Voorkomen van plots overlijden bij hartlijden. Prof. Dr. Rik Willems

Transcriptie

1 Voorkomen van plots overlijden bij hartlijden Prof. Dr. Rik Willems

2 Doodsoorzaken in Vlaanderen van de mannen die overleden in 2009 stierf 30.5% ten gevolge van hart- en vaatziekten (2e plaats na kanker) van de vrouwen die overleden in 2009 stierf 34.8% aan hart- en vaatziekten (1e plaats) Vlaams agentschap Zorg & Gezondheid

3 Doodsoorzaken in Vlaanderen Vlaams agentschap Zorg & Gezondheid

4 Sudden death Plotse hartdood onverwacht overlijden binnen het uur na start klachten meestal cardiale oorzaak Sudden cardiac death

5 Plotse hartdood De Standaard Online - Belg overlijdt tijdens marathon van Rome 23/09/10 09:17 Belg overlijdt tijdens marathon van Rome maandag 22 maart 2010, 08u41 Bron: efe jns Tijdens de zestiende editie van de marathon van Rome is zondag de Belgische loper Tom Van Der Gucht overleden. De 55-jarige Van der Gucht bezweek aan een hartaanval, meldden de organisatoren van de loopwedstrijd, die werd gewonnen door Ethiopiër Siraj Gena. Belg overlijdt tijdens marathon van Rome AP Lees dit artikel verder als abonnee van De Standaard Toegang tot alle artikels van De Standaard Online E-krant: doorblader de volledige krant op uw computer Infotheek: artikels, columns, recencies en dossiers voor u eenvoudig geordend

6 Plotse hartdood De Standaard Online - Belg Wielrenner overlijdt tijdens Frederiek marathon Nolf (21) van overleden Rome in zijn slaap - Nieuws - Sportmagazine.be - Sportmagazine.be 23/09/10 09:17 23/09/10 09:17 Belg overlijdt tijdens marathon van Rome Altijd met voetbal in het hoofd! maandag 22 maart 2010, 08u41 Bron: efe jns Tijdens de zestiende editie van de marathon van Rome is zondag de Belgische loper Tom Van donderdag 05 februari 2009 om 08u21 Der Gucht overleden. Wielrenner De 55-jarige Frederiek Van der Nolf Gucht (21) bezweek overleden aan een in hartaanval, zijn slaap meldden de organisatoren van de loopwedstrijd, die werd gewonnen door Ethiopiër Siraj Gena. Sportmagazine.be» Nieuws» Wielrenner Frederiek Nolf (21) overleden in zijn slaap donderdag 23 september 2010 De 21-jarige renner nam met zijn team Topsport Vlaanderen-Mercator deel aan de Ronde van Qatar. Hij had geen klachten. De ploeg reageert geschokt. 'Allrounder' Frederiek Nolf zette vorig jaar de stap van amateurploeg Beveren 2000 naar Topsport Vlaanderen. Als 21-jarige was hij een van de jongste neo-profs van het vorige seizoen. In zijn eerste profjaar werd hij onder andere vierde in de Vlaamse Havenpijl en achtste in het Waregems dernycriterium. Op zijn website omschreef Nolf zichzelf als een 'allrounder' die hield van eendagsklassiekers, en dan vooral de kasseiklassiekers. Nolf, die volgende week 22 zou zijn geworden, verbleef in Qatar. Daar nam hij met zijn team deel aan de Ronde van Qatar. Hij was pas sinds vorig jaar profwielrenner. Geen klachten "Wij zijn helemaal van de kaart", reageert een aangeslagen Sercu. "Woensdagavond was er nog helemaal niets aan de hand. Frederiek zat mee aan het avondeten met zijn ploegmakkers en ging daarna met de rest van het team slapen." "Toen de sportdirecteur deze ochtend de renners ging wekken, werd het huiveringwekkende nieuws vastgesteld. Blijkbaar is Frederiek in zijn slaap overleden. Zijn kamergenoot Kristof Goddaert had helemaal niets gemerkt." Volgens Sercu had Frederiek geen klachten. "Ook de meest recente medische testen die we bij hem uitvoerden lieten niets onrustwekkend uitschijnen. Ook eerdere testen brachten echt niets speciaal aan het licht." Wielrenner Frederiek Nolf (21) overleden in zijn slaap "Onze ploegdokter was tot woensdag nog bij de renners en ook haar was helemaal niets opgevallen", gaat Sercu verder. "Frederieks overlijden komt dan ook totaal onverwachts." Uit Ronde In de Ronde van Qatar werd donderdag voor de start van de vijfde etappe een minuut stilte gehouden als eerbetoon aan Nolf. De rit was aanvankelijk 147 km lang, maar werd geneutraliseerd. De renners legden in gesloten groep een dertigtal kilometer af. Topsport Vlaanderen-Mercator trekt zich ook met onmiddellijke ingang terug uit de Ronde van Qatar. Ook de selectie in de Ster van Bessèges komt woensdag niet in actie en keert terug naar België, uit respect voor hun overleden ploegmaat. Het stoffelijk overschot van de renner wordt donderdag nog via Parijs gerepatrieerd naar België. De Belgische ambassade in Doha opende een rouwregister waarin de deelnemers aan de Ronde van Qatar een boodschap kunnen nalaten voor de ouders en de verloofde van Nolf. Belg overlijdt tijdens marathon van Rome Steun AP Onder meer Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) en minister van Sport Bert Anciaux (SP.A) betuigden hun medeleven al bij het overlijden van Nolf. "Mijn gedachten gaan in de eerste plaats uit naar de naasten van Frederiek en naar zijn ploegmaats. Ook voor de topsport in Vlaanderen is dit een zeer zware opdoffer", zei Peeters. Lees dit artikel verder als abonnee van De Standaard "Er was voor deze jonge talentvolle renner ongetwijfeld een veelbelovende carrière weggelegd", aldus Anciaux. "We zullen hem missen. Mijn steun gaat in de eerste plaats naar de familie, naar zijn ploegmaats en vrienden". Toegang tot alle artikels van De Standaard Online E-krant: (Bron: Belga) doorblader de volledige krant op uw computer Infotheek: Psycholoog/therapeut artikels, columns, recencies en dossiers voor u eenvoudig geordend Zoek je hulp, geraak je er alleen niet uit maak kennis met ons aanbod

