In deze brochure vind je meer informatie over ons scholenaanbod voor het voortgezet onderwijs
|
|
- Gerarda Geerts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 In deze brochure vind je meer informatie over ons scholenaanbod voor het voortgezet onderwijs Buitenprogramma s op Texel De natuur op Texel is het hele jaar door een belevenis. Zeehonden kijken, sleepnetvissen op het strand, vogels bespieden met een verrekijker, zelf het wad onderzoeken en met alle zintuigen op ontdekkingstocht in de Slufter. Onder leiding van een deskundige medewerker van Ecomare ontdekken leerlingen de natuur van Texel en Waddenzee Werelderfgoed. Onze buitenpgrogramma s duren twee uur en zijn naar wens te combineren. Ecomare, centrum voor wadden en Noordzee Tijdens een bezoek aan Ecomare maken de leerlingen op een actieve manier kennis met de Noordzee en de Waddenzee. Er is een zeehonden- en vogelopvang. Ook zijn er bruinvissen (miniwalvissen!), een zeeaquarium met tientallen soorten vissen en andere zeedieren en leuke leerzame exposities over onze zeeën en het leven op Texel. Schoolgroepen kunnen een gratis inleiding boeken. Voor leerlingen zijn er educatieve kraskaarten waarmee ze Ecomare kunnen verkennen. Het voeren van de zeehonden, bruinvissen en vissen is een belevenis!
3
4
5
6
7
8 Verklaring van Denemarken de Waddenzeeschool Krant P2 P4 Hoe ver kun je kijken op het wad? Waddengemeentenhebbenniksmeer P3 te vertellen Verklaring van Esbjerg 2001 Dancefeest op het Oerd... Landschap en cultuurhistorische Schiermonnikoog waarden gaan we beter beschermen. Verklaring 2005 Kwelders en duinen zullen natuurlijker worden beheerd. Duurzame landbouw, in combinatie... De Waddenzee staat nog steeds bloot van Sylt met natuurbeheer, gaan we stimuleren. aan veel externe invloeden, met name aan de invloeden van vervuiling, de... De drie landen in het waddengebied Verklaring van de 2010 nemen zich voor om de Waddenzee als De scheepvaart moet veiliger. Kleinschalig medegebruik van de natuur invloed van de scheepvaart op de aangrenzende Noordzee en de invloed van Waddenzeeschool een ecologische eenheid te beschermen TOEKOMST mag, als het de natuur niet schaadt. en te beheren volgens de richtlijnen De effecten van schelpdiervisserij en klimaatverandering. Wij erkennen dat zeespiegelstijging gaan we onderzoeken. van beschermde natuurgebieden, zodat de natuurlijke processen zo ongestoord...hoe zien jullie de toekomst van het waddengebied? Welke aanbevelingen mogelijk kunnen plaatsvinden in een duurzaam ecosysteem. deze invloeden slechts kunnen worden aangepakt in een bredere internationale context, en wij zijn vastbesloten willen jullie aan de beleidsmakers meegeven? onze sucesvolle samenwerking op dit Dit kan alleen in samenwerking met degenen die leven, werken en recreëren Kunnen jullie een Verklaring van de vlak voort te zetten en waar nodig uit te breiden. Waddenzeeschool schrijven? Dit is jullie eindopdracht in dit project! De waddenzeeschool Wat is dat nu eigenlijk? Waddenzee als Werelderfgoed. in dit gebied en bereid zijn om te investeren in de bescherming van de Kwelder Daarbij staan veiligheid en duurzame ontwikkeling centraal. De Waddenzee met aanliggende kwelders en zandbanken is het enige natuurgebied in Nederland dat van zo n groot internationaal belang is. De Waddenzee is het gebied waar een groot deel van de Noordzeevis opgroeit, deze zee is daardoor van levensbelang voor de visserij. Miljoenen trekvogels, die in noordelijk Europa en Azië broeden en in Zuid-Europa en Afrika overwinteren, zijn afhankelijk van de Waddenzee om onderweg bij te tanken. Dit is één van de belangrijkste redenen waarom de Waddenzee in 2009 tot Werelderfgoed-gebied is benoemd. Maar ook mensen hebben er belangen! Denk aan vissers, militairen en recreanten. Het waddengebied strekt zich uit langs de kusten van Nederland, Duitsland en Denemarken. Elke 5 jaar maken de ministers van deze landen afspraken waarbij ze proberen tot een VO onderbouw 2 Proefje Planten en zout water gezamenlijk beleid te komen. Dat is best lastig want ze moeten rekening houden met alle belangen, van mens én natuur. De afspraken worden vastgelegd in een verklaring die de naam krijgt van de plaats waar de conferentie gehouden is, zoals de verklaring van Stade (Duitsland), de verklaring van Esbjerg (Denemarken) en de verklaring van Schiermonnikoog (Nederland). Hoe zou jullie verklaring eruit zien? Op de waddenzeeschool maak je kennis met het waddengebied. Door onderzoek in de klas én veldwerkonderzoek op een Nederlands waddeneiland werk je toe naar een advies voor de beleidsmakers. De klas met het beste advies mag deze zelf aan de beleidsmakers presenteren en krijgt een verrassend klassenuitje cadeau! Wat ga jij doen? Voorbereiding op school Doel: Leerlingen weten dat alleen speciale planten tegen zout water kunnen. De leerlingen weten dat zout, water aantrekt. Hierdoor gaan de meeste planten door uitdroging dood onder invloed van zout(water). Materialen: Proefje 1 per groepje: - Literfles - Weegschaaltje - Zout (minstens 50g) - Water - Twee schoteltjes met sterrenkersplantjes - Maatbekertjes/diepe lepels/kleine bekertjes - Stukje aluminiumfolie - Twee etiketten - Werkblad 2: Planten en zout water Proefje 2 per groepje: Zeewater (van proefje 1) Kraanwater 2 sokken of doeken Als voorbereiding: zet een week van te voren per groepje twee schotels in met natte watten en sterrenkerszaad (laat de watten niet uitdrogen). Voor de afronding: een cactus Groepsgrootte: Groepjes van 4 personen Duur: 20 minuten en 10 minuten Inleiding (10 minuten) Je maakt kennis met het waddengebied en mogelijke onderzoeksonderwerpen met behulp van deze krant en de website Je kiest vanaf de website een onderzoeksopdracht die je met een groepje gaat voorbereiden. Je kunt ook zelf een onderzoeksopdracht bedenken. Veldwerkonderzoek Je volgt met je klas een veldwerkprogramma op één van de Nederlandse waddeneilanden. Daarbij word je ontvangen en begeleid door het educatieve centrum van het waddeneiland. Je gaat eerst het wad op, om het gebied beter te leren kennen en het echte wadgevoel te ervaren. Je neemt deel aan workshops en werkt aan je eigen onderzoek. Ook presenteer je de voorlopige onderzoeksresultaten. Houd een schotel met sterrenkersplantjes omhoog. Geef de leerlingen de opdracht om in tweetallen te overleggen en drie belangrijke onderdelen van de plantjes, met hun functie op te schrijven. Wortel: Om stevig in de bodem te staan en water met voedings stoffen op te nemen. Stengel: Als een soort kapstok om hoger kunnen komen. Blad: Om zonlicht op te vangen en suiker/plantenweefsel te maken. Geef vervolgens de opdracht om in tweetallen te overleggen en op te schrijven, welke vier factoren planten nodig hebben om te kunnen leven en groeien. Water Licht 2. Planten en zout water Nederland Verwerking op school Internationaal Waddengebied Duitsland Na dit veldwerkprogramma weet je zoveel over het waddengebied dat je met je klas een beleidsadvies kunt maken voor de ministers. Jullie maken als het ware een eigen Verklaring van de Waddenzeeschool! Hoe ga je met deze krant aan het werk? In deze krant staan allerlei artikelen die je een beeld geven van wat er allemaal speelt in de Waddenzee. Tijdens het lezen van de artikelen krijg je alvast een idee welke onderwerpen je wel of niet aanspreken. Zo helpen we je op weg met je keuze voor een onderzoeksopdracht. Bij een aantal artikelen staan vragen. Deze vragen kun je thuis of tijdens de les maken en vervolgens klassikaal bespreken met je docent. Hierna weet je genoeg om een keuze te maken voor een bepaald onderzoek! Veel succes! 1 Weerbericht De weersverwachting voor morgen: Half tot zwaar bewolkt en geregeld buien, soms met hagel en onweer, in het waddengebied overwegend licht bewolkt en geen neerslag van betekenis. Matige tot krachtige, in het waddengebied af en toe harde zuidwestelijke wind. Temperatuur oplopend tot 18 graden aan de kust en 25 graden in het zuidoosten van het land. In het waddengebied is het in het voorjaar en in de zomer vaak droger, zonniger, winderiger en iets kouder dan in de rest van het land. In de herfst en de winter is het op de wadden natter, zonniger, winderiger en zachter dan in de rest van het land. Dat is een gevolg van de ligging aan zee, die langzaam afkoelt in de herfst en langzaam opwarmt in het voorjaar.
