IINTERVIEW MET PROF. DR. RIK WILLEMS
|
|
- Stefanie van der Laan
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 IINTERVIEW MET PROF. DR. RIK WILLEMS We zijn trots dat weer een grote hartspecialist met naam op onze 17de infosessie op 11 februari 2012 zal spreken. Onze voorzitter Alfons November heeft professor Willems op de valreep kunnen overtuigen om het te doen. Het thema zal ieder Harpalid interesseren: Voorkomen van plots overlijden bij hartlijden. We werden vriendelijk ontvangen op zijn bureau in Gasthuisberg, paarse pijl, tweede verdieping, waar je alle namen van de ons bekende cardiologen tegenkomt. Alhoewel hij juist les heeft gegeven en misschien liever nog wat op adem zou willen komen, mogen wij hem alle vragen stellen als voorbereiding op onze infosessie. Prof. Willems is geboren en getogen te Leuven. Hij volgde Latijn-Wiskunde aan het St-Pieterscollege en studeerde daarna geneeskunde aan de KULeuven. Hij is gehuwd en trotse vader van 3 kinderen. Eerst heeft hij nog getwijfeld tussen burgerlijk ingenieur en geneeskunde. Hij heeft zelfs het ingangsexamen voor burgerlijk ingenieur gedaan en was geslaagd. Maar uiteindelijk werd het geneeskunde, ingegeven door de wil om mensen te helpen. Hij heeft gekozen voor geneeskunde omdat hij meer met mensen bezig wou zijn. Hij zag het zelfs breder en droomde van ontwikkelingshulp. Geleidelijk groeide zijn interesse voor inwendige geneeskunde, omdat je alles wat dieper ligt in een mens beter leert kennen. In zijn eerste jaar opleiding inwendige werd hij begeesterd door ritmestoornissen, omdat prof. dr. Roland Van Acker van het St-Augustinus-ziekenhuis te Antwerpen heel gepassioneerd kon vertellen over het mechanisme van ritmestoornissen. Hij heeft gedoctoreerd in ritmestoornissen bij prof. Heidbüchel die nu zijn collega is. Zo werd hij hartspecialist en dan nog specifiek hartritme-specialist. Waarschijnlijk heeft zijn technische aanleg hem geleid naar een meer technische en wiskundige kant van de geneeskunde. Het is een kwestie van elektriciteit. Hij is een elektricien van het hart, terwijl de man die de bloedvaten open maakt een loodgieter is. Zijn keuze om les te geven was een bewuste keuze omdat hij graag jonge mensen wil begeesteren in het vak. In het 3de en 4de jaar geeft hij lessen over communicatie in de geneeskunde. In het 5de jaar geeft hij een cursus over elektrocardiogrammen en over de elektrische activiteit van het hart. Deze cursus heeft hij overgenomen van zijn voorganger prof. Ector die nu met pensioen is. In het ziekenhuis behandelt hij ritmestoornissen en nog meer specifiek bij middel van inplanteerbare toestellen, zoals pacemakers en defibrillatoren. Daarnaast vervult hij nog de algemene taken die alle cardiologen moeten uitvoeren zoals wachten en algemene raadplegingen. Op de infosessie zal prof. Willems spreken over plots overlijden het ergste wat een mens kan overkomen. Het is dan ook een grote uitdaging voor alle cardiologen om mensen die risico lopen op plots overlijden tijdig te herkennen. Hij zal 3 thema s behandelen. Eerst de oorzaken van plots overlijden, m.a.w. waarom overlijden mensen plots die iets aan hun hart hebben? Wat gebeurt er precies bij een plotse dood? Hierbij worden, ook in de media, vaak termen foutief door mekaar gebruikt zoals hartstilstand, hartaanval en hartaderbreuk. Daarna de belangrijke vraag: Hoe herkennen we die mensen die risico lopen, bij verschillende vormen van hartlijden? Mensen die al een hartinfarct hebben gehad en mensen met zeldzamer vormen van hartlijden. Waarop moet de dokter letten en waarop moet je zelf letten als patiënt? Welke zijn de symptomen waarmee je dringend naar de dokter moet? Tenslotte: Wat kunnen we in de praktijk doen om plotse dood te voorkomen? Hier komen we bij de automatische externe defibrillatoren en de inwendige die bij vele patiënten worden ingeplant. Bij wie plaatsen we zo n inwendige defibrillator? Waarom is het belangrijk dat iedereen daarin een opleiding volgt? Jo Beyen 18 NR 53
2 VOORKOMEN VAN PLOTS OVERLIJDEN BIJ HARTLIJDEN Een dubbelzinnige titel: Deze titel omvat twee aspecten: het vóórkomen ( klemtoon op de eerste lettergreep ) van plotse overlijden bij hartlijden en het voorkómen ( klemtoon op de tweede lettergreep ) van plotse overlijden bij hartlijden. Beide aspecten werden in de loop van de uiteenzetting behandeld. Hart- en vaatziekten blijven een belangrijke doodsoorzaak in België (en in de hele wereld). Maar er dient gezegd te worden dat de meeste mensen aan hart- en vaatziekten overlijden op oudere leeftijd en dat het aantal overlijdens door hart- en vaatziekten daalt over het verloop van de tijd. De lezing van Professor Willems ging over het "plotse overlijden", namelijk binnen het uur na het starten van de klachten. In het Engels heet dat "sudden death". Hoe het hart werkt: Het hart is een pomp die uit vier kamers bestaat, twee bovenkamers, twee benedenkamers. De benedenkamers zijn de echte pomp, ze pompen het bloed, de rechterkant door de longen, de linkerkant door heel het lichaam en de bovenkamers zijn meer een turbopomp die de benedenkamers helpen. Die pomp werkt op elektriciteit, en die elektriciteit is het hartritme. Uw hartritme ontstaat normaal in een zone in de rechter bovenkamer, de sinusknoop, verspreidt zich dan over heel de bovenkamers en moet dan over een nauwe elektrische verbinding naar de benedenkamers. Als we de hartfunctie beschrijven, dan gebruiken we heel dikwijls de term ejectiefractie, dat is eigenlijk een naam voor de hoeveelheid van het bloed die uitgepompt wordt. Maar het hart wringt zich niet helemaal leeg, het pompt geen 100 % van zijn inhoud naar buiten, het hart pompt ongeveer 60 à 70 % van zijn inhoud naar buiten, er blijft altijd een beetje bloed hangen. Naast elektriciteit hebben we voor een pomp ook brandstof nodig, namelijk het zuurstofrijk bloed dat eigenlijk aan het hart aangevoerd wordt via de kransslagaders. Kwestie van woordenschat een hartaanval: is het verstoppen van de kransslagaders, waarop een klonter gevormd wordt die de kransslagader verstopt. Dit wordt behandeld door de kransslagader open te maken ( met een ballondilatatie en het inbrengen van een stent of spiraaltje) een hartaderbreuk: is een scheur in de aorta hartfalen: is een hartverzwakking, waardoor de ejectiefractie zwakker wordt een hartstilstand: is meestal een heel snelle hartritmestoornis waardoor het hart als pomp stilvalt en zijn functie niet meer naar behoren vervult, er gaat geen zuurstof meer naar de hersenen.. Een zeer trage hartslag bestaat ook, maar is veel minder frequent. plotse hartdood: kan verschillende oorzaken hebben maar de twee belangrijkste zijn problemen met de kransslagaders en ritmestoornissen van de benedenkamers. Beide zijn vaak verbonden: als een hart zuurstoftekort krijgt, gaat dit vaak aanleiding geven tot hartritmestoornissen. Het stukje van de hartspier dat geen zuurstof krijgt wordt onstabiel en gaat ritmestoornissen veroorzaken. Ongeveer 5 à 10% van de mensen die een hartstil- NR 54 3
