La Liberté guidant le peuple. Namen en studentennummers: Jiska van der Meer, Elena Diepstraten,

Transcriptie

1 La Liberté guidant le peuple Namen en studentennummers: Jiska van der Meer, Elena Diepstraten, Klas: B02 Cursusnaam: Narrativiteit Cursuscode: JDE-NARRAT.2v-14 Cursusjaar: Periode: A Docent: Pauline Fuhri Snethlage Datum: Opdracht: Analyse 1

2 Inleiding Wij hebben vanuit het vak narrativiteit de opdracht gekregen om een verhaalanalyse te schrijven. De verhaaluiting die wij voor deze analyse hebben gekozen is een schilderij. Een schilderij is een krachtig medium die in één oogopslag een verhaal kan vertellen zonder dat er woorden voor nodig zijn. De kracht van dit medium interesseert en inspireert ons, vandaar dat wij gekozen hebben om een schilderij te analyseren. Het schilderij wat wij gekozen hebben is La Liberté guidant le peuple, of in het Nederlands ook wel De vrijheid leidt het volk. Dit is een schilderij van de Franse schilder Enqène Delacroix. Dit schilderij hebben wij gekozen omdat dit schilderij een van de bekendste en meest nagevolgde schilderijen in de geschiedenis van de Franse schilderkunst is. Dit schilderij is zo bekend omdat het de vrijheid verbeeld die gewonnen is na de Julirevolutie. Ook hebben wij dit schilderij gekozen omdat er veel te zien is en hiermee dus goed te analyseren is. Opbouw Aristoteles Begin en einde van Aristoteles De tijdsaanduiding die het schilderij aangeeft is in medias res (in het midden van het verhaal). Als kijker arriveren wij wanneer het verhaal al enige tijd bezig is. Hierdoor missen wij de expositie, waardoor het verhaal dus onmogelijk Ab ovo (vanaf het begin) kan zijn. In het schilderij zien we veel flashbacks terugkomen die zijn samengevoegd in één beeld. Zo zien wij de verhaallijn van de burgers die links achter in het schilderij te zien zijn. Ze zijn in opstand en midden in de driedaagse burgeroorlog die zij voerde tegen Karel X. Ook zien we de verhaallijn van de vrouw Marianne. Haar lichaam wordt hoog en stevig gepresenteerd ten opzichte van de rest. Haar ontblote bovenlijf staat voor kwetsbaarheid en dus moed. Ook heeft de vrouw een frygische muts op, welke wijst op vrijheid. Op het schilderij zie je niet hoe dit is ontstaan, maar je ziet de uitkomst van een verhaal dat zich al heeft afgespeeld. Je weet dus dat zij de strijd heeft overwonnen met kwetsbaarheid en moed. En hierdoor uiteindelijk vrijheid gecreëerd is. Ook zien we onderin het schilderij de verhaallijn van de omgekomen burgers en soldaten. Deze zijn omgekomen in de strijd, wat ook weer aangeeft dat de strijd al even bezig is en bijna ten einde is. 7 fasen opbouw van Aristoteles Expositie De koning van Frankrijk was in 1830 Karel X. Na Napoleon was Frankrijk een constitutionele monarchie geworden, echter Karel X leidde Frankrijk als een monarchie. Tegelijkertijd kwam Frankrijk in financiële crisis. In een poging om het parlement meer naar zijn hand te zetten, legde hij strenge regels op stemrecht en persvrijheid. De expositie is niet terug te zien in het schilderij, omdat het schilderij in medias res is geschilderd. Motorisch moment De woede onder burgers groeide, hierdoor kwam een drie-daagse burgeroorlog tegen Karel X op stand. Men kan die motorisch moment terugvinden op het schilderij aan de linkerkant. Een groep burgers, te herkennen aan hun kledij en soort wapens, is een gevecht met een groep Franse soldaten. Conflictontwikkeling De burgers zouden pas stoppen met vechten als Karel X een deel van zijn macht zou inleveren. Dit is ook deels terug te zien in het schilderij, als men genoeg kennis heeft over de geschiedenis. De vlag die de half ontblote vrouw vasthoud, was in die tijd niet de vlag van Frankrijk. De vlag staat symbool voor de constitutionele monarchie. De vlag die Karel X hanteerde was een vlag met de Franse lelie erop.

