Virtueel vogelen. Willem Bouten Camilla Dreef & Alice Driesen en vele anderen. Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica
|
|
|
- Laurens Claessens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Virtueel vogelen Willem Bouten Camilla Dreef & Alice Driesen en vele anderen Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica
2 Nederland van Boven
3 Virtueel vogelen Willem Bouten 0. Korte introductie 1. Het GPS-rugzakje: de techniek 2. Een onderzoeksvoorbeeld Camilla Dreef & Alice Driesen 3. Vogels in een mensenwereld 4. Academische jaarprijs: Vogel het uit! 5. Meer onderzoeksvoorbeelden
4 Environment Individual Population communit Community y
5 Methoden om vogels te volgen Stabiele isotopen Geo-locators Satelliet zenders
6 Radar Nieuwjaarsnacht Shamoun Baranes et al., IBIS 2011
7 UvA Bird Tracking Systeem GPS logger g zonnecellen hoge resolutie: 3 sec tot metingen per dag 3D versnellingsopnemer extra sensoren draadloos data download upload nieuw meetschema basis station & (mobiel) antenne netwerk
8 UvA Bird Tracking Systeem Base station Overal vandaan Data centrum
9 Virtueel laboratorium
10 GPS Global Positioning System
11 Rotgans: Waddenzee als stopover
12 Grauwe kiekendief: akkerranden beheer
13 3D versnellingsopnemer voor de classificering van gedrag
14 3D versnellingsopnemer surge sway heave
15 3D versnellingsopnemer
16 3D versnellingsopnemer zitten staan drijven klapwieken zweven vechten
17 3D versnellingsopnemer zitten staan lopen klapwieken zweven WBF 3.1 Hz Kleine mantelmeeuw WBF 3.2 Hz Grauwe kiekendief WBF 5.3 Hz Scholekster
18 Scholekster gedrag foraging by touch ingestion walk foraging by sight
19 Ooievaar
20 Eleonora's Valk Alegranza
21 Eleonora's Valk
22 Eleonora's Valk
23 Eleonora's Valk Alegranza
24 Eleonora's Valk
25 Allegranza Eleonora's Valk 8200 km en terug Madagaskar
26 Vogels in een mensenwereld een reizend sciencelab
27 Its academy Voor HAVO en VWO, onder- en bovenbouw Leerlingen enthousiast maken voor bèta-onderwijs Individueel en klassikaal Lesmateriaal, leskisten, masterclasses, profielwerkstuk begeleiding, excursies,
28 Reizend sciencelab Duur: 4 uur Klassikaal Op school of op UvA Onder begeleiding van studenten Verdieping op lesstof Onderdeel Introductie presentatie + filmpje GPS demo met smartphone Vogelverhalen in groepjes + presentaties voorbereiden Presentatie per vogelverhaal + Vogel het uit! Duur ½ uur 1 uur 1½ uur 1 uur
29 Introductie reizend sciencelab BBC Earthflight clip Crane migration (
30 GPS demo Naar buiten met je smartphone Gebruik van sport tracking app Vergelijking met UvA-BiTS
31 4 vogelverhalen Organisatieniveaus in ecologie Populatie Individu Ecosysteem Biosfeer
32 Werkwijze Zelf gegevens van vogels visualiseren Interpretatie van beelden Informatie hieraan linken Snelheid Verspreiding Migratieroutes Foerageergedrag Hoogtes Natuurbeheer Dag/nacht ritme Etc.
33 Werkwijze Visualisatie van Kleine mantelmeeuw Eric in Zeebrugge
34 Individu Wisselwerking tussen individu en zijn omgeving Biotische en abiotische factoren bepalen gedrag Bron: BVJ 5
35 Wespendief (Nederland van Boven)
36 Populatie Individuen van dezelfde soort vormen samen een populatie Onderling verband tussen individuen Concurrentie (voedsel, voortplanting, ruimte) Samenwerking (verdediging predatoren, samen prooien vangen)
37 Populatie Kleine mantelmeeuwen vs. Zilvermeeuwen
38 Ecosysteem Verzameling van populaties in een begrensd gebied Ecosystemen zijn dynamisch Gedrag van vogels beïnvloed door biotische en abiotische factoren Bijvoorbeeld: Invloed van landgebruik op vogels: Intensieve landbouw Akkerranden met gras- en kruidenmengsels
39 Grauwe Kiekendief Nodig in omgeving: Veilige broed- en rustplaats Graanakkers + kooi Voedsel vooral muizen in akkerranden
40 Biosfeer = Wereld Vogels migreren langs vliegroutes Verbinding tussen ecosystemen Natuurbescherming kan niet alleen binnen landgrenzen
41 Lepelaars Oost-Atlantische Vliegroute Overwinteren: Frankrijk & Iberisch schiereiland Mauritanië & Senegal Overleving en broedsucces Draagkracht gebieden Frankrijk/Iberia ~2000 km Mauritanië/Senegal ~ km Jan van de Kam
42 Presentaties en bespreking Overleg tussen groepjes met dezelfde vogel Presentatie voor andere groepjes Klassikale bespreking Wisselwerking tussen mens, vogels en omgeving op verschillende ecologische organisatieniveaus Alles is met elkaar verbonden Belang van technologie Tot slot Kennismaking met Vogel het uit!
