Op zoek naar een spijkerbroek

Transcriptie

1 Hoofdstuk 2 Op zoek naar een spijkerbroek D A A D B C D B C A 2.33 a. P = 6 Qv = -0, = 15, stuks. b. Omzet = P Qv = = c. P = 9 Qv = -0, = 12, stuks. d. Omzet = = e. Procentuele verandering Qv = ( )/ % = -15,8%. Procentuele verandering van P = (9 6)/6 100% = 50%. Ev = procentuele verandering Qv/procentuele verandering P = -15,8%/50% = -0,32-0,3. f. Een stijging van de prijs van het goed met 1% leidt tot een daling van de gevraagde hoeveelheid met 0,3%. g. De vraag naar het product is prijsinelastisch. De stijging van de prijs (+50%) leidt tot een in verhouding kleinere daling van de gevraagde hoeveelheid (-15,8%). De omzet (P Qv) stijgt dan a. b. 13 = -1,5P ,5P = P = 18/1,5 = 12 dus 12 eurocenten. c. Dagomzet = 0, = Dagomzet na aftrek heffing = ,98 = 1.528,80. d. Als P = 12 dan Qv = stuks. Als P = 18 (1,5 12) Qv = -1, = 4 Qv = stuks. Procentuele verandering van Qv = ( )/ % = -69,2%. Procentuele verandering van de prijs is 50%. Ev = -69,2%/50% = -1,4. e. Omzetdaling. Bij een prijselastische vraag is de procentuele prijsstijging (50%) < de procentuele hoeveelheidsdaling (-69,2%) g. Aantal vragers, prijzen van andere goederen, besteedbaar inkomen, behoeften/voorkeur. h. Bij dezelfde prijs wordt er meer gevraagd omdat: het inkomen is gestegen. consumenten zijn meer van bloemen gaan houden (behoefte neemt toe). de prijs van potplanten is toegenomen. het aantal kopers is toegenomen a. Luxe goed, want er is een drempelinkomen bij Y = Want bij het drempelinkomen geldt: 0 = 0,05Y Y = 1.000/0,05 = b. Als Y = Qv = 0, = Als Y = Qv = 0, = Het jaarinkomen stijgt met / % = 25%. De uitgaven stijgen met 500/ % = 50%. Ey = 50%/25% = 2.

2 Hoofdstuk 3 Spijkerbroeken te koop B D D B C D C B C Verticale integratie; 2. Parallellisatie; 3. Specialisatie D C A C A D 3.32 D a. Stel de totale afzet in 2010 op 100 afzet BitCom: 0, = 16. De totale afzet in 2011 is dan 112 afzet BitCom: 0, = 22,4. De afzet van BitCom neemt toe met 22,4 100% = 140% 40%. 16 b. Minder prijselastisch. Bij een prijsverhoging zullen klanten minder snel overlopen naar een concurrent. c. Parallellisatie. De nieuwe activiteiten behoren tot een andere bedrijfskolom a b. inkoop ijs rente 160 in eigen zak crediteuren 200 aflossing lening 200 totaal c. activa passiva ijscokar eigen vermogen voorraad ijs 400 lening bank 800 crediteuren 200 kas 200 totaal totaal a. Fusie: Parallellisatie of horizontale integratie. Rechtstreeks inkopen: verticale integratie. b. Differentiatie. c. Specialisatie a. (0,07 0,05)/ % = 40%. b. Nee. Door de machine aan te schaffen ontstaan verzonken kosten. De investering is niet op een andere manier terug te verdienen omdat de machine alleen geschikt voor het maken van de bijzondere colaflesjes. Het is dus een specifieke investering. Na een jaar kan de afnemer een lagere inkoopprijs van de flesjes eisen. De flessenfabrikant zal zich gedwongen voelen hiermee akkoord te gaan omdat de machine anders helemaal niets oplevert. Hij wordt beroofd van (een deel van zijn) winstmarge. Hij is slechtoffer van het berovingsprobleem.

3 Hoofdstuk A B en C C B B B C B A D D D De productie van een spijkerbroek 4.32 a. 2 miljoen. Als niets geproduceerd wordt, zijn de kosten 2 miljoen. b. Proportioneel. De TVK-lijn begint in de oorsprong en ligt 2 miljoen lager dan de TK-lijn. De TVK-lijn is een rechte lijn door de oorsprong dus nemen de variabele kosten evenredig toe met de productie. c. De GTK nemen af als q toeneemt. Omdat de totale variabele kosten proportioneel stijgen, blijft het variabele deel van de kostprijs (GVK) constant. GCK neemt af naarmate de productieomvang toeneemt, zodat GTK ook afneemt a. Variabele kosten zijn kosten die afhangen van de omvang van de productie. De lijn 'totale kosten na automatisering' verloopt vlakker dan de lijn 'totale kosten voor automatisering'. Na de automatisering stijgen de totale variabele kosten dus minder snel bij een toename van de productie. Hieruit valt af te leiden dat de variabele kosten per eenheid product lager zijn. NB. Je kunt ook de vergelijkingen van de lijnen bepalen: Voor automatisering: TK = 55q GVK = 55. Na automatisering: TK = 20q GVK = 20. b. TO = P q = 100q. Zie figuur. c. De break-evenafzet geeft de verkochte hoeveelheid producten weer, waarbij er winst noch verlies gemaakt wordt. De totale opbrengst is dan gelijk aan de totale kosten na automatisering. In de figuur is dit bij q = stuks.