3 stand krijgt, overleeft die. Snel kunnen reanimeren en defibrilleren is de boodschap en verhoogt de overlevingskansen tot 50%. Wie loopt meer risico op "plots overlijden"? mensen die het al meegemaakt hebben: wie al met succes gereanimeerd werd, loopt meer kans om dat een tweede keer mee te maken. Vandaar het belang van secundaire preventie. wie al een hartinfarct doorgemaakt heeft en er nadien een slechter hart aan overgehouden heeft (injectiefractie 30%). mensen die voortdurend hartritmestoornissen hebben, moeten in de gaten gehouden worden mensen met zeldzame aangeboren hartritmestoornissen. mensen met een familiaal, onverklaard, vermoedelijk genetisch verzwakt hart. bij echt jonge mensen die plots sterven gaat het meestal om een of andere vorm van aangeboren hartafwijking, zelden om kransslagadervernauwing. bij oudere mensen (boven de 35 jaar!) gaat het vaker om kransslagadervernauwingen. Wat kan er gedaan worden om dat "plotse overlijden" te voorkomen? stoppen met roken lichamelijk actief zijn (een aantal keer per week gedurende een minimum van 30 minuten tot een uur) gezond eten op je gewicht letten. als je al hartpatiënt bent: aandacht voor risicoklachten, waarvoor je de arts best raadpleegt. Bijvoorbeeld: als er mensen in de familie onverwacht plots overleden zijn op 40 jaar, flauw vallen, kortademigheid in rust, gezwollen voeten, ijlhoofdigheid,... medicatie: angioreceptorblokkers, bètablokkers, aldosteroneblokkers, cholesterolverlagende producten,... openmaken van een bloedvat door ballondilatatie of overbruggingen snel kunnen reanimeren, waarbij de nadruk vooral gelegd wordt op de compressies op de borstkas boven het beademen. het gebruik van automatische externe defibrillatoren (AED) waarvan het gebruik eenvoudig is aangezien het toestel zelf alles uitlegt. Twijfel dus nooit om er een te gebruiken. Je vindt deze toestellen meer en meer op allerlei plaatsen. het gebruik van een inwendige, ingeplante defibrillator (gaat eigenlijk altijd het hartritme volgen en als het hartritme zou ontsporen kan die onmiddellijk ingrijpen zoals de externe automatische defibrillator langs buiten, maar dan langs binnen). 4 NR 54
4 Maar een inwendige defibrillator is niet voor iedereen geschikt, voor- en nadelen moeten afgewogen worden, de mogelijke risico's beoordeeld... Bovendien zijn er nog veel mensen van wie nog niet kan voorspeld worden of een defibrillator hun leven zou kunnen redden. Er wordt onderzoek naar gevoerd, en er zal in de toekomst nog veel meer kunnen gebeuren! Wat kan jij doen? lid worden van Harpa, want dan ben je bezig met je gezondheid, met voeding, met inspanning, met lichaamsactiviteit, met actief zijn. op grotere schaal: therapietrouw, medicatie innemen, opvolgen van advies, wat vaak gepaard gaat met de sociale situatie zeer vroeg, van in de kleuterklas, beginnen aan gezonde voeding, gezonde leefgewoontes vraag informatie aan je arts leer de reanimatietoestellen gebruiken De powerpoint-presentatie van prof. Rik Willems is integraal opgenomen op de website van Harpa en kan daar geraadpleegd worden. Dominique Michaux NR 54 5
5 VOORKOMEN VAN PLOTS OVERLIJDEN BIJ HARTLIJDEN Deel 2 : Samenvatting van de vraagstelling 1. Wanneer moet men ongerust zijn als men hartritmestoornissen voelt?` Er spelen steeds verschillende elementen samen om dit te beoordelen. Vooreerst is het belangrijk of men vroeger al iets heeft gehad aan zijn hart of niet. Als men ooit een hartinfarct heeft gehad dan denken artsen altijd wat meer na over ritmestoornissen dan als dat niet is geweest. Vervolgens zijn er patronen van ritmestoornissen: de overslag, het zeer snelle hart met benauwdheid en de aanhoudende ritmestoornis. - De overslag. Iedereen heeft wel eens deze ritmestoornis. Meestal voelt dat aan alsof het hart een slag overslaat en nadien eventjes inhaalt. Dat kan eigenlijk geen kwaad. - Het zeer snelle hart met benauwdheid. Het gaat hier over een hartslag van die gepaard gaat met drukking op de borst, ijlhoofdigheid, kortademigheid of flauw vallen. Verder onderzoek dringt zich dan op, bv. via monitoring van het hartritme gedurende een bepaalde tijd. - De aanhoudende ritmestoornis. Dit is een patroon dat vooral bij een oudere leeftijdsgroep voorkomt. Het is een onregelmatig ritme dat blijft duren en waar men zo geen patroon meer in herkent. Dat kan een teken zijn van een ritmestoornis van de bovenkamers. Dat wordt voorkamerfibrillatie (VKF) genoemd. Als dat langer duurt dan een aantal uren moet men daarover een dokter raadplegen gezien er het risico bestaat van het krijgen van een beroerte. Bij VKF is heel de bovenkamer van het hart onregelmatig. De bovenkamer pompt in feite niet meer maar begint meer te bibberen en fladderen. Dit komt vooral voor bij oudere mensen (ouder dan 75) of bij andere hartproblemen. Het komt dus vrij frequent voor. Algemeen moet als behandeling vooral gedacht worden aan bloedverdunners. 2. Hoe behandelt men voorkamerfibrillatie (VKF)? Er zijn verschillende dingen mogelijk. - Als men daar weinig last van heeft, goed kan werken en functioneren, kan deze gewoon blijven bestaan zonder een specifieke behandeling. - Begint deze VKF te hinderen en zeker als men vooraf al iets heeft gehad aan zijn hart dan geeft men medicatie voor bloedverdunning. Deze zorgt ervoor dat zich in die bovenkamers die zich niet mooi ledigen geen bloedklonters (meer) gevormd worden. - Als men echt last blijft hebben of zich niet goed voelt tijdens die aanvallen van VKF of als de medicatie niet goed werkt gaat men soms over naar ablatie behandeling. Dit is het wegbranden van een beetje hartweefsel die de prikkelgeleiding in het hart stoort. Van die meer ingrijpende behandeling is niet bewezen dat men er langer van leeft, maar ze doet de klachten sterk verminderen. Deze behandeling heeft ook nog zijn eigen risico s zodat ze dus niet zomaar bij iedereen die klachten heeft wordt uitgevoerd. 3. Wat te doen met ritmestoornissen die zich bij het bezoek aan de huisarts natuurlijk niet manifesteren maar waar men toch erg last van heeft op andere momenten? De arts heeft verschillende mogelijkheden om ritmestoornissen toch uit te pluizen. - Er is het traditionele 24 uur Holter-monitoring. Een Holter-monitor is een draagbaar apparaat dat NR 55 3