43 Texel Opperdoes
44
45 Wespendief
46 Najaar Wespendief Voorjaar
47 Vlieggedrag wespendief Wind 3.0 m/s 9:45 am zweven Klapwieken PhD-study Wouter Vansteelant Klimsnelheid Drift Glij-hoek Snelheid 0.81 m/s 2.1 m/s 10.1 m/m 8.4 m/s
48 Vliegstrategie Gedurende trek: Klapwieken: 7.8% Zweven: 92.2% Klapwieken Zweven Staan
49 Omweg en atmosferische omstandigheden 27 April PM 27 April AM 26 April PM Woestijn 26 April AM
50 Omweg en stofstormen
51 Timing en reproductie succes
52 Overwinteringsgebied
53
54 Fourageergedrag Kleine Mantelmeeuw
55 MASK FAPR FARC FAKL FAJT FAKJ FAAD FAAW FAPS FAKK FANZ MASJ FAST FASU FAAU MAMW FAJB FABN MACN MAPM FAKV FAKU FARB FAKN MAMM FARD FAPP MASM MAMJ MAPK FAKS MAPL MAML MACS FAJK MACV MAMN MACT MAMP MAMK MAPJ MART FARF MAKM MAMA FARK MAPN Fourageergedrag : specialisatie %Terrestrial %Wadden %Nsea 0 Kleine Mantelmeeuw, <60% op zee >60% op zee 85% 80%
56 A difference in the utilisation of the Wadden Sea between the sexes Fourageergedrag : specialisatie Wadden Sea utulisation M F 10 Specialists Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
57 Fourageergedrag : specialisatie
58 Rode wouw Re-introductie in Toscane
59 Rode wouw Re-introductie in Toscane
60 Dagelijks bezoek voedselstation Present - Absent x x 2012 < > year old females 3-4 year old females Sept Nov Jan Mar May Aug Sept Nov Jan Mar May Aug
61 Uitstapjes 200 km
62 Slaapplaatsen * mean all birds per night -- 1 week running mean 1000 m 10 km Days AR 500 km
63 Vale gier Grand Causses
64 - 41 projecten - 23 soorten vogels - > GPS-Loc s
65 Wat komen we te weten? Fundamenteel Hoe gaan vogels om met hun omgeving (vnl weer en landschap)? Toegepast Vliegvelden Windmolenparken Visserij en Landbouw Natuurbeheer Vragen?
Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet
Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet Judy Shamoun-Baranes Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics shamoun@uva.nl Who we are Permanent staff, special chair, research assistants, postdocs, PhDs (present
Grauwe kiekendieven houden stand in het intensieve Oost Groningse akkerland
Grauwe kiekendieven houden stand in het intensieve Oost Groningse akkerland Oost-Groningen Populatieontwikkeling Nederland EU-braak Agrarisch Natuurbeheer Vestiging tijdens grootschalige braaklegging EU
NDFF - EcoGRID. - Uniform datamodel - PostgreSQL Spatial database - Organisaties onderhouden hun eigen DB - 20.000.000 records
ebioscience toepassingen in de ecologie in vogelvlucht Willem Bouten Computational Biogeography & Physical Geography Institute for Biodiversity & Ecosystem Dynamics Computational Biogeography & Physical
Frequentieanalyse. Transporter: 5619 (15,30%) Vrachtwagen: 2311 (6,29%) Trailer: 43 (0,12%) Tweewieler: 1859 (5,06%) Auto: 26905 (73,24%)
Frequentieanalyse Transporter: 5619 (15,3%) Vrachtwagen: 2311 (6,29%) Trailer: 43 (,12%) Tweewieler: 1859 (5,6%) Auto: 2695 (73,24%) Frequenties in absolute cijfers
Docentenhandleiding Vogelen met DNA
Docentenhandleiding Vogelen met DNA Doelgroep: 4-5 Havo, 4-6 VWO Leerstofgebied: biologie, erfelijkheid, evolutie Werkvorm: digitaal, alleen of groepswerk (max. 3 leerlingen per groep) Duur: 1 á 2 lesuren
Kansverwachtingen voor Waterstanden
Kansverwachtingen voor Waterstanden Hans de Vries KNMI, Weer Onderzoek KNMI Colloquium, 29 november 2007, Kansverwachtingen voor Waterstanden 1 9 november 2007 KNMI Colloquium, 29 november 2007, Kansverwachtingen
Radardetectie van vliegbewegingen door vogels. Hidde Leijnse
Radardetectie van vliegbewegingen door vogels Hidde Leijnse Bijdragen Adriaan Dokter 1, Martin de Graaf 2, Michael Kemp 1, Judy Shamoun-Baranes 1, Felix Liechti 3, Hans van Gasteren 4, Pierre Tabary 5,
EVOLUTIE VAN GROTE MEEUWEN Eric Stienen, Wouter Courtens, Marc Van de walle, Nicolas Vanermen & Hilbran Verstraete
