Nieuwe balans. Nuon Maatschappelijk Verslag 2008

Transcriptie

1 Nieuwe balans Nuon Maatschappelijk Verslag 2008

2 Nuon in één oogopslag Profiel Nuon is een Nederlandse energieonderneming met meer dan medewerkers die energie produceert en levert aan meer dan 3 miljoen consumenten en zakelijke klanten in Nederland, België en Duitsland. Met een netto omzet van bijna 5 miljard en een bedrijfsresultaat van 400 miljoen in 2008 neemt Nuon een vooraanstaande positie in op de Nederlandse energiemarkt. De grootste uiteindelijke aandeelhouders van het bedrijf zijn de provincies Gelderland en Noord-Holland, de gemeente Amsterdam en BV Houdster maatschappij Falcon, waarvan de aandelen in bezit zijn van de provincie Fryslân. Onze activiteiten strekken zich uit over de gehele keten van energie: de productie en de levering van elektriciteit, gas, warmte en koude en gasopslag. Daarnaast houden we ons bezig met de handel in energie op de belangrijke internationale energiemarkten en bieden we aanvullende diensten en technische innovaties aan zowel zakelijke klanten als consumenten. Nuon streeft daarbij naar een betrouwbare, betaalbare en zo schoon mogelijke energievoorziening en bouwt aan een toonaangevende positie op het gebied van duurzaam ondernemen. Een belangrijk uitgangspunt vormt het realiseren van een evenwichtige groei voor alle belanghebbenden: klanten, medewerkers, aandeelhouders, milieu en samenleving. Het handelen van Nuon sluit te allen tijde aan op het grote belang dat energie heeft voor de miljoenen huishoudens en de organisaties waaraan zij producten en diensten levert. Nederland Productie en levering van elektriciteit Exploratie, productie en levering van gas Productie en levering van warmte en koude Aanvullende producten en diensten Europa Inkoop en handel op Europa s meer liquide energiemarkten, zoals het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië België en Duitsland Productie en levering van elektriciteit Levering van gas Gasopslag Internationaal Handel in olie, kolen en emissiecertificaten Vereenvoudige weergave n.v. Nuon-groep n.v. Nuon Nuon Energy Productie- en leveringsbedrijf Alliander Netwerkbedrijf

3 Leeswijzer Inhoud Op verzoek van haar aandeelhouders brengt Nuon sinds 2002 jaarlijks een maatschappelijk verslag uit. Wij doen dit om verantwoording af te leggen over de maatschappelijke resultaten van het voorafgaande jaar en om inzicht te bieden in onze ambities voor de komende jaren. Algemene informatie 2 Bericht van de Voorzitter 2 Jaaroverzicht MVO in één oogopslag 8 Nuon en de maatschappij 11 Verspilde energie 12 n.v. Nuon heeft met ingang van 1 juli 2008 het bedrijf organisatorisch gesplitst in een netwerkbedrijf (Alliander) en een productie- en leveringsbedrijf (Nuon Energy). Vanaf die datum functioneren beide ondernemingen organisatorisch zelfstandig onder een financiële holding en een gezamenlijke Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen. Dit maatschappelijk verslag heeft betrekking op Nuon Energy, hierna: Nuon. Alliander brengt separaat van dit verslag een eigen maatschappelijk verslag uit. Het Nuon Maatschappelijk Verslag bevat verschillende soorten informatie: Actuele maatschappelijke thema s en de rol van Nuon binnen deze thema s; Een verdiepingslag waarin voor dezelfde thema s concreet door ons behaalde resultaten centraal staan; De Global Reporting Index; hier kan de lezer direct een bepaalde indicator en de bijbehorende resultaten vinden. Nuon past in haar maatschappelijke verslaggeving het internationale GRI-framework toe. Opmerkingen, vragen of suggesties zijn zeer welkom. Deze kunt u mailen naar sustainability@nuon.com Groene stroom bestaat 16 Op weg naar CO 2-neutraal 20 Hebben kolen toekomst? 24 Nuts of noodzaak? 30 Aandacht voor veiligheid 34 Grijs en groen 38 De verdieping 42 De prijs van energie 43 Disclaimer Per 1 maart 2009 is N.V. Nuon Energy de nieuwe statutaire naam van het productie- en leveringsbedrijf van Nuon. Indien in dit verslag wordt gesproken over wij, Nuon, Nuon Energy, de onderneming of vergelijkbare aanduidingen dan wordt daarmee bedoeld N.V. Nuon Energy (in 2008 nog genaamd: n.v. Nuon PLB Holding), haar dochtermaatschappijen en de commerciële activiteiten van Nuon Duitsland (deze activiteiten zullen in 2009 juridisch onder de N.V. Nuon Energy worden geplaatst). Nuon Energy is ontstaan uit de organisatorische splitsing per 1 juli 2008 van moedermaatschappij n.v. Nuon in een productie- en leveringsbedrijf, Nuon Energy, en een netwerkbedrijf, Alliander. De aandelen van beide ondernemingen en hun respectieve dochterondernemingen worden gehouden door n.v. Nuon. Waar wordt gesproken over n.v. Nuon of de Nuon-Groep, refereert dit aan n.v. Nuon, dus inclusief Nuon Energy en Alliander. Waar de naam Nuon gevoerd wordt in begrippen, projectnamen of andere titels (zoals Nuon Magnum en Nuon Solar Team) hebben deze betrekking op activiteiten die onder de Nuon Energy-organisatie vallen. Als gevolg van de inbreng eind 2007 van de bedrijfsactiviteiten in Nuon Energy en de per 1 juli 2008 doorgevoerde splitsing, die met terugwerkende kracht voor het gehele boekjaar 2008 van toepassing is, zijn de HRM-data en de data van het Facilitair Bedrijf, voor zowel de eerste helft van 2008 als ook voor de vergelijkende cijfers van 2007, gesplitst en toegewezen aan Nuon Energy en Alliander. Hierbij hebben wij gebruikgemaakt van gestaafde aannames. De hierop betrekking hebbende data hebben derhalve (deels) een pro forma karakter. Onderdelen van dit jaarverslag bevatten vooruitzichten op de toekomst. Deze onderdelen kunnen zonder beperking verwachtingen bevatten over toekomstige operationele resultaten, overheids maatregelen, de invloed van andere regulerende maatregelen op alle activiteiten van Nuon Energy als geheel, het aandeel van Nuon Energy en dat van haar dochterondernemingen en joint ventures in bestaande en nieuwe markten, industriële en macro-economische trends en de prestaties van Nuon Energy daarin. Dergelijke uitspraken worden voorafgegaan door, gevolgd door of bevatten woorden als gelooft, verwacht, meent, anticipeert of vergelijkbare uitdrukkingen. Deze toekomstgerichte uitspraken zijn gebaseerd op de huidige aannames over toekomstige activiteiten en zijn onderhevig aan bekende en onbekende factoren en andere onzekerheden waarvan vele buiten de invloedssfeer van Nuon Energy, waardoor toekomstige, feitelijke resultaten materieel kunnen afwijken van deze verwachtingen. Cijfers in dit verslag zijn deels RA-geverifieerd ( reasonable assurance ). Als dat het geval is, is dat in de tabel of grafiek aangegeven. Bij het ter perse gaan van dit verslag was nog niet bekend of het voorgenomen partnerschap met Vattenfall definitief doorgang zal vinden. Daarom is op plaatsen gekozen voor formuleringen als voorgenomen partnerschap en beoogd partner. Het vertrouwen van onze klanten 46 Klimaat en milieu 52 Voorzieningszekerheid 68 Publiek en privaat 73 Veiligheid 76 Werkgelegenheid 79 Overig 87 Over dit verslag 87 Assurance-rapport 91 Begrippenlijst 93 GRI-index 94