3 Keerpunt De burgers begonnen de oorlog te winnen, waardoor Karel X steeds meer onder druk kwam te staan. Dit zie je terug aan de overleden Franse soldaten die op de grond liggen en worden overlopen door het burgerleger. Climax Na drie dagen vechten, stapt Karel X op en is hij niet langer meer koning van Frankrijk. Omdat het schilderij werd geschilderd, wordt de vrijheid symbolisch weergeven in het schilderij. Namelijk als de vrouw met de bajonet, een geweer en een Franse vlag. Ommekeer/kentering De liberale neef van Karel X, Louis-Philippe, kwam aan de macht en ging Frankrijk leidde als een constitutionele monarchie. Dit is niet terug te zien in het schilderij, omdat het in in medias res is geschilderd. Afwikkeling Nog steeds hadden maar mensen stemrecht in Frankrijk. Ook dit is niet terug te zien in het schilderij. Conflicttype(n) van Aristoteles Het verhaal in het schilderij heeft een rationeel conflict. Een rationeel conflict is een conflict zich tussen mensen onderling afspeelt. Dit conflict is ook uitgebeeld op het schilderij. Het conflict van de burgers tijdens de burgeroorlog kun je zien op het schilderij. Je ziet rechts in beeld de burgers die klaarstaan om te vechten. Deze hebben hadden een relationeel conflict met de omgekomen mensen die vooraan op de grond liggen. Ook is er een relationeel conflict tussen de burgers en koning Karel X. Alleen deze is niet goed in het schilderij te zien. Het conflict met de burgers is wel afgebeeld in het schilderij. Maar koning Karel X staat nergens afgebeeld op het schilderij. Wel is de uitkomst van dit conflict te zien, namelijk het symbool voor de vrijheid: de vrouw Marianne. Vladimir Propp Verhaalopbouw Bij het analyseren van het schilderij kun je meteen al een aantal kenmerken van Propp herkennen. Hieronder een paar kenmerken: #11 De held gaat van huis weg Het burgerleger dat vechtend optrekt naar de koninklijk paleis #16 De held en de schurk gaan een direct gevecht aan De gevecht tussen burgers en soldaten. #17 De held krijgt een merkteken of voorwerp De Franse vlag die de vrouw vasthoudt staat symbool voor meer vrijheid. #18 De schurk wordt verslagen De verslagen Franse soldaten die op de grond liggen. Tijd De verteltijd Dit ligt eraan hoeveel tijd de aanschouwer nodig heeft om alle elementen in het schilderij te analyseren. Dit kan van 1 minuut tot een uur duren. Het hangt af van de persoon zelf. De vertelde tijd

4 De verteltijd kan bij een schilderij op twee manieren worden opgevat. De tijd waarin het schilderij is geschilderd, het bouwjaar. Of de tijd waarin het verhaal op het schilderij zich afspeelt. In deze analyse bespreken we het tweede. Het schilderij is moment in de drie-daagse Juli revolutie. Deze revolutie vond plaats in juli Aan de kleur van de lucht, lijkt het alsof dit moment in de vroege avond plaatsvond. Door de al gevallen soldaten kan men uit dit schilderij halen dat de strijd al wel de hele dag bezig is. Ruimte De ruimte/omgeving waarin het verhaal zich afspeelt is buiten in de open lucht in de stad. In Frankrijk. Dit kunnen wij zien aan de buiten lucht en de stad die rechts in beeld wordt gerepresenteerd. De kijker weet hierdoor waar het verhaal plaats vindt en op welk moment het verhaal zich afspeelt (zie begin en einde van Aristoteles). Het middelpunt van het schilderij is de vrouw Marianne. Om haar heen is de overgang van alle andere verhaallijnen gepresenteerd. De weersomstandigheden binnen het schilderij zijn zowel grauw en grijs als levendig en energiek. De grauwe grijze lucht verbeeld de treurige en depressieve omstandigheden, die langzaam bij treken tot een mooie heldere blauwe lucht, wat de omstandigheden ook weer levendig en energiek maakt. De lucht verbeeld het verhaal door middel van ruimtewerking door contrast. Eerst is het allemaal grauw en grijs wanneer Karel X de macht heeft en de burgeroorlog bezig is, maar het eindigt wel goed, levendig en energiek wat de heldere blauwe lucht weergeeft. Karakters Aristoteles Protoganist De protagonist in het schilderij is de vrouw die de Franse vlag vasthoud. Zij staat centraal door de driehoekscompositie in het schilderij. Antogonist De franse soldaten van de koning Karel X Tritagonist Het burgerleger, zij helpen bij het beeld van een burgeroorlog geloofwaardiger te maken. Als alleen de vrouw met drie omstanders er zouden staan, is het niet geloofwaardig. Tetragonist Deze is er niet in dit schilderij, iedereen doet mee aan de strijd Propp De held De held van het verhaal is de vrouw Marianne. Zij is hoog en opvallend in het schilderij geplaatst. In het schilderij symboliseert zij de 'Triomf van de Republiek'. Zoals eerder genoemd staat de vrouw Marianne voor vrijheid en moed. Deze eigenschappen staan centraal in de uitkomst van het verhaal, hierdoor is de vrouw Marianne de held. De helper De helper in het verhaal is het burger leger. Het burger leger helpt de held in haar strijd naar vrijheid. Het burgerleger helpt niet alleen, maar staat ook achter de held. Dit is in het schilderij letterlijk te zien. Het burgerleger staat achter de held. Schurk De schurk in het verhaal is koning Karel X. Hij is de aanleiding geweest waardoor het volk in opstand kwam. Koning Karel X is het conflict welke de held moest overwinnen.