EVOLUTIE VAN GROTE MEEUWEN Eric Stienen, Wouter Courtens, Marc Van de walle, Nicolas Vanermen & Hilbran Verstraete EVOLUTIE VAN GROTE MEEUWEN VERPLAATSINGEN VAN GROTE MEEUWEN OVERLAST DOOR GROTE MEEUWEN
Uitsterven of wegwezen
Klimaatverandering 7 en 8 5 Uitsterven of wegwezen Voedselwebspel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: kennen een aantal oorzaken waardoor dieren uitsterven of verdwijnen, waaronder de klimaatverandering.
Differentiëren met de nieuwe editie Biologie voor jou havo/vwo bovenbouw
Differentiëren met de nieuwe editie Biologie voor jou havo/vwo bovenbouw 31-e NIBI onderwijsconferentie, 13 januari 2017 Gijs van Hengstum, Hans Prins Programma van deze workshop Deel 1: hoe moet adaptiviteit
Themadag Exoten, 2 december
OPENHEID maakt KWETSBAAR Rob Leewis NCB Naturalis OF BIOLOGISCHE WEERSTAND??? STEL JEZELF OPEN OP EN JE WORDT KWETSBAAR CONCLUSIE: DAT MOET JE DUS ALLEEN DOEN ALS JE STERK (WEERBAAR) BENT Themadag Werkgroep
Martijn van de Pol afwezig
Welkom Martijn van de Pol afwezig Programma 14:00 Welkom 14:05 Voorstelrondje 14:20 Presentaties Bruno, Hans, Willem 15:20 Pauze 15:40 Eisen STW mbt gebruikersgroep 16:00 Wat willen gebruikers 16:30 Afspraken
Ecologie is de wetenschap die relaties tussen organismen en hun omgeving bestudeert
Ecologie is de wetenschap die relaties tussen organismen en hun omgeving bestudeert Een ecosysteem is bestaat uit alle organismen uit een bepaald gebied en alle omgevingsfactoren die invloed hebben op
FRANKEREN MET DE FRANKEERMACHINE
FRANKEREN MET DE FRANKEERMACHINE meest gestelde vragen Vind hier uw antwoord op de meest gestelde vragen >> INHOUDSOPGAVE Voordelen van de frankeermachine Tarieven Welke producten kan ik versturen? Post
Wat bepaalt de groei van ganzenpopulaties?
Wat bepaalt de groei van ganzenpopulaties? Henk van der Jeugd Vogeltrekstation Dutch Centre for Avian Migration and Demography NIOO-KNAW Centre for Avian Population Studies CAPS An embarrassment of riches:
MOSSELWAD Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee
MOSSELWAD Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee EUCC, The Coastal Union Wageningen IMARES Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-CEME) Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ)
Van ei tot vogel. Rekenen met eieren. Vogels in de klas. groep 5-6. Leerkracht. Lesduur: Inhoud in het kort. Leerdoelen: Lesdoelen: Materiaal
Van ei tot vogel Rekenen met eieren Inhoud in het kort Leerlingen gebruiken een tabel met gegevens over de broedperiode van vogels (broedduur, verzorging van jongen, enz.). Ze maken zelf een tabel en berekenen
Primaire Productie in de Waddenzee
Workshop Onderzoek Mosselkweek Natuurbeheer 19 februari 2009 Primaire Productie in de Waddenzee ZKO-Draagkracht IN PLACE onderzoeksproject Katja Philippart Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
Voedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,
Nova Scheikunde 4 Vwo Antwoorden
Nova Scheikunde 4 Vwo Antwoorden [SAVE] Document Nova Scheikunde 4 Vwo Antwoorden - EPUB Format. Free Download NOVA SCHEIKUNDE 4 VWO ANTWOORDEN VWO 4 - SCHEIKUNDE STUDIECENTRUM - SITES.GOOGLE Wed, 20 Dec
Van ei tot vogel. Rekenen met eieren. Vogels in de klas. groep 7-8. Leerkracht. Lesduur: Inhoud in het kort. Leerdoelen: Lesdoelen: Materiaal
Van ei tot vogel Rekenen met eieren Inhoud in het kort Leerlingen gebruiken een tabel met gegevens over de broedperiode van vogels (broedduur, verzorging van jongen, enz.). Ze maken zelf een diagram, berekenen
Symposium Op reis op de Boschplaat, 30 mei 2017 Over (broed)vogels in veranderende landschappen
Symposium Op reis op de Boschplaat, 30 mei 2017 Over (broed)vogels in veranderende landschappen Kees Koffijberg Sovon Vogelonderzoek Nederland 2 / 23 Boschplaat op reis, 30.05.2017 Vogels zijn belangrijke
External Milestone. Manual Summary Rollup Split. Inactive Task. Inactive Milestone. Inactive Summary. Finish-only Project Summary.