4 Kerncijfers Kerncijfers operationeel Totaal aantal fte s Opgestelde duurzame productiecapaciteit Productie duurzame energie GWh Aantal klanten in de drie kernlanden ruim 394 MW 3 mln Kerncijfers financieel Netto omzet Bedrijfsresultaat Nettowinst mln 400 mln 495 mln Belangrijkste resultaten van 2008 in vogelvlucht Milieu Opgestelde duurzame productiecapaciteit (MW) Investeringen in duurzame productiecapaciteit ( miljoen) 32 24,6 Investeringen in warmtenetten (bruto) ( miljoen) 44,5 39 Gedeelte duurzame energie in brandstofmix levering (%) 16,7 21,8 CO 2-emissie per geproduceerde kwh 1 (g/kwh) Mensen Totaal aantal medewerkers Percentage vrouwen in hoger management Werkervaringsplaatsen Step2Work Ziekteverzuim 2 (%) 3,9 4 Ongevallen met verzuim tot gevolg Betrokkenheid van medewerkers (rapportcijfer) 7,9 8 1 Dit betreft de CO2-emissiefactor van de brandstofmix energieproductie Nederland. 2 Waarde voor Nederland, exclusief deelnemingen Feenstra, Nuon Beveiliging en Rogro.

5 2 Nuon Maatschappelijk Verslag 2008 Bericht van de Voorzitter In 2008 koos Nuon voor een heldere koers. Tegen de achtergrond van splitsing in een publiek netwerkbedrijf en een productie- en leveringsbedrijf dat op de geliberaliseerde energiemarkt actief is, zet Nuon in op samengaan met een Noordwest-Europese partner. Øystein Løseth Voorzitter van de Directie Duurzame productie, CO 2 -afvang en energiebesparing zijn de brug naar een CO 2 -neutrale toekomst. Duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid zijn sleutel begrippen in het voorgenomen partnerschap. Dit blijkt uit de gekozen strategie. Nuon wil een betrouwbare energie adviseur zijn voor haar klanten en in 2050 CO 2-neutraal opereren. Dit betekent fors inzetten op energiebesparing, doorgaan met het ontwikkelen van duurzame productiecapaciteit en blijven investeren in nieuwe energietechnologieën zoals de afvang van CO 2. Als werkgever wil Nuon aantrekkelijk blijven voor nieuw talent. Een veilige werkomgeving garanderen staat hierbij bovenaan de agenda. Ook hebben maatschappelijke thema s zoals zorgen om het klimaat, een stagnerende economie en aandacht voor een betrouwbare energievoorziening invloed op de keuzes die Nuon maakt. Actief contact met onder meer klanten, NGO s, belangen- en branche organisaties en kennisinstituten is daarbij essentieel. Een gezond bedrijf is geworteld in de maatschappij en draait een goede omzet met activiteiten die aansluiten bij de verwachtingen van de omgeving. Met alleen redeneren vanuit winst en verlies kom je er niet, zeker niet op de langere termijn. Maar er moet wel altijd een goede commerciële basis zijn voor onze strategische keuzes. Daarnaast houden wij rekening met de belangen, overwegingen en soms ook de zorgen van mensen en organisaties in de wereld om ons heen. Zo n koers leidt tot duurzame resultaten. Voor de aandeelhouders, voor onze klanten, onze medewerkers, het milieu en de maatschappij waar wij deel van uitmaken. Betrouwbare energieadviseur Wij bieden onze klanten interessante producten en diensten tegen gunstige voorwaarden. Maar tegelijkertijd helpen wij hen om energieverspilling tegen te gaan en daarmee geld te besparen. Bijvoorbeeld door het plaatsen van een hr-ketel, energiebesparingadviezen of het aanbrengen van isolatie. Zo gaan duurzaamheid, kostenreductie voor de klant en commerciële activiteiten hand in hand. Nuon is met recht expert te noemen op het gebied van energiebesparing; op het voorkomen van onnodig energieverbruik en het verbeteren van energie-efficiëntie, met behoud van comfort voor de klant.