6 gebruikt wordt om continu de elektrische activiteit van het hart te meten. Het wordt dus gebruikt om hartritmestoornissen die aanvalsgewijs optreden te registreren. De meeste apparaten nemen 24 tot 48 uur op, maar 30 dagen is ook mogelijk. - Als de ritmestoornis dan nog niet te zien is en het zijn heel bedreigende stoornissen men valt er bv van flauw- dan is er zelfs een implanteerbaar toestelletje. Dat heeft de vorm van een USB stick. Die wordt onder de huid ingeplant. Dat kan men zelfs twee jaar meedragen. - Er zijn ook nog toestellen waarover de patiënt bv twee maand kan beschikken en die men op de borstkas zet als men last heeft. Maar hier geldt ook weer: het belang van die hartkloppingen hangt ook af van het eventueel onderliggend hartprobleem. 4. Heeft het krijgen van een appelflauwte een gelijkaardige oorzaak als bij het voorkomen van plotse dood? Is het gevaarlijk? Men kan flauw vallen om zeer verschillende redenen. In het kader van deze vraagstelling gaat het alleen over de situaties die ergens met het hart(ritme) en bloeddruk te maken hebben. Men kan flauw vallen omdat men een heel snel hartritme heeft en daardoor geen bloeddruk meer kan opbouwen en men kan flauw vallen met een normaal hartritme en een lage bloeddruk. - Meest voorkomend en ongevaarlijk is de appelflauwte of de vasovagale syncope. Dat is meestal een slechte reflex van de hersenen naar het hart toe. Een voorbeeld van een dergelijke situatie is dat mensen die bloed zien ineens niet goed worden en dan wegdraaien na een tijdje. Als men bloed ziet zou men normaliter moeten zeggen bij zichzelf ik moet hier gaan lopen, maar bij die mensen loopt eigenlijk die reflex wat fout: ondanks het feit dat ze eigenlijk stress moeten krijgen, krijgen ze een bloeddrukval. Typisch voorbeeld is ook op een receptie: men heeft één glaasje champagne gedronken, het is heel warm, men begint te zweten, voelt zich wat misselijk worden, zwart voor de ogen en als men niet op tijd gaat zitten dan valt men flauw. Eigenlijk dus een banale reden om flauw te vallen, maar vervelend. Er zijn mensen die dat doen als ze 10 minuten rechtstaan, als ze oververmoeid zijn, onaangename ervaringen hebben (bloed zien) of bij sterke emoties. Belangrijk is het feit dat men het telkens zelf voelt aankomen. Dit zijn allemaal vormen van bewustzijnsverlies die ongevaarlijk zijn. - Het bedreigend flauw vallen is: men is gewoon bezig of aan het wandelen en voelt zich kiplekker en ineens ligt men tegen de grond. Men heeft niets voelen aankomen. Een ander voorbeeld is: men is aan het spurten en ineens valt men flauw. Dus niet het flauw vallen nadat men bv na sporten een stortbad heeft gepakt, maar wel als men op het toppunt van zijn sportactiviteit was, zomaar ineens. Dat zijn gevaarlijke vormen van flauw vallen. Ze moeten steeds verder worden onderzocht. En opmerking hierbij: na het sporten is het belangrijk niet zomaar ineens op te houden, maar even uit te lopen, na te sporten op lager niveau. Dat vermindert sterk het risico van flauw vallen. 5. Wat is apical ballooning of tacho-tsubo? Apical ballooning betekent dat de punt van het hart niet meer (goed) samentrekt en de vorm krijgt van een ballon. Tacho-tsubo is een Japanse term, betekent vaas en geeft eigenlijk hetzelfde fenomeen aan. Het is een tijdelijke hartverlamming welke typisch voorkomt bij heel grote stress. Mensen kunnen dat krijgen bv. na ernstige verkeersagressie of na het overlijden van een familielid. Het gebeurt iets meer bij vrouwen dan mannen. De eerste dagen heeft men het beeld van een hartverzwakking en is dat een groot risico voor hartritmestoornissen. Na enkele tijd recupereren de patiënten terug naar een volledig normale hartfunctie. De patiënt moet daarom meestal de eerste dagen op de intensieve afdeling gevolgd worden om nadien verder naar de gewone afdeling te gaan. Van zodra de hartfunctie weer hersteld is verdwijnt ook het gevaar van ernstige ritmestoornissen. Het gaat dus meestal over een tijdelijke risicosituatie. 6. Een defibrillator die ingeplant is registreert zelf of er ritmestoornissen zijn. Kan men dat uitwendig zien? En hoe komt de arts dat te weten? Een dergelijk toestel noemt men de Implanteerbare 4 NR 55
7 Cardioverter Defibrillator (ICD). Men kan uitwendig niet zien dat het toestel ritmestoornissen aanpakt. Hoe komt de arts het dan te weten? Het komt erop neer dat men een soort (computer)muis op het toestel zet en dat men dan via een computer de gegevens kan opvragen. Er zijn ook al patiënten die in hun slaapkamer of bij de televisie een modem hebben die draadloos de defibrillator ondervraagt en die deze gegevens doorstuurt over het internet zodat de arts die dagelijks kan raadplegen. Het grote voordeel is dat de dokter zo vijf op zeven dagen kan consulteren terwijl vroeger de patiënt bv maandelijks naar de kliniek moest komen. Als de arts iets opmerkt stuurt hij gewoon een SMS of naar zijn patiënt. Tegelijk is er een controle op de spanning van de batterij! Batterijen van defibrillatoren gaan gemiddeld zes à acht jaren mee. Ze zijn extra beveiligd. Zelfs op het moment dat het signaal komt dat die batterij aan vervanging toe is heeft men nog altijd drie maand de tijd om die vervanging te plannen. Deze manier van werken noemt men telecardiologie. 