ID Name Duration Start Finish Predecessors Mode 1 Exploitatie- en 538 days Tue 1-1-13 Thu 22-1-15 erfpachtovereenkomst 2 pstelling overeenkomsten 29 days Tue 1-1-13 Fri 8-2-13 4th Quarter 1st Quarter Aug
De vogel X-factor. Martijn Guliker Mirjam van Loon Jenny Smit Gijsbert Peelen
De vogel X-factor Martijn Guliker Mirjam van Loon Jenny Smit Gijsbert Peelen Docentenhandleiding N.B.: de opdracht is een eerste kennismaking met vogels. Wij ontvangen graag feedback van vogelaars, maar
Nova Scheikunde 4 Vwo Antwoorden
Nova Scheikunde 4 Vwo Antwoorden [PAPER] Complete List : Nova Scheikunde 4 Vwo Antwoorden - [BOOK]. Free Download Ebook PDF NOVA SCHEIKUNDE 4 VWO ANTWOORDEN with premium access VWO 4 - SCHEIKUNDE STUDIECENTRUM
How birds weather the weather: avian migration in the mid-latitudes
UvA-DARE (Digital Academic Repository) How birds weather the weather: avian migration in the mid-latitudes Kemp, M.U. Link to publication Citation for published version (APA): Kemp, M. U. (2012). How birds
INITIAL SICKNESS CERTIFICATION: A RETROSPECTIVE ANALYSIS OF INITIAL CERTIFICATES.
INITIAL SICKNESS CERTIFICATION: A RETROSPECTIVE ANALYSIS OF 75497 INITIAL CERTIFICATES. Masterproef in kader van de opleiding Master in de Verzekeringsgeneeskunde en Medische Expertise Stephan HAUGLUSTAINE
1. Biotische factoren (zijn afkomstig van andere organismen) - voedsel - soortgenoten - ziekteverwekkers - vijanden
Ecologie De wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaalde leefomgeving (milieu) voorkomen en wat de relaties zijn tussen organisme en hun milieu 1. Biotische factoren
Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.
De Waddenzee Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. 2p 40 In de informatie worden biotische en
MOSSELWAD ( ) Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee
MOSSELWAD (2009 2014) Herstel en Duurzaam beheer Mosselbanken Waddenzee EUCC, The Coastal Union Wageningen IMARES Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-CEME) Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader. College 4 Trek van Roofvogels
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader College 4 Trek van Roofvogels Programma 1. Migratie, inleiding en oriëntatie 2. Trek van kustvogels 3. Trek van ganzen en kraanvogels 4. Trek van roofvogels 5. Trek
Eerste uitkomsten Licht op Natuur
Eerste uitkomsten Licht op Natuur Voorjaar 2014 Roy van Grunsven en Kamiel Spoelstra Muizen In het lab (kleine knaagdieren): onderdrukking activiteit (masking, veel references voor huismuis) immuun systeem
In deze brochure vind je meer informatie over ons scholenaanbod voor het voortgezet onderwijs
In deze brochure vind je meer informatie over ons scholenaanbod voor het voortgezet onderwijs Buitenprogramma s op Texel De natuur op Texel is het hele jaar door een belevenis. Zeehonden kijken, sleepnetvissen
De betekenis van een zandbank voor Heist voor de avifauna
De Zandbank te Heist, een boeiend fenomeen Seminarie Vrijdag 19 oktober 2007 De betekenis van een zandbank voor Heist voor de avifauna Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek Kliniekstraat 25, 1070 Brussel,
BESCHERM HET BOS! DOCENTENHANDLEIDING
BESCHERM HET BOS! DOCENTENHANDLEIDING Leuk dat je aan de slag gaat met het lesmateriaal van Greenpeace! Dit lespakket gaat over (illegale) ontbossing in de Amazone. Het materiaal bestaat uit een korte
Scholeksterweekend Ameland 2013
Scholeksterweekend Ameland 2013 Van vrijdag 8 februari tot en met zondag 10 februari werd onder leiding van Bruno Ens en Kees Oosterbeek een scholeksterweekend georganiseerd op Ameland voor ringers en
5.4.3 EFFECTBEOORDELING
Erratum passende beoordeling Windplan Wieringermeer, december 0 Aanleiding In de Passende Beoordeling Windplan Wieringermeer zijn onverhoopt enige fouten geslopen in paragraaf 5.4. Effectbeoordeling. Het
Welke uilen en roofvogels zijn dat?