9
10
11
Kwelder. Planten en zout water. Proefje. VO onderbouw
Kwelder Proefje Doel: Materialen: Leerlingen weten dat alleen speciale planten tegen zout water kunnen. De leerlingen weten dat zout, water aantrekt. Hierdoor gaan de meeste planten door uitdroging dood
Nadere informatieVoedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,
Nadere informatieLes met werkblad - biologie
Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen hebben na de deze les een idee hoe het is om te wadlopen. Ze weten wat ze onderweg tegen kunnen komen. Materialen: - Werkblad 5: Wadlopen - Platte bak (minimaal
Nadere informatie3 Voedselweb van het wad
Spel Doel: De leerlingen leren dat verschillende waddieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden, in een voedselweb. Materialen:
Nadere informatieWat en waar zijn de wadden? Les met werkblad - topografie
Les met werkblad - topografie Doel: De leerlingen kennen na afloop de namen van de waddeneilanden en de volgorde waarin ze liggen. Ze kunnen enkele belangrijke plaatsen rond het waddengebied aanwijzen
Nadere informatieHet g e h e i m van de w
Lessenserie over een bijzonder natuurgebied 3 8 natuur- en Het g e h e i m van de w Mieke Bon De Waddenzee... Wadlopen, zeilen, zeehon- & Janneke Bakker den spotten, de eilanden ontdekken, een weekendje
Nadere informatieTexel (5 minuten) Het eiland Texel Op Texel schijnt de zon langer, regent het minder en waait het meer dan in de rest van Nederland. D. C........ D. K... D. W... O........ D.. H..... D.. B... O.........
Nadere informatieUitsterven of wegwezen
Klimaatverandering 7 en 8 5 Uitsterven of wegwezen Voedselwebspel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: kennen een aantal oorzaken waardoor dieren uitsterven of verdwijnen, waaronder de klimaatverandering.
Nadere informatieThema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat
Lesbrief www.leopold.nl Auteur: Enzo Pérès-Labourette / ISBN 978 90 258 7316 5 Leeftijd: 5-8 jaar Thema: Noordpool, natuur, dieren, reizen, klimaat Wat ik bomen wil vertellen Voor het lezen Vertel aan
Nadere informatieOver haaien, vissen en bruinvissen. Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen.
VO Werkblad Doel: Leerlingen ontdekken het verschil tussen hondshaaien, bruinvissen en vissen. Materialen: - Werkblad 3: - Potlood - Filmpjes: Dolfijnen, bruinvissen en vissen. De filmpjes zijn te vinden
Nadere informatieLeerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs. Algemene uitgangspunten waddenzeeschool
Leerlijn Waddenzeeschool Basisonderwijs Algemene doelen Waddenzeeschool Zoveel mogelijk scholieren in aanraking brengen met het Waddengebied, zowel op school als op het wad, om zo het draagvlak voor het
Nadere informatievan een plant en zonlicht nodig heeft om te leven voor zuurstof die mensen nodig hebben om te leven bakjes met tuinkers 10 min.
