Studiegids. Bacheloropleiding. Commerciële Economie. Deeltijd

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Studiegids. Bacheloropleiding. Commerciële Economie. Deeltijd"

Transcriptie

1 Studiegids Bacheloropleiding Commerciële Economie Deeltijd Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012

2 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding Beroepsprofiel Beroep Uitwerking van beroepsprofiel Competenties beginnende beroepsbeoefenaar Vaardigheden afgestudeerde Werkveld en functies Opleidingsprofiel Doelstelling opleiding Het hbo-niveau van de opleiding Didactische uitgangspunten Inrichting opleiding Opleidingsvarianten Verkorte en versnelde opleidingsroutes Getuigschriften Graden en titulatuur Opleidingsstructuur Propedeuse Programma Studieadvies Overstappen Hoofdfase Toelating hoofdfase Programma s Stages en stagewaardigheid Profileringsruimte Excellentie Afstuderen Vervolgopleidingsmogelijkheden Examencommissie Instelling en benoeming Samenstelling Taken en bevoegdheden Verzoekschrift Introductie- en begeleidingsdagen, excursies, werkweken en trainingen Voorzieningen Begeleiding ICT-faciliteiten Algemeen Studentenmail Sharepoint OSIRIS Student Wachtwoord Informatiebeveiliging en privacy Registratie studievoortgang Student Desk Studievereniging Opleidingscommissies Contactgegevens Cursussen Cursusdeelname Inschrijving voor cursussen Aanwezigheidsplicht /111

3 3.4 Beginvereisten Cursusbeschrijvingen Tentamens en examens Introductie Vrijstellingen Organisatie tentamens Tentamenvorm en -duur Tentamenrooster Inschrijving en deelname (her)tentamens Voorzieningen in geval van een functiebeperking Legitimatieplicht bij schriftelijke tentamens Gang van zaken tijdens tentamens Beoordeling Toekennen resultaat en inzage Onregelmatigheden / fraude Bewaring en teruggave tentamen- en examenwerk Geldigheidsduur resultaten Diplomering Procedure afgifte getuigschrift Aantekening cum laude of met genoegen Roosters Jaarrooster Vakanties en vrije dagen Lesdagen en tijden Openingstijden gebouwen Roosterinformatie en -wijzigingen Klachten, bezwaar en beroep Inleiding Bezwaar Beroep Beroep aantekenen Hoger beroep Klachten Klacht indienen Herzieningsverzoeken bij klachten Ongewenst gedrag Schema klachten, bezwaar en beroep Studentzaken Studiebegeleiding Profileringsfonds Studentendecaan Vertrouwenspersoon Studentenarts Bureau Studentenpsychologen Mediation Studeren met een functiebeperking Verbetering taal- en schrijfvaardigheden Mediatheek International Office Study abroad Stage in het buitenland Medezeggenschap Inspraakorganen Ondersteuning bestuurlijk actieve studenten Studium Generale Studentenvereniging Algemeen /111

4 Bestuursbeurs Topsport Trajectum Sport Veilig, gezond en milieuvriendelijk studeren Verzekeringen: Wettelijke aansprakelijkheid, ongevallen en reisverzekering Werken naast je studie Huisvesting Over de HU Algemene informatie Onderwijsprofiel HU Bachelor- en Masterstelsel Hogeschool- en faculteitsregelingen Orderegels Kwaliteitszorg Organogram HU Locaties HU Algemene informatie faculteit economie & management Algemeen Organogram faculteit Contactgegevens Plattegrond Praktische voorschriften en aanwijzingen Faciliteiten In- en uitschrijven voor de opleiding Toelatingsonderzoek Studiekosten, eigen bijdragen en tegemoetkoming Collegegeld Kosten voor boeken en leermiddelen Overige kosten Financiële tegemoetkoming Cursusbeschrijvingen Bijlagen Onderwijs- en examenregeling Overige regelingen Deze studiegids is op 28 juni 2012 vastgesteld door de afdelingsdirectie en goedgekeurd door de faculteitsdirecteur op 28 juni /111

5 1 Voorwoord Beste student, Voor je ligt de studiegids van de opleiding Commerciële Economie deeltijd. We hopen dat je bij onze opleiding een prettige en succesvolle studietijd hebt. In deze studiegids vind je belangrijke spelregels en informatie die je daarbij kunnen helpen. Hogeschool Utrecht biedt vraaggestuurd en competentiegericht onderwijs aan. Competentiegericht:dat wil zeggen dat jij goed voorbereid bent als je het beroepsleven begint (zie ). Vraaggestuurd: we streven ernaar het onderwijs en ook de ondersteuning eromheen zo in te richten dat jij je in en tijdens je studie kunt ontwikkelen op een manier die jíj belangrijk vindt en die bij je past. Hieronder vind je informatie over de belangrijkste aspecten van je studie en de keuzes die jij kunt maken. Invloed van de student Veel van onze mogelijkheden zijn ontwikkeld of verbeterd op initiatief van je medestudenten. De hogeschool beschouwt je als partner, je maakt deel uit van onze kennisgemeenschap. De HU hecht daarom veel waarde aan jouw mening en ideeën. Dat begint al bij de evaluaties van alle cursussen, waar je als student je oordeel en verbetertips kan geven. Ook organiseren we op opleidingen of faculteiten onderwijsdialogen, waarin we samen in gesprek gaan over je opleiding en alles eromheen. De HU ondersteunt actief deelname van studenten in opleidingscommissies en medezeggenschapsorganen (8.12). We vragen je elk jaar de NSE (Nationale Studenten Enquête) in te vullen. En ben je bijzonder tevreden over het onderwijs van de ene docent (e); nomineer hem/haar als docent(e) van het jaar! Wat anders? Je kunt je studietijd natuurlijk ook willen benutten om je zo breed mogelijk te ontwikkelen, en juist ervaring buiten je reguliere studie op te doen. Wil je een tijdje studeren in het buitenland (8.11)? Of dacht je erover bestuurlijk actief te worden in bijvoorbeeld je studievereniging, je gezelligheidsvereniging of je studentensportclub? (8.14, 8.17). Hiervoor noemden we al medezeggenschap en opleidingscommissies. Of combineer je topsport met een studie (8.15)? Er is van alles denkbaar dat door de HU actief ondersteund wordt. Uiteraard zijn deeltijdstudenten er vooral op gericht om werken en studeren op succesvolle wijze te combineren en is er meestal weinig tijd over naast werk en studie. Voor diegenen die toch een extra uitdaging willen aangaan, zijn er verschillende mogelijkheden (o.a. bestuurlijk werk en onderzoek). Neem contact op met studieadviseur of opleidingsmanagement (zie 2.8.1). Studievertraging Het kan ook dat je studie door allerlei oorzaken niet verloopt zoals je dat graag zou willen. Als dat komt door oorzaken waar jij niets aan kunt doen, bijvoorbeeld ziekte of relatieproblemen, zijn er verschillende regelingen zijn waarop je een beroep kunt doen. Als je door jouw persoonlijke situatie tentamens mist, kan je om een extra herkansing vragen (4.3.3). Haal je te weinig studiepunten en dreig je een negatief studieadvies te krijgen, dan krijg je hulp bij een studieplanning waar de Examencommissie wel rekening mee moet houden (2.4.2). En had je een studiebeurs, maar studeer je door deze omstandigheden zo lang dat je geen er recht meer op hebt? Dan is er een mogelijkheid tot financiële ondersteuning (8.) In al deze gevallen geldt: meldt het zo spoedig mogelijk aan je studieloopbaanbegeleider (2.8.1) of je studentendecaan (8.3)! Als je te lang over je studie doet, kan je langstudeerder worden. Om dat te voorkomen bieden opleidingen soms extra inhaaltrajecten aan. Die worden via je opleidingsintranet bekend gemaakt. En heb je een functiebeperking? Dan kan je mogelijk langer over je studie doen, maar dat hoeft lang niet altijd. De hogeschool kent een breed scala aan voorzieningen die jou in je studie kunnen ondersteunen (8.8). Problemen en klachten Heb je problemen die je studie negatief beïnvloeden? Of vragen omdat je niet precies weet waar je terecht kunt? Bij je SLB er (2.8.1) of een studentendecaan (8.3) ben je aan het juiste adres, zij kunnen je adviseren of doorverwijzen. Als je klachten hebt over de bejegening door studenten of medewerkers, kun je ook een 1 De nummers verwijzen naar een paragraaf in de studiegids 5/111

6 vertrouwenspersoon (8.4) inschakelen. Zijn er bijvoorbeeld samenwerkingsproblemen in je projectgroep: als je ze op tijd inschakelt kunnen onze studentmediators vaak escalatie voorkomen en de samenwerking weer herstellen (8.7). En gaat er binnen de HU iets fout of ben je het niet eens met een besluit? Op elke faculteit of opleiding is een klachtenloket waar je terecht kunt met bezwaren en klachten (7.1). Wat verwacht de HU van jou? Wij streven ernaar je een opleiding en studieklimaat te bieden waarin je je optimaal kunt ontplooien. We willen niet dat dit door andere studenten wordt verpest door ongewenst gedrag (bijvoorbeeld intimidatie, hat s, verbaal of fysiek geweld), en verwachten dan ook dat je je aan onze interne regels houdt (9.1.4) Als je een diploma haalt, moet je dat ook verdiend hebben. Fraude (4.4.2) wordt niet getolereerd. Zeker als het gevolgen heeft voor onschuldige medestudenten doordat tentamenresultaten ongeldig worden verklaard, zijn de straffen zwaar. Zowel ongewenst gedrag als fraude kunnen leiden tot verwijdering van de opleiding. Je ziet, er zijn heel veel mogelijkheden bij de HU om een prettige studietijd te hebben. Je vindt het merendeel terug in deze studiegids. Lees de gids goed door, voordat je aan je studie begint. Via de inhoudsopgave kun je altijd achterhalen waar je iets kunt vinden. Maar is het niet duidelijk of kun je het niet vinden: kijk op je opleidingsintranet, of vraag het je SLB er of bij de Student Desk (2.8.3). We wensen je een prettige studietijd en veel succes in dit studiejaar, Mede namens alle collega s die aan jouw opleiding bijdragen, Iris Hollaender Opleidingsmanager deeltijdopleidingen 6/111

7 2 Inrichting van de opleiding 2.1 Beroepsprofiel Beroep Commerciële economie Je werkt op de grensvlakken van de organisatie met specifieke delen van de buitenwereld, maar je kan ook vormgeven aan de primaire activiteit van een organisatie met specifieke handelsdoeleinden. De commercieel econoom: verwerft grondstoffen, materialen en capaciteiten van buiten die nodig zijn voor het werk of resultaat en zorgt voor de afzet naar de markt van de ontwikkelde producten en diensten organiseert en beheert verkoop en inkoop, marketing, dienstverlenende communicatie over producten en diensten; werkt in een nationale en internationale context; oefent zelfstandig ondernemerschap uit. Het werk omvat commerciële processen: marketing management en beleid, consumentenmarketing en business tot business, marktonderzoek Uitwerking van beroepsprofiel Structuur van de deeltijd opleiding Commerciële Economie In onze visie hebben de afgestudeerden, naast specialistische kennis in de studierichting, een brede basis op het gebied van bedrijfsvoering. Zij zullen als specialist zelden of nooit geïsoleerd opereren. Ze moeten hun beroepsomgeving kennen, ermee communiceren en samenwerken. Deze zaken moeten wat ons betreft dan ook in de opleiding aan de orde komen. Daarnaast verwachten we dat onze afgestudeerden in hun werk sturing gaan geven aan processen en medewerkers; ofwel ze moeten een basisbekwaamheid bezitten op managementgebied. Je combineert studie met werk. De opleidingsvraag van jou is vaak direct gekoppeld aan je werksituatie en het carrièreperspectief in die werksituatie. In die zin is de vraag naar de relevantie van het onderwijs voor de beroepspraktijk heel concreet en individueel door jou en je directe beroepsomgeving beantwoordbaar. Wij bieden door het concept van action learning jou in hoge mate de mogelijkheid om de opleiding toe te snijden op de eigen behoeften en de eigen werksituatie. We kiezen er voor om in de eerste twee jaar van de opleiding vooral aandacht te besteden aan de brede basis op het gebied van bedrijfsvoering en aan de basisbekwaamheid op managementgebied. In die fase volgen alle bachelor studenten van de zogenaamde parttime management opleidingen van het Centre for Business and Management een grotendeels gelijkluidend programma. In de laatste twee jaar van de opleiding komt de verdieping in de richting van de door jou gekozen opleiding aan de orde. In de gehele opleiding is de relatie studie en (het werk in) het eigen bedrijf een belangrijk onderwerp. Je past de geleerde kennis en vaardigheden toe in het werk, brengt vragen uit het werk in de opleiding in en kiest studieonderwerpen die voor de eigen werksituatie relevantie hebben. De eerste twee jaar staan enerzijds de belangrijkste bedrijfsprocessen centraal in het onderwijs en anderzijds de belangrijkste beroepsrollen die je zal gaan vervullen. Aan het eind van de eerste twee jaar heb je een breed zicht op, en kennis van de beroeps- omgeving, kan je je er in bewegen, heb je een basisvaardigheid in de relevante beroepsrollen en heb je een basis aan domeincompetenties verworven. In de laatste twee jaar staat de verdieping in de commerciële economie centraal. Commerciële Economie (domein commerce) Beroepsomgeving 7/111

8 Je bent werkzaam in diverse bedrijven in het MKB en in grotere organisaties. Organisaties zijn commercieel of non-commercieel. We vinden studenten relatief veel bij (financiële) dienstverleners; mogelijk wordt dit veroorzaakt door de lage aanwezigheid van productiebedrijven in de regio Utrecht. Profiel commerciële economie deeltijdopleiding HU De studentenpopulatie werkenden in commerciële functies- en haar geringe omvang hebben ons doen besluiten, een gecombineerd uitstroomprofiel Marketing/Sales (Marketing Manager en Account Manager) te kiezen. Binnen de beide profielen komen de specifieke CE-gebieden aan bod, terwijl de werkervaring van deze studenten ervoor zorgt dat zij met deze profielen een gerichte stap in hun carrière kunnen zetten. Uitstroomprofiel: Marketing/Sales beroepstaken/-activiteiten Vanuit het strategisch plan (organisatieniveau) opzetten van een marketingplan Vanuit het marketingplan vertalen van strategie naar operationele plannen. Operationele plannen omzetten naar tactische plannen. Implementeren van de tactische plannen, inclusief operationele planning (mensen en middelen). Opzetten van taakstellend budget nav marketingplan en beheren van het budget. Vanuit het strategisch plan (organisatieniveau) opstellen van een sales- en accountplan. Operationaliseren van het sales- en accountplan naar mensen en middelen. Vertalen van HRM-strategie naar sales- en accountteam (beloning, bonussen, scholing). Initiëren, aansturen en analyseren van kwalitatief en kwantitatief marktonderzoek tbv het behalen van de marketingdoelstellingen zoals opgenomen in het marketingplan. Vanuit het marketingplan opzetten van een communicatieplan (interne en externe communicatie). producten/resultaten marketingplan operationeel marketingplan Tactisch plan Implementatie marketingplan Budget en beheer Sales- en accountplan Operationeel sales- en accountplan Belonings- en scholingsplan sales Kwalitatief en kwantitatief marktonderzoek communicatieplan De deeltijdopleiding commerciële economie kiest ervoor, studenten af te leveren die direct inzetbaar zijn op hbo-niveau op marketing-, sales- en gerelateerde ondersteunende afdelingen (bijv communicatie). De commercieel econoom in de beroepscontext De commercieel econoom dient in de beroepspraktijk naast vakmatige competenties te beschikken over ruime kennis van bedrijfsprocessen om zijn functie te kunnen uitvoeren, als ook over sterke communicatieve competenties. Deze competenties komen in de deeltijdopleiding dan ook uitvoerig aan bod en wel in de eerste twee jaar van de opleiding, die toewerken naar een generiek bedrijfskundig profiel. Daarnaast komen de generieke hbo competenties: sturen van de eigen ontwikkeling; reflecteren over en verantwoording nemen voor het eigen handelen; ontwikkelen van een beroepshouding; leveren van een bijdrage aan de verdere professionalisering; gedurende de hele opleiding aan de orde in het persoonlijke en professionele ontwikkelingsplan van de student Competenties beginnende beroepsbeoefenaar 8/111

9 De relevante domeincompetenties voor de beginnende beroepsbeoefenaar worden beschreven in paragraaf In onderstaand schema wordt aangegeven welk competentie niveau gerealiseerd wordt. Om uw competentieniveau te kunnen beoordelen is er een niveau-indeling gemaakt. Na het generieke deel van de opleiding moet je in staat zijn om voor een belangrijk deel op het tweede niveau te functioneren. Bij de afsluiting van het bachelor traject moet je in staat zijn om voor een belangrijk deel op het derde niveau te functioneren. Competentieniveau 1 e niveau Beschikt over en ontwikkelt basiskennis en vaardigheden, werkt vooral met routines, krijgt instructies, volgt aansturing door leidinggevende 2 e niveau Past kennis toe, werkt met richtlijnen en procedures in complexe situaties, verdiept zich in vraagstukken van complexiteit in het werk 3 e niveau Analyseert problemen, vragen en knelpunten in complexe situaties, handelt in de praktijk zelfstandig, neemt beslissingen, ontwikkelt nieuwe procedures of nieuw plan van aanpak, gebruikt creativiteit in het aanpakken en uitvoeren van opdrachten Taakuitvoering condities Complexiteit Transfer Verantwoordelijkheid Vaardigheden afgestudeerde Beschikt over de nodige kennis en vaardigheden om routinematig te werken in een intern project of voor een externe opdrachtgever Beschikt over en ontwikkelt uitgebreide kennis, vaardigheden, en enige ervaring om te werken en levert goede prestaties in diverse organisaties. Analyseert de eigen situatie, vult hiaten binnen de eigen kennis aan via zelfsturend leren, verwerft waar nodig nieuwe vaardigheden, denkt en werkt met een brancheen organisatie overstijgende kijk op de problemen. Draagt verantwoording voor het eigen takenpakket, formuleert doelen, legt over de voorgang verantwoording af. Werkt resultaatgericht, zet eigen trajecten uit, onderhandelt over de trajecten, legt verantwoording af over keuzes, weegt deze af met een termijnperspectief. Werkt proactief, verantwoordt op diverse niveaus en professionele wijze de informatieverzameling, theoriekeuze en vorming en de gekozen oplossingen naar de opdrachtgever en naar collega s, staat open voor kritisch oordeel van collega s en beroepsgenoten. De competenties Onder competenties verstaan we een combinatie van kennis, attitudes en vaardigheden die nodig is om in bepaalde, expliciet geformuleerde taaksituaties effectief en efficiënt te kunnen opereren. Voor alle deeltijd bachelor opleidingen wordt uitgegaan van een generieke set van negen competenties, die voor elke deeltijd studierichting een andere uitwerking krijgt. Per thema is expliciet gedefinieerd welke twee van de negen competenties centraal staan en op welk niveau deze competenties beheerst dienen te worden. Je vindt dit uitgewerkt in de themaboeken. De basiscompetenties zijn: analyse en oordeelsvorming; probleemoplossing; doelgericht en planmatig handelen; commercieel/ omgevingsgericht handelen; besluitvaardigheid; 9/111

10 communiceren; samenwerken; klantgericht handelen. Voor Commerciële Economie zijn de volgende specifieke domeincompetenties relevant: 1. Initiëren en creëren van producten en diensten, zelfstandig en ondernemend 2. Uitvoeren, interpreteren, toetsen en evalueren van marktonderzoek 3. Vaststellen voor een onderneming van enerzijds de sterktes en zwaktes op basis van een analyse van interne bedrijfsprocessen en- cultuur, als onderdeel van de waardeketen, en anderzijds van de kansen en bedreigingen op de lokale, nationale en/of internationale markt op basis van relevante nationale en internationale trends. 4. Ontwikkelen van marketingbeleid (ondernemingsbeleid) voor een nationaal of internationaal opererende onderneming en het kunnen onderbouwen en beargumenteren van gemaakte keuzes. 5. Opstellen, uitvoeren en bijstellen van plannen van uit marketing beleid (ondernemingsbeleid). 6. Ontwikkelen en onderhouden van zakelijke relaties t.b.v. inkoop, verkoop en dienstverlening 7. Communiceren in meer talen en rekening houden met culturele verschillen, intern en extern, nationaal en internationaal. 8. Leiding geven aan een bedrijf, een bedrijfsonderdeel, bedrijfsprocessen of een project. De volgende algemene domeincompetenties CE zijn relevant: 9. Sociale en communicatieve competenties (interpersoonlijk, organisatie). 10. Zelfsturende competenties (intrapersoonlijk, beroepsbeoefenaar of professional) Werkveld en functies In algemene termen geldt dat de opleiding Commerciële Economie deeltijd zich richt op twee doelgroepen: de specialist die verbreding zoekt; de specialist die op hbo-niveau wil gaan werken. Het diploma biedt de volgende perspectieven: Bachelor of Commerce (CE) leidt op tot marketeer, salesmanager, marktonderzoeker, accountmanager, productmanager of exportmanager. U kunt zowel vanuit een leidinggevende als vanuit een adviserende rol opereren. 2.2 Opleidingsprofiel Doelstelling opleiding Veel mbo-ers lopen na enige jaren werken tegen een grens aan. Zij willen verder groeien in hun specialisme of willen een stap maken naar een leidinggevende functie. Beide stappen vereisen scholing. Beide stappen vereisen een hbo werk- en denkniveau. In jouw werk heb je al de nodige relevante competenties verworven. Je leervragen sluiten direct aan bij de eigen werksituatie. Daarom zoek je een opleiding waar je je werkervaring kunt gebruiken. Je hebt een druk bestaan en wilt effectief en efficiënt studie en werk combineren. Het behalen van een Bachelordegree is belangrijk voor je. Natuurlijk vanwege de te verwerven competenties, maar ook omdat voor de werkgever de Bachelor Degree vaak een voorwaarde is voor verdere stappen in je carrière. Het Centre for Business and Management wil met parttime opleidingen tegemoet komen aan de hier boven beschreven behoeften. Wij richten ons daarbij vooral op mbo-ers en havisten met enkele jaren relevante ervaring die de stap naar een leidinggevende functie willen maken. De eerste twee jaar van de opleidingen zijn vooral gericht op het verwerven van competenties die nodig zijn voor het sturen van de belangrijkste bedrijfsprocessen. De laatste twee jaar bieden je de mogelijkheid om u te specialiseren in de commerciële economie. Het gebruikte didactische model zorgt ervoor dat werken en studeren direct op elkaar aansluiten. Ook kan uw werkervaring ervoor zorgen dat uw studietraject verkort wordt. 10/111

11 2.2.2 Het hbo-niveau van de opleiding Hogeschool Utrecht heeft als doel haar studenten op te leiden voor een functie op hbo-niveau en elke afgestudeerde student dient aan een groot aantal (beroeps)eisen te voldoen die zijn afgeleid van het beroepsprofiel. De eindtermen van de opleiding zijn op haar beurt weer afgeleid van die beroepsvereisten. Om het niveau van beroepsuitoefening te bepalen worden de volgende vijf samenhangende criteria gehanteerd (de Dublin-descriptoren): Dublin descriptoren kwalificaties bachelor Competenties in het programma kennis en inzicht Heeft aantoonbare kennis en inzicht van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. doelgericht en planmatig handelen omgevingsgericht handelen communiceren lerend vermogen toepassen kennis en inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden Didactische uitgangspunten Is in staat om zijn/haar kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied. Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of nietspecialisten. Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan. probleemoplossing doelgericht en planmatig handelen omgevingsgericht handelen communiceren analyse en oordeelsvorming klantgericht handelen communiceren communiceren (mondeling en schriftelijk) samenwerken besluitvaardigheid klantgericht handelen lerend vermogen In het didactische model staat action learning centraal. Je competenties worden getoetst doordat je laat zien dat je deze in jouw werkomgeving kunt toepassen. Je krijgt opdrachten om relevante beroepsproducten te maken en beroepshandelingen te demonstreren. Je wordt daarbij begeleid door ervaren docenten. Bijvoorbeeld via individuele coaching, maar ook in bijeenkomsten met je docent en medestudenten. Om in dit model te kunnen leren is het noodzakelijk dat je als student beschikt over een relevante werkomgeving en dat je binnen die omgeving voldoende gelegenheid krijgt om te werken aan beroepsproducten en -handelingen. Je werkgever zal je moeten begeleiden en steunen, gegevens en contactpersonen voor je toegankelijk moeten maken en het didactische concept zoals hierboven 11/111

12 beschreven, moeten ondersteunen. Dit committent tussen werkgever, student en opleiding wordt in een convenant vastgelegd, voordat je met de opleiding start. Het voorgaande betekent dat de opleiding verschillende onderwijsvormen kent: Je wordt periodiek getoetst via assessments waarin toetsen van (themagebonden) kennis, het toetsen van toepassen van deze kennis in beroepsproducten en reflectie op beroepshandelingen centraal staan. De inhoud van beroepsproducten en reflectie op eigen handelen zijn doorslaggevend bij het vaststellen of je een vereist niveau hebt bereikt. Bij de beoordeling worden zowel jezelf, je docent, je beroepsomgeving als de medestudenten betrokken. Veelal worden de eindbeoordelingen van een thema in de vorm van een gesprek (assessement) uitgevoerd. Het kan ook voorkomen dat dit in de vorm van een (open boek) tentamen gebeurt. Per thema worden de toetsmethode en toetsvorm(en) vastgelegd in het themaboek. 2.3 Inrichting opleiding Opleidingsvarianten Je kunt je opleiding volgen in voltijd of deeltijd. Voor de voltijdopleiding zie de studiegids Commerciële Economie voltijd Deeltijdopleiding Heb je een baan en wil je daarnaast studeren? Dan is er ook de mogelijkheid om te kiezen voor een deeltijdopleiding. Deeltijd wil zeggen dat je een beperkt aantal dagen per week en/of in de avonduren de opleiding volgt. In een deeltijdopleiding is veel aandacht voor hetgeen je parallel aan je studie in de beroepspraktijk leert. Om toegelaten te worden tot de deeltijdopleiding dien je als student aan dezelfde vooropleidingseisen te voldoen als bij de voltijdopleiding, Het diploma van de deeltijdopleiding is dan ook gelijkwaardig aan dat van de voltijdopleiding Kenmerkend voor de opleiding is dus dat relevant werk (met enige jaren werkervaring) in een voor het beroep relevante organisatie wordt gecombineerd met het volgen van beroepsonderwijs. De roostering is daarop aangepast Verkorte en versnelde opleidingsroutes Verkort De normale vooropleidingen voor een studie aan de FEM zijn havo, vwo en mbo (niveau 4). Op basis van deze vooropleidingen worden geen vrijstellingen verleend, noch een verkorte route aangeboden. Als je studiepunten behaald hebt bij een andere faculteit of hogeschool, kan de duur van de opleiding verkort worden door het aanvragen van vrijstellingen. Een verkorte route is mogelijk doordat je vrijstellingen voor delen van het curriculum kunt krijgen. Voor meer informatie over vrijstellingen: zie paragraaf 4.2. Versneld De opleiding Commerciële Economie deeltijd kent geen versnelde opleidingsroute Getuigschriften Als bewijs dat je (een deel van) de opleiding hebt afgerond (Propedeuse, Ad of Bachelor), wordt door de Examencommissie een diploma uitgereikt. De wettelijke term hiervoor is getuigschrift, maar omdat wij in het gangbare taalgebruik binnen de HU over diploma s spreken, zullen we in deze studiegids de term diploma gebruiken. We kennen de volgende diploma s: Het propedeutisch diploma na het behalen van het propedeutisch examen; Het bachelordiploma na het behalen van het afsluitend examen. Het Associate degreediploma na het behalen van het afsluitend examen (indien van toepassing). 12/111

