Vlaamse organisatie met terreinwerking voor seksuele gezondheid bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten

Transcriptie

1 Vlaamse organisatie met terreinwerking voor seksuele gezondheid bij Subsaharaanse Afrikaanse migranten Voorstel jaarplan

2 Aangepaste versie van 9 juni 2011 Het gedetailleerde jaarplan 2012 werd opgesteld door: Jasna Loos Dr. Lazare Manirankunda Dr. Christiana Nöstlinger Monique Ceulemans (administratie) Prof. Maria Laga (supervisie) HIV- SAM Project Eenheid HIV/SOA epidemiologie en bestrijding Instituut voor Tropische Geneeskunde 2

3 Inhoudstafel Inleiding...4 RG 1: Het aanbieden van informatie, documentatie en advies Informeren SAM- doelgroep over seksuele gezondheid, hiv- preventie en de bestaande dienstverlening Informeren professionele intermediairs over cultuursensitieve HIV/SOA- preventie en - zorg en de bestaande dienstverlening Informeren van de Vlaamse overheid en op vraag deelnemen aan werkgroepen en vergaderingen Informeren van de algemene bevolking...5 RG 2: Ontwikkelen methodieken en materialen met betrekking tot gezondheidsbevordering en ziektepreventies, specifiek gericht op SAM Het wetenschappelijk onderbouwd ontwikkelen, valideren, optimaliseren en actualiseren van concepten, methodieken en werkinstrumenten a. Cultuursensitieve begeleiding van seropositieve SAM b. Haalbaarheidsstudie proactief hiv- testen en counselen (PATC)...7 RG 3: Implementeren methodieken en materialen bij SAM Positieve preventie a. Patiëntengroepen b. Seksuele risicoreductie counseling (CISS) Promotie hiv- testen en counselen a. Outreach activiteit: Laagdrempelig hiv- testen en counselen b. Promotie proactief hiv/soa testen en counselen (PATC) Stigmareductie, promotie van de seksuele gezondheid en primaire preventie a. Sleutelorganisaties: Preventief advies geven aan de doelgroep...11 en hen informeren over/ toe leiden naar de bestaande hulpverlening Opzetten en bevorderen van samenwerking met relevante actoren...14 Budget

4 Inleiding Het HIV- SAM Project wil antwoorden op de oproep van het Vlaamse Ministerie van Volksgezondheid voor het sluiten van een beheersovereenkomst met een Vlaamse organisatie met terreinwerking op vlak van seksuele gezondheid bij Subsaharaanse Afrikaanse Migranten (SAM). Ter ondersteuning van onze kandidatuur doen wij naast een voorstel tot beleidsplan voor de komende vijf jaar een voorstel voor een jaarplan voor het eerste werkingsjaar, Deze gedetailleerde planning geeft een overzicht van de activiteiten volgens de door het agentschap voorgeschreven resultaatsgebieden. Dit jaarplan sluit nauw aan bij het 5 jarige beleidsplan maar concretiseert de activiteiten voor Om herhaling te voorkomen, verwijzen we voor een uitgebreidere beschrijving van de activiteiten, hun objectieven en lange termijn visie, naar het beleidsplan. Consistent met 2011 ligt het zwaartepunt van de activiteiten in 2012 nog op de promotie van hiv- testen en counselen, zowel op gemeenschapsniveau als het niveau van de gezondheidszorg. Daarnaast worden voorbereidingen getroffen voor de versterkte focus op positieve preventie, die in de komende 5 jaar zal worden uitgewerkt. Het HIV- SAM Project streeft in de komende 5 jaar naar schaalvergroting wat de geografische verspreiding van de activiteiten betreft. Omdat we de budgettaire middelen zo efficiënt mogelijk willen inzetten, leggen we de focus op de grootsteden omdat daar de meerderheid van de SAM wonen, werken en/of komen voor hun sociale contacten. Op het niveau van de gemeenschappen zullen de hiv- preventienetwerken versterkt worden door sleutelorganisaties. In 2012 zullen we deze herstructurering opstarten in de provincies Antwerpen en Oost- Vlaanderen en vanaf 2013 geleidelijk uitbreiden naar Vlaams- Brabant. De activiteiten die door sleutelorganisaties, hiv- preventienetwerken en door het project zelf geïmplementeerd worden, staan weliswaar open voor SAM afkomstig uit geheel Vlaanderen. De sensibilisatie van de hele gemeenschap omtrent seksuele gezondheid, hiv en hiv- testen zal steeds verzekerd blijven. RG 1: Het aanbieden van informatie, documentatie en advies 1. Informeren SAM-doelgroep over seksuele gezondheid, hivpreventie en de bestaande dienstverlening Informeren van de algemene SAM-gemeenschappen zal in 2012 door de preventiewerkers van de sleutelorganisaties (RG 3.3.a.) gebeuren binnen de interventie laagdrempelig hiv- testen en counselen in gemeenschapssettings (RG 3.2.a.). Hierbij zullen de SAM niet enkel geïnformeerd worden over het belang van hiv- testen maar ook over seksuele gezondheid en de bestaande test- en zorgfaciliteiten. Door de versterkte focus op positieve preventie zal in 2012 de doelgroep van SAM die leven met hiv zowel in de patiëntengroepen (RG 3.1.a.) als in de CISS- interventie (Seksuele Risicoreductie Counseling) (RG 3.1.b.) geïnformeerd en geadviseerd worden over leven met hiv, seksuele gezondheid, seksuele risicoreductie en de bestaande hiv- specifieke dienstverlening. 4

5 Indicatoren, tijdslijnen & evaluatiemethoden Zie 3.1.a., 3.1.b., 3.2.a. & 3.3.a. 2. Informeren professionele intermediairs over cultuursensitieve HIV/SOA- preventie en -zorg en de bestaande dienstverlening Net als in voorgaande jaren, zullen in 2012 professionele intermediairs, werkzaam in de hiv-sector, geïnformeerd en geadviseerd worden over cultuursensitieve zorg. Zo zullen we antwoorden op individuele vragen van ARC- medewerkers met betrekking tot moeilijke casussen. Ook zullen we presentaties geven op gelegenheden waar veel ARC- medewerkers en zorgverleners uit de hiv- sector of andere medisch- sociale dienstverleners samenkomen, zoals de ARC- dagen, avondcursussen op het ITG, enz. Daarnaast zullen we op vraag van ARC s advies en steun aanbieden met betrekking tot het opstarten van patiëntengroepen (RG 2.1.a.) en de CISS- interventie (RG 3.1.b.). Professionele intermediairs uit de gezondheidssector zullen geïnformeerd en gesensibiliseerd worden over proactief hiv- testen en counselen (RG 3.2.b.). Indien relevant zal dit via de media gebeuren. Indicatoren, tijdslijnen & evaluatiemethoden Zie 2.1.a.,3.1.b. & 3.2.b. 3. Informeren van de Vlaamse overheid en op vraag deelnemen aan werkgroepen en vergaderingen Het HIV- SAM Project rapporteert op jaarlijkse basis over zijn activiteiten en de projectvoortgang aan het agentschap. Indien er specifieke vragen zijn, zoals de vraag om deel te nemen