7 NOS Headlines - Voetballer zakt in elkaar - Nieuws 23/09/10 09:16 NOS Ontdek NL NOS.nl Websites Headlines Naar de voorpagina Zoek Plotse hartdood Registreer Wachtwoord vergeten? Gebruikersnaam login Wachtwoord Verstuur De Standaard Wielrenner Online Frederiek - Belg overlijdt Nolf (21) tijdens overleden marathon in zijn van slaap Rome - Nieuws - Sportmagazine.be - Sportmagazine.be 23/09/10 23/09/10 09:17 09:17 Belg overlijdt tijdens Trefwoorden marathon van Rome Altijd met voetbal in het hoofd! Soort zoekopdracht maandag 22 maart 2010, 08u41 Bron: efe jns Nieuws Voetballer zakt in elkaar di 14 sep reacties ekudos MSN Reporter NUjij Zoek in dit item Alle trefwoorden Zoek Sportmagazine.be» Nieuws» Wielrenner Frederiek Nolf (21) overleden in zijn slaap donderdag 23 september 2010 Zoek in onderwerp Tijdens de zestiende editie van de marathon van Rome is zondag de Belgische loper Tom Van donderdag 05 februari 2009 om 08u21 Der Gucht Wielrenner overleden. Frederiek De 55-jarige Nolf Van (21) der overleden Gucht bezweek in zijn aan slaap een hartaanval, meldden de organisatoren van de loopwedstrijd, die werd gewonnen door Ethiopiër Siraj Gena. De 21-jarige renner nam met zijn team Topsport Vlaanderen-Mercator deel aan de Ronde van Qatar. Hij had geen klachten. De ploeg reageert geschokt. 'Allrounder' Frederiek Nolf zette vorig jaar de stap van amateurploeg Beveren 2000 naar Topsport Vlaanderen. Als 21-jarige was hij een van de jongste neo-profs van het vorige seizoen. In zijn eerste profjaar werd hij onder andere vierde in de Vlaamse Havenpijl en achtste in het Waregems dernycriterium. Op zijn website omschreef Nolf zichzelf als een 'allrounder' die hield van eendagsklassiekers, en dan vooral de kasseiklassiekers. Ajax-speler Evander Sno heeft maandagavond Nolf, die volgende week 22 zou zijn geworden, tijdens verbleef een wedstrijd in Qatar. tegen Daar Jong nam Vitesse/AGOW hij met zijn team een deel hartstilstand aan de gekregen. Ronde van Qatar. Hij was pas sinds vorig jaar profwielrenner. Het duel in het Gelderse Gendt werd na 63 minuten stilgelegd toen Sno na 15 minuten gespeeld te hebben Geen klachten plotseling in elkaar zakte. Hij werd op het veld gereanimeerd en daarna met een ambulance naar het "Wij zijn helemaal van de kaart", reageert een ziekenhuis aangeslagen in Arnhem Sercu. gebracht. "Woensdagavond "Evander ademt was er weer nog zelf helemaal en kan ook weer praten", liet een woordvoerder van Ajax later weten. niets aan de hand. Frederiek zat mee aan het avondeten met zijn ploegmakkers en ging daarna met de rest van het team slapen." De 23-jarige Sno was na de rust in het veld gekomen voor Ouasim Bouy en speelde een kwartier toen hij onwel werd. De fysiek sterke middenvelder werd tien minuten op het veld gereanimeerd door de medische "Toen de sportdirecteur deze ochtend de renners staf van ging beide wekken, ploegen werd en ambulancepersoneel, het huiveringwekkende waarbij nieuws ook een defibrillator nodig was. Leo Heere, clubarts vastgesteld. Blijkbaar is Frederiek in zijn slaap van overleden. Vitesse, zei Zijn dat kamergenoot het moeilijk was Kristof om Sno Goddaert weer bij had bewustzijn helemaal te krijgen. "Hij bleef maar bewusteloos. Het duurde erg lang voor Sno weer een beetje bijkwam", zei Heere. Wielrenner Frederiek Nolf (21) overleden in niets gemerkt." zijn slaap Keuring Volgens Sercu had Frederiek geen klachten. Enkele "Ook de spelers meest stonden recente huilend medische op het testen veld. De die organisatie we bij hemvroeg het publiek het sportpark te verlaten, zodat uitvoerden lieten niets onrustwekkend uitschijnen. hulpverleners Ook eerdere hun werk testen konden brachten doen. echt Een niets paar maanden speciaal aan geleden het licht." hadden de spelers van Ajax nog een uitgebreide medische keuring gehad, maar toen kwamen er geen hartproblemen bij Sno aan het licht. De "Onze ploegdokter was tot woensdag nog bij middenvelder de renners en raakte ook maandag haar was waarschijnlijk helemaal niets vanwege opgevallen", hartritmestoornissen gaat Sercu verder. onwel. "Frederieks overlijden komt dan ook totaal onverwachts." Het is niet de eerste keer dat een jonge voetballer een hartstilstand krijgt tijdens een wedstrijd. Andere spelers kregen ook hartproblemen, maar overleefden het niet. Dani Jarque (26) van Espanyol, Marc-Vivien Foe (28) Uit Ronde van Manchester City, Antonio Puerta (22) van Sevilla, Miklós Fehér (24) van Benfica en Phil O'Donnell (35) In de Ronde van Qatar werd donderdag voor van de Motherwell start van de zijn vijfde voetballers etappe die een op minuut het veld stilte overleden gehouden aan een als eerbetoon hartaanval. aan David Nolf. di Tommaso De rit was (26) van FC aanvankelijk 147 km lang, maar werd geneutraliseerd. Utrecht overleed De renners in zijn legden slaap aan in een gesloten hartstilstand. groep een dertigtal kilometer af. Lees hier wat we eerder schreven: Topsport Vlaanderen-Mercator trekt zich ook met onmiddellijke ingang terug uit de Ronde van Qatar. Ook de selectie in de Ster van Bessèges komt Dani Jarque overleden woensdag niet in actie en keert terug naar België, Acute hartstilstand uit respect voor hun overleden ploegmaat. NOS Headlines Het stoffelijk overschot van de renner wordt donderdag Nieuws nog via Parijs gerepatrieerd naar België. De Belgische ambassade in Doha opende een Nieuws rouwregister waarin de deelnemers aan de Ronde Voetballer van zakt Qatar in een elkaar boodschap di 14 sep 2010 kunnen 12 nalaten reacties voor ekudos de ouders MSN Reporter en de verloofde NUjij van Nolf. Belg overlijdt tijdens marathon van RomeDit onderwerp heeft 12 reacties, en bestaat uit 1 pagina. Steun De laatste reactie is geplaatst op :43. AP Onder meer Vlaams minister-president Kris Peeters Voetballer (CD&V) zakt in en elkaar minister di 14 van sep Sport 2010 Bert 12 reacties Anciaux ekudos (SP.A) MSN betuigden Reporter hun NUjij medeleven al bij het overlijden van Nolf. Publieke Omroep "Mijn gedachten gaan in de eerste plaats uit naar de naasten van Frederiek en naar zijn ploegmaats. Ook voor de topsport in Vlaanderen is dit een zeer zware opdoffer", zei Peeters. Lees dit artikel verder als abonnee van De Standaard "Er was voor deze jonge talentvolle renner ongetwijfeld een veelbelovende carrière weggelegd", aldus Anciaux. "We zullen hem missen. Mijn steun gaat in de eerste plaats naar de familie, naar zijn ploegmaats en vrienden". (Bron: Belga) Toegang tot alle artikels van De Standaard Online E-krant: doorblader de volledige krant op uw computer Page 1 of 1

