FUKUSHIMA. Fukuishima - radiologische effecten. de radiologische gevolgen, toegespitst op Nederland en Nederlanders in Japan

Transcriptie

1 Smetsers - RIVM / hlso 11 november 2011 FUKUSHIMA de radiologische gevolgen, toegespitst op Nederland en Nederlanders in Japan Ronald Smetsers Hoofd Laboratorium voor Stralingsonderzoek 26 november Fukuishima - radiologische effecten 1

2 Fukushima maart 2011 Wat is nou de relevantie voor NL van een kernongeval op km afstand? Nou Wat betekent dit voor Nederlandse burgers? prioritaire actie: beteugelen onrust prioritaire actor: EL&I en VWS 2. Wat betekent dit voor Nederlanders in Japan? prioritaire actie: beoordeling kwaliteit respons Japanse overheid prioritaire actor: BuZa en EL&I 3. Wat betekent dit voor blootstelling NL werknemers als gevolg van transport van...? prioritaire actie: blootstellingsschatting en opstellen protocollen prioritaire actor: EL&I, SZW, IenM EPAn/BORI: Back-Office Radiologische Informatie Modelberekeningen Stralingsdosis Radiologisch Situatie Rapport Metingen Interventieniveaus Fukuishima - radiologische effecten 2

3 bron mens Fukushima 1 ナノシーベルト (nsv)=0.001 マイクロシーベルト (µsv)= ミリシーベルト (msv) 県内の他の地域についての情報 県設置線量率測定局 ( 固定局 ) は下の表に掲載しております 政府や東京電力株式会社の発表に合わせ, これからの放射線測定結果は, 単位をナノシーベルトからマイクロシーベルトに変えて表示します 1,000ナノシーベルト(nSv)=1マイクロシーベルト(µSv)=0.001ミリシーベルト(mSv) 政府や東京電力株式会社の発表に合わせ これからの放射線測定結果は 単位をナノシーベルトからマイクロシーベルトに変えて表示し 1,000ナノシーベルト(nSv)=1マイクロシーベルト(µSv)=0.001ミリシーベルト(mSv) 16 日 15 時 00 現在単位 : ナノシーベルト / 時間 時刻 県 ( 北茨城市 ) 県 ( 高萩市 ) 県 ( 大子町 ) 時刻 県 ( 北茨城市 ) 県 ( 高萩市 ) 県 ( 大子町 ) 25 日 20:10 0,969 1,4 0,147 2:10 0,985 1,43 0,148 20:20 0,971 1,4 0,147 2:20 0,986 1,44 0,149 20:30 0,971 1,4 0,146 2:30 0,985 1,44 0,149 20:40 0,97 1,4 0,145 2:40 0,986 1,43 0,15 20:50 21:00 0,962 0,97 1,4 1,41 0,145 2:50 0,985 0,145 3:00 0,985 1,43 1,43 0,149 0,147 Fukuishima - radiologische effecten 3

4 Dosistempo (µsv/h) Fukushima ,1 KitaIbaraki 75 km Takahagi 85 km Daigo 95 km Tokyo (µgy/h) Venting Unit2 Expl+brand Unit 4 2e expl Unit 2 Brand Unit 4????? Whitesmoke unit 3 Fukushima, 2de helft maart ,01 14-mrt 15-mrt 16-mrt 17-mrt 18-mrt 19-mrt 20-mrt 21-mrt 22-mrt 23-mrt 24-mrt 25-mrt 26-mrt 27-mrt 28-mrt Datum (aanvang 00:00u Japanse tijd) Fukushima , Fukushima Tokyo ,8 microgy/h ,6 microgy/h , , : : : : : : : : :00 Japanse tijd Berekeningen: RIVM - KNMI Fukuishima - radiologische effecten 4

5 Fukushima Luchtmetingen USA 46 km 21 km kermatempo K, waarden in µgy/h 100 < K < < K < < K < 20 K < 10 Geen metingen boven 260 µgy/h Maart: Veel aandacht voor jodiumpillen en stralingsmeters Fukuishima - radiologische effecten 5

6 Media aandacht: TV-uitzendingen radio interviews (landelijk en lokaal) antwoord vragen van krantenredacties (bijna allemaal) algemene nieuwsredacties wat zijn de risico s? TV-opnamen voor journaal en vergelijkbare uitzendingen (RTL4, SBS6, NOS) lange opnames maar summiere selectie van uitspraken geen invloed op samenstelling TV live in praat(opinie)programma s (bv Pauw en Witteman) Groot risico, kan snel politiek worden door RIVM vooralsnog afgehouden radio interviews Doorgaans kort voorbesproken Vraagt om improvisatie antwoord vragen van krantenredacties Je wordt wel geciteerd maar de vraag is hoe (inzien helpt niet altijd) algemene nieuwsredacties Gaat vaak om korte mededelingen die vervolgens door iedereen overgenomen worden Media aandacht: wat zijn de risico s? Verkeerde citaten: AD 17 maart 2011: Mocht het ooit zo verschrikkelijk misgaan dan begint volgens Ronald Smetsers, stralingsdeskundige bij het RIVM, allemaal met die ene kille onheilstijding. De kerncentrale in Borselle die de Kernfysische Dienst in Den Haag belt: Het is zover. Er komt een radioactieve wolk aan. Trouw 23 maart 2011: Behalve jodium is er ook radioactief cesium neergekomen. Dit blijft een stuk langer stralen, maar het wordt net als jodium slecht via de wortels opgenomen. Het cesium hoeft dus evenmin een belemmering te vormen voor een snelle hervatting van de akkerbouw, al betwijfelt Smetsers of de Japanners haast zullen maken. "Misschien laten ze de akkers rond Fukushima nog jaren leeg. Dat zou dan vooral vanwege de beeldvorming zijn, niet vanwege de veiligheid. Moedwillig de confrontatie zoeken: Vrij Nederland 22 maart 2011: Rapport RIVM: bij nucleaire ramp is Nederland niet goed voorbereid Radio interview KRO, 24 maart 2011: Goedemorgen Nederland Fukuishima - radiologische effecten 6

7 Dispersie in de oceaan berekende dispersie na één jaar * donkerblauw = 0,01 Bq/L Bq/L september Dispersie in de atmosfeer Fukuishima - radiologische effecten 7

8 Metingen in lucht Bilthoven, Nederland 1.60 I-131 Concentratie (mbq/m3) Concentratie (mbq/m3) Cs-137 Bilthoven, Nederland 22-mrt 24-mrt 26-mrt 28-mrt 30-mrt 1-apr 3-apr Japanse straling in Bilthoven gevonden vrijdag 25 maart apr 7-apr 9-apr 11-apr 13-apr 15-apr 17-apr 19-apr 21-apr 23-apr 25-apr 27-apr 29-apr 1-mei 3-mei 5-mei 7-mei 9-mei mei 22-mrt 13-mei 24-mrt 15-mei 26-mrt 17-mei 28-mrt 19-mei 30-mrt BILTHOVEN - In Nederland zijn radioactieve deeltjes gevonden van de nucleaire ramp in Japan. Dat meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in Bilthoven. Het instituut voerde de meting uit tussen woensdag- en donderdagochtend. De radioactieve deeltjes zijn afkomstig van de beschadigde kernreactoren in het Japanse Fukushima. De concentratie in de lucht boven Bilthoven is ruim een factor lager dan na de ramp in Tsjernobyl. Omdat het om zo'n kleine hoeveelheid radioactiviteit gaat, zijn gras, gewassen en drinkwater niet besmet, volgens het RIVM. 21-mei 1-apr 23-mei 3-apr 25-mei 5-apr 27-mei 7-apr 29-mei 9-apr 31-mei 11-apr 2-jun 13-apr 4-jun 15-apr 6-jun 17-apr 8-jun 19-apr 21-apr 23-apr 25-apr 27-apr 29-apr 1-mei 3-mei 5-mei 7-mei 9-mei 11-mei 13-mei 15-mei 17-mei 19-mei 21-mei 23-mei 25-mei 27-mei 29-mei 31-mei 2-jun 4-jun 6-jun 8-jun Bilthoven, Nederland I-131 (stofgebonden) I-131 (elementair) I-131 (organisch) I-131 (mbq/m3) % 19% 34% 10% 57% 41% 30% 17% 24% 31% 45% 25% 29% 46% 52% 25/03-28/03 28/03-30/03 30/03-01/04 01/04-04/04 05/04-08/04 Fukuishima - radiologische effecten 8

9 Besmette containers Vier dominante vragen: Wat is de mogelijke dosis voor werknemers in de haven die de containerschepen lossen? Op welke wijze moet screening en selectie van besmette containers plaatsvinden? Welke reinigingsmethoden kunnen het best worden gebruikt? Hoeveel besmetting kan er op containers zitten en moet er iets speciaals gebeuren met het afvalwater? Besmette containers voorbeeld berekening Dosisberekeningen havenarbeiders of bemanning op scheepsdek (1) Op 26 april 2011: I-131:Cs-137:Cs-134 = 1:1:1 6.4 kbq/m 2 per nuclide, dan: Toename dosistempo: H*(10)= 93 nsv/h (aanname: oneindig oppervlak, h=1 meter) Externe straling: 0.19 msv/jaar (2000 werkuren per jaar) Inhalatie uit resuspensie: 0.02 msv/jaar (K= m -1 en inhalatietempo=2 m 3 /h zware arbeid) Ingestie (handbesmetting): 0.09 msv/jaar (container handschoen handen mond fracties: 1 (conservatief), totaal 10 cm 2 handoppervlak Totale effectieve dosis: 0.29 msv/jaar Bij H*(10)= 500 nsv/h geldt: Bij 4 Bq/cm 2 (totaal) geldt: 1.56 msv/jaar 0.62 msv/jaar Fukuishima - radiologische effecten 9

10 Besmette containers voorbeeld metingen Gammaspectrometrie Meetinstrument: Falcon 5000 (Ge-detector) Oppervlaktebesmetting Container Activiteit (Bq/cm 2 ) Cs-134 Activiteit (Bq/cm 2 ) Cs-137 Omschrijving C2 0,40 ± 0,04 0,41 ± 0,04 inhomogeen besmet C3 0,32 ± 0,03 0,32 ± 0,04 homogeen besmet C4 1,45 ± 0,15 1,48 ± 0,15 homogeen besmet Totale activiteit Container Activiteit (kbq) Cs-134 Activiteit (kbq) Cs-137 Activiteit (kbq) Totaal C2 119 ± ± ± 18 C3 97 ± ± ± 15 C4 430 ± ± ± 60 Besmette containers Decontaminatie onderzoek Methode Type oppervlak Rendement Omschrijving Doek & water homogeen (dak) 50-56% Na 1x (50%) dan wel 2x (56%) poetsen Doek & decon roestig (dak) 26-40% Doek & decon homogeen (dak) 50-74% Na 1x (50%) dan wel 2x (74%) poetsen Borstel, decon & doek roestig (dak) 41% Oppervlak 2 dagen eerder met doek & decon behandeld (toen 26% verwijderd) Borstel, decon & doek stofophoping (dak) 76-93% Borstel, decon & doek homogeen (dak) 72% Staalborstel, decon & doek roestig (dak) 65-76% Praktisch minder prettig door wegspattende deeltjes Duct tape roestig (dak & twistlock) 17-40% Soms pas na meerdere keren (tot 3x) toepassen van de tape Fukuishima - radiologische effecten 10

11 Metingen CTBTO: I-131 Bq/m 3 Maximale waarde Duitsland na Tsjernobyl typ. achtergrondwaarden Fukuishima - radiologische effecten 11

12 Metingen CTBTO: Cs-137 Bq/m 3 Maximale waarde Duitsland na Tsjernobyl typ. achtergrondwaarden Besmetting van voedsel Nog steeds besmet in augustus: champignons (shi-take in Fukushima regio worden buiten gekweekt) Vis (sand-lance) Thee Zeewier (data 3 augustus): Bq/kg Cs-134 Cs-137 Fukushima Iwaki-shi Kombu Fukushima Iwaki-shi Wakame seaweed Rundvlees (NB: per jaar wordt stuks vee uitgevoerd vanuit Fukushima) Japanse limiet voor vlees: 500 Bq/Kg voor som Cs-137 en Cs-134 CFIL (Council Food Intervention Values) levels: 1250 Bq/kg voor Cs-134 en Cs-137 "CODEX GL Guideline Levels (FAO standards): 1000 Bq/kg voor Cs-134 en Cs-137 Hoogst gerapporteerde waarden: 3710 Bq/kg en 4350 Bq/kg (uit Fukushima) Fukuishima - radiologische effecten 12

13 medio mei medio maart oppervlaktebesmetting van Cs-137 en Cs-134 IRSN-kaart gebaseerd op metingen van MEXT en DoE Cs-137 besmetting Fukushima versus Tsjernobyl Cs-137 kbq/m (alleen Cs-137) Fukuishima - radiologische effecten 13

14 Dosis bevolking buiten 20km zone Schatting: IRSN Vergelijking met Tsjernobyl: - besmettingsniveau s vergelijkbaar - oppervlakte veel kleiner (874 km 2 > 600 kbq versus km 2 Tsj.) - maar populatiedichtheid veel groter ( Fuk. versus Tsj.) Vergelijking Fukushima - Tsjernobyl Schatting: IRSN Fukuishima - radiologische effecten 14

15 November 1, 2011: Detection of Xe-135 from the Primary Containment Vessel of Unit 2 NISA has conducted its own evaluation of the report contents with experts views taken into account. As a result, it can be concluded that xenon detected this time was produced from spontaneous fission, not from fission caused by criticality as described in the attachments. This is to inform the public that NISA has evaluated the contents of the report by TEPCO as basically reasonable (November 7, 2011). What, if again??? Fukuishima - radiologische effecten 15

16 Strategisch onderzoek meten & modelleren Radiologische situatie Model Prognose effectieve dosis 48 uur na lozing Meetnet Actueel dosistempo (nsv/h) Doel: Verbetering technische analyse en beoordeling van maatregelen door optimaal gebruik te maken van beschikbare metingen en modelresultaten. Advies maatregelen Strategisch onderzoek meten & modelleren Optimalisatie modelresultaten op basis van meetgegevens VOOR OPTIMALISATIE NA OPTIMALISATIE Fukuishima - radiologische effecten 16

17 Dank voor uw aandacht! Ronald Smetsers Stralingsbelasting in Nederland 26 november Fukuishima - radiologische effecten 17