13 De voorzitter en een lid van je Examencommissie ondertekenen het diploma. Aan het bachelordiploma en de Ad wordt een Internationaal Diploma Supplement (IDS) volgens het Europese model toegevoegd. Hier zijn geen kosten aan verbonden. Het IDS geeft inzicht in de aard en de inhoud van de opleiding en de behaalde studieresultaten. Dit bevordert de internationale herkenbaarheid van de opleiding en het diploma. Je ontvangt per opleiding slechts één propedeutisch en één bachelordiploma. Zie par voor de procedure voor afgifte van het diploma. Het diploma wordt in beginsel in het Nederlands opgesteld. Op jouw verzoek kan er ook een Engelstalig diploma worden verstrekt. Het Internationaal Diploma Supplement wordt altijd in het Engels opgesteld. Als je meer dan één tentamen met goed gevolg hebt afgelegd, maar je krijgt geen diploma, dan kun je de Examencommissie vragen een verklaring af te geven. Daarop worden de behaalde tentamens vermeld. De verklaring wordt net als het diploma ondertekend door de voorzitter en een lid van je Examencommissie Graden en titulatuur Als je een zogenaamde degree opleiding (Associate Degree of Bachelor) bij de HU afrondt, krijg je een graad en mag je een titel voeren. De graad wordt namens het College van Bestuur verleend door de Examencommissie. Een graad geeft het recht op het voeren van een titel. Bij een bacheloropleiding wordt de graad Bachelor en bij een Associate degree-programma wordt de graad Associate degree verleend, als je met goed gevolg het afsluitend examen hebt afgelegd. Aan de graad wordt een vermelding van het vakgebied of het beroepenveld waarop de graad betrekking heeft toegevoegd. Het verlenen van de graad Bachelor geeft het recht om deze, afgekort tot B (met eventuele toevoeging) achter je eigen naam te vermelden. In plaats daarvan (dus niet in combinatie) kan je ook gebruiken: De titel baccalaureus, afgekort tot bc. voorafgaand aan de naam, indien het een andere opleiding betreft. Het verlenen van de graad Associate degree geeft het recht om deze, afgekort tot Ad (met eventuele toevoeging) achter je eigen naam te vermelden. De opleiding Commerciële Economie kent de graadtoevoeging B Ce (Bachelor of Commerce). Zie art. 43 OER-HU Opleidingsstructuur Studiefases De opleiding bestaat uit twee studiefases, die in dit hoofdstuk verder uitgewerkt worden: de propedeutische fase en de hoofdfase. De opleiding begint met een propedeutische fase van een jaar. Deze fase sluit je af met het behalen van een propedeutisch diploma. Na de propedeuse volgt de hoofdfase van drie jaar. Deze fase sluit je af met het behalen van een bachelorsdiploma. Zie verder par. 2.4 en 2.5. Wettelijke studieduur, studielast en studiepunten De studielast van de opleiding en de bijhorende cursussen wordt uitgedrukt in hele studiepunten (EC) volgens het European Credit Transfer System (ECTS). Dit is een studiepuntensysteem om opleidingen internationaal vergelijkbaar te maken. De studielast van 1 EC komt overeen met 28 studie-(klok)uren (inclusief contacttijd). De opbouw van de studielast van iedere cursus wordt nader omschreven in de themaboeken. De studielast, die in hele studiepunten is uitgedrukt, wordt onderscheiden in: ingeroosterde contacttijd met de docent; tijd voor het werken aan individuele opdrachten of groepsopdrachten; literatuurstudie; 13/111

14 Semester Competenties CE Studiegids bacheloropleiding Commerciële Economie deeltijd het voorbereiden en maken van toetsen. Studenten kunnen de opbouw van de studielast van de cursussen vinden in de cursuswijzers en in de HUonderwijscatalogus. Zie OSIRIS ( Op basis van de cursusevaluaties wordt periodiek getoetst of de geprogrammeerde studielast, zoals hierboven omschreven, overeenkomt met de door studenten ervaren studielast. De reguliere bacheloropleiding duurt vier jaar. Bij de opbouw van de opleiding is een gemiddelde studielast van 60 studiepunten, oftewel 1680 uur per studiejaar als uitgangspunt genomen. De totale studielast van de opleiding (onderwijs, zelfstudie en praktijktijd) bedraagt dus 240 EC. De studiepunten zijn als volgt over de studiejaren verdeeld: propedeuse: 60 EC hoofdfase: 180 EC In de cursusbeschrijving is per cursus de studielast opgenomen, uitgedrukt in hele studiepunten. EC worden pas toegekend nadat de desbetreffende cursus is afgerond met het bijbehorende tentamen. Als er deeltentamens worden afgenomen, krijg je pas studiepunten als alle deeltentamens van een cursus zijn afgelegd en gezamenlijk tot een voldoende resultaat leiden. Zie ook par 4.4. Studielast De eisen die aan je gesteld worden zijn dezelfde als de eisen die gesteld worden aan de studenten van de voltijdopleidingen. Als parttime student wordt je geacht in de werksituatie te werken aan de voor de beroepsuitoefening relevante competenties waardoor er efficiënter gestudeerd kan worden. In paragraaf en vindt je de studielast en het aantal studiepunten per studieonderdeel. De studielast is een indicatie en kan variëren per student, afhankelijk van werkervaring en studievaardigheid. Basisprogramma De eerste anderhalf jaar van de opleiding vormen een generieke fase voor alle studenten. In de eerste zes programmaonderdelen staat telkens één van de bedrijfskundige processen centraal. Zo komen respectievelijk de bestuurlijke, de operationele, de commerciële en de financiële processen aan de orde in het eerste jaar. In het tweede jaar wordt aandacht besteed aan management en leidinggeven en aan informatie en communicatieprocessen. Voor alle thema s geldt dat je geacht wordt de betreffende processen in je eigen of in een andere organisatie te beschrijven en te analyseren en oplossingen voor gesignaleerde knelpunten aan te dragen. Basisprogramma Commerciële Economie 1,4 Sturen van bedrijfsprocessen Missie visie en doelstellingen in organisaties Organisatiestructuren Organisaties en hun omgeving Samenwerking in organisaties Besluitvorming in organisaties 7,8 Persoonlijke en professionele ontwikkeling / Skills 4,5,9 Operationele Processen Beheersen en verbeteren van operationele processen Managementstijlen Kwaliteitsbewaking 7,8 Persoonlijke en professionele ontwikkeling / Skills 3,4,5,9 Financiële processen Analyseren van bedrijfsprocessen op basis van financiële informatie Verzamelen en analyseren van financiële informatie t.b.v. de sturing van 14/111

15 7,8 1,2,5 7,8 4 7,8 1,2,4 7,8 1,2,3, 4,5,7,8 bedrijfsprocessen Maken van begrotingen Persoonlijke en professionele ontwikkeling /Skills Commerciële processen Omgevingsanalyse en klantanalyse Klant gericht en omgevingsgericht handelen Gebruiken van marketingconcepten en -modellen Persoonlijke en professionele ontwikkeling / Skills Management & Leidinggeven De theorie achter succesvol leidinggeven, communiceren met interne en externe partners. Subthema s: leiderschap, stijlen en rollen; managementtechnieken en conflicthantering; ethiek. Kijken en oefenen in de praktijk, o.a. rollenspel (o.a. omgaan met ethische dilemma s). Persoonlijke en professionele ontwikkeling / Skills Business Intelligence Het managen van informatiestromen en communicatieprocessen. Het opzetten van een BI-systeem, met aandacht voor de verschillende oogpunten vanuit de diverse disciplines. Mogelijkheden en toepassingen van ICT in bedrijfsvoering Persoonlijke en professionele ontwikkeling /Skills Business cases Geïntegreerde uitwerking en toepassingen van bedrijfsprocessen in cases en praktijkopdrachten Persoonlijke en professionele ontwikkeling / Skills Het generieke basisprogramma van de deeltijdopleiding is gericht op de competenties die nodig zijn voor het managen van de belangrijkste bedrijfsprocessen. 2.4 Propedeuse De splitsing van de opleiding in een propedeutische fase en een hoofdfase is niet voor niets. De overheid markeert het eerste jaar (de propedeuse) omdat het drie belangrijke functies heeft: Oriëntatie Voor je studievoortgang is het van groot belang dat je een opleiding volgt die bij je past. Dat betekent dat de inhoud van de opleiding, het beroepenveld waarvoor je wordt opgeleid en de wijze waarop je opleiding is georganiseerd je moeten aanspreken. De propedeuse is er mede voor bedoeld om te kijken of dat het geval is en is daar ook op ingericht. Selectie Aan het einde van je eerste studiejaar wordt de balans opgemaakt. Zit je wel op de juiste opleiding? Kun je het niveau aan? Is je studievoortgang voldoende? De antwoorden op die vragen blijken een grote voorspellende waarde te hebben voor het uiteindelijk behalen van je diploma in de termijn die daarvoor staat. Binnen de HU maken we de balans op met een individueel studieadvies op basis van het begeleidingstraject. Daarbij wordt gekeken naar het aantal behaalde EC. Het is heel belangrijk dat je de norm van dit studieadvies kent, en ook de regels die rondom deze norm gelden. Lees daarom paragraaf Studieadvies, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Er geldt namelijk: wie niet aan de norm voldoet en een bindend negatief studieadvies krijgt, mag de opleiding niet vervolgen. Verwijzing Als je onverhoopt niet op een juiste opleiding zit, raak dan niet in paniek. Van belang is dat je tijdig aankaart dat je twijfelt aan je studiekeuze. Wellicht is dat onterecht en zijn je beelden nog niet compleet. Er zijn voorzieningen die je ondersteunen bij studietwijfel. Je kunt bijvoorbeeld terecht bij Centrum Studiekeuze een en studiekeuzetest doen. Belangrijk: neem in geval van twijfel altijd tijdig contact op met je studieloopbaanbegeleider. 15/111

16 2.4.1 Programma Per studiejaar stelt de opleiding het onderwijsprogramma (curriculum) van zowel de gehele studie als van de onderdelen vast. Dit studieprogramma geldt uitsluitend voor het studiejaar waarvoor het is vastgesteld. De cursussen van de propedeuse zijn hieronder aangegeven inclusief het aantal bijbehorende EC en de OSIRIS-code. Een gedetailleerd overzicht en beschrijvingen van de cursussen vind je achterin deze studiegids en in OSIRIS ( Sturen van Bedrijfsprocessen Toedeling: Content Beroepsproduct PPO / Skills EC (15) Operationele processen Toedeling: Content Beroepsproduct PPO / Skills (15) Financiële processen Toedeling: Content Beroepsproduct PPO / Skills (15) Commerciële processen Toedeling: Content Beroepsproduct PPO / Skills (15) Totaal 60 16/111

17 Conversietabel jaar 1 < > MDPM-D05D-04 EC Tussenvakken MDPM-DPMO-11 EC Tussenvakken Nieuw examenpakket EC MDPM-DBEDPRO-05 (Sturen van Bedrijfsprocessen) MDPM-DOPERPRO-05 (Operationele Processen) MDPM-DFINPRO-05 (Financiële Processen) MDPM-DCOMPRO-05 (Commerciële Processen) EC Competentieontwikkeling / Skills / PPO EC Competentieontwikkeling / Skills / PPO EC Competentieontwikkeling / Skills / PPO EC Competentieontwikkeling / Skills / PPO MDPM-DSBCON-11 (Sturen van Bedrijfsprocessen Content) MDPM-DSBBP-11 (Sturen van Bedrijfsprocessen Beroepsproduct MDPM-DOPCON-11 (Operationele Processen Content) MDPM-DOPBP-11 (Operationele Processen Beroepsproduct) MDPM-DSKILLS1-11 (met 2 deeltoetsen) MDPM-DFPCON-11 (Financiële Processen Content) MDPM-DFPBP-11 (Financiële Processen Beroepsproduct) MDPM-DCPCON-11 (Commerciële Processen Content) MDPM-DCPBP-11 (Commerciële Processen 5 MDPM-DSBCON-11 (Sturen van Bedrijfsprocessen Content) 5 MDPM-DSBBP-11 (Sturen van Bedrijfsprocessen Beroepsproduct 5 MDPM-DOPCON-11 (Operationele Processen Content) 5 MDPM-DOPBP-11 (Operationele Processen Beroepsproduct) 10 MDPM-DPPOA-12 (Professionele en Persoonlijke Ontwikkeling Periode A) MDPM-DPPOB-12 (Professionele en Persoonlijke Ontwikkeling Periode B) 5 MDPM-DFPCON-11 (Financiële Processen Content) 5 MDPM-DFPBP-11 (Financiële Processen Beroepsproduct) 5 MDPM-DCPCON-11 (Commerciële Processen Content) 5 MDPM-DCPBP-11 (Commerciële Processen Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012

18 Beroepsproduct) Beroepsproduct) MDPM-DCOMPONT1-05 (Competentieontwikkeling jaar 1) MDPM-DSKILLS2-11 (met 2 deeltoetsen) 10 MDPM-DPPOC-12 (Professionele en Persoonlijke Ontwikkeling Periode C) MDPM-DPPOD-12 (Professionele en Persoonlijke Ontwikkeling Periode D) 12 VERVALT /111

19 2.4.2 Studieadvies Zoals aangegeven wordt in de propedeuse de balans opgemaakt met een studieadvies. Je krijgt tijdens het eerste jaar van inschrijving twee maal een schriftelijk advies over de voortzetting van je studie. Uiterlijk aan het einde van het eerste jaar van inschrijving ontvang je een definitief studieadvies. Hieronder staan de regels die daarover zijn vastgesteld. De peildatum voor afgifte van het bindend studieadvies is 1 mei. Sta je op deze datum ingeschreven, dan krijg je uiterlijk aan het einde van het eerste jaar een bindend studieadvies. Stop je met de opleiding en ben je voor 1 mei uitgeschreven, dan krijg je dat studiejaar geen bindend studieadvies. Tussentijds studieadvies Uiterlijk halverwege het eerste studiejaar ontvang je van de Examencommissie een schriftelijk tussentijds studieadvies over de voortzetting van je studie. Dit tussentijds advies bevat naast een advies een toelichting op de behaalde studieresultaten en de studievoortgang. Het betreft een: Positief tussentijds advies: 20 of meer studiepunten Waarschuwend tussentijds advies: minder dan 20 studiepunten Boek je niet voldoende studievoortgang, dan krijg je een waarschuwend advies van de Examencommissie. Neem in dat geval contact op met je studieloopbaanbegeleider om een studieplan te maken. Met een studieplan kun je er voor zorgen dat je weer op schema komt. Als bijzondere omstandigheden de oorzaak zijn van je studieachterstand, neem dan onmiddellijk contact op met de studentendecaan. Positief of negatief studieadvies Aan het einde van het eerste jaar krijg je in de regel een definitief advies van de Examencommissie. Dit studieadvies kan positief of negatief zijn. Aan een negatief studieadvies zit doorgaans een afwijzing verbonden (BSA). Een negatief advies met afwijzing is een bindend negatief studieadvies. Als je een bindend negatief studieadvies ontvangt, word je niet langer toegelaten tot dezelfde opleiding aan de HU. Tevens kan een bindend negatief binden negatief studieadvies gelden voor verwante opleidingen. Een BSA dat is gegeven door de Exam,encommissie van het Institute for Business Economics geldt voor alle opleidingen (BE, AC, FSM, de Engelstalige opleiding IFC en de Associate Degree opleiding Assistent Accountant) van dat instituut. De Ad-opleidingen Assistent Marketeer, Intercedent, Business Management en Assistent Accountant maken respectievelijk onderdeel uit van de opleidingen CE (Commerciële Economie), Bedrijfskunde MER (Management, Economie en Recht), BM (Business Management) en AC (Accountancy). Het zijn dus geen zelfstandige opleidingen. Om die reden betekent een BSA voor de Ad-opleiding automatisch een BSA voor de verwante Bacheloropleiding en andersom. Een BSA dat is gegeven voor de Engelstalige opleiding CE-IMM geldt tevens voor de Nederlandstalige opleiding CE en andersom. Een BSA dat is gegeven voor de fast track opleiding van IBMS en IBEM geldt tevens voor de reguliere opleiding IBMS en IBEM en andersom. Een positief studieadvies krijg je als : Je de propedeuse hebt gehaald, of minimaal 45 EC van het propedeuseprogramma hebt behaald Voor de berekening of je het bovenstaande aantal van 45 EC hebt behaald, tellen niet mee: a. EC voor verleende vrijstellingen b. EC behaald in een eerder jaar van inschrijving. Het moet dus gaan om studiepunten die je daadwerkelijk dit jaar hebt behaald. c. Resultaten behaald voor deeltentamens, als nog niet het volledige tentamen met goed gevolg is afgelegd. Kun je door de hierboven uitgezonderde resultaten geen 45 EC meer uit de propedeutische fase behalen, dan zul je dus aan het eind van het studiejaar de volledige propedeuse behaald moeten hebben om een positief studieadvies te krijgen. Een negatief studieadvies (afwijzing) krijg je als je niet aan de norm voor het positief advies hebt voldaan. De Examencommissie stelt je in de gelegenheid te worden gehoord voordat wordt besloten om een bindend negatief studieadvies met afwijzing af te geven. Je kunt hiertoe een verzoek aan de Examencommissie indienen via een officieel verzoekschrift op de informatiesite van de Examencommissie. Neem echter eerst contact op met je studieloopbaanbegeleider, studieadviseur (deeltijdopleidingen) of de studentendecaan. Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012

20 In geval van een bindend negatief studieadvies wordt de reden voor de afwijzing (het aantal behaalde studiepunten) vermeld en wordt gewezen op de mogelijkheid van het indienen van een bezwaarschrift (bij de Examencommissie) of een beroepschrift (bij het College van Beroep Examens). Het studieadvies wordt ondertekend door of namens de Examencommissie, en wordt binnen een week na ondertekening aan jou verzonden of persoonlijk uitgereikt. Negatieve studieadviezen worden aangetekend verstuurd. Als je een bindend negatief advies hebt gekregen dan kun je niet meer bij deze opleiding (en verwante opleidingen) als student of extraneus worden ingeschreven. Een bindend negatief studieadvies geldt in principe voor onbepaalde tijd. Ga je al vakken uit de hoofdfase volgen terwijl je nog in aanmerking komt voor een studieadvies, let dan wel goed op. De norm voor het verkrijgen van een positief studieadvies heeft alleen betrekking op in de propedeuse behaalde vakken. Het aantal in de hoofdfase behaalde EC voor deze beoordeling telt niet mee. Leg daarom altijd prioriteit bij het behalen van de vakken uit de propedeuse. Heb je al wel een positief studieadvies ontvangen maar heb je nog niet je propedeuse behaald? Dan ben je verplicht bij aanvang van het tweede studiejaar je op schrift gestelde studieplanning te bespreken met de studieloopbaanbegeleider. Bij het plannen van de studie moet de student zoveel mogelijk prioriteit geven aan het inlopen van de studieachterstand, in die zin dat de studieplanning erop gericht is de propedeuse binnen het tweede jaar van inschrijving te voltooien. Het niet tijdig behalen van de propedeuse kan leiden tot studievertraging, omdat bij cursussen, stages en minoren een propedeusediploma als ingangseis gesteld kan worden. Een student zonder propedeusediploma kan in geen geval beginnen met de afstudeerfase, zie art. 17 OER. Extra tentamenkans bij bepaalde verkorte routes Studenten die: a. een verkorte route volgen en daardoor meer dan 15 EC aan vrijstellingen hebben, en b. in het eerste jaar van inschrijving vanwege de verkorte route een door de opleiding vastgesteld programma volgen dat tevens cursussen uit de hoofdfase omvat; kunnen een verzoek indienen bij de Examencommissie voor een extra herkansing in de laatste tentamenperiode voor een module uit de propedeutische fase die nog niet is behaald. De Examencommissie kent dit verzoek toe indien hierdoor de mogelijkheid ontstaat dat de student aan de bsa-norm kan voldoen. Opgeschort advies voor studenten in het eerste jaar van inschrijving wegens bijzondere omstandigheden De Examencommissie dient bij het uitbrengen van het studieadvies rekening houden met studievertraging door persoonlijke omstandigheden. Het betreft uitsluitend de volgende omstandigheden: Ziekte; Lichamelijke, zintuiglijke of andere functiestoornis; Zwangerschap; Bijzondere familieomstandigheden, waaronder tevens die van degene met wie je samenwoont of een LAT-relatie onderhoudt; Het lidmaatschap van een medezeggenschapsraad of een opleidingscommissie; Andere omstandigheden waarin je als student activiteiten ontplooit in het kader van de organisatie en het bestuur van (een onderdeel van) de HU, ter beoordeling door de faculteitsdirectie; Het lidmaatschap van het bestuur van een door het College van Bestuur, krachtens de Profileringsfondsregeling HU, erkende studentenorganisatie of een daarmee vergelijkbare organisatie van enige omvang; Andere situaties waarin je als student door overmacht niet hebt deelgenomen aan tentamens dan wel het onderwijs, ter beoordeling door de Examencommissie. Een student dient een studievertraging ontstaan door één of meer van bovengenoemde persoonlijke omstandigheden zo spoedig mogelijk, dat is in beginsel binnen 4 weken, contact op te nemen met de studentendecaan én studieloopbaanbegeleider. Als de Examencommissie persoonlijke omstandigheden aanwezig acht wordt het studieadvies opgeschort tot uiterlijk het einde van het tweede studiejaar van je inschrijving. Aan het eind van het tweede studiejaar moet je aan de norm van een positief advies te voldoen, zoals die in dat volgende studiejaar geldt. Heb je vorig jaar (of een eerder jaar) een opgeschort advies ontvangen en kom je daardoor dit jaar nog in aanmerking voor een bindend studieadvies, dan geldt voor jou de norm van dit studiejaar. Oftewel 45 EC 20/111

21 en eventuele geoormerkte cursussen. Let hierbij wel op dat de EC die je in een eerder jaar hebt behaald, net als verkregen vrijstellingen, niet meetellen bij de berekening van je aantal behaalde EC uit de propedeuse. Eerder in deze paragraaf vind je uitgebreide informatie over de norm en wat wel en niet meetelt voor de berekening van je aantal EC. Voor een opgeschort advies geldt dezelfde procedure als voor het reguliere studieadvies. Is je studievertraging ontstaan door één van bovengenoemde bijzondere omstandigheden? Meld dit dan zo spoedig mogelijk schriftelijk bij de Examencommissie met het verzoek om deze omstandigheden te betrekken bij het afgeven van het studieadvies. Benader ook zo snel mogelijk de studentendecaan en de studieloopbaanbegeleider. Zij adviseren de Examencommissie. Zie ook paragraaf 8.3. Zie art. 23 OER-HU alsmede Toelichting OER-HU Bacheloropleidingen. Hieronder wordt in modelvorm een overzicht van de norm voor het bindend studieadvies gegeven. Inschrijving Norm Wat telt niet mee? Heb je15 EC of meer die niet meetellen? 1 e jaar, 1 e keer 45 EC - Vrijstellingen Norm is feitelijk Nieuwe start na staking (onderbreking inschrijving, uitschrijven voor 1 mei) 2 e jaar (zonder onderbreking na opgeschort advies) 2 e jaar, nieuwe opleiding (1 e opleiding ook aan de FEM gevolgd) Overstappen 45 EC - Vrijstellingen - Eerder behaalde resultaten 45 EC - Vrijstellingen - Eerder behaalde resultaten 45 EC - Vrijstellingen - Eerder behaalde resultaten bij je vorige opleiding aan de FEM P behalen Norm is feitelijk P behalen Norm is feitelijk P behalen Norm is feitelijk je P behalen Als je tijdens het studiejaar wilt overstappen naar een andere opleiding binnen de hogeschool, moet je je daarvoor volledig opnieuw inschrijven en moet de (nieuwe) opleiding daarvoor toestemming geven. De mogelijkheden om te switchen naar een andere opleiding zijn beperkt en uitsluitend mogelijk per 1 november of 1 februari. Informeer bij de Student Desk naar de voorwaarden en opties en het wijzigingsformulier. Het switchen dient voor de twee genoemde data geregeld te zijn. Zie ook art. 15 OER- HU. 2.5 Hoofdfase De hoofdfase is de studieperiode na de propedeuse tot en met de diplomering. De hoofdfase omvat nominaal drie studiejaren en bestaat uit: Een major (hoofdprogramma) van 180 EC Toelating hoofdfase Heb je de propedeuse van de opleiding afgerond en het propedeutisch diploma van de opleiding behaald, dan word je toegelaten tot de hoofdfase van de opleiding. Heb je bij een andere opleiding een propedeutisch diploma behaald, dan beoordeelt de Examencommissie of je met dat diploma kan instromen 21/111

22 in de hoofdfase. Je moet dan om toelating tot de hoofdfase verzoeken op grond van jouw elders behaalde propedeuse. Als je wordt toegelaten tot de hoofdfase, kan je geen propedeutisch diploma van de HU krijgen. Zie ook paragraaf 4.2 (vrijstellingen). Heb je de propedeuse nog niet afgerond, dan is het toch mogelijk om al vakken uit de hoofdfase te volgen en met een tentamen af te sluiten, op voorwaarde dat: De student een positief studieadvies heeft ontvangen; De student over de benodigde voorkennis beschikt om de cursus te kunnen volgen (dus voldoet aan de beginvereisten). Ga je al vakken uit de hoofdfase volgen terwijl je nog in aanmerking komt voor een studieadvies als bedoeld in paragraaf 2.4.2, let dan nogmaals goed op. De norm voor het verkrijgen van een positief studieadvies heeft alleen betrekking op in de propedeuse behaalde vakken. Als je er dus voor kiest om wel al vakken uit de hoofdfase te gaan volgen, maar op het moment dat het studieadvies wordt afgegeven nog niet voldoende studiepunten uit de propedeuse hebt behaald, dan kun je alsnog een bindend negatief studieadvies ontvangen. Dat betekent dat je met de opleiding moet stoppen. Het aantal studiepunten dat je al in de hoofdfase hebt gehaald, speelt hierbij geen rol. Zij-instromers en vrijstellingen Wie een (deel van) de propedeuse behaald heeft bij een andere hbo-opleiding of universiteit, kan ook instromen. Dan ben je een zogenaamde zij-instromer en kan je in aanmerking komen voor vrijstellingen in de propedeuse. Voor inschrijving kan de instroomcoördinator een indicatie geven van het aantal vrijstellingen. Na je inschrijving bekijkt de Examencommissie of je daadwerkelijk in aanmerking komt voor vrijstellingen. Als de vrijstellingen formeel zijn goedgekeurd door de Examencommissie van het betreffende instituut, krijg je daarvan officieel bericht en worden ze in Osiris geregistreerd. Vrijstellingen op basis van een vooropleiding havo, vwo en mbo-niveau 4 worden niet toegewezen. Voor meer informatie over verkorte opleidingsroutes zie par Programma s Per studiejaar stelt de opleiding het onderwijsprogramma (curriculum) van de hoofdfase vast. Dit studieprogramma geldt uitsluitend voor het studiejaar waarvoor het is vastgesteld. De cursussen van de hoofdfase zijn hieronder per opleidingsjaar aangegeven inclusief het aantal bijbehorende EC en de OSIRIS-code. De volledige cursusbeschrijvingen zijn te vinden achterin deze studiegids en in OSIRIS. 22/111