. Welke uilen en roofvogels zijn dat? De vogels zijn volgens de kleurcode onderverdeeld in de volgende groepen: Uilen 10 Valken 30 Overige roofvogels 46 Extra: Vliegsilhouet van de belangrijkste soorten
E C O L O G I E Ecologie Factoren die invloed hebben op het milieu: Niveaus van de ecologie:
E C O L O G I E Ecologie = wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaald milieu voorkomen en wat de relaties zijn tussen organismen en dat milieu Factoren die invloed
Invloeden uit milieu. In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving)
Ecologie Thema1 Invloeden uit milieu In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving) Levende natuur Levenloze natuur = biotische factoren = abiotische factoren Niveau
Biologische respons op klimaatsverandering
Biologische respons op klimaatsverandering - maakt evolutie een verschil? Luc De Meester Impact klimaatsverandering op organismen Soortniveau Fysiologie Seizoenaliteit Verspreiding Evolutie Gemeenschappen
Milieu biotechnologie
Milieu biotechnologie Prof. Dr. ir. J. Swings Milieu biotechnologie Inleiding milieuproblematiek Biologische bestrijding Bioremediering Microbiele omzettingen Deel 1. Algemene ecologie en milieuproblematiek
Ecologie Vragenlijst Onderstaande vragen dienen om je blik te verbreden en meer na te denken over de gebezigde begrippen en concepten.
Ecologie Vragenlijst Onderstaande vragen dienen om je blik te verbreden en meer na te denken over de gebezigde begrippen en concepten. 1. Geef in eigen woorden een omschrijving van het begrip abiotische
Opvallend genoeg? AIS!
NAV Recreatievaart 2008 Veiligheid door Communicatie Nederlands Instituut voor Navigatie HISWA te Water IJmuiden 5 september 2008 Wim van der Heijden Ship Monitoring Consultancy Radar reflectors Gezien
Duinen en mensen. In zes groepjes wordt de discussie voorbereid. De discussie is klassikaal.
2 en mensen Rollenspel Doel: Leerlingen kunnen argumenten noemen voor of tegen het openstellen van de duinen voor vrij wandelen. Ze kunnen zich inleven, in de rol van dierbeschermer, plantbeschermer, dijkwacht,
Inleiding in de biologie
Examen Voorbereiding Inleiding in de biologie Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 1 Inleiding in de biologie Begrippenlijst: Begrip Biologische eenheden Prokaryoten Eukaryoten Populatie Levensgemeenschap
Contrastrijke ontwikkelingen bij overwinterende ganzen in Nederland in de afgelopen 10 jaar
Contrastrijke ontwikkelingen bij overwinterende ganzen in Nederland in de afgelopen 10 jaar Ganzensymposium Fryske Akademy & NOU, 19 mei 2017 Julia Stahl & Kees Koffijberg Sovon Vogelonderzoek Nederland
Opdracht 7.2 Energie een heel lastig onderwerp
Opdracht 7.2 Energie een heel lastig onderwerp Inleiding voor de docent: Onverwachte gaten in het curriculum en in BINAS In deze opdracht gaat de aandacht naar de samenhang tussen de processen die een
Context 3: De natuur van de mens
Context 3: De natuur van de mens De opbouw van de module ecologie komt steeds dichterbij de leerling zelf. In de eerste onderwijsleercontext maakt de leerling kennis met een leeuwenpopulatie in Afrika;
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader. College 1 Migratie, inleiding en oriëntatie
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader College 1 Migratie, inleiding en oriëntatie MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader Uw docent Kees Boele Programma 1. Migratie, inleiding en oriëntatie 2. Trek van
Deel 3: het belang van koraal(riffen)
Lesstof Deel 1: het koraalrif Deel 2: het koraal Deel 3: het belang van koraal(riffen) Deel 4: de bedreigingen voor het koraal Deel 5: het beschermen van het koraal Deel 3: Het belang van het koraal Deze
Rust en Recreatie. een verhitte discussie. Veldwerkopdracht voor de onderbouw havo/vwo
Rust en Recreatie een verhitte discussie Veldwerkopdracht voor de onderbouw havo/vwo Auteurs: Glazenborg, T.B. Meijer, C.N. Visser, J. Vriezekolk, A.M. Type landschap: meer/plas Samenvatting: Leerlingen
1 H1 De dierenwinkel (1): Biotische en abiotische factoren
1 H1 De dierenwinkel (1): Biotische en abiotische factoren Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Its Academy 28 november 2014 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/51198
Sita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom
Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de
Wat is het Heerbeeck International College?
Wat is het Heerbeeck International College? Het HIC is een onderwijsstroom in ons havo en vwo waarin we leerlingen voorbereiden op studeren, leven en werken in een internationaal georiënteerde wereld.
POVO VOORLICHTINGSAVOND 2013 WELKOM
POVO VOORLICHTINGSAVOND 2013 WELKOM School voor: vmbo mavo havo technasium (havo+vwo) gymnasium (vwo) atheneum (vwo) PROGRAMMA Voorstellen (Op)bouw school Veranderingen Begeleiding Leren is leuk! In welke
Abiotische factoren: alle invloeden uit de levenloze natuur (temperatuur, wind, licht)
Samenvatting door B. 911 woorden 16 juni 2015 7 59 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1 Abiotische factoren: alle invloeden uit de levenloze natuur (temperatuur, wind, licht)
Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs. Reina Kuiper - SME Advies
Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs Reina Kuiper - SME Advies Inhoud Onderwijsontwikkeling Relevante vakken Kerndoelen Begrippen en concepten Waarde voor het onderwijs Onderwijsontwikkeling
GEEN KUST ZONDER MEEUWEN. Infosessie
GEEN KUST ZONDER MEEUWEN Infosessie Programma 1. Situering 2. Historiek van de laatste 15 jaar 3. Wat biedt de toekomst? 1. Situering en missie Ervaringen in de Brugse zeehaven Problematiek op het terrein:
Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels
Lesactiviteit 2.1 Aanpassingen vogels algemeen en die van kusttrekvogels Werkvorm: Klassikaal, binnen. Materialen: bord; plaatjes van vogels, opgezette vogels of delen daarvan. Achteraan deze lesactiviteit
Vervolgens reden we via de Torenvalkweg naar de Oostvaardersplassen. We besloten van start te gaan met een wandeling over het Oostvaardersveld.
Avondexcursie Oostvaardersplassen Datum: 19 mei 2018 Gids: Pim Rond half zes haalde ik Hans en drie, naar later bleek, enthousiaste dames op van het station van Lelystad. Ik kon het niet laten even een
Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.
Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om
Zienswijze DDB op selectie en instandhouding zwarte bijen in Nederland
Zienswijze DDB op selectie en instandhouding zwarte bijen in Nederland Discussie: zwarte bijen, biologisch imkeren Egbert Touw Austerlitz 24 November 2018 Wat is Duurzaam? duurzaam kijkt naar de huidige
3 H3 Oceanium Rotterdam: Populaties
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Its Academy 08 May 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/51200 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Sterrenkunde op de smartphone. (en word burgerwetenschapper zoals ik) Norbert Schmidt
Sterrenkunde op de smartphone. (en word burgerwetenschapper zoals ik) Norbert Schmidt Norbert Schmidt Valkenburg aan de Geul (NL) Voorzitter sterrenwacht Limburg (vh Explorion) Oprichter/Eigenaar astroforum.nl
De tweedaagse trektocht die Bird Senses of Places heette Een verslag. Metawad & Oerol Sense of Place IV 2016
De tweedaagse trektocht die Bird Senses of Places heette Een verslag Metawad & Oerol Sense of Place IV 2016 1 Woensdag 8 juni 2016 Naar de leefgebieden van de vogels gaan en niet in een zaaltje zitten,
inhoud 1. Vogels op reis 3 2. Vogeltrek 4 3. Zomervogels 4. Wintergasten 5. Standvogels 6. Deeltrekkers 7. Op reis
Vogels op reis inhoud 1. Vogels op reis 3 2. Vogeltrek 4 3. Zomervogels 5 4. Wintergasten 6 5. Standvogels 7 6. Deeltrekkers 8 7. Op reis 9 8. Het ontstaan van de trek 12 9. De goede richting 13 10. Een
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader. College 3 Trek van ganzen en kraanvogels
MIGRATIE, vogeltrek in een breed kader College 3 Trek van ganzen en kraanvogels Programma 1. Migratie, inleiding en oriëntatie 2. Trek van kustvogels 3. Trek van ganzen en kraanvogels 4. Trek van roofvogels
Veldwerk innovatie project
Veldwerk innovatie project Blended learning binnen geografisch veldwerk Utrechts Stimuleringfonds Onderwijs project Wouter Marra, Koko Alberti, Derek Karssenberg Faculteit Geowetenschappen 9 december 2014
Verslag 17 e veterinaire informatiedag voor seniordierenartsen 1 april 2015, Boerderij Mereveld, Utrecht. Opening
Verslag 17 e veterinaire informatiedag voor seniordierenartsen 1 april 2015, Boerderij Mereveld, Utrecht Opening Op deze 1 aprildag (geen grap!) worden we welkom geheten door de dagvoorzitter Jan Peelen,
2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen. Kennisdag Rollin Verlinde Inverde
CURSUS 2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen Kennisdag Rollin Verlinde Inverde Heeft dit zin? Welke rol kunnen bedrijventerreinen hebben? Illustratie: Wilfried Jansen Of Lorkeers, illustrator/designer
KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3
KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3 2014-2015 Belangrijke data i.v.m. profielkeuze schooljaar 2014 2015 9 dec. Ouderavond 10 dec. Mentoravond 26-30 jan. Elke derde klas gaat één dag op keuzedag 2 feb
Dispersieproblemen bij planten
Dispersieproblemen bij planten Hoe kan connectiviteit verbeterd worden? Wim Ozinga Michiel Wallis de Vries, Marijn Nijssen Veldwerkplaats OBN, 12 oktober 2018 Versnippering als probleem Balans Leefgebied
Barr al Hikman, een wadvogelparadijs in Oman van groot internationaal belang
Barr al Hikman, 15 november 2015, 04:14. Roeland, wakker worden, we hebben een rosse grutto die geschikt lijkt voor een zender. Ik kom eraan, zeg ik, terwijl ik verdwaasd op mijn klokje kijk. Kwart over
Vakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Werken aan natuur en. milieu van het profiel D&P vmbo beroepsgericht
Vakinhoudelijke uitwerking Keuzevak Werken aan natuur en milieu van het profiel D&P vmbo beroepsgericht Deze vakinhoudelijke uitwerking is ontwikkeld door het Redactieteam van de Schooleamenbank vmbo voor
Forerunner 35 GPS Hardloophorloge
PRODUCT AANKONDIGING Forerunner 35 GPS Hardloophorloge met ingebouwde Garmin Elevate TM hartslagmeting op de pols Blijf fit, blijf verbonden en deel je prestaties met de Forerunner 35. Dit stijlvolle,
De online tool voor leerlingen om de wereld te verbeteren!
De online tool voor leerlingen om de wereld te verbeteren! Wat is Treemagotchi? Treemagotchi is een persoonlijk online boom, die bloeit en groeit als je duurzame acties uitvoert. Elke week wordt er een
Informatie-avond 5 havo
Informatie-avond 5 havo Algemene inleiding door Sandra Dekker Informatie studiekeuze door Albert Wisgerhof Korte pauze. Mentorengedeelte. Havo afdeling Afdelingsleider Jaarcoördinator Afdelingsassistent
Wilde bijen in natuur- en groenbeheer. Ivo Raemakers Menno Reemer
Wilde bijen in natuur- en groenbeheer Ivo Raemakers Menno Reemer 1 Waarom bijen? Rode Lijst: veel soorten bedreigd Functie in ecosysteem: belangrijke bestuivers Indicator voor natuurbeheer en natuurkwaliteit
overvliegende vogels gezien, wat wijst op aankomst van vogels van elders. Het hoogste aantal bedroeg 5 ex >zw op 30 oktober.
overvliegende vogels gezien, wat wijst op aankomst van vogels van elders. Het hoogste aantal bedroeg 5 ex >zw op 30 oktober. Kleine Bonte Specht Dendrocopos minor Van 12 maart t/rn 7 april verbleef l'i'
Meer over de ooievaar. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Hieraan herken je hem
Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,
Eindrapport DAGVLINDERS OP HET ZEEHOSPITIUMTERREIN TE KATWIJK
Eindrapport DAGVLINDERS OP HET ZEEHOSPITIUMTERREIN TE KATWIJK Eindrapport DAGVLINDERS OP HET ZEEHOSPITIUMTERREIN TE KATWIJK rapportnr. 2016.2200 oktober 2016 In opdracht van: Rho adviseurs voor leefruimte
Handleiding niveau A. week 7 14 februari 2011 handleiding Blokles A
Handleiding niveau A Ooievaars zijn trekvogels, maar steeds meer ooievaars in Nederland. Verschillende scholen hebben aangegeven hierover een tekst te willen. Daarom besteedt Nieuwsbegrip er deze week
afbeelding 1 afbeelding 2
Wat te doen aan de muizenplagen? In 2014 en 2015 was er in Friesland veel schade door grote aantallen veldmuizen (afbeelding 1). Graslanden die er in augustus nog goed uitzagen, waren in maart kaal en
Texel (5 minuten) Het eiland Texel Op Texel schijnt de zon langer, regent het minder en waait het meer dan in de rest van Nederland. D. C........ D. K... D. W... O........ D.. H..... D.. B... O.........
Exchange - Erasmus ES
Advanced Finance (BOUDT Kris) Wed 19-Jun-2019 13:00 Bedrijfseconomie van non-profit organisaties (JEGERS Marc) Thu 6-Jun-2019 9:00 Tue 11-Jun-2019 Wed 12-Jun-2019 Fri 28-Jun-2019 Business Aspects of Micro-electronics
Telemetrieonderzoek naar de ecologie van de gladde slang in het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide. Christoffel Bonte Loïc van Doorn
Telemetrieonderzoek naar de ecologie van de gladde slang in het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide Christoffel Bonte Loïc van Doorn Presentatie 20 ste editie ANKONA 11/02/2017 Presentatie Inhoudsopgave
groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2016-2017 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Kleine beestjes 1/2 X X X Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X
TNO Runalyser; real time monitoring van looptechniek. John Willems
TNO Runalyser; real time monitoring van looptechniek John Willems Inhoud Korte intro TNO Wat is runalyser? Waarom runalyser? Voorbeeld data runalyser Onderzoek naar running economy Toekomst 2 TNO personal
Uitgegeven door: Uitgeverij Nieuwezijds Vormgeving: Studio Jan de Boer. 2018, Camilla Dreef Illustraties 2018, Liset Celie. isbn nur 223
Uitgegeven door: Uitgeverij Nieuwezijds Vormgeving: Studio Jan de Boer 2018, Camilla Dreef Illustraties 2018, Liset Celie isbn 9789057124808 nur 223 www.nieuwezijds.nl Bij de productie van dit boek is
CITIZEN SCIENCE. Wat is citizen science en wat moeten we er mee? Tine De Moor (UU)
CITIZEN SCIENCE Wat is citizen science en wat moeten we er mee? Tine De Moor (UU) DE CONTEXT Mondige, hoogopgeleide burgers Onderdeel van de burger die het zelf wel doet, doedemocratie Roep (plicht?) om
Veranderingen in het grondgebruik - inrichting
Op zoek naar de (Basis)Kwaliteit voor Natuur immers: KvN = Kwaliteit voor Leven Wat is er aan de hand? En dan: Wat kunnen WIJ er aan doen op basis van wat er voor nodig is Veranderingen in het grondgebruik
Klantendag Heutink ICT
Klantendag Heutink ICT Google Apps for Education in de praktijk Wouter Stiekema Heutink ICT Agenda Inleiding Google apps for education Waarom? Essentie van Google producten Pilot op de Kerckeboschschool
Leerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs. Algemene uitgangspunten waddenzeeschool
Leerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs Algemene doelen Waddenzeeschool Zoveel mogelijk scholieren in aanraking brengen met het Waddengebied, zowel op school als op het wad, om zo het draagvlak voor het
Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.
Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om
Bewoners van de Noordzee
Bewoners van de Noordzee Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen kunnen: verschillende groepen dieren noemen die in de Noordzee leven (vissen, anemonen, kwallen,kreeftachtigen); uitleggen
akkerbouw. Meest verbouwde gewassen zijn granen (vooral wintertarwe), aardappels, suikerbieten en uien. Bij het selecteren van de bedrijven voor deze
Samenvatting Intensivering van de landbouw heeft ertoe geleid dat populaties van boerenlandvogels sterk zijn afgenomen sinds de jaren 60. Ooit veelvoorkomende soorten als patrijs (Perdix perdix) veldleeuwerik
Monitoring Wolf Nederland
Monitoring Wolf Nederland Stakeholdersbijeenkomst Operationeel draaiboek wolf 4 juli 2018, Hugh Jansman & Arjen de Groot Duitsland & Polen: status 2015 Kenmerken wolf immigratie voortplanting populatieomvang
De impact van de Amerikaanse ribkwal
De impact van de Amerikaanse ribkwal (Mnemiopsis leidyi) in de Zuidelijke Noordzee Sofie Vandendriessche, in naam van Lies VANSTEENBRUGGE Karl Van Ginderdeuren Lies.Vansteenbrugge@ilvo.vlaanderen.be Sofie.Vandendriessche@ilvo.vlaanderen.be
HET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK
HET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK Vogels zijn er in alle soorten en maten, zoals bijvoorbeeld de zeearend, die wel 90 centimeter groot kan worden. Of de Kleine Karekiet die