 klimaat & water Ja 84% Ja 59% 30. Regionale seizoensberging Aangepaste vraag 41 klimaat & water Nee 48% Nee 36% Totale aantal deelnemende gemeenten 2009: 160 Totale aantal deelnemende gemeenten 2005: 229 9

10 OVERZICHT RESULTATEN PROFIT WEERT Overzicht antwoorden op vragen in 2012 en waar mogelijk vergelijking met de antwoorden gegeven in 2006 Details mbt Vragen en Toelichting zijn te vinden in de handleiding die via de website gedownload kan worden. Vragen (lijst 2009) Wijziging t.o.v (lijst)2005 WEERT 2012 Profit: Duurzame Bedrijfsvoering 1. Energiebesparing eigen gebouwen Vraag 14 klimaat & water Nee 71% Nee 31% 2. Energieneutrale organisatie Nieuwe vraag Ja 26% Duurzaam inkoopbeleid Vraag 1 duurzaam ondernemen Ja 79% Nee 36% 4. Verklaring duurzaam inkopen Nieuwe vraag Nee 60% Duurzaamheid in aanbesteding Vraag 2 duurzaam ondernemen Ja 62% Nee 41% 6. Zowel primaire als secondaire inkopen Vraag 3 duurzaam ondernemen Ja 58% Nee 33% duurzaam 7. Meerprijs Vraag 4 duurzaam ondernemen Ja 14% Nee 4% 8. Bijscholing ambtenaren Vraag 12 duurzaam ondernemen Ja 60% Nee 13% 9. Gebruik groene stroom Vraag 6/7 klimaat & water Ja 90% 42% 10. Duurzame bedrijfskleding Vraag 5 duurzaam ondernemen Nee 50% Nee 10% 11. Wagenpark Vraag 6 duurzaam ondernemen Nee 64% Ja 51% 12. FSC gecertificeerd hout Vraag 7 duurzaam ondernemen Ja 73% Nee 51% 13. Dubbelzijdig kopiëren Nieuwe vraag Ja 51% Duurzaam geproduceerd papier Vraag 8/9 duurzaam ondernemen Ja 81% Ja/Nee 36% 15. Max Havelaar thee en koffie Vraag 13/14 duurzaam ondernemen Nee 67% Nee 51% / 26% 16. Duurzame catering Aanpassing vraag 15 duurzaam Nee 29% Nee 15% ondernemen 17. Duurzame financiële diensten Vraag 16 duurzaam ondernemen Nee 16% Ja 8% 18. Ambitie Fairtrade Gemeente Nieuwe vraag Nee 23% Nee - Profit: Duurzame Mobiliteit 10

11 Vragen (lijst 2009) Wijziging t.o.v (lijst)2005 WEERT Klimaatbewust mobiliteitsbeleid Aanpassing vraag 26 klimaat & water Nee 62% Nee 34% 20. Stimuleren OV en fiets Vraag 27 klimaat & water Ja 71% Ja 71% 21. Stimuleren autodelen Nieuwe vraag Nee 33% Faciliteren langzaam verkeer Aanpassing vraag 28 klimaat & water Ja 78% Ja 38% km zones Vraag 29 klimaat & water Ja 83% Ja 74% 24. Knelpunten verkeer Vraag 30 klimaat & water Ja 69% Ja 74% 25. Verkeersveiligheid scholen Vraag 31 klimaat & water Ja 57% Nee 45% 26. Deelname Week van de Vooruitgang Aanpassing vraag 32 klimaat & water Nee 47% Nee 21% Profit: Duurzaam Ondernemen of MVO 27. MVO platform Nieuwe vraag Nee 31% Ondernemersloket met aandacht voor Nieuwe vraag Ja 32% - - MVO 29. Duurzame inrichting bedrijventerreinen Vraag 17 lijst duurzaam & ondernemen Ja 55% Ja 59% 30. Energiebesparing bij bedrijven Aanpassing vraag 13 klimaat & water Ja 82% Nee 57% 31. Handhaving energiebesparing bedrijven Aanpassing vraag 13 klimaat & water Ja 66% Nee Meetbare doelen bestaande bouw Vraag 14 klimaat & water Nee 62% Nee 31% 33. Meetbare doelen nieuwbouw Vraag 14 klimaat & water Nee 73% Nee DUBO coördinator Vraag 16 klimaat & water Nee 71% Ja 55% 35. Structureel budget DUBO Vraag 17 klimaat & water Nee 46% Ja 35% 36. Vroegtijdig implementatie DUBO Vraag 19 klimaat & water Nee 46% Nee 47% 37. Controle en handhaving DUBO Vraag 22 klimaat & water Ja 54% Ja 46% Totale aantal deelnemende gemeenten 2009: 154 Totale aantal deelnemende gemeenten 2005: