Iŕ 1 SEP Uw kenmerk Ons kenmerk U

Transcriptie

1 Gemeente tl Bergen op Zoom Aan de leden en duoburgerleden van de gemeenteraad van Bergen op Zoom *U * Iŕ 1 SEP Uw kenmerk Ons kenmerk U Datum Uw brief Beh. door D.M. Van de Graaf Doorkiesnr Onderwerp: Verkoop bouwkavels Fort de Afdeling Concernstaf Bijlage(n) 1 Roverweg - Langstraat Beste mevrouw, meneer, Inleiding Voorde raadscyclus van juli 2017 was het voorstel RVB , Gewijzigd vaststellen bestemmingsplan RvR Langstraat aangeboden. Tijdens de behandeling van het voorstel in Beeldvorming 1, op 29 juni 2017, en in de commissie Stad en Ruimte, op 5 juli 2017, zijn met name door de fractie van de BSD zeer stevige kritiek en forse bedenkingen geuít tegen de handelwijze van het college en de ambtelijke ondersteuning, met name ten aanzien van het verkopen van 2 van de 4 in het bestemmingsplan opgenomen bouwkavels en de rol van de makelaar daarin. Aansluitend daarop stond op de website van de BSD een artikel van raadslid Van den Kieboom met onder meer de volgende tekst: Inmiddels zijn de gemeentepercelen waarop de twee extra woningen gebouwd moeten worden verkocht. Niet door de eigen Stadsmakelaar van de gemeente, maar door een andere makelaar. Hoe deze makelaar aan deze verkoopopdracht is gekomen is niet duidelijk geworden. In ieder geval is er geen sprake geweest van een openbare publicatie waarop iedere belangstellende burger kon reageren. De twee kopers waren als belangstellende al langer bekend op het stadskantoor! Hier is dus sprake van rechtsongelijkheid tussen burgers en mogelijk aantasting van de gedragscode en integriteitscode door college en ambtelijk apparaat. De BSD... De kwestie is door BNDeStem opgepakt en aan de gemeente voorgelegd om hierop te reageren. Alles afwegende is toen in overleg met het presidium besloten om het voorstel van de agenda van de raad te halen, zodat nader onderzoek kon worden uitgevoerd naar de verkoop van de twee percelen. Gesprek tussen de heer Van den Kieboom, burgemeester en griffier Over de kwestie heb ik, nadat was besloten het voorstel van de raadsagenda te halen, samen met de griffier een gesprek gehad met de heer Van den Kieboom. Dit gesprek was bedoeld om concrete feiten te horen en op papier te krijgen, teneinde op basis daarvan een heldere onderzoeksvraag op te kunnen stellen. In het gesprek zijn geen concrete (en aanvullende) feiten benoemd. Door de heer Van den Kieboom is aangegeven, dat 'wat tot hem gekomen is hem het gevoel gaf dat het niet zuiver is verlopen. Het feit dat de heer Van den Kieboom, kort gezegd, heeft aangegeven dat e.e.a. in dit dossier niet zuiver is verlopen, heeft mij ertoe gebracht om in overleg met de griffier een aantal relevante vragen te formuleren waarop ik hieronder antwoord geef. Ten aanzien van de suggestie van de heer Van de Kieboom dat er mogelijk sprake zou zijn van een integriteitschending door het college dan wel door ambtenaren, merk ik op dat het niet nader geconcretiseerde gevoel van de heer Van den Kieboom onvoldoende is om, zoals de gedragscode ook bepaalt, te kunnen spreken van een redelijk vermoeden van een integriteitsschending en het instellen van een vooronderzoek. Een vooronderzoek heeft tot Jacob Obrechtlaan AR Bergen op Zoom Contact Postbus AA Bergen op Zoom I T F (0164) KvK B nvbng rek. nr B IBAN: NL41BNGH B BIC: BNGHNL2G

