e-health ter ondersteuning van het klinisch redeneren

Transcriptie

1 Olaf van der Zanden, MSc. e-health ter ondersteuning van het klinisch redeneren Klinisch redeneren

2 Introductie Olaf van der Zanden, MSc. Algemeen directeur e-syntax BV Topfysiotherapie Van der Zanden te Weert Wetenschappelijk medewerker Vrije Universiteit Brussel Lid beleidscommissie Kwaliteit KNGF Kwaliteitsfunctionaris Vereniging Topfysiotherapie

3 Introductie Dr. Richel Lousberg Research & Development e-syntax BV Wetenschapper Universiteit Maastricht Drs. Theo Lamers Strategie e-syntax BV Vml. psychometricus Universiteit Maastricht

4 Inhoud Tijdens het klinisch redeneren worden veelal unidimensionele meetinstrumenten gebruikt. Dit doet geen recht aan de complexiteit van gezondheid. De huidige kennis op het gebied van ICT en wetenschap maakt multidimensionele analyses mogelijk. Maak kennis met e-health om de zorg efficiënter, effectiever, kwalitatief beter en toegankelijker te maken. Tijdens het proces van klinisch redeneren worden de kennis en de vaardigheden van de manueeltherapeut gecombineerd met het klinische verschijningsbeeld van het persoonlijke gezondheidsprobleem van de cliënt. Het klinisch redeneren omvat een procedurele (diagnostische) en narratieve (verhalende) wijze van redeneren. Een centrale rol hierbij spelen het verklaren en het begrijpen van het beleefde gezondheidsprobleem van de cliënt. Als klinisch denkmodel voor het klinisch redeneren wordt het biopsychosociaal model gehanteerd. Het diagnostische proces kan o.a. worden ondersteund door gebruik te maken van meetinstrumenten, zoals vragenlijsten. Er zijn echter vele (unidimensionele) meetinstrumenten die één of slechts enkele aspecten van de gezondheid van de cliënt meetbaar maken. Hierbij wordt echter geen rekening gehouden met mogelijke multi- en interdimensionele relaties, kennis uit andere beroepsdomeinen en/of contextuele factoren (zoals de relatie tussen gezondheid en werk). De huidige mogelijkheden op gebied van ICT, alsmede de huidige kennis op gebied van het meten van de gezondheid van de mens, maakt complexe analyses mogelijk. Hierbij komt men op het terrein van e-health; Het toepassen van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën om de zorg efficiënter, kosteneffectiever, kwalitatief beter en toegankelijker te maken. Er blijkt een grote kloof te bestaan tussen hetgeen momenteel aan ondersteuning door e-health mogelijk is en hetgeen in de praktijk gebeurt. Het moet echter aantoonbaar zijn dat toepassing van e-health meerwaarde heeft voor zowel de cliënt als voor de hulpverlener. De auteur laat toehoorders kennis maken met de mogelijkheden van een expertsysteem. Een dergelijk systeem is gebaseerd op complexe wetenschappelijk getoetste algoritmen, waarbij het multidimensionaliteitsmodel als uitgangspunt dient. Een dergelijk systeem kan het klinisch redeneren ondersteunen, structureren en onderbouwen. Gezondheidsproblemen bij cliënten die reeds lange tijd bestaan, welke complex van aard zijn en waar (mogelijk) co-morbide factoren spelen, verdienen een multidimensionele analyse. Met de huidige wetenschappelijke kennis op gebied van gezondheid en ICT zijn dergelijke analyses nu mogelijk. Hiermee wordt een brug geslagen tussen wetenschap en de dagelijkse praktijk.

