Woord vooraf SYNERJOB vzw... 4

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011

2 Inhoud Woord vooraf SYNERJOB vzw... 4 A. Historiek over de interregionale samenwerking en Synerjob... 4 Samenwerkingsakkoorden over interregionale mobiliteit... 4 Oprichting van de vzw Synerjob... 5 B. Opdracht van de vzw Synerjob... 5 C. Partnerschappen Informatie over vacatures en de arbeidsmarkt Mensen en werk samen brengen Zonder competentieversterking, rien ne va plus Taalopleidingen Een aparte maar heel belangrijke samenwerking op het interregionale vlak : het sociaal noodplan voor de wederinschakeling van werknemers na een collectief ontslag Synerjob goes international Bijlagen A. Adressen B. Leden van de Raad van Bestuur van Synerjob op 31/12/ C. Data van zittingen in

3 Woord vooraf 2011 was een moeilijk jaar voor de arbeidsmarkt in België : de werkloosheid begon opnieuw te stijgen, het aantal knelpuntvacatures nam toe en vele bedrijven kondigden collectieve ontslagen aan. Toch werden de vastgelegde inspanningen uitgevoerd en doelstellingen op het interregionale vlak gehaald qua opleidingen en plaatsingen. Als dit in crisistijden mogelijk is, dan zijn er redenen om met enig optimisme naar de toekomst te kijken. Werk hebben of een job uitoefenen blijft een geprivilegieerd instrument om een plaats in te kunnen nemen in onze maatschappij. We moeten er wel iets voor doen, niets is nog vrijblijvend in deze competitieve wereld. Wij hebben werkzoekenden nodig die via bij- en omscholingen willen reageren en voldoen aan de vragen van de werkgevers. Daarom motiveren onze consulenten de werkzoekenden om zich wendbaar op te stellen. We hebben werkgevers nodig die openstaan voor werkzoekenden van over de taalgrens en voor verworven competenties in een andere regio : ook hier ondernemen onze consulenten acties om de werkgevers mee te krijgen in het interregionale verhaal. We hebben sterke regisseurs nodig op de arbeidsmarkt die kansen erkennen en creëren om tegemoet te komen aan de structurele en soms veranderlijke noden op de arbeidsmarkt : de leden van Synerjob staan klaar om deze rol verder te vervullen. Onze doelstellingen ook in de komende jaren realiseren, is onze ambitie. We willen de dialoog onderhouden met alle betrokken partijen op de arbeidsmarkt (werkzoekenden, werkgevers, sociale partners, intermediairen en sectorale organisaties) en waar nodig versterken, om maatgerichte oplossingen aan te bieden. Eind 2011 benoemde de Raad van Bestuur van Synerjob Jean-Pierre MEAN tot zijn erevoorzitter. Als vorig administrateur-generaal van Le Forem en overtuigd interregionalist was MEAN de eerste voorzitter van Synerjob van midden 2007 tot midden 2010 en daarna ondervoorzitter tot zijn pensioen. We bedanken hem hiervoor en wensen hem het allerbeste in zijn nieuwe loopbaan. Fons LEROY Voorzitter van Synerjob Robert NELLES Ondervoorzitter van Synerjob 3

4 1. synerjob vzw A. Historiek over de interregionale samenwerking en Synerjob A.1. Samenwerkingsakkoorden over interregionale mobiliteit De arbeidsmarktsituatie in het Vlaams, Brussels Hoofdstedelijk en Waals Gewest verschilt grondig. Het Vlaams Gewest kent een relatief lage werkloosheidsgraad en de krapte op de arbeidsmarkt is er reëel. De Duitstalige Gemeenschap registreert ook een relatief lage werkloosheid en een tekort aan geschoolde werknemers. Brussel en Wallonië kampen met een hoge werkloosheidsgraad. De grote groep jonge werkzoekenden en de geringe vraag vormen de kernproblemen op de Waalse arbeidsmarkt. Op de Brusselse arbeidsmarkt is het scholingsniveau van een grote groep werkzoekenden laag en de werkloosheid bij de jongeren is er uitzonderlijk hoog. Een grotere mobiliteit tussen de gewesten verkleint de geografische mismatch. Om die mobiliteit te bevorderen werd een multilateraal samenwerkingsakkoord afgesloten in februari 2005 tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Waals Gewest, het Vlaams Gewest, de Vlaamse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en de Franse Gemeenschapscommissie. Dat akkoord bevat afspraken over : informatie-uitwisseling over werkaanbiedingen en werk zoeken ; afstemming van beroepen- en functiebenamingen ; bevordering van taalopleidingen en transregionale opleidingen ; een sociaal noodplan voor de wederinschakeling van werknemers na collectief ontslag ; samenwerking tussen Brussel en de rand. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Vlaams Gewest en de Vlaamse Gemeenschap hebben in juli 2005 en mei 2006 een samenwerkingsakkoord afgesloten om het laatste artikel van bovenstaand akkoord uit te voeren. Dat akkoord omvat volgende extra afspraken : oprichting van drie Nederlandstalige lokale werkwinkels in Brussel ; impulsprogramma voor taalopleidingen in Brussel ; oprichting van een sociaal uitzendkantoor in Brussel. In 2011 werden deze bepalingen in een nieuw samenwerkingsakkoord samengebracht. Het gaat om : de interregionale interactie tussen Brussel en de rand met nieuwe streefcijfers voor de VDAB en ACTIRIS, met de luchthavenzone als één van de prioriteiten ; de erkenning van de drie lokale werkwinkels als partners op de Brusselse arbeidsmarkt ; een bijkomend programma over taalopleidingen in Brussel ; grotere synergie tussen Bncto en ACTIRIS over diversiteitsbeleid ; afstemming van begeleiding van schoolverlaters en het deeltijds leren en werken. 4