7. Kan men met de inwendige defibrillator, een ICD, veilig draadloos internet gebruiken of de Ipad? Hoe zit dat met de controle op de vlieghavens? Eigenlijk zijn alle huis-, tuin- en keukenmiddelen veilig te gebruiken van zodra men een afstand heeft van centimeter met zijn toestel. Enkele suggesties: - Draag de Gsm niet mee in het borstzakje of in de vestzak maar eerder aan de gordel of in de broekzak. - Bij de antidiefstalpoortjes in grootwarenhuizen is het geraadzaam gewoon vlot door te stappen en niet te blijven staan tussen die poortjes. Neem bij stil staan een meter afstand. - Op de luchthaven is er een beetje een dubbel probleem: langs de ene kant zal de detector piepen, langs de andere kant is het zo dat wanneer men gaat tegenspreken bij luchthavenpersoneel dat men het zich zelf soms lastiger gaat maken dan nodig is. Best is dat men kenbaar maakt aan het personeel dat men een pacemaker-defibrillator heeft en dan gewoon doen wat men vraagt. Het kan geen kwaad immers wanneer men vlot door de detector gaat en daarna halt houdt op een meter er vandaan. De detector zal zijn signaal geven. Meestal zal men daarna aftasten en kan men eventueel verduidelijken. - Ook in het ziekenhuis is het belangrijk te zeggen dat men een ICD heef zowel bij bepaalde scanners, de magnetische NRI scanner bv, als bij bepaalde behandelingen zoals bv een behandeling van kinesitherapie die met stroomstootjes zou werken. Er is bijna nooit echte schade aan de ICD zelf in dergelijke situaties. - Er is wel een probleem voor mensen die als hobby lassen hebben want lasapparatuur kan ernstige stoornissen geven op het toestel. - Het is ook geen goed idee op uitstap te gaan naar Doel of andere grote elektriciteitscentrales of grote stroommotoren. Men kan rustig onder een hoogspanningsmast door rijden, maar gelieve er niet in te klimmen! 8. Er zijn heel wat mensen binnen Harpa die het antistollingsmiddel Marcoumar nemen. Eén van de problemen is dat men dan zijn bloedspiegel regelmatig moet laten nakijken wat de stollingsgraad betreft. Men spreekt nu over een nieuwe generatie van antistollingsproducten. Wat is daar van aan? Er is inderdaad goed nieuws voor sommige mensen die Marcoumar (of ook de bloedverdunner Marevan) nemen. Die medicatie heeft immers als nadeel dat ze wat onvoorspelbaar is in zijn effecten zodat de bloedspiegel regelmatig moet nagekeken worden. De nieuwe generatie medicatie zoals bv Pradaxa en Xarelto is meer voorspelbaar in zijn werking en men zou dus niet steeds zijn bloedspiegel moeten laten controleren. Deze medicamenten zijn al erkend door Europa, maar NR 55 5
8 nog niet terugbetaald in België. In alle ziekenhuizen lopen er nu programma s waarbij men die producten gratis kan krijgen via de ziekenhuisapotheken. Men moet deze medicatie wel om de drie maanden ophalen in het ziekenhuis. Het is uiteraard de behandelende arts die daarover beslist. Dit is een voorlopige regeling totdat de terugbetaling in het kader van de ziekteverzekering in orde is. Dit geldt nog niet voor mensen die Marcoumar nemen omwille van kunstkleppen, gezien deze studies nog moeten beginnen. Wanneer men Marcoumar inneemt bij voorkamerfibrillatie (VKF) kan men de cardioloog aanspreken om te zien of het een alternatief is om over te stappen. 9. Welke preventieve maatregelen moet men nemen wanneer men begint te sporten? Vanuit de Europese vereniging van cardiologie en specifiek vanuit de werkgroep sportcardiologie is er het voorstel om alle elitesporters te laten screenen. Dat gaat over jonge mensen beneden de 35 jaar. Voor mensen boven de 35 jaar is er natuurlijk verschil tussen wie iets hebben voorgehad en diegenen die nog niets hebben voorgehad. - Makkelijkste groep is de mensen die al iets hebben voorgehad. Bij de noodzakelijke leefstijlverandering die hartpatiënten moeten aannemen is de regelmatige fysieke aangepaste inspanning essentieel. Daar is echt belangrijk dat men het advies rond sport en inspanning laat afhangen van de testen die bij de cardioloog gebeuren: de inspanningstesten. - Moeilijker is het voor de groep mensen die nog niets hebben voorgehad. Het hangt natuurlijk ook af van wat dat men wil gaan doen. Wanneer meer extreme sporten wil doen zoals triatlon, marathons, oprijden van bergen, bv. de Ventoux, is het toch belangrijk dat men zich vooraf laat nakijken, liefst bij zijn eigen huisarts. Deze kan omdat hij de familiale situatie kent- eventueel ook nog andere risicofactoren aanstippen, waarvan men zich niet bewust is, zoals bv problemen met cholesterol, familiale hartproblemen enz. In de eerste plaats is het voldoende dat de arts een goede anamnese doet, aangepast klinisch onderzoeken en een elektrocardiogram en bij risicofactoren een inspanningstest. Sportinspanningen kunnen immers juist voor iemand die daarvoor voorbeschikt is de uitlokkende factor zijn voor plots overlijden (tijdens de inspanning). De screening vooraf zoals hierboven geschetst kan de meeste situaties voorkomen. Verslag : Ludo Wierckx
Heb ik misschien hartfalen?
Heb ik misschien hartfalen? Deze folder is gemaakt om jou te helpen om vroegtijdige tekenen van hartfalen te herkennen. Wat is hartfalen? De term hartfalen klinkt heel griezelig, maar het betekent gewoon
VOORKAMERFIBRILLATIE WAT U MOET WETEN. - Patiëntinformatie -
VOORKAMERFIBRILLATIE WAT U MOET WETEN - Patiëntinformatie - 1 Voorkamerfibrillatie (vkf) of boezemfladderen, zoals onze noorderburen het zo mooi zeggen, is een veel voorkomende aandoening, die 1 op de
Boezemfibrilleren. Cardiologie
Boezemfibrilleren Cardiologie Uw cardioloog stelde vast dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit is een veel voorkomende hartritmestoornis die onschuldig is, als bijtijds de juiste maatregelen
Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht?
Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren, ofwel atriumfibrilleren wordt genoemd. In deze folder kunt u hierover meer lezen.
Informatiebrochure patiënten. Herstel van het hartritme. Elektrische cardioversie bij voorkamerfibrillatie/-flutter
Informatiebrochure patiënten Herstel van het hartritme Elektrische cardioversie bij voorkamerfibrillatie/-flutter 3 1. Een beetje anatomie... 4 1.1 Het hart... 4 1.2 Elektriciteit van het hart... 4 2.