5 Perspectief Het perspectief waarin het verhaal geschreven is, is via de restricted narration, of ook wel: geschreven in de derde persoon. Dit houdt in dat het verhaal niet geschreven is vanuit één personage. Omdat de schilder de enige verteller is, is de schilder een enkelvoudig personaal. Het verhaal van het schilderij is geschreven vanuit de schilder, ook wel de personale verteller. De personale verteller is zelf niet aanwezig in het verhaal, het verhaal wat het schilderij afbeeld vertelt zichzelf. Dit is af te lezen aan het feit dat de kijker niet beperkt blijft tot wat één personage hoort, ziet, voelt en denkt. Zo krijgt de kijker verschillende visies van het verhaal door de verschillende personages zien. Zoals het verhaal van de vrouw Marianne of bijvoorbeeld het verhaal van de vechtende burgers. Retorische stijlmiddelen De vrouw die de Franse vlag vast is een personificatie van moed en vrijheid. De ontblote lichaam staat voor moed en het geweer dat de vrouw vasthoud staat voor vrijheid. De vrouw die half ontbloot in een jurk kan volgens ons worden gezien als een oxymoron. Het is raar als je weet dat je gaat meevechten in een burgeroorlog, en dat je dan een jurk aan trekt die afzakt. Mediumspecifieke kenmerken Bij schilderijen word er meestal een gedeelte uit een verhaal getoond, dit maakt het lastig om het hele verhaal uit het schilderij te halen. Dit is ook het geval bij La Liberté guidant le peuple Het schilderij behoort dat de romantische schilderkunst. De kenmerken voor deze schilderkunst, namelijk het gevoel dat een schilderij overbrengt, zie ook terug in La Liberté guidant le peuple. Het gevoel van overwinning sterk aanwezig door verschillende factoren. Het schilderij weerspiegelt de blijheid van het Franse volk met hun vrijheid. Een synedoche die voorkomt in het schilderij is de Franse vlag. De vlag die de vrouw vasthoudt staat voor de constitutionele monarchie. Wanneer je de vlag ziet, vul je zelf al in dat de strijd gaat om een probleem in of met Frankrijk. Discussiepunten Een punt waarover wij veel discussieert hebben is het feit of een onderdeel nou wel of niet meetelde, omdat het wel in het verhaal thuishoorde maar niet op het schilderij afgebeeld stond. Zo is er wel een relationeel conflict tussen de burgers en koning Karel X, maar koning Karel X staat zelf niet afgebeeld op het schilderij. Ditzelfde gelde voor de expositie. Deze waren op het schilderij niet te zien, maar zijn wel van essentieel belang in het verhaal. Daarom hebben we ervoor gekozen deze wel te noemen in deze analyse. Ook hebben wij een discussie gehad over retorische stijlmiddelen. Veel van deze stijlmiddelen komen niet voor in ons schilderij, dus het was lastig zoeken naar een paar die er wel tussen zaten. Bronnen Avro Tros, Kunst redactie. (2013, 02 augustus). Uitgelicht: De Vrijheid die het volk leidt. Geraadpleegd van Couwenbergh, D. (2014, 05 november). De revoluties van Geraadpleegd van Laliz. (2015, 21 juni). Kritische Analyse: Vrijheid leidt het volk, een schilderij van Delacroix. Geraadpleegd van Pul, W. van. (z.j.). Vrijheid leidt het volk. Geraadpleegd van uple/

6 Vandeweijer, I. (z.j.). De verhaalopbouw: Aristoteles, Propp, Campbell en McKee. Geraadpleegd van Wikipedia. (z.j.). Julirevolutie. Geraadpleegd op 23 september, 2016, van Perspectief en Verteller. Geraadpleegd op 22 september, 2016, van