5 A.2. Oprichting van de vzw Synerjob Op 3 juli 2007 richtten de VDAB, Le Forem, ACTIRIS, BRUXELLES FORMATION en het Arbeitsamt der Deutschsprachigen Gemeinschaft (ADG) de vzw Synerjob op. Deze vzw vormt een federatie van de publieke bemiddelings- en opleidingsdiensten in België. Elke organisatie behoudt er haar eigenheid, maar door samen te werken en ideeën of succesvolle praktijkvoorbeelden uit te wisselen, creëren ze een synergie. Zo pakken ze problemen op de regionale arbeidsmarkten efficiënter en effectiever aan. De leidende ambtenaren van deze organisaties vertegenwoordigen hun openbare diensten in de Raad van Bestuur van Synerjob. Die komt tweemaandelijks samen om nieuwe projecten te bespreken, lopende acties bij te sturen en de vooruitgang van de werkgroepen te monitoren. Voor de samenstelling van deze Raad van Bestuur zie onder C (bijlagen). B. opdracht van de vzw Synerjob Krachten bundelen is het doel van Synerjob en beter inspelen op de uitdagingen van de regionale arbeidsmarkten. Zij doet dit binnen de missie, taken en bevoegdheden van haar leden en de bevoegdheden van de Raden van Bestuur. Dat betekent o.a. : samen problemen op de Belgische arbeidsmarkt analyseren en aanpakken ; samen arbeidsmarktonderzoek doen ; samen instrumenten en methodieken ontwikkelen of aankopen ; samen standpunten innemen op een supranationaal forum met internationale vertegenwoordigingsregels ; preferentiële partnerschappen aangaan met elkaar over Europese en andere projecten ; onderlinge kennisdeling en uitwisseling van goede praktijken over arbeidsmarktmaterie. De vereniging mag alle handelingen verrichten en initiatieven nemen die rechtstreeks of onrechtstreeks verband houden met het doel van de vzw en/of dat doel kunnen bevorderen. Alle acties hebben tot doel om samen (met dus minstens twee Synerjob-partners per project) iets te bouwen of te ondernemen rond een gemeenschappelijk project (of projecten). Elke partner zet eigen middelen in om de beoogde resultaten te behalen. 5

6 C. Partnerschappen Gezien Vlaanderen voor veel beroepen kampt met een structureel tekort aan arbeidskrachten, moet de VDAB ook buiten Vlaanderen op zoek naar kandidaten. Daartoe werkt de dienst samen met zijn Waalse en Brusselse tegenhangers, Le Forem en ACTIRIS. De VDAB geeft vacatures door (via automatische flux en specifieke screening) en Waalse en Brusselse werkzoekenden worden ernaar toegeleid. C.1. Vlaanderen (VDAB) - Wallonië (le Forem) Sinds mei 2008 werken drie gemengde teams met zowel consulenten van de VDAB als Le Forem succesvol samen om deze interregionale mobiliteit te bevorderen. Ze bevinden zich in Moeskroen (zone West : Moeskroen, Doornik, Oost- en West-Vlaanderen), in Halle (zone Centrum : Waals-Brabant, La Louvière, Bergen, Charleroi, Namen en Vlaams-Brabant) en in Luik (zone Oost : Luik, Huy, Verviers en Limburg). De gemengde teams moeten jaarlijks 1500 Waalse werkzoekenden inschakelen in Vlaamse bedrijven. Om dat te bereiken, identificeren en valideren ze vacatures waarvoor potentiële Waalse kandidaten zijn (Is de Nederlandse taalkennis van de kandidaat voldoende? Is er openbaar vervoer om op het werk te kunnen geraken?). Ze zorgen voor een gerichte matching voor deze vacatures envolgen de sollicitaties op bij de werkgever. Ze organiseren ook jobdatings en nemen deel aan jobbeurzen. Ze werken actief samen met de andere diensten van Le Forem en de VDAB op vlak van sollicitatietraining, taalopleiding en andere. Op hun beurt bereiden de tweetalige consulenten van Le Forem de kandidaat voor op de Vlaamse arbeidsmarkt (collectieve informatiesessies geven, test Nederlands bij Forem Formation aanvragen, cv in het Nederlands opstellen, bij de VDAB inschrijven, op een sollicitatiegesprek in het Nederlands voorbereiden, vacatures overdragen). Deze acties staan in het actieplan dat met de doorverwijsconsulent is afgesproken. De taalinstructeurs van Forem Formation nemen taaltesten af en verwijzen de werkzoekenden door naar de geschikte opleiding Nederlands. 6

7 Resultaten van 2011 aantal vacatures beheerd door de gemengde teams aantal transmissies vacatures mobiliteit Acties van de gemengde teams Acties van de regionale directies van le Forem Acties van de VDAB aantal personen die werk hebben gevonden in Vlaamse bedrijven in Vlaanderen, door bemiddeling van de gemengde teams aantal georganiseerde jobdatings 52 aantal personen aangeworven na jobdatings 442 aantal gesensibiliseerde werkzoekenden aantal personen in de mobiele reserve (actief+passief publiek) aantal werkzoekenden die voorbereid zijn op een ontmoeting met Vlaamse werkgevers aantal werkzoekenden die een opleiding Nederlands volgden bij Le Forem aantal werkzoekenden die een opleiding Nederlands volgden bij de VDAB aantal werkzoekenden die een kwalificerende opleiding volgden bij de VDAB aantal werkzoekenden die een IBO volgden in Vlaanderen 226 Uit een analyse van de Dimona-gegevens in 2011 blijkt dat Waalse werkzoekenden aan het werk zijn gegaan in een bedrijf dat enkel een vestiging in Vlaanderen heeft. C.2. Vlaanderen (VDAB) Brussel (ACTIRIS) 2011 was een overgangsjaar in de samenwerking tussen de VDAB, ACTIRIS en de betrokken partners : er kwam een nieuw samenwerkingsakkoord tussen de Vlaams minister van Werk en zijn Brusselse collega. Tijdens de afgelopen vier jaar (tussen oktober 2007 en december 2011), hebben zowel de VDAB (1 000 vacatures doorspelen op jaarbasis) als ACTIRIS (mobilisatie van zes werkzoekenden per jobaanbieding) de doelstellingen jaarlijks gehaald. De VDAB-consulenten prospecteren actief bij de werkgevers uit de rand, om hun vacatures met niet al te hoge taaleisen open te stellen voor Brusselse werkzoekenden. Ze hebben dus de voorbije vier jaar jobs aangeboden, verdeeld over vacatures. ACTIRIS heeft voor de interregionale mobiliteit intern een cel vrijgemaakt van drie vacaturebeheerders en één werkgeversconsulent. Die hebben in totaal Brusselse werkzoekenden persoonlijk gezien en gemotiveerd om een job uit te oefenen in de Brusselse rand Brusselse werkzoekenden vonden een job in de rand rond Brussel. Alleen al in 2011 werden Brusselaars geplaatst bij bedrijven die actief meewerken aan de interregionale actie. 7