ICD Implanteerbare Cardioverter - Defibrillator
ICD Implanteerbare Cardioverter - Defibrillator Cardiologie Beter voor elkaar 2 Een ICD is evenals een pacemaker een klein apparaatje dat onder de huid wordt geïmplanteerd bij mensen met een hartritmestoornis.
Cardiologie. Boezemfibrilleren. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Cardiologie Boezemfibrilleren Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Uw cardioloog heeft vastgesteld dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit
Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Boezemfibrilleren
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Boezemfibrilleren z Boezemfibrilleren is een hartritmestoornis waarbij in de hartboezems sprake is van een snelle en onregelmatige
Atherotrombose. Fig. 1: Vorming van de trombus op de plaque. Fig. 2: Dilatatie. Fig. 3: Stenting. Fig.
Atherotrombose Fig. 1: Vorming van de trombus op de plaque Fig. 2: Dilatatie Fig. 3: Stenting Fig. 4: Endoprothese SABE.ENO.17.06.0273 Fig. 5: Bypass Atherotrombose Hebt u een hartaanval gehad? Heeft uw
Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren wordt genoemd. In deze brochure kunt u hierover meer lezen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens
Inleiding Hoe werkt het hart? Wat gebeurt er bij een normaal hartritme?
Boezemfibrilleren Inleiding U bent in behandeling bij de cardioloog en/of verpleegkundig specialist omdat er boezemfibrilleren bij u is geconstateerd. In deze folder proberen we in het kort uit te leggen
Informatie na opname voor hartritmestoornissen
Afdeling: Onderwerp: Cardiologie Informatie na opname voor hartritmestoornissen 1 Patiënteninformatie na opname voor ritmestoornissen U was opgenomen in verband met hartritmestoornissen. U ontvangt ook
Informatiebrochure T.E.E. / Cardioversie
Informatiebrochure T.E.E. / Cardioversie ziekenhuis maas en kempen Inleiding U wordt opgenomen in Ziekenhuis Maas en Kempen voor een TEE en/of cardioversie. Om u zo goed mogelijk te informeren over deze
Cardioversie. patiënteninformatie
Cardioversie patiënteninformatie 0 Beste mevrouw, heer B318-11 2017 Uw behandelende arts heeft u voorgesteld een cardioversie bij u uit te voeren. Dit heeft ongetwijfeld heel wat vragen bij u opgeroepen.
Preventieve sportmedische screening
Preventieve sportmedische screening cardiosporten.be Dr Roosen John Dieusaert Olivia Wat veroorzaakt plotse dood? Media: acuut hartfalen is niet de oorzaak Wel: ernstige ritmestoornissen van het hart,
Boezemfibrilleren. Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis
27-10-2016 Boezemfibrilleren Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis Opbouw presentatie Bouw en werking hart Het normale hartritme Boezemfibrilleren Oorzaken boezemfibrilleren Behandelmogelijkheden
ARTERIELE HYPERTENSIE
ARTERIELE HYPERTENSIE Wat u moet weten - Patiëntinformatie - Hypertensie is de medische term voor hoge bloeddruk. Dat is de druk waaraan de arteriële bloedvaten of slagaders in het lichaam blootgesteld
Atriumfibrilleren. Uitleg, adviezen, telefoonnummers en zaken die voor u van belang zijn. Afdeling Cardiologie
Atriumfibrilleren Uitleg, adviezen, telefoonnummers en zaken die voor u van belang zijn. Afdeling Cardiologie Informatiebrochure Atriumfibrilleren Uitleg, adviezen, telefoonnummers en zaken die voor u
Informatie. Boezemfibrilleren
Informatie Boezemfibrilleren Inleiding U heeft last van klachten die veroorzaakt worden door een hartritmestoornis. In deze folder leest u wat deze hartritmestoornis inhoudt en welke behandelmogelijkheden
Maatschap Cardiologie. Boezemfibrilleren en cardioversie
Maatschap Cardiologie Boezemfibrilleren en cardioversie Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht op de afdeling hartbewaking (CCU). Voorbereiding Wij verzoeken u twee dagen voor de elektrische
Boezemfibrillatie (atriumfibrillatie)
Boezemfibrillatie (atriumfibrillatie) In overleg met uw arts bent u doorverwezen naar de Boezemfibrillatie poli voor de behandeling en begeleiding van de hartritmestoornis boezemfibrilleren (ook wel atriumfibrilleren
Klinische Genetica. Plots overlijden
Klinische Genetica Plots overlijden Klinische Genetica Inleiding In uw familie zijn een of meerdere personen op jonge leeftijd plotseling overleden. Plots overlijden op jonge leeftijd heeft vaak met het
Hartfalen. Wat is het en hoe herken je het
Hartfalen Wat is het en hoe herken je het Hartfalen, onbekend en onderschat Hartfalen is de grote onbekende onder de hartziekten. Hartfalen klinkt misschien bekend in de oren. Het woord doet denken aan
HARTRITMESTOORNISSEN DE BEHANDELING DOOR MIDDEL VAN ELEKTRONISCHE CARDIOVERSIE FRANCISCUS VLIETLAND
HARTRITMESTOORNISSEN DE BEHANDELING DOOR MIDDEL VAN ELEKTRONISCHE CARDIOVERSIE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Hartritmestoornissen komen in het dagelijks leven vaak voor en zijn vaak onschuldig. Meestal
Boezemfibrilleren. De bouw en werking van het hart
Boezemfibrilleren Boezemfibrilleren is een stoornis in het hartritme. Uw hartslag wordt onregelmatig. U kúnt dit voelen, maar dat hoeft niet. Van alle mensen met boezemfibrilleren voelt ongeveer 10 tot
Herstel van het hartritme
Herstel van het hartritme Elektrische cardioversie bij voorkamerfibrillatie/-flutter Informatiebrochure patiënten 3 1. Een beetje anatomie... 4 1.1 Het hart... 4 1.2 Elektriciteit van het hart... 4 2.
Thoraxcentrum. Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9
Thoraxcentrum Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Thoraxcentrum Inleiding Omdat u boezemfibrilleren heeft, bent u door uw arts doorverwezen naar de Boezemfibrilleren poli van het UMCG. Het doel van
Bij u wordt een cardioversie gepland.
Cardioversie Bij u wordt een cardioversie gepland. Deze brochure bevat wat praktische informatie over deze procedure. De folder is niet bedoeld als vervanging van mondelinge informatie maar als een aanvulling.
elektrische cardioversie (ECV)
patiënteninformatie elektrische cardioversie (ECV) U heeft een hartritmestoornis en u komt binnenkort naar het OLVG voor een elektrocardioversie (ECV). Bij deze behandeling proberen we het ritme van het
Inleiding. Afbeelding 1: Het hart
Boezemfibrilleren Inleiding Het hart is een holle spier, ongeveer even groot als een vuist. Het hart bestaat uit vier holle ruimtes: Rechterboezem Linkerboezem Rechterkamer Linkerkamer De boezems vangen
Behandeling ritmestoornis (EFO en/of ablatie) Locatie Molengracht Breda
Behandeling ritmestoornis (EFO en/of ablatie) Locatie Molengracht Breda Inhoud Pagina Inleiding 3 1. Ritmestoornissen 3 1.1 Oorzaak 3 1.2 Onderzoek 3 1.3 Behandeling 3 2. EFO 4 2.1 Voorbereiding 4 2.2.