8 NOS Headlines - Voetballer zakt in elkaar - Nieuws 23/09/10 09:16 NOS Ontdek NL NOS.nl Websites Headlines Naar de voorpagina Zoek Registreer Wachtwoord vergeten? Gebruikersnaam login Wachtwoord De Standaard Wielrenner Online - Frederiek Belg overlijdt Nolf Verstuur (21) tijdens overleden marathon in zijn van Deelnemer slaap Rome- Nieuws Dodentocht - Sportmagazine.be overleden - Hbvl.be - Sportmagazine.be Plotse hartdood 23/09/10 23/09/10 09:17 09:17 23/09/10 09:14 Belg overlijdt tijdens Het marathon Belang van Limburg van Rome Altijd met voetbal in het Nieuws hoofd! Voetballer zakt in elkaar di 14 sep reacties ekudos MSN Reporter NUjij maandag 22 maart 2010, 08u41 Zoek in Bron: dit item efe Trefwoorden jns Promo GRATIS 1L heerlijk fruitsap op tropicana.be! Soort zoekopdracht donderdag 05 februari 2009 om 08u21 Wat is de beste Limburgse popsong ooit? Sportmagazine.be» Nieuws» Wielrenner Frederiek Nolf (21) overleden in zijn slaap donderdag 23 september 2010 Tijdens de zestiende editie van de marathon van Rome is zondag de Belgische loper Tom Van Alle trefwoorden Der Gucht overleden. Zoek Wielrenner Frederiek De 55-jarige Nolf Van (21) der overleden Gucht bezweek in zijn aan slaap een hartaanval, meldden de Zoek in onderwerp nieuws > binnenland organisatoren De 21-jarige van renner nam de loopwedstrijd, met zijn team Topsport Vlaanderen-Mercator die werd gewonnen deel aan de door Ronde van Ethiopiër Qatar. Hij had Siraj geen Gena. klachten. De ploeg reageert geschokt. Deelnemer Dodentocht overleden 'Allrounder' Frederiek Nolf zette vorig jaar de stap van amateurploeg Beveren 2000 naar Topsport Vlaanderen. Als 21-jarige was hij een van de jongste neo-profs van het vorige seizoen. In zijn eerste profjaar werd hij onder andere vierde in de Vlaamse Havenpijl en achtste in het Waregems dernycriterium. Op zijn website omschreef Nolf zichzelf als een 'allrounder' die hield van eendagsklassiekers, en dan vooral de kasseiklassiekers. Nolf, die volgende week 22 zou zijn geworden, verbleef in Qatar. Daar nam hij met zijn team deel aan de Ronde van Qatar. Hij was pas sinds vorig jaar profwielrenner. Geen klachten Ajax-speler Evander Sno heeft maandagavond tijdens een wedstrijd tegen Jong Vitesse/AGOW een hartstilstand gekregen. "Wij zijn helemaal van de kaart", reageert een aangeslagen Sercu. "Woensdagavond was er nog helemaal niets aan de hand. Frederiek Het duel zat mee in het aan Gelderse het avondeten Gendt werd met na zijn 63 minuten ploegmakkers stilgelegd en toen ging Sno daarna 15 met minuten de gespeeld te hebben rest van het team slapen." plotseling in elkaar zakte. Hij werd op het veld gereanimeerd en daarna met een ambulance naar het ziekenhuis in Arnhem gebracht. "Evander ademt weer zelf en kan ook weer praten", liet een woordvoerder "Toen de sportdirecteur deze van Ajax ochtend later de weten. renners ging wekken, werd het huiveringwekkende nieuws vastgesteld. Blijkbaar is Frederiek in zijn slaap overleden. Zijn kamergenoot Kristof Goddaert had helemaal De 23-jarige Sno was na de rust in het veld gekomen voor Ouasim Bouy en speelde een kwartier Wielrenner toen Frederiek hij Nolf (21) overleden in niets gemerkt." onwel werd. De fysiek sterke middenvelder werd tien minuten op het veld gereanimeerd door zijn de slaap medische staf van beide ploegen en ambulancepersoneel, waarbij ook een defibrillator nodig was. Leo Heere, clubarts Volgens Sercu had Frederiek van Vitesse, geen klachten. zei dat het "Ook moeilijk de meest was om recente Sno weer medische bij bewustzijn testen die te krijgen. we bij "Hij hembleef maar bewusteloos. Het uitvoerden lieten niets onrustwekkend duurde erg lang uitschijnen. voor Sno weer Ook een eerdere beetje testen bijkwam", brachten zei Heere. echt niets speciaal aan het licht." "Onze ploegdokter was tot Keuring woensdag nog bij de renners en ook haar was helemaal niets opgevallen", gaat Sercu verder. "Frederieks overlijden Enkele