8 Het aandeel van de grotere bedrijven daalt voortdurend, van 50 % eind 2008 tot minder dan 30 % eind Hieruit blijkt dat de KMO s die gevestigd zijn in de rand zich meer en meer openstellen voor Brusselse werkzoekenden. Deze inspanningen en resultaten vertalen zich ook in het toegenomen pendelverkeer tussen Brussel, Vlaanderen en Wallonië, wat blijkt uit de enquête van de arbeidskrachten van de federale administratie. Het aantal Brusselaars die in Vlaanderen werken, is gestegen van in 2005 tot in 2010, een stijging met 16 %. Meer dan de helft van deze jobs gaan naar kortgeschoolde werknemers, wat de doelgroep is van de interregionale samenwerking. Het Brussels Territoriaal Pact concretiseert alle samenwerkingselementen. Dat Pact is een interregionaal overlegplatform tussen de operatoren en directies van VDAB-Vilvoorde en ACTIRIS, samen met Bruxelles Formation en Tracé Brussel. Het overlegplatform vertaalde de bepalingen van het nieuwe samenwerkingsakkoord in een tweede actieplan dat eind 2011 door de Raden van Bestuur van de VDAB en ACTIRIS werd goedgekeurd. C.3. Het ADG en Le Forem Het ADG en Le Forem hebben een partnerschap om de interregionale mobiliteit te bevorderen op het gebied van opleiding en hulpverlening bij het zoeken naar werk. In 2011 volgden 90 Duitstalige cursisten een (erkende) opleiding van Le Forem terwijl 30 Waalse werkzoekenden deelnamen aan een opleiding in een centrum van het ADG. Er is een uitgebreid evaluatieverslag beschikbaar over de uitvoering van de diverse samenwerkingsovereenkomsten, met het ADG als deelnemer. 8

9 2. Informatie over vacatures en de arbeidsmarkt De informatie-uitwisseling over de werkaanbiedingen (vraag en aanbod) wordt bevorderd via : A. De automatische «flux» Sinds juni 2006 spelen de VDAB, Le Forem en ACTIRIS systematisch bepaalde vacatures aan elkaar door en publiceren die op elkaars websites. Het gaat om vacatures voor knelpuntberoepen, vacatures die langer dan 42 dagen blijven openstaan, vacatures uit een ander gewest of vacatures die in het algemeen moeilijk ingevuld geraken. Jaarlijks zijn dat er tienduizenden. Gegevens op jaarbasis : Vacatures van naar Bron 2006* VDAB FOREM FOREM VDAB ACTIRIS ACTIRIS FOREM VDAB VDAB FOREM ACTIRIS ACTIRIS ACTIRIS VDAB VDAB ACTIRIS FOREM FOREM * Het samenwerkingsakkoord over de systematische uitwisseling van vacatures tussen de gewestelijke openbare tewerkstellingsdiensten is van toepassing sinds juni De ADG is niet betrokken bij deze automatische vacature-uitwisseling. Dat komt door het informaticasysteem en de omvang van de arbeidsmarkt. 9

10 B. De afstemming van beroepen en studiedomeinen die werk zoeken vergemakkelijken Sinds 2007 zijn er binnen Synerjob werkgroepen die beroepen en studiedomeinen vergelijken en afstemmen om de automatische vacature-uitwisseling te ondersteunen. Met ROME v3/competent (ROME staat voor Répertoire Opérationnel des Métiers et des Emplois) wordt het kader gecreëerd voor een betere afstemming en een grotere transparantie op de arbeidsmarkt. Hiertoe was er een samenwerking met het Franse Pôle Emploi, de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) en alle Synerjob-partners. Eind 2011 gebruikten alle partners binnen Synerjob dezelfde omzettingstabel voor beroepen en studiedomeinen. Een specifieke Synerjob-werkgroep waakt over het juiste gebruik van de vastgelegde omzettingscodes en monitort veranderingen om er snel op in te spelen. C. onderzoek over transparantie op de arbeidsmarkt Eind 2005 startte de ADSEI al met de productie van officiële Belgische vacaturestatistieken via een Europees Gentlemen s Agreement. Intussen is de internationale context veranderd en is de productie van de vacaturestatistieken verplicht via verordening. Verordening nr.453/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008 verplicht de lidstaten om de kwartaalgegevens over vacatures ter beschikking te stellen, uitgesplitst naar economische activiteit (NACE-classificatie). Vanaf het eerste kwartaal 2010 moeten de EUlidstaten data ter beschikking stellen over het aantal representatieve vacatures voor het referentiekwartaal. Naast vacaturegegevens moeten de lidstaten ook gegevens leveren over het aantal bezette arbeidsplaatsen. Dat maakt het mogelijk om te standaardiseren en vergelijkbaarheid te genereren. Toch stelt zich het probleem dat de vacaturedata van de gewestinstellingen geen volledig en representatief beeld geven van de volledige Belgische vacaturemarkt. De groeiende nood aan hervorming kreeg een impuls vanuit de werkgroep Transparantie van de vacaturemarkt, met vertegenwoordigers van de studiediensten van de openbare regionale arbeidsbemidellingsdiensten. In het voor- en najaar 2010 participeerde de ADSEI op uitnodoging van Synerjob aan deze werkgroep. Hieruit bleek dat administratieve data best aangevuld worden met enquêtegegevens, gezien de huidige extrapolatiecoëfficiënten gedateerd zijn. Er zijn meer recente 10

