Participeren inv. nr. 1

Transcriptie

1 Participeren inv. nr. 1 Bron In het octrooi van 1602 waarmee de VOC werd opgericht, is ook de financiering van de VOC geregeld. Alle inwoners van de Republiek mochten een aandeel VOC kopen dat voor een periode van 10 jaar in bezit bleef van de Compagnie.

2 Transcriptie X. Alle Ingesetenen van dese geunieerde Provincien sullen vermogen in dese Compaignie te participeren met soo weynige ende veele penningen als het henluyden sal gelieven dan off het gebuerde datter meer penningen werdden aengeboden ofte gepresenteert dan die navigatie wel soude vereysschen sullen die ghene die inde Compaignie hebben meer als derttich duysent guldens moeten naer rate ende proportie hun Capitael verminderen omme anderen plaetze te geven. Hertaling: X. Alle ingezetenen van deze geünieerde provincies zullen in deze Compagnie mogen participeren met zo weinig of zoveel geld als het hen zal believen. En mocht het gebeuren dat er meer geld wordt aangeboden of gepresenteerd dan de scheepvaart vereist, dan zullen diegenen die in de Compagnie meer dan dertigduizend guldens hebben naar rato van hun kapitaal verminderen om anderen plaats te geven

3 Aandelenboek invt.nr scan 36 Bron In aandelenboeken werd bijgehouden wie hoeveel geld had ingelegd. De naam, het bedrag en een handtekening om de participatie mee te bevestigen werden genoteerd. Soms wordt ook het beroep van de participant bijgeschreven. Dit is een pagina uit het aandelenboek van de kamer van Amsterdam waarin de participanten tussen 1602 en 1613 genoteerd staan.

4 Transcriptie Ick Jerrit Dirck s(oon) teeckenen voor Wilm van vuers(ijde) muntmeester tot Leewaerde achter volgende zijn missive van 18 Augustij anno 1602 oude stijll de somme van vijff ende vijftich duijsent gul(den) den 31 augustij a(nno) 1602 Ick Francoijs pelgroms Jans(oon) belove te betaelen ende op te 300 brengen op conditie vooren verhaelt de somme van drie hondert gul(den) in dato als boven Francois pelgroms Jansoons Ick Jan andries(oon) de Jacques belove op te brengen in dese comp(tor) op de voorhaelde conditie voor Jan Antonij Jans (soon) van hamborch achtien hondert gul(den) voor Jan soons van Haerlem twaelffhondert gul(den) in dato voors Jan Andries de Jacques Ick Anthonij treits belove op te brengen in dese comp(tor) op de 600 voorhaelde conditie ses hondert gul(den) in dato als boven A: Trits Ick Grietgen dirkx dochter de meijt van de burgemeesters 60 boom belove op te brengen op conditie verhaelt de somme van sestich gul(den) in dato als boven X Ick Giert Jacobs dochter belove op te brengen op de conditie verhaelt voor Elbert cornelis s(oon) de somme van drieduijsent gul(den) in dato als boven Giert Jacops Hertaling Ik, Jerrit Dirkzoon teken voor Wilm van [teken] muntmeester in Leeuwarden zoals in zijn brief van 18 augustus 1602 geschreven was, het bedrag van vijf en vijftigduizend gulden. Op 31 augustus Ik Francoijs Pelgroms Janszoon beloof het bedrag van drie honderd gulden te betalen. Op dezelfde datum als hierboven. Francoijs Pelgroms Janszoon Ik Jan Andrieszoon de Jacques beloof met dit schrijven op wens van Jan Antonij Janszoon van Hamburg achttienhonderd gulden te betalen en voor Janszoon van Haarlem twaalfhonderd gulden. Op dezelfde datum als hierboven. Jan Andries de Jacques Ik Antonij Treits beloof met dit schrijven op bovenstaande voorwaarde zeshonderd gulden. Op dezelfde datum als hierboven. A. Trits Ik Grietgen Dirkx dochter van de burgemeesters meid, beloof op bovenstaande voorwaarde zestig gulden te betalen. Op dezelfde datum als hierboven. X Ik Giert Jacobs dochter beloof op bovenstaande voorwaarden voor Elbert Corneliszoon de som van drieduizend gulden. Op dezelfde datum als hierboven. Giert Jacobs

5 Onderzoek met deze bronnen In het octrooi is te lezen wat de Staten Generaal voor ogen had rond de participatie. De regels voor participatie en wie er mocht participeren staat beschreven in het document. Let ook op de laatste deel van het artikel. Wat zou het doel zijn geweest van deze opmerking? In het aandelenboek is vervolgens te lezen wie voor welk bedrag een deel van de VOC kocht. Soms staat het beroep van de persoon erbij waardoor de positie en het te besteden bedrag duidelijk wordt. Daarnaast kunnen verhoudingen binnen de Republiek duidelijk worden gemaakt: zo krijgt op deze pagina van het aandelenboek de meid van de burgemeester een aandeel in de VOC. Ook is het mogelijk om te zien wie er in de Republiek geletterd was en wie niet. Let bijvoorbeeld eens op de ondertekening van Grietgen. Meer informatie Hoeveel de investeringen in de VOC nu waard zijn, is terug te rekenen met de omrekentool van het IISG. Die rekent de guldens van de Republiek om naar de waarde die de euro nu heeft. Het woordenboek van het Instituut voor de Nederlandse Taal heeft een woordenboek voor 15 e eeuwse woorden. In het VOC-Glossarium worden woorden die bij de VOC gebruikt werden verduidelijkt. Meer uit de bronnenbox Meer informatie over de koop van aandelen is te vinden onder het kopje speculeren.