Voorwoord. Ir. L. Th. Perizonius MBA CEO Jansen-Venneboer Voorzitter stuurgroep TechniekPact Regio Zwolle

Transcriptie

1 1

2 Voorwoord Voldoende en goed gekwalificeerd technisch personeel voor de bedrijven in regio Zwolle is het doel van het TechniekPact Regio Zwolle. Dit is een hele uitdaging vanwege het ontbreken van een perfecte aansluiting tussen vraag en aanbod in de technische sector. De gezamenlijke visie over hoe te komen naar voldoende en goed gekwalificeerd personeel is neergeschreven in het document de Next Step. Hierin hebben de vier O s de richting uitgezet voor het TechniekPact Regio Zwolle. Centraal staat de nieuwe Hanzeaanpak waar samenwerking, kennisdeling en alliantievorming centraal staat. Deze nieuwe Hanze aanpak volgt drie lijnen die in elkaars verlengde liggen: 1 Van school naar leren: Waarbij het onderwijs en het bedrijfsleven gezamenlijke initiatieven ontplooien om meer aandacht voor Bètatechnieken in het onderwijs te genereren 2 Van leren naar werk: Waarbij het onderwijs het initiatief neemt om een hogere in- en uitstroom opleidingen techniek te bereiken via publiek-private samenwerkingsverbanden 3 Van werk naar werk: Waarbij het bedrijfsleven het initiatief neemt om de zij-instroom aan te trekken en personeel te behouden voor de technische sector Binnen deze drie lijnen zijn regionale impulsen geformuleerd. Deze regionale impulsen krijgen inhoud door de projecten die worden uitgevoerd in een lijn. In het eerste hoofdstuk worden de regionale kenmerken beschreven waarbij het belang van een integrale benadering wordt getoond, dat wil zeggen het opleiden van technici in zowel de diepte als in de breedte. Het tweede hoofdstuk gaat in op de gestelde doelen in The Next Step en laat zien dat de integrale benadering (cross overs) voorbereid op het veranderende werkveld. In het derde hoofdstuk worden projecten benoemd die bijdragen aan de goede uitvoer van TechniekPact Zwolle. Het laatste hoofdstuk tenslotte geeft aanbevelingen waar TechniekPact Zwolle de komende tijd aan kan werken. De projecten geven een goed beeld van een succesvolle Hanzeaanpak, waar gezamenlijk wordt gewerkt aan voldoende en goed gekwalificeerd technisch personeel! Ir. L. Th. Perizonius MBA CEO Jansen-Venneboer Voorzitter stuurgroep TechniekPact Regio Zwolle 2

3 Hoofdstuk 1 - Achtergronden Karakter van de regio Regio Zwolle bestaat uit een samenwerkingsverband Van provincie Overijssel en de 19 gemeentes in Overijssel, Gelderland, Flevoland en Drenthe en is Strategisch gesitueerd als scharnierpunt tussen de Randstad en Noord Nederland. Van belang voor het TechniekPact Zwolle is de aanwezigheid van Hogeschool Windesheim en ROC Deltion in de regio. In de economie van de regio Zwolle domineert het MKB. Van alle vestigingen hoort circa 98% tot het midden- en Kleinbedrijf. In de totale werkgelegenheid neemt het MKB 60% voor haar rekening. Intersectorale benadering (cross overs) Ondernemers, onderwijs- en kennisinstellingen en overheden in de Regio Zwolle hebben de overtuiging dat de Regio Zwolle de potentie heeft tot nog meer economische bloei. De kracht van het bedrijfsleven, het lokaal verankerde ondernemerschap, de strategische ligging van de regio en de vooraanstaande ROC s en HBO s in de Regio Zwolle geven een geweldige uitgangspositie. De bottom up mentaliteit, slagvaardigheid en creativiteit van de ondernemers en de kennisinstellingen leveren sterke regionale innovatieve clusters die intersectoraal zijn georiënteerd. Dat wil zeggen dat een maatschappelijk probleem centraal staat. Om een nieuw antwoord te kunnen geven op dit maatschappelijke probleem wordt een intersectorale samenwerking van sectoren en branches geformeerd, zogenaamde cross overs, waarbij uiteindelijk gelegenheid allianties worden gevormd om een passende oplossing te bieden. Clustervorming Om die continue vernieuwing en versterking van de economie vorm te geven, werken de negentien gemeenten in de Regio Zwolle al vanaf 2011 met elkaar samen om clusters te ontwikkelen. In de clusters werken overheden, ondernemers en onderwijs samen aan het ontstaan van nieuwe producten en diensten. Geformeerde innovatie clusters zijn onder andere zichtbaar in: Kunststoffen Healthcluster Agrofood Bijzondere aandachtsgebieden zijn: Vrijetijdseconomie Logistiek 3

4 Duurzaamheid en Energie creatief Frictie op de arbeidsmarkt in regio Zwolle TechYourFuture 1 heeft de frictie in de regio Zwolle nader onderzocht. Zij kwamen tot de conclusie dat de Frictie op de arbeidsmarkt voor technici een gedifferentieerd beeld geeft. Er bestaat inderdaad een slechte aansluiting tussen vraag en aanbod in de technische sector, maar dit is geen sector breed probleem. Er zijn grote verschillen tussen branches in de mate waarin sprake is problematische personeelstekorten en ook de constatering dat veel schoolverlaters moeite hebben met het vinden van een startpositie blijkt slechts te gelden voor een deel van de sector. Een tekort aan technisch geschoold personeel is er vooral in de elektrotechniek, mechatronica en metaalbewerking. In de bouw, installatietechniek en grafische techniek is juist sprake van een overschot, waardoor studenten met die achtergrond moeite hebben om werk te vinden. De verwachting van het MKB in regio Zwolle is dat er voor de komende vijf jaar meer frictie ontstaat op de arbeidsmarkt die invloed zal hebben op de personeelsinstroom van hun bedrijf. Er worden drie hoofdredenen voor deze verwachting genoemd. 1. Men verwacht dat de economie de komende jaren aantrekt. 2. Ten tweede gaat het om de vervangingsvraag. Door de gemiddeld hoge leeftijd van de huidige werknemers zal de uistroom van zittend personeel hoger zijn vergeleken met voorgaande jaren. 3. Daarnaast worden functies steeds complexer door de toenemende integratie van ICT toepassingen op de werkvloer. Dit vereist bredere kennis en ervaring. Bedrijven zeggen dat zij minder het vertrouwen hebben dat de opleidingen in staat zijn om mee te gaan in die veranderingen. Toename van ICT beïnvloeden alle beroepen De beroepen veranderen in de samenleving door de nieuwe mogelijkheden van de techniek in combinatie met een verdere integratie van ICT. Door deze integratie van ICT veranderen de technische beroepen. Landelijk heeft het integreren van ICT in de productie van techniekbedrijven topprioriteit gekregen en heeft geleid tot een actieprogramma Smart Industry. Smart Industry optimaliseert de productie met inzet van ICT. Slimme machines en robots communiceren onderling met elkaar, sporen zelf fouten op en herstellen die fouten. Smart Industry optimaliseert de interactie tussen mens en machine en zorgt voor sneller, duurzamer en goedkoper produceren en leidt bovendien tot maatwerk van hoogwaardige kwaliteit. Daarmee zit Smart Industry in het hart van de nieuwe economische realiteit van internationale, door innovatie gedreven maar volatiele markten met schaarste aan grondstoffen, kapitaal en goed opgeleid personeel Ook niet technische beroepen veranderen doordat techniek en ICT zijn intrede doet in deze beroepen. Een heel duidelijk voorbeeld hiervan is de zorg. Denk aan het vervangen van laag technische sleutelkastjes bij verzorgingstehuizen door technisch hoogwaardige sloten, die via een sms op de telefoon van de verzorger kunnen worden geopend om daarmee de veiligheid van de bewoners te garanderen. Of de ontwikkeling van apps die op afstand monitoren, zodat de patiënt niet nodeloos een beroep op de zorg hoeft te doen. Deze techniek in niet technische beroepen gaat onherroepelijk door en zal veel invloed hebben op deze beroepen, denk aan de e-health, digitale administratie, manarme logistiek, BIM in de bouw, etc. 1 TechYourFuture; Aansluiting gezocht: Onderzoek naar de kennislacunes rond de regionale technische arbeidsmarkt P