11 gegevens nodig om het actuele aandeel van de openbare arbeidsbemiddelingsdiensten op de Belgische vacaturemarkt in kaart te brengen. Daarvoor wordt er gewerkt met een vragenlijst waarmee bedrijven bevraagd worden over hun vacatures. Om die vragenlijst en dus de dataverzameling te optimaliseren heeft de ADSEI in de loop van2011 een pilootonderzoek uitgevoerd in een beperkt aantal economische sectoren : de uitzendsector ; de medische sector - ziekenhuizen ; de productie en distributie van elektriciteit, gas, stoom en gekoelde lucht ; de detailhandel, met uitzondering van de handel in auto s en motorfietsen. Met de bevindingen werd de vragenlijst geoptimaliseerd, rekening houdend met de nationale noden (nood aan gewestelijke vacaturedata) en de Europese verplichtingen. De vragenlijst zal volop in gebruik worden genomen vanaf

12 3. Mensen en werk samenbrengen Werkweken, jobbeurzen en jobdatings waren in 2011 belangrijke instrumenten om de interregionale mobiliteit te bevorderen. De partners van Synerjob waren ook in 2011 aanwezig op specifieke jobbeurzen zoals de Jobday Zaventem in maart 2011, om jobs in te vullen op de nationale luchthaven van België (in samenwerking met het BITC) en de European Jobday in oktober 2011, samen met de Europese Commissie. De Jobday Brussels Airport Region die op zaterdag 19 maart 2011 plaatsvond, had 40 bedrijven uit de luchthavenregio in de aanbiedeing en 1000 jobs. Van de werkzoekenden die kwamen opdagen, was 60 % afkomstig uit Brussel, 30 % uit Vlaanderen en 10 % uit Wallonië. Het bijzondere van de Job Day Brussels Airport Region lag in de grensoverschrijdende samenwerking met Brussel en Wallonië en de specifieke aandacht voor taal en mobiliteit. Ook deze editie voorzag een taalhoek waar werkzoekenden konden ontdekken welke taalopleidingen kunnen helpen bij het vinden van een geschikte job. Daarnaast kregen de bezoekers in de mobiliteitshoek persoonlijk advies over hoe ze met het openbaar vervoer op hun werkplaats geraken. Alle bezoekers konden de hele dag ook terecht in de tweetalige sollicitatieworkshops. De deelnemende bedrijven kregen zo de kans om zichzelf en hun vacatures voor te stellen én meteen ook de verschillende taal- en mobiliteitsfaciliteiten aan te bieden aan hun potentiële werknemers. De goede samenwerking met de publieke arbeidsbemiddelaars (VDAB, ACTIRIS en Forem) en met Randstad zorgde voor een massale opkomst. De ministers van Werk feliciteerden de organisatoren met het grote succes en vroegen de werkgeversorganisaties dat initiatief te blijven herhalen. Op 19 oktober 2011 vond voor de eerste keer een interregionale jobbeurs plaats over de interregionale samenwerking tussen de VDAB en ACTIRIS. Die beurs fungeerde als actieve overgang tussen de verschillende werkweken : ACTIRIS verbond er voor de eerste keer een eigen werkweek aan. Jobdatings Jobdating is één van de belangrijkste instrumenten om werkzoekenden uit Brussel en Wallonië aan een job te helpen in Vlaanderen. Ook in 2011 vonden vele jobdatings plaats. Hieronder de resultaten van de georganiseerde jobdatings per gemengd team VDAB/Forem. 12

13 Zone West Zone Centrum Zone Oost Totaal Aantal jobdatings Aantal jobs Aantal uitgenodigde bedrijven Aantal aanwezige bedrijven Aantal opgeroepen werkzoekenden Aantal aanwezige werkzoekenden Aantal aangeworven Waalse werkzoekenden Taaljobdating was een experiment in de samenwerking Brussel-rand. Voor de klassieke jobdating hebben Brusselse werkzoekenden een taaltest afgelegd. Na de selectie door de werkgever (in dit geval tot tweemaal met de Colruyt-groep) heeft VDAB-Regionale Dienst Brussel (RDB) voor hen een specifieke taalopleiding opgezet, afgestemd op de vraag van de werkgever en het taalniveau van de werkzoekende. Dat experiment vereist navolging door andere werkgevers vooraleer het volop in de praktijk kan worden gebracht. Jobbeurzen : samenwerking Le Forem ADG Het ADG heeft in 2011 deelgenomen aan de Semaine de l Emploi in Verviers om Waalse werkzoekenden te informeren over openstaande betrekkingen in de Duitstalige Gemeenschap. Een uitgebreide samenwerking wordt hiertoe overwogen. Inschrijving als werkzoekende bij de Synerjob-partners Elke werkzoekende kiest zelf of hij zich inschrijft op de internetsites van de Synerjob-partners, of contact opneemt met één van de gemengde teams van de VDAB/Le Forem. Hij beslist zelf om de tewerkstellingsdienst te laten weten dat hij bereid is te werken in een ander taalgebied. De Synerjob-partners hebben deze mogelijkheid actief gepromoot bij werkzoekenden die openstaan voor interregionale mobiliteit. 13