6 Bericht van de Voorzitter 3 Om deze strategie te ondersteunen hebben wij in 2008 Rogro overgenomen, een groep gespecialiseerde isolatiebedrijven. Ook hebben wij door het aanbieden van een financieringsconstructie voor particulieren de drempel verlaagd om te investeren in energiebesparende maatregelen. Deze koers willen wij in 2009 doorzetten en zo koploper zijn op het gebied van energiebesparing. Ook zijn er aandachtspunten. Zo hebben wij ervaren dat het goed uitleggen van het verhaal rond de productie en herkomst van groene stroom best ingewikkeld is. Een ander voorbeeld zijn de cijfers in de leveringsmix (stroometiket) en de brandstofmix voor productie. Dit blijken erg abstracte begrippen te zijn die een gedegen toelichting nodig hebben. Brug naar een duurzame energietoekomst Samen met beoogd partner Vattenfall wil Nuon in 2050 CO 2-neutraal opereren. Om dit doel te bereiken investeren wij gelijktijdig in duurzame productiecapaciteit, de ontwikkeling van duurzame technologieën en het terugdringen van CO 2-uitstoot. Hiervoor is in 2008 een strategisch plan geschreven dat dit jaar verder wordt uitgewerkt. Nuon gelooft dat grootschalige afvang en opslag van CO 2 niet alleen mogelijk is, maar ook noodzakelijk om de overgang naar een meer duurzame energietoekomst te maken. Want om de voorzieningszekerheid in Nederland te garanderen kunnen wij voorlopig nog niet zonder fossiele brandstoffen. Maar de toepassing van onder meer CO 2-afvang en -opslag maakt die manier van elektriciteit produceren wel een stuk schoner. Ik ben er trots op dat Nuon het lef heeft om in Nederland het voortouw te nemen in de afvang van CO 2. Inmiddels is er een proef met CO 2-afvang van start gegaan bij onze centrale in Buggenum. De ervaring en kennis die wij hier opdoen, willen wij inzetten bij de geplande Nuon Magnum-centrale in Groningen, de grootste centrale in zijn soort in Noordwest-Europa. In 2009 willen wij ook flink inzetten op windenergie. Voor onder meer drie grote windparken op zee lopen concessie-aanvragen en er zijn verschillende plannen voor windparken op land. Op dit moment werken wij aan de verdere opbouw van de afdeling Renewables (tot 70 medewerkers) om kennis en expertise rond duurzame energie effectief te bundelen. Aantrekkelijk werk in een veilige omgeving Ook de arbeidsmarkt is in beweging. Ervaren krachten en vers bloed: wij hebben goede medewerkers nodig om onze ambitieuze doelstellingen te bereiken. Daarom zetten wij de deur wijd open voor talent. Hier horen ook traineeships en werkervaringtrajecten bij. Zowel voor pas afgestudeerde academici als voor jongeren met een achterstand op de arbeidsmarkt. Zij kunnen in een gecombineerd werk-leertraject bij Nuon aan de slag. Speerpunt in onze rol als werkgever is het bieden van een veilige werkomgeving. Hier moeten wij een volgende stap in maken. Dit vraagt van de medewerkers aandacht voor veiligheid en van het bedrijf beleid waar die veilige omgeving een logisch gevolg van is. Een van mijn persoonlijke hoogtepunten afgelopen jaar, en niet alleen omdat ik fervent hardloper ben, was de sponsorloop voor stichting de Regenboogboom die medewerkers hadden georganiseerd. Geweldig dat zo veel collega s hebben meegedaan. Daar spreekt een enorme betrokkenheid uit. Dit wordt een spannend jaar. Ik denk dat wij met trots terug kunnen kijken op 2008 en met een heldere koers voor 2009 vol ambitie vooruit kunnen. Amsterdam, 11 mei 2009 Øystein Løseth Voorzitter van de Directie