5 Deltion en Windesheim, inzetten op cross-overs Deltion als ROC en Windesheim als HBO spelen in op de frictie op de arbeidsmarkt en een verandering van beroepen door hun opleidingen en curriculum aan te passen. Deltion biedt vernieuwe engineeringopleidingen aan, die heeft geresulteerd in een grotere instroom van studenten. Windesheim en Deltion hebben beiden ICT geïntegreerd in haar technische opleidingen zodat haar studenten zijn opgewassen tegen de veranderingen die de beroepsgroep te wachten staat. Beide opleidingen integreren techniek en ICT ook in niet-technische sectoren waarbij zij een duidelijke verbinding legt tussen niet technische en technische sectoren. Windesheim en Deltion bieden daarmee technische opleidingen aan die de diepte ingaan zoals het vinden van nieuwe materialen in de kunststof technologie, zoals biomaterialen. Maar ook brede opleidingen waarbij de kennis van bestaande materialen op een vernieuwde manier wordt toegepast in andere sectoren zoals in de gezondheidszorg. Deze cross-over benadering geeft ongekende mogelijkheden om sectoren, branches en clusters met elkaar te verbinden. In bovenstaand voorbeeld worden twee regionale innovatieclusters kunststoffen en Health met elkaar verbonden. Netwerken De rijksoverheid wil door middel van regionale techniekpacten de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector verbeteren en daarmee de mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt voor technische beroepen terug te dringen. In een regionaal techniekpact staan concrete afspraken tussen bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Er zijn doelen en acties benoemd om resultaten te halen. TechYourFuture heeft een inventarisatiegemaakt van de verschillende projecten en platforms die activiteiten ontplooien gericht op de aansluiting tussen vraag en aanbod van technisch geschoold personeel. Uit de scan bleek dat de activiteiten van de verschillende projecten met name gericht zijn op: Interesseren van jongeren voor een techniekopleiding (van VMBO tot HBO); Interesseren van doelgroepen (meisjes en allochtonen) voor een techniekopleiding; Het verder ontwikkelen van techniektalent binnen de opleidingen; Vergroten van arbeidsmarktsucces van jongeren (ondersteuning bij het vinden van werk); Samenwerking tussen techniekbedrijven en onderwijs bevorderen; Het imago van de technieksector. Aandachtspunten volgens TechYourFuture Met name de laatste drie activiteiten sluiten aan op de problematiek van het niet aansluiten van vraag en aanbod in de technische sector in regio Zwolle. TechYourFuture constateert dat er veel initiatieven zijn die zich richten op het vraagstuk hoe vraag en aanbod in de technische sector beter op elkaar aan is te sluiten. Echter, veel initiatieven richten zich op een techniekbrede generieke aanpak. Bovendien is bij veel projecten niet duidelijk wat de concreet opgeleverd hebben. Zij adviseert om in de komende jaren om de projecten meer branche specifiek in te steken en de projecten te evalueren op bijdrages aan het oplossen van het frictieprobleem. 5

6 Hoofdstuk 2: Doelen en realisatie De volgende doelen zijn in The Next Step opgenomen om de frictie tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt te verhelpen. De projecten die ervoor zorgen dat de doelen gehaald worden in regio Zwolle staan beschreven in hoofdstuk 3 Projecten Actielijn Doel 0-situatie (1 oktober 2013) 1 Van school Kwart meer Windesheim: 985 naar techniekinstroom mbo en Deltion: leren hbo 2 Van leren naar werk 3 Van werk naar werk Verhogen van het studierendement naar +70% in 2017 De stap van leren naar een technische werkkring naar +75% in 2017 Behoud en aanwas van technici voor de Windesheim: 59% Deltion: > 90% Situatie 1 oktober 2014 Windesheim: 1219 Deltion: Windesheim: 67,4% Deltion: > 94% Opmerkingen Windesheim toename van 23,7% Gezamenlijk zitten de scholen op > 70% 70% 2 70% Cijfers over 1014 nog niet bekend Cijfers via servicepunt techniek nog op te vragen Cijfers via servicepunt techniek nog op te vragen Toelichting actielijn 1 Actielijn 1; waarbij onderwijsinstellingen en bedrijven gezamenlijk initiatieven ontplooien om de toestroom naar de technische opleiding te vergroten loopt goed in regio Zwolle. De instroom van studenten op een technische opleiding is positief voor de regio, Windesheim heeft zelf een toename van 23,7% gerealiseerd in Naast de vele regionale en lokale initiatieven (die we niet allemaal noemen in dit verslag) heeft ook het aanbod van vernieuwde opleidingen van Deltion en Windesheim bijgedragen aan een positief imago van de technische sector. Toelichting actielijn 2: Actielijn 2; waarbij de opleidingsinstituten het initiatief nemen om een hogere in- en uitstroom opleidingen techniek te bereiken levert ook goede resultaten Verhogen van studierendement Het hoge studierendement van Deltion en de sterke verbetering bij Windesheim wordt veroorzaakt door een betere procesgang bij jongeren op drie niveaus: Optimalisatie van de aansluiting VMBO MBO en HAVO HBO Gerichte intake waarbij verwachtingen van studenten worden gemanaged Aangescherpte studiebegeleiding 2 Technisch opgeleid: Wel of niet werken in de techniek? Erasmus Universiteit ; Eindrapport in opdracht van TechniekTalent.nu 6

7 Stap van leren naar een technische werkkring Zeventig procent van de werkende schoolverlaters in mbo en hbo met een technische opleiding kiest voor een technische functie, het overige dertig procent komt in een niet-technische functie terecht. Vrouwelijke technici kiezen (veel) vaker voor een functie buiten de techniek, dat wil zeggen voor een niet-technische functie in een niet-technische sector. Een deel van het verschil kan verklaard worden door de voorkeur van vrouwen voor parttime banen, die in de techniek minder aanwezig zijn. Toelichting actielijn 3 Servicepunt Techniek Regio IJssel-Vecht is een fysiek punt binnen het UWV Werkbedrijf te Zwolle. Ondernemers in de technische branche kunnen er terecht voor informatie, advies en begeleiding op het gebied van personeel en ondernemerschap. Werkzoekenden vinden er ondersteuning in de vorm van arbeidsbemiddeling op maat, scholingsaanbod en persoonlijke begeleiding. Servicepunt Techniek Regio IJssel-Vecht is in 2013 gestart met de inzet van twee Arbeidsmarktcoaches om werkgevers en toekomstige werknemers te ondersteunen en ze op een kwalitatieve wijze bij elkaar te brengen; ze zijn als het ware een verbindende schakel tussen vraag en aanbod. Raakt technisch personeel werkloos? Dan begeleiden we die van werk naar werk. Van warme hand naar warme hand. Alles om te voorkomen dat mensen de technische sector uitstappen Het lectoraat International Business van het Kenniscentrum Strategisch Onderwijs, Windesheim heeft in juni 2014 het rapport opgeleverd over een mogelijke behoefte van een internationaliseringdesk voor de regio Zwolle. Door middel van diepte-interviews met 27 bedrijven uit Oost-Nederland werd er informatie verkregen over staat van internationalisering binnen de bedrijven. Daaruit bleek dat het vooral voor MKB lastig is om te weten 3aar ze de juiste infopamtie kunnen verkrijgen. Op de vraag of de komst van een regionale en onafhankelijke internationaliseringdesk een oplossing zou bieden geeft een ruime meerderheid van de ondervraagde bedrijven aan dit een goed idee te vinden. Momenteel onderzoekt de gemeente Zwolle in samenwerking met de RABO bank hoe een dergelijk internationaleringdesk vorm zou kunnen krijgen. In Regio Zwolle (Eerde) is een internationale school aanwezig en worden door zowel Deltion als Windesheim Engelstalige opleidingen aangeboden in de techniek. Conclusie: Intersectorale benadering (cross overs) Om met name de doelen van lijn 2 nog beter te kunnen verwezenlijken zal in regio Zwolle worden ingezet op een intersectorale benadering. Met een intersectorale benadering wordt de koppeling bedoeld tussen de traditionele technische sector met een ander sector. Vaak zal ICT in deze intersectorale benadering een Denk aan: Techniek andere sector gebruik ICT voorbeeld waar Techniek Handel ja E-Commerce Windesheim Techniek Agrofood ja manarme kas (tuinbouw) Deltion Techniek health ja e-health Windesheim Techniek creatief ja wearable solar Deltion Techniek High tech ja 3 D Printen / Robotisering Windesheim/Deltion Techniek Bouw ja BIM Windesheim Techniek Energie ja energietechnologie Deltion Techniek Logistiek ja warehousing Windesheim/Deltion 7

8 Dor te opereren op techniek en het snijvlak van techniek met andere sectoren wordt een grote doelgroep, inclusief meisjes, bereikt en worden de studenten voorbereid op de toekomstige banen. Hoofdstuk 3- Regionale Bèta impulsen en projecten In Regio Zwolle vindt een groot aantal activiteiten en projecten plaats op het inhoudelijke gebied van het Techniekpact Zwolle. Een volledige en nauwkeurige inventarisatie zou moeiteloos leiden tot meer dan 100 initiatieven. Alle initiatieven dragen op hun manier bij aan de doelstellingen van het Techniekpact Zwolle. Vaak is er echter sprake van een lokaal initiatief, van een gebrek aan afstemming en daardoor overlap met andere initiatieven. Resultaten zijn lang niet altijd bekend of zichtbaar. Bij de selectie van de projecten zijn de volgende criteria gehanteerd: Een project kent: Een duidelijke focus op het Human Capital vraagstuk voor bedrijven in de technische sector; Samenwerking tussen bedrijven en/of onderwijsinstellingen en/of onderzoeksinstellingen; Een heldere projectleiding en structuur; Aantoonbare positieve resultaten; Geschikt voor een intersectorale benadering Continuïteit, ook na afloop van het Techniekpact Zwolle; Minimaal geheel regio Zwolle als scoop. Met behulp van bovenstaande criteria zijn de volgende inhoudelijke projecten geselecteerd om met elkaar invulling te geven aan de eerste uitvoeringsfase van het Techniekpact Zwolle. Actielijn 1: Vergroten instroom, verbeteren kwaliteit techniek onderwijs. Om de instroom van studenten in de techniek te vergoten voert het techniekpact Zwolle projecten waarbij leerlingen en docenten die het gehele onderwijsveld, van basisonderwijs via voortgezet onderwijs naar MBO en HBO, worden betrokken Er zijn 9 projecten geselecteerd om invulling te geven aan de uitvoering van het TechniekPactZwolle : Doel in the Next Step Meer basisscholen betrekken bij bètapromotie Landelijke organisatie TechYourFuture Projecten regio Zwolle 1 Technodiscovery Werkgevers 2 Week van de techniek en overige activiteiten VO/ROC 3 Who s the Boss Aanvullend inzet en training voor professionals en vrijwilligers in didactiek en promotie, leerkrachten po bijscholen in techniek Investeren in niet-traditionele doelgroepen, met name stimuleren van technische meisjes, overbruggen van culturele verschillen en opheffen van drempels voor anders begaafden. Bevorderen van creativiteit en ondernemerschap op po en vo, door intensivering van samenwerking met organisaties als TechniekTalent.nu TechniekTalent.nu Platform bèta techniek jetnet Platform bèta techniek 4 First Lego League 5 Skelterrace 6 3Dprint4you 7 Technobox en techniekroute 8 Girlsday 9 Bèta beroepen in de klas 8