2 doel om te bezien of er naar aanleiding van een redelijk vermoeden van een integriteitschending inderdaad concrete aanwijzingen zijn voor een integriteitschending. Door de beantwoording van de geformuleerde vragen kan evenwel ook direct antwoord gegeven worden op de vraag of (nader) onderzoek naar mogelijke integriteitschending(en) aan de orde is. Vragen: 1. Hoe is de verkoopprocedure van de 2 gemeentelijke percelen t.h.v. de Langstraat verlopen en welke partijen zijn bij deze verkoop betrokken en welke rol hebben zij vervuld? 2. Is de gemeente afgeweken van de normale wijze van verkoopregels van de gemeente bij verkoop van ( losse ) gemeentelijke percelen en waarom I waarom niet? 2.1 Wat zijn de beleidsregels en waar liggen deze vast? 2.2 Wat zijn eventuele mogelijkheden hiervan af te wijken en welke procedures gelden daar voor (wie is bevoegd)? 3. Waarom is de Stadsmakelaar niet ingezet in de verkoop van deze percelen? Wat is de rol van de ambtelijke dienst geweest in onderhavige kwestie, wist de wethouder hiervan? 4. Is door deze handelwijze (mogelijke) rechtsongelijkheid ontstaan? Dit vanuit het gegeven dat Helmig bepaalde wie als kandidaat-koper 'doorgeschoven' is. Hieronder beantwoord ik deze vragen. Vraag 1 Hoe is de verkoopprocedure van de 2 gemeentelijke percelen t.h.v. de Langstraat verlopen en welke partijen zijn bij deze verkoop betrokken en welke rol hebben zij vervuld? Voor de beantwoording van deze vraag is het belangrijk de feiten te kennen. Daarnaar is onderzoek gedaan en daaruit blijkt het volgende. In 2011 (zie RVB Gewijzigd vaststellen van het bestemmingsplan Herstel West-Brabantse Waterlinie ) vond de besluitvorming plaats over de RvR-ontwikkeling aan de Fort de Roverweg. In dat kader verwierf de gemeente, formeel om niet, maar bij de transactie voorê 1, twee agrarische percelen ten noorden van de Fort de Roverweg. Die percelen zouden kunnen worden ingezet bij een eventuele herontwikkeling van het perceel Langstraat 1. Ik verwijs u hiervoor onder andere naarde brief van 29 maart 2011, kenmerk U , die ik als bijlage bijvoeg. Aanvankelijk bestond het voornemen voor een RvR-ontwikkeling in deze omgeving niet alleen uit de (uiteindelijk 9) kavels aan de Fort de Roverweg, maar ook uit een herontwikkeling van de locatie Langstraat 1 en de twee hiervoor genoemde agrarische percelen, die toen eigendom waren van de eigenaar van het perceel Langstraat 3. Voor de Langstraat 1 ging het dan om 2 woningen (naast de bestaande woning Langstraat 1) en voor de agrarische percelen uit 2 à 3 RvR-woningen. Voor die totaalontwikkeling zou een planologische procedure worden gevolgd. In het in oktober 2010 (RVB ) ter vaststelling aan de gemeenteraad aangeboden bestemmingsplan Herstel West- Brabantse Waterline kon die RvR-ontwikkeling nog niet opgenomen worden omdat de vereiste overstemming tussen betrokken partijen op dat moment nog niet bestond. De bedoelde gronden behielden in dat plan hun (agrarische) bestemming. Alleen de bestaande woning Langstraat 1 kreeg daarin een woonbestemming. Kort nadat dat bestemmingsplan ter vaststelling aan de raad was aangeboden raakte de herontwikkeling van het perceel Langstraat 3 in een stroomversnelling, werd daarover overeenstemming bereikt en bestond de mogelijkheid om die alsnog op te nemen in het al aan de gemeenteraad aangeboden bestemmingsplan, waarover op dat moment nog niet besloten was. 2

3 In dat verband verwijs ik naar de besluitenlijst van de commissie Stad en Ruimte van 10 december 2010, waarin staat: Op verzoek van het college heeft de commissie besloten om de behandeling van het voorstel RVB Gewijzigd vaststellen van het bestemmingsplan Herstel West-Brabantse Waterlinie te verdagen naar de commissievergadering van januari Dit in verband met een mogelijke aanpassing van het vast te stellen bestemmingsplan die dan betrekking heeft op het perceel van de voormalige bloembollenkwekerij aan de Langstraat 3 te Halsteren. De mogelijkheid om 9 RvR-kavels te realiseren aan de zuidzijde van de Fort de Roverweg werd vervolgens in het bestemmingsplan opgenomen. Op 29 maart 2011 is dat bestemmingsplan (gewijzigd) vastgesteld door de gemeenteraad. De herontwikkeling van de locatie Langstraat 1 en de agrarische percelen ten oosten daarvan bleef daar dus buiten. Wel werd in de al eerdergenoemde brief van 29 maart 2011 aangegeven dat die agrarische percelen ingezet konden worden bij een eventuele herontwikkeling van de Langstraat 1. In oktober 2013 verzocht de eigenaar van Langstraat 1 medewerking aan zijn plan om over te gaan tot sanering van de op dit perceel aanwezige stallen en de bouw van 2 RvR-woningen. Medio 2014 stemde de provincie in met de voorgenomen herontwikkeling, die dan bestaat uit in totaal 4 RvR-kavels, waarbij twee kavels worden ingezet voor de sloop en sanering op de locatie Langstraat 1 en twee kavels voor de kwaliteitsverbetering in het gebied. Dit betreft de kavels die in 2011 om niet naar de gemeente zijn overgegaan. Vervolgens stagneerde de ontwikkeling. In mei 2015 meldt zich dan een eerste geïnteresseerde (A) voor beide (agrarische) kavels. Betrokkene had op 23 mei 2015 op een woonbeurs, waar ook de Stadsmakelaar aanwezig was, aan een van de aanwezige ambtenaren zijn interesse voor een grote bouwkavel kenbaar gemaakt. In de bestaande plannen (Kijk in de Pot, Groene Gordijn etc.) kon de gemeente die niet aanbieden. Ambtelijk is toen gewezen op de mogelijkheid van een kavel aan de noordzijde van de Fort de Roverweg. Na enige contacten met deze kandidaat heeft deze laten weten niet tot aankoop te willen overgaan. Eind 2015 werd opdracht gegeven aan Ilse Vastgoed om de percelen te taxeren. Ilse Vastgoed had geen belangen in het gebied, was volledig gecertificeerd en had ervaring met het taxeren in het buitengebied. De kosten voor de taxatie bedroegen overigens C 300. In november 2015 wordt van Ilse Vastgoed de taxatie ontvangen. In dit verband is mij overigens nog wel gemeld dat in tegenstelling tot hetgeen de portefeuillehouder daarover heeft gemeld in de commissie Stad en Ruimte van 5 juli 2017, geen drie offertes voor deze taxatie zijn gevraagd. Het was lange tijd, alhoewel de inkoopregels daartoe niet verplichten, wel gebruikelijk om dat te doen, maar toen bleek dat de offertes voor dit soort taxaties veelal amper verschillen lieten zien en telkens ook twee offertes moesten worden afgewezen, is er bij dit soort eenvoudige taxaties voor gekozen om te rouleren tussen taxateurs. Ik heb geconstateerd dat er géén verkoopopdracht aan makelaar Helmig is verstrekt. Bovendien wijs ik u erop dat het, ook als een dergelijke opdracht wel zou zijn verstrekt, sowieso nooit de makelaar is die verkoopt, maar de eigenaar van de gronden, in dit geval de gemeente. Een makelaar bemiddelt slechts tussen de verkoper en een (kandidaat)koper. De heer Helmig heeft desgevraagd bevestigd dat aan hem door de gemeente géén verkoopopdracht is verstrekt. Hij heeft aangegeven op enig moment zelf navraag te hebben gedaan naar de ontwikkelingen in deze omgeving en toen te horen kreeg dat hier mogelijk nog een aantal bouwkavels gerealiseerd zou worden. Actief informeren naar ontwikkelingen en mogelijkheden is iets dat tot zijn dagelijkse werkzaamheden behoort, aldus de heer Helmig. Vanwege zijn grote portefeuille is er sprake van veel contacten. 3

4 Aangezien de heer Helmig iemand kende met interesse heeft hij die kandidaat bij de gemeente gemeld. Dat zou hij overigens ook gedaan hebben als de kavels via de stadsmakelaar aangeboden zouden zijn geweest. Voor hem is het namelijk heel gebruikelijk mensen met interesse in een object dat de gemeente te koop heeft aan te dragen. Er was bij de door hem voorgedragen kandidaten geen sprake van een betaalde zoekopdracht, want als dat zo geweest zou zijn, had hij geen recht gehad op courtage van de gemeente. Hij heeft de kandidaten ook geassisteerd bij de benodigde afspraken met de RvR CV. Gelet op de prijs van de kavels, het ontbreken van een mogelijkheid om een hypotheek te verkrijgen (er was immers sprake van een agrarische kavel), de verplichting om een rvr-overeenkomst te sluiten en de tijdsdruk om e.e.a. voor 1 januari 2017 af te ronden (i.v.m. het vervallen van de mogelijkheid onder overdrachtsbelasting te verkopen), was zijns inziens sprake van een bijzondere situatie, waarvoor de kopers niet in de rij staan. De heer Helmig heeft desgevraagd nog aangegeven dat hij geen lijstje met kandidaten bijhield en dat hij, op het moment dat hij de 1e kandidaat aanmeldde, nog geen andere geïnteresseerden had. Die kwamen later. Ook heeft hij aangegeven dat hij in dit verband noch door ambtenaren, noch door bestuurders is benaderd met een vraag om mensen naar voren te schuiven. In januari 2016 meldt de heer Helmig een geïnteresseerde koper (B). Korte tijd daarna volgt een tweede geïnteresseerde koper (C), eveneens via de heer Helmig. In mei 2016 haakt geïnteresseerde B af. In juni 2016 meldt de heer Helmig een nieuwe geïnteresseerde koper (D). In november 2016 haakt geïnteresseerde D af. In november 2016 meldt de heer Helmig een volgende geïnteresseerde koper (E). Uiteindelijk heeft het college in december 2016 tot verkoop van de kavels aan kopers C en E besloten. Ik wijs erop dat de grond toen nog steeds een agrarische bestemming had en niet bouwrijp is verkocht. Het bouwrijpmaken zou door de koper worden geregeld en die zou ook de RvR-afdracht regelen. De gemeente zou de planologische procedure starten. Uiteindelijk leidt dat tot het bestemmingsplan RvR Langstraat, waarin ook de twee RvR-kavels op het perceel Langstraat 1 werden opgenomen omdat de eigenaar daarvan zijn plan op dat moment ook rond heeft. Overigens is nog sprake van een actuele ontwikkeling. Daarover zult u afzonderlijk worden geïnformeerd door de portefeuillehouder Ruimtelijke Ordening. Vraag 2 2. Is de gemeente afgeweken van de normale wijze van verkoopregels van de gemeente bij verkoop van ( losse ) gemeentelijke percelen en waarom I waarom niet? 2.1 Wat zijn de beleidsregels en waar liggen deze vast? 2.2 Wat zijn eventuele mogelijkheden hiervan af te wijken en welke procedures gelden daar voor (wie is bevoegd)? De vraag of is afgeweken van de normale wijze kan alleen worden beantwoord als duidelijk is wat met de normale wijze wordt bedoeld. Ik heb geconstateerd dat er geen beleid op dit terrein is. Nergens is formeel vastgelegd hoe het college dient te handelen bij de verkoop van gemeentelijke percelen of gemeentelijk vastgoed. Verkoop via de Stadsmakelaar is weliswaar veelal de praktijk, maar vloeit niet uit enigerlei regelgeving of besluit voort. 4

5 Groen- of Teststroken bijvoorbeeld die in aanmerking komen voor verkoop worden niet actief gecommuniceerd. Als iemand zich meldt met een verzoek tot aankoop wordt getoetst of de grond conform beleid voor verkoop in aanmerking komt en vindt een aanbieding plaats als het antwoord daarop bevestigend is. Bij bouwgrond in ontwikkelgebieden, zoals bijvoorbeeld ScheldeVesting en De Markiezaten, wordt met tenders gewerkt of vinden onderhandelingen plaats met ontwikkelaars. Met deze grote locaties wordt niet op de Stadsmakelaar geadverteerd. Aangezien geen regelgeving bestaat, zijn de vragen 2.1 en 2.2 hiermee gelijk beantwoord. 3. Waarom is de Stadsmakelaar niet ingezet in de verkoop van deze percelen? Wat is de rol van de ambtelijke dienst geweest in onderhavige kwestie, wist de wethouder hiervan? Zoals hierboven al is toegelicht, kwam de gemeente al in contact met geïnteresseerde kopers voordat de percelen echt te koop kwamen. Waren die er niet geweest, dan had verkoop via Stadsmakelaar voor de hand gelegen. Het feit dat er voor niet alledaagse percelen (grote oppervlakte, hoge koopsom) al snel interesse was, maakte feitelijk dat het ijzer werd gesmeed toen het heet was. Het college wilde, kortweg, voortvárend handelen in een tijd dat bouwkavels in het algemeen en kavels met deze omvang in het bijzonder niet als zoete broodjes over de toonbank gingen. Achteraf bezien heeft het college erkend dat het te koop zetten van de kavels op de Stadsmakelaar beter geweest zou zijn en allerlei speculaties voorkomen zou kunnen hebben. Ik wijs er nog wel op dat het feit dat niet openbaar bekendgemaakt was dat hier kavels te koop zouden komen, niet betekende dat niemand ervan wist. De kennis hierover bij eigenaren van de Fort de Roverweg, de eigenaar van de Langstraat 1 en sommige makelaars kan gedeeld zijn met anderen, waardoor al snel bekend was dat hier grond te koop was, c.q. zou komen. Ambtelijk werd de RvR-ontwikkeling begeleid door de mensen van ruimtelijke ordening en de verkoop door vastgoed. Mij is niet gebleken van enige relatie tussen (potentiële) kopers en het ambtelijk apparaat en/of het bestuur. 4. Is door deze handelwijze (mogelijke) rechtsongelijkheid ontstaan? Dit vanuit het gegeven dat Helmig bepaalde wie als kandidaat-koper 'doorgeschoven is. Rechtsongelijkheid is volgens Van Dale ongelijkheid volgens de wet. Nu geen regels op dit gebied bestaan, zie ook mijn antwoord op vraag 2, kan niet gesproken worden van rechtsongelijkheid. Kandidaten voor de percelen zijn door de gemeente allen gelijk behandeld. Het feit dat ze dooreen makelaar zijn aangemelď, speelde daarbij geen enkele rol. Ik verwijs naar de wijze waarop kandidaat A met de gemeente in contact kwam. Als ik de vraag zou wijzigen in Is door deze handelwijze (mogelijk) ongelijkheid ontstaan, dan moet erkend worden dat er mensen waren die wisten van de voornemens om twee kavels te verkopen en mensen die daarvan niet op de hoogte waren. Om te voorkomen dat een dergelijk ongelijk informatieniveau zich nog een keer kan voordoen, heeft het college al toegezegd dat in voorkomend geval het te koop komen via de Stadsmakelaar bekendgemaakt zal worden. Op de rol van de makelaar ben ik hiervoor reeds voldoende ingegaan. 5

6 Conclusie Uit de beschreven feiten en omstandigheden is mij op geen enkele manier gebleken dat het college dan wel ambtenaren onzorgvuldig hebben gehandeld noch dat er aanwijzingen zijn dat integriteits/gedragsregels zouden zijn overtreden. Nader (integriteits)onderzoek is dan ook niet geboden. Ik heb het presidium dan ook, onder toezending van een afschrift van deze brief, verzocht het raadsvoorstel RVB , Gewijzigd vaststellen bestemmingsplan RvR Langstraat, te agenderen voorde raadsvergadering van 21 september Met vfiendetijkë groet, Dhr. dr. F.A. Petter, Burgemeester, 6