7 4 Nuon Maatschappelijk Verslag 2008 Jaaroverzicht 2008 Januari Eurocommissaris Piebalgs bezoekt centrale Buggenum Europees Commissaris Piebalgs bezoekt de Nuon-kolen vergassingscentrale in Buggenum. Voordelen van de kolen vergassingstechniek zijn de lage emissies in vergelijking met gewone kolencentrales en de mogelijkheid om CO 2 af te vangen voorafgaand aan de elektriciteitsproductie. Bouwcontract gasgestookte deel Nuon Magnum Op 1 februari tekent Nuon het contract voor de bouw van het gasgestookte deel van elektriciteitscentrale Nuon Magnum met het Japanse Mitsubishi. Het bouwcontract vertegenwoordigt een waarde van ruim 1 miljard. Nuon Magnum is een multi-fuel centrale waarmee uiteindelijk ruim twee miljoen huishoudens van elektriciteit kunnen worden voorzien. Februari Maart Stimuleren van technici in spe In maart ondertekent Nuon een convenant met de ROC s in Amsterdam, Leiden, Heerhugowaard en Hoorn dat voorziet in het aanbieden van stageplaatsen voor zowel mbo-studenten als -docenten. De doelstelling is om beroepsonderwijs en praktijk nog beter op elkaar te laten aansluiten en om meer jongeren te interesseren voor een loopbaan in de techniek. Nuon is helder over MVO Het ministerie van Economische Zaken heeft voor de vierde keer onderzoek laten uitvoeren naar de transparantie van maatschappelijke jaarverslagen van Nederlandse bedrijven. In de Transparantie Benchmark van 2008, waarin het maatschappelijk verslag van 2007 is beoordeeld, heeft Nuon een score behaald van 78 punten. Nuon neemt daarmee een gedeelde 10 e plaats in op de Transparantieladder van de 175 onderzochte ondernemingen. Forse uitbreiding Nuonactiviteiten in Duitsland De Duitse activiteiten van Nuon worden in 2008 fors uitgebreid. Nuon kondigt aan om in Potsdam en Midden-Duitsland van start te gaan met het aanbieden van lekker Strom. Ook zal een aansluiting van Nuons eigen gasopslag in Epe op het Duitse gasnet worden gerealiseerd. Deze aansluiting wordt naar verwachting in 2009 in gebruik genomen. Topwerkgever en in top 10 Beste Werkgevers Onderzoek Voor 2008 mag Nuon zich van CRF (Corporate Research Foundation) opnieuw Topwerkgever noemen. CRF verzamelt gegevens over onder meer arbeidsvoorwaarden, interne promotiekansen, werkomstandigheden en opleidingsmogelijkheden. In oktober wordt bovendien bekend dat Nuon op de negende plaats staat in het Intermediair Beste Werk gevers Onderzoek. Intermediair combineert hiervoor twee onderzoeken: dat naar de beste arbeidsvoorwaarden en dat naar de tevredenheid van de werknemers.

8 Jaaroverzicht Bouw Nuon Magnum voorlopig stilgelegd De bouw van Nuon Magnum wordt voorlopig stilgelegd vanwege het schorsen van de vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet. De Raad van State oordeelde dat de bevoegdheden voor het gebied van de Waddenzee niet alleen bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) berusten, maar ook bij de provincie Fryslân. Juni April Mei Nuon neemt Rogro over Begin april neemt Nuon Rogro over, specialist op het gebied van isolatie. Met deze overname kan Nuon haar klanten een nog breder pakket aan energiebesparende producten en diensten bieden. Woningisolatie kan een flinke bijdrage leveren aan energiebesparing en het reduceren van CO 2-uitstoot. Bestuurswissel Ludo van Halderen (61) treedt per 23 april 2008 terug als voorzitter van de Raad van Bestuur van Nuon. De Raad van Commissarissen van Nuon benoemt Øystein Løseth (49) tot directie voorzitter. Løseth kwam in 2003 naar Nuon en is sinds 1 januari 2006 lid van de Raad van Bestuur. Energiebewust met Nuon Nederlamp Met de Nuon Nederlamp zet Nuon tijdens het EK Voetbal in mei de campagnes rondom energiebewustzijn op ludieke wijze voort. De Nuon Nederlamp laat zien dat een spaarlamp móói kan zijn en stimuleert alle Oranjefans bewust om te gaan met energie. Ook de Amsterdamse Magere Brug kleurt oranje door lampen. Wethouder Marijke Vos spreekt namens de gemeente haar sympathie uit voor deze actie. Acquisitie gasexploratieen productieonderneming Begin juni koopt Nuon 100% van de aandelen van Burlington Resources Nederland Petroleum B.V. (Burlington) van ConocoPhillips. Burlington beschikt over een brede portefeuille van activiteiten, waaronder ontwikkeling en productie van gasvelden en gasverwerkings installaties.

9 6 Nuon Maatschappelijk Verslag 2008 Internationale samenwerking Sinds 1 juli is n.v. Nuon voorbereid op de splitsing in een netwerkbedrijf en een productie- en leveringsbedrijf. Voor het productie- en leveringsbedrijf kiest Nuon samen met de aandeelhouders en commissarissen voor samenwerking met een internationale partner. Hiermee versterkt Nuon haar strategische positie op de energiemarkt. Juli Augustus Start bouwrijp maken Zoneiland Almere De gemeente Almere is begonnen met het bouwrijp maken van de grond voor het Zoneiland dat warmte gaat leveren in de nieuwe wijk Noorderplassen- West. Begin 2009 jaar start Nuon met de daadwerkelijke bouw en de montage van de zonnecollectorvelden. September Duurzame koeling met water Ouderkerkerplas In 2009 gaat Nuon op duurzame wijze gebouwen koelen in Amsterdam Zuidoost. Het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht heeft toestemming gegeven voor gebruik van het water van de Ouderkerkerplas. Het gebruik van deze natuurlijke koudebron leidt tot een CO 2-reductie van 75% ( ton per jaar) en bovendien tot verbetering van de waterkwaliteit in de plas. Concessieaanvragen wind parken voor Belgische kust Nuon heeft concessieaanvragen ingediend voor de ontwikkeling, bouw en exploitatie van twee grote windparken voor de Belgische kust. De eerste aanvraag werd samen met Electrawinds gedaan, de tweede samen met Electrawinds en C-Power Holdco. Deze concessieaanvragen zijn ontvankelijk verklaard. Als de concessies worden toegewezen kunnen vergunningen worden aangevraagd. Investeringsfonds voor duurzame energieprojecten Na lancering van een investeringsfonds voor energiegerelateerde innovaties in februari, benoemt Nuon in augustus Albert Fischer tot directeur en krijgt het fonds de naam Yellow & Blue. Het fonds investeert in technologie die schone energie en efficiënt energiegebruik oplevert. In december volgt de eerste investering, en wel in het Nederlandse bedrijf Locamation, dat een technologie heeft ontwikkeld voor het intelligent beheren van het elektriciteitsnetwerk. Nuon verlaagt drempel tot investeren in energie besparing Op 3 september presenteert Nuon aan minister Cramer van VROM een oplossing waarmee de drempel voor investeringen in energiebesparende maatregelen wordt verlaagd. Door een financieringsconstructie wordt de besparing die klanten realiseren op hun energiekosten gebruikt om een investering in bijvoorbeeld isolatie te betalen.