spelers stonden huilend op het veld. De organisatie vroeg het publiek het sportpark te verlaten, zodat komt dan ook totaal onverwachts." hulpverleners hun werk konden doen. Een paar maanden geleden hadden de spelers van Ajax nog een uitgebreide medische keuring gehad, maar toen kwamen er geen hartproblemen bij Sno aan het licht. De Uit Ronde middenvelder raakte maandag waarschijnlijk vanwege hartritmestoornissen onwel. In de Ronde van Qatar werd donderdag voor de start van de vijfde etappe een minuut stilte gehouden als eerbetoon aan Nolf. De rit was aanvankelijk 147 km lang, Het maar is niet werd de geneutraliseerd. eerste keer dat een De jonge renners voetballer legden een in hartstilstand gesloten groep krijgt een tijdens dertigtal een wedstrijd. kilometer Andere af. spelers kregen ook hartproblemen, maar 14/08 overleefden De 41e het editie niet. Dani van Jarque de (26) Dodentocht van Espanyol, in Marc-Vivien Bornem Foe is (28) dramatisch afgelopen. Een deelnemer van 59 jaar oud van Manchester City, Antonio Puerta (22) van Sevilla, Miklós Fehér (24) van Benfica en Phil O'Donnell (35) Topsport Vlaanderen-Mercator van Motherwell trekt zich zijn ook voetballers met onmiddellijke stuikte die op op het ingang veld 300 overleden meter terug uit aan van de een Ronde hartaanval. aankomst van Qatar. David Ook in di elkaar. Tommaso de selectie De (26) in man de van Ster FCuit van Averbode Bessèges komt kreeg een hartstilstand. Hij overleed woensdag niet in actie en Utrecht keert terug overleed naar in België, zijn slaap uit aan respect een hartstilstand. voor hun overleden ploegmaat. later in het ziekenhuis. Lees hier wat we eerder schreven: Het stoffelijk overschot van de renner wordt donderdag nog via Parijs gerepatrieerd naar België. De Belgische ambassade in Doha opende een Dani Jarque overleden rouwregister waarin de deelnemers Acute hartstilstand aan de Ronde van De Qatar vijftiger een boodschap was een kunnen getraind nalaten wandelaar. voor ouders Hij en had de de verloofde Dodentocht van Nolf. in het verleden al vijf keer tot een goed Belg overlijdt tijdens marathon NOS van Headlines Rome Steun Nieuws einde gebracht. AP Onder meer Vlaams minister-president Nieuws Kris Peeters (CD&V) en minister van Sport Bert Anciaux (SP.A) betuigden hun medeleven al bij het Voetballer zakt in elkaar di 14 sep reacties ekudos MSN Reporter NUjij overlijden van Nolf. Dit onderwerp heeft 12 reacties, Zaterdagmiddag en bestaat uit 1 pagina. ging het echter mis. Een hulpploeg van het Rode Kruis bood meteen hulp aan. Al snel De laatste reactie is geplaatst op :43. "Mijn gedachten gaan in de Voetballer eerste plaats zakt in uit elkaar naar di de 14 kwam naasten sep 2010 een van 12 mug-team Frederiek reacties ekudos en ter naar MSN plekke. zijn ploegmaats. Reporter De NUjij patiënt Ook voor werd de topsport nog in in kritieke Vlaanderen toestand is dit een naar het Sint-Jozef ziekenhuis in zeer zware opdoffer", zei Publieke Peeters. Omroep Bornem gebracht, maar kwam daar te overlijden. Lees dit artikel verder als abonnee van De Standaard "Er was voor deze jonge talentvolle renner ongetwijfeld een veelbelovende carrière weggelegd", aldus Anciaux. "We zullen hem missen. Mijn steun gaat in de eerste plaats naar de familie, naar zijn ploegmaats en vrienden". (Bron: Belga) Toegang tot alle artikels van De Standaard Online E-krant: doorblader de volledige krant op uw computer Infotheek: artikels, columns, recencies en dossiers voor u eenvoudig geordend Psycholoog/therapeut Zoek je hulp, geraak je er alleen niet uit maak kennis met ons aanbod De organisatie en de gemeente Bornem zijn in rouw. Ze hebben reeds hun medeleven betuigd aan de getroffen familie. De feestelijke stoet die normaal de laatste wandelaars vergezelt, zal dit jaar niet uitgaan. Ongeveer mensen namen deel aan de 41ste Dodentocht. De organisatie schat dat uiteindelijk 60 procent de eindstreep zal halen. Page 1 of 1

9 NOS Headlines - Voetballer zakt in elkaar - Nieuws 23/09/10 09:16 NOS Ontdek NL NOS.nl Websites Headlines Naar de voorpagina Zoek Registreer Wachtwoord vergeten? Gebruikersnaam login Wachtwoord De Standaard Wielrenner Online - Frederiek Belg overlijdt Nolf Verstuur (21) tijdens overleden marathon in zijn van Deelnemer slaap Rome- Nieuws Dodentocht - Sportmagazine.be overleden - Hbvl.be - Sportmagazine.be Plotse hartdood Ex-Westerlospeler (30) sterft op terrein tijdens match in Merksem - Gva.be Gazet van Antwerpen 23/09/10 23/09/10 09:17 09:17 09/02/12 21:22 23/09/10 09:14 Promo Ontdek het Danacol programma Belg overlijdt tijdens Het marathon Belang van Limburg met 4! korting! van Rome Altijd met voetbal in het Nieuws hoofd! Word GvA-correspondent! Solliciteer nu! Voetballer zakt in elkaar di 14 sep reacties ekudos Bezorg MSN Reporter ons uw NUjijleukste foto's van jonge maandag 22 maart 2010, 08u41 Zoek in Bron: dit item efe jns nieuws > sport > voetbal binnenland Trefwoorden Promo GRATIS 1L heerlijk fruitsap op tropicana.be! Soort zoekopdracht donderdag 05 februari 2009 om 08u21 Wat is de beste Limburgse popsong ooit? Sportmagazine.be» Nieuws» Wielrenner Frederiek Nolf (21) overleden in zijn slaap donderdag 23 september 2010 Tijdens de zestiende editie van de marathon van Ex-Westerlospeler Rome is zondag de (30) Belgische sterft loper terrein Tom tijdens Van match in Merksem Alle trefwoorden Der Gucht overleden. Zoek Wielrenner Frederiek De 55-jarige Nolf Van (21) der overleden Gucht bezweek in zijn aan slaap een hartaanval, meldden de Zoek in onderwerp nieuws > binnenland organisatoren De 21-jarige van renner nam de loopwedstrijd, met zijn team Topsport Vlaanderen-Mercator die werd gewonnen deel aan de door Ronde van Ethiopiër Qatar. Hij had Siraj geen Gena. klachten. De ploeg reageert geschokt. Deelnemer Dodentocht overleden 'Allrounder' Frederiek Nolf zette vorig jaar de stap van amateurploeg Beveren 2000 naar Topsport Vlaanderen. Als 21-jarige was hij een van de jongste neo-profs van het vorige seizoen. In zijn eerste profjaar werd hij onder andere vierde in de Vlaamse Havenpijl en achtste in het Waregems dernycriterium. Op zijn website omschreef Nolf zichzelf als een 'allrounder' die hield van eendagsklassiekers, en dan vooral de kasseiklassiekers. Nolf, die volgende week 22 zou zijn geworden, verbleef in Qatar. Daar nam hij met zijn team deel aan de Ronde van Qatar. Hij was pas sinds vorig jaar profwielrenner. Geen klachten Ajax-speler Evander Sno heeft maandagavond tijdens een wedstrijd tegen Jong Vitesse/AGOW een hartstilstand gekregen. "Wij zijn helemaal van de kaart", reageert een aangeslagen Sercu. "Woensdagavond was er nog helemaal niets aan de hand. Frederiek Het duel zat mee in het aan Gelderse het avondeten Gendt werd met na zijn 63 minuten ploegmakkers stilgelegd en toen ging Sno daarna 15 met minuten de gespeeld te hebben rest van het team slapen." plotseling in elkaar zakte. Hij werd op het veld gereanimeerd en daarna met een ambulance naar het ziekenhuis in Arnhem gebracht. "Evander ademt weer zelf en kan ook weer praten", liet een woordvoerder "Toen de sportdirecteur deze van Ajax ochtend later de weten. renners ging wekken, werd het huiveringwekkende nieuws vastgesteld. Blijkbaar is Frederiek in zijn slaap overleden. Zijn kamergenoot Kristof Goddaert had helemaal De 23-jarige Sno was na de rust in het veld gekomen voor Ouasim Bouy en speelde een kwartier Wielrenner toen Frederiek hij Nolf (21) overleden in niets gemerkt." onwel werd. De fysiek sterke middenvelder werd tien minuten op het veld gereanimeerd door zijn de slaap medische staf van beide ploegen en ambulancepersoneel, waarbij ook een defibrillator nodig was. Leo Heere, clubarts Volgens Sercu had Frederiek van Vitesse, geen klachten. zei dat het "Ook moeilijk de meest was om recente Sno weer medische bij bewustzijn testen die te krijgen. we bij "Hij hembleef maar bewusteloos. Het uitvoerden lieten niets onrustwekkend duurde erg lang uitschijnen. voor Sno weer Ook een eerdere beetje testen bijkwam", brachten zei Heere. 13/11/'11 echt niets speciaal In Merksem aan het licht." is een 30-jarige voetballer zondagnamiddag plotseling overleden tijdens een wedstrijd in de eerste provinciale "Onze ploegdokter was tot Keuring woensdag nog bij de renners en ook haar was helemaal voetbalreeks niets opgevallen", in Antwerpen. gaat Sercu Tijdens verder. "Frederieks de tweede overlijden helft van de match tussen Merksem SC en Kaart zeeg ex-westerlospeler Bobsam Enkele spelers stonden huilend op het veld. De organisatie vroeg het publiek het sportpark te verlaten, zodat komt dan ook totaal onverwachts." hulpverleners hun werk konden doen. Een paar maanden Elejiko geleden hadden in elkaar. de spelers De verdediger van Ajax nog een van de thuisploeg kon niet meer worden gereanimeerd en stierf ter plaatse. De wedstrijd werd uitgebreide medische keuring gehad, maar toen kwamen er Uit Ronde stilgelegd. geen hartproblemen bij Sno aan het licht. De middenvelder raakte maandag waarschijnlijk vanwege hartritmestoornissen onwel. In de Ronde van Qatar werd donderdag voor de start van de vijfde etappe een minuut stilte gehouden als eerbetoon aan Nolf. De rit was aanvankelijk 147 km lang, Het maar is niet werd de geneutraliseerd. eerste keer dat een De jonge renners voetballer legden een in hartstilstand gesloten groep krijgt een tijdens dertigtal een wedstrijd. kilometer Andere af. spelers kregen ook hartproblemen, maar 14/08 overleefden De 41e het editie niet. Dani van "In Jarque de tweede (26) Dodentocht helft is van Espanyol, in Bobsam Marc-Vivien Bornem plots Foe is (28) dramatisch in mekaar gezakt. afgelopen. Er was Een geen deelnemer contact met van een 59 jaar andere oudspeler", licht penningmeester en van Manchester City, Antonio Puerta (22) van Sevilla, Miklós Fehér (24) van Benfica en Phil O'Donnell (35) Topsport Vlaanderen-Mercator van Motherwell trekt zich zijn ook voetballers met onmiddellijke stuikte die op op het ingang veld 300 overleden meter terug uit aan van gerechtigd de een Ronde hartaanval. aankomst correspondent van Qatar. David Ook in di elkaar. Ronny Tommaso de selectie De (26) in man Van Kets de van Ster FCuit van Averbode van SC Merksem Bessèges komt kreeg een het hartstilstand. overlijden toe. Hij overleed woensdag niet in actie en Utrecht keert terug overleed naar in België, zijn slaap uit aan respect een hartstilstand. voor hun overleden ploegmaat. later in het ziekenhuis. "Onze kinesist en een hoofdverpleegster hebben onmiddellijk de eerste zorgen toegediend en er was ook heel snel een ziekenwagen Lees hier wat we eerder schreven: Het stoffelijk overschot van de renner wordt donderdag nog via Parijs gerepatrieerd naar België. De Belgische ambassade in Doha opende een Dani Jarque overleden ter plekke. De dokters hebben nog veertig minuten geprobeerd om Bobsam te reanimeren, maar dat bleek tevergeefs. Hij zou een rouwregister waarin de deelnemers Acute hartstilstand aan de Ronde van De Qatar vijftiger een boodschap was een kunnen getraind nalaten wandelaar. voor ouders Hij en had de de verloofde Dodentocht van Nolf. in het verleden al vijf keer tot een goed Belg overlijdt tijdens marathon NOS van Headlines Rome hartaderbreuk gekregen hebben en had inwendige bloedingen." Steun Nieuws einde gebracht. AP Onder meer Vlaams minister-president Nieuws Kris Peeters (CD&V) en minister van Sport Bert Anciaux (SP.A) betuigden hun medeleven al bij het Voetballer zakt in elkaar di 14 sep reacties ekudos "Dit MSN is een Reporter drama. NUjij Zowel de spelers als de begeleiders van de club worden bijgestaan door iemand van slachtofferhulp", overlijden van Nolf. Dit onderwerp heeft 12 reacties, Zaterdagmiddag en bestaat uit 1 pagina. ging het verduidelijkte echter mis. de Een club. hulpploeg van het Rode Kruis bood meteen hulp aan. Al snel De laatste reactie is geplaatst op :43. "Mijn gedachten gaan in de Voetballer eerste plaats zakt in uit elkaar naar di de 14 kwam naasten sep 2010 een van 12 mug-team Frederiek reacties ekudos en ter naar MSN plekke. zijn ploegmaats. Reporter De NUjij patiënt Ook voor werd de topsport nog in in kritieke Vlaanderen toestand is dit een naar het Sint-Jozef ziekenhuis in zeer zware opdoffer", zei Publieke Peeters. Omroep Bornem gebracht, maar Elejiko, kwam een daar Belgische te overlijden. voetballer van Nigeriaanse afkomst, speelde in het verleden nog vier seizoen voor eersteklasser Westerlo. Lees dit artikel verder als abonnee van De Standaard Nadien trok hij onder meer naar Antwerp en het Portugese Beira-Mar. "Er was voor deze jonge talentvolle renner ongetwijfeld een veelbelovende carrière weggelegd", aldus Anciaux. "We zullen hem missen. Mijn steun gaat in de eerste plaats naar de familie, naar zijn ploegmaats De organisatie en vrienden". en de gemeente Bornem zijn in rouw. Ze hebben reeds hun medeleven betuigd aan de Toegang tot alle artikels van De Standaard Online getroffen familie. De feestelijke Archieffoto stoet die normaal de laatste wandelaars vergezelt, zal dit jaar niet uitgaan. (Bron: Belga) E-krant: doorblader de volledige krant op uw computer Infotheek: artikels, columns, recencies en dossiers voor u eenvoudig geordend Psycholoog/therapeut Zoek je hulp, geraak je er alleen niet uit maak kennis met ons aanbod Ongeveer mensen namen deel aan de 41ste Dodentocht. De organisatie schat dat uiteindelijk 60 procent de eindstreep zal halen. Page 1 of 1

10 Normale hartfunctie

11 Kransslagaders

12 Hartaanval Hartaderbreuk Hartfalen Hartstilstand Spraakverwarring

13 Hartaanval Spraakverwarring = zuurstoftekort door verstopping van kransslagader

14 Hartaanval Spraakverwarring = zuurstoftekort door verstopping van kransslagader

15 Hartaderbreuk Spraakverwarring = scheur in de grote slagader (aorta)

16 Hartfalen Spraakverwarring = verzwakte hartspier

17 Hartstilstand Spraakverwarring = hart als pomp valt uit meestal door snelle hartritmestoornis zelden door trage hartritmestoornis

18 Ventrikelfibrillatie

19 AtrioVentriculair-block

20 Plotse dood Plotse hartdood (sudden cardiac death) kransslagaderlijden ritmestoornissen Pompfalen Scheur in de hartwand Tamponade (vocht rond het hart) Tumoren

21 Oorzaken van plotse hartdood 12% andere 88% ritmestoornissen Albert CM. Circulation. 2003;107:

22 Onderliggende ritmestoornissen bij plotse hartdood Bradycardia 17% Adapted from Bayés de Luna A. Am Heart J. 1989

23 Plotse dood Niet cardiale oorzaken Aortadissectie Longembolen CVA Hemorragische schock Septische schock Anafylactische schock Astma Spanningspneumothorax Epilepsie Intoxicatie Eclampsie, HELLP Asfyxie Trauma

24 Doodsoorzaken in V.S. In 1999 Septicemia Nephritis Alzheimer s Disease Influenza/pneumonia Diabetes Accidents/injuries Chronic lower respiratory diseases Cerebrovascular disease Other cardiac causes Sudden cardiac arrest (SCA) All cancers 0% 5% 10% 15% 20% 25% 1 National Vital Statistics Report, Vol 49 (11), Oct. 12, MMWR. State-specific mortality from sudden cardiac death US Feb 15, 2002;51:

25 Plotse hartdood ongeveer SCD slachtoffers per jaar in Europa slecht 5-10% overleven 2/3 vindt plaats buiten het ziekenhuis ( out-ofhospital ) vroegtijdige reanimatie en defibrillatie binnen de 2 minuten kan de overleving verbeteren >60%

26 Tijdsverloop van het succes van reanimatie % Success Time (minutes) Kans op succesvolle reanimatie vermindert met 7-10% per minuut

27 Risicofactoren voor plotse hartdood Overleven van plotse hartdood of andere belangrijke ritmestoornissen van de ventrikels

28 Risicofactoren voor plotse hartdood Overleven van plotse hartdood of andere belangrijke ritmestoornissen van de ventrikels Doorgemaakt hartinfarct met slechte pompfunctie nadien Ejectiefractie < 30-35% Ejectiefractie < 40% en korte ritmestoornissen van de ventrikels

29 Hartinfarct Plotse dood kan het eerste teken zijn van kransslagaderproblemen 1 Kransslagaderproblemen zijn verantwoordelijk voor 80% van de plotse hartdoden in het Westen 3 5% Other* 15% Cardiomyopathy 80% Coronary Heart Disease * ion-channel abnormalities, valvular or congenital heart disease, other causes 1 American Heart Association. Heart Disease and Stroke Statistics 2003 Update. Dallas, Tex.: American Heart Association; Adapted from Heikki et al. N Engl J Med, Vol. 345, No. 20, Myerberg RJ. Heart Disease, A Textbook of Cardiovascular Medicine. 6th ed. P. 895.

30 Risicofactoren voor plotse hartdood Overleven van plotse hartdood of andere belangrijke ritmestoornissen van de ventrikels Doorgemaakt hartinfarct met slechte pompfunctie nadien Ejectiefractie < 30-35% Ejectiefractie < 40% en korte ritmestoornissen van de ventrikels Slechte pompfunctie voor andere redenen Ejectiefractie < 35%

31 Risicofactoren voor plotse hartdood Overleven van plotse hartdood of andere belangrijke ritmestoornissen van de ventrikels Doorgemaakt hartinfarct met slechte pompfunctie nadien Ejectiefractie < 30-35% Ejectiefractie < 40% en korte ritmestoornissen van de ventrikels Slechte pompfunctie voor andere redenen Ejectiefractie < 35% Hypertrofe cardiomyopathie (aangeboren verdikking van de hartspier)