23 Conversietabellen: < > MDPM-B05D-04 EC Tussenvakken MDPM-B09DCE-10 EC Tussenvakke n Nieuw examenpakket MDPM-DMENFAC-05 (Menselijke Factor) MDPM-DINFOSYS-08 (Informatiesystemen) MDPM-DBUSCAS-05 (Business Case) MDPM-DCOMONT2-05 (Competentieontwikkelin g jaar 2) MDPM-DSTRABED-08 (Strategisch Bedrijfsplan) MDPM-DMARKTOZ-08 (Marktonderzoek) MDPM-DMARSTR-08 (Marketingstrategie/Plan) MDPM-DCOPRREC-08 (Communicatie, PR en reclame) MDPM-DCOMPONT3-06 (Competentieontwikkelin g jaar 3) MDPM- DSALSTRA-09 (Sales en strategie) 12 Krijgt een andere naam MDPM-DMANLEI-07 (Management & Leidinggeven) 12 Krijgt een andere naam MDPM-DBI-10 (Business Intelligence) EC Competentieontwikkeling 12-6 EC competentie-ontwikkeling EC Competentieontwikkeling EC Competentieontwikkeling EC Competentieontwikkeling EC Competentieontwikkeling MDPM-DBUSCASE-10 (Business Case) MDPM-DCO2-10 (Competentieontwikkelin g jaar 2) MDPM-DSBP-10 (Strategisch Bedrijfsplan) MDPM-DMOZ-10 (Marktonderzoek) MDPM-DMSPLAN-10 (Marketingstrategie/Plan) MDPM-CPRR-10 (Communicatie, PR en reclame) EC EC Competentieontwikkeling MDPM-DMANLEI EC MDPM-DBI Competentieontwikkeling 30 = MDPM-DBUSCASE (Business Case) 6 VERVALT = MDPM-DSBP-10 (Strategisch Bedrijfsplan) 15 = MDPM-DMOZ-10 (Marktonderzoek) 15 = MDPM-DMSPLAN-10 (Marketingstrategie/Pla n) 15 = MDPM-CPRR-10 (Communicatie, PR en reclame) 12 VERVALT VERVALT EC Competentie- MDPM-DSTSAL-10 (Sales en strategie) 15 = MDPM-DSTSAL-10 (Sales en strategie) Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012

24 MDPM-DVERKMAN-09 (Verkoop- en managementvaardighed en MDPM-DCOMONT4-08 (Competentieontwikkelin g jaar 4) ontwikkeling EC Competentieontwikkeling MDPM-DVMV-10 (Verkoop- en managementvaardighede n) 15 = MDPM-DVMV-10 (Verkoop- en managementvaardighe den) 6 VERVALT VERVALT /111

25 Een gedetailleerd overzicht en beschrijvingen van de cursussen vind je achterin deze studiegids en in OSIRIS ( Stages en stagewaardigheid De opleiding Commerciële Economie deeltijd kent geen stages Profileringsruimte Voor voltijdstudenten is er, naast het hoofdprogramma (major), een vrije keuzeruimte van 30 studiepunten, de zogenaamde profileringsruimte. De deeltijdopleiding kent deze profileringsruimte echter niet Excellentie Bij de opleiding Commerciële Economie deeltijd kunnen er geen extra vakken gedaan worden in het kader het excellentie-programma Afstuderen Studeren aan de HU betekent dat je je opleiding afrondt met een vorm van een afsluitend examen, technisch ook wel de afstudeereenheid genoemd. De afstudeereenheid kun je alleen met succes afronden als je het beoogde eindniveau van de opleiding behaald hebt. Voor deze afstudeereenheid of onderdelen daarvan kan je nooit een vrijstelling krijgen. Iedereen die een diploma wil krijgen, moet derhalve de afstudeereenheid met goed gevolg afronden. De gang van zaken rond het afstuderen wordt weergegeven in de Handleiding Afstuderen. Zie par. 5.1 voor meer informatie over het examen en het diploma. en voor uitschrijving na afstuderen Vervolgopleidingsmogelijkheden Na de parttime opleidingen heeft u de mogelijkheid om een post-hbo of Master te volgen. Hieronder vindt u enkele mogelijkheden: Bachelor of Business Administration MBA BusinessSchool Nederland Bachelor of Economics Post-hbo Financial Controller HU Bachelor of Commerce Master Marketing Management NIMBAS Bachelor of ICT Master of Informatics HU (alle voorgenoemde opleidingen) Post-hbo Bedrijfskunde HU Voor een adviserend gesprek over een vervolgopleiding binnen of buiten de Hogeschool Utrecht, kunt u terecht bij de studieadviseur Thea Broekmeulen. U kunt een afspraak maken via pmo.fem@hu.nl. 2.6 Examencommissie Instelling en benoeming Binnen elke opleiding van de HU is een Examencommissie actief. Een Examencommissie ziet toe op de kwaliteit van toetsing en is de instantie die namens het College van Bestuur een diploma verstrekt. De Examencommissie is onafhankelijk in haar oordeelsvorming ten opzichte van het management van een opleiding. De faculteit kent Examencommissies voor de volgende bacheloropleidingen, dan wel groep van opleidingen verbonden aan een instituut, dan wel voor alle opleidingen van de faculteit: De Examencommissie voor het Institute for Business Administration; (Bacheloropleidingen BM, IBMS, Bedrijfskunde MER, LE en de Ad-opleiding Intercedent en BM,en in Amersfoort FM en BM); Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012

26 De Examencommissie voor het Institute for Business Economics; (Bacheloropleidingen BE, AC en FSM en de AD-opleiding AC); De Examencommissie voor het Institute for Marketing & Commerce; (Bacheloropleidingen IBL, CE, SB ( Amersfoort)en de Ad-opleiding Assistent Marketeer); De Examencommissies van de FEM in Utrecht komen in principe wekelijks bijeen, behalve tijdens de studentenvakanties. Om rechtsgeldige besluiten te nemen, dienen tenminste twee leden bij de vergadering aanwezig te zijn. In spoedeisende zaken kan de voorzitter of zijn plaatsvervanger zelfstandig een besluit nemen. De overige leden van de Examencommissie worden daarover bij de eerstvolgende vergadering geïnformeerd. Hoe je in contact kunt komen met de Examencommissie, staat vermeld in Samenstelling Raadpleeg de informatiesite van de Examencommissies voor de actuele samenstelling van jouw Examencommissie. Elke Examencommissie bestaat uit tenminste drie leden, te weten een voorzitter, een plaatsvervangend voorzitter en één of meer leden. De leden van de Examencommissie worden door de faculteitsdirectie benoemd. Heb je een vraag naar aanleiding van een antwoord op je verzoek, kun je bij de Examencommissie van het Institute Business Administration naar het inloopspreekuur (woensdag van 9.00 tot uur in 0.11) en voor de Examencommissies van de overige Instituten een sturen aan Examencommissie.fem@hu.nl Voor het sturen van een verzoek zie par Taken en bevoegdheden De taken en bevoegdheden van de Examencommissie zijn vastgelegd in hoofdstuk 4 van de OER-HU bacheloropleidingen en in het (facultair) Reglement Examencommissies HU. De Examencommissie ziet er onder andere op toe dat de regels met betrekking tot het onderwijs, tentamens en examens, zoals opgenomen in de OER-HU bacheloropleidingen en studiegidsen op correcte wijze worden uitgevoerd. Daarnaast waarborgt de Examencommissie de kwaliteit van de tentamens en de examens, adviseert ze bij het vaststellen van toetsbeleid, wijst de commissie examinatoren aan, verleent ze vrijstellingen en reikt ze studieadviezen en diploma s uit. Naast de kaderstelling in eerder genoemde reglementen, kan de Examencommissie bijkomende regels vaststellen ten aanzien van: De gang van zaken bij schriftelijke tentamens (tentamenreglement); De surveillance bij schriftelijke tentamens (surveillanteninstructie); De gang van zaken bij mondelinge tentamens (tentamenprotocol); Het maken en beoordelen van tentamens (tentamenrichtlijnen); Het sanctioneren van onregelmatigheden (fraudeprocedure), waaronder het ongeldig verklaren van tentamenresultaten Verzoekschrift De docenten/examinatoren en de Examencommissie voeren de regels van de OER-HU bacheloropleidingen en de studiegids uit.. Als jij vindt dat er voor jou een afwijking van de regels moet gelden, bijvoorbeeld een extra tentamenkans of een afwijkend examenprogramma, dan kun je een verzoekschrift indienen bij de Examencommissie. Denk eraan, dat je bij een verzoekschrift ten minste de volgende zaken toevoegt: a. Naam, adresgegevens en studentnummer; b. Datum; c. Het verzoek en de redenen van het verzoek; d. De opleiding en variant (voltijd, deeltijd, duaal) waaraan je staat ingeschreven; e. Eventuele bewijsstukken. 26/111

27 Wanneer je graag wilt dat er een uitzondering wordt gemaakt op hetgeen in de regelingen, studiegids of modulewijzers is bepaald dan dien je een verzoekschrift in bij de Examencommissie. Dit geldt eveneens voor een vrijstelling van hetgeen in de regelingen, dan wel in de studiegids of modulewijzers is bepaald. De Examencommissie behandelt een verzoekschrift alleen als het is ingediend via het daarvoor bestemde formulier. Verzoeken met onvolledige gegevens worden niet in behandeling genomen. Op de informatiesite van het Ambtelijk Secretariaat van de Examencommissies staat onder andere aangegeven wat de voorwaarden zijn voor het indienen van een verzoekschrift en het digitale formulier. Deze site is te vinden via je opleidingsintranet. Zorg ervoor dat het verzoekschrift tijdig wordt ingediend! De Examencommissie behoort binnen drie weken na ontvangst van het verzoekschrift de student haar beslissing duidelijk te maken. Wanneer de commissie meer tijd nodig heeft (consulteren van derden e.d.) dan krijg je hierover bericht. Wanneer je een verzoek hebt ingediend bij de Examencommissie en je het niet eens bent met de uitspraak, kun je een bezwaarschrift indienen. Dit dien je ook via het formulier op deze site te doen. Een bezwaarschrift moet je goed gemotiveerd binnen twee weken na het genomen besluit indienen. Of je gaat binnen diezelfde periode naar het facultaire loket Rechtsbescherming, die het bezwaarschrift doorleidt naar de Examencommissie. Als hoofdregel geldt dat de Examencommissie binnen twee weken na ontvangst van het bezwaar een besluit dient te nemen. Let op! Voor een verzoek om vrijstellingen gelden aanvullende regels, zie paragraaf Er is verschil tussen een verzoek en een bezwaar- of beroepschrift. Een verzoek dien je in als je een (bijzonder) besluit van de Examencommissie wilt krijgen. Als je het niet eens bent met het besluit van de Examencommissie, dan kan je bezwaar (en beroep) instellen. Dat werkt als volgt: Je dient binnen twee weken (de bezwaartermijn,) nadat je het besluit van de Examencommissie hebt ontvangen, direct bij de Examencommissie of via het facultair loket rechtsbescherming een bezwaarschrift in; Als hoofdregel geldt dat de Examencommissie binnen twee weken na ontvangst van het bezwaar een besluit moet nemen; Als je het niet eens bent met het besluit op bezwaar, bestaat er de mogelijkheid om daartegen in beroep te gaan. Dit doe je bij het HU Loket Rechtsbescherming Studenten. Een beroep wordt behandeld door het College van Beroep voor de Examens. De beroepstermijn bedraagt zes weken, nadat je het besluit op bezwaar van de Examencommissie hebt ontvangen. Zie voor meer informatie over het indienen van een bezwaarschrift of een beroepschrift hoofdstuk 7 of kijk op Hier opnemen wat de procedure in spoedeisende zaken is. 2.7 Introductie- en begeleidingsdagen, excursies, werkweken en trainingen Het studiejaar wordt begonnen met een centrale introductiedag in september. De studenten ontvangen hiervoor een uitnodiging via Voorzieningen Begeleiding Als HU-student heb je recht op studieloopbaanbegeleiding. Bij deeltijdopleidingen is er een studieadviseur. De studieadviseur fungeert als spil tussen jou als student en je opleiding. Je kunt bij haar terecht met vragen en problemen over je studie. Denk daarbij aan je studievoortgang of keuzes die je kunt maken in het curriculum. Als je een waarschuwend tussentijds studieadvies hebt ontvangen stel je samen met je studieloopbaanbegeleider of studieadviseur een studieplan op. Voor duale opleidingen geldt dat er gedurende het hele studietraject twee aanspreekpunten zijn: vanuit de opleiding een studiecoach (PPO docent) en / of de studieadviseur en een door de werkgever aangewezen bedrijfsbegeleider. Studieloopbaanbegeleiding is het proces waarin je je eigen studie en loopbaan stuurt en leert sturen. 27/111

28 Doel van studieloopbaanbegeleiding is dat je: Inzicht krijgt in het beroep en in de eisen die de beroepspraktijk stelt; Op basis daarvan kunt beoordelen of je jezelf in het beroep wil bekwamen en ontplooien; Je daadwerkelijk ontwikkelt in de beroepsuitoefening, zodat je na afronding van de opleiding voldoet aan de gestelde eindtermen; Optimaal gebruik maakt van de beschikbare middelen en tijd om een maximaal studierendement te bereiken. De begeleiding vindt plaats door middel van individuele gesprekken, groepsbijeenkomsten en opdrachten. Naarmate de studie vordert, zal de intensiteit van de studieloopbaanbegeleiding geleidelijk afnemen. In alle jaren kunnen studenten bij deeltijdopleidingen terecht bij de studieadviseur, Thea Broekmeulen. In de propedeuse fase, jaar 1 en jaar 2 wordt in het onderdeel PPO specifiek aandacht besteed aan studievoortgang, persoonlijke en professionele ontwikkeling. De studieadviseur signaleert en treedt waar nodig en in overleg met programmaleiding en management pro-actief op t.a.v. langstudeerders ICT-faciliteiten Algemeen De HU biedt je een aantal standaard ICT-faciliteiten aan. Met je eigen HU-inlognaam en wachtwoord heb je toegang tot deze faciliteiten. Je inlognaam en wachtwoord ontvang je kort voor aanvang van je studie via . Na ontvangst kun je inloggen op: Je eigen mailadres; De computers aanwezig op de HU. Je kunt ook met je eigen laptop binnen de gebouwen van de HU gebruikmaken van het draadloze netwerk (Eduroam, ; De online catalogus van de mediatheek ( ; Het intranet van de HU ( ; Je eigen ruimte om bestanden op te slaan (My Site, via je opleidingsintranet) ; OSIRIS Student ( ; Een aantal openbare sites, zoals Surfspot ( Hier kun je tegen gereduceerde prijs hard- en software kopen. Meer informatie over de ICT-faciliteiten en actuele ontwikkelingen vind je op de site van ICT ( Studentenmail Binnen de HU heb je een eigen HU adres. Deze studentenmail is een belangrijk communicatiemiddel om je op de hoogte te houden van actuele informatie over je opleiding. De opleiding communiceert alleen via je HU-mailadres. Je kunt inloggen met je HU-inlognaam en wachtwoord. Het is je eigen verantwoordelijkheid om je HU-mailadres regelmatig te bekijken. Met je studentenmail kun je gemakkelijk mailen met je medestudenten en docenten. Via het adresboek kun je alle adressen opzoeken. Ook beschik je over een agenda en een taken- en een contactpersonenlijst. Verder is het natuurlijk mogelijk om automatisch naar je privé adres door te sturen. Het is ook mogelijk om de mail, agenda en contactpersonen te synchroniseren met je GSM of Smartphone Sharepoint Het intranet van de HU draait op Microsoft SharePoint. Binnen de HU gebruiken we dit intranet om informatie aan de gebruiker door te geven. SharePoint werkt optimaal samen met de Microsoft Officepakketten, waardoor gezamenlijk werken aan documenten, presentaties of spreadsheets eenvoudig is. 28/111

29 Intranet ( Het intranet van de HU bevat informatie van alle faculteiten, instituten, opleidingen en HU Diensten. Alle informatie met betrekking tot het onderwijs en de organisatie is hier te vinden. Het opleidingsintranet bevat o.a. een overzicht van de cursussites, informatiesites, mededelingen, belangrijke data, ziekmeldingen van docenten en het laatste nieuws van je opleiding, faculteit en HU. Cursussen Alle cursussen hebben een cursussite en zijn te vinden via je opleidingsintranet. Gebruik van deze cursussite kan variëren van het uitwisselen van studiematerialen bijvoorbeeld PowerPointpresentaties van de docent tot het samenwerken met medestudenten aan projecten of opdrachten en het inleveren van een rapport. MySite De MySite is een persoonlijke pagina op binnen het intranet. Op elke intranetsite kun je doorklikken naar deze persoonlijke pagina. Hier kun je bestanden plaatsen die je zowel thuis als op school kunt openen en wijzigen. Ook kan je werkruimtes maken om alleen of met andere studenten aan een project, werkstuk of opdracht te werken. Daarnaast kan je een blog aanmaken om je kennis te delen met anderen. Meer informatie over docenten kun je vinden door de MySite van de betreffende docent te raadplegen. Surf voor meer informatie naar OSIRIS Student OSIRIS staat voor Onderwijs en Studenten Informatie, Registratie en Inschrijf Systeem. De HU gebruikt dit systeem voor de registratie van de studievoortgang. Hierin worden al jouw gegevens, cijfers en (deel)tentameninschrijvingen bijgehouden. Elke student heeft zelf toegang tot OSIRIS via Eenmaal ingelogd kun je gebruikmaken van de volgende basisfunctionaliteiten: Cijfers inzien Via het tabblad Resultaten zie je welke cijfers je voor de laatste 15 (deel)tentamens hebt behaald. Tevens is een statistisch overzicht beschikbaar over hoe het (deel)tentamen gemiddeld gemaakt is. Wil je alle resultaten in het huidige studiejaar zien, kijk dan bij het tabblad Voortgang. Onder Dossier vind je een overzicht van de resultaten die je gedurende je hele studie hebt behaald. Je kunt zelf bepalen of je alles wilt zien of bijvoorbeeld alleen de resultaten uit de hoofdfase. Je wordt geacht zelf je cijfers te controleren zodra ze online staan. Mogelijke fouten moet je altijd melden binnen vier weken na bekendmaking van het cijfer in OSIRIS. Dit doe je bij de examinator die bij het cijfer vermeld staat of bij de Examencommissie. Studievoortgang Wil je weten welke vakken je nog moet volgen voor je kunt afstuderen, ga dan weer naar het tabblad Voortgang. Onder het kopje Studievoortgang selecteer je de opleiding die je volgt en geef je aan dat je nog te volgen onderwijs wilt zien. OSIRIS vergelijkt jouw resultaten dan met het curriculum dat je volgt en geeft aan wat je gehaald hebt en wat je nog moet doen. Aanvragen vrijstellingen Je kan een aanvraagformulier voor vrijstellingen invullen bij Studievoortgang vrijstelling aanvragen. Hier wordt je eigen curriculum getoond en op basis daarvan kan je een vrijstellingsaanvraag invullen en uitprinten. Meer informatie over de verlening van vrijstellingen vind je in paragraaf 4.2. Toets- en Cursusinformatie informatie over toetsen, cursussen, minors en keuzecursussen en over de wijze van inschrijven, is te vinden in OSIRIS. 29/111

30 Inschrijven voor cursussen en toetsen Via het tabblad Inschrijven kan je via een eenvoudige wizard kiezen of je je wilt inschrijven voor een cursus, toets of minor. Zo kan je een keuze maken uit de cursussen uit je verplichte curriculum of een cursus zoeken uit het complete cursusaanbod van de HU. Informatie over de inschrijfperiode vind je terug in paragraaf van deze studiegids. Meer informatie over de inschrijving is ook te vinden in paragraaf 3.2 van deze studiegids. Overzicht inschrijvingen Wil je weten voor welke cursussen en toetsen je bent ingeschreven, kijk dan bij het tabblad Inschrijven onder het kopje Overzicht inschrijvingen. Dit overzicht laat alleen de cursussen en toetsen zien die op dit moment gegeven worden of in de toekomst liggen. Bevestiging inschrijving Soms denk je dat je je correct hebt ingeschreven voor een cursus of toets, maar is jouw inschrijving bij de administratie niet te vinden. Om dit probleem te voorkomen krijg je na iedere inschrijving een bevestiging van de inschrijving op je HU adres. Controleer altijd of je dit bericht hebt ontvangen en bewaar het goed. Uitschrijven voor cursussen en toetsen Ben je ingeschreven voor een cursus of een toets en wens je hiervoor uitgeschreven te worden, klik dan op het tabblad Uitschrijven. Vink de onderdelen (cursussen of toetsen) aan waarvoor je je wilt uitschrijven en kies voor uitschrijven. Een uitschrijving voor een cursus of toets is alleen mogelijk in de daarvoor opengestelde periode. Ook van het uitschrijven op een cursus of toets ontvang je een bevestigingsmail. Bewaar deze goed. Personalia wijzigen Op het tabblad Personalia kun je zelf je adres wijzigen en een (nieuwe) pasfoto uploaden. Deze pasfoto wordt gebruikt voor de collegekaart die je jaarlijks opgestuurd krijgt. Staan er onjuistheden bij het scherm personalia, neem dan contact op met Bureau Inschrijving. Een adreswijziging kan je ook via Studielink doorgeven. bij resultaat Als je op de link Aanvullende informatie klikt kun je jezelf aanmelden voor het bericht bij een resultaat. Als ' resultaten' op 'Aangemeld' staat krijg je een wanneer in OSIRIS een resultaat wordt vastgelegd. Als je het instelt op 'Afgemeld' krijg je geen s Wachtwoord Na verloop van tijd verloopt je HU-wachtwoord. Je krijgt dan vanzelf het verzoek om een nieuw wachtwoord in te voeren. Dit kan vanaf elke werkplek op de HU. Vanuit huis kun je jouw wachtwoord wijzigen via Het nieuwe wachtwoord moet uit acht posities bestaan en zowel letters als cijfers bevatten. Via deze website kun je ook je wachtwoord resetten als je het vergeten bent. Je krijgt via een eenmalige SMS een nieuw wachtwoord toegestuurd. Let op: voor sommige programma s die je binnen je eigen opleiding gebruikt gelden afwijkende wachtwoorden. Voor vragen en ondersteuning met betrekking tot je wachtwoord kun je je wenden tot de Student Desk (zie par ) en de website Informatiebeveiliging en privacy De HU hecht veel waarde aan informatiebeveiliging. Op infrastructureel gebied hebben we maatregelen genomen om alle gegevens binnen de HU zo goed mogelijk tegen misbruik te beschermen. Daarnaast bestaan er regels ten aanzien van het gebruik van de computers en het netwerk op de HU: de ICT- 30/111

31 gedragsregels (zie Je wordt geacht deze regels te kennen en je hieraan te houden. Als gebruiker kan je zelf ook een en ander doen om de veiligheid te vergroten: De pc waarop je bent aangemeld niet onbeheerd achter te laten; Je wachtwoord niet aan anderen te geven; Brieven en lijsten met vertrouwelijke gegevens direct bij de printer op te halen; Mail vragen en/of opmerkingen op het gebied van vertrouwelijkheid aan: De HU kent daarnaast een privacyreglement op grond van de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Hierin is de bescherming van persoonsgegevens geregeld. In dit reglement staat onder meer welke informatie geldt als vertrouwelijk en welke regels gelden ten aanzien van het gebruik van deze gegevens. Op de site lees je meer hierover Registratie studievoortgang Je studieresultaten worden geregistreerd in het digitale studievoortgangsysteem van de HU: OSIRIS. Zie ook par De studievoortgang wordt uitgedrukt in studiepunten volgens het European Credit Transfer System (EC). Voor elke cursus waarvan de eindbeoordeling voldoende is, worden de bijbehorende EC toegekend. Voor deeltentamens worden geen EC toegekend. Zie ook par Zie ook art. 21 OER-HU Student Desk Bij de Student Desk kun je terecht voor alle aan het onderwijs gerelateerde vragen, zoals: vragen over de organisatie; het maken van afspraken met decanen; informatie over wijziging in je inschrijving of wijziging van opleiding; algemene vragen over de opleiding zoals: lesroosters, tentamenroosters en bereikbaarheid van docenten; klachten via tips & dips Je kunt de Student Desk bereiken via of via Informatie die de Student Desk verstrekt kun je ook vinden op de site van de Student Desk (opleidingsintranet, wegwijzer, Student Desk). Je vindt daar ook antwoord op veel andere vragen. Openingstijden Student Desk FEM: Tijdens les- en organisatiedagen: maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot uur. Tijdens vakantiedagen van dagelijks van tot uur en van tot uur, met uitzondering van feestdagen en verplichte vrije dagen. Tijdens toetsdagen van een half uur voor aanvang van het eerste tentamen tot een half uur na aanvang van het laatste tentamen Studievereniging Studieverenigingen hebben als doel je studententijd zo leuk mogelijk te maken. Studieverenigingen organiseren niet alleen leuke en gezellige activiteiten, ze zorgen ook voor betrokkenheid bij je studie, de hogeschool en je toekomstige vakgebied. De studieverenigingen binnen de HU zijn verenigd in de koepelorganisatie OSHU, die hogeschoolbreed de belangen van de diverse verenigingen behartigt. Voor meer informatie zie de website van OSHU: Op de FEM is SV Forum actief. De bestuurskamer is in kamer 0.49, telefoon: en bereikbaar via 31/111

32 2.8.5 Opleidingscommissies De opleiding heeft ook een opleidingscommissies (OC). De commissie is een adviesorgaan van de instituutsdirectie. Adviezen gaan bijvoorbeeld over de inhoud van het onderwijs, de studiebegeleiding die wordt aangeboden en de praktijkcomponent van een opleiding. In de opleidingscommissie zitten altijd studenten. Als je een goed idee hebt voor de verbetering van jouw opleiding, laat het dan vooral weten aan de OC! Wil je zelf lid worden van de opleidingscommissie? Stel je dan kandidaat voor de eerstkomende verkiezingen door een bericht te sturen naar Meer informatie kun je krijgen bij de coach Bestuurlijke participatie studenten, die te bereiken is via De coach verzorgt ook ondersteuning van de actieve opleidingscommissies. 2.9 Contactgegevens Informatie over bereikbaarheid van het managementteam of docenten wordt gegeven bij de Student Desk (zie 2.8.3). 32/111

33 3 Cursussen 3.1 Cursusdeelname Het onderwijsprogramma van je opleiding is samengesteld uit onderwijseenheden, de zogenaamde cursussen. Een cursus is een samenhangend geheel van te verwerven kennis, inzicht en (beroeps)vaardigheden, met een studielast uitgedrukt in EC. Een cursus wordt afgerond door middel van een tentamen. Alle cursussen staan achterin deze studiegids vermeld en worden voor aanvang van het studiejaar gepubliceerd in OSIRIS ( en in de cursusomschrijving in par Inschrijving voor cursussen Deelname aan cursussen is alleen mogelijk als je tijdig bent ingeschreven in OSIRIS ( Als student ben je hier zelf verantwoordelijk voor. Let op: dit is in dus niet meer een taak van het secretariaat van de deeltijdopleidingen maar van de student zelf. Het secretariaat kan waar nodig instructies geven, ondersteuning bieden bij de inschrijving. Controleer dus altijd of je bent ingeschreven en print je inschrijfbevestiging. Als je niet correct bent ingeschreven, heb je geen toegang tot de cursus. Inschrijven (en eventueel uitschrijven) is mogelijk tot uiterlijk de eerste lesweek. Als je voor een cursus bent ingeschreven, wordt je automatisch ingeschreven voor het eerste reguliere tentamen volgend op de cursus. Als je niet wilt deelnemen aan dit tentamen moet je je uiterlijk in lesweek 6 uitschrijven. Zie par Gedurende het studiejaar kan je je maximaal één keer voor een cursus inschrijven. Hiervan kan enkel afgeweken worden na besluit van de examencommissie, op verzoek van de student. Inschrijving voor een minor houdt tevens een inschrijving in voor alle cursussen die deel uitmaken van de minor. Daarmee is dus ook voorzien in een inschrijving voor het eerste reguliere tentamen. In artikel 32 lid 6 OER HU BA is opgenomen dat voor minoren en keuzecursussen (met uitzondering van die voor internationale studenten) een opleiding bij een te klein aantal inschrijvingen kan besluiten om deze niet aan te bieden. Indien er opleidingen zijn waarvoor een minimum aantal inschrijvingen vereist is, het minimum hier vermelden. Overzicht data in- en uitschrijving voor cursussen: Onderwijsperiode Data Periode A (blok 1) Vr Periode B (blok 2) Vr Periode C (blok 3) Vr Periode D (blok 4) Vr Let op berichtgeving via je opleidingsintranet en tijdens cursusdagen. Het opleidingsmanagement kan genoodzaakt zijn voor deeltijdopleidingen van deze data af te wijken! 3.3 Aanwezigheidsplicht Voor je studievoortgang is het van groot belang dat je aanwezig bent bij alle bijeenkomsten. Je leert niet alleen van je docent, maar ook van de interactie met klasgenoten. Bovendien blijkt jaar in jaar uit dat studenten die altijd aanwezig zijn betere studieprestaties boeken en hun opleiding sneller afronden. 33/111

34 Sommige cursussen hebben een aanwezigheidsplicht. Dit staat per cursus vermeld in de cursusomschrijving. Zie par Beginvereisten Aan een cursus kunnen begin- of toegangsvereisten zijn verbonden. Zie daarvoor de cursusbeschrijvingen in hoofdstuk 10. Voldoe je niet aan deze vereisten dan kan je niet deelnemen aan de cursus, tenzij de Examencommissie daarvoor toestemming geeft. Zie voor meer informatie over de verzoekprocedure bij de Examencommissie par Cursusbeschrijvingen De cursusbeschrijvingen van jouw opleiding staan achterin deze studiegids vermeld. In de cursusbeschrijving vind je alle relevante informatie over de cursussen van je opleiding. Zie art. 18 en 19 OER-HU.. 34/111

35 4 Tentamens en examens 4.1 Introductie Tentamens Een cursus wordt afgerond met een tentamen. Elk tentamen toetst je kennis, inzicht en vaardigheden. Een tentamen kan ook een onderzoek naar de beroepshouding van een student betreffen. Tentamens (ook die in groepsverband worden gemaakt) dienen primair om de leerresultaten van individuele studenten te toetsen aan de beoogde doelstellingen. De Examencommissie wijst voor het afnemen van tentamens, het vaststellen van de uitslag en de invoering daarvan in OSIRIS examinatoren aan. Een tentamen kan onderverdeeld zijn in deeltentamens. Een tentamen of examen is met goed gevolg afgelegd als hiervoor vóór afronding ten minste het cijfer 5,5 is behaald (zie paragraaf ). Als er deeltentamens zijn, is het tentamen pas behaald als alle deeltentamens zijn afgelegd en gezamenlijk tot een voldoende leiden. In de cursusbeschrijving is de onderlinge weging aangegeven. Hierin staat ook vermeld als voor een bepaald deeltentamen minimaal een bepaald cijfer moet zijn behaald. Examens Iedere opleiding kent twee examens: het propedeutisch examen en het eindexamen. Deze examens vormen de afsluiting van de propedeutische fase en de hoofdfase. Je slaagt voor het propedeutisch examen of eindexamen als je voor dat deel voldoet aan de beschreven normen. Daarvoor moeten de tentamens van de betrokken studiefase met een voldoende zijn beoordeeld en alle benodigde EC (60 voor de propedeuse en 180 voor de hoofdfase) zijn behaald. Je kan het eindexamen alleen afleggen als het propedeutisch examen is behaald. Zodra je het programma van de propedeutische fase of hoofdfase hebt afgerond, beoordeelt de Examencommissie in haar eerstvolgende vergadering jouw resultaten. Ben je geslaagd en voldoe je aan alle overige verplichtingen met betrekking tot de opleiding, dan reikt de Examencommissie het diploma uit. Daarvoor gelden procedurele regels, zie paragraaf 5.1. Afstudeereenheid Iedereen die een diploma wil krijgen, moet derhalve de afstudeereenheid met goed gevolg afronden. De afstudeereenheid is een vorm van eindexamen en kan een afstudeerscriptie/opdracht- of project omvatten. Hij kan ook worden samengesteld uit meerdere samenhangende kernmodules waaruit een goed beeld van je eindniveau gedestilleerd kan worden. De afstudeereenheid omvat minimaal 15 EC en hiervoor mag je geen vrijstellingen hebben (tenzij de vrijstelling voor 1 september 2012 afgegeven is). De afstudeereenheid kan uit 1 onderwijseenheid bestaan, maar kan ook uit meerdere door de opleiding aangewezen cursussen uit het derde of vierde jaar bestaan. Je mag pas deelnemen aan de afstudeereenheid als je de propedeuse behaald hebt. In beginsel is er altijd een vertegenwoordiger van het werkveld als adviseur betrokken. Zie Handleiding Afstuderen voor meer informatie. Zie art. 28, 30 en 42 OER-HU. 4.2 Vrijstellingen De Examencommissie kan je vrijstelling verlenen van (deel)tentamens. Vrijstelling van een tentamen of examen betekent dat je niet hoeft deel te nemen aan de desbetreffende cursus(sen) en dat je de studiepunten voor de betreffende cursus krijgt toegekend. Een vrijstelling kan op grond van de wet pas verleend worden als je bent ingeschreven. HU heeft ervoor gekozen alleen vrijstellingen te verlenen op grond van eerder behaalde tentamens of examens. Deze kan je behaald hebben in: - De vooropleiding op grond waarvan je toegelaten bent tot deze opleiding; - Tentamens of examens die je hebt behaald binnen een geaccrediteerde opleiding; - Tentamens of examens van een opleiding waarvan de kwaliteitsborging vergelijkbaar is met het accreditatiesysteem. Dat is bijvoorbeeld van belang bij buitenlandse opleidingen. 35/111

36 In Nederland betekent geaccrediteerd dat er een onafhankelijke externe controle van de opleiding heeft plaatsgevonden door de NVAO. Praktisch gezien voldoen alle hbo- en wo-opleidingen waarvoor je via Studielink kunt inschrijven aan dit criterium. Als het andere opleidingen betreft, vooral buitenlandse, zal de Examencommissie nagaan of de kwaliteit op een vergelijkbare manier geborgd is. Voor de afstudeereenheid (c.q. afstudeerproject./scriptie/opdracht) wordt geen vrijstelling verleend. Wel geldt dat in vorige jaren de HU een ruimere regeling had voor het toekennen van vrijstellingen. Reeds toegekende vrijstellingen blijven geldig en komen niet te vervallen. Vrijstellingen zijn zes jaar geldig en worden verstrekt door de Examencommissie op basis van de procedure als vermeld in artikel 40 OER HU bacheloropleidingen In bijzondere gevallen kan de Examencommissie van de termijn van zes jaar afwijken. Zie par voor algemene informatie over de verzoekprocedure bij de Examencommissie. Let op: Als je meer dan 15 studiepunten aan vrijstelling in de propedeuse hebt, heeft dit gevolgen voor de norm voor het verkrijgen van een positief studieadvies. Meer hierover kan je vinden in paragraaf van deze studiegids. Overleg eerst met je studieloopbaanbegeleider of de studieadviseur (deeltijdopleidingen) of het zinvol is om een vrijstelling aan te vragen. Als een verzoek wordt ingediend, moet daar altijd een schriftelijk bewijsstuk (diploma, cijferlijst, verklaring etc.) zijn bijgevoegd. Vrijstellingen voor vakken uit de hoofdfase kan je pas aanvragen als je formeel tot de hoofdfase bent toegelaten. Zie art. 40 OER-HU. 4.3 Organisatie tentamens Tentamenvorm en -duur Tentamens zijn bedoeld om jouw studieresultaten te toetsen en te beoordelen. Dit kan op verschillende manieren. De meest gebruikte tentamenvormen zijn: Tentamens met gesloten vragen; Tentamens met open vragen; Tentamens met meerkeuzevragen; Werkstukken of andere vormen van schriftelijke opdrachten; Portfolio s; Reflectieverslagen; Het vervaardigen en/of uitvoeren van een presentatie en/of taak; Een mondeling tentamen. In de cursusbeschrijving wordt aangegeven of een tentamen eventueel leerwegonafhankelijk is. Dit houdt in dat je het tentamen ook zou kunnen afleggen zonder dat je de cursus hebt gevolgd. Dit is belangrijk als je door werk, andere ervaringen of een niet erkende vorm van scholing al denkt te beschikken over de competenties, Zoals je hiervoor kan lezen (4.2.) kent de hogeschool alleen een vrijstelling toe op grond van scholing, en niet op grond van andere ervaring. Maar door een leerwegonafhankelijk tentamen kan je deze ervaring toch binnen je opleiding te gelde maken en je opleiding versnellen. De examinatoren stellen de benodigde opdrachten, opgaven en beoordelingsnormen vast en zorgen ervoor (samen met andere bij een tentamen betrokkenen) dat de vereiste geheimhouding in acht wordt genomen totdat de opgaven zijn uitgereikt aan de kandidaten. De beschikbare tijdsduur voor tentamens wordt in OSIRIS en op het opgavenblad vermeld en wordt tevens door de surveillant bekend gemaakt. Bij uitzondering kunnen tentamens langer of korter duren. 36/111

37 4.3.2 Tentamenrooster De meeste tentamens worden gedurende de tentamenweken aan het einde van elke lesperiode (elk blok) afgenomen. Via je opleidingsintranet wordt hiervoor een tentamenrooster bekendgemaakt (al dan niet als onderdeel van het semesterrooster). Dit rooster wordt uiterlijk 5 weken voor aanvang van de tentamenperiode gepubliceerd. Aan de hand van het jaarrooster kan je zien in welke periode bepaalde cursussen worden afgesloten. Herkansingen vinden net als reguliere tentamens aan het einde van een lesperiode plaats. Uitzonderingen vormen de herkansingen voor de tentamenonderdelen van de laatste periode. Voor de propedeuse vinden deze begin juli plaats en voor de hoofdfase in augustus. Gedetailleerde informatie hierover vind je op het studentenjaarrooster. Op het tentamenrooster voor de betreffende periode wordt exact aangegeven op welke dag, en op welk tijdstip de toets (of herkansing) plaatsvindt Inschrijving en deelname (her)tentamens Inschrijving tentamens Deelname aan tentamens is alleen mogelijk als je tijdig bent ingeschreven in OSIRIS ( Je bent hier zelf verantwoordelijk voor. Controleer dus altijd of je bent ingeschreven en print je inschrijfbevestiging. Als je niet correct bent ingeschreven, heb je geen toegang tot het tentamen. Als je voor een cursus bent ingeschreven, word je automatisch ingeschreven voor het eerste reguliere tentamen volgend op de cursus. Als je niet wilt deelnemen aan dit tentamen moet je je uiterlijk in lesweek 6 voor het tentamen uitschrijven. Als je wel stond ingeschreven, maar niet hebt deelgenomen aan het tentamen wordt in Osiris NA (niet aanwezig) als tentamenresultaat geregistreerd. Dit is een tentamenuitslag en daarmee verlies je dus een tentamenkans. Voor tentamens die je los van de cursus wilt doen (hertentamens) dien je je zelf in te schrijven. Na-inschrijving Indien je geen gebruik hebt gemaakt van de reguliere inschrijftermijn kan je gebruik maken van de nainschrijvingsperiode. Na-inschrijving voor schriftelijke tentamens kan alleen nog in de lesweken 5 en 6 (tot vrijdag, uur) tegen betaling van 15,- per tentamen, tot een maximum van 60,- per onderwijsperiode. Na-inschrijving door Examencommissie De Examencommissie kan, bij wijze van uitzondering, je alsnog laten inschrijven voor één of meer extra tentamens in geval van: Persoonlijke omstandigheden (bijvoorbeeld ernstige ziekte) waardoor het onmogelijk was om jezelf tijdig in te schrijven EN Er een studievertraging van minimaal 3 maanden ontstaat. Bij een beroep op persoonlijke omstandigheden moet je gemotiveerde verzoek met bijgevogde decaanondersteuning naar het ambtelijk secretariaat worden gestuurd. Zie voor meer informatie art. 34, lid 6 en 7 van het OER-HU Zie hoofdstuk 6 voor tentamenroosters e.d. Tabel inschrijfdata voor (her)tentamens: Onderwijsperiode Data Periode A Maandag 17 september 2012 t/m maandag 1 oktober 2012 (23:59 uur) Periode B Maandag 26 november 2012 t/m maandag 10 december 2012 (23:59 uur) Periode C Maandag 25 februari 2013 t/m maandag 11 maart 2013 (23:59 uur) Periode D Maandag 6 mei 2013 t/m dinsdag 21 mei 2013 (23:59 uur) Periode E, Propedeuse Maandag 1 juli 2013 t/m zondag 7 juli 2013 (23:59 uur) 37/111

38 Periode E, Hoofdfase Maandag 1 juli 2013 t/m maandag 5 augustus 2013 (23:59 uur) Let op berichtgeving via je opleidingsintranet en tijdens cursusdagen. Het opleidingsmanagement kan genoodzaakt zijn voor deeltijdopleidingen van deze data af te wijken! Tentamenkansen / herkansingen / vervangende opdracht Het aantal keer dat een tentamen per jaar aangeboden wordt, wordt uitgedrukt in tentamenmogelijkheden. Het aantal keer dat een student het tentamen per jaar mag afleggen, wordt uitgedrukt in het aantal tentamenkansen. Gedurende het studiejaar zijn er per cursus meerdere data waarop je een tentamen kan afleggen, dit zijn de tentamenmogelijkheden. Zie OSIRIS voor deze data Je hebt per studiejaar twee kansen om aan een tentamen van dezelfde cursus deel te nemen, tenzij in OSIRIS of de cursuswijzer anders is vermeld. Voor sommige cursussen is slechts een tentamenkans verbonden, omdat herkansing in hetzelfde studiejaar redelijkerwijs niet mogelijk is gelet op de aard van de cursus. Bijvoorbeeld in het geval van stages. In hoofdstuk 3 in de cursusomschrijving wordt aangegeven wanneer dit het geval is. Herkansing van een afgelegd tentamen is slechts mogelijk als de beoordeling van het tentamen onvoldoende is, tenzij in de OER is opgenomen dat de Examencommissie anders kan beslissen. Bij deelname aan een herkansing vervallen alle eerdere beoordelingen voor het tentamen. Als je geen tentamenkans meer hebt, maar je hebt het tentamen nog niet gehaald, kan je in de volgende situaties de Examencommissie verzoeken om nog een extra tentamenkans toe te kennen. Overmacht Als je door overmacht niet hebt deelgenomen aan de eerste tentamenmogelijkheid, dan kan je gebruik maken van de tweede tentamenmogelijkheid. Als je geen gebruik maakt van de tweede tentamenmogelijkheid, word je in het betreffende collegejaar geen derde mogelijkheid geboden. De Examencommissie kan besluiten om, in het belang van je studievoortgang, je een extra tentamenmogelijkheid te geven. Dat is in het algemeen pas het geval als het om het laatste tentamen van de hoofdfase gaat. Als een propedeusestudent door overmacht niet kan deelnemen aan de tentamens, kan het negatief studieadvies aan het eind van het eerste jaar van inschrijving eventueel worden opgeschort. Je dient hiervoor een gemotiveerd verzoek, dat wordt ondersteund door een decaan, in te dienen bij het ambtelijk secretariaat. Tentamenmogelijkheid bij niet halen bsa-norm in geval van verkorte route Studenten die: a. een verkorte route volgen en daardoor meer dan 15 studiepunten aan vrijstellingen hebben, en b. in het eerste jaar van inschrijving vanwege de verkorte route een door de opleiding vastgesteld programma volgen dat tevens cursussen uit de hoofdfase omvat; kunnen een verzoek indienen bij de Examencommissie voor een extra herkansing in de laatste tentamenperiode voor een module uit de propedeutische fase die nog niet is behaald. De Examencommissie kent dit verzoek toe indien hierdoor de mogelijkheid ontstaat dat de student aan de bsa-norm kan voldoen. Studievertraging van ten minste 3 maanden Studenten die: a. Tenminste 1 maal heeft deelgenomen aan het tentamen, en b. Er een studie- of afstudeervertraging van ten minste 3 maanden dreigt te ontstaan. Tentamenmogelijkheid bij wijziging of vervanging van een cursus In opvolgende studiejaren kunnen de naam, vorm en/of inhoud van cursussen en tentamens wijzigen of worden vervangen. In het collegejaar ná deze wijziging/vervanging krijg je twee keer de mogelijkheid om op basis van de oude cursus een tentamen af te leggen. 38/111

39 Naast een extra tentamenkans kan je de Examencommissie ook om een vervangende opdracht vragen. Dit houdt in dat je het tentamen in een andere dan de reguliere toetsvorm aflegt. De Examencommissie kan een dergelijk verzoek toekennen als; a. Je recht hebt op een tentamenkans, en b. Je al minimaal 2 keer hebt deelgenomen aan het reguliere tentamen, en c. een vakdocent een positief advies geeft, en d. er een studie- of afstudeervertraging van ten minste 3 maanden dreigt te ontstaan. De Examencommissie kent ook een vervangende opdracht toe als de student door overmacht of persoonlijke omstandigheden, waaronder financiële, niet deel kan nemen aan een verplichte introductie, excursie of werkweek Voorzieningen in geval van een functiebeperking Algemeen Als je een functiebeperking of chronische ziekte hebt kan je de Examencommissie verzoeken om voorzieningen te treffen, waardoor je een examen of tentamen op aangepaste wijze kan afleggen. Neem als je een functiebeperking of chronische ziekte hebt dan zo snel mogelijk contact op met de studentendecaan (zie par. 8.8). De studentendecaan kan je informeren over de mogelijkheden en helpen bij het indienen van het verzoek. Onder een functiebeperking verstaan we alle lichamelijke, zintuiglijke en psychische aandoeningen die chronisch, dus langdurig van aard, zijn. Soms is een beperking goed te zien of te horen, zoals een visuele beperking of chronisch stotteren. Het komt echter vaak voor dat een beperking of chronische ziekte niet opvalt. Denk aan dyslexie, chronische vermoeidheid, AD(H)D, RSI, reuma, psychische aandoeningen zoals depressie en vormen van autisme, zoals PDD-NOS en Syndroom van Asperger. Zie par. 8.8 voor algemene informatie over studeren met een functiebeperking, en par voor algemene informatie over de verzoekprocedure bij de Examencommissie. Een verzoek voor aangepaste voorzieningen moet je tijdig en schriftelijk met bijbehorende deskundigenverklaring indienen bij de Examencommissie. Tijdig houdt in dat de opleiding voldoende tijd heeft om het verzoek te behandelen en de logistieke planning in gang te zetten voor de start van de tentamens waarop de aanvraag betrekking heeft. De studentendecaan begeleid je bij deze procedure. Een afspraak bij een van de studentendecanen kan worden ingepland via de Student Desk. Voorzieningen en faciliteiten De HU biedt de volgende voorzieningen aan: Aangepast tentamenmateriaal (bijvoorbeeld vergroot lettertype, een andere kleur papier in verband met dyslexie of visuele beperkingen); Het gebruik van een laptop bij een tentamen; Verlenging van de tentamentijd; Fysieke voorzieningen in de gebouwen (bijvoorbeeld de toegankelijkheid van het schoolgebouw). Daarnaast biedt Hogeschool Utrecht ook de volgende faciliteiten aan: Digitale programma s als Kurzweil, met name bedoeld voor dyslexiestudenten; Rustruimte; Studentenpsycholoog. Algemene geldigheid van voorzieningen Kent de Examencommissie een voorziening toe vanwege een functiebeperking en/of chronische ziekte, dan stelt zij tevens de duur van de voorziening vast. Je hebt tijdens de vastgestelde periode recht op dezelfde voorziening bij het afnemen van een examen of tentamen aan een andere opleiding als: De toegekende voorziening bij inschrijving en voor het tentamen of examen is gemeld bij de Examencommissie van de andere opleiding; 39/111

40 Je bij aanvang van tentamen of examen het schriftelijk besluit kan tonen waaruit blijkt dat de voorziening is toegekend; De Examencommissie van de andere opleiding de gemelde voorziening niet heeft geweigerd (een weigering moet schriftelijk en gemotiveerd voor het tentamen of examen aan jou als student worden bekendgemaakt). Zie art. 39 OER-HU Legitimatieplicht bij schriftelijke tentamens Voor deelname aan schriftelijke tentamens ben je verplicht je te legitimeren met een geldige collegekaart van de HU. Met het oog op fraudepreventie moet je je daarnaast altijd kunnen legitimeren met een geldig legitimatiebewijs (zie paragraaf 9.2.5). Daar kan tijdens een tentamen om gevraagd worden. Zorg er dus voor dat je dat altijd bij je hebt. Heb je geen geldige collegekaart, dan kan je alleen deelnemen aan tentamens als je een geldige tentamenpas en een geldig legitimatiebewijs bij je hebt. Een geldig legitimatie bewijs is een geldig: Paspoort Europese identiteitskaart Nederlands of internationaal rijbewijs of vluchtelingendocument). Heb je geen collegekaart, omdat je die nog niet ontvangen hebt, dan kan je in de week voorafgaand aan de tentamenperiode kosteloos een tentamenpas (periodepas) aanvragen bij de Student Desk. Deze tentamenpas is geldig gedurende de daarop aangegeven periode. Heb je geen collegekaart, omdat je die door verlies of diefstal bent kwijtgeraakt, dan kan je een tentamenpas (dagpas) aanvragen tijdens de tentamenperiode. Deze tentamenpas is uitsluitend geldig op de dag van afgifte. In dit geval zijn er aan de tentamenpas kosten verschuldigd van 25,- per pas tot een maximum van 100,- per tentamenperiode. Je hebt recht op restitutie van het bedrag als je kan aantonen dat je door overmacht (zoals bijvoorbeeld diefstal waarvan een proces-verbaal overlegd kan worden) je collegekaart bent verloren. Deeltijdstudenten wordt aangeraden om zich te melden bij het secretariaat van de deeltijdopleidingen. Wellicht is ondersteuning nodig bij verkrijgen van de dagpas tijdens de kantooruren De tentamenpas wordt alleen afgegeven als je: Rechtsgeldig staat ingeschreven als student aan de HU; Bij de aanvraag een geldig legitimatiebewijs toont; Staat ingeschreven voor het desbetreffende tentamen Gang van zaken tijdens tentamens De regels, die gelden tijdens het afnemen van schriftelijke tentamens, staan ook in het tentamenreglement (Opleidingsintranet / Inspraak en Beroep / Examencommissie). De student moet in het tentamenlokaal aanwezig zijn vóór de officiële aanvangstijd van het tentamen. Wanneer de deur van het tentamenlokaal dicht is, wordt géén toegang meer verleend. Aan het begin van het tentamen deelt de surveillant uitwerkingspapier en/of schrapkaarten, kladpapier en tentamenopgaven uit. Volg de aanwijzingen op te tentamenopgaven en houd je aan de instructies van de surveillant. Tijdens het tentamen mag je het tentamenlokaal niet verlaten met de bedoeling ter voortzetting van het tentamen terug te keren. Toiletbezoek tijdens de tentamens is niet toegestaan, tenzij je vooraf op grond van medische indiciatie toestemming van de Examencommissie hebt gekregen. Je tentamenwerk kan alleen worden nagekeken als je ook tekent voor het inleveren van het werk bij de surveillant. Controleer goed het aantal pagina s dat wordt ingeleverd en dat dit goed wordt vermeld op de presentielijst. 40/111

41 Bij het zoekraken van een tentamenuitwerking zal opnieuw tentamen moeten worden afgelegd. De surveillant controleert of je naam voorkomt op de presentielijst. Na controle teken je (voor de eerste maal) de presentielijst. Als je naam niet op de lijst staat, word je uitgesloten van het tentamen en moet je het lokaal verlaten. Bij het inleveren van het gemaakte tentamen controleert de surveillant de ingeleverde, genummerde bladen en vermeldt het aantal op de presentielijst. Vervolgens teken je die presentielijst voor de tweede maal. Je mag tentamenopgaven niet meenemen, tenzij dit uitdrukkelijk op het voorblad staat vermeld. Hulpmiddelen bij het tentamen Voor ieder tentamen dien je zelf mee te nemen: pen en reservepen. Een rekenmachine, voor gebruik tijdens het tentamen wordt verstrekt door de FEM. Slechts als het uitdrukkelijk is vermeld op het voorblad van het tentamen, mag je gebruik maken van studie- en/of wetboeken, collegedictaten, aantekeningen, e.d. De aanwezigheid (dus niet allen het gebruik) van ongeoorloofde hulpmiddelen wordt beschouwd als onregelmatigheid. Je mag tijdens het tentamen nooit hulpmiddelen van elkaar lenen. Mobiele telefoons moeten zijn uitgeschakeld, mogen niet op het lijf worden gedragen en mogen niet op tafel liggen (dus opgeborgen in een tas o.i.d.). Als dat wel het geval is, wordt dat beschouwd als onregelmatigheid. Jassen, tassen e.d. moeten op een door de surveillant aan te wijzen plaats worden neergelegd. 4.4 Beoordeling Toekennen resultaat en inzage Tentamenbeoordeling De beoordeling van een (deel)tentamen wordt uitgedrukt in: Een cijfer op een schaal van 1 t/m 10 zonder decimalen; Een cijfer op een schaal van 1,0 t/m 10,0 en tot op tienden nauwkeurig; Een woordbeoordeling: VRY 2 (vrijstelling) Voldaan, Niet Voldaan, Onvoldoende, Voldoende, Ruim voldoende, Goed, Zeer goed, Uitmuntend. De uitdrukking in woorden verhoudt zich tot de tienpuntsschaal als aangegeven in deze tabel: uitmuntend 10 zeer goed 9 goed 8 ruim voldoende 7 voldoende 6 onvoldoende 5 Als je wel ingeschreven staat voor een tentamen, maar daar niet aan deelneemt, wordt het tentamenresultaat NA (niet aanwezig) in Osiris geregistreerd. Dit wordt beschouwd als een tentamenuitslag en daarmee verlies je dus een tentamenkans. Als je niet wenst deel te nemen aan een tentamen, zorg er dan voor dat je je tijdig uitschrijft. Er kunnen geen rechten worden ontleend aan mondeling meegedeelde resultaten. Een (deel)tentamen is als voldoende beoordeeld bij een cijfer 5,5 of hoger, of bij een voldoende of hoger of bij de beoordeling VRY-O. Een cijferbeoordeling moet wel minstens een 5,5 zijn vóór afronding. Hierbij geldt dat wanneer een cijfer vóór afronding lager is dan een 5,50 dit wordt afgerond naar een 5,4 (dan wel naar een 5 als de beoordeling zonder decimalen wordt uitgedrukt). Dus een 5,49 wordt afgerond naar een 5,4 en niet naar een 5,5. Dit is dus geen voldoende beoordeling. 2 Vrijstellingen worden weergegeven als VRY-O (op grond van eerder gevolgd onderwijs), en tot vorig studiejaar met VRY-A (op grond van een assessment van een gecertificeerd EVC_bureau) of VRY-E (op grond van elders opgedane kennis en vaardigheden zonder EVC assessment, of VRY (niet gespecificeerd). 41/111

42 Als een tentamen uit meerdere deeltentamens bestaat, kan het zo zijn dat niet alleen eisen worden gesteld aan het gewogen gemiddelde, maar eveneens aan de hoogte van de beoordelingen van de afzonderlijke deeltentamens. Als er sprake is van een zogenaamd bodemcijfer dan staan deze eisen vermeld in de cursusbeschrijving in hoofdstuk 10. Als een tentamen in zijn geheel met goed gevolg is afgelegd, worden de EC van de desbetreffende cursus toegekend. Voor een voldoende voor een deeltentamens krijg je dus geen EC toegekend. Zie art. 30, 31 en 34 OER-HU. Bekendmaking tentamenresultaten Als bewijs dat een tentamen is afgelegd, wordt de uitslag door de desbetreffende examinator of examinatoren bekendgemaakt in OSIRIS ( Tentamenresultaten worden altijd bekendgemaakt onder voorbehoud van rekenkundige, type- en andere fouten. Je kan zelf uit OSIRIS een resultatenlijst uitprinten en deze controleren. Je wordt als student geacht zelf je cijfers te controleren. Mogelijke fouten moet je binnen vier weken na bekendmaking van het cijfer in OSIRIS melden bij de examinator of de Examencommissie. Een cijfer in OSIRIS kan onder andere nog wijzigen na controle bij inzage, wijzigingen in de normering of bij een kennelijke fout bij de invoering. Na deze vier weken na bekendmaking worden cijfers geacht definitief te zijn. Daarna kunnen resultaten slechts met goedkeuring van de Examencommissie nog gewijzigd worden. Zie ook art. 37 lid 4 OER-HU bacheloropleidingen. Voor vragen over resultaten of correctie kun je contact opnemen met de Cijferadministratie, zij zijn bereikbaar via cijfers.fem@hu.nl. Voor vragen over resultaten of correctie kun je contact opnemen met de Student Desk, zie paragraaf Zie art. 36 OER-HU Voor de bekendmaking van tentamenresultaten gelden de volgende termijnen 3 : Uiterlijk drie weken na afname van een tentamen,; Bij een mondeling tentamen, op de dag van afname. Het tentamen resultaat dient binnen drie weken in Osiris vermeld te worden. Indien sprake is van een eindbeoordeling op basis van meerdere deeltentamens, begint de termijn zoals hierboven genoemd te lopen vanaf het laatste deeltentamen. De Examencommissie kan in bijzondere gevallen afwijken van de genoemde beoordelingstermijnen, mits de studentenbelangen hierdoor niet onevenredig worden geschaad. Zie ook art. 31 en 37 OER-HU bacheloropleidingen. Inzage tentamenwerk Als student heb je recht op inzage van het gemaakte en beoordeelde tentamenwerk al dan niet gekoppeld aan een nabespreking. Je kunt je werk inzien tot drie weken na het bekendmaken van de tentamenuitslag, maar uiterlijk voor het hertentamen. De Examencommissie kan in bijzondere gevallen afwijken van deze termijn, op voorwaarde dat de belangen van studenten niet onevenredig worden geschaad. Het moment van inzage wordt in het jaarrooster vermeld. Deelname aan nabesprekingbijeenkomsten is niet verplicht. Tijdens de nabespreking heb je het recht om jouw schriftelijke werk in te zien. Ook krijg je een toelichting op de beoordeling van tentamenwerk. De docent presenteert de juiste antwoorden op de opgaven. Alle specifieke vragen, die voortkomen uit de vergelijking tussen jouw schriftelijke werk en de modelantwoorden die de docent presenteert, kunnen tijdens de nabespreking aan de orde komen. Ben je deeltijdstudent? Om praktische redenen wordt voor de deeltijdstudenten geen collectieve inzage georganiseerd. Om je tentamen in te zien moet je (via ) een afspraak maken met de desbetreffende docent om je tentamenwerk in te kijken. Voor elk door jou geleverd schriftelijk tentamen resp. werkstuk kan een nabespreking worden georganiseerd door de verantwoordelijke docent. Zie art. 31 en 37 OER-HU. 3 Een week is een periode van 7 aaneengesloten dagen. Erkende feestdagen die in Osiris staan vermeld, tellen hierbij niet mee. 42/111

43 4.4.2 Onregelmatigheden / fraude Fraude bij tentamens en examens is verboden. Hier wordt zeer streng tegen opgetreden, Maak je je schuldig aan fraude, (of andere vormen van onregelmatigheden zie artikel 38 OER-HU bacheloropleidingen ) dan kan de Examencommissie één of meer van de volgende maatregelen nemen: Ontzeggen van deelneming aan een of meer tentamens of het examen voor een termijn van ten hoogste een kalenderjaar; Onthouden van het diploma, verklaring of certificaat; Afnemen van een nieuw examen op door de Examencommissie aan te wijzen onderdelen en op een door haar te bepalen wijze; In ernstige gevallen zal de Examencommissie de faculteitsdirectie adviseren om je inschrijving definitief te beëindigen. Je kunt je dan niet opnieuw voor dezelfde opleiding aan de HU inschrijven. Dit advies kan worden gegeven als: 1. Je je eerder schuldig hebt gemaakt aan onregelmatigheden en je daarvoor ten minste een half jaar de deelname aan tentamens is ontzegd, of; 2. Er sprake is van verzwarende omstandigheden, bijvoorbeeld van strafrechtelijke aard, zoals: o bedreiging of geweld; o je gebruik maakt van vervalste documenten (bijvoorbeeld diploma s en cijferlijsten); 3. Je zonder toestemming van de docent beschikt over (een deel van) het tentamen en/of de normuitwerking (bijvoorbeeld door diefstal/verduistering/heling of doordat je dit van een medestudent hebt gekregen. Voordat de Examencommissie een besluit neemt word je gehoord. De Examencommissie stelt je zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval binnen 2 weken, op de hoogte van de beslissing. Zie voor de volledige procedure artikel 38 van de Onderwijs- en examenregeling bacheloropleidingen HU ( Schrijf je je uit als je een sanctie opgelegd hebt gekregen, dan wordt de sanctie opgeschort en herleeft de sanctie bij herinschrijving. De Examencommissie moet instaan voor de kwaliteit van de toetsing en kan om die reden ook genoodzaakt zijn maatregelen te treffen die ook de belangen van overige studenten raken. Soms kunnen daarom alle tentamenresultaten ongeldig verklaard worden. Het kan ook gebeuren dat de examinatoren of de Examencommissie goede redenen hebben om fraude te vermoeden, maar dit niet voldoende kunnen bewijzen en geen sanctie kunnen opleggen. Wel bestaat er dan ernstige twijfel over de vraag of je het resultaat op eigen kracht hebt bereikt. In zo n geval kan de Examencommissie een aanvullend tentamen afnemen. Als je dat niet haalt, wordt dat beschouwd als een bevestiging dat de twijfel terecht was, en vervalt het resultaat (code NV). Als het aanvullend onderzoek wel met een voldoende wordt afgesloten, wordt het oorspronkelijke (eerste) resultaat gehandhaafd. Zie art. 38 OER-HU Bewaring en teruggave tentamen- en examenwerk Alle tentamens en examens worden in elk geval bewaard tot zes maanden na bekendmaking van de uitslag, of tot de beslissing in een eventuele beroepsprocedure met betrekking tot die uitslag. Voor afstudeerproducten geldt een termijn van twee jaar die ingaat na diplomering. In het geval de opleiding tentamens, examens en afstudeerproducten digitaal archiveert, bedraagt de bewaartermijn 7 jaar. Pas na afloop van de bewaartermijn kan je op eigen verzoek het tentamen- of examenwerk terugkrijgen. Wel is het mogelijk om tussentijds voor eigen rekening een fotokopie ervan te krijgen. Alle documenten met betrekking tot: (Voldoende) tentamen- of examenuitslagen; 43/111

44 Vrijstellingen; De inschrijving van de student; De afgifte van diploma s of verklaringen; worden bewaard gedurende een periode van dertig jaar, conform het Privacyreglement studenten HU. De instituuts- dan wel afdelingsdirecteur ziet daarop toe Geldigheidsduur resultaten De resultaten van tentamens, deeltentamens, stages, praktische oefeningen en van afgegeven vrijstellingen zijn zes jaar geldig. Als de geldigheidsduur is verstreken kan je de Examencommissie verzoeken deze geldigheidsduur te verlengen of een aanvullend of vervangend tentamen op te leggen. Resultaten van een met goed gevolg afgelegd propedeutisch examen en van een met goed gevolg afgelegd Associate degree zijn onbeperkt geldig. De geldigheid van een resultaat vervalt na 6 jaar. In je studievoortgangsoverzicht worden de niet geldige resultaten aangegeven met een sterretje achter het resultaat. Mocht de geldigheidsduur van één van je resultaten komen te vervallen kan je een verzoek bij de Examencommissie indienen via een verzoekschrift op de informatiesite van het ambtelijk secretariaat. Je vraagt dan om een verlenging van de geldigheidsduur van je resultaat. Hiertoe dien je wel een afstudeerplan bij te voegen. Ook dit is te vinden op de site van het ambtelijk secretariaat. Zonder het afstudeerplan worden verzoeken tot verlenging van de geldigheidsduur van resultaten niet in behandeling genomen. De Examencommissie kan vervolgens al dan niet overgaan tot verlenging van de geldigheidsduur. Als zij hiertoe beslist wordt tevens aangegeven tot welke datum de geldigheidsduur wordt verlengd. 44/111

45 5 Diplomering 5.1 Procedure afgifte getuigschrift De Examencommissie geeft pas een getuigschrift (ook wel diploma) af nadat de faculteitsdirectie heeft verklaard dat aan de procedurele eisen voor afgifte is voldaan. Daarvoor wordt onderzocht of je aan alle verplichtingen jegens de opleiding hebt voldaan. Zo moeten onder meer alle tentamens van het examenprogramma zijn behaald, dien je rechtsgeldig als student te zijn ingeschreven en moet je aan alle betalingsverplichtingen hebben voldaan. Het diploma wordt in beginsel in het Nederlands opgesteld. Op jouw verzoek kan er ook een Engelstalig diploma worden verstrekt. Het Internationaal Diploma Supplement dat kosteloos bij het Bachelordiploma en de Associate degree wordt verstrekt, wordt altijd in het Engels opgesteld. Per opleiding kan je maar 1 keer een diploma krijgen. Heb je al een diploma voor de betreffende opleiding ontvangen, maar doe je vervolgens nog extra cursussen, of rond je nog een tweede afstudeerrichting af, dan krijg je niet nog een diploma, maar krijg je hiervoor een verklaring. Degene die aanspraak maakt op uitreiking van een diploma, kan de Examencommissie verzoeken daartoe nog niet over te gaan en uitreiking op te schorten. Hiervoor moet je tijdig, uiterlijk één week voor het tijdstip waarop je het laatste tentamen of het afsluitend aanvullend onderzoek aflegt, een schriftelijk gemotiveerd verzoek indienen. Als je verzoekt om het diploma nog niet te ontvangen dan zijn er 2 mogelijkheden: 1. Je rondt nog een tweede afstudeerrichting af. In dat geval worden beide afstudeerrichtingen op je diploma vermeld en wordt de diplomadatum de datum van het laatste tentamen (dan wel afsluitende examen) van je tweede afstudeerrichting. 2. Je rondt nog extra cursussen af. In dat geval wordt je diploma afgegeven op het examenprogramma en is de diplomadatum de datum van het laatste tentamen van het examenprogramma (of het afsluitend examen). Voor de extra cursussen krijg je naast je diploma een verklaring waarop de extra cursussen vermeld worden. Je kunt de Examencommissie hiertoe verzoeken via het indienen van een officieel verzoekschrift op de informatiesite van de Examencommissie. Zie art. 42 OER HU Let op! Als je je diploma behaald hebt, zal je jezelf via Studielink moeten uitschrijven voor de opleiding. Dit gaat niet automatisch. Pas als je uitgeschreven bent voor een opleiding hoef je geen collegegeld meer te betalen. Houd er rekening meer dat je pas wordt uitgeschreven per de 1 e van de volgende maand. Voor de meest actuele informatie over uitschrijven, zie de informatiesite van Bureau Inschrijving. Als je alle onderdelen van de propedeuse of de hoofdfase hebt afgerond kun je je propedeuse dan wel bachelor diploma aanvragen in Osiris. Op de informatiesite van de Examencommissie vind je het bestand Hoe vraag ik een diploma aan?. Deze instructie helpt je bij het aanvragen van je diploma in Osiris. Ook wordt in dit bestand aangegeven wanneer het niet mogelijk is je diploma aan te vragen. 5.2 Aantekening cum laude of met genoegen Als je hoge cijfers haalt, kom je mogelijk in aanmerking voor een cum laude of met genoegen aantekening op je diploma. Dit gaat niet automatisch, maar moet je, als je denkt dat je hiervoor in aanmerking komt, aanvragen. Want uitsluitend op voorafgaand verzoek van jou als student wordt dit op je diploma weergegeven. Om een aantekening te krijgen, moet je voldoen aan alle navolgende eisen: Vermelding cum laude (zie ook art. 44 lid 1 OER HU) aan alle gevolgde cursussen in de hoofdfase (vrijstellingen uitgezonderd) is een (eind)beoordeling van ten minste 6.0 vóór afronding verbonden; 45/111

46 het gewogen rekenkundige gemiddelde van alle (eind)beoordelingen in de hoofdfase (vrijstellingen uitgezonderd) is minimaal 8.0 vóór afronding; de (eind)beoordeling van een afstudeeropdracht of eindscriptie is minimaal 8.0 vóór afronding; Je bent maximaal 4 studiejaren ingeschreven geweest voor de opleiding; je hebt niet meer dan 90 EC aan vrijstellingen gekregen voor je betreffende opleiding; resultaten die zijn uitgedrukt in de woorden Voldaan en Niet voldaan en VRIJ tellen niet mee bij deze beoordeling. Ook extra behaalde studiepunten (bijvoorbeeld bij een excellente route) tellen niet mee bij deze beoordeling. Vermelding met genoegen (zie ook art. 44 lid 2 OER HU) aan alle gevolgde cursussen in de hoofdfase (vrijstellingen uitgezonderd) is een (eind)beoordeling van tenminste 6.0 vóór afronding verbonden; het gewogen rekenkundige gemiddelde van alle (eind)beoordelingen in de hoofdfase (vrijstellingen uitgezonderd) is minimaal 7.0 vóór afronding; de (eind)beoordeling van je afstudeeropdracht of eindscriptie is minimaal 7.0 vóór afronding; je bent maximaal vier studiejaren ingeschreven geweest voor je opleiding; je hebt maximaal 90 studiepunten aan vrijstellingen gekregen voor je opleiding; resultaten die zijn uitgedrukt in de woorden Voldaan en Niet voldaan en VRIJ tellen niet mee bij deze beoordeling. Ook extra behaalde studiepunten (bijvoorbeeld bij een excellente route) tellen niet mee bij deze beoordeling. Indien de inschrijvingsduur langer is dan 4 studiejaren als gevolg van erkende persoonlijke omstandigheden, kan de Examencommissie beslissen dat je toch in aanmerking komt voor de aantekening cum laude of met genoegen. Je moet wel voldoen aan alle overige eisen. Reikwijdte Bovenstaande regeling is uitsluitend op jou van toepassing als je na 1 september 2005 voor het eerst deel hebt genomen aan de hoofdfase van de opleiding. 46/111

47 6 Roosters 6.1 Jaarrooster Zowel tijdens de propedeuse als tijdens de hoofdfase is het onderwijsprogramma ingedeeld in vijf perioden (blokken). Deze perioden worden aangeduid met de letters A t/m E (ofwel als blok 1 t/m 5). periode A + B (blok 1 + 2) vormen samen een semester, net als periode C + D (blok 3 + 4). Jaarlijks wordt een overzicht opgesteld waarin de periode-indeling (of blokindeling) voor dat studiejaar wordt gepresenteerd met vermelding van de lesweken, tentamenweken en vakantieperiodes. Jaarroosters van de faculteiten kan je nalezen op Het jaarrooster studiejaar , onderverdeeld in twee semester-roosters. 6.2 Vakanties en vrije dagen Vakantieperiodes De HU kent in het collegejaar de volgende verplichte studentenvakantie en verplichte vrije dagen: Vakantie Data Kerstvakantie 24 december 2012 t/m 4 januari 2013 Verplichte vrije dagen, inclusief de feestdagen 1 e en 2 e kerstdag 25 en 26 december 2012 Nieuwjaarsdag 1 januari 2013 Goede vrijdag 29 maart e en 2 e paasdag 31 maart en 1 april 2013 Koninginnedag 30 april 2013 Bevrijdingsdag 5 mei 2013 Hemelvaartsdag 9 mei 2013 Dag na hemelvaartsdag 10 mei e en 2 e Pinksterdag 19 mei en 20 mei Lesdagen en tijden Lesdagen De lessen zijn geroosterd van maandag t/m vrijdag van 8.30 uur tot uur. Als een lokaal of een docent niet beschikbaar is, kan het voorkomen dat lessen na uur worden aangeboden. De lesdagen voor deeltijdstudenten zijn de vrijdagmiddag en avond, en zaterdag. Voor de lintminor zijn de lessen geroosterd op dinsdagmiddag en avond vanaf uur. Lestijden Alle onderwijsprogramma s worden geroosterd in eenheden van 10 minuten. Voor het volgen van lessen dien je op tijd in het lokaal aanwezig te zijn. 6.4 Openingstijden gebouwen De FEM is geopend van maandag tot en met donderdag van 7.00 tot uur en op vrijdag van tot uur. Incidenteel is het gebouw op dinsdag ook tot uur geopend. Voor het uitvoeren van bepaalde onderwijsactiviteiten, kan gebruik gemaakt worden van beschikbaar gestelde ruimten bij nevenfaculteiten van de HU. In de vakanties en tentamenperiodes gelden andere openingstijden. Kijk voor actuele openingstijden altijd op Netpresenter (screensaver) of via je opleidingsintranet. 47/111

48 6.5 Roosterinformatie en -wijzigingen Mededelingen over lessen en tentamens worden via je opleidingsintranet bekendgemaakt en voor zover mogelijk ook via mededelingenborden en je studentenmail. Ook correcties en aanvullingen op deze studiegids worden zo bekendgemaakt. De HU verwacht dat je postadres bij de studentenadministratie klopt en dat je regelmatig je box van je HU-account leest. Per periode wordt een weekrooster vastgesteld. Hierin staat vermeld welke cursussen op welk moment worden gegeven door welk docent, in welk lokaal en voor welke groep. Het is de bedoeling dat je zelf de voor jou geldende gegevens overneemt. Dit rooster is uiterlijk een week voor aanvang van de nieuwe periode bekend. Afwezigheid docenten De opleiding streeft ernaar om in geval van ziekte of afwezigheid van een docent ervoor te zorgen dat lessen zoveel mogelijk doorgaan. Mocht de les uitvallen dan wordt je hiervan op de hoogte gesteld via je opleidingsintranet en zoveel mogelijk via de mededelingenborden en je studentenmail. De docent overlegt bij terugkeer hoe de stof van de uitgevallen lessen wordt ingehaald. Afwezigheid studenten Ben je ziek? Bij cursussen met een aanwezigheidsplicht ben je verplicht je af te melden bij de docent. Bij (dreigende) langdurige ziekte geef je de ziekmelding zo spoedig mogelijk door aan je studieloopbaanbegeleider en neem je contact op met je studentendecaan (zie par. 8.2). Roosters en roosterwijzigingen vind je op de roostersite: 48/111

49 7 Klachten, bezwaar en beroep 7.1 Inleiding Als je het niet eens bent met een beslissing, als je vindt dat iemand zich tegenover jou niet goed gedragen heeft, of als er iets anders fout is gegaan, dan kun je daar wat aan doen. De eerste stap is zelf direct contact te zoeken met de veroorzaker van het probleem, en proberen het in onderling overleg op te lossen. De HU verwacht van docenten, slb-ers en Examencommissies immers dat ze open staan voor klachten en zich inzetten om deze af te handelen. Maar het kan natuurlijk gebeuren dat je er toch niet uitkomt, of iemand niet zelf aan wilt spreken, bijvoorbeeld bij ongewenst gedrag. Dan staat de formele weg open. De formele weg is binnen de HU op twee niveaus vormgegeven en is te bewandelen door (aankomende) studenten. Eerst wordt een procedure op de faculteit doorlopen. Dit betreft een bezwaar- of klachtprocedure. Je kan je bezwaar of klacht rechtstreeks bij het betrokken orgaan indienen. Als je niet precies weet waar je moet zijn, of behoefte hebt aan advies, kan je je wenden tot het facultaire loket Rechtsbescherming. Dit is digitaal te bereiken via en is in de faculteit ondergebracht bij de Student Desk te bereiken via of Er is een standaardformulier waarop je je bezwaren kan vermelden. Het loket zorgt ervoor dat het binnen de faculteit op de juiste plek terecht komt. Dit formulier kun je vinden op de website Het facultaire loket kan je verwijzen naar de studentendecaan of (bij klachten over gedrag) naar de vertrouwenspersoon. Zij kunnen je adviseren over de procedures. En net als de studentmediatoren ondersteunen ze ook bij een oplossing in overleg, zodat de procedure alsnog voorkomen kan worden. Als je niet tevreden bent over de afhandeling op de faculteit, kan je naar het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten gaan. Het gaat dan om een beroep (na de bezwaarprocedure op de faculteit) of een herzieningsverzoek (na de klachtprocedure op de faculteit). Je dient je beroep of herzieningsverzoek in bij het HU-Loket. Zij zorgen ervoor dat je beroep of herzieningsverzoek door het juiste orgaan behandeld wordt. Het HU-Loket kan je ook informeren over de procedures. Je kan ook rechtstreeks in beroep bij het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten of daar een klacht indienen, dus zonder eerst een bezwaar of klacht op de faculteit te laten behandelen. De procedures op de faculteiten zijn echter speciaal ingesteld omdat deze sneller zijn en minder formeel. Als je het niet eens bent met de uitkomst kan je altijd nog naar het HU-Loket. Het advies is dan ook altijd de extra mogelijkheid op de faculteit te benutten en daar eerst je bezwaar of klacht in te dienen. In de beschrijving hieronder wordt daar ook van uit gegaan. Let vooral op de termijnen! Als je op de faculteit een bezwaar of klacht indient, moet je dat doen binnen twee weken na het besluit of feit waarop dat betrekking heeft. Voor beroepszaken en herzieningsverzoeken geldt dat je je binnen een termijn van 6 weken vanaf de datum dat het besluit op de faculteit is genomen tot het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten moet wenden. Hieronder volgt een toelichting op de verschillende procedures, waarna aan het einde van dit hoofdstuk de procedure in een schema is weergegeven. 7.2 Bezwaar Bezwaar is mogelijk tegen besluiten die zijn genomen op grond van de onderwijs- en examenregeling. Dit zijn besluiten die rechtstreeks met onderwijs, tentamens en examens te maken hebben (zoals tentamenbeoordelingen, voorzieningen en het bindend negatief studieadvies). Het betreft alleen besluiten die zijn gericht op jou als individuele student. Op het besluit staat ook vaak vermeld dat je een bezwaar kan indienen, maar niet altijd. Je kan bijvoorbeeld ook een bezwaar indienen als je vindt dat de beoordeling van je tentamen niet klopt, maar bij cijfers in OSIRIS staat natuurlijk niet steeds zo n bezwaarclausule. Je dient binnen twee weken na bekendmaking van het besluit een schriftelijk bezwaarschrift in te dienen bij de Examencommissie ( zie opleidingsintranet/ inspraak en beroep/ Examencommissie). Hiervoor is een 49/111

50 standaardformulier beschikbaar. Het formulier bezwaarschrift kun je digitaal insturen aan het ambtelijk secretariaat van de Examencommissies. Zij zorgen er voor dat je bezwaar wordt doorgestuurd aan de betreffende Examencommissie. De Examencommissie kan je in de gelegenheid stellen om de bezwaren mondeling toe te lichten. In dat geval word je tijdig uitgenodigd voor een hoorzitting. De Examencommissie neemt in principe binnen twee weken na ontvangst van het bezwaarschrift een beslissing. Je wordt hiervan schriftelijk op de hoogte gesteld. De beslissing is gebaseerd op een hernieuwde beoordeling en moet onderbouwd zijn. Bij toewijzing van het bezwaar neemt de Examencommissie tevens een nieuw (inhoudelijk) besluit. Als het bezwaar wordt afgewezen, blijft het oorspronkelijke besluit in stand. In het laatste geval kan je nog beroep instellen bij het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten. Dat moet wel gebeuren binnen zes weken na bekendmaking van het besluit op bezwaar. Het kan ook voorkomen dat je bezwaar maakt tegen een besluit van de afdelingsdirectie of faculteitsdirectie, bijvoorbeeld als er een voorziening is geweigerd of een ordemaatregel is getroffen. Dan geldt dezelfde procedure. De volledige bezwaarprocedure is beschreven in het Reglement Rechtsbescherming Studenten, en voor de Examencommissie ook nog eens beschreven in art. 45 van de Onderwijs- en examenregeling bacheloropleidingen HU ( De Examencommissie FEM is te bereiken via en via Facultair Rechtsloket FEM via de Student Desk, of Formulier bezwaarschrift: zie opleidingsintranet/ inspraak en beroep, Examencommissie FEM. 7.3 Beroep Beroep aantekenen Je kan in beroep gaan tegen besluiten en besluiten op bezwaar die op grond van de onderwijs- en examenregeling zijn genomen (zoals tentamenbeoordelingen, voorzieningen en het bindend negatief studieadvies). Ook als het besluiten op bezwaar in andere zaken betreft, bijvoorbeeld rondom inschrijving en uitschrijving voor de opleiding, zaken van financiële aard, of ordemaatregelen en dergelijke, kan je daartegen in beroep gaan. Je kan binnen zes weken vanaf de bekendmaking van het besluit schriftelijk beroep aantekenen bij het HU- Loket Rechtsbescherming Studenten. Dit kan digitaal via maar je moet het ook per post met handtekening nazenden. Het HU-Loket Rechtsbescherming zorgt ervoor dat je beroepschrift door het juiste orgaan behandeld wordt. Dit kan het College van Beroep voor de Examens (voor vrijwel alle besluiten van de Examencommissie), of de Geschillenadviescommissie (besluiten van de opleidings- of faculteitsdirectie op grond van de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek) zijn. Dit zijn onafhankelijke, hogeschoolbrede beroepsinstanties voor (aankomende) studenten en extraneï van de HU. Ze zijn dus niet verbonden aan een faculteit of opleiding. Het beroepschrift moet je ondertekenen en bevat ten minste: Je naam, studentnummer, huisadres, woonplaats en je telefoonnummer; Vermelding van de faculteit en de afdeling/opleiding waar je bent ingeschreven; Datum; Een duidelijke omschrijving van het besluit met datum waartegen het beroep is gericht, onder vermelding van de persoon die, of het orgaan dat het besluit heeft genomen; Eén of meer gronden, waarop het beroep berust; Een zo nauwkeurig mogelijk omschreven eis. Daarnaast moet je een kopie van het bestreden besluit bijvoegen. Het beroepschrift richt je aan het HU-Loket Rechtbescherming Studenten, Postbus 573, 3500 AN Utrecht. 50/111

51 Als het beroep door het College van Beroep voor de Examens wordt behandeld, verklaart deze vervolgens het beroep gegrond of ongegrond. Als het beroep gegrond wordt verklaard, betekend dat vaak dat de Examencommissie die het oorspronkelijke besluit heeft genomen, een nieuw besluit moet nemen. Het College van Beroep voor de Examens doet dat dus niet zelf. Als het beroep ongegrond wordt verklaard, blijft het oorspronkelijke besluit in stand. Als het beroep door de Geschillenadviescommissie wordt behandeld, brengt deze na onderzoek een advies uit aan het College van Bestuur, dat op basis daarvan een besluit neemt. Ook de Geschillenadviescommissie adviseert het College van Bestuur een beroep gegrond of ongegrond te verklaren. Als het College van Bestuur het advies overneemt, zal het bij een gegrondverklaring ook de directie opdragen een nieuw besluit te nemen. In het Reglement Rechtsbescherming Studenten HU ( staan de procedures nader beschreven. Zie voor meer informatie Je kan voor informatie en advies ook terecht bij de studentendecaan (zie par. 8.2) of het secretariaat van het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten, tel Hoger beroep Als je het niet eens bent met de uitspraak van het College van Beroep voor de Examens, of het besluit van het College van Bestuur, kan je hiertegen ook nog extern hoger beroep aantekenen bij het College van Beroep voor het hoger onderwijs in Den Haag. Informatie over de procedure en termijnen kun je vinden op de website Zie H 9 Reglement Rechtsbescherming Studenten. 7.4 Klachten Klacht indienen Tegen een aantal andere besluiten en gedragingen van andere studenten of medewerkers, kan je geen bezwaar aantekenen, maar je kan wel een klacht indienen. Ook dat moet binnen een termijn van twee weken gebeuren, en ook hiervoor kan je een standaardformulier gebruiken. Dit kan je downloaden op Je kunt je klacht indienen bij het facultaire loket. Dit is het facultair rechtsloket FEM en is ondergebracht bij de Student Desk. Je kunt je klacht ook rechtstreeks bij het verantwoordelijk orgaan melden. Het facultaire loket zorgt er weer voor dat je klacht door het juiste orgaan wordt behandeld. De procedure lijkt veel op de bezwaarprocedure. Het orgaan dat je klacht behandelt, kan je in de gelegenheid stellen om gehoord te worden. Als je klacht betrekking heeft op een collega-student of een medewerker, wordt deze altijd in de gelegenheid gesteld om zijn reactie op jouw klacht te geven. In principe wordt binnen twee weken een beslissing over je klacht genomen. Als je het niet eens bent met deze beslissing, kun je binnen zes weken een herzieningsverzoek indienen bij het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten. Je kan een klacht ook mondeling bij het facultaire loket indienen, dan wordt ter plekke het standaardformulier ingevuld. De procedure is niet van toepassing op besluiten van algemene strekking. Facultair Rechtsloket FEM / Tips & Dips is te bereiken via de Student Desk: studentdesk.fem@hu.nl of telefonisch op Op vind je een standaard klachtenformulier Zie art.8 Reglement Rechtsbescherming Studenten Herzieningsverzoeken bij klachten Als je niet tevreden bent over de afhandeling van je klacht op de faculteit, kan je een verzoek tot herziening indienen bij het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten. Hiervoor geldt een termijn van zes weken vanaf de beslissing naar aanleiding van je klacht. Je kan het herzieningsverzoek digitaal indienen bij 51/111

52 Je moet het verzoek dan nog wel per post, voorzien van een handtekening, nazenden. Het adres is: HU-Loket Rechtbescherming Studenten, Postbus 573, 3500 AN Utrecht. Het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten zorgt ervoor dat je verzoek door het juiste orgaan behandeld wordt. Dit is bij de meeste klachten de Klachtencommissie Studenten, maar als het om klachten over ongewenst gedrag gaat, behandelt de Klachtencommissie Ongewenst Gedrag jouw klacht, zie hierna onder 7.5. Dit zijn allebei hogeschoolbrede onafhankelijke klachtinstanties en niet verbonden aan een faculteit. Ze brengen advies uit aan het College van Bestuur, dat vervolgens een besluit neemt. In het Reglement Rechtsbescherming Studenten HU en het Reglement inzake Ongewenst Gedrag ( staan de procedures nader beschreven. Zie H 10 Reglement Rechtsbescherming Studenten en H4 Reglement inzake Ongewenst Gedrag. 7.5 Ongewenst gedrag Het kan voorkomen dat je klacht betrekking heeft op gedrag dat zo intimiderend is dat het onder de regelgeving voor ongewenst gedrag valt. Het gaat bijvoorbeeld om verbale of seksuele intimidatie, waarvan de gevolgen ernstig kunnen zijn. Het facultaire loket zal je altijd wijzen op de mogelijkheid je tot een vertrouwenspersoon (zie 8.4) te wenden. Als je een klacht indient, kan je ervoor kiezen die op de faculteit te laten behandelen (de opleidingsdirecteur onderzoekt de klacht of laat hem onderzoeken), of deze voor te leggen aan de Klachtencommissie Ongewenst Gedrag van de HU. De klacht wordt dan doorgestuurd naar het HU-Loket Rechtsbescherming Studenten. Er geldt een afwijkende termijn voor de indiening van klachten over ongewenst gedrag, namelijk tot twee jaar na de gedraging. Zie art.1.8 Begripsbepaling en art. 19 Termijnen Reglement Ongewenst Gedrag. 7.6 Schema klachten, bezwaar en beroep Kwestie? Stap 1: Directe benadering (informeel) Stap 2: Facultair loket Bezwaarprocedure Klachtprocedure Stap 3: HU-loket College van Beroep Examens Geschillenadviescommissie Klachtencommissie Studenten Klachtencommissie Ongewenst Gedrag/FG-P 52/111

53 8 Studentzaken 8.1 Studiebegeleiding Inleiding Als afgestudeerd hbo-student word je geacht zelfstandig te kunnen handelen. Gedurende de opleiding word je daarom ook gestimuleerd tot zelfstandig en initiatiefrijk optreden. Ons type onderwijs stimuleert kritisch en zelfstandig leren door probleemgestuurd- en projectonderwijs. Dat betekent dat je verantwoordelijk bent voor je eigen leerproces en studieloopbaan. De opleidingen van de HU zorgen voor de randvoorwaarden en voor de juiste ondersteuning. De opleiding verzorgt studiebegeleiding bij diverse facetten van het studie- en leerproces. We onderscheiden vier typen begeleiding: inhoudelijke begeleiding, begeleiding bij studievaardigheden, studieloopbaanbegeleiding en begeleiding bij persoonlijke (studie)problemen. De HU gaat ervan uit dat je op eigen initiatief gebruik maakt van deze vormen van begeleiding. Studieloopbaanbegeleiding Als student heb je recht op begeleiding van een studieloopbaanbegeleider (SLB er). Bij deeltijdopleidingen is er een studieadviseur waar studenten na het maken van een afspraak terecht kunnen voor vragen op het gebied van studievoortgang.. Op basis van je competentieontwikkeling en de resultaten monitort de studieloopbaanbegeleider en de studieadviseur als dat nodig is de studievoortgang en handelt hiernaar. De studieloopbaanbegeleider heeft onder andere de volgende taken: Bewaken en bespreken van studieresultaten; Samen met jou een studieplanning opstellen als je een waarschuwing bij een tussentijds studieadvies heeft gehad; Adviseren bij het maken van keuzes, die in het kader van de opleiding van belang zijn; Verwijzen naar een studentendecaan indien de vragen en problemen niet direct met de studie te maken hebben (persoonlijke omstandigheden, studiefinanciering, bezwaar en beroep). Zie voor meer informatie over studieloopbaanbegeleiding door de opleiding par Profileringsfonds Het Profileringsfonds is een voorziening voor financiële ondersteuning van studenten. Het Profileringsfonds bestaat uit 4 verschillende regelingen: Afstudeersteunregeling Studenten van de hogeschool, die door bijzondere omstandigheden tijdens hun beursrechtperiode studievertraging hebben opgelopen, worden door deze regeling in staat gesteld hun studie zo spoedig mogelijk af te ronden dan wel voort te zetten. Regeling Bestuursbeurzen Studenten die tijdens hun studie in het bestuur van een vereniging gaan kunnen in aanmerking komen voor een bestuursbeurs. In deze regeling staat hoe studenten van de hogeschool die tijdens, of binnen 12 maanden na afloop van hun beursrechtperiode, erkende bestuursactiviteiten verrichten, daarvoor gefaciliteerd kunnen worden. Zie paragraaf Kennisbeurzen Financiële ondersteuning voor non-eer studenten die instellingscollegegeld in plaats van wettelijk collegegeld dienen te betalen. Topsportregeling Om de combinatie topsport/studie zo goed mogelijk te laten verlopen, stelt de HU een aantal voorzieningen beschikbaar. Deze voorzieningen worden verstrekt op basis van de individuele omstandigheden van de student/topsporter. Elk van de regelingen is opgenomen in een apart hoofdstuk. Daarnaast kent het Profileringsfonds bepalingen van algemene strekking, die op al deze vormen van steunverlening van 53/111

54 toepassing zijn. Het Profileringsfonds heeft uitsluitend betrekking op studenten (voltijd of duaal) van de hogeschool die op of na 1 september 1996 voor het eerst studiefinanciering hebben ontvangen voor een opleiding aan deze hogeschool of aan een andere instelling voor hoger of wetenschappelijk onderwijs (prestatiebeursstudenten). Zie voor het Profileringsfonds. Het is belangrijk dat je bijzondere omstandigheden altijd tijdig bij je studentendecaan meldt om later mogelijk in aanmerking te kunnen komen voor het Profileringsfonds. Zie paragraaf Studentendecaan Het studentendecanaat van de HU geeft je informatie, advies en begeleiding. Elke faculteit en HU Amersfoort heeft één of meer studentendecanen. Zij zijn er om jou te ondersteunen bij het aanpakken van je vragen of problemen tijdens je studie. De studentendecaan kan ook doorverwijzen, bijvoorbeeld naar de studentenpsycholoog of studentenarts. Alles wat je bespreekt, blijft vertrouwelijk. De studentendecanen zijn gebonden aan het Reglement Studentendecanen HU en de gedragscode van het Platform Studentendecanen van de HU. Studievoortgang en persoonlijke omstandigheden Tijdens je studie kun je studievertraging oplopen, bijvoorbeeld door familie- of relatieproblemen. Maar ook psychische problemen, een (chronische) ziekte of functiebeperking kunnen een belemmering vormen in de studievoortgang. Of je wilt je studie onderbreken vanwege een langdurige ziekenhuisopname. Ook faalangst kan je studievoortgang blokkeren. De studentendecaan helpt je om het probleem te verhelderen en oplossingen te zoeken. Ook kan de studentendecaan je helpen bij het vinden van een andere vorm van hulpverlening. Studieadvies en procedures De studentendecanen hebben een adviesfunctie in de procedure rondom het uitbrengen van het studieadvies als er sprake is van bijzondere omstandigheden. Zij zijn goed op de hoogte van regelingen waarin de rechten en plichten van de student en die van de HU staan beschreven. De studentendecaan kan je adviseren en ondersteunen bij bezwaar- en beroepsprocedures. Ook kan je bij het Studentendecanaat terecht bij twijfel over je studie, beroepskeuze en advies over vervolgopleidingen. Financiële zaken Financiële problemen zijn vervelend. Zeker als het echt een noodsituatie wordt en je bijvoorbeeld door een overmachtsituatie in (tijdelijke) geldnood komt. In sommige gevallen kun je een beroep doen op een financiële tegemoetkoming uit het Profileringsfonds. Je studentendecaan kan je hierbij adviseren. Kijk voor meer informatie op Zie ook artikel 40 Studentenstatuut en Reglement Studentendecanen HU ( Centrum Studiekeuze Bij Centrum Studiekeuze, een gezamenlijk initiatief van de HU en de Universiteit Utrecht, kan je terecht als je twijfelt over je opleiding, als je bent vastgelopen of als je wilt doorstuderen na je bachelordiploma. Bij Centrum Studie Keuze kan je advies inwinnen en ondersteuning vragen met betrekking tot je studiekeuze. Kijk voor meer informatie op Vertrouwenspersoon De vertrouwenspersoon is er voor iedereen (medewerker en student), die te maken heeft (of heeft gehad) met ongewenst gedrag. Bij ongewenst gedrag kan je denken aan fysiek geweld, agressie, verbale en seksuele intimidatie, discriminatie, schending van integriteit en racisme. Maar ook handtastelijkheden, flauwe grappen, pesterijen en intimiderende s of sms jes kunnen als ongewenst worden ervaren. Iedereen bepaalt altijd zelf de grens waarover de ander niet heen mag gaan. Met andere woorden, niet voor iedereen ligt de 54/111

55 grens van wat gewenst of ongewenst gedrag is op hetzelfde niveau. Dat kan te maken hebben met verschillen in achtergrond en opvoeding. Ongewenst gedrag kan mensen diep raken, zelfs zo dat ze er ziek van worden. Velen denken dat het gedrag vanzelf overgaat als je er maar geen aandacht aan besteedt. Maar dat gebeurt zelden. Wie last heeft van welke vorm van ongewenst gedrag dan ook, zal de moed moeten opbrengen om dat onder woorden te brengen. De ervaring leert telkens weer dat praten helpt en daarvoor kun je bij de vertrouwenspersoon terecht. Je anonimiteit is gewaarborgd en je gegevens worden vertrouwelijk behandeld. Na een melding kijkt de vertrouwenspersoon samen met jou als melder hoe het ongewenste gedrag zo snel mogelijk gestopt kan worden. Dit alles gebeurt in goed overleg: er worden geen stappen genomen zonder toestemming van jou als melder. Desgewenst begeleidt de vertrouwenspersoon je enige tijd. De brochure Vertrouwenspersoon voor studenten en medewerkers is verkrijgbaar bij de vertrouwenspersoon Student Desk. Meer informatie vind je ook op De Regeling inzake ongewenst gedrag en verdere relevante informatie staan op de openbare site van de HUvertrouwenspersonen: Zie ook artikel 51 Studentenstatuut en Regeling inzake Ongewenst Gedrag ( Je bent als melder van ongewenst gedrag altijd vrij om de keuze te maken naar een vertrouwenspersoon van een andere faculteit te gaan. Vertrouwenspersonen voor de Faculteit Economie & Management van HU of HU Amersfoort zijn: Tilly Hoppe FEM Marco Oteman FEM Hanny Deelen HUA Studentenarts Wanneer je in Utrecht niet alleen komt studeren maar ook komt wonen, ben je verplicht je in te schrijven bij de gemeente Utrecht. Ook vanuit je zorgverzekeraar ben je verplicht je in te schrijven bij een huisarts in Utrecht. Als student kan je je, ongeacht waar je in Utrecht woont, inschrijven bij Huisartsenpraktijk Campus Uithof via De huisartsenpraktijk heeft twee vestigingen in Utrecht, op de Uithof in Casa Confetti (Leuvenplein 10-11) en in stadion Galgenwaard (Herculesplein 379). In geval van door ziekte gemiste tentamens, studiestaking door ziekte of bij het aanvragen voor ondersteuning uit het Profileringsfonds, is het overleggen van een doktersverklaring soms noodzakelijk. Niet iedere huisarts wil dergelijke verklaringen ten behoeve van derden afgeven. Bovendien heeft de KNMG (Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst) een richtlijn uitgegeven dat de behandelende arts niet de aangewezen persoon is om zo'n verklaring af te geven. Wanneer je een verklaring over je gezondheid nodig hebt, dien je dit eerst bij je eigen huisarts na te gaan. Indien je eigen huisarts deze niet kan of wil geven, dan kun je naar de studentenarts gaan. Verwijzing naar de studentenarts gaat uitsluitend via de studentendecaan (zie par. 8.3). De studentenarts van de HU is: Huisartsenmaatschap Therapeuticum Utrecht, telefoonnummer (030) , Dekhuyzenstraat 60, 3572 WN in Utrecht. 8.6 Bureau Studentenpsychologen Het kan zijn dat je tijdens je studie moeilijkheden ervaart. Dat kan direct met je studie te maken hebben, maar het kan ook van meer persoonlijke aard zijn en een negatieve invloed hebben op je studievoortgang. Kom je er zelf niet uit, dan kun je terecht bij Bureau Studentenpsychologen van de HU, gevestigd in Utrecht en Amersfoort. In een aantal gesprekken zoekt de studentenpsycholoog samen met jou een oplossing voor je problemen. Het maximum aantal gesprekken is 8 (van 50 minuten). Minder kan uiteraard ook. Behalve individuele 55/111

56 gesprekken verzorgt Bureau Studentenpsychologen ook groepstrainingen zoals faalangsttraining, assertiviteitstraining en de training Niet Piekeren (in samenwerking met Indigo). Het kan zijn dat de hulp die de studentenpsycholoog biedt niet aansluit bij jouw problemen en/of hulpverwachting. Dan kan Bureau Studentenpsychologen je helpen de weg te vinden naar andere hulpverlenende instanties. Voor aanmelding bij het Bureau Studentenpsychologen is een verwijzing nodig van een studentendecaan. Neem dus eerst contact op met de studentendecaan voor een verwijzing. Vervolgens kun je langskomen of je telefonisch aanmelden tijdens de spreekuren. Vertrouwelijkheid staat voorop. Niemand anders dan jij en het Bureau Studentenpsychologen kennen de inhoud van de gesprekken. En alleen als jij dat wilt, kunnen er anderen bij betrokken worden. Er zijn voor studenten geen kosten aan verbonden. Meer informatie vind je op Mediation Heb je een samenwerkingsprobleem met een medestudent? Een conflict met je docent? Zijn er problemen in je studentenhuis? Er is een grote kans dat een studentmediator je kan helpen! Mediation is een vorm van conflictoplossing. Je gaat met elkaar op zoek naar de oplossing van je conflict, waarbij je begeleid wordt door een neutrale en onafhankelijke mediator. De mediator stelt je in staat om alles waarover jullie het oneens zijn te bespreken, zorgt voor herstel van de communicatie en helpt je de relatie te verbeteren. De mediator draagt zelf geen oplossingen aan, maar helpt je om de oplossingen te vinden die voor iedereen het beste zijn. Als je meer wilt weten over studentmediation of als je een studentmediator wilt inschakelen, neem dan contact op met HU-Mediation voor advies en/of hulp via of Meer informatie vind je op of onder Studeren met een functiebeperking Als je een functiebeperking of een chronische ziekte hebt, adviseren we je om aan het begin van het studiejaar contact op te nemen met een studentendecaan van je faculteit. Ook als je denkt (nog) geen hulp nodig te hebben. Dit kan je doen per mail, telefonisch of door gewoon aan te kloppen bij de studentendecaan. Op vind je de gegevens van het studentendecanaat op jouw faculteit. Een functiebeperking of een chronische ziekte kan immers belemmeringen veroorzaken die tot studievertraging of studie-uitval kan leiden. Aanpassingen en voorzieningen Het is raadzaam je beperking zo snel mogelijk te melden bij je studieloopbaanbegeleider en bij een studentendecaan van je faculteit. Eventuele voorzieningen kunnen dan op tijd geregeld worden. In een intakegesprek met een studentendecaan van je faculteit bespreek je welke functiebeperking of chronische ziekte je hebt en welke belemmeringen er zijn of kunnen optreden tijdens je studie. Vervolgens wordt onderzocht of er voorzieningen en maatregelen nodig zijn, en zo ja, welke. Hierbij geeft de studentendecaan aan welke reële mogelijkheden er binnen jouw opleiding zijn om met aanpassingen succesvol te kunnen studeren. De studentendecaan zal ook aangeven wanneer iets niet mogelijk is. Als er (nog) geen maatregelen nodig zijn, bespreekt de studentendecaan de vervolgstappen met je op het moment dat er wel belemmeringen optreden. Uiteraard wordt alles wat je met de studentendecaan bespreekt vertrouwelijk behandeld. Wanneer heb je een functiebeperking? Onder een functiebeperking verstaan we alle lichamelijke, zintuiglijke en psychologische aandoeningen die chronisch, dus blijvend van aard, zijn. Soms is een beperking te zien of te horen. Het komt vaak voor dat een beperking of chronische ziekte niet opvalt. Denk aan dyslexie, chronische vermoeidheid, AD(H)D, RSI, 56/111

57 reuma, psychische aandoeningen zoals depressie en vormen van autisme, zoals PDD-NOS en Syndroom van Asperger. Meer informatie over studeren met een functiebeperking of chronische ziekte vind je in paragraaf van deze studiegids en op Verbetering taal- en schrijfvaardigheden Heb je problemen met je Nederlandse spreek- en schrijfvaardigheden, raadpleeg dan je studentendecaan voor informatie over de mogelijkheden om aan deze vaardigheden te werken. Ook kan je gebruik maken van het digitale taalloket om deze vaardigheden te verbeteren: of een cursus volgen via het James Boswell instituut, zie Mediatheek Als HU-student kun je op vertoon van je collegekaart gratis gebruikmaken van alle HU-mediatheken. Ook kan je gratis lid worden van de Universiteitsbibliotheek Utrecht. Naast boeken en tijdschriften hebben de mediatheken ook een groot digitaal aanbod. Via de website kan je de mediatheken digitaal bezoeken. Via deze site heb je toegang tot de catalogus van de HU waarin je kunt zoeken in alle mediatheekcollecties. En je hebt toegang tot naslagwerken en internetbronnen die relevant zijn voor het onderwijs binnen de HU. Elke faculteit heeft daarnaast een eigen portal waarin de bronnen voor de afzonderlijke vakgebieden bij elkaar staan. Zie ook artikel 41 Studentenstatuut ( International Office Studenten van de HU hebben de mogelijkheid om voor studie of stage naar het buitenland te gaan. Voor sommige studenten is dit zelfs een verplicht onderdeel van het bachelorprogramma. Alle andere studenten kunnen ookhun profileringsruimte hiervoor gebruiken. De HU heeft op het gebied van studentenuitwisseling een focus op Europese partners en heeft jarenlange contacten met partners in landen buiten Europa, zoals China, Thailand en Zuid-Afrika. Heb je interesse om een half studiejaar in een ander Europees land te studeren, zoals Frankrijk, Engeland, Duitsland of Spanje? Of wil je naar Canada, de Verenigde Staten of China? Het International Office kan je helpen. Op de FEM en HU Amersfoort is een International Office Desk. Op HU Oudenoord 330 is een Student Service Desk waar je terecht kunt met algemene vragen of formulieren. Ook kun je hier de Study & Internship Abroad Guide halen waarin je alles kunt vinden over studie- en stageperiodes in het buitenland. Meer informatie over de locaties en openingstijden vind je op Voor meer specifieke vragen kan je het beste een afspraak maken via of Of kom naar de Wil Weg Dag om je te laten informeren over studie en stage in het buitenland. International Office organiseert dit evenement jaarlijks op de tweede dinsdag van oktober Study abroad De HU heeft een groot aantal partneruniversiteiten binnen en buiten Europa, waarmee studentuitwisseling plaatsvindt. International Office onderhoudt de contacten met deze partneruniversiteiten, kan je daar aanmelden, informeert de partneruniversiteit tijdens de gehele buitenlandperiode en verzamelt en verwerkt bij terugkomst evaluaties en cijferlijsten. Wil jij je aanmelden voor een uitwisselingsprogramma of internationale minor van de HU? Kijk dan op onder Study Abroad voor de mogelijkheden, voorwaarden en formulieren. Onder Grants & Scholarships vind je informatie over beschikbare beurzen. LET OP: De deadline om je aan te melden voor Study Abroad is eind januari. Dit wijkt af van de aanmelding voor andere minoren. De exacte datum wordt bekend gemaakt via je opleidingsintranet Stage in het buitenland 57/111

58 Wil je stage lopen in het buitenland? Schakel dan je stagecoördinator of het stagebureau van je opleiding in. Zij informeren je over de te volgen procedure en moeten goedkeuring aan je stageplaats verlenen. Je bent zelf verantwoordelijk voor het vinden van een stageplaats. Soms helpt een stagecoördinator of het stagebureau je ook hierbij. Zorg ervoor dat je ruim op tijd begint met zoeken, een jaar van tevoren is meestal wel aan te raden. Zeker als je buiten Europa op stage wilt gaan. Het regelen van een visum en andere praktische zaken kan soms lang duren. Kijk op onder Grants & Scholarships voor meer informatie over beschikbare beurzen of maak een afspraak met één van de International Office medewerkers via Voor stages binnen Europa kun je bijvoorbeeld in aanmerking komen voor een Erasmus Placement beurs. Daarnaast is een goede informatiebron met o.a. handige stagesites en een checklist. Zie par voor meer informatie over stagemogelijkheden binnen je opleiding Medezeggenschap Enthousiaste, betrokken en leergierige studenten zijn onmisbaar voor onze hogeschool. Vind jij het belangrijk om het perspectief van de student voor het voetlicht te brengen en zo bij te dragen aan de kwaliteit van het onderwijs én wil je graag bestuurlijke ervaring opdoen tijdens je studie? Ben je nieuwsgierig of kritisch en heb je goede ideeën? Word dan actief in een van de commissies of raden waar je invloed uit kunt oefenen op de inhoud van je eigen onderwijs, de gang van zaken op de faculteit of het hogeschoolbrede beleid. Kijk voor meer informatie op of op Je kunt ook contact opnemen met de Coach Bestuurlijke Participatie Studenten (BPS) via De coach BPS informeert, ondersteunt, en coacht jou als student in de medezeggenschapsraden van de HU en organiseert in het kader hiervan activiteiten voor bestuurlijk actieve studenten, zoals workshops, trainingsdagen en borrels Inspraakorganen Welke onderwerpen spreken jou het meeste aan? De inhoud van je eigen opleiding? De gang van zaken op de faculteit? Of het strategische hogeschoolbrede beleid? Je kunt op deze drie niveaus participeren in de medezeggenschap en bestuurlijke ervaring opdoen, die je later goed van pas kan komen: Jouw opleiding heeft een Opleidingscommissie, hierover kun je meer info vinden in paragraaf De gang van zaken op de faculteit wordt besproken in de Facultaire Medezeggenschapsraad (FMR). Het beleid van de faculteitsdirectie wordt ter instemming aan de raad voorgelegd. Je kunt hierbij denken aan het ICT-beleid, het flexibiliseringsbeleid en de faculteitsbegroting. Ook kan een faculteitsraad zelf onderwerpen agenderen en bespreken met het bestuur. Elke faculteit heeft een eigen raad die bestaat uit 9 medewerkers en 9 studenten. De Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) is de gesprekspartner van het College van Bestuur (CvB). Het HU brede beleid wordt ter instemming aan de raad voorgelegd. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld het strategisch beleid, de Onderwijs- en Examenregeling (OER), het huisvestingsbeleid en het kwaliteitsbeleid. De CMR bestaat uit 10 personeelsleden en 10 studentleden. De CMR bespreekt daarnaast jaarlijks de gang van zaken met de Raad van Toezicht. De inspraakorganen hebben tal van mogelijkheden om hun invloed uit te oefenen, met als uiteindelijke doel het verhogen van de kwaliteit van het onderwijs. Kijk voor meer informatie over medezeggenschap en de inspraakorganen op Ondersteuning bestuurlijk actieve studenten De HU stimuleert jou als student om bestuurlijk actief te zijn, zodat je bestuurlijke en organisatorische vaardigheden in de praktijk kan opdoen. Dit geldt ook voor deeltijdstudenten. Daarnaast zien we graag dat 58/111

59 enthousiaste, betrokken en leergierige studenten bijdragen aan de beleidsontwikkeling op de HU. Daarom kan je als bestuurlijk actieve student gebruikmaken van onderstaande voorzieningen: Als studentlid van een inspraakorgaan kan je je gratis en onbeperkt laten trainen in bepaalde competenties; Er is een handboek voor studentleden die zitting nemen in de centrale raad, facultaire raad of opleidingscommissie; Via, het speciaal voor alle bestuurlijk actieve studenten opgezette, intranet ( kan je vliegensvlug kennis en informatie delen met studentleden uit andere inspraakorganen; Uiteraard doe je het niet voor niets, behalve een flinke hoeveelheid bestuurlijke ervaring ontvang je per vergadering een vergoeding van 40,-. Aan de (totale) financiële compensatie voor bestuursactiviteiten is een maximum verbonden. Zie de desbetreffende regelingen op Wil je graag lid worden van één (of meerdere) inspraakorga(a)n(en), dan kan dat door je kandidaat te stellen bij de eerstkomende verkiezingen ( Je kunt je als persoon kandidaat stellen of via de medezeggenschapsvereniging, zie paragraaf Bij de opleidingscommissie voor deeltijdopleidingen wordt bij het vaststellen van vergadertijden rekening gehouden met het feit dat deeltijdstudenten overdag werkzaam zijn. Raadpleeg voor vragen over de OC het secretariaat van je opleiding of stuur een naar de coach BPS Zie voor meer informatie ook Studium Generale Studium Generale is een plek voor HU-studenten die wat extra uitdaging of verdieping naast hun studie zoeken. De programma s van Studium Generale bieden je de mogelijkheid om onder leiding van gedreven professionals je ondernemersvaardigheden, academische vorming of maatschappelijke idealen te onderzoeken en aan te scherpen. Tijdens debatten over de ontwikkelingen binnen de HU, het hoger onderwijs en de maatschappij leer je om je mening te onderbouwen en een goed betoog op te bouwen, terwijl je bij de HU Popprijs je muzikale kwaliteiten kunt laten zien. Daarnaast hebben we regelmatig uitdagende opdrachten beschikbaar voor studenten die zich in willen zetten voor een actueel maatschappelijk thema, een lokale activiteit of een (overheids)organisatie die op zoek is naar innovatieve ideeën. In onze maandelijkse nieuwsbrief introduceren we onze activiteiten, op vind je altijd het laatste nieuws Studentenvereniging Algemeen Utrecht heeft een bruisend studentenleven. Verenigingen en studentenorganisaties in allerlei soorten en maten dragen daar hun steentje aan bij. Het bekendst zijn de gezelligheidsverenigingen. Er zijn ook verenigingen die een andere inslag hebben, zoals de levensbeschouwelijke studentenverenigingen, internationale en interculturele verenigingen. En natuurlijk hebben studenten ook allerlei eigen sportverenigingen en culturele verenigingen. Een overzicht van alle verenigingen vind je op De HU geeft financiële steun aan studentenverenigingen. De subsidie wordt gegeven voor structurele - en incidentele activiteiten. Wil je meer weten over het aanvragen van en de voorwaarden om in aanmerking te komen voor een subsidie? Kijk dan op onder Geldzaken. Ter verduidelijking nog even het volgende: naast studentenverenigingen zijn er ook studieverenigingen. Studieverenigingen zijn gekoppeld aan je opleiding. Zie hiervoor par /111

60 Bestuursbeurs Zit je in het bestuur of in een commissie van een studentenvereniging (Utrechtbreed of hogeschoolbreed), dan kan je in aanmerking komen voor een bestuursbeurs. Een bestuursbeurs is een toelage die dient als compensatie voor de studievertraging die je door je bestuursactiviteiten oploopt en die je buiten je prestatiebeurs ontvangt. Welke studentenorganisaties en bestuurlijke functies in aanmerking komen voor een bestuursbeurs kan je vinden in de Bijlage bij de Regeling bestuursbeurzen voor studentbestuurders in studentenorganisaties UU/HU. Zie ook hoofdstuk D van het Profileringsfonds HU ( Kijk voor meer informatie over de procedure of voor het aanvragen van een bestuursbeurs op onder Profileringsfonds Topsport Doe jij aan topsport en wil je daarnaast studeren? De HU biedt een groot aantal faciliteiten aan studenten die hun studie willen combineren met een carrière in de topsport. De HU beoordeelt op basis van jouw individuele omstandigheden en het niveau waarop je de sport beoefent of je gebruik kunt maken van deze voorzieningen. Je kunt eventueel een beroep doen op de volgende faciliteiten: Begeleiding in het plannen van je studie; Indien noodzakelijk: uitstel of verplaatsing van tentamens; Samenwerking met coaches, trainers, sportbonden, Olympische steunpunten en de afdeling Individuele Begeleiding van NOC*NSF; De mogelijkheid om gebruik te maken van sportaccommodaties en sportmedische begeleiding; Financiële ondersteuning als je studievertraging oploopt. Voor meer informatie neem je contact op met topsportcoördinator HU, Mieke Wikkerman (topsport@hu.nl of ) of met je studentendecaan (zie par. 8.2) of kijk je op Trajectum Trajectum is het redactioneel onafhankelijke magazine van de HU en verschijnt tweewekelijks. In Trajectum staan verhalen over studenten, studeren, studentenleven, onderwijs en onderzoek, de stad Utrecht, cultuur. Studenten en docenten schrijven columns of leveren andere bijdragen. Op de site vind je elke dag nieuws, prijsvragen, filmpjes, blogs van studenten en docenten en vind je praktische informatie. Trajectum is ook te volgen via Facebook en Twitter Sport Tegen studentenprijzen kun je sporten bij Olympos, het sportcentrum van de HU en Universiteit Utrecht. Olympos heeft onder meer een ruim aanbod aan conditionele sporten en bal-, dans-, vecht- en racketsporten. Kijk op voor uitgebreide informatie over het aanbod, data en tarieven. Zie ook artikel 42 Studentenstatuut ( Veilig, gezond en milieuvriendelijk studeren De HU hecht groot belang aan een gezonde, veilige en plezierige leer- en werkomgeving, aan zorg voor het milieu en zuinig omgaan met energie. De HU wil je veiligheid en gezondheid waarborgen, door het -tot een aanvaardbaar niveau- verkleinen van risico s op het gebied van arbeidsomstandigheden. Daarom beschikken alle faculteiten en diensten van de HU over een Arbo- en Milieucommissie (A&M-commissie) die het aanspreekpunt is voor arbo- en milieuzaken en de uitvoering coördineert van het Arbo- en Milieubeleid binnen de faculteiten. Een deel van de verantwoordelijkheid voor veiligheid, gezondheid en milieu ligt natuurlijk ook bij jezelf. Hoe kun jij bijdragen aan de veiligheid en gezondheid? 60/111

61 We verwachten van je dat je binnen de HU meewerkt aan een veilige, gezonde en milieuvriendelijke studieomgeving. Aandachtspunten zijn: weten wat je moet doen in geval van brand, ongevallen en andere calamiteiten (zie ook hierna); het voorkomen van CANS (RSI) aandacht hebben voor het milieu, door spaarzaam documenten af te drukken en koffiebekertjes meermaals te gebruiken. Hieronder vind je hierover meer informatie. Wat te doen bij brand, ongeval of calamiteit? Je wordt geacht op de hoogte te zijn van de regeling voor brand, calamiteiten, ongevallenmelding (zie hieronder) en van vluchtroutes en nooduitgangen. Vluchtroutes en nooduitgangen zijn te vinden op de vluchtplattegronden in het gebouw. In alle ruimtes staat vermeld wat je moet doen bij een calamiteit. Bel nooit zelf de brandweer, politie of ambulance. Bel wel onmiddellijk het interne alarmnummer 6441, je komt dan in contact met een medewerker(-ster) van de centrale faculteits- of locatiebalie of de receptie. Meld kort en duidelijk: Je naam en lokaal / werkplek; Je telefoonnummer; De actuele situatie (hoe, wat en waar) ; Of er slachtoffers zijn en hoeveel; Waar het is gebeurd. De medewerker(-ster) alarmeert een EHBO er of, bij een grotere calamiteit, het hoofd Bedrijfshulpverlening (BHV). Blijf altijd kalm, waarschuw iedereen om je heen die in gevaar is en wacht tot hulpverleners ter plaatse zijn. Bedrijfshulpverlening (BHV) & EHBO Iedere locatie beschikt over een bedrijfshulpverleningsorganisatie die bij brand, ongevallen en andere calamiteiten kan worden ingezet. BHV ers zijn tijdens hun inzet herkenbaar aan hun gekleurde hesjes met daarop de tekst BHV er. Volg bij brand, ongevallen of andere calamiteiten altijd strikt hun aanwijzingen op. Maak bij ontruiming van het gebouw geen gebruik van de lift. Blijf buiten op de verzamelplaats die door de BHV er wordt aangewezen en wacht op verdere instructies. Houd altijd de weg vrij voor brandweer en ambulances. Verlaat het gebied niet zonder je af te melden. Dit voorkomt eventuele zoekacties. Studeren en CANS (RSI) Het lijkt wel of ik steeds vaker last heb van mijn nek. Misschien heb je pijn in je arm, schouder, elleboog of pols. In eerste instantie denk je dat het wel over zal gaan. Maar helaas is dat niet altijd het geval. Deze pijn kan namelijk duiden op CANS (Complaints of Arm, Neck and or Shoulder), vroeger ook wel RSI genoemd. Iedereen kan hiermee te maken krijgen. Als je de eerste signalen niet serieus neemt, kunnen de klachten zich uitbreiden. Oorzaken van CANS kunnen zijn: Repeterend werk; Een statische werkhouding; Weinig afwisseling in houding en beweging; Een verkeerde zithouding op je werkplek (informatie over een juiste zithouding staat in de HU-folder Geef CANS geen KANS); Stress, vooral in piekperioden (tentamens, scriptie schrijven). Tijdens je studie werk je soms lang achter elkaar in dezelfde houding en/of maak je steeds dezelfde bewegingen. Je werkt bijvoorbeeld regelmatig en langdurig achter een beeldscherm. Niet alleen op school maar ook nog thuis. Vergeet ook niet de uren die je s avonds doorbrengt met spelletjes en internet. Je kunt CANS grotendeels zelf voorkomen. De belangrijkste tips zijn: Wissel beeldschermwerk af met lezen, aantekeningen maken etc; 61/111

62 Werk per dag niet langer dan 5 à 6 uur achter een (standaard desktop opstelling) beeldscherm en niet langer dan 2 uur met een laptop; Zorg bij laptopgebruik langer dan 2 uur voor laptopstandaard, losse muis en los toetsenbord; Neem bij beeldschermwerk ieder uur een korte pauze; Let op een goede zithouding voor het beeldscherm; Zorg voor voldoende ontspanning/sport naast je studie; Neem lichamelijke klachten serieus. Beginnende klachten (pijn, tintelingen, stijf gevoel) kunnen snel verergeren. Met CANS-klachten kan je terecht bij je studieloopbaanbegeleider of studentendecaan. Je kan ook terecht bij de arboadviseur van de faculteit (zie: Zijn je klachten al zo ernstig dat er een arts moeten worden geraadpleegd, ga dan naar je eigen huisarts. (Zie ook paragraaf 8.8 over studeren met een functiebeperking). Milieu De faculteit heeft aandacht voor het milieu. Dit betekent zuinig omgaan met water en energie, minder afval en een goede afvalscheiding. Je kunt hier zelf een bijdrage aanleveren door: Het licht niet aan te doen wanneer er voldoende licht is; het licht uit te doen als je een lokaal leeg achterlaat; geen water te verspillen en de spaarknop van de spoelbak (als die er is) te gebruiken; bij warmte het raam niet open te zetten maar de verwarming lager zetten; je computer en het beeldscherm uit te zetten als je klaar bent met je werk; (Chemisch) afval (batterijen, papier, restanten van consumpties) in de daarvoor bestemde afvalbakken te doen, ook in de kantine; het gebouw schoon te houden en zwerfafval te voorkomen; niet binnen het gebouw te roken (verboden). Meer specifieke informatie over Arbo en Milieu, het instellen van beeldschermwerkplekken is na te lezen op de A&M site van de HU: Voor vragen, opmerkingen of ideeën over arbo- en milieuzaken kun je terecht bij de Arbo- en Milieucommissie van je faculteit of bij het Arbo- & Milieuteam HU. Kijk voor meer informatie: Verzekeringen: Wettelijke aansprakelijkheid, ongevallen en reisverzekering Je bent zelf aansprakelijk voor de (financiële) gevolgen van ongevallen en schade veroorzaakt aan derden. Je kan je hiervoor verzekeren door het afsluiten van een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren. Voor ongevallen/overlijden en voor wettelijke aansprakelijkheid tijdens het verblijf in of op weg naar gebouwen van de faculteit heeft de HU een beperkte verzekering. Activiteiten in het kader van de studie buiten de HU-locaties (in Nederland) vallen hier ook onder, evenals activiteiten in het kader van het HUonderwijs in het buitenland. Veroorzaak je schade tijdens je stage dan wordt eerst de WA-verzekering van de stagebiedende instelling aangesproken. Biedt deze geen dekking dan wordt vervolgens jouw WA-verzekering aangesproken. Bieden beide verzekeringen geen dekking, dan kan de verzekering van de HU worden aangesproken. Ga jij in het kader van HU-onderwijs naar het buitenland sluit dan een aanvullende verzekering af. Wanneer je in het kader van HU-onderwijs naar het buitenland gaat ben je verplicht je buitenlandverblijf voor vertrek te registreren. Daarnaast is het mooi meegenomen dat je door je registratie direct aangemeld bent voor de gratis reisverzekering van de HU. Voor meer informatie over registratie en de gratis reisverzekering kun je kijken op: Werken naast je studie 62/111

63 Wil je een leuke (bij)baan die goed aansluit op je studie? Campus Recruitment is dé plek in en om Utrecht waar je terecht kunt voor persoonlijk loopbaanadvies, een cv-boost, maar vooral voor een leuke bijbaan of startersfunctie waar je niet wordt afgerekend op te weinig ervaring. Kijk op Je kunt ook in contact komen met kenniscentra waar studenten gezamenlijk onder leiding van een lector toepassingsgericht onderzoek doen, of werken aan productinnovaties. Je mag naast je studiefinanciering beperkt bijverdienen per kalenderjaar, zonder dat dit gevolgen heeft voor je studiefinanciering. Deze bijverdiengrens kan je terugvinden op de site van de DUO (Dienst Uitvoering op Onderwijs, en geldt voor iedereen die recht heeft op studiefinanciering. Werk je zoveel dat je er studievertraging door oploopt, dan is het vaak verstandiger om extra geld te lenen bij DUO. Je studentendecan kan je hierbij adviseren. (zie par. 8.2) Huisvesting Een leuke betaalbare kamer in Utrecht is niet gemakkelijk te vinden. Houd er rekening mee dat het in de zomermaanden extra druk is op de kamermarkt. Schrijf je in bij of bij Heb je woonruimte gevonden en ben je verhuisd, schrijf je dan in in het bevolkingsregister van de gemeente. Dit is onder meer nodig om bij DUO aan te tonen dat je uitwonend bent. Inschrijven kan (binnen 5 dagen na je verhuizing) bij de Dienst Burgerzaken. Neem een geldig legitimatiebewijs mee. Geef je nieuwe adres ook door aan de HU. Dit doe je via OSIRIS. Zie ook paragraaf van deze studiegids. Of geef je adreswijziging door via Studielink. 63/111

64 9 Over de HU In dit hoofdstuk vind je meer informatie over Hogeschool Utrecht. 9.1 Algemene informatie Je studeert aan Hogeschool Utrecht. De HU is met ruim studenten en ruim medewerkers een van de grotere hbo-instellingen in Nederland met een breed palet aan opleidingen die verdeeld zijn over zes faculteiten. De meer dan 80 bacheloropleidingen verzorgen onderwijs op het gebied van communicatie en journalistiek, economie en management, natuur en techniek, gezondheidszorg, onderwijs, en maatschappij en recht in zowel Utrecht als Amersfoort. Naast bacheloropleidingen heeft de HU ook masteropleidingen, waar je in diverse richtingen een mastergraad kunt behalen. Door de schaal van de HU zijn we zowel klein als groot: we organiseren het onderwijs per opleiding, daardoor is het voor jou als student overzichtelijk en persoonlijk. Tegelijkertijd maakt onze schaalgrootte dat we je meer kunnen bieden dan alleen je eigen opleiding. Je kunt bijvoorbeeld deelnemen aan onderwijsactiviteiten van andere HU-opleidingen. Dat kan ook bij andere onderwijsinstellingen in Nederland of in het buitenland. Denk aan het volgen van een minor of stage lopen Onderwijsprofiel HU Hoger beroepsonderwijs in de (kennis)samenleving De ene hogeschool is de andere niet. De HU maakt net als andere instellingen gerichte keuzes ten aanzien van haar onderwijsprofiel. Met ons onderwijs willen we bijdragen aan een duurzame kennissamenleving. We organiseren ons onderwijs zodanig, dat jij je als student maximaal kunt ontplooien. We vinden het daarom erg belangrijk dat je je thuis voelt bij ons, en investeren daar gericht in. Naast onderwijs verzorgen heeft de HU nog meer taken. Zo investeren we in onderzoek dat ingebed is in kenniscentra. Daarmee leiden we dus niet alleen professionals op, maar dragen ook bij aan de innovatie van de beroepspraktijk waarin professionals werkzaam zijn. Daarom kent de HU een sterke externe oriëntatie op sociale, economische en maatschappelijke vraagstukken. In het onderwijs dat we verzorgen krijg je daar mee te maken. Het voorgaande heeft ertoe geleid dat we voor ons onderwijsprofiel expliciet kiezen voor competentie- en vraaggestuurdheid van ons onderwijs, waarbij we zorgen dat studenten in sterke leeromgevingen kunnen studeren. Wat dat precies betekent, lees je navolgend. Competentiegericht onderwijs Onderwijs is competentiegericht als jij je als student de kennis, vaardigheden en houding aanleert waarmee je een bepaald beroep kan uitoefenen. De opleidingen formuleren, onderschrijven en actualiseren de competenties in nauw overleg met het werkveld. Competentiegericht opleiden betekent ook dat we je maatwerk leveren. We sluiten aan op eerder verworven competenties, we stimuleren je om in toenemende mate regisseur te zijn van je eigen leerproces, keuzes te maken en deze te verantwoorden. Je moet in staat zijn professioneel te handelen in kenmerkende beroepssituaties van toenemende complexiteit. Tevens dagen we je uit te werken aan je onderzoeksvaardigheden en je competenties te ontwikkelen in een internationale/multiculturele omgeving. Vraaggestuurd onderwijs Ons onderwijs richt zich zowel op de vraag van de beroepspraktijk als op de vraag van de studenten. Wij matchen jouw kennis en leervragen met die van de beroepspraktijk op een manier die past binnen de 64/111

65 kwaliteitseisen van de opleiding. We vinden dat je zelf verantwoordelijk bent voor je studieloopbaan en dat de HU je daarbij moet ondersteunen. Je hebt mogelijkheden je studie mede naar eigen inzicht in te richten. Een sterke leeromgeving Een competentiegerichte en vraaggestuurde opleiding veronderstelt een sterke leeromgeving. Een leeromgeving die jou inspireert, uitdaagt en waarin je je steeds op de grens van je kunnen begeeft. Een leeromgeving die het leren vanuit het werken in de praktijk vormgeeft: leren is werken en werken is leren. Een leeromgeving die indien van toepassing internationaal is georiënteerd. Iedere opleiding kent een, samen met het beroepenveld vastgestelde, kennisbasis. Vanaf het eerste jaar staat het verwerven van kennis en vaardigheden vanuit realistische beroepstaken centraal. Het onderwijs bestaat uit een mix aan werkvormen, zowel individueel als in samenwerking met jou en je medestudenten, waarbij in toenemende mate wordt gewerkt in authentieke beroepssituaties Bachelor- en Masterstelsel Hogeschool Utrecht voert haar taken uit binnen het Nederlandse onderwijsbestel. Dat betekent dat een reeks van structuureigenschappen, bijvoorbeeld de lengte van opleidingen, wettelijk bepaald zijn. Omdat er in het hoger onderwijs (hbo en wo) twee typen opleidingen zijn, te weten bachelors en masters, wordt ook wel van het bachelor-master stelsel gesproken. Bachelor-masterstelsel Het onderwijs aan universiteiten en hogescholen is opgedeeld in twee fasen: de bachelorfase en de masterfase. Een vierjarige hbo-opleiding noem je een bacheloropleiding 4. Na afronding van de opleiding krijg je een bachelorgraad. Op de universiteit kun je in drie jaar een bachelordiploma behalen. Hierna kun je doorstuderen voor een masterdiploma. Zowel hogescholen als universiteiten bieden masteropleidingen aan. Studeer je aan een hogeschool, dan kun je recht hebben op studiefinanciering. Bij de deeltijdvariant bestaat er geen recht op studiefinanciering. Zie voor meer informatie over studiefinanciering de website van DUO ( ) Bacheloropleidingen Je bachelordiploma is een internationaal (h)erkenbaar diploma. Dit is handig als je in het buitenland aan de slag wilt. Ook kun je in de meeste gevallen gedurende je opleiding tijdelijk in het buitenland studeren. De bacheloropleidingen aan de HU bieden tevens veel vrije keuzeruimte, de zogenaamde profileringsruimte. Je kunt deze profileringsruimte vullen met een minor (= een samenhangend pakket van keuzecursussen) óf met een pakket van keuzecursussen dat je zelf samenstelt. Zie verder par (profileringsruimte). De profileringsruimte maakt het ook mogelijk om studie-onderdelen te volgen aan andere hogescholen of universiteiten, in binnen- en buitenland. Masteropleidingen Na afronding van je bacheloropleiding kun je nog een masteropleiding volgen aan een hogeschool of universiteit. De HU heeft een groeiend aantal masteropleidingen, ook voor mensen die al een aantal jaren werkervaring hebben. Kijk voor meer informatie op Wil je een master volgen aan een universiteit dan kan dat ook. Een hbo-opleiding sluit echter niet altijd naadloos aan op een universitaire master. Om jouw kennis en vaardigheden op het vereiste niveau te brengen, zijn voor een aantal masters speciale trajecten ontwikkeld. Deze zogenaamde pre-masters volg je voorafgaand aan de master en geven je direct toegang. Kijk voor meer informatie op of haal de folder Doorstuderen na je bachelor aan de UU. 4 De duur van vier jaar geldt voor de voltijdvariant. Bij deeltijd en duaal kan er sprake zijn van een afwijkende duur. 65/111

66 9.1.3 Hogeschool- en faculteitsregelingen De Wet op het Hoger onderwijs en het Wetenschappelijk onderzoek (WHW) legt de HU als instelling voor Hoger Beroepsonderwijs een aantal verplichtingen op. De HU heeft deze in diverse regelingen verwerkt en nader uitgewerkt. Er zijn regelingen die voor alle studenten binnen de HU gelden. Deze HU-brede regelingen kun je terug vinden op de site Daarnaast zijn er ook regelingen die alleen gelden voor studenten aan een bepaalde faculteit of een specifieke opleiding. Deze regelingen vind je terug op de intranetsite van jouw faculteit en/of opleiding. HU-brede regelingen De HU-brede regelingen uit de categorieën Student en onderwijs en Medezeggenschap zijn voor jou het meest van belang. Denk daarbij bijvoorbeeld aan: - Het Studentenstatuut HU: Hierin zijn je rechten en plichten als student in algemene zin vastgelegd; - De Onderwijs- en Examenregeling HU: Hierin zijn je rechten en plichten als student ten aanzien van het onderwijs, tentamens, examens en verwante zaken vastgelegd; - De Inschrijvingsregeling: Hierin worden de procedurele aspecten rond inschrijving, collegegeld en uitschrijving beschreven. Zie ook par ; - Het Reglement Rechtsbescherming Studenten HU: Hierin wordt beschreven wat je kan ondernemen als je het ergens niet mee eens bent. Zie ook hoofdstuk 7 en - Het Profileringsfonds: De verschillende vormen van financiële ondersteuning die de HU jou kan bieden zijn hierin samengevoegd Zie ook par. 8.2; - Reglement voor de Opleidingscommissies: Hierin wordt alles omtrent de Opleidingscommissie (adviesorganen op afdelingsniveau) geregeld. Zie ook par ; - Regeling Ongewenst gedrag: Hierin worden de gedragsregels binnen de HU beschreven. - ICT Gedragsregels Hierin worden de gedragsregels met betrekking tot het gebruik van de computers en het netwerk op de HU beschreven. Zie voor de meest recente versies van de reglementen: De belangrijkste studentenregelingen, waaronder de Onderwijs- en Examenregeling en ook deze studiegids, worden jaarlijks herzien en opnieuw vastgesteld. De nieuwe versies vervangen de vorige versies die dan niet meer gelden. Als het nodig is om oude regels te handhaven, wordt een overgangsregeling opgenomen, waarin vermeld is voor wie en tot welke datum bepaaldeoude regels nog gelden. De OER-HU bacheloropleidingen en studiegids van een bepaald studiejaar gelden voor alle studenten die in dat studiejaar zijn ingeschreven. Facultaire en opleidingsregelingen De facultaire regelingen kun je vinden via jet opleidingsintranet. Denk hierbij aan huisregels, tentamenprotocollen en dergelijke die enkel voor de studenten van de betreffende faculteit gelden. Ook in hoofdstuk 10 van de OER-HU bacheloropleidingen zijn regels opgenomen die gelden voor alle studenten van de betreffende faculteit. Hoofdstuk 10 OER HU van jouw faculteit vind je terug op In de studiegids zijn vervolgens als nadere uitwerking van de OER HU weer opleidingsregels opgenomen die gelden voor alle studenten aan de betreffende opleiding. Alle studiegidsen van de HU zijn terug te vinden op 66/111

67 9.1.4 Orderegels Artikel 48 van het Studentenstatuut (zie regelt de ordehandhaving binnen de HU. Deze regeling houdt (kort samengevat) het volgende in: Voorschriften en aanwijzingen Om de goede gang van zaken te handhaven, gelden -naast de wet- binnen de HU nadere voorschriften en aanwijzingen, vastgesteld door of namens het College van Bestuur of de faculteitsdirectie. Zij kunnen betrekking hebben op, maar zijn niet beperkt tot, de volgende onderwerpen: Ongewenst gedrag; Fraude en/of onregelmatigheden bij tentamens (Zie par ); Het gebruik van de gebouwen en terreinen met de daarin of -op aanwezige voorzieningen; Afmelding van de student bij ziekte of verhindering anderszins; Bijzondere omstandigheden. Binnen de HU geldt verder een algemeen verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding. De opleiding kan aanvullende kledingvoorschriften stellen, als dit vanuit de praktische uitvoering van het onderwijs noodzakelijk is. Plichten student Op basis van de Arbeidsomstandighedenwet gelden voor jou als student in ieder geval de volgende plichten: De plicht om in werk en studie zorgvuldig en voorzichtig te handelen; De plicht om je op de hoogte te stellen van (veiligheids)voorschriften die betrekking hebben op het werk en je studie; De plicht om aangebrachte veiligheidsvoorzieningen op de juiste wijze te gebruiken en de verplichte beschermingsmiddelen te dragen of toe te passen; De plicht om onveilige en/of ongezonde werksituaties te melden aan de desbetreffende faculteitsdirectie. Maatregelen Bij overtreding door jou van de voorschriften/aanwijzingen of bij het niet nakomen van de plichten kan de faculteitsdirectie de volgende maatregelen treffen: Het geven van een waarschuwing of berisping; Het ontzeggen van de toegang tot gebouwen en terreinen van de HU voor de tijd van hoogstens een jaar; Het beëindigen van de inschrijving. Ook is het mogelijk om jouw inschrijving als student bij de HU te weigeren of te beëindigen. Je inschrijving wordt geweigerd of beëindigd als je door je gedrag of uitlatingen hebt laten zien dat je ongeschikt bent voor het beroep waarvoor de opleiding je opleidt of ongeschikt bent voor de praktische voorbereiding daarop. Als jij je als student schuldig hebt gemaakt aan onregelmatigheden kan ook de Examencommissie bepaalde maatregelen treffen. Zo kan de Examencommissie besluiten dat je gedurende een bepaalde periode één of meer tentamens niet mag af leggen. De Examencommissie kan jou het diplomaonthouden. Of de Examencommissie kan ook de faculteitsdirecteur adviseren om je inschrijving definitief te beëindigen. Deze sanctiemogelijkheden van de Examencommissie zijn nader uitgewerkt in paragraaf van deze studiegids en artikel 38 OER-HU bacheloropleidingen Kwaliteitszorg De HU besteedt veel zorg en aandacht aan kwaliteit. Kwaliteitszorg heeft onder meer betrekking op alle onderdelen van het onderwijs, het curriculum, de studievoortgang, de begeleiding, de onderwijsorganisatie en de relatie opleiding-arbeidsmarkt. Een precieze uitwerking van het systeem van kwaliteitszorg dat de opleiding hanteert, vindt plaats in het kwaliteitsplan. Hierin staat beschreven op welke wijze en met welke middelen inzicht wordt verkregen in de kwaliteit van de opleiding, hoe kan worden gewerkt aan eventuele verbetering, hoe je betrokken bent bij de 67/111

68 evaluatie en op welke wijze verslag wordt gedaan van de resultaten van deze evaluaties. Opleidingscommissies spelen een belangrijke rol in het systeem voor kwaliteitszorg en zetten belangrijke verbeteringen in gang. De kwaliteit van het onderwijs kan natuurlijk het beste worden beoordeeld door jou en je mede-studenten. Regelmatig word je daarom benaderd om mee te werken aan een (anonieme) enquête om de kwaliteit van het onderwijs te beoordelen. Enquetes De enquêtes die afgenomen worden zijn de cursusevaluaties tijdens iedere gevolgde cursus, het klanttevredenheidsonderzoek Operations in december en de Nationale Studenten Enquête in februari tot en met april. Tevens bestaat er de mogelijkheid om op vrijwillige basis plaats te nemen in het studentenpanel van jouw opleiding, hier kun je je mening geven over de inhoud van de opleiding en de ondersteunende voorzieningen die geboden worden. Heb je een klacht of een goed idee? Op de FEM vernemen we beiden graag! Je kunt je klacht uiten, maar ook horen we graag hoe jij denkt dat we de FEM kunnen verbeteren. Bel voor je ideeën of klachten de Tip & Dipslijn: ( Alle gesprekken worden vertrouwelijk behandeld.) Je kunt ook het Tips & Dips formulier invullen en doorsturen. Dit vind je op de site van de Student Desk, Studenten, Tips & Dips Organogram HU Een organogram van de HU is te vinden op Klik op In het kort en daarna op Organogram. Bij de HU is het onderwijsaanbod georganiseerd in instituten, academies en centra. De bacheloropleidingen worden aangeboden door de instituten. Instituten zijn groepen docenten die ieder voor zich verantwoordelijk zijn voor één of meer opleidingen. Kenniscentra zijn groepen lectoren die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van onderzoeksprogramma s. De deeltijd bacheloropleidingen van de FEM zijn ondergebracht bij het Centre for Business & Management. Organisatorisch is de HU ingedeeld in faculteiten. Zie ook par Locaties HU Locaties HU in Utrecht en Amersfoort Adresgegevens en routebeschrijvingen naar alle locaties in Utrecht en Amersfoort vind je op Kijk voor de bereikbaarheid per openbaar vervoer op Algemene informatie faculteit economie & management Algemeen Inleidende tekst over karakter faculteit De Faculteit Economie & Management is één van de zes faculteiten van Hogeschool Utrecht. Bij de FEM studeren bijna studenten en werken circa 400 medewerkers. Competentieleren is het uitgangspunt voor ons onderwijs en het beroepenveld is leidend voor uitstroomprofielen. De faculteit ontwikkelt zich van onderwijsorganisatie naar kennisonderneming waarin onderwijs, onderzoek, innovatie en kenniscirculatie sleutelwoorden zijn. De FEM positioneert zich als brede Business School bestaand uit drie instituten: Institute for Business Administration Institute for Business Economics Institute for Marketing & Commerce Binnen deze instituten worden bacheloropleidingen verzorgd in fulltime en in parttime verband. Tevens worden er masteropleidingen verzorgd. 68/111

69 9.2.2 Organogram faculteit Via je opleidingsintranet kun je een volledig organogram downloaden Contactgegevens Locatie FEM Utrecht Bezoekadres: Padualaan CH Utrecht Postadres: Postbus AA Utrecht Telefooncentrale: Locatie HU Amersfoort HU Amersfoort (w.o. Small Business & Retail Management, Facility Management en een deel Business Management) De Nieuwe Poort PA Amersfoort Telefooncentrale: Intern alarmnummer HU: ( ) 6441 Informatie over bereikbaarheid van het managementteam of docenten wordt gegeven bij de Student Desk (zie ) Plattegrond Hier vind je plattegronden van de locatie FEM Utrecht. Een belangrijke plek in het gebouw is de begane grond. Hier vind je de voor jou belangrijke balies en informatiepunten zoals de Student Desk en de Servicebalie (zie par en 9.2.6). Door het hele gebouw hangen bovendien borden die je verder de weg wijzen. 69/111

70 70/111

Studiegids. Associate Degree. Assistent Marketeer. Deeltijd

Studiegids. Associate Degree. Assistent Marketeer. Deeltijd Studiegids Associate Degree Assistent Marketeer Deeltijd 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Studiegids Associate Degree Assistent Marketeer deeltijd 2012-2013 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Commerciële Economie 2013-2014. Versie 1.1

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Commerciële Economie 2013-2014. Versie 1.1 Studiegids Bacheloropleiding deeltijd Commerciële Economie 2013-2014 Versie 1.1 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Studiegids bacheloropleiding deeltijd Commerciële Economie 2013-2014

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfskunde MER. Deeltijd 2012-2013

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfskunde MER. Deeltijd 2012-2013 Studiegids Bacheloropleiding Bedrijfskunde MER Deeltijd 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Associate Degree. Assistent Marketeer. Deeltijd 2013-2014. Versie 1.1

Studiegids. Associate Degree. Assistent Marketeer. Deeltijd 2013-2014. Versie 1.1 Studiegids Associate Degree Assistent Marketeer Deeltijd 2013-2014 Versie 1.1 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Bedrijfskunde MER 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Bedrijfskunde MER 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding deeltijd Bedrijfskunde MER 2013-2014 Versie 1.1 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Studiegids bacheloropleiding deeltijd Bedrijfskunde MER 2013-2014 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Studiegids bacheloropleiding Bedrijfseconomie deeltijd 2012-2013

Studiegids bacheloropleiding Bedrijfseconomie deeltijd 2012-2013 Studiegids Bacheloropleiding Bedrijfseconomie deeltijd 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek Studiejaar 2013-2014 Algemeen 1. Deze bijlage bij het algemene gedeelte van de Onderwijs- en examenregeling van Codarts is van toepassing

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Facility Management 2013-2014. Versie 1.1. Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013

Studiegids. Bacheloropleiding. Facility Management 2013-2014. Versie 1.1. Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Studiegids Bacheloropleiding Facility Management 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Versie 1.1 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Facility Management 2012-2013. Versie 1.3

Studiegids. Bacheloropleiding. Facility Management 2012-2013. Versie 1.3 Studiegids Bacheloropleiding Facility Management 2012-2013 Versie 1.3 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Associate Degree Business Management Amersfoort

Associate Degree Business Management Amersfoort Studiegids Bacheloropleiding Business Management Amersfoort Associate Degree Business Management Amersfoort 2013-2014 Versie 1.2 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Amersfoort 2013-2014

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 2 maart 2015 Met nstemming van de facultaire medezeggenschapsraad A. Nadere facultaire invulling van

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit Economie en Management A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven Artikel 32 Inschrijving voor cursussen. 3A

Nadere informatie

De onderwijs- en examenregeling

De onderwijs- en examenregeling De onderwijs- en examenregeling Algemeen In de onderwijs- en examenregeling (OER) wordt informatie gegeven over het onderwijs van een opleiding of een groep van opleidingen. Heeft de OER betrekking op

Nadere informatie

Ruimtelijke Ordening en Planologie Voltijd

Ruimtelijke Ordening en Planologie Voltijd Studiegids Bacheloropleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie Voltijd 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2014-2015

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2014-2015 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 27 januari 2014 Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op..2014 A. Nadere facultaire invulling

Nadere informatie

PVA Jaar 2. Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b

PVA Jaar 2. Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b PVA Jaar 2 Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b Inhoudsopgave blz. Voorblad - Inhoudsopgave 2 Plan van aanpak tweede jaar 3-4 Bijlage 1: Algemene domeincompetenties 5-6 (wat heb ik geleerd) Bijlage 2: Belangrijkste

Nadere informatie

Studiegids Bacheloropleiding Journalistiek 2015-2016. Studiegids. Bacheloropleiding. Journalistiek 2015-2016 1/114

Studiegids Bacheloropleiding Journalistiek 2015-2016. Studiegids. Bacheloropleiding. Journalistiek 2015-2016 1/114 Studiegids Bacheloropleiding Journalistiek 2015-2016 1/114 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 7 2 Inrichting van de opleiding 9 2.1 Beroepsprofiel... 9 2.1.1 Beroep... 9 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel... 9

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Studiegids. Associate Degree en Bacheloropleiding. Business Management Amersfoort. Voltijd 2012-2013

Studiegids. Associate Degree en Bacheloropleiding. Business Management Amersfoort. Voltijd 2012-2013 Studiegids Associate Degree en Bacheloropleiding Business Management Amersfoort Voltijd 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de

Nadere informatie

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies.

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies. III FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirectie op 14 maart 2016. Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 4 juli 2016. Deze versie treedt in werking op 1

Nadere informatie

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2016-2017 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Bouwtechnische Bedrijfskunde Voltijd 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Bouwtechnische Bedrijfskunde Voltijd 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde Voltijd 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Associate Degree Business Management Utrecht

Associate Degree Business Management Utrecht Studiegids Bacheloropleiding Business Management Utrecht Associate Degree Business Management Utrecht 2013-2014 Versie 1.2 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Communicatiesystemen Afstudeerrichting Bedrijfscommunicatie 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Communicatiesystemen Afstudeerrichting Bedrijfscommunicatie 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Communicatiesystemen Afstudeerrichting Bedrijfscommunicatie 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, januari 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de

Nadere informatie

Verkorte studiegids. Bacheloropleiding ACADEMISCHE LERARENOPLEIDING PRIMAIR ONDERWIJS (ALPO) 2013-2014

Verkorte studiegids. Bacheloropleiding ACADEMISCHE LERARENOPLEIDING PRIMAIR ONDERWIJS (ALPO) 2013-2014 Verkorte studiegids Bacheloropleiding ACADEMISCHE LERARENOPLEIDING PRIMAIR ONDERWIJS (ALPO) 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 3 2 Inrichting van

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Communicatiemanagement voltijd 2015-2016

Studiegids. Bacheloropleiding. Communicatiemanagement voltijd 2015-2016 Studiegids Bacheloropleiding Communicatiemanagement voltijd 2015-2016 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2015 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Algemene informatie

Algemene informatie Algemene informatie 2016-2017 BSA-regeling UITVOERINGSREGELING STUDIEADVIES BSA - TUA juni 2016 Aan de TUA geldt een bindend studieadvies. De Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW)

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Technische Bedrijfskunde 2014-2015

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Technische Bedrijfskunde 2014-2015 Studiegids Bacheloropleiding deeltijd Technische Bedrijfskunde 2014-2015 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2014 Studiegids Bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde Deeltijd 2014-2015 Inhoudsopgave

Nadere informatie

DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR

DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR DEEL B VAN DE ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING VAN DE BACHELOROPLEIDING ROEMEENSE TAAL EN CULTUUR 2015-2016 Deel B: opleidingsspecifiek deel 1. Algemene bepalingen Artikel 1.1 Begripsbepalingen Artikel 1.2

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. AD Eventmanager 2015-2016

Studiegids. Bacheloropleiding. AD Eventmanager 2015-2016 Studiegids Bacheloropleiding AD Eventmanager 2015-2016 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2015 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep...

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor pedagogiek van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief) Onderwijs- en examenregeling

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Business IT & Managment. Jaar 1 en Versie 1.1

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Business IT & Managment. Jaar 1 en Versie 1.1 Studiegids Bacheloropleiding deeltijd Business IT & Managment Jaar 1 en 2 2013-2014 Versie 1.1 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Studiegids bacheloropleiding deeltijd Business IT

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Financial Services Management 2013-2014. Versie 1.2

Studiegids. Bacheloropleiding. Financial Services Management 2013-2014. Versie 1.2 Studiegids Bacheloropleiding Financial Services Management 2013-2014 Versie 1.2 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Errata Studiegids Bedrijfskunde Flexibele Deeltijd

Errata Studiegids Bedrijfskunde Flexibele Deeltijd Errata Studiegids Bedrijfskunde Flexibele Deeltijd 2018-2019 Inhoudsopgave 1 Algemeen 3 2 Errata 4 2.1 Aanvulling artikel 2.2.4 Graden en titulatuur... 4 2.2 Aanvulling artikel 2.4.4. Profileringsruimte...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfskunde MER. Voltijd 2012-2013. Versie 1.2

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfskunde MER. Voltijd 2012-2013. Versie 1.2 Studiegids Bacheloropleiding Bedrijfskunde MER Voltijd 2012-2013 Versie 1.2 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Studiegids bacheloropleiding Bedrijskunde MER 2012-2013 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Civiele Techniek Voltijd 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Civiele Techniek Voltijd 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Civiele Techniek Voltijd 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl Voorwoord De Onderwijs-

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Communicatiemanagement voltijd 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Communicatiemanagement voltijd 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Communicatiemanagement voltijd 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, januari 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Associate degree Eventmanager 2012-2013

Studiegids. Associate degree Eventmanager 2012-2013 Studiegids Associate degree Eventmanager 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Studiegids Associate degree Eventmanager 2012-2013 2/132 Studiegids Associate degree Eventmanager

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Geodesie/Geo-informatica Duaal 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Geodesie/Geo-informatica Duaal 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Geodesie/Geo-informatica Duaal 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Bindend Studieadvies. student. uva.nl/ rechten

Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Bindend Studieadvies. student. uva.nl/ rechten m UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Faculteit der Rechtsgeleerdheid Bindend Studieadvies (BSA) 2018-2019 student. uva.nl/ rechten Het (negatief bindend) studieadvies Als je als voltijd bachelorstudent staat ingeschreven

Nadere informatie

Studiegids. Associate Degree opleiding. Intercedent 2013-2014. Versie 1.1

Studiegids. Associate Degree opleiding. Intercedent 2013-2014. Versie 1.1 Studiegids Associate Degree opleiding Intercedent 2013-2014 Versie 1.1 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Studiegids associate degree opleiding Intercedent 2013-2014 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend.

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend. Naam student: Studentnummer: Evaluatieformulier meewerkstage CE In te vullen door de bedrijfsbegeleider van de stage biedende organisatie voorafgaand aan het eindgesprek met de stagedocent. De stagiair

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Milieukunde Duaal 2014-2015

Studiegids. Bacheloropleiding. Milieukunde Duaal 2014-2015 Studiegids Bacheloropleiding Milieukunde Duaal 2014-2015 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2014 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep...

Nadere informatie

Bedrijfskunde (AVD) Bedrijfskunde MER (AVD) Financiële Dienstverlening (AVD)

Bedrijfskunde (AVD) Bedrijfskunde MER (AVD) Financiële Dienstverlening (AVD) Bedrijfskunde (AVD) 80074 Bedrijfskunde MER (AVD) 34139 Financiële Dienstverlening (AVD) 80038 Onderwijs- en Examenregeling AVD 17-18 deel B (opleidingsspecifiek) Academie voor Deeltijd Vastgesteld per

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) DEEL 1: AVANS GENERIEK

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) DEEL 1: AVANS GENERIEK ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) DEEL 1: AVANS GENERIEK 1 De inhoud van de Onderwijs- en Examenregelingen Hoofdstuk 1 ALGEMEEN 1.1 Algemene bepalingen 1 Avans Hogeschool kent, conform artikel 7.59. van

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Milieukunde (duaal)

Studiegids. Bacheloropleiding. Milieukunde (duaal) Studiegids Bacheloropleiding Milieukunde (duaal) 2016-2017 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2016 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding Pedagogiek. Voltijd 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding Pedagogiek. Voltijd 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Pedagogiek Voltijd 2013-2014 Hogeschool Utrecht, Utrecht, september 2013 Studiegids bacheloropleiding Pedagogiek Voltijd 2013-2014 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De opleiding Bedrijfskunde MER (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Steeds meer krijgen organisaties te maken met

Nadere informatie

Studiegids. Associate Degree Eventmanager 2013-2014

Studiegids. Associate Degree Eventmanager 2013-2014 Studiegids Associate Degree Eventmanager 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, januari 2013 Studiegids AD Eventmanager 2013-2014 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7

Nadere informatie

Regeling Bindend Studieadvies

Regeling Bindend Studieadvies Regeling Bindend Studieadvies 2015-2016 Deze regeling is een uitwerking van artikel 58 van de OER en beschrijft de procedures van het uitbrengen van het bindend studie advies tijdens het eerste studiejaar

Nadere informatie

Financiële Dienstverlening (AVD) Bedrijfskunde MER (AVD) Bedrijfskunde (AVD)

Financiële Dienstverlening (AVD) Bedrijfskunde MER (AVD) Bedrijfskunde (AVD) Financiële Dienstverlening (AVD) Bedrijfskunde MER (AVD) Bedrijfskunde (AVD) Onderwijs- en Examenregeling AVD 17-18 deel B (opleidingsspecifiek) Academie voor Deeltijd Vastgesteld per 9 juni 2017 Instemming

Nadere informatie

Studiegids bacheloropleiding CM deeltijd 2012-2013. Studiegids. Bacheloropleiding. Deeltijd 2012-2013 1/130

Studiegids bacheloropleiding CM deeltijd 2012-2013. Studiegids. Bacheloropleiding. Deeltijd 2012-2013 1/130 Studiegids Bacheloropleiding Deeltijd 2012-2013 1/130 2/130 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 6 2 Inrichting van de opleiding 8 2.1 Beroepsprofiel... 8 2.1.1 Beroep... 8 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfseconomie. Voltijd 2012-2013

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfseconomie. Voltijd 2012-2013 Studiegids Bacheloropleiding Bedrijfseconomie Voltijd 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Culturele en Maatschappelijke Vorming

Studiegids. Bacheloropleiding. Culturele en Maatschappelijke Vorming Studiegids Bacheloropleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Informatica 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Informatica 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding deeltijd Informatica 2013-2014 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep... 7 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Leraar Geschiedenis

Studiegids. Bacheloropleiding. Leraar Geschiedenis Studiegids Bacheloropleiding Leraar Geschiedenis 2017-2018 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2017 Studiegids bacheloropleiding Leraar Geschiedenis 2017-2018 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 4 2 De

Nadere informatie

De faculteit Communicatie en Journalistiek kent de volgende nadere regelgeving die een integraal onderdeel van de OER vormen:

De faculteit Communicatie en Journalistiek kent de volgende nadere regelgeving die een integraal onderdeel van de OER vormen: 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN FCJ A. Nadere facultaire invulling van enige artikelen uit de HU-OER Artikel 33 Inschrijving voor tentamens 1. Door zich in te schrijven voor een cursus, is de student

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Ruimtelijke Ordening en Planologie

Studiegids. Bacheloropleiding. Ruimtelijke Ordening en Planologie Studiegids Bacheloropleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie 2016-2017 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2016 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Financial Services Management. Voltijd 2012-2013

Studiegids. Bacheloropleiding. Financial Services Management. Voltijd 2012-2013 Studiegids Bacheloropleiding Financial Services Management Voltijd 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Toelating tot de opleiding

Toelating tot de opleiding DEEL 3: Toelating tot de opleiding Algemene bepaling De specifieke vooropleidingseisen van elke opleiding zijn vermeld op de website van Zuyd Hogeschool bij de informatie van de desbetreffende opleiding

Nadere informatie

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015

Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Studentenstatuut (opleidingsspecifiek deel) 2014-2015 Master leraar Algemene Economie Croho: 45275 deeltijd 1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Journalistiek 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Journalistiek 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Journalistiek 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, januari 2013 Studiegids bacheloropleiding Journalistiek 2013-2014 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit Economie en Management vastgesteld door de faculteitsdirectie op instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op A. Hieronder is voor zover van toepassing

Nadere informatie

Ruimtelijke Ordening en Planologie Voltijd

Ruimtelijke Ordening en Planologie Voltijd Studiegids Bacheloropleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie Voltijd 2014-2015 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2014 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Geodesie/Geo-informatica Voltijd

Studiegids. Bacheloropleiding. Geodesie/Geo-informatica Voltijd Studiegids Bacheloropleiding Geodesie/Geo-informatica Voltijd 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfseconomie 2013-2014. Versie 1.1

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfseconomie 2013-2014. Versie 1.1 Studiegids Bacheloropleiding Bedrijfseconomie 2013-2014 Versie 1.1 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Small Business & Retail Management

Studiegids. Bacheloropleiding. Small Business & Retail Management Studiegids Bacheloropleiding Small Business & Retail Management 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015 DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling bestaat uit

Nadere informatie

Studiegids. Associate Degree Kinderopvang. Pedagogiek, deeltijd 2012-2013

Studiegids. Associate Degree Kinderopvang. Pedagogiek, deeltijd 2012-2013 Studiegids Associate Degree Kinderopvang Pedagogiek, deeltijd 2012-2013 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2012 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids bacheloropleiding Elektrotechniek - Propedeuse

Studiegids bacheloropleiding Elektrotechniek - Propedeuse Studiegids Bacheloropleiding Elektrotechniek - Propedeuse 2012-2013 1/105 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep... 7 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel...

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen. Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Bachelor Theologie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen. Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Bachelor Theologie ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologe en Religiewetenschappen Deel 2 (opleidingsspecifiek deel): Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Bouwkunde Duaal 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Bouwkunde Duaal 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Bouwkunde Duaal 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1

Nadere informatie

Studiegids Bacheloropleiding Logopedie 2015-2016. Studiegids. Bacheloropleiding. Logopedie 2015-2016

Studiegids Bacheloropleiding Logopedie 2015-2016. Studiegids. Bacheloropleiding. Logopedie 2015-2016 Studiegids Bacheloropleiding Logopedie 2015-2016 Studiegids Bacheloropleiding Logopedie 2015-2016 Hogeschool Utrecht, Utrecht, juli 2015 Studiegids Bacheloropleiding Logopedie 2015-2016 Inhoudsopgave 1

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfskunde MER 2013-2014. Versie 1.1

Studiegids. Bacheloropleiding. Bedrijfskunde MER 2013-2014. Versie 1.1 Studiegids Bacheloropleiding Bedrijfskunde MER 2013-2014 Versie 1.1 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding 2014-2015 COMMUNICATIESYSTEMEN, AFSTUDEERRICHTING DIGITALE MEDIA EN COMMUNICATIE

Studiegids. Bacheloropleiding 2014-2015 COMMUNICATIESYSTEMEN, AFSTUDEERRICHTING DIGITALE MEDIA EN COMMUNICATIE Studiegids Bacheloropleiding COMMUNICATIESYSTEMEN, AFSTUDEERRICHTING DIGITALE MEDIA EN COMMUNICATIE 2014-2015 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep...

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Deze versie treedt in werking op 1 september 2013 en vervangt alle voorgaande versies.

Deze versie treedt in werking op 1 september 2013 en vervangt alle voorgaande versies. III FACULTEIT Maatschappij & Recht vastgesteld door de faculteitsdirectie op 26-02-2013 instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op. 2013. Deze versie treedt in werking op 1 september 2013 en

Nadere informatie

ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW

ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW ASSESSMENTS VAN DE BACHELOR LGL en GPW FHTL, UTRECHT 2017-2018 Inhoudsopgave INLEIDING 3 PROPEDEUSE- ASSESSMENT 4 TOELATINGSEISEN VOOR HET ASSESSMENT: 4 INHOUD VAN HET PORTFOLIO 4 OPMERKINGEN 5 HOOFDFASE-

Nadere informatie

Programma van toetsing

Programma van toetsing Programma van toetsing Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we ons programma van toetsing ontworpen. Het programma van toetsing is gevarieerd en bevat naast kennistoetsen en beoordelingen

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. International Business and Languages 2013-2014. Versie 1.2

Studiegids. Bacheloropleiding. International Business and Languages 2013-2014. Versie 1.2 Studiegids Bacheloropleiding International Business and Languages 2013-2014 Versie 1.2 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Farmakunde 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Farmakunde 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Farmakunde 2013-2014 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep... 7 2.1.2 Uitwerking van beroepsprofiel... 7 2.1.3 Competenties

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Civiele Techniek (duaal)

Studiegids. Bacheloropleiding. Civiele Techniek (duaal) Studiegids Bacheloropleiding Civiele Techniek (duaal) 2016-2017 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, juli 2016 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Electronic Engineering and Design. Duaal 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Electronic Engineering and Design. Duaal 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Electronic Engineering and Design Duaal 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, januari 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 6 2 Inrichting van de opleiding 8 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit Economie en Management Vastgesteld door de faculteitsdirectie op 12 februari 2014 Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op A. Hieronder is voor

Nadere informatie

Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek (Life Sciences)

Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek (Life Sciences) Studiegids Bacheloropleiding Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek (Life Sciences) Deeltijd 2014-2015 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1 Beroep...

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Pedagogiek 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding deeltijd. Pedagogiek 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding deeltijd Pedagogiek 2013-2014 Studiegids bacheloropleiding Pedagogiek deeltijd 2013-2014 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

Studiegids bacheloropleiding Propedeutische Fase Social Work voltijd 2013-2014

Studiegids bacheloropleiding Propedeutische Fase Social Work voltijd 2013-2014 Studiegids bacheloropleiding Propedeutische Fase Social Work voltijd 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Propedeutische Fase Social Work 2013-2014 1/137 Studiegids bacheloropleiding Propedeutische Fase

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

BASISGEGEVENS. Naam. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie

BASISGEGEVENS. Naam. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie 1 BASISGEGEVENS Soort aanvraag: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Bouwkunde Voltijd 2013-2014

Studiegids. Bacheloropleiding. Bouwkunde Voltijd 2013-2014 Studiegids Bacheloropleiding Bouwkunde Voltijd 2013-2014 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel... 7 2.1.1

Nadere informatie

Studiegids. Bacheloropleiding. Logistiek & Economie 2013-2014. Versie 1.1

Studiegids. Bacheloropleiding. Logistiek & Economie 2013-2014. Versie 1.1 Studiegids Bacheloropleiding Logistiek & Economie 2013-2014 Versie 1.1 Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, september 2013 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding 7 2.1 Beroepsprofiel...

Nadere informatie