9 Platform Techniek Werkt, de Ontdekhoek, Jong Ondernemen Actielijn 2: Verhogen studierendement en de stap naar een technische werkkring. Om deze doelstelling te halen wordt vooral ingezet op het samenwerken van bedrijven met studenten/docenten zodat ze elkaars wereld beter leren kennen. Dit is een belangrijke doelstelling om de fricties in regio Zwolle aan te pakken en daar zal dan ook veel energie op worden gezet Er zijn 9 projecten geselecteerd om invulling te geven aan de uitvoering van het TechniekPactZwolle: Doel in the Next Step Landelijke organisatie Projecten regio Zwolle Ontwikkelen van De Barometer vakmanschap, die de relatie legt tussen vacaturevraag en in-, door- en uitstroom van leerlingen in het (v)mbo en hbo. Gelijktijdig worden ook de gebundelde in- door- en uitstroomgegevens van alle onderwijsinstellingen tegen elkaar afgezet. Mbo-platform organiseert dat Voorlichting en imago. Met het bedrijfsleven wordt bekeken hoe vakmanschap en beroepsopleiding sterk(er) op de kaart gezet kan worden, welke activiteiten er nu lopen en hoe deze geïntensiveerd en verbeterd kunnen worden. Ambassadeurs worden aangesteld die succesverhalen persoonlijk uitdragen en jongeren motiveren Stimuleren van leren en werken (one-step-up), bpv-plaatsen, leerwerk- en startersbanen en ILAB s voor mbo en hbo. Scholing op maat Stimuleren van vraagarticulatie, bundeling van de vraag (family grouping) en innovatie door samenwerking, clustervorming en allianties. Zorgen voor betere aansluiting wensen en verwachtingen technisch opgeleide jongeren en werkgevers, voorkomen dat deze jongeren de technieksector verlaten omdat ze de werksituatie niet aantrekkelijk vinden. Tevens aandacht voor de uitstroom van vrouwen om vergelijkbare redenen MBO platform JetNet Platform Bèta techniek Werkgevers Platform Bèta techniek TechYourFuture Wordt Overijsselbreed opgepakt door het MBO - platform en is daarom niet geselecteerd voor de uitvoer van Techniek Pact Zwolle 1 Careerdays 2 DOT 3 Leren in techniek 4 CIV 5 ILAB 6 Kennispoort 7 Aansluiting gezocht 8 Weg van techniek 9

10 Actielijn 3: Het behouden van vakmensen en internationale kenniswerkers Het behouden van vakmensen is een zaak van alle relevante partijen in de regio. Het is dan ook niet voor niets dat het Serviceput Techniek Zwolle, waar alle partijen in zijn vertegenwoordigd, hier een belangrijke rol in heeft gekregen. Doel in the Next Step Investeren in Centrum Vakopleiding Nieuwe Stijl, conform het Maaslandmodel, waarin bedrijven onderling maatwerkscholing regelen bij (tijdelijke) boventalligheid. Vergroten zij-instroom van niet-technische sectoren naar technische sectoren. Versterken van opscholing voor werknemers en werkzoekenden, in de vorm van (deeltijd) Master, Bachelor en Ad-trajecten in de technische richting. Actieve aanpak van afstromers uit mbo en hbo, en deze toeleiden naar Adtrajecten. Dit geldt ook vaar pasafgestudeerde, werkeloze bachelors, die een technische Ad-kopstudie of een hbo-master kunnen doen. Versterken van de positie van startend ondernemers en zzp-ers, als aanjager van de innovatieketen, door investeren in broedplaatsen, ILAB s, businessontwikkeling vanuit de expertisecentra en versterken van de valorisatieketen vanuit Kennispoort, mede gebaseerd op de open innovatiefaciliteiten vanuit PolymerSciencePark. Faciliteren van internationale kenniswerkers bij bedrijven en kennisinfrastructuur door community vorming, regisseren van scholing voor (hun) kinderen en organisatorische advisering en ondersteuning door de expatdesk van Kennispoort Initiatief van de T8 (samenwerkende kenniscentra in de techniek) om mensen van werk naar werk te begeleiden door het vinden van banen, selecteren van mensen, het matchen en opleiden om duurzame participatie in de techniek te realiseren. Middel hiervoor is o.a. het Servicepunt Techniek te versterken Projecten Wordt opgepakt via regiotafels 1 Servicepunt techniek. 1 Service Punt techniek 2 Kennis DC Logistiek 3 TechforFuture 4 Green PAC Initiatief door gemeente Zwolle met RABO wordt opgestart Samenwerking gaat verder dan IJsselvecht en is daarom niet openomen in TechniekPact Zwolle 10

11 Projecten nader uiteengezet 1 Technodiscovery actielijn 1 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon en Next Step Manon Schrijnemaekers Windesheim moh.schijnemaekers@windesheim.nl Meer basis scholen betrekken bij bètapromotie Bevorderen van creativiteit en ondernemerschap TechYourFuture, Educatie en Techniek van hogeschool Windesheim De aandacht voor techniek in het basisonderwijs is beperkt. Toch moet de basis voor de keuze voor een technische opleiding in het basisonderwijs gelegd worden. Goed onderwijs in Wetenschap & Technologie begint met goede leerkrachten. De leerkracht vormt de sleutel in het creëren van een leeromgeving, die aansluit op de behoefte van de maatschappij en 'het maken van het verschil' in de toestroom van W&Tgemotiveerde en getalenteerde leerlingen. Hoe meer leerkrachten zijn toegerust voor het ontwikkelen van 'vaardigheden van de 21ste eeuw' in een context van W&T, hoe meer W&T-gemotiveerde en getalenteerde leerlingen. Alle basisscholen in regio Zwolle bieden in 2020 structureel W& T aan in het onderwijs In de lerarenopleiding (Basis) onderwijs wordt structureel aandacht besteed aan W&T Er is een passend nascholingsaanbod voor alle leerkrachten in het (basis)onderwijs In eerste instantie leerkrachten lagere scholen Te ondernemen activiteit Kiezen voor techniek: door W&T te promoten bij leerkrachten, jongeren en ouders. Leren in techniek: door professionele ontwikkeling van leerkrachten en scholen mogelijk te maken bij de: a. Ontwikkelen en uitvoeren van effectief en duurzaam W&T-onderwijs; b. Ontwikkelen van goede ondersteunende leermaterialen voor W&T-onderwijs; c. Effectieve begeleiding van jongeren in hun keuzeproces, in het bijzonder W&T; d. Creëren van een effectieve en stimulerende W&T-onderwijs- en leeromgeving. Werken in de techniek: door te zorgen voor tijdige en duurzame voorbereiding op de arbeidsmarkt en afstemming van verwachtingen tussen (toekomstige) werknemers en werkgevers in de techniek. 11