Gebruik de zon GROEP 3-4 32 25 minuten (dag 1), 30 minuten (dag 2-4) & 30 minuten (dag 5) 1, 8, 23, 32, 42 en 54 De leerling: van een plant en zonlicht nodig heeft om te leven voor zuurstof die mensen
Nadere informatiede lente het voorjaar de dag de nacht de wind
Werkbladen bij thema de seizoenen: dag 1 Naam:................. 1. Lezen en overschrijven: de lente het voorjaar de dag de nacht. de wind LOWAN-vo startpakket NT2 Werkbladen thema 8 Pagina 1 2. Invullen:
Nadere informatieWadden. Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz. VO onderbouw
Wadden VO onderbouw Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz Doel: Materialen: De leerlingen maken kennis met het wad, de dieren en planten die er leven en ondervinden wie wie eet. - Foto wadpierenhoopje
Nadere informatieLESBESCHRIJVING GROEP 7-8
LESBESCHRIJVING GROEP 7-8 DOELEN: De leerlingen leren over walvisachtigen in de Noordzee. De leerlingen leren over de leefomgeving van deze dieren. De leerlingen kunnen relaties leggen tussen mens en natuur
Nadere informatieDeze brochure bevat informatie over de mogelijke voordracht van de Waddenzee als UNESCO Werelderfgoed.
Deze brochure bevat informatie over de mogelijke voordracht van de Waddenzee als UNESCO Werelderfgoed. Wad Werelderfgoed? De Waddenzee is met het grootste aantal aaneengesloten droogvallende wadplaten
Nadere informatieLeesboekje de seizoenen
Leesboekje de seizoenen Leesboekje De Seizoenen Pagina 1 Dit is de winter. Dit is de sneeuw. Dit is de hagel. Dit is de ijzel. Dit is het ijs. Dit is het donker. Dit is het licht. Dit is de kat. Dit is
Nadere informatieOntdekkingstocht duin, bos en strand
Ontdekkingstocht duin, bos en strand Opdracht 1 Het noorden van de kaart Start deze ontdekkingstocht op de parkeerplaats van Ecomare. Om te weten of je goed loopt, is het belangrijk dat je de kaart goed
Nadere informatieneerslag: regen, hagel en sneeuw ringen in het weer waarnemen regen meten
Het weer GROEP 3-4 26 45 minuten (dag 1) & 5 minuten (dag 2 t/m 4) & 20 minuten (dag 5) 1, 23, 43, 44 en 45 De leerling: neerslag: regen, hagel en sneeuw ringen in het weer waarnemen regen meten van 10
Nadere informatieWat te doen op Texel. Tip 1: Ecomare. Tip 2: Vuurtoren van Texel. 11 tips voor een lang weekend Texel
Wat te doen op Texel 11 tips voor een lang weekend Texel Een vakantie op Texel begint al op de boot. Onderweg naar het grootste Waddeneiland van Nederland adem je de frisse zeelucht in. Twintig minuten
Nadere informatieLeerlijn Waddenzeeschool Voortgezet onderwijs
Leerlijn Waddenzeeschool Voortgezet onderwijs Algemene doelen Waddenzeeschool Zoveel mogelijk scholieren in aanraking brengen met het Waddengebied, zowel op school als op het wad, om zo het draagvlak voor
Nadere informatieDe zee wat denk je zelf? Eerste kennismaking met zee d.m.v. ludieke quiz. Deze kan vragen en discussies oproepen over de zee.
Strand en zee VO onderbouw 1 De zee wat denk je zelf? Quiz Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: Eerste kennismaking met zee d.m.v. ludieke quiz. Deze kan vragen en discussies oproepen over de zee. Muziek
Nadere informatieKwelder. Woordenboekspel. Spel. VO onderbouw
Spel Doel: Materialen: Leerlingen kennen na afloop de betekenis van de volgende termen: getijdebeweging, kwelder, springvloed, brak water, slenk, halofyten, schor, opslibbing. Per groepje van 4 leerlingen:
Nadere informatieSchoolaanbod natuureducatie Staatsbosbeheer basisscholen Terschelling
Schoolaanbod natuureducatie Staatsbosbeheer basisscholen Terschelling Aan: de basisscholen van Terschelling Van: Staatsbosbeheer op Terschelling Datum: 17-8-2015 Betreft: natuurlessen Hallo, sinds een
Nadere informatie... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?
... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? Samen voor een gezonde zee!... Stichting De Noordzee is de onafhankelijke natuur- en milieuorganisatie die zich inzet voor een duurzaam gebruik van de Noordzee en
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8
Verwonderen Groep 7 en 8 Leerdoel De kinderen: - Verwonderen zich over voedsel. - Denken na over smaak. - Ze leren de hoofdsmaken en zintuigen (opnieuw) kennen en ervaren. - Ontdekken wat de rol is van
Nadere informatieVoedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren zeedieren en planten (organismen) kennen en leren wie wie eet. - Voor elke leerling een kaart met een plaatje van een zeedier, of -plant
Nadere informatieTHEMA 4 - WEERSVOORSPELLING
THEMA 4 - WEERSVOORSPELLING WERKFICHE 6: weerelementen afleiden van de WOW-website Doelen: Leerlingen sommen de vier weerelementen op (U) Leerlingen benoemen de juiste eenheden bij elk weerelement. Stappenplan
Nadere informatieThema 2 Planten en dieren
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 2 Planten en dieren Samenvatting Eten en gegeten worden Als je de leefomgeving van een plant of dier bestudeert, kijk je naar de levenloze natuur; dus naar
Nadere informatieDuinen en mensen. In zes groepjes wordt de discussie voorbereid. De discussie is klassikaal.
2 en mensen Rollenspel Doel: Leerlingen kunnen argumenten noemen voor of tegen het openstellen van de duinen voor vrij wandelen. Ze kunnen zich inleven, in de rol van dierbeschermer, plantbeschermer, dijkwacht,
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieDe waddendijk. Kringgesprek werkblad meten
Randje Texel 6 De waddendijk Kringgesprek werkblad meten Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat Texel tussen de Waddenzee en de Noordzee in ligt. weten dat de duinen ons beschermen tegen
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieToezicht op de Waddenzee. Informatie
Toezicht op de Waddenzee Inleiding De handhaving van de regels die gelden voor de Waddenzee ligt in handen van zowel de gemeenten, de provincies als de landelijke overheid. De provincies krijgen steeds
Nadere informatieOnderzoek-natuur. natuurdoeltypen
Onderzoek-natuur natuurdoeltypen Inhoud Algemeen Opbouw handboek Opdracht SynBioSys Wat handige links Een natuurdoeltype is een in het natuurbeleid nagestreefd type ecosysteem dat een bepaalde biodiversiteit
Nadere informatieRegionale betrokkenheid bij de voorbereiding van de nominatie
Directie Regionale Zaken De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum DRZN. 2007/4545 13 december 2007 onderwerp doorkiesnummer
Nadere informatieWoordenschat blok 03 gr4 Les 1 De bodem: de grond waarin planten kunnen groeien. De duinen: heuvels van zand langs de zee. De plant: een stengel met
Woordenschat blok 03 gr4 Les 1 De bodem: de grond waarin planten kunnen groeien. De duinen: heuvels van zand langs de zee. De plant: een stengel met bladeren die groeit. De rots: een heel grote steen op
Nadere informatieNodig: werkblad lentequizz, werkblad het is altijd lente, werkblad een gesprekje over het weer.
Themales lente` taalvrijwilliger/docent Nodig: werkblad lentequizz, werkblad het is altijd lente, werkblad een gesprekje over het weer. opwarming: Liedje: het is altijd lente (downloaden: nt2spraak.nl/liedje-het-is-lente).
Nadere informatieKustlijn van de Noordzee
International Wadden Sea School www.iwss.org 150.000 jaar geleden - 150.000 jaar geleden was het hele Noordzeebekken bedekt met een dikke ijslaag: dit was de Saale ijstijd. - Alle zeewater was in gletsjers
Nadere informatiePlanMER/PB Structuurvisie Wind op Zee Resultaten beoordeling Natuur. Windkracht14 22 januari 2014 Erik Zigterman
PlanMER/PB Structuurvisie Wind op Zee Resultaten beoordeling Natuur Windkracht14 22 januari 2014 Erik Zigterman Korte historie 2009: Nationale Waterplan! 2 windenergiegebieden aangewezen! Borssele en IJmuiden
Nadere informatieOnderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan?
Onderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan? Inhoudsopgave Inleiding 3 Context 3 Doelen van de les 3 Overzicht van de les 4 Lesbeschrijving Een windmolen op school 5 Stap 1. Introductie
Nadere informatieDe Noordzee HET ONTSTAAN
De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met
Nadere informatieKlimaatverandering vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82684
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 november 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/82684 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieDe Muy, De Slufter en Eierland
Staatsbosbeheer T 030 6926111 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Fietsen Paardrijden De Muy, De Slufter en Eierland Duinen van Texel, door zeestromen, wind en mensen ontstaan Duinen van Texel Het noordelijke
Nadere informatieSchoolreis Texel 2012. 27 29 juni
Schoolreis Texel 2012 27 29 juni Naam Klas :.. :.. 1 Welkom op Texel Je verblijft in Stayokay Texel, Haffeldenweg 29, 1791 AS Texel Je neemt de volgende spullen mee: Kleding, zwemkleding, regenkleding,
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door J. 181 woorden 13 januari 2016 6,1 48 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra 2.1 Klimaten A Waardoor is het bij de evenaar warm? In bron
Nadere informatieWIE EET WAT OP HET WAD
Waddenzee De prachtige kleuren, de zilte geuren en de geluiden van de vele vogels, maken de Waddenzee voor veel mensen tot een geliefd gebied. Maar niet alleen mensen vinden het fijn om daar te zijn, voor
Nadere informatieLESINSTRUCTIE GROEP 5/6
LESINSTRUCTIE GROEP 5/6 Bij Samsam nr. 5 2017 De zee Burgerschap Samsam komt 5 x per jaar uit met een magazine, en een werkblad. Daarbij hoort een website met filmpjes en aanvullende informatie: samsam.net
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE
DE LEERLINGENWERKBOEK DE EINDOPDRACHT Team: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele
Nadere informatieWerkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie
BOUWEN MET DE NATUUR In Nederland proberen we de natuur te herstellen, maar de natuur kan zelf ook een handje helpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de aanleg van de Marker Wadden, een eilandengroep in het
Nadere informatieONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!
GOED GROEIEN ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 1&2 Ontdek het zelf UITDAGING ONDERZOEK WAT EEN PLANT NODIG HEEFT OM NOG BETER TE GROEIEN. INLEIDING Een van de leukste
Nadere informatieBeach Clean-up 2013. Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden
Beach Clean-up 2013 Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden Inhoudsopgave Inleiding 3 1. De zee: een bron van plezier 4 2. Eten en gegeten worden 5 3. Vervuiling
Nadere informatieDe Natuurkalender. Het klimaat verandert en de natuur doet mee, heb jij het al gemerkt? Lesbrief over de relatie tussen klimaatverandering en natuur
De Natuurkalender Het klimaat verandert en de natuur doet mee, heb jij het al gemerkt? Lesbrief over de relatie tussen klimaatverandering en natuur Docentenhandleiding Basisonderwijs COLOFON Check it out!
Nadere informatieWerkblad Introductieles Eneco EnergieLab
Werkblad Introductieles Eneco EnergieLab Naam: Datum: Fossiele brandstoffen Energie laat apparaten werken. Veel apparaten gebruiken energie. Bijvoorbeeld de waterkoker, je telefoonoplader en het digibord.
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VWO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatieONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!
LEKKER DRINKEN ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 3&4 Ontdek het zelf UITDAGING ONDERZOEK HOE JE VAN EEN PLANT MEERDERE PLAN- TEN KUNT MAKEN, OFTEWEL HOE JE EEN PLANT
Nadere informatieWerkstuk door een scholier 2049 woorden 22 mei keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 2049 woorden 22 mei 2005 6 128 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave 1. Voorwoord/inleiding 2. Algemene informatie 3. Ontstaan van Schiermonnikoog 4. De geschiedenis
Nadere informatieVeranderend weer en klimaatverandering
Veranderend weer en klimaatverandering Mensen reageren op het weer. Trek je een T-shirt aan of wordt het een trui? Ga je met de tram omdat het regent, of neem je de fiets omdat het toch droog blijft? Is
Nadere informatieInformatie: Waddeneilanden
Informatie: Waddeneilanden Texel Van de Nederlandse Waddeneilanden is Texel het grootste eiland met veruit de meeste bezoekers. Bewoners van de andere eilanden zeggen vaak dat Texel geen echt eiland is,
Nadere informatieHet begin van de winter
WINTER 21 december WINTER 2 Het begin van de winter Vanaf 21 juni worden de dagen weer langzaam korter. De zomer duurt tot 22 of 23 september. Dan zijn de dag en de nacht overal even lang. Met andere woorden:
Nadere informatieLees de tekst hieronder. Er staan geen leestekens: geen hoofdletters, geen punten en geen komma s in het verhaal.