10 Jaaroverzicht Ontwikkeling van een van de grootste Nederlandse windparken Nuon-dochter WEOM en 63 agrariërs gaan een samenwerkingsovereenkomst aan die moet leiden tot een windpark van minstens 108 MW in de gemeente Zeewolde. Het streven is om het windpark in 2012 in gebruik te nemen. Oktober November Feestelijke opening van windpark Echteld Ruim honderd genodigden wonen de opening bij van Windpark Echteld door de Gelderse gedeputeerde Annelies van der Kolk. Het windpark bestaat uit vier windturbines met een gezamenlijke capaciteit van 8 MW. Ruim huishoudens kunnen hiermee van stroom worden voorzien. Sponsorcontract Nuon Solar Team bouw Nuna5 Na vier eerdere successen heeft Nuon wederom een sponsorovereenkomst getekend met het Nuon Solar Team. Ditmaal voor de bouw van Nuna5 en deelname aan de tiende World Solar Challenge. Voertuigen op zonneenergie uit diverse landen strijden in Australië voor een eerste plaats in deze ruim kilometer lange race van Darwin naar Adelaide. December Ontwikkelingen in zonne-energie In oktober bereikt Nuon een aantal mijlpalen op het gebied van zonne-energie. Zo opent Nuon-directielid Doede Vierstra de eerste zonne-energiecentrale van Mali op initiatief van de Foundation Rural Energy Services (FRES), opgericht door Nuon in Ook starten Nuon en de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) gezamenlijk een onderzoeksprogramma naar nieuwe omzettingsprincipes, structuren en materialen voor zonnecellen. Ten slotte is de Nuon Helianthos-proeffabriek voor de productie van zonnecelfolie in gebruik genomen. Nuon bouwt extra gasbuffer in Epe (Duitsland) In november tekent Nuon een contract met aannemer Joint Venture Papendrecht voor de uitbreiding van haar gasopslag in Epe (Duitsland). Het gaat om drie extra cavernes (ondergrondse holtes) voor de opslag van in totaal 80 miljoen m 3 aardgas, naast de bestaande opslag van 140 miljoen m 3. Hiermee kan Nuon beter inspelen op dagelijkse schommelingen in vraag en aanbod op de gasmarkt. Naar verwachting kan de nieuwe opslag capaciteit in 2011 in gebruik worden genomen. Fryslân geeft groen licht voor Nuon Magnum In december geeft de provincie Fryslân een vergunning af in het kader van de Natuurbeschermingswet voor elektriciteitscentrale Nuon Magnum. Deze was eerder geschorst. Begin december gaf het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) al groen licht. Een volgende stap in het proces is de verlening van een nieuwe vergunning in het kader van de Wet milieubeheer door de provincie Groningen.