5 Inhoud Wat is e-health? Positionering Mogelijkheden Randvoorwaarden ehealth in de zorg Moderne toepassing wetenschappelijke kennis Multidimensioneel expertsysteem Ondersteuning bij clinical reasoning Voor- en nadelen Toekomst

6 Wat is e-health? Definitie: Het gebruik van nieuwe informatieen communicatietechnologieën, en met name internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg). E-Health in zicht

7 Positionering & doelen 1 Wegnemen barrière die qua tijd en plaats tussen actoren in de zorg staat Eerste voorlopers gebruik nieuwe technologieën rond 1900 Nieuwe producten en diensten: e-business e-commerce e-health Explosieve groei internet intergratie RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg). E-Health in zicht Rijen, A. J. G. van, M.W. de Lint, L. Ottes. Inzicht in E-health: Achtergrondstudie uitgebracht door de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg bij het advies E-health in zicht. Zoetermeer, RVZ.

8 Internetgebruik Bron: Nielsen NetRatings 2001

9 PC gebruik + internet Bron: CBS

10 Verhouding internetgebruik mondiaal Bron:

11 Wat doen mensen op internet? Bron:

12 Wat doen mensen op internet? Bron:

13 Wat doen mensen op internet? Bron:

14 Internetdekking mobiel in NL Bron:

15 Positionering & doelen 2 Biedt een belangrijke bijdrage aan het realiseren van zorg die van hoge kwaliteit, toegankelijk en kosteneffectief is Naast curatief ook preventief Zorgsector loopt achter bij andere sectoren Kloof tussen mogelijkheden en praktijk Onderdeel van Health 2.0 RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg). E-Health in zicht Rijen, A. J. G. van, M.W. de Lint, L. Ottes. Inzicht in E-health: Achtergrondstudie uitgebracht door de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg bij het advies E-health in zicht. Zoetermeer, RVZ.

16 Mogelijkheden Telemonitoring Telebehandeling e-consult e-screening e-diagnose e-therapie e-buy Zelfdiagnose Velde F van de, Cihangir S,Borhans HJ. e-health en domotica in de zorg: kans of risico? Prismant i.o.v. Inspectie voor de Gezondheidszorg, mei 2008

17 Mogelijk heden

18

19

20

21 Randvoorwaarden Productinformatie moet een afgewogen keuze mogelijk maken Vertrouwen in technologie Beveiligingsmaatregelen (NEN 7510) Vertrouwelijk behandelen gegevens Anonimiteit versus EPD en EMD Cultuuromslag Kennis over e-health bij professionals (via e-learning) RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg). E-Health in zicht Velde F van de, Cihangir S,Borhans HJ. e-health en domotica in de zorg: kans of risico? Prismant i.o.v. Inspectie voor de Gezondheidszorg, mei 2008

22 e-health in de zorg Passen bij missie, visie en doelstellingen? Past in verbeteren & vernieuwen hulpverlening? Kwaliteit, efficiëntie & doelmatigheid Verminderen werkdruk Toename zorgvraag Afname beroepsbevolking Zinvol? Toegevoegde waarde? Vragen om kosten baten analyse Velde F van de, Cihangir S,Borhans HJ. e-health en domotica in de zorg: kans of risico? Prismant i.o.v. Inspectie voor de Gezondheidszorg, mei 2008

23 e-health in de zorg: meerwaarde voor wie? Cliënt VWS Markt MT ZV

24 Overdenkingen Op basis waarvan neemt u beslissingen? Hoe zeker bent u van deze beslissingen? Welke dimensies van gezondheid inventariseert u? Sluit u psychiatrie uit? Bepaalt u de (test)attitude van de cliënt? Hoe snel is uw rapportage beschikbaar?

25 Expertsysteem Definitie volgens Olmstadt (2000): Een systeem dat menselijke kennis gebruikt om (complexe) vragen te stellen, te beantwoorden en hulp te bieden bij het vinden van oplossingen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van computers die regels & (vastgelegde) procedures zoals een deskundige die zou toepassen, hanteren, om zo snel mogelijk de juiste oplossing te geven. Olmstadt, William. Cataloging Expert Systems: Optimism and Frustrated Reality. Journal of Southern Academic and Special Librarianship; 01, 2000.

26 Expertsysteem AANLEIDING Markt e-syntax Expertsysteem DENKPROCESSEN SYNTAX PARADIGMA VRAAG ANTWOORD

27 Expertsysteem Wetenschappelijke publicaties Multidimensioneel Statistische algoritmen (Syntax) Innovatieve ICT-configuratie Geautomatiseerde analyses & rapportages (snel) Op maat (modules) Variabele meettrajecten Effectmeting interventies & borging beleid Multivariate analyses

28 Multidimensionaliteitsmodel XXXXX

29

30 Concept Geautomatiseerd / digitaal Gestandaardiseerd Objectief meten Screening diagnostiek Advies Gezondheid & Werk Beslisprocessen Structureren & Ondersteunen Effectiviteit interventies & borging beleid

31 Testattitude

32 Netwerk Real-time back-up en fail-over systeem voor: - Database - Dataverwerking - Versturen Rapporten Internet: Route klant Configuratie Router + firewall Projectbeheer / ERP Database Dataverwerking Versturen e-syntax server + Alle producten

33 e-syntax BV

34

35 Proces 0 Instructies I Algemene persoonsgegevens II Algemene gezondheid + medische status III Persoonlijke historie + werk IV Persoonskenmerken + testattitude V Toekomstverwachting + beïnvloedende factoren Scan Modules? Scan Modules? Scan Modules? Psychiatrisch filter Scan ? Scan ? Scan ? + Rapportage: Gezondheidsprofiel Risicoprofiel Interventieprofiel Synthese Implementatie e-syntax BV

36 Rapportage (voorbeelden)

37 Rapportage (persoonlijkheid)

38 Rapportage (risicoprofiel)

39 Rapportage (coping)

40 Rapportage (werk)

41 Rapportage (werk)

42 Rapportage (25 persoonlijkheidskenmerken)

43 Uitgangspunten Beleid Cliënt Deskundige Borging

44 Ondersteuning bij Clinical reasoning XXXXX XXXXX

45 Voordelen Verhoging efficiency van zorg en voor patiënt Afname kosten gezondheidszorg Vergroting zelfstandigheid, -management en empowering Verhoging kwaliteit van zorg Opsporen en eerder onderkennen van aandoeningen Mensen kunnen voldoen aan hun behoefte (health check) Zelftests kunnen mensen geruststellen Snel kunnen uitvoeren van complexe analyses In de tijd die de patiënt past Toepassen van multidimensionele kennis Velde F van de, Cihangir S,Borhans HJ. e-health en domotica in de zorg: kans of risico? Prismant i.o.v. Inspectie voor de Gezondheidszorg, mei 2008 Bovendeur, I., M.M. Harbers, M. van den Berg. Zelftests. In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid, versie RIVM, Bilthoven, 13 december 2007.

46 Nadelen 1 Kans op slechte kwaliteit Onduidelijkheid over kwaliteit Toezicht is lastig Ontbreken van medische begeleiding Kans op onvoldoende inzicht in medisch dossier bij arts Kans op foute interpretatie van de testresultaten (zelftest) Diagnostische waarde van de tests onduidelijk Kans op onnodige gerustheid en onnodige ongerustheid Kans op onnodige medische consumptie Neveneffecten van de uitslag Velde F van de, Cihangir S,Borhans HJ. e-health en domotica in de zorg: kans of risico? Prismant i.o.v. Inspectie voor de Gezondheidszorg, mei 2008

47 Nadelen 2 Testen zijn lang niet altijd zinvol Kosten voor de patiënt Niet iedereen kan met de PC omgaan of heeft toegang tot internet Inzet van apparatuur i.p.v. mensen kan eenzaamheidsgevoelens opwekken of vergroten Training voor interpretatie van uitslag Velde F van de, Cihangir S,Borhans HJ. e-health en domotica in de zorg: kans of risico? Prismant i.o.v. Inspectie voor de Gezondheidszorg, mei 2008

48 Toekomst Meer richten op preventie NVEH. Anker ehealth. Manifest voor de structurele verankering van ehealth in de zorg. 2008

49 Inhoud Inspraak zonder inzicht, geeft uitspraak zonder uitzicht!