OEFENBLAD 1/6 2.2 Leestekens Lees de tekst hieronder. Er staan geen leestekens: geen hoofdletters, geen punten en geen komma s in het verhaal. Plaats leestekens. Schrijf elke zin op een nieuwe regel. Let
Nadere informatieKijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6
LEERlingenblad van:... Kijk uit! Pas OP! speurles basisonderwijs groep 4, 5 & 6 weetje Professoren hebben uitgerekend dat er op de aarde 1.386.000.000.000.000.000.000 liter water is. 2 Kijk uit! Loop jij
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatieLESBESCHRIJVING GROEP 5-6
LESBESCHRIJVING GROEP 5-6 DOELEN: Leerlingen weten welke walvissen er in de Noordzee leven. Leerlingen weten hoe de leefomgeving van deze dieren eruit ziet. Leerlingen weten en zijn zich ervan bewust welke
Nadere informatieDrie massagraven voor de Nederlandse kust
Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen
Nadere informatieKlimaten Verschillende klimaten - Tropisch klimaat - Droog klimaat - Gematigd klimaat - Landklimaat - Poolklimaat - Mediterraan klimaat - Subtropisch klimaat https://schooltv.nl/video/klimaatzones-van-de-wereld-waarom-zijn-er-verschillende-klimaatzones/
Nadere informatieInleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Opzet van de lescyclus... 4 2.1. Algemeen doel... 4 2.2. Doelstellingen... 4 3. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden... 5 4. Voorbereidende activiteit
Nadere informatieHerhaling leerstof / maatwerk. Les EVOLUTIE (Groepsopdracht)
Herhaling leerstof / maatwerk Les EVOLUTIE (Groepsopdracht) Inleiding: Je gaat nadenken over hoe de mens er na 1000 jaar uit zou zien wanneer deze in een nieuwe, vreemde omgeving terecht zou komen en zich
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie.
Bijlage VMBO-KB 2009 tijdvak 1 biologie CSE KB Bijlage met informatie. 913-0191-a-KB-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 37 tot en met 46. Bij het
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 7-8 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: zandhagedissen Groepje 2: mierenleeuwen Groepje 3: boompiepers Groepje 4: zandoorwormen Groepje 5: sneeuwvlo
Nadere informatieLeefgebieden in de duinen. Les met werkblad - biologie
Groep 5 t/m 8 Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen weten na de les dat leefomstandigheden op kleine stukjes van een gebied sterk kunnen verschillen. Leerlingen kunnen noemen dat er door hoogteverschillen
Nadere informatieWadden in tijden van Klimaatverandering
Wadden in tijden van Klimaatverandering Oerol College 2018 Kunst ontmoet Wetenschap Marc van Vliet / Pier Vellinga Pier Vellinga, hgl klimaat en Water Waddenacademie; hgl. klimaatverandering VU Amsterdam
Nadere informatieLees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.
De Waddenzee Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. 2p 40 In de informatie worden biotische en
Nadere informatieAardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar.
Samenvatting door S. 1016 woorden 28 februari 2016 6,2 47 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde samenvatting H2: Nadeel tropische klimaten: het vocht, en de insecten/ziektes.
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2009 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Bijlage met informatie. 913-0191-a-GT-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met
Nadere informatieaan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde
Het klimaat GROEP 3-4 27 45 minuten 1, 42 en 43 De leerling: aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde landklimaat en zeeklimaat blauwe kleurpotloden Zorg voor de activiteit De
Nadere informatieEilanden vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 24 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/82680 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieWil jij dit helpen voorkomen? Kruis aan wat volgens jou bijdraagt tot een beter milieu.