11 8 Nuon Maatschappelijk Verslag 2008 MVO in één oogopslag Nuon is een inspirerend energiebedrijf dat blijvende waarde en groei creëert door grenzen te verleggen. Om invulling te geven aan deze missie werken wij vanuit de volgende visie. Wij willen een internationaal, geïntegreerd energiebedrijf zijn dat: Financiële resultaten boekt waarmee we tot het topsegment behoren; Een betrouwbare energieadviseur is voor onze klanten; Toonaangevend is in het terugdringen van CO2-uitstoot; Een aantrekkelijke werkgever is. Duurzaamheid als integraal onderdeel van de bedrijfsstrategie Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent voor ons dat we een zorgvuldige afweging maken ten aanzien van de zorg voor het milieu, de belangen van klanten, van onze medewerkers en van de samenleving. Financieel rendement gaat zo hand in hand met maatschappelijk rendement. Nuon brengt maatschappelijk verantwoord ondernemen vanuit drie rollen in de praktijk: Nuon als energiebedrijf; Nuon als werkgever; Nuon in de maatschappij. Nuon als energiebedrijf Nuon wil een vooraanstaande positie innemen in duurzame productiecapaciteit, energiebesparing en energie-efficiëntie. Het is onze ambitie om in 2050 CO 2-neutraal te zijn. Daarom zetten wij in op duurzame opwekcapaciteit en duurzame energietechnologieën. Daarnaast helpen wij onze klanten met het realiseren van energiebesparing door het geven van energieadvies en het aanbieden van besparingproducten. Nuon als energiebedrijf <<D_1_2-T1a>> Onze ambities Actielijnen Activiteiten Vooraanstaande positie in duurzame productiecapaciteit: CO2-neutraal in 2050 Vooraanstaande positie in energiebesparing en energie-efficiëntie Betrouwbare energieadviseur voor onze klanten Duurzaamheid en transparantie in bedrijfsvoering Vergroten duurzame productiecapaciteit Zo schoon mogelijk inzetten fossiele brandstoffen Investeringen in innovatieve duurzame energietechnologie Aanpassen bestaande installaties op basis van de best beschikbare technologie Realiseren van energiebesparing bij onze klanten Ketenmanagement Duurzaam energiegebruik eigen faciliteiten 32 miljoen geïnvesteerd in ontwikkeling duurzame productiecapaciteit in 2008 Totaal opgesteld duurzaam vermogen in MW Productie van GWh duurzame energie in 2008 Proef CO2-opvang in centrale Buggenum voortgezet Verdere ontwikkeling Nuon Magnum met mogelijkheid tot afvang CO2 Investering gedaan in technologie slim netwerk via Yellow & Blue Proeffabriek zonnecelfolie Nuon Helianthos gebouwd In ,5 miljoen geïnvesteerd in warmtenetwerken Verdere impuls duurzame koeling door gebruik natuurlijk koud water Vergunningen in het kader van Europese IPCC-normen Verder verhogen rendement centrales Focus op energiebesparingproducten zoals hr-ketels en isolatie van woningen Lancering landelijke campagne om verspilling van energie tegen te gaan Energieadviezen voor onze zakelijke klanten Nader invullen Corporate Social Responsibility Policy ten aanzien van onder andere inkoop en sourcing van grondstoffen Energiebesparingmaatregelen in eigen gebouwen Maximale toegankelijkheid van producten en diensten Certificering en standaarden Maatschappelijk verslag volgens Global Reporting Index (GRI), niveau A-plus Maximaliseren klanttevredenheid Verhoging klanttevredenheid van 84% in 2007 tot 89% in 2008 op de Nederlandse consumentenmarkt

12 MVO in één oogopslag 9 Nuon als werkgever Als werkgever vinden wij het vooral belangrijk onze werknemers een veilige werkomgeving te bieden en een vooraanstaande positie in te nemen als aantrekkelijke werkgever. Nuon in de maatschappij Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent voor ons óók een actieve dialoog met belangen- en milieuorganisaties, vakbonden, klanten, gemeenten, provincies en de landelijke overheid en politiek. Wij streven daarin naar transparantie richting onze stakeholders en een grote maatschappelijke betrokkenheid van medewerkers. Nuon als werkgever <<D_1_2-T1b>> Onze ambities Actielijnen Activiteiten Medewerkersbestand is afspiegeling van de samenleving Vooraanstaande positie als aantrekkelijke en veilige werkgever Bevorderen diversiteit in medewerkersbestand Veiligheid Opleiding en training Gezondheid- en verzuimmanagement Betrokkenheid Actief sturen op hoger percentage vrouwen in management development-programma s Verdere organisatie activiteiten van WINergy, het vrouwennetwerk van Nuon Activiteiten MegaWatt, het jongerennetwerk van Nuon 54 langdurig werkloze jongeren zijn begonnen aan een werkervaringtraject in ons Step2Work programma Start veiligheidsprogramma om veiligheids structuur en veiligheidsbewustzijn verder te ontwikkelen Veiligheid eerste bespreekpunt wekelijkse agenda Directie Nuon medewerkers volgen een opleiding via Alliander College 827 medewerkers doen mee aan het Duurzaam Fit-programma Medewerkerbetrokkenheid komt in 2008 uit op een 7,9 (10-punts schaal) Nuon in de maatschappij <<D_1_2-T1c>> Onze ambities Actielijnen Activiteiten Actieve dialoog met maatschappelijke stakeholders Partnerschappen met Natuurmonumenten en Foundation Rural Energy Services (FRES) Strategische stakeholderdialoog Energiebesparende maatregelen met Natuurmonumenten, zoals bouw klimaat neutrale demo-blokhut in Klimaatbos, installatie zonnepanelen en energie uit aardwarmte Samenwerkingsovereenkomst tussen Nuon, FRES en Buitenlandse Zaken Gestart met toewerken naar maatschappelijk convenant Noord-Nederland ten behoeve van Nuon Magnum Betrokkenheid aandeelhouders in splitsings- en partneringproces Activiteiten voor specifieke stakeholdergroepen, zoals klantenpanels, service calls klankbordengroepen, werkbezoeken, etc. Grote maatschappelijke betrokkenheid van medewerkers Nuon Foundation vrijwilligers actief sinds oprichting in besteed aan goede doelen Sponsorloop georganiseerd voor stichting de Regenboogboom, ruim 150 medewerkers namen deel, totale opbrengst ruim Omdat de Nuon Foundation in 2008 ongesplitst was, hebben de gerapporteerde cijfers betrekking op een gezamenlijke inspanning van Nuon en Alliander.

13 10 Nuon Maatschappelijk Verslag 2008 Social Responsibility Index Directie en divisies <<D_1_2-T1c>> Ambitie Doelstelling Resultaat 2008 Vooraanstaande positie in energiebesparing en energie-efficientie Medewerkersbestand is afspiegeling van de samenleving Klanttevredenheid Installatie van zonnepanelen Verkoop van hr-ketels Sustainability products & services als percentage van het aantal klanten elektriciteit in Nederland is 5,5% Werkervaringsplaatsen creëren voor 120 personen uit de doelgroep Nuon is 3 van de 4 kwartalen de beste in klanttevredenheid Installatie van zonnepanelen Verkoop van hr-ketels Het percentage sustainability products & services als percentage van het aantal klanten elektriciteit is 7,5% Voor 151 personen uit de doelgroep zijn werkervaringsplaatsen gecreëerd 1 Nuon was 1 van de 4 kwartalen de beste in klanttevredenheid De oprichting van een onafhankelijke netbeheerder Het bedrijf n.v. Nuon heeft per 1 juli 2008 een economisch onafhankelijke netbeheerder De economisch onafhankelijke netbeheerder Alliander is tijdig opgericht 1 Genoemde aantallen betreffen werkervaringsplaatsen bij Nuon Energy en Alliander.

14 Nuon en de maatschappij 11 De thema s in dit verslag zijn gebaseerd op maatschappelijke dilemma s en discussies die ook Nuon aangingen. Welke rol speelde Nuon in die issues? Welke meningen leefden er in de maatschappij en wat was ons standpunt? Welke acties heeft Nuon ondernomen en tot welke resultaten heeft dat geleid? Hierover gaan de hoofdstukken in Nuon en de maatschappij. Nuon en de maatschappij Verspilde energie De prijs van energie Groene stroom bestaat Op weg naar CO 2 -neutraal Het vertrouwen van onze klanten Klimaat en milieu Hebben kolen toekomst? Nuts of noodzaak? Voorzieningszekerheid Publiek en privaat Aandacht voor veiligheid Grijs en groen Veiligheid Werkgelegenheid

15 Verspilde energie

16 Energie kostte een huishouden in 2008 ruim per jaar. Het tegengaan van energieverspilling is de meest effectieve manier om deze kosten te verlagen en spaart bovendien het milieu. Verspilde energie De kosten voor energie worden bepaald door twee componenten: de prijs en de afgenomen hoeveelheid. De basis voor de tarieven vormen de grondstofprijzen voor energie. De inkoopprijzen worden vervolgens bepaald door vraag en aanbod op de energiemarkt, waar energiebedrijven gas en elektriciteit inkopen. Deze energie wordt vervolgens aangeboden in de vorm van verschillende soorten contracten, voorzien van exacte tarieven en voorwaarden. Hieruit maakt de consument zijn keuze. Op de hoeveelheid afgenomen energie heeft de consument grote invloed: zo n 30% van de energie die een gemiddeld huishouden jaarlijks betaalt is ongemerkt verbruikt. In feite verspilde energie. Verstandig omgaan met energie kan een besparing tot 500 per jaar opleveren, waarbij niet hoeft te worden ingeleverd op comfort. Erik Roddenhof, Marketing Directeur Nuon Consumentenmarkt: De thermostaat hoeft geen graadje lager als je huis goed geïsoleerd is. Energie verspillen is zinloos.

17 14 Nuon Maatschappelijk Verslag 2008 Verspilde energie Opbouw energierekening 1 Levering 2 Netbeheer 3 Energiebelasting 4 BTW Energiekosten: Gemiddeld 5,3% van het huishoudinkomen Verspilde energie: zo n 30% van het totale energieverbruik Energiebesparing in 2008: zonnepanelen hr-ketels energielabels energieadviezen aan consumenten Ruim m 2 isolatie aangebracht Persoonlijke drijfveren Mensen blijken verschillende motieven te hebben om energie te besparen. Er zijn mensen die reageren op financiële prikkels, energie besparen levert direct financieel voordeel op. Daarnaast is er een groep die gevoelig is voor milieuaspecten en er zijn personen die vooral gedreven worden door hedonistische motieven en voor wie comfort een vereiste is, stelt Linda Steg, universitair hoofddocent omgevingspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Uit onderzoek komt ook naar voren dat mensen met een laag inkomen het acceptabeler vinden om hun gedrag te veranderen en dat mensen uit hogere inkomensgroepen meer voelen voor investeren in technologie. Voor alle eerdergenoemde groepen geldt dat mensen het meest gemotiveerd worden om energie te besparen door energieadviezen op maat: stem adviezen af op persoonlijke drijfveren en laat zien wat er concreet bespaard kan worden in hun situatie. Deze stelling vormt het beginpunt van een gesprek tussen Erik Roddenhof, Marco de Goede van de Amsterdamse GroenLinks-fractie en Paul Tuijp, Milieucoördinator bij woningcorporatie Ymere. Zij wisselden met elkaar van gedachten over koopkracht en energie. Een herkenbaar verhaal, vindt Paul Tuijp. De financiële prikkel is voor het merendeel van onze huurders inderdaad enorm belangrijk, want voor hen is een investering in energiebesparing echt een aanslag op het budget waar je van rond moet komen. Erik Roddenhof: Daarom geloof ik in het concept dat wij het afgelopen jaar in de markt hebben gezet waarbij je bijvoorbeeld spaarlampen betaalt uit de besparing op je energierekening en het maand bedrag naar beneden wordt bijgesteld als de investering is terugbetaald. Per jaar maken wij honderdduizenden van dat soort afspraken. Voor grotere investeringen biedt Nuon financiering via een financiële partner aan.

18 Verspilde energie Nuon en de maatschappij 15 Marco de Goede vult aan: Wat wij merken binnen GroenLinks is dat voor onze achterban de schuldgedachte meespeelt. Energie besparen moet een beetje pijn doen, je moet voelen dat je goed bezig bent. En mensen willen snel resultaat zien van hun actie, willen beloond worden. Dus moet je besparing direct zichtbaar maken. Je moet het gevoel krijgen dat wat jij doet, effect heeft. Erik Roddenhof: Eens. Daarom ontwikkelen wij nu een display dat laat zien wat je werkelijke energieverbruik is en aangeeft wat je op dat moment kunt doen om je verbruik te verlagen. Financiering van besparing Kosten en regelgeving lijken de grootste drempels bij het tegengaan van energieverspilling. Marco de Goede: Voorfinanciering van energiebesparende maatregelen is echt belangrijk. Ik wil best iets aan mijn huis doen, maar wie verzekert mij dat ik dat terugverdien? In de politiek wordt gesproken over subsidiëring van bijvoorbeeld isolatie. Erik Roddenhof: Wil je echt grote stappen maken dan moet er iets ontstaan dat subsidieonafhankelijk is. Nuon is dit jaar begonnen met het aanbieden van isolatie en dat verdient de klant heel snel terug. Wij verkopen nu naar de capaciteit die we kunnen leveren en niet naar de marktvraag. Economisch gezien is isolatie voor een klant een hele goede investering. Paul Tuijp beaamt dit: Isolatie is typisch een stap die vanuit Ymere grootschalig wordt opgepakt. Rendabel, goed voor de woningen en goed voor de huurders; win-win-win. Is subsidie dan niet nodig? Erik Roddenhof: Het zou goed zijn om bij subsidies meer te kijken naar wat de markt zelf kan en naar wat de markt alleen niet lukt. Neem spaarlampen: met een klein duwtje vanuit de overheid gaat dat nu bijna vanzelf. Producten zoals zonnepanelen en hr ++ -glas kunnen op dit moment wel weer stimulering gebruiken, waarbij het belangrijk is dat de subsidieregeling eenvoudig en toegankelijk is; veel stokt nu in regelingen. Een simpele aankoopsubsidie is procesmatig goedkoop, begrijpelijk en je geeft mensen direct boter bij de vis. Als je pas achteraf geld krijgt, haken meer mensen af. 16 miljoen energieproducenten En wat brengt de toekomst? Marco de Goede: Mensen moeten kunnen gaan verdienen aan energie door die zelf te produceren en te verkopen. Dan is een hoge energieprijs zelfs goed, want de terugverdientijd van bijvoorbeeld een zonnepaneel wordt daarmee sterk verkort. Ook Erik Roddenhof ziet een situatie voor zich waarin het energiebedrijf individueel geproduceerde energie distribueert en hiervoor prijzen afspreekt met klanten. Nuon is nu al steeds meer een energieadviseur in plaats van puur een leverancier. Ik denk dat we het straks met klanten hebben over maandbedragen voor comfort in plaats van energietarieven. Hierbij nemen energiebedrijven de verantwoordelijkheid voor de hr-ketel, voor isolatie enzovoorts en krijgt de klant licht en warmte. Hiermee versimpel je de keuzes voor de klant en worden de maandlasten nog beter beheersbaar. Step2Save Alle energiebesparende activiteiten dragen bij aan de overheidsdoelstellingen voor een schonere energieproductie en minder CO 2- uitstoot. In het rijtje initiatieven hoort ook Step2Save thuis, een project dat draait om laagdrempelige energiebesparing. Daarbij slaat Step2Save meerdere vliegen in één klap: bewoners van sociale huurwoningen worden geholpen met besparen op hun energie nota door adviezen en producten uit de energiebox, zoals spaarlampen en standbykillers. Dit levert een besparing op van gemiddeld 80 per jaar en scheelt zo n 200 kg CO 2-uitstoot per huishouden. Bovendien zijn de Step2Save- medewerkers werkloze jongeren die nu door opleiding en goede begeleiding een kans krijgen op de arbeidsmarkt. Step2Save is in 2007 opgestart door de gemeente Amsterdam, woning corporaties Far West en Ymere, Philips en Nuon, en wordt in de loop van 2009 in heel Nederland aangeboden. In 2008 zijn er zo n energieboxen uitgedeeld Dit heeft een besparing van ongeveer 2 miljoen kg CO 2 opgeleverd (zie ook pagina 86) Lees meer over de prijs van energie vanaf pagina 43.

19 Groene stroom bestaat

20 De bewuste burger koopt scharreleieren, scheidt papier en glas van het overige afval en kiest voor groene stroom. Maar heeft het zin om te kiezen voor groene stroom? Bestáát groene stroom eigenlijk wel? Groene stroom bestaat Elektronen hebben geen kleur. De stroom die uit het stopcontact komt is een mix van elektriciteit uit allerlei bronnen in Noordwest-Europa, van gascentrales tot windmolens en van kolencentrales tot kernreactoren. Op het moment dat stroom vanaf het elektriciteitsnet aan een klant wordt geleverd kun je niet meer zien hoe die is geproduceerd en waar die vandaan komt. Daarom wordt de herkomst van groene stroom vastgelegd in zogenaamde garanties van oorsprong die worden afgegeven bij de productie. Als een klant kiest voor groene stroom, levert de energieleverancier evenveel garanties van oorsprong in bij de overheid als de klant aan elektriciteit heeft verbruikt. Dit wordt in Nederland gecontroleerd door de overheid. Zo ben je er als klant van verzekerd dat de groene stroom die je afneemt ergens in Europa duurzaam is geproduceerd uit zon, wind, water of biomassa.