32 Hypertrofe cardiomyopathie

33 Risicofactoren voor plotse hartdood Overleven van plotse hartdood of andere belangrijke ritmestoornissen van de ventrikels Doorgemaakt hartinfarct met slechte pompfunctie nadien Ejectiefractie < 30-35% Ejectiefractie < 40% en korte ritmestoornissen van de ventrikels Slechte pompfunctie voor andere redenen Ejectiefractie < 35% Hypertrofe cardiomyopathie (aangeboren verdikkingvan de hartspier) Aritmogene hartaandoeningen Lang QT Syndroom Brugada Syndroom ARVC

34

35

36

37 Risicofactoren voor plotse hartdood Overleven van plotse hartdood of andere belangrijke ritmestoornissen van de ventrikels Doorgemaakt hartinfarct met slechte pompfunctie nadien Ejectiefractie < 30-35% Ejectiefractie < 40% en korte ritmestoornissen van de ventrikels Slechte pompfunctie voor andere redenen Ejectiefractie < 35% Hypertrofe cardiomyopathie (aangeboren verdikking van de hartspier) Aritmogene hartaandoeningen Lang QT S Brugada S ARVC Een combinatie van deze factoren verhoogt het risico!

38 Oorzaken < 35 jaar:

39 Oorzaken > 35 jaar:

40 Preventie van plotse hartdood Levensstijl aanpassingen Stoppen met roken! Sportbeoefening 2 tot 3x per week minimaal 30 min Gezonde voeding Let op uw gewicht BMI < 25

41 Preventie van plotse hartdood Herkennen van risicoklachten onverwacht overlijden in familie < 40 j drukkende pijn op de borstkast uitstralend naar arm of kaak hevige hartkloppingen met neiging tot flauwvallen flauwvallen kortademigheid in rust met dikke voeten

42 Medicatie Preventie van plotse hartdood bij hartzwakte ACE inhibitoren / angiotensine receptor blokkers Betablokkers Aldosterone blokkers bij kransslagaderproblemen Statines Aspirine

43 Preventie van plotse hartdood Andere ingrepen Bij kransslagaderproblemen Herstel van doorbloeding ballondilatatie overbruggingen

44 Onmiddellijke behandeling van plotse hartdood Reanimatie Externe automatische defibrillator Interne automatische defibrillator

45 CHAIN OF SURVIVAL

46 30 CHEST COMPRESSIONS Approach safely Check response Shout for help Open airway Check breathing Call chest compressions 2 rescue breaths

47 Automatische externe defibrillator analyseert automatisch het onderliggende ritme bepaalt of een elektrische schock noodzakelijk is geeft instructies

48 ATTACH PADS TO BARE CHEST

49 ICD De defibrillator kan onmiddellijk ritmestoornissen herkennen en behandelen

50 Hardware: defibrillator Hardware: leads Software

51 ICD bij trage hartritmestoornissen zoals een pacemaker ondergrens waaronder het hartritme niet kan zakken pijnloos stimuleren van het hart zo het hartritme hieronder zakt

52 ICD bij snelle hartritmestoornissen specifiek voor een defibrillator grens waarboven het hartritme als abnormaal wordt beschouwd nog steeds vooral op basis van snelheid verfijningen mogelijk, maar moeilijk onterechte tussenkomst

53 ICD bij snelle hartritmestoornissen behandeling pijnloze stimulatie van het hart soms mogelijk ( antitachycardie pacing ) pijnlijke defibrillatie

54 Batterij laag voltage Transformator c c Capaciteit wordt opgeladen ( laadtijd ) c Hoog voltage schok (600 tot 800 Volt)

55 Verschillende zones en behandelingsinstelling te programmeren via software Initial Detection ATP Therapy Redetection Shock Therapy Post-shock Redetection VF zone Rate/Duration Redetect Duration Shocks P.S. Duration VT zone Rate/Duration Stability Accelerate ATP1 ATP2 Redetect Duration Stability Accelerator Shocks P.S. Duration VT-1 zone Rate/Duration V Rate > A Rate AFib Rate Threshold Stability Inhibit Onset SRD ATP1 ATP2 Redetect Duration Stability Shocks No Shocks P.S. Duration P.S. V > A P.S. AFib Rate P.S. Stability P.S. SRD Brady DDD(R) / VVI(R) Pacing Post-shock DDD(R)/VVI(R) Pacing

56 Implanteerbare defibrillator

57 ICD De defibrillator is een technisch hoogstandje dat levens redt bij de juiste patiënten met de juiste programmatie met zorgvuldige opvolging

58 Individueel risico vs. totaal aantal General adult population Multiple risk subgroups Patients with any previous coronary event Patients with ejection fraction <35% or CHF SCD-HeFT Cardiac arrest, VT/VF survivors High-risk post-mi subgroups AVID, CASH, CIDS MADIT, MUSTT, MADIT II Incidence of Sudden Death (% of group) , ,000 Incidence of Sudden Deaths Per Year (number) 300,000 Myerburg RJ, et al. Circulation. 1998

59 Rates of appropriate ICD-therapy in clinical trials Theuns D A et al. Europace 2010

60 Zoektocht naar nieuwe niet invasieve risico-inschatting ECG gebaseerd Beeldvorming gebaseerd Echocardiografie MRI

61 Wat kan u doen? Goed bezig qua levensstijl aanpassing! HARPA Medicatietrouw Raadpleeg uw arts bij klachten Als uw hartfunctie sterk verminderd (EF < 35%) is: bespreek de mogelijkheid van een ICD met uw cardioloog Volg een BLS cursus bij uw plaatselijke rode kruis