Welkom in SEAFRONT, hét themapark over zee en zeevaart, over vis en visserij! Ik ben de mascotte van SEAFRONT. Vandaag gaan wij samen op stap. Kijk straks goed rond tijdens je bezoek, als je mij ziet is
Nadere informatieEilanden vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82680
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 november 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/82680 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatieTexel is bij uitstek het eiland voor leuke, spannende of culturele activiteiten!
GROEPSUITJES TEXEL Texel is bij uitstek het eiland voor leuke, spannende of culturele activiteiten! Er is ruimte genoeg en met zowel dorpen, bossen en het strand om de hoek is er voor iedere activiteit
Nadere informatieKennis inventarisatie natuurlijke klimaatbuffer Zeegrasherstel Waddenzee
Kennis inventarisatie natuurlijke klimaatbuffer Zeegrasherstel Waddenzee Januari 2014 Contacten Josje Fens, Fens@waddenvereniging.nl, t. 0517 493 663 Luca van Duren, Luca.vanDuren@deltares.nl, t. 088 3358
Nadere informatieHet streefbeeld voor 2030
STREEFBEELD 2030 Het streefbeeld voor 2030 In dit hoofdstuk schetsen we wat we in het Programma Naar een rijke Waddenzee als streefbeeld willen hanteren. Oftewel, wat wordt bedoeld wanneer we proberen
Nadere informatieVissen op prehistorische botten
Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze Veldwerktip De leerlingen kunnen: vertellen hoe de Noordzee er 10.000 jaar geleden uitzag, vertellen waarom er botten van prehistorische zoogdieren in de Noordzee
Nadere informatieLEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING
LEVENDE OCEANEN DOCENTENHANDLEIDING Leuk dat je aan de slag gaat met het lesmateriaal van Greenpeace! Leerlingen verwerven inzicht in de oceaanproblematiek en ontdekken wat ze hier zelf aan kunnen doen.
Nadere informatieNaam: WATER. pagina 1 van 8
Naam: WATER Geen leven zonder water Zonder water kun je niet leven. Als je niet genoeg drinkt, krijgt je dorst. Als je dorst hebt, heeft je lichaam water tekort. Je raakt dit water vooral kwijt door te
Nadere informatieDrie massagraven voor de Nederlandse kust
Nederlandse kust biologie van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen kunnen
Nadere informatieNatuurherstel in Duinvalleien
Natuurherstel in Duinvalleien Kan het natuurlijker? A.P.Grootjans@rug.nl 1 Universiteit Groningen, IVEM 2 Radboud Universiteit Nijmegen Opbouw lezing Hydrologisch systeem van een duinvallei Relatie hydrologie,
Nadere informatieEilanden vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/82680
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 05 december 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/82680 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!
AQUA KAS ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 7&8 Ontdek het zelf UITDAGING ONTWERP EEN IRRIGATIESYSTEEM VOOR JOUW MOES- TUINTJE ZODAT DE PLANTJES NIET TE NATTE VOETEN
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatiet Fort, een vesting vol vroeger les 3 Handleiding voor de leerlingen
t Fort, een vesting vol vroeger les 3 Handleiding voor de leerlingen Les 3: Foto s kiezen en presenteren 1. Foto s kiezen Op het fort hebben jullie op drie verschillende locaties foto s gemaakt. De leerkracht
Nadere informatieProgramma naar een Rijke Waddenzee
Programma naar een Rijke Waddenzee n Symposium Waddenacademie Kees van Es Inhoud presentatie 1. Aanleiding, opdracht en context 2. De mosseltransitie in het kort Kennisvragen 3. Streefbeeld: Wijze van
Nadere informatieKlimaatverandering. Opzet presentatie
Klimaatverandering Wat kunnen we in Nederland verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering) en het broeikaseffect? Waargenomen klimaatverandering KNMI 06 klimaatscenario
Nadere informatieVeldwerkweek opdracht
Veldwerkweek opdracht Nadine van Popering Lizette Zwemer Carlijn Brekelmans Commentaar/verbeterpunten De concepten zijn niet heel duidelijk, deze moeten dus beter naar voren komen. Geef bijvoorbeeld aan
Nadere informatieInformatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk
Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet
Nadere informatieLeerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde
Titel Eerlijk verdelen 1: plakjes koek Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden
Nadere informatie