7 Gemeente f Bergen op Zoom Aan de leden en duoburgerleden van de gemeenteraad van Bergen op Zoom iiiiiniiiiuiiiiiiiiiiiiiii 2 9 MAART 2011 Uw kenmerk Uw brief Ondeiwerp: RVB bestemmingsplan Heistei Westbrabantse Waterlinie Ons kenmerk U Beh. door D.M. Van de Graaf Afdeling Concernstaf Datum Doorkiesnr Biįlagetn) Geachte mevrouw, meneer, Bij de behandeling van bovengenoemd voorstel ín de commissie Stad en Ruimte van 23 maart 2011 heeft wethouder Van der Wegen aangegeven dat er nog enkele geschilpunten met de Ruimte voor Ruimte C.V. moesten worden opgelost. Bovendien zijn na afloop van de commissievergadering aanvullende vragen gesteld. Ten behoeve van de besluitvorming in de raadsvergadering van 31 maart 2011 delen wij u het volgende mede. Deze week zal de overeenkomst worden gesloten met de Ruimte voor Ruimte C.V. over de beoogde herontwikkeling van het agrarisch bedrijf aan de Langstraat 3 - Fort de Roovereweg. De herontwikkeling behelst verwerving en sloop van de bedrijfspanden en vervolgens de realisatie van 9 Ruimte voor Ruimte woningbouwkavels. De herontwikkeling is volledig voor rekening en risico van de Ruimte voor Ruimte C.V., die hiervoor overeenstemming heeft bereikt met de eigenaren. Voor alle 9 kavels vindt een afdracht plaats op basis van de bestuursovereenkomst ruimte voor ruimte. Om de herontwikkeling haalbaar te maken ziet de gemeente voor een groot deel echter af van haar aandeel in de verdeling van deze afdracht. Wethouder Van der Wegen maakte gelet hierop in de raadscommissie in december 2010 dan ook melding van een kleine plus' in het plan. In concrete is het volgende overeengekomen: - de gemeente ontvangt é ,00 als bijdrage aan het gemeentelijk groenfonds; - de gemeente ontvangt í ,00 als bijdrage voor gemaakte plankosten; - de gemeente ontvangt é ,00 als een bijdrage voor te realiseren voorzieningen van openbaar nut; - twee agrarische percelen, ten noorden van de Fort de Roovereweg, worden door de eigenaar van Langstraat 3 om niet aan de gemeente overgedragen. Deze percelen kunnen worden ingezet bij een eventuele herontwikkeling het perceel Langstraat 1, waarop zich verouderde opstallen bevinden; - de eigenaar van Langstraat 3, van wie de gemeente in 2004 een perceel van ca. 10 ha aan de Wouwseweg kocht (het voormalige Aurigaterrein) ziet af van de in die overeenkomst opgenomen mee-eetregeling, op grond waarvan hij bij bepaalde ontwikkelingen op dat terrein achteraf en alsnog een hogere grondprijs ontvangt. Naar aanleiding van de vragen van het CDA inzake het Aurigaterrein merken wij het volgende op Het betreffende terrein is in 2004 als strategische verwerving door de gemeente aangekocht. Kort daarna is het terrein in beeld gekomen voor de beoogde vestiging van de instelling Auriga. Dit is uiteindelijk niet doorgegaan. Het perceel blijft beschikbaar voor passende functies in de overgang van de woonwijk De Schans naar het recreatiegebied de Melanen en de West Brabantse Waterlinie. De jaarlijkse rentelast van het totale perceel, voor rekening van het grondbedrijf, is circa î ,00. In het bestemmingsplan Herstel West Brabantse Waterlinie is een deel van het perceel bestemd als parkeerterrein bij Fort de Roovere. De aanlegkosten bedragen circa î ,00 en maken deel uit van de projectbegroting West Brabantse Waterlinie. Het parkeerterrein is in het bestemmingsplan opgenomen met de bestemming Verkeer. Jacob Obrecfitíaan A3 BagenopZoot!) Postbus AA Bergen ap Zoom E stattekanltkh@beigenopzaom.nl ĩ (0164) F (0164) I vww.betgenoptooin.nl Kvk B nv BNG reft. nr

8 Wij hopen u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom, burgemeester, fnr. A.C. Spindler J.M.M. Pol