14 4. Zonder competentieversterking, rien ne va plus Alle Synerjob-leden weten dat opleiding en niet alleen op het vlak van taal erg belangrijk is. De partnerschappen binnen Synerjob willen de opstart en de ontwikkeling van opleidingsprojecten bevorderen. Deze samenwerking beantwoordt aan de Synerjob-strategie en bereidt beleidskeuzes voor die de (interregionale) werkgelegenheid gunstig beïnvloeden. Er liepen verschillende soorten van opleidingsprojecten in 2011 operationele projecten met een standaardaanpak en gemeenschappelijke en op elkaar afgestemde diensten Een voorbeeld : Synerjob organiseerde in opdracht van het Instituut voor Gerechtelijke Opleidingen (IGO) opleidingen van korte duur in de verschillende gewesten. De doelgroep van deze opleidingen was het onthaalpersoneel in justitiepaleizen dat meer zelfzeker en efficiënt het publiek leerde onthalen. strategische projecten Hierbij gaat het o.a. over beroepskwalificaties : een eenvormige procedure voor beroepskwalificaties ontwikkelen in België in plaats van benaderingen die verschillen per regio. Belangrijk hierbij is de erkenning door de onderwijswereld van certificaten, afgeleverd door de opleidingsverstrekkers. De link met de arbeidsmarkt is bij het project Competent duidelijk : met de beroepengroepen of clusters van ROME v3 (zie onder B.1.1.b) worden gedetailleerde beroepenprofielen opgesteld en gelinkt aan hun algemene en specifieke competentievereisten. Niet alleen interregionaal maar ook buiten België zal dit instrument (kunnen) dienen voor een betere afstemming tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Zo krijgen we een automatische matching op basis van competenties. Daarnaast kunnen we de competenties gebruiken om de bemiddelings- en opleidingsdiensten op de arbeidsmarkt transparant met elkaar te verbinden. Eind 2011 was dit concept nog volop in ontwikkeling. De VDAB nam hierin een voortrekkersrol, in afspraak met de overige Synerjobpartners, samen met de SERV. 14

15 Ook op het vlak van kwalificatie en loopbaanontwikkeling van het personeel uit de beroepsopleiding initieerden we projecten : (oudere) opleiders die een nieuwe wending willen geven aan hun loopbaan hebben andere en/of bijkomende competenties nodig die zij met coaching en opleiding kunnen verwerven. Sinds enkele jaren wisselen de Synerjob-partners expertise uit, kennis en know-how over de methodologie van web-learning en e-coaching. Hiervoor kwamen de leden van een specifieke interregionale werkgroep regelmatig samen in Invullen van vacatures via assessment en opleiding : dat is de dagelijkse uitdaging voor de opleidingsverstrekkers die ervoor zorgen dat de werkgever over het adequate personeel beschikt en de competentietekorten snel kan wegwerken. Een voorbeeld hiervan was het toeleidingsproject van penitentiair bewakingsassistenten. De betrokken Synerjob-partners werkten samen met SELOR en de FOD-Justitie aan een oriënterend assessment waarin ze beroepsgerichte competenties observeerden. Ze organiseerden een vooropleiding voor de geschikt gevonden kandidaten. Het accent lag op de instapkaart niveau C, de beroepsgerichte competenties en het voor de functie gewenste gedrag. De beslissing om bijkomend personeel aan te werven was het uitgangspunt. We streven ook naar samenwerking op het sectorale vlak : iedereen wint erbij als we tot eenvormige samenwerkingscontracten en -modaliteiten komen, die overeenstemmen met de prioriteiten binnen Synerjob in, strategisch belangrijke sectoren als bouw, horeca of Vormelec. De opvolging van Europese netwerken en van VET of van beroepsonderwijs en beroepsopleiding Niet enkel netwerken volgen vanop afstand maar vooral actief deelnemen (Refernet, EVTA, Communiqué van Brugge) is belangrijk voor de benchmark, wederzijdse afstemming, uitwisseling van goede praktijken of mee beslissen. Soms treedt Synerjob op als corporatelid en laat het zijn invloed gelden op de georganiseerde bijeenkomsten. Opleiding volgen in een ander Gewest Werkzoekenden kunnen in een ander gewest opleidingen volgen of stages lopen in bedrijven. Alle betrokken Synerjob-partners sloten al in juni 2009 een overeenkomst af om alles op een structurele manier te laten verlopen. Een interregionale stuurgroep, met vertegenwoordigers van alle betrokken diensten (VDAB, Le Forem, BRUXELLES FORMATION en ADG) waakt over de goede gang van zaken. Enkele cijfers voor 2011 : Aantal werkzoekenden van het ambtsgebied ACTIRIS die bij de VDAB een opleiding volgden Aantal werkzoekenden van het ambtsgebied Le Forem die bij de VDAB een opleiding volgden 415 Aantal werkzoekenden van het ambtsgebied ADG die bij Le Forem een opleiding volgden 90 Aantal werkzoekenden van het ambtsgebied Le Forem die bij ADG een opleiding volgden 30 15

16 5. Taalopleidingen De taalopleidingen nemen een prominente plaats in bij het interregionale verhaal in België. We moedigen werkzoekenden uit Wallonië aan om in te gaan op vacatures in Vlaanderen. Hierbij voorzien we in voorbereidende en flankerende taalondersteuning voor de werkzoekenden die bereid zijn in Vlaanderen te werken. Voorbereidende ondersteuning Met zijn Plan Langues wil Le Forem onder andere de kennis van het Nederlands stimuleren. Voor de regionale mobiliteit zijn er met Le Forem afspraken gemaakt : zij brengen hun werkzoekenden die bereid zijn in Vlaanderen te werken, tot op het niveau A1 van het Europees referentiekader voor talenkennis. Dat gebeurt via basis- of consolidatiemodules. Via het Marshallplan 2.Vert. kunnen in Wallonië sinds 9 november 2011 meerderjarige inwoners een of meerdere vreemde talen aanleren of hun talenkennis verbeteren. Opleidingen volgen kan via een internetplatform voor zelfstudie (e-learning) : Wallangues. Tot 4 talen : Engels, Nederlands, Duits en Frans. Eind december 2011 waren 118 cursisten van Le Forem ingeschreven voor de cursus Nederlands. Als een gemengd team een behoefte ontdekt, vertaalt zich dat naar een opleidings- en begeleidingstraject. Gelijkaardige projecten zijn op het getouw gezet in de logistieke sector en het onderhoud van parken en tuinen. Deze aanpak zal zich in de komende jaren verder ontwikkelen. Bij sommige jobdatings krijgen werkzoekenden taalcoaching, gericht op hun sollicitatie en interview. De VDAB heeft sectorgerichte taalmodules beschikbaar. Franstalige werkzoekenden kunnen in het licht van hun interregionale mobiliteit sollicitatiegesprekken en -oefeningen voeren in de Jobclubs van Vlaanderen. Via een algemene vacaturescan of een specifieke taalscan kan de werkgever ondersteuning krijgen om de (taal-)vereisten van de vacatures realistisch in te schatten en te formuleren. 16

17 Flankerende ondersteuning Vlaamse werkgevers kunnen bij aanwervingen gebruikmaken van taalondersteuning via Nederlands op de werkvloer (NODW) of IBO met taalondersteuning (IBO-T). Meer algemeen werken de Synerjob-partners samen om goede praktijken (methodieken, producten, ervaringen) over taalopleidingen uit te wisselen en te ondersteunen. Zowel de VDAB als Le Forem kunnen uit hun taalactiviteiten geen cijfers isoleren over de activiteiten van de interregionale teams, gezien deze verstrengeld zitten in hun reguliere werking. Aantal Walen die een opleiding Nederlands volgden bij VDAB in 2011 : 126 Aantal Walen die een opleiding Nederlands volgden bij Le Forem in 2011 : De RDB en BRUXELLES FORMATION organiseren algemene en sectorale taalopleidingen voor Brusselse werkzoekenden. De VDAB prospecteert actief bij werkgevers in de rand om hen te motiveren Brusselse werkzoekenden aan te werven, in te werken op het gevraagde taalniveau en de werkmethode jobdating te gebruiken. We hebben onder meer op de luchthaven in Zaventem contacten gelegd met werkgevers en ze gevraagd open te staan voor Brusselse werkzoekenden. Daartoe stelde de VDAB een luchthavenplan op met een eigen taalscan (zowel voor de taalvereisten van de openstaande vacature als voor de werkzoekende die hierop wenst te reageren) en een taalactieplan (korte taalmodules voor aanwerving, inzet van taalinstructeurs op de werkplaats na aanwerving, IBO en jobcoaching met taalondersteuning). 17

18 6. Een aparte maar heel belangrijke samenwerking op het interregionale vlak : het sociaal noodplan voor de wederinschakeling van werknemers na een collectief ontslag Sinds eind 2006 werken de regionale diensten voor arbeidsbemiddeling en opleiding samen bij grote gewestoverschrijdende herstructureringen of faillissementen. Om deze samenwerking te structureren hebben ze een sociaal noodplan opgesteld, dat de samenwerking bij herstructureringen, collectieve ontslagen en faillissementen regelt als er werknemers uit verschillende gewesten bij betrokken zijn. Dan wordt er een crisiscel opgericht. Het noodplan treedt in werking als minstens 250 werknemers getroffen zijn, waarvan er minstens vijftig in een ander gewest wonen. Voor de samenwerking met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de crisiscel opgericht als er minstens vijftig werknemers uit een ander gewest bij betrokken zijn, ongeacht het totaal aantal ontslagen. De minister die binnen het betrokken gewest of binnen de Duitstalige Gemeenschap voor werk bevoegd is, richt de crisiscel op. Al in 2008 breidde deze samenwerking zich uit naar kleinere dossiers. Zo moet de bevoegde regionale tewerkstellingsdienst nu al contact opnemen met de bevoegde persoon van de andere regionale tewerkstellingsdienst als er minstens tien werknemers uit een ander gewest bij betrokken zijn. Sindsdien komt elke drie maanden een werkgroep bijeen die bestaat uit experts van de VDAB, Le Forem, ACTIRIS, ADG en BRUXELLES FORMATION. In 2011 was de ADG voorzitter van deze werkgroep. Op de vergaderingen wisselden de experts van de diensten voor arbeidsbemiddeling en opleiding informatie uit over het verloop van de verschillende herstructureringen en bedrijfssluitingen die een impact hadden, ook buiten het eigen gewest, en stemden ze de acties op elkaar af. Het aantal bedrijfssluitingen en reorganisaties door de financiële en economische crisis is de twee laatste jaren duidelijk toegenomen. Intussen heeft de werkgroep ook verschillende wetswijzigingen besproken en het effect ervan op de interregionale samenwerking. 18

19 De werkgroep functioneert ook als platform waar de regionale diensten voor arbeidsbemiddeling en opleiding informatie uitwisselen. Het gaat niet alleen om een vroegtijdig opsporen van ondernemingen in moeilijkheden maar ook om nieuwe bedrijven, waarbij de verschillende tewerkstellingsdiensten samenwerken rond aanwerving van personeel. Een voorbeeld hiervan is de vestiging van een koopcentrum met meer dan 120 werknemers in de Duitstalige Gemeenschap. De informatie-uitwisseling over conceptuele kaders in de verschillende gewesten en gemeenschappen is een meerwaarde voor de werkgroep. Hierbij vermelden we het Vlaamse klantenvolgsysteem Mijn Loopbaan, waarin de organisatoren van wederinschakelingsprogramma s de actieplannen van de betrokken werknemers onmiddellijk in het VDAB-informaticasysteem opslaan en waarin ook Certo de certificering van outplacementfirma s registreert. Certo is een orgaan opgericht door de VDAB en Federgon. De werkgroep vergaderde ook met externe experts. Zo was er een gedachtewisseling met vertegenwoordigers van het federale ministerie van Arbeid over het thema ontslag van grote aantallen werknemers, reorganisaties en de oprichting van tewerkstellingscellen. De werkgroepleden hebben ook veel opgestoken van het seminarie over loopbaanbegeleiding voor het project En-train Reconversions. Tijdens het seminarie kregen de deelnemers interessante informatie en inzichten over maatregelen die loopbaanbegeleiding bevorderen in Europa en over de activeringspolitiek van ontslagen werknemers bij herstructureringen. In de namiddag ging het over het Duitse federale model van de Transfergesellschaften, een vorm van outplacement die ontslagen werknemers de kans biedt aan het werk te blijven tot ze een nieuwe baan hebben. 19

20 7. synerjob goes international Samenwerken betekent scheidingsmuren afbreken en bruggen bouwen om elkaar te ontmoeten. Ook op het internationale vlak neemt Synerjob een actieve rol op : het formuleert voorstellen voor de toekomstige rol van de publieke bemiddelingsdiensten en het houdt sterke banden aan met het WAPES-netwerk op internationaal niveau. Onder meer door het uitvoerend secretariaat van WAPES op zich te nemen. Synerjob en Europa De uitdagingen van de huidige en toekomstige arbeidsmarkt zijn in detail besproken op de Synerjobconferentie (1 december 2010) en de Heads of PES-meeting (2-3 december 2010) ( PES staat voor Public Employment Services ) in Brussel. Met deze besprekingen kwam er een werkgroep tot stand, PES EU 2020, met de VDAB als voorzitter. Binnen deze werkgroep kreeg het project Beleidsadvies PES 2020 de goedkeuring bij het ESF-agentschap Vision SPE 2020 Binnen het HoPES-netwerk (Heads of Public Employment Services) is een werkgroep opgericht met Fons Leroy als voorzitter. Deze werkgroep had tot doel aan te geven hoe de PES de employment guidelines kunnen verwezenlijken en te komen tot een gemeenschappelijke strategie voor de toekomst, een PES visie voor In een veranderende omgeving en arbeidsmarkten, waar concepten als transitionele arbeidsmarkt en flexizekerheid hun plaats innemen, is in deze werkgroep de rol van de PES herbekeken. Om de EU 2020 strategie te helpen realiseren moet de PES een holistische aanpak opzetten met aandacht voor loopbaantransities. de samenwerking moeten bevorderen tussen publieke, private en niet-gouvernementele organisaties om de beste dienstverlening te garanderen. evolueren van een dienende naar een sturende rol op de arbeidsmarkt. bijzondere aandacht besteden aan de transitie tussen onderwijs en werk met klemtoon op competenties. werkzoekenden, werknemers en werkgevers ondersteunen in het ontwikkelen van loopbaanvaardigheden. komen tot duurzame activering. Daarom zullen de PES flexibel te werk moeten gaan en een structuur ontwikkelen waarin een open markt en een netwerk centraal staan. In dat project formuleren dus de publieke tewerkstellingsdiensten van de verschillende EU-landen beleidsaanbevelingen over de afstemming van de institutionele arbeidsmarktorganisatie op de strategische herpositionering van de PES voor Europa 2020 en de Making transitions pay -benadering. 20

21 De Europese streefdoelen en maatschappelijke uitdagingen van de toekomst overstijgen de nationale context van de publieke tewerkstellingsdiensten en nopen tot een gemeenschappelijke strategie. Het beleidsadvies kwam er medio 2011 via deskresearch over de toekomstvisie, strategische prioriteiten en stand van zaken van de verschillende Europese PES. Met de uitdagingen van de toekomstige arbeidsmarkt als grondslag en hoe die vanop afstand inschatten via beleidsteksten van de PES, websites, achtergrondnota met respons, enquêtes onder impuls van de Europese Commissie en de Belgische publieke tewerkstellingsdiensten of andere relevante documenten. Het beleidsadvies kwam er na deze deskresearch onder vorm van een onderzoeksrapport. Het beleidsadvies gaat over het theoretische businessmodel dat de PES nodig hebben om de visie te realiseren en het brengt de aandachtspunten in kaart bij de te doorlopen veranderingstrajecten. De achtergrondnota voor de werkgroep PES EU 2020 vormde de input van dat onderzoeksrapport, net zoals de feedback vanuit de Heads of PES. Daarnaast gebruikten we de resultaten van een internationale enquête over Business Models, gestart in 2011 nadat de Europese Commissie de European Labour Mobility Laboratory had gevraagd een onderzoek te voeren naar business models van de PES. Het doel was een beter inzicht te verwerven in de organisatie van de PES, in hun klantenbereik en diensten, de plaats die ze op de arbeidsmarkt innemen en hoe ze hun resultaten meten. Deze enquête resulteerde in een studie van de Europese Commissie, beschikbaar in de lente van Een werkgroep van de Belgische PES (Synerjob) operationaliseerde de richtsnoeren werk. Ook de werkgroepresultaten vormden input voor het onderzoek in fase 1. Andere documenten die input waren voor het onderzoeksluik : het onderzoek van het Belgische voorzitterschap en de Europese Commissie PES and the implementation of the Employment Guidelines ; de resultaten van de Synerjob-conferentie PES Vision for 2020 onder het Belgische voorzitterschap in het najaar 2010 ; de documenten gerelateerd aan de Heads of PES-meetings (mission statement, visie op flexicurity, bijdragen over NS4NJ) ; de richtsnoeren over Europese werkgelegenheid ; de European Commission Flagship communication Agenda for new skills and jobs ; de European Commission Flagship communication Youth on the Move ; de discussienota van de Europese Commissie : Making Transitions Pay ; de EMCO-opinie over Making Transitions Pay. Het onderzoeksrapport van fase 1 vormde in fase 2 van het project (tweede helft 2011, eerste helft 2012) de basis om buitenlandse studiebezoeken gericht te organiseren. Het gaat om de studie van specifieke nationale en institutionele contexten die uitmondt in een gap-analyse en een overzicht van de voorwaarden, mogelijkheden, implicaties en beperkingen die de implementatie van de strategische herpositionering in de verschillende Europese PES met zich brengt en de rol die de Europese Commissie in dit traject zou kunnen spelen. Dat beleidsadvies zal tegen medio 2012 een uit te werken statement vormen binnen de werkgroep PES EU 2020 en een paper van de Heads of PES over de wijzigingen in de rol van de publieke tewerkstellingsdiensten voor Europa 2020 en de Making transitions pay -benadering. Vanuit zijn voorzittersrol van de werkgroep PES EU 2020 heeft de VDAB zijn toekomstvisie op de nieuwe uitdagingen van de Vlaamse arbeidsmarkt gebruikt als uitgangspunt om een gezamenlijke koers te bepalen, vanuit de beleidsopties van de lidstaten en de strategie Europa De andere Synerjob-partners leveren vanaf fase 2 van het project een inhoudelijke bijdrage in de klankbordgroep. De verschillende Synerjobpartners, de leden van de Sherpa-meetings en de HoPES-meetings sturen de projectvoortgang aan en stemmen onderling af over de disseminatie en implementatie. 21

22 Synerjob en WAPES Alle openbare tewerkstellingsdiensten van België zijn lid van WAPES (World Association of Public Employment Services) via Synerjob. Het uitvoerend secretariaat van deze wereldwijde vereniging is in Brussel gevestigd en de nieuwe secretaris werd in 2011 opnieuw gekozen uit één van de Belgische openbare tewerkstellingsdiensten (VDAB). De secretaris brengt verslag uit over de ontwikkelingen binnen WAPES, op iedere zitting van de Raad van Beheer van Synerjob. De leden van Synerjob zijn dus optimaal geïnformeerd over het reilen en zeilen van WAPES over de hele wereld. Synerjob ondersteunt het WAPES-secretariaat en neemt via zijn leden deel aan de management-vergaderingen (uitvoerend comité, algemene vergadering). Bovendien werkt Synerjob actief mee aan conferenties of workshops over ontwikkelingen en nieuwe uitdagingen op het vlak van arbeidsmarkt, arbeidsbemiddeling, opleiding en tewerkstelling. Enkele voorbeelden : de VDAB nam in 2011 deel aan de Peer Learning over internal audit ; in april 2011 waren vertegenwoordigers van de VDAB en Le Forem aanwezig op een bijeenkomst in Stockholm (Zweden) over multi-channeling ; in mei 2011 stelde Le Forem in Parijs (Frankrijk) zijn expertise ter beschikking over de openbare tewerkstellingsdiensten na de crisis ; in juni 2011 debatteerden vertegenwoordigers van de VDAB en van ACTIRIS in Linz (Oostenrijk) over de opleiding van personeel van openbare bemiddelingsdiensten ; vertegenwoordigers van Le Forem trokken in oktober 2011 naar Marrakech (Marokko) voor een bijeenkomst over jong ondernemerschap. De Synerjob-leden steunen ook zwakkere tewerkstellingsdiensten in het buitenland via WAPESontwikkelingsprojecten. Zo heeft ACTIRIS samen met Pôle Emploi, Frankrijk, de nieuwe directeur-generaal ontvangen van ANPE (Agence Nationale Pour l Emploi = openbare dienst voor arbeidsbemiddeling) Togo, om een overzicht te geven van de functie-inhoud. De Synerjobleden bekleden bijgevolg een actieve rol in de ontwikkelingen op het internationale vlak. De ILO (International Labour Organisation) en de Europese Commissie zijn waarnemers binnen WAPES. De nauwe contacten die tussen WAPES en beide organisaties tot stand kwamen, spelen ook in het voordeel van Synerjob. Het gaat bijvoorbeeld om de Europese strategie en actieprogramma s op het vlak van tewerkstelling (juni 2011, Linz, Oostenrijk, beleidsmedewerker van de Europese Commissie over de rol van opleiding van tewerkstellingsadviseurs). Ook op wereldvlak haalt Synerjob voordeel via de samenwerking met de ILO. Gezien het secretariaat altijd een beroep kan doen op de Synerjob-leden voor gespecialiseerde juridische kwesties, heeft het de laatste jaren een stevige structuur gekregen dat zelfs nog meer werk aankan. Een toekomstige uitbreiding van het secretariaat behoort zonder meer tot de mogelijkheden. 22

23 Bijlagen A. Adressen Adressen van de institutionele leden van Synerjob op 31/12/2011 VLAAMSE DIENST VOOR ARBEIDSBEMIDDELING EN BEROEPSOPLEIDING (VDAB), een Extern Verzelfstandigd Agentschap met rechtspersoonlijkheid, met zetel in 1000 BRUSSEL, Keizerslaan 11, vertegenwoordigd door Fons Leroy, gedelegeerd bestuurder. OFFICE WALLON DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE ET DE L EMPLOI (Le Forem), instelling van publiek recht categorie B met maatschappelijke zetel in 6000 CHARLEROI, boulevard Tirou 104, vertegenwoordigd door Marie-Kristine VANBOCKESTAL, administrateur-generaal. BRUSSELSE GEWESTELIJKE DIENST VOOR ARBEIDSBEMIDDELING (ACTIRIS), instelling van publiek recht categorie B, met maatschappelijke zetel in 1000 BRUSSEL, Anspachlaan 65, vertegenwoordigd door Grégor CHAPELLE, directeur-generaal, en Yves BASTAERTS, adjunct directeurgeneraal. ARBEITSAMT DER DEUTSCHSPRACHIGEN GEMEINSCHAFT (ADG), instelling van publiek recht categorie B, met maatschappelijke zetel in 4780 SANKT VITH, Vennbahnstrasse 4/2, vertegenwoordigd door Robert NELLES, gedelegeerd bestuurder. BRUXELLES FORMATION, instelling van algemeen belang, met maatschappelijke zetel in 1180 BRUSSEL, Stallestraat 67, vertegenwoordigd door Michel PEFFER, algemeen directeur. Adres van de Zetel van de vzw Synerjob : vzw Synerjob Keizerslaan BRUSSEL Website van de vzw Synerjob : 23

24 B. Leden van de Raad van Bestuur van Synerjob op 31/12/2011 Op de Algemene Vergadering op 5 december 2011 werd Jean-Pierre MEAN, uittredend administrateurgeneraal van Le Forem, als erevoorzitter van Synerjob benoemd. VDAB Le Forem ACTIRIS ADG BRUXELLES FORMATION Fons LEROY - voorzitter Jan VAN DEPOELE financieel controleur Mireille GILLEBEERT Marie-Kristine VANBOCKESTAL Basilio NAPOLI Noël SCHERER Grégor CHAPELLE Yves BASTAERTS - penningmeester Robert NELLES ondervoorzitter Leonard WEYNAND Michel PEFFER financieel controleur Marc THOMMES C. Data van zittingen in 2011 Raad van Bestuur 9 februari april juni september december 2011 Algemene vergadering 5 december