Elektrische cardioversie
Infobrochure Elektrische cardioversie Dienst: A2.2 Tel: 011 826 352 mensen zorgen voor mensen Het hart en hartritmestoornissen Het hart is in feite een holle spier met vier kamers: de twee boezems of atriums
Inleiding Wat is een cardioversie? Voorbereiding thuis
CARDIOVERSIE 884 Inleiding U komt naar het Sint Franciscus Gasthuis voor cardioversie. Dit vindt plaats op de Dagbehandeling. In deze folder leest u meer over cardioversie. Wat is een cardioversie? Cardioversie
Samenwerken met patiënten, families en artsen om steun te bieden en informatie te verstrekken over syncope en Reflex Anoxic Seizures
Samenwerken met patiënten, families en artsen om steun te bieden en informatie te verstrekken over syncope en Reflex Anoxic Seizures Hebt u soms zonder aantoonbarereden last van De controlelijst voor onverklaarbaar
NEDERLANDSE SAMENVATTING
Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING Boezemfibrilleren is een zeer frequent voorkomende hartritmestoornis en daardoor een belangrijk klinisch probleem. Onder de westerse bevolking is de kans op boezemfibrilleren
Cardiologie. Takotsubocardiomyopathie
Cardiologie Takotsubocardiomyopathie Inhoudsopgave Inleiding 4 Wat is takotsubocardiomyopathie? 4 Wat is de oorzaak? 5 Wat zijn de klachten en verschijnselen? 6 Welke onderzoeken worden uitgevoerd? 6
Elektrische cardioversie (ECV)
OLVG, locatie Oost Elektrische cardioversie (ECV) U heeft een hartritmestoornis en u komt binnenkort naar OLVG voor een elektrocardioversie (ECV). Bij deze behandeling proberen we het ritme van het hart
PATIËNTENINFO. U wordt opgenomen voor de implantatie van een. pacemaker of defibrillator. Cardiologie
PATIËNTENINFO U wordt opgenomen voor de implantatie van een pacemaker of defibrillator Cardiologie Beste patiënt, Welkom op de dienst cardiologie van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Deze brochure
Dokter op Dinsdag. Jawed Polad Interventiecardioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis
Dokter op Dinsdag Jawed Polad Interventiecardioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis Het hart is voornamelijk gemaakt van speciale spier. Het hart pompt bloed in de slagaders (bloedvaten) die het bloed naar alle
SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE
SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE 17873 Inleiding In deze folder vindt u informatie over atriumfibrilleren en het spreekuur atriumfibrillatie. Spreekuur atriumfibrillatie Atriumfibrilleren komt steeds vaker
Katheterablatie van voorkamerfibrillatie
info voor patiënten Katheterablatie van voorkamerfibrillatie Inhoud 01 Wat is voorkamerfibrillatie?... 04 02 Behandeling... 04 03 Ablatie... 09 04 Na de ablatie... 10 05 Complicaties... 10 06 Resultaat...
Infobrochure. Cardioversie
Infobrochure Cardioversie Beste patiënt, Beste patiënte, Binnenkort wordt u in het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem opgenomen voor een elekrische reconversie. In deze brochure proberen we u zo duidelijk
Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9
Thoraxcentrum Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Inleiding Omdat u boezemfibrilleren heeft, bent u door uw arts doorverwezen naar de Boezemfibrilleren poli van het UMCG. Het doel van deze poli is u
Ik wil nadenken over reanimatie
Ik wil nadenken over reanimatie Samenvatting Hoe ouder u wordt, hoe groter de kans op een hartstilstand. Het is belangrijk dat familie en hulpverleners weten of ze u dan wel of niet moeten reanimeren.
Vermoeidheid & hartziekten
Vermoeidheid & hartziekten Menno Baars, cardioloog HartKliniek Nederland april 2014 Cardioloog van de nieuwe HartKliniek Nieuwe organisatie van eerstelijnscardiologiecentra Polikliniek & dagbehandeling
Slokdarmechografie (T.E.E.)
Infobrochure Slokdarmechografie (T.E.E.) A2.2 cardiologie-neurologie Tel 011/826 352 mensen zorgen voor mensen Na een gewone echografie van het hart wordt er soms voorgesteld om een nieuwe echografie uit
Inspanningselektrocardiogram. Met arteriële zuurstof en ventilatie meting
Inspanningselektrocardiogram Met arteriële zuurstof en ventilatie meting Wat is een elektrocardiogram? Alvorens in te gaan op de functie van het inspannings-elektrocardiogram willen wij u eerst wat vertellen
Cardiologische leefregels
Cardiologische leefregels Cardiologie alle aandacht Cardiologische leefregels Naam patiënt: Afdeling: Diagnose PTCA (dotterbehandeling) via lies PTCA (dotterbehandeling) via pols Leefregels Eerste 3 dagen
Dienst hartziekten Cardioversie. Informatiebrochure voor de patiënt
Dienst hartziekten Cardioversie Informatiebrochure voor de patiënt copyright AZ SINT-ELISABETH ZOTTEGEM www.sezz.be ref. BRO/405/v1.0 WAT IS CARDIOVERSIE? Elektrische cardioversie is een procedure die
Electro-Cardioversie (ECV) Afdeling Cardiologie
Electro-Cardioversie (ECV) Afdeling Cardiologie U heeft binnenkort een afspraak voor een cardioversie. In deze folder vindt u informatie over deze behandeling. Wat is een cardioversie? Cardioversie is
Atriumfibrilleren en catheterablatie
Cardiologie Atriumfibrilleren en catheterablatie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is atriumfibrilleren?... 3 Wat zijn de klachten?... 4 Oorzaak atriumfibrilleren... 4 Hoe vaak komt atriumfibrilleren
Patiënteninformatie. Stressecho. www.ccazt.be
Patiënteninformatie Stressecho www.ccazt.be Praktische informatie Afspraak Datum: Uur: / /.. u Medicatie die u moet stoppen voor het onderzoek en wanneer: Het is belangrijk dat u NUCHTER bent voor deze
Cardioversie Radboud universitair medisch centrum
Cardioversie De cardioloog heeft door een ECG (hartfilm) vastgesteld dat uw hartritme onregelmatig is of u heeft uw klachten zelf gemeld. In overleg heeft u besloten tot een cardioversie behandeling.
Wat wij echter nu reeds willen stellen is dat uw betrokkenheid en medewerking van groot belang zijn voor uw herstel.
B310 april 2015 Mevrouw, Mijnheer, Het verpleegkundig team, samen met de dokters cardiologen, heeft deze folder samengesteld om u enige informatie te geven over het elektrofysiologisch onderzoek bij hartritmestoornissen.
Logboek Polikliniek hartfalen
Logboek Polikliniek hartfalen Inleiding Uw cardioloog heeft u naar de hartfalenpolikliniek verwezen. De hartfalenverpleegkundige is er om u te begeleiden hoe u met uw hartklachten om kunt gaan. Hij/zij
Dienst hartziekten Cardioversie. Informatiebrochure voor de patiënt
Dienst hartziekten Cardioversie Informatiebrochure voor de patiënt WAT IS CARDIOVERSIE? Deze ingreep bestaat uit het toedienen van een korte elektrische shock ter hoogte van de borstkas d.m.v. 2 vlakke
Informatiebrochure ablatie. Patiënteninformatie
Informatiebrochure ablatie Patiënteninformatie Heilig Hart Ziekenhuis Leuven Brochure ablatie 2 Inhoudstafel 1. Inleiding... 5 2. Elektrische geleiding van het hart... 6 3. Ablatie... 8 3.1. Opname...
Patiënteninformatie. Hartfalen
Patiënteninformatie Hartfalen Inhoud Inleiding... 3 Informatie over het ziektebeeld: hartfalen... 3 Wat is hartfalen?... 3 Wat zijn de symptomen?... 4 Wat zijn de oorzaken?... 5 Behandeling van hartfalen...
Elektrische cardioversie. Cardiologie
Elektrische cardioversie Cardiologie De cardioloog heeft met u besproken dat hij wil proberen uw hartritmestoornis door middel van een uitwendige elektrische behandeling te herstellen tot het normale ritme,
Electieve Cardioversie (ECV) Afdeling Cardiologie
Electieve Cardioversie (ECV) Afdeling Cardiologie U heeft binnenkort een afspraak voor een cardioversie. In deze folder vindt u informatie over deze behandeling. Wat is een cardioversie? Cardioversie is
Boezemfibrilleren. Boezemfibrilleren kan plotseling optreden. Soms ook na een hartoperatie. U kunt boezemfibrilleren voelen, maar dat hoeft niet.
Boezemfibrilleren Uw cardioloog heeft boezemfibrilleren bij u geconstateerd. In deze folder leest u wat boezemfibrilleren is en welke behandelingsmogelijkheden er zijn. Uw cardioloog bespreekt met u welke
patiënteninformatie Hyperventilatie Spoedgevallendienst G e z o n d h e i d s Z o r g m e t e e n Z i e l
i patiënteninformatie Spoedgevallendienst Hyperventilatie G e z o n d h e i d s Z o r g m e t e e n Z i e l Inhoud Voorwoord...5 1. Wat is hyperventilatie...6 2. Welke verschijnselen kunnen optreden?...6
Cardiologisch onderzoek
Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. Geschat wordt dat
Boezemfibrilleren. Afdeling cardiologie
Boezemfibrilleren Afdeling cardiologie U heeft u een verwijzing gekregen naar de polikliniek boezemfibrilleren voor uw hartritmestoornis. In deze folder leest u wat boezemfibrilleren inhoudt en welke behandelingen
Cardiologie. Patiënteninformatie. Cardioversie. Behandeling bij een hartritmestoornis. Slingeland Ziekenhuis
Cardiologie Cardioversie i Patiënteninformatie Behandeling bij een hartritmestoornis Slingeland Ziekenhuis Algemeen Bij cardioversie behandelt de cardioloog een ritmestoornis van uw hart met behulp van
Boezemfibrilleren. Cardiologie
Boezemfibrilleren Cardiologie Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat is boezemfibrilleren?...4 Wat gebeurt er bij een normaal ritme?...5 Wat veroorzaakt boezemfibrilleren?...6 Hoe wordt de diagnose gesteld?...6
2 Patiëntspecifieke informatie Totale Cavo Pulmonale Connectie (TCPC)
2 Patiëntspecifieke informatie Totale Cavo Pulmonale Connectie (TCPC) 2.1 Bouw en werking van het normale hart 2 2.2 Totale Cavo Pulmonale Connectie (Fontan-operatie) 2 - Na de operatie op de Intensive
Bewustsporten.nl. Goed voorbereid aan de start met een sportmedisch onderzoek
Goed voorbereid aan de start met een sportmedisch onderzoek Hardlopen is heerlijk en gezond, maar het is ook belangrijk verantwoord en veilig te sporten. Een goede voorbereiding en training zijn essentieel
Logboek. Polikliniek hartfalen
Logboek Polikliniek hartfalen Inleiding Uw cardioloog heeft u naar de hartfalenpolikliniek verwezen. De hartfalenverpleegkundige is er om u te begeleiden hoe u met uw hartklachten om kunt gaan. Hij/zij
CARDIOVERSIE. Voorwoord. Beste,
CARDIOVERSIE CARDIOVERSIE 02 Voorwoord 03 Wat is een cardioversie? 03 Risico s bij onregelmatig hartritme 04 Opname 04 Voorbereiding thuis 04 Wat brengt u mee? 04 Voorbereiding op de afdeling 05 Onderzoek
Patiënteninformatie. Ligfietsechocardiografie
Patiënteninformatie Ligfietsechocardiografie Praktische informatie Afspraak Datum: Uur: / /.. u Medicatie die u moet stoppen voor het onderzoek en wanneer:..... Het is belangrijk dat u gedurende 2 uur
Tako Tsubo cardiomyopathie Bij hevige emotionele stress
Tako Tsubo cardiomyopathie Bij hevige emotionele stress Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent opgenomen op de afdeling Hartbewaking (CCU) van ons ziekenhuis,
DREIGEND HARTINFARCT
DREIGEND HARTINFARCT (onstabiele angina pectoris) In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over een dreigend hartinfarct. Wij adviseren u de informatie zorgvuldig te
Inspannings-elektrocardiogram
Inspannings-elektrocardiogram Wat is een elektrocardiogram Alvorens in te gaan op de functie van het inspanningselektrocardiogram willen wij u eerst wat vertellen over het zogenaamde elektrocardiogram
Fietsergometrie met arteriële zuurstof en ventilatie meting
Fietsergometrie met arteriële zuurstof en ventilatie meting Wat is een fietsergometrie De fietsergometrie is een inspanningstest waarbij het de bedoeling is dat u een maximale inspanning levert volgens
Inleiding... 1. Ademhaling... 1. Hyperventilatie... 1. Oorzaak van hyperventilatie... 2. Klachten bij hyperventilatie... 3. Wat kunt u zelf doen...
Hyperventilatie Inhoudsopgave Inleiding... 1 Ademhaling... 1 Hyperventilatie... 1 Oorzaak van hyperventilatie... 2 Klachten bij hyperventilatie... 3 Wat kunt u zelf doen... 4 Tot slot... 5 Inleiding Deze
In te vullen door de poli-assistent: Datum cardioversie: Aanwezig om: Locatie melden: Vast voedsel zes uur, water (+medicatie) twee uur
Cardioversie In te vullen door de poli-assistent: Datum cardioversie: Aanwezig om: Locatie melden: Nuchter: Vast voedsel zes uur, water (+medicatie) twee uur Denk aan het meenemen van al uw medicijnen
Zorg bij hart- en vaatziekten
Zorg bij hart- en vaatziekten Inhoud Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer moet je een arts raadplegen 4 Voorkomen van hart- en vaatziekten 5 Wat kun je er zelf aan doen 6 Geneesmiddelen 6 De Hartstichting
Informatiebrochure. Leven met een hartdefribillator. I Autonome verzorgingsinstelling
Informatiebrochure Leven met een hartdefribillator I Autonome verzorgingsinstelling IIInleiding Uw cardioloog heeft besloten bij u een hartdefibrillator (of ICD, Implanteerbare Cardioverter Defibrillator
Pacemaker en ICD bij het levenseinde
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Pacemaker en ICD bij het levenseinde Dienst kwaliteit E-mail: kwaliteit@jessazh.be Tel: 011 30 81 11 Jessa Ziekenhuis
Wat is een AED? Hoe werkt een AED?
Wat is een AED? Een AED is een apparaat waarmee men een elektrische schok aan het hart kan toedienen, wanneer er sprake is van levensbedreigende hartritmestoornissen. Een ingebouwde computer analyseert
Hart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn.
Boezemfibrilleren. (Atriumfibrilleren) Cardiologie
Boezemfibrilleren (Atriumfibrilleren) Cardiologie Als het hart op hol slaat Vrijwel ieder mens krijgt in zijn leven wel eens te maken met hartritmestoornissen. Het hart gaat dan anders, meestal sneller,
Elektrische cardioversie
Elektrische cardioversie Inleiding De cardioloog behandelt u binnenkort met een elektrische cardioversie. Deze folder geeft u informatie over deze behandeling; de voorbereiding thuis, de behandeling in
Elektrofysiologisch onderzoek (EFO) en radiofrequentieablatie
Elektrofysiologisch onderzoek (EFO) en radiofrequentieablatie (PVI) Het ritme van het gezonde hart Het hart is een spier die werkt als een pomp. Het bestaat uit een rechter- en een linkerhelft. Elke helft
Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen?
Dokter, is het mijn hart of zijn het mijn longen? Zaterdag 8 oktober Ziekenhuis Gelderse Vallei Dr. Ronald Walhout, cardioloog Drs. Jeroen Verheul, longarts Het normale hart De normale longen Rechter long
Klinische Genetica. Het lange QT syndroom (LQTS)
Klinische Genetica Het lange QT syndroom (LQTS) Inhoud Inleiding 1 LQTS 1 De oorzaak van LQTS 2 Ziekteverschijnselen van LQTS 3 De diagnose LQTS 4 Behandeling van het LQTS 5 Controle (follow up) 6 Erfelijkheid
INSTELLEN VAN EEN BEHANDELING MET BETABLOKKERS 5
WAT IS HARTFALEN? 3 WAT VOELT U ALS U AAN HARTFALEN LIJDT? 3 WAT DOET UW ARTS OM UW ZIEKTE TE BEHANDELEN? 4 Controle van de symptomen4 De verdere evolutie van de ziekte voorkomen 4 INSTELLEN VAN EEN BEHANDELING
metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Ik krijg een defibrillator
metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Ik krijg een defibrillator Inhoud 01 Algemene informatie... 04 02 De opname... 04 03 De ingreep... 09 04 Het verblijf... 10 05 Wat te doen
Hart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn. Daarna vertellen
Zonder deze dokter had ik geen kinderen gehad!
Zonder deze dokter had ik geen kinderen gehad! 18 Tekst Gert-Jan van den Bemd Beeld Helen van Vliet Hartafwijking moeder grootste gevaar Met een gerust hart zwanger Dokter mag ik zwanger worden? Die vraag
DFT-test. Defibrillatie Treshold-test
DFT-test Defibrillatie Treshold-test Inleiding Binnenkort wordt u een dag in het ziekenhuis opgenomen om uw reeds geïmplanteerde defibrillator te testen. Deze test wordt de DFT-test genoemd (Defibrillatie
Automatische Externe Defibrillatie Opleiding Hulpverlener. Europese Reanimatieraad
Automatische Externe Defibrillatie Opleiding Hulpverlener Europese Reanimatieraad ACHTERGROND Er zijn ongeveer 700.000 hartstilstanden per jaar in Europa. Dit komt neer op 5 personen per uur in Nederland.
Datum: VRAGENLIJSTEN (1) Naam: Geboortedatum: www.upckuleuven.be info@upckuleuven.be
Datum: VRAGENLIJSTEN (1) Naam: Geboortedatum: www.upckuleuven.be info@upckuleuven.be campus Kortenberg Leuvensesteenweg 517 3070 Kortenberg T +32 2 758 05 11 campus Gasthuisberg Herestraat 49 3000 Leuven
Elektrische cardioversie 4B. Patiënteninformatie
Elektrische cardioversie 4B Patiënteninformatie Inhoudstafel 1. Inleiding... 3 2. Praktische informatie... 3 3. Wat is een elektrische cardioversie?... 3 4. Welke risico s/ neveneffecten zijn er verbonden
longembolie patiënteninformatie
patiënteninformatie longembolie Bij u is het vermoeden van en longembolie, of is de diagnose longembolie gesteld. Wat is een longembolie eigenlijk? Hoe ontstaat een longembolie en hoe kan het worden behandeld?
Geplande Elektrische Cardioversie (ECV)
Geplande Elektrische Cardioversie (ECV) Inleiding In overleg met u is besloten een Elektrische Cardioversie (ECV) uit te voeren. Dit is een behandeling waarbij met behulp van een elektrische impuls (stroomstoot)
Intra aortale ballonpomp (IABP)
Intra aortale ballonpomp (IABP) U bent opgenomen op de afdeling hartbewaking van het Canisius- Wilhelmina ziekenhuis. Uw cardioloog heeft u verteld dat u een behandeling nodig heeft met een Intra aortale
PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND. Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren
PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren INHOUD Presentatie (20-25 minuten) Inleiding Medicamenteuze behandeling atriumfibrilleren Geneesmiddelgroepen Bijwerkingen
Cardioversie. Informatie voor patiënten. F oktober Bronovo Medisch Centrum Haaglanden
Cardioversie Informatie voor patiënten F0456-3415 oktober 2016 Bronovo www.bronovo.nl Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag Postbus 96900 2509 JH Den Haag 070 312 41 41 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl