Vacatures VDAB - Gevolgen van een mogelijke schrapping van het theoretisch rijexamen via de middelbare school

Transcriptie

1 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 694 van EMMILY TALPE datum: 3 juli 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Vacatures VDAB - Gevolgen van een mogelijke schrapping van het theoretisch rijexamen via de middelbare school De minister van mobiliteit kondigde onlangs het voornemen aan te willen afstappen van de mogelijkheid die aan middelbare scholieren wordt geboden om gratis hun theoretisch rijexamen via de school te verwerven. De achterliggende filosofie is om jongeren niet (te vroeg) in de richting van de wagen te duwen in tijden waar het openbaar vervoer als alternatief wordt gepromoot. De scholieren van vandaag zijn echter ook de werknemers van morgen. Eén van de veel gehoorde inactiviteitsvallen, in het bijzonder voor laaggeschoolden, is precies een mobiliteitsprobleem. Helaas is het openbaar vervoer vaak geen alternatief, in het bijzonder voor wie niet in de stad werkt en/of zeer flexibele arbeidsuren heeft. Daarenboven zijn werknemers steevast het slachtoffer als er stakingsacties plaats vinden. Maar ook bij de uitoefening van een job is de vraag naar een rijbewijs B een veel terugkerende eis. 1. Verwacht de minister een impact op van het voorstel van haar collega Weyts op de competenties van toekomstige werkzoekenden op het vlak van mobiliteit? 2. Op welke manier zal VDAB rekening houden met de gevolgen van deze maatregel in het opleidingsaanbod en het maatgericht activeren van werkzoekenden met een mobiliteitsprobleem? 3. Hoeveel van de vacatures die VDAB de afgelopen vijf jaar heeft aangeboden bevatten een expliciete vraag voor het bezitten van een rijbewijs B? Graag een overzicht per jaar. 4. Zijn er markante verschillen tussen vacatures van ondernemingen of diensten in stedelijk gebied, resp. het platteland in de vraag naar een rijbewijs B als voorwaarde bij een vacature? 5. Hoeveel van de huidige groep van werkzoekenden beschikt over een rijbewijs B? 6. Hoe is dit aandeel geëvolueerd gedurende de laatste vijf jaar? 7. Is er een opmerkelijk verschil in het bezitten van een rijbewijs B tussen: a) hoog-, midden- en laaggeschoolden; b) -25-jarigen en +25-jarigen; c) Kansengroepen en werkzoekenden die niet tot een kansengroep behoren? Graag telkens een cijfermatig overzicht in absolute aantallen en in procentueel aandeel.

2 8. Hoe schat de minister het mobiliteitsprobleem bij werkzoekenden momenteel in en welke initiatieven worden genomen om de mobiliteit bij werkzoekenden te verbeteren?

3 PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT ANTWOORD op vraag nr. 694 van 3 juli 2017 van EMMILY TALPE 1. Het is zeer moeilijk te voorspellen welke impact dit zal hebben op de mobiliteit van de werkzoekende. Zoals ook minister Weyts zei, halen jongeren steeds later hun rijbewijs, op een moment dat een eventueel behaald theoretisch rijbewijs binnen het secundair haar geldigheid reeds heeft verloren. Ook VDAB stelt vast dat het aantal jonge werkzoekenden met een rijbewijs relatief laag ligt (zie vraag 7). De arbeidsmarkt heeft nood aan mobiele arbeidskrachten maar de mobiliteitsproblematiek van werkzoekenden is breder dan het al dan niet beschikken over een rijbewijs. Andere aspecten, zoals het niet beschikken over de financiële middelen om zich een eigen wagen aan te schaffen, spelen daarbij een zeker zo belangrijke rol. 2. VDAB geeft al vele jaren geen eigen opleidingen meer om werkzoekenden toe te laten een rijbewijs te halen. VDAB zal de eventuele impact van deze beslissing nauwgezet opvolgen. Indien blijkt dat deze beslissing negatieve gevolgen heeft, kunnen er altijd acties opgezet worden. Een mogelijkheid is dat VDAB gratis e-leermateriaal ter beschikking stelt in functie van het behalen van een theoretisch rijbewijs B. Vandaag heeft VDAB dat al voor rijbewijzen C en D. Mogelijk past dat binnen het digitaal portaal dat minister Weyts voorziet. In theorie kan VDAB ook examens afnemen maar er is op dit moment een behoeftedekkend marktaanbod. 3. Het aandeel van de vacatures met expliciete vraag naar een rijbewijs B of BE in het totaal aantal vacatures in het Normaal Economisch Circuit (excl. uitzendopdrachten) die rechtstreeks aan VDAB gemeld zijn, is gestegen van 14% in 2011 naar 21% in Voor de vacatures die gemeld zijn in de eerste zeven maanden van 2017 ligt het aandeel op 20%. Vacatures in het Normaal Economisch Circuit (excl. uitzendopdrachten) die rechtstreeks aan VDAB gemeld zijn Jaar Alle vacatures Met rijbewijs B % % % % % % % 2017 t/m % 4. Als stedelijk gebied zijn de dertien Vlaamse centrumsteden genomen, plus Brussel- Hoofdstedelijk Gewest. Vacatures van buiten Vlaanderen en Brussel-HG zijn niet meegenomen in de cijfers, omdat bij deze vacatures geen onderscheid kan gemaakt worden tussen afkomstig uit een stedelijk gebied of afkomstig uit een landelijk gebied.

4 In de jaren lag het aandeel van de vacatures met expliciete vraag naar rijbewijs B in de centrumsteden iets lager dan buiten de centrumsteden. In lag het aandeel in centrumsteden en buiten de centrumsteden nagenoeg gelijk. In 2016 was vraag naar rijbewijs B in de centrumsteden groter dan buiten de centrumsteden. In de eerste zeven maanden van 2017 ging het weer gelijk op. De verschillen zijn doorheen de jaren verwaarloosbaar klein. Vacatures in het Normaal Economisch Circuit (excl. uitzendopdrachten) die rechtstreeks aan VDAB gemeld zijn Jaar Alle vacatures Met rijbewijs B % Centrumsteden (incl. Brussel-HG) ,1% ,0% ,2% ,5% ,1% ,5% 2017 t/m ,1% Buiten centrumsteden ,4% ,2% ,9% ,6% ,1% ,3% 2017 t/m ,1% 5. Op 31 juli 2017 waren er niet-werkende werkzoekenden. Daarvan hadden er een rijbewijs B, of 58%. 6. Het aandeel van de niet-werkende werkzoekenden met een rijbewijs B in het totaal zit de laatste jaren dicht tegen 60%, alhoewel het in 2016 en 2017 lichtjes lager lag (telkens op 31 juli). Aantal en aandeel niet-werkende werkzoekenden met rijbewijs B nwwz met rijbewijs B % 07/ ,7% 07/ ,6% 07/ ,3% 07/ ,5% 07/ ,8% 07/ ,1% 7. Van de niet-werkende werkzoekenden in een kansengroep (zoals bepaald in Arvastat) heeft 52% een rijbewijs B, tegenover 71% van de nwwz die niet in een kansengroep zitten. 37% van de jongeren heeft een rijbewijs B, tegenover 64% van de nwwz die 25jaar of ouder zijn. Hoe hoger geschoold, hoe meer werkzoekenden een rijbewijs hebben: van 45% van de laaggeschoolde nwwz, tot 78% van de hooggeschoolden.

5 Aantal en aandeel niet-werkende werkzoekenden met rijbewijs B per kansengroep nwwz niet in kansengroep ,8% nwwz in kansengroep ,0% Aantal en aandeel niet-werkende werkzoekenden met rijbewijs B per leeftijd Jonger dan 25 jaar ,1% 25 jaar en ouder ,9% Aantal en aandeel niet-werkende werkzoekenden met rijbewijs B per studieniveau Laag ,0% Midden ,4% Hoog ,7% 8. Er zijn verschillende aspecten aan het mobiliteitsprobleem bij werkzoekenden. Dat sommige bedrijven of KMO-zones slecht bereikbaar zijn voor het openbaar vervoer, stelt werkzoekenden zonder rijbewijs of een eigen auto voor problemen. Dat geldt zeker als er in shiften vanaf vroeg in de ochtend of tot zeer laat in de avond moet gewerkt worden. Daarnaast is er de specifieke problematiek bij de dienstenchequevacatures, waar arbeidsreserve en werkplaats zich vaak in een andere wijk of regio situeren. Werkzoekenden met een geschikt profiel voor de schoonmaak, wonen vaak in de steden, de vraag naar dienstencheques situeert zich meer aan de rand van de steden of in meer landelijke gemeenten. Deze afstand tussen woon- en werkplaats vormt een barrière, zeker omdat men vaak slecht enkele uren, geen volledige werkdag, op één plaats kuist. VDAB komt tussen in de mobiliteitskosten voor werkzoekenden. De kosten voor de verplaatsing in functie van een selectiegesprek of de verplaatsing naar een opleidingscentrum kunnen door VDAB vergoed worden. Voor werknemers zijn er minder mogelijkheden. In specifieke cases kan een VOP-premie wel ingezet worden om extra mobiliteitskosten of specifieke behoeften die in verband staan met mobiliteit te coveren. We spreken dan natuurlijk wel over een specifieke doelgroep.