12 Directe deelname van bedrijven aan bovengenoemde activiteit is op dit moment nog niet voorzien. 2 Week van de techniek en overige activiteiten actielijn 1 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon en Next Step Sandra de Boer Lokaal Platform Installatie- & electrotechniek s.deboer@vvei.nl Instroom verhogen door betere aansluiting bedrijfsleven - onderwijs Arie Koning Deltion/vrienden van electoinstallatietechniek Vrienden van Electro-Installatietechniek, OTIB, Lokaal Platform Installatietechniek Zwolle, Deltion College, RBOI Gelderland Overijssel, TechniekWerkt, Uneto-VNI, Techniek Talent.NU, TechNet kring Zwolle, Service Pint techniek IJsselvecht, Techniek Unie, Platform Techniek Noord West Veluwe, Platform Techniek Deventer, Collegiale in uitleen Oost, Kenteq Vrienden van Electro-Installatietechniek en Lokaal platform Installatietechniek Zwolle en Deltion organiseren diverse (meerdaagse) evenementen om leerlingen in het voortgezet en lager onderwijs kennis te laten maken met diverse technische activiteiten en technische mogelijkheden. Ook worden ouders betrokken in de keuze van hun kinderen. In het project kiezen voor techniek willen debetrokken organisaties de instroom in het technisch beroepsonderwijs te vergroten en de kwaliteit van het onderwijs hoog te houden. Het doel is om de regio Zwolle nu en in de toekomst te voorzien van goede en gemotiveerde medewerkers in de elektro- en installatietechnische branche Jeugd en jongeren Te ondernemen activiteit Vele activiteiten gericht op kennismaking van de jeugd van het basis- en voortgezet onderwijs met beroepen en carrière mogelijkheden binnen de branches elektrotechniek en installatietechniek. Een betere beeldvorming over de branches zal ertoe bijdragen dat meer jongeren kiezen voor het vak techniek. Activiteiten: Week van de Techniek, Techniekmanifestatie, Techniekplein, Who s the Boss, gastlessen, excursies, stages, techniekdag. Bedrijven kunnen vriend worden en deelnemen. 12

13 3 Who s the Boss actielijn 1 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon Doel stelling Next Step Arie Koning Deltion/Talentstad akoning@deltion.nl Meer basisscholen betrekken bij bèta promotie Talentstad, Deltion Een jaarlijks groot opgezet event om jongeren ouders en PABO studenten te enthousiasmeren voor techniek in het Equipe Business Center in het PEC Zwolle Stadion. Werven van jongeren voor de technische sector in de meest brede zin van het woord. Jongeren tussen de 10 en 15 jaar. Te ondernemen activiteit Een techniekquiz met aansluitend een techniekmarkt en een technische rondleiding door een voetbalstadion. Deelnemers zijn leerlingen van groep 7 en 8 van de basisschool en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het programma schenkt ook aandacht aan de rol van ouders bij de schoolkeuze van hun kinderen. Bedrijven kunnen zich presenteren 13

14 4 First Lego League actielijn 1 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon Doel stelling Next Step Arie Koning Deltion akoning@deltion.nl Meer basisscholen betrekken bij bèta promotie Stichting Techniekpromotie, TechNet, Deltion College, hogeschool Windesheim De First Lego League is een jaarlijks terugkerend evenement voor leerlingen van 10 tot 15 jaar. Aan het eind van het schooljaar vindt de afsluiting plaats in de Verenigde Staten met de strijd om het wereldkampioenschap. Medewerkers van NASA scouten tijdens de strijd hun nieuwe ruimtevaarttalenten. In 2008 is het Deltion College gestart met de organisatie van een regiofinale voor vijf wedstrijdteams. In 2014 staat de teller al op 32 wedstrijdteams van 25 verschillende scholen uit de regio ( basisscholen, speciaal, voortgezet onderwijs ). Om te stimuleren dat Wetenschap & Technologie ook na de regiofinale op de kaart blijven staan krijgen de deelnemers aan het eind van de wedstrijddag een technische vervolgopdracht. ( = Innovatieve prijsvraag ) en worden er bedrijfsbezoeken aangeboden om leerlingen kennis te laten maken met industriële toepassingen van robotica. Steeds meer deelnemende scholen gebruiken de First Lego League als vliegwiel om Wetenschap & Technologie in te bedden in het curriculum. Jongeren tussen de 10 en 15 jaar. Te ondernemen activiteit Het evenement bestaat uit vier wedstrijdonderdelen die samen perfect gekoppeld kunnen worden aan de 21st Century Skills : 1. Een robot bouwen en programmeren om wedstrijdmissies uit te kunnen voeren. 2. Een onderzoek uitvoeren over een maatschappelijk thema en de uitkomsten, waaronder een innovatieve technische oplossing, op een originele wijze presenteren. 3. De beoordeling van de robotconstructie en de softwarematige aansturing door een deskundige techniekjury. 4. De samenwerking tussen de leden van het wedstrijdteam en hun coach. Een team is ongeveer drie maanden aan het oefenen voor de wedstrijddag. Tijdens deze oefensessies worden de teams begeleid door een ICT student van een MBO of HBO opleiding. 14

15 Bedrijven kunnen partner of coach worden van the First LEGO leaque. 5 Skelterrace actielijn 1 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon Doel stelling Next Step Arie Koning Deltion akoning@deltion.nl Meer basisscholen betrekken bij bèta promotie YouTech, Salland Olie, OTIB, Techniektalent.nu, Fundeon en Rocli Racing. Het Deltion College in Zwolle organiseert ieder jaar de Skelterrace. Tijdens dit evenement strijden 200 eersteen tweedejaars vmbo-leerlingen in teamverband om de YouTechtrofee. Steeds meer vmbo-scholen zien het belang in van techniekactiviteiten voor hun leerlingen. Het aantal wedstrijdteams van de Skelterrace is de afgelopen jaren dan ook explosief gestegen. In 2010 verschenen er 8 teams aan de start en dit jaar 20 teams. De race heeft inmiddels een regionaal karakter gekregen door deelname van scholen uit Zwolle, Meppel, Steenwijk, Raalte en Epe. Met dit evenement wil Deltion leerlingen enthousiast maken voor techniek Eerste- en tweedejaars vmbo-leerlingen Te ondernemen activiteit Voorafgaand heeft ieder team een bouwpakket van een skelter ontvangen, waarmee ze tijdens de techniekles aan de slag mochten. De eerste technische uitdaging was het in elkaar zetten van de skelter. Daarna mochten ze de skelter pimpen en van allerlei technische snufjes voorzien. De wedstrijd bestaat uit 7 onderdelen, waaronder een sprint, een pitstop, een behendigheidsparcours en een race. Daarnaast wordt gekeken welk team zich het beste presenteert en verkoopt en wordt de mooiste skelter beloond met een prijs. Het evenement wordt afgesloten met een race voor alle teams. Directe deelname van bedrijven aan bovengenoemde activiteit is op dit moment nog niet voorzien. 15

16 6 3Dprint4you actielijn 1 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon Doel stelling Next Step Arie Koning Deltion akoning@deltion.nl Meer basisscholen betrekken bij bèta promotie Eerste- en tweedejaars vmbo-leerlingen Te ondernemen activiteit Binnen het scholennetwerk van deelnemers aan de First Lego League, Skelterrace, Who s the Boss enz. worden zes 3D printers uitgeleend aan een geïnteresseerde school voor een maand. Scholen onderzoeken of een 3D printer op een creatieve manier kan worden ingezet bij een vakgebied. Deze creatieve toepassingen worden verzameld voor een landelijk uit te rollen lesbrief. 16

17 7 Technobox en techniekroute actielijn 1 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon Doelen Next Step Arie koning Deltion akoning@deltion.nl Aanvullen inzet en training voor professionals en beschikbaarheid van ingerichte techniekruimtes en landelijke samenwerking op techniek vlak. Platform Beta Techniek, Technobox Deltion College, Centrum voor Innovatief Vakmanschap Polymeren, Coatings en Composieten Christelijke Hogeschool Windesheim, Centre of Expertise HTSM Oost In samenwerking met vijf VO scholen uit de regio ontwikkelt het Deltion College doorgaande leerlijnen voor de Vakmanschapsroute ( VMBO Basis / Kader ) en de Technologieroute ( VMBO Theoretisch ). In samenwerking met het regionale bedrijfsleven worden gastlessen, excursies en praktische bedrijfsopdrachten verankerd in het curriculum. Ook wordt het bedrijfsleven betrokken bij de ontwikkeling van ( VMBO ) keuzedelen Belangrijke ambitie is door al deze activiteiten op elkaar af te stemmen en te integreren in het curriculum ontstaat er in de regio Zwolle een doorgaande leerlijn PO VO MBO HBO Studenten van VMBO en HBO Te ondernemen activiteit Ontwikkeling van TechnoBox, gericht op instroom van leerlingen en op het inspireren van jongeren in alle vmbo routes om een slimme keuze te maken in het techniekonderwijs en werkveld. Bedrijven kunnen gebruik maken van de faciliteiten en/of lid worden 17

18 8 Girlsday actielijn 1 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon Doelen Next Step Arie Koning Deltion akoning@deltion.nl Investeren in niet-traditionele doelgroep, stimuleren van meisjes in technische opleiding. Manon Schrijnemaekers Windesheim VHTO, Deltion College, hogeschool Windesheim Veel vrouwelijk bèta-/technisch en ICT-talent gaat verloren, vaak omdat meisjes onbekend zijn met bèta-, technische en ICT-beroepen, sterker nog, zij weten vaak helemaal niet welke opleidingen en beroepen er bestaan. Doordat meisjes geen vrouwen kennen die in deze sectoren werken, hebben ze hier geen goed beeld van. En onbekend maakt onbemind. Deelname van een bedrijf aan Girlsday kan helpen de blik van deze meisjes op bèta, techniek en ICT te verbreden en hun loopbaankeuzes te beïnvloeden. Girlsday laat meisjes de onontdekte wereld van bèta, techniek en ICT van dichtbij beleven! Bedrijven in heel Nederland bieden hen een kijkje in de keuken. Stimuleren van meisjes in de techniek Meisjes en jong volwassen vrouwen Te ondernemen activiteit Girlsday is een initiatief van VHTO, Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek, om meisjes op jonge leeftijd kennis te laten maken met bèta, techniek en ICT. Dit landelijke evenement vindt jaarlijks plaats. Elke laatste donderdag in de maand april wordt er landelijk een Girlsday georganiseerd door VHTO. Basisscholen en / of scholen voor voortgezet onderwijs uit de regio nemen zelfstandig contact op met het Deltion College als er interesse bestaat voor deelname. Er wordt een passend bedrijf benaderd en er wordt in overleg een lesprogramma samengesteld met o.a. een opdracht die een leerling zelf actief moet uitvoeren. Bedrijven kunnen zich aanmelden via de landelijke website 18

19 9 Bèta beroepen in de klas actielijn 1 Projectleiders organisatie organisatie Mail en telefoon Next Step Wim Rietberg Windesheim wjar.rietberg@windesheim.nl Bevorderen van ondernemerschap op po en vo, door intensivering van samenwerking met organisaties als Platform Techniek Werkt Huub Schoot Windesheim JetNet, Platform Bèta Techniek, Regionale bedrijven, Educatie en Techniek van Christelijke Hogeschool Windesheim : Actieve koppeling van lesstof aan beroepen en praktijk leidt relatief snel tot meer positieve associaties bij het werken in de bètatechniek. Daarnaast worden leerlingen optimistischer over hun kansen op de arbeidsmarkt, baanzekerheid en de mogelijke verdiensten. Leerlingen in het voortgezet onderwijs moeten na de onderbouw een keuze maken voor een sector (vmbo) of een profiel (havo, vwo). Met name met betrekking tot de natuurprofielen is de voorbereiding op die keuze is niet altijd even effectief. Dit heeft tot gevolg dat nog steeds veel leerlingen niet voor een natuurprofiel kiezen. Leerlingen hebben vaak onjuiste ideeën over exacte beroepen. Doel van de cursus is om beroepsinformatie en voorbeelden uit de praktijk direct te koppelen aan de reguliere lesstof, eventueel ondersteund door een gastles van een professional uit he bedrijfsleven. Deze concept-context benadering geeft leerlingen een beter beeld van vervolgstudies en hun mogelijkheden in het bedrijfsleven, maar het geven van een groot scala aan goede voorbeelden van bèta-technische beroepen en bedrijven in Nederland wordt door docenten vaak lastig gevonden. Door deze cursus en daarmee het gebruik van de beelden en ervaringen in de les kan de leerling gerichter en beter geïnformeerd een keuze maken. Ook andere activiteiten zoals een bedrijfsexcursie zijn mogelijkheden die (kunnen) voortvloeien uit deze cursus. Leerlingen in voortgezet onderwijs Te ondernemen activiteiten Docenten exacte vakken en decanen bezoeken bedrijven in de eigen regio (technologie, productie, watermanagement, logistiek, duurzaamheid), waar veel medewerkers met een bètaberoep werken. Zij krijgen hier een rondleiding en gaan 1-op-1 in gesprek met enkele van hen (speeddaten). Tijdens deze bezoeken vinden masterclasses plaats door enkele professionals uit het bedrijfsleven en lectoren. In de middag wordt een begin gemaakt met de ontwikkeling van lesmateriaal. Hier ligt een belangrijke relatie met de DOT. In de DOT wordt dit verder uitontwikkeld (zie DOT project in programmalijn 2). Bedrijven faciliteren het bezoek. Zij verzorgen de rondleiding en leveren enkele beroepsbeoefenaars voor de speeddates. Daarnaast verzorgen zijzelf, via een Windesheim docent of lector, of via een van hun partners een 19

20 masterclass. Het materiaal (resultaat van dit dagdeel) wordt vervolgens gebruikt voor (het ontwikkelen van) lesmateriaal. Ook kan het bezoek resulteren in een bedrijfsexcursie van een of enkele scholen. 1 Careerdays actielijn 2 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon en Next Step Manon Schrijnemaekers Windesheim Voorlichting en imagoverbetering JetNet, PBT, Christelijke Hogeschool Windesheim, Deltion College De Career Day is een evenement dat jaarlijks wordt georganiseerd in drie regio's. Leerlingen uit 4 havo en 5 vwo maken kennis met technologie en de bedrijven daarachter. De leerlingen hebben, gezien hun profielkeuze, al interesse in bèta en techniek en het is de uitdaging om deze interesse verder uit te bouwen. De Career Day is de ideale plek om leerlingen te enthousiasmeren over wat technologie is, waar technologie is, wie er werken in de technologie en wat ze er zelf mee kunnen. Ze gaan zelf bouwen, proberen, proeven, programmeren, raden en rekenen. Kortom: Ervaren! Voorlichting en imagoverbetering van werken in de techniek Leerlingen 4 havo en 5 vwo Te ondernemen activiteit De leerlingen bezoeken de Career Day gedurende een dagdeel van drie uur. Zij worden ingedeeld in groepjes van tien, die onder begeleiding staan van een Career Guide; een medewerker van een bedrijf of een bètastudent. Bij elke bedrijfsstand wordt een workshop verzorgd, waarbij de leerlingen meer te weten komen over de werkzaamheden, technologieën en beroepen binnen het bedrijf en zelf aan de slag gaan met een opdracht in dat kader. Daarmee wordt de link gelegd tussen de theorie die zij op school krijgen en de toepassingsmogelijkheden Bedrijven kunnen zich aanmelden voor een stand of het organiseren van een workshop. 20

21 2 DOT actielijn 2 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon en Next Step Wim Rietberg Windesheim wjar.rietberg@windesheim.nl Bevorderen vakmanschap om daarmee beroepsopleiding sterk(er) op de kaartte zetten Huub Schoot Windesheim Platform Beta Techniek, Regionale bedrijven, Educatie en Techniek van Christelijke Hogeschool Windesheim, VO scholen Leerlingen in het voortgezet onderwijs moeten na de onderbouw een keuze maken voor een sector (vmbo) of een profiel (havo, vwo). Zij hebben vaak onjuiste ideeën over exacte beroepen. Dit heeft tot gevolg dat nog steeds veel leerlingen niet voor een natuurprofiel kiezen. Doel van de DOT is om beroepsinformatie en voorbeelden uit de praktijk direct te koppelen aan de reguliere lesstof, eventueel ondersteund door een gastles van een professional uit het bedrijfsleven en een excursie. Deze concept-context benadering geeft leerlingen een beter beeld van technische vervolgstudies en hun mogelijkheden in het bedrijfsleven. Het geven van een groot scala aan goede voorbeelden van bèta-technische beroepen en bedrijven in Nederland wordt echter door docenten vaak lastig gevonden. T.b.v. de DOT verzamelen docenten eerst beelden uit de praktijk via de cursus Bètaberoepen in de klas en in de DOT worden deze dan vertaald naar lesmateriaal. Een eerste aanzet daartoe gebeurt al tijdens het tweede dagdeel van de cursusdag bij het bedrijf, maar daarna zijn er ook losse bijeenkomsten van de DOT om het materiaal te vervolmaken. Dit project heeft grote raakvlakken met het project Bètaberoepen in de klas uit programmalijn 1. Docenten exacte vakken in het voortgezet onderwijs Te ondernemen activiteit Docenten exacte vakken en decanen bezoeken bedrijven in de eigen regio (technologie, productie, watermanagement, logistiek, kunststoffen), waar veel medewerkers met een bètaberoep werken. In de middag wordt een begin gemaakt met de ontwikkeling van lesmateriaal. In de DOT wordt dit verder uitontwikkeld. Bedrijven faciliteren het bezoek. Zij verzorgen de rondleiding en leveren enkele beroepsbeoefenaars voor de speeddates. Daarnaast verzorgen zijzelf, via een Windesheim docent of lector, of via een van hun partners een masterclass. Het materiaal (resultaat van dit dagdeel) wordt vervolgens gebruikt voor (het ontwikkelen van) lesmateriaal. Ook kan het bezoek resulteren in een bedrijfsexcursie van een of enkele scholen. 21

22 3 Leren in techniek actielijn 2 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon en Next Step Sandra de Boer Lokaal platform Installatietechniek Zwolle s.deboer@vvei.nl Instroom verhogen door betere aansluiting bedrijfsleven - onderwijs Vrienden van Electro-Installatietechniek, OTIB, Lokaal Platform Installatietechniek Zwolle, RBOI Gelderland Overijssel, TechniekWerkt, Uneto-VNI, Techniek Talent.NU, TechNet kring Zwolle, Service Pint techniek IJsselvecht, Techniek Unie, Platform Techniek Noord West Veluwe, Platform Techniek Deventer, Collegiale in uitleen Oost, Kenteq Vrienden van Electro-Installatietechniek en Lokaal platform Installatietechniek Zwolle zijn samenwerkingsverbanden van bedrijven en technische beroepsopleidingen die werken met OTIB. OTIB is het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf. OTIB heeft de ambitie om goed opgeleid personeel voor de branche te behouden. Daarom werkt OTIB voortdurend aan de ondersteuning van werknemers in de branche. Bijvoorbeeld door kennis te ontwikkelen, te managen en te delen. In het project leren in techniek willen debetrokken organisaties de aansluiting onderwijs en beroepspraktijk beter op elkaar aansluiten. Zij werken hiervoor samen met Deltion en vele VMBO scholen in regio Zwolle. In eerste instantie ROC s in regio Zwolle Te ondernemen activiteit Optimale aansluiting van inhoud en kwaliteit van de opleidingen op de steeds veranderende wensen van het bedrijfsleven. Activiteiten: Docentenstages, afstemming bedrijfsleven met directeuren techniek van de ROC s in de regio. Opleidingen Installatiewerk en RTC Hardenberg Bij- en vakscholing door kennisportaal Duurzame Bouw en Installatietechniek regio Zwolle Activiteiten competentiegericht onderwijs vanuit RBPI Gelderland - Overijssel Bedrijven kunnen vriend worden en deelnemen aan de activiteiten en opleidingsmogelijkheden 22

23 4 CIV Polymeren en nieuwe materialen actielijn 2 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon Doelen Next Step Arie Koning Deltion akoning@deltion.nl Investeren in niet-traditionele doelgroep, stimuleren van meisjes in technische opleiding. Platform Beta Techniek, Technobox Deltion College, Centrum voor Innovatief Vakmanschap Polymeren, Coatings en Composieten Christelijke Hogeschool Windesheim, Centre of Expertise HTSM Oost Het CIV PCC, is begin 2013 officieel van start gegaan. Het is hét kloppend hart van hoogwaardige, innovatieve, aantrekkelijke en vraaggestuurde leerroutes en leeromgevingen op het gebied van polymeren, coatings en composieten. Het CIV PCC biedt bedrijven, studenten en leraren een inspirerend platform voor het werken met kunststoffen in al zijn facetten en bevordert het innovatief vermogen op dat vlak. In nauwe samenwerking met het Polymer Science Park is het CIV PCC een partnerschap aangegaan met bedrijven en instellingen als DSM, Dumocom, HK-Plastics, Maan Engineering, Robertpack, Rollepaal, Schaepman s Lakfabrieken, Stodt, Stork SPE, Tricas, Wavin, Van Wijhe Verf, Gemeente Zwolle, Provincie Overijssel en het Platform Bètatechniek. ROC Deltion College is penvoerder van het CIV PCC. Het CIV Polymeren en materialen is voor bedrijven en studenten een dynamische werkplaats een levendig applicatielab om uitgebreid en praktijkgericht te experimenteren rond industrieel toegepast duurzaam onderzoek met de focus op innovaties en nieuwe materialen op het gebied van high performance materialen. Studenten van VMBO en HBO en innovatief MKB Bedrijven kunnen gebruik maken van de faciliteiten en/of onderzoek uitvoeren samen met studenten 23

24 5 ILAB actielijn 2 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon en Next Step Roy van Enkhuijzen Windesheim Aer.van.enlhuijzen@windesheim.nl Stimuleren van leren en werken (one-step-up), ILAB voor mbo en hbo Polymer Sciences Park, Green PAC, Techniek van Christelijke Hogeschool Windesheim, Deltion College De COCI/iLab-status is ontwikkeld door de landelijke Regiegroep Chemie. Een COCI/iLab-locatie biedt beginnende en doorstartende ondernemers de juiste faciliteiten waar zij innovatieve ideeën kunnen toetsen en uitwerken. Daarnaast biedt het studenten de mogelijkheid om te leren in een praktijkgerichte omgeving via toegepast onderzoek. Omdat op een COCI/iLab alle nodige faciliteiten aanwezig zijn, maar ook ondersteuning en advies wordt gegeven, biedt een COCI/iLab-locatie een uitstekend vestigingsklimaat. Ondernemers kunnen nieuwe producten ontwikkelen en testen en/of aanhaken bij bestaande chemische bedrijvigheid en de volgende stap zetten in hun productie. Het zijn ingrediënten die de Drentse en Overijsselse economie een flinke duw in de rug geven Met de oprichting van de Centres for Open Chemical Innovation (COCI) en ilabs bevordert de Topsector Chemie het ondernemerschap in de chemie.. Innovatieve MKB Te ondernemen activiteit De combinatie van onderzoek en praktijk biedt ondernemers en studenten kansen om te ontwikkelen en met elkaar te werken aan slimme (groene) materialen op het gebied van polymeren, vezels en composieten. Door hier op in te zetten is Green PAC inmiddels een belangrijk knooppunt voor innovatie en ontwikkeling in de Nederlandse chemiesector. Niet alleen in Nederland, maar ook internationaal Bedrijven kunnen projecten uitvoeren, werken met studenten, en adviezen verkrijgen 24

25 6 Kennis Poort regio Zwolle actielijn 2 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon en Next Step Marius Woldberg Kennispoort Zwolle info@kennispoortregiozwolle.nl Stimuleren van leren en werken (one-step-up), ILAB voor mbo en hbo Kamer van Koophandel, Regio Zwolle, Windesheim, provincie Overijssel In Regio Zwolle miste een valorisatieclub of transitieorganisatie die ondernemers met innovatieve ideeën kan bijstaan in hun zoektocht naar kennis, samenwerken en financiën. Op initiatief van de kamer van koophandel, Regio Zwolle, Windesheim en provincie Overijssel is hierin voorzien middels het oprichten van Kennispoort Zwolle. Kennispoort is het innovatienetwerk dat zorgt voor (kruis)verbindingen tussen ondernemingen, onderwijs, onderzoek en overheid. Zo stimuleert Kennispoort het samenwerken aan innovaties en het delen van kennis en ervaring. Kennispoort biedt een betrouwbaar platform waar deskundigen innovaties van ondernemers professioneel, onafhankelijk en praktijkgericht vooruit helpen. Ondernemers met kansrijke innovatieve ideeën worden begeleid van idee tot realisatie. Innovatief MKB Te ondernemen activiteit Activiteiten om innovatieve ondernemers te verbinden met ondernemers, onderzoek en overheid Bedrijven met een innovatief idee kunnen zich melden bij Kennispoort zodat zij hun idee gezamenlijk verder kunnen ontwikkelen 25

26 7 Aansluiting gezocht actielijn 2 Projectleiders foto organisatie Mail en telefoon Next Step Menno Vos Windesheim MW.Vos@Windesheim.nl, Ontwikkelen instrumenten om kwalitatieve en kwantitatieve personeelsbehoefte beter in kaart te brengen en om arbeidsvoorwaarden te bieden die beter aansluiten bij de wensen van jongeren Tech Your Future, Lectoraat Sociale innovatie van hogeschool Windesheim, Lectoraat Strategisch HRM Saxion Hogeschool De technieksector kampt met een tekort aan technisch personeel, terwijl scholieren met een technische opleiding met moeite een stageplaats of startpositie vinden. Hoe kan dat? TechYourFuture en het lectoraat 'Sociale Innovatie en Verscheidenheid' van Hogeschool Windesheim en het lectoraat 'Strategisch HRM' van Saxion Hogeschool zijn op zoek gegaan naar antwoorden. Conclusie: er is geen tekort aan instroom van technisch opgeleide jongeren in de sector als geheel. Wel zijn er branches met problematische personeelstekorten (elektrotechniek, mechatronica en metaalbewerking), maar ook branches waar eerder een overschot is aan technisch geschoolden (bouwkunde, installatietechniek en grafische techniek). Ook blijkt er onduidelijkheid te zijn over wat de kwalitatieve en kwantitatieve personeelsbehoefte is van bedrijven en blijken de voorwaarden die bedrijven bieden niet aan te sluiten bij de wensen van jongeren. In een vervolgonderzoek zal worden gewerkt aan instrumenten om bedrijven te ondersteunen om personeelsbehoefte beter in kaart te brengen en hun voorwaarden beter te laten aansluiten bij de wensen en behoeften van jongeren, om zo uitstroom van technisch opgeleide jongeren te voorkomen. Aansluiting zoeken van vraag en aanbod technisch personeel Werknemers en werkgevers in de techniek Te ondernemen activiteiten Onderzoek om te komen tot: - Inzicht in de kwalitatieve behoefte van werkgevers in de Metalektro branche - Instrumenten voor het doorlichten van het HR beleid van technische MKB bedrijven - Systematiek/tool waarin belangrijke succesfactoren en randvoorwaarden voor dialoog tussen schoolverlaters en bedrijven beschreven wordt - Samenhangende set HR instrumenten die bedrijven in kunnen zetten voor het effectiever aantrekken en behouden van jonge technici - Leveren van input voor het verkrijgen van voldoende data voor validatie Advies over verbeteringen in de eigen organisatie 26