4 4.34 a. Maximale winst als MO = MK. MO = 2 en MK = 0,80, dus MO is altijd hoger dan MK. Er zal dan maximale winst zijn bij volledige benutting van de bezettingscapaciteit van 10 miljoen kilometer per jaar. b. TO = 10 miljoen 2 = 20 miljoen TK = 0,8 10 miljoen + 8 miljoen = 16 miljoen TW = 4 miljoen c. De marginale kosten worden: 0,80 + 0,20 (0,5 0,80) = 0,88. De MK blijven dus nog steeds lager dan de MO. Dus blijft productiecapaciteit volledig benut. Er is dus geen lager dieselverbruik. d. Op termijn zullen de vrachtauto's vervangen worden. Een duurdere vrachtauto die minder diesel verbruikt zal dan de voorkeur kunnen hebben a. Toename van de variabele kosten. b. Een toename van de productie met ( =) stuks leidt tot een toename van de totale variabele kosten met ( =) De variabele kosten per stuk (= GVK) zijn /2000 = 13. Bij een productie van stuks bedragen de totale variabele kosten = De totale constante kosten bedragen dan = c. Elk extra verkocht product levert 25 (MO) op en kost 13 (MK), dus MO is altijd groter dan MK. De onderneming zal zoveel mogelijk producten willen verkopen: stuks (= productiecapaciteit). TO = = TK = TVK + TCK = = _ TW = TO TK = d. Dit is de break-evenafzet. Dan geldt TO = TK. TO = 25q; TK = 13q q = 13q q = q = /12 = stuks. e. De order wordt niet geaccepteerd. Deze extra productie leidt behalve tot extra arbeidskosten ( 5.000) tot extra variabele kosten: = Extra kosten van de order: = De order levert = extra op. De order zal dus niet worden geaccepteerd omdat de extra kosten ( ) hoger zijn dan de extra opbrengst ( ). De totale winst zal na acceptatie dalen met a Het getal, onafhankelijk van q, in de TK-functie. b. 1. TVK = 0,001 q 2 GVK = TVK/q = 0,001 q 2 /q = 0,001q. 2. Progressief variabel: de gemiddelde variabele kosten nemen toe als q toeneemt. c. TK = (0, ) = d. De totale winst is maximaal als MO = MK. MO = vaste verkoopprijs = 40. MK = 0,002q. MO = MK 40 = 0,002q 40/0,002 = stuks. e. TO = = TK = 0, = _ TWmax = =

5 Hoofdstuk B C D D D A D Overgeleverd aan de markt 5.24 a. 100 cent ( 1). b = 50 cent ( 0,50). c. 2 miljoen 1 = 2 miljoen. d. Er worden minder hamburgers verkocht (van 3 miljoen stuks naar 2 miljoen stuks) in de restaurants en dus is er minder personeel nodig a. Per eindproduct is nodig: 2 kg grondstof à 2 4,00 overige variabele kosten per eindproduct 0,50 gemiddelde variabele kosten 4,50 b. c. GVK = 4,50 Bij elke verhoging van q met een eenheid stijgen de totale kosten met 4,50 marginale kosten = ΔTK = 4,50 (ΔTK = ΔTVK). Δ q

6 d. Eerst bepalen we de totale kostenfunctie (TK): TVK = GVK q = 4,50 q = 4,5q. TCK = TK = TVK + TCK = 4,5q GTK = TK = (4,5q ) = 4, q q q Vier waarden van q invullen geeft: q = GTK = 4, / = 9,50. q = GTK = 4, / = 6,50. q = GTK = 4, / = 5,50. q = GTK = 4, / = 5,00. e. Bij volledige mededinging geldt: MO = P. Dus MO = 6. f. Er is maximale winst als MO = MK. Hier is MO steeds 6 en MK = GVK = 4,50. Omdat MO altijd groter is dan MK betekent dit dat de totale winst steeds groter wordt als de ondernemer een product meer maakt en verkoopt. De ondernemer zal dus zo veel mogelijk willen produceren en verkopen. Hij kan per jaar maximaal stuks produceren en zal dit dus doen als hij naar maximale winst streeft. g. TW = TO TK; q = (zie f) TO = P q = = TVK = 4, = TCK = TK = _ TW = TO TK = a. homogeen product. vrije toetreding en vrije uittreding. doorzichtige markt. veel aanbieders en veel vragers. b. Qa = Qv 2P 50 = -0,5P ,5P = 150 P = 150/2,5 = 60. Qa = = stuks (= Qv). c. Q = 80 invullen in de vraagvergelijking: 80 = -0,5P ,5P = 20 P = 40. Nieuwe aanbodvergelijking (s = subsidiebedrag): Qa = 2(P + s) = s 50 2s = = 50 s = 25 per product. Of: Herschrijven aanbodvergelijking: P = 0,5Qa Door de subsidie verandert de gedaante van de aanbodvergelijking: P = 0,5Qa + 25 s, waarin s het subsidiebedrag per product is. Q = 80 en P = 40 invullen in de nieuwe aanbodvergelijking 40 = 0, s s = = 25 per product a. Een voorbeeld van een consumptiegoed (vliegreizen, autorijden, vleesconsumptie, enz.) dat gepaard gaat met afval / schadelijke stoffen / lawaaioverlast / filevorming / aantasting van de ozonlaag, et cetera. b. De hoeveelheid daalt met 20 procent en de index van de gebruikte hoeveelheid gaat 80 bedragen, zodat de index van de maatschappelijke kosten 74 wordt. Dat is een daling van = 26%. c. Ja. opbrengst heffing: 40 miljoen 20 = 800 miljoen. oude omzet: 50 miljoen 100 = miljoen. nieuwe omzet exclusief heffing: 40 miljoen 95 = miljoen. helft omzetdaling: 0,5 ( ) 1 miljoen = 600 miljoen. ( 800 miljoen > 600 miljoen). d. Minder prijselastisch. De politici gaan uit van een kleinere afname van de maatschappelijke kosten en dus van een kleinere daling van de gevraagde hoeveelheid bij de prijsstijging door de heffing, omdat ze ervan uitgaan dat deze consumenten minder prijsgevoelig zijn.

7 Hoofdstuk A B C C , 3 en 5 zijn juist en 2 is juist B. De enige aanbieder 6.20 De omzet is maximaal als MO = 0, dus bij een afzet van q a. Op de inkoopmarkt heeft de producent geen invloed op de prijs omdat de prijs bepaald wordt door vraag en aanbod. Aan de verkoopzijde is de producent de enige aanbieder en dus prijszetter. b. schaalvoordelen. octrooi of patent. natuurlijke omstandigheden. geheim recept (Coca Cola). c. TK = 25q GTK = TK/q GTK = /q. d. Als q = dan is GTK = / = 55. Als q = dan is GTK = / = 40. Als q = dan is GTK = / = 35. Als q = dan is GTK = / = 32,50. Als q = dan is GTK = / = 31.

8 e. In zowel A als B is de totale winst nul, omdat in beide punten geldt dat GO = GTK. f. De prijsafzetlijn valt voor een monopolist samen met de collectieve vraaglijn. De collectieve vraaglijn is een dalende lijn omdat de vraag stijgt bij een lagere prijs en daalt bij een hogere prijs. g. Zie figuur. h. Bij een afzet van stuks want dan is MO = 0. Op de GO-lijn is dan af te lezen dat de prijs gelijk is aan a. Voordelen zijn: lagere kostprijs door schaalvoordelen. lagere prijs voor de consument. handhaving van de kwaliteit van het drinkwater. garantie voor drinkwatervoorziening. b. MO = TO'. TO = P q = (-0,5q + 5) q = -0,5q 2 + 5q. MO = (-0,5q 2 + 5q)' = -q + 5. c. Maximale winst als MO = MK. Uit de grafiek is af te lezen dat dit geldt bij q = 4 (miljoen); de bijbehorende P is 3 (euro). d. TW moet nul zijn dus GO = GTK. Break-evenpunt bij q = 1 (miljoen) en q = 7 (miljoen). Bij q = 7 (miljoen) is de prijs het laagst. De omzet is dan: 7 miljoen 1,50 = 10,5 miljoen. e. Kosten drinkwaterlevering 10,5 miljoen Kosten zuivering rioolwater 4,0 miljoen Totale kosten 14,5 miljoen De kosten per huishouding zijn dan: 14,5 miljoen/ = 181,25.

9 Hoofdstuk B en C C B D C B B 7.13 Grafiek 1: C; grafiek 2: D; grafiek 3: A. Je onderscheiden van de concurrent 7.14 a. Door het wegvallen van toetredingsbelemmeringen zullen er meer taxibedrijven komen die elkaar via de prijs beconcurreren. b. prijsstijging: 17, % = 14%. 15-0,1 = afzetverandering afzetverandering: -0,1 14% = -1,4%. 14% omzetstijging: 1,14 0,986 = 1,124 12,4%. c. Onder de voorwaarde dat het aantal taxi's relatief meer is gestegen dan de marktomzet. d. Een hogere verkoopprijs bij een lagere omzet per taxi betekent dat er per taxi minder ritten gereden worden, zodat de constante kosten per rit (GCK) groter worden. Omdat GVK gelijk blijft zal de kostprijs (GTK) stijgen a. Bij P 1 is er geen winst of verlies omdat GO = GTK. Bij een prijs hoger of lager dan P 1 ligt GTK altijd boven GO. Een prijsverandering zal dus tot een slechter, dus negatief, bedrijfsresultaat leiden. b. De variabele kosten zijn proportioneel. De MK zijn dan constant. Er is maximale winst bij P1 (zie ook vraag a). Hierbij hoort q = 300. Er is maximale winst als MO = MK. Het snijpunt van MO en MK moet dan bij q = 300 liggen. De horizontale MK-lijn moet MO snijden bij q = 300. c. De totale winst is maximaal als MO = MK. TO = P q = (-0,1q + 120) q = -0,1q q MO = TO' = -0,2q + 120

10 MK = TK' = 50. Maximale totale winst als: -0,2q = 50 q = 350 P = -0, = 85 P = 85. d. Maximale winst bij P = 85 en q = 350. TO = P q = = TK = = _ TW = TO TK = e. De prijs van het substitutiegoed had moeten stijgen. Door de milieuvriendelijke verpakking zal de prijsafzetfunctie naar rechts verschuiven. Dit gebeurt ook als de prijs van het substitutiegoed stijgt. In dat geval zal een aantal kopers overstappen naar deze detaillist. Er zal dan meer vraag/afzet komen bij eenzelfde prijs.

11 Hoofdstuk C C B B D C De strijd om het marktaandeel 8.44 A. oligopolie D. volkomen concurrentie (= volledige mededinging) B. monopolistische concurrentie E. monopolistische concurrentie C. monopolie F. oligopolie D D B A D D B en D 8.52 a. Kolommen links midden rechts boven 4; 5 4; 6 1; 2 Rijen neutraal 0; 2 4; 3 0; 1 onder 6; 3 5; 4 7; 9 b. De cel rechtsonder (7,9). Vanuit deze situatie kan geen van beide spelers zich verbeteren door van strategie te veranderen. c. Rijen heeft als dominante strategie: Onder. Ongeacht welke keuze Kolommen maakt, Rijen kiest steeds voor Onder a. Beperkt aantal aanbieders en een heterogeen product. b. groei van het aantal consumenten. stijging van de inkomens. c. reclame. kwaliteitsverbetering. prijsverlaging. toepassing van de nieuwste vindingen (innovatie). d. Het gaat factoren die de objectieve omstandigheden vormen met betrekking tot het aanbod: de toetredingsmogelijkheid tot de markt (schaalvoordelen). het aantal octrooien. de mate van heterogeniteit van het product (productdifferentiatie). e. Het gedrag van de ondernemer wordt bepaald door de objectieve omstandigheden onder d. en zijn subjectieve doelstellingen, zoals winstmaximalisatie. het prijsbeleid. concurrentie. kartelafspraken. consumentenreacties. productdifferentiatie. f. grootschalige ondernemingen hebben ook nadelen (bureaucratie, starheid, trage besluitvorming). zolang er winst wordt gemaakt zullen innovatieve bedrijven proberen een marktaandeel te veroveren. g. profiteren van schaalvoordelen. uitschakelen van (een deel van) de concurrentie. verbetering van de internationale concurrentiepositie. versterking financiële positie. betere researchmogelijkheden. h. Het teken van a moet negatief zijn, dat van b positief. In de prijsafzetfunctie van iphones van Apple geeft de coëfficiënt a weer in welke mate de afzet van Apple reageert op een verandering van de eigen prijs en geeft coëfficiënt b aan in welke mate de afzet van Apple reageert op een prijsverandering van Research in Motion. Als Apple zijn prijs verhoogt, zal zijn afzet dalen (negatief verband), als Research in Motion de prijs van Blackberry's verhoogt, zal de afzet van Apple toenemen want iphones van Apple worden dan relatief goedkoper (positief verband).

12 8.54 a. Chicken game. Als beide zich vestigen hebben ze beide verlies. In alle andere gevallen zijn ze beter af. b. Het huurcontract brengt verzonken kosten met zich mee. AB moet nu wel doorzetten anders verliest AB veel geld. c. De keuze 'geen vestiging' vervalt voor AB. d. Onvoorwaardelijk. AB gaat zich vestigen, ongeacht wat de concurrentie doet, het is dus geen dreiging of belofte. e. Nee. XY kiest als eerste en zal kiezen voor 'wel vestigen'. Als AB er zich ook zal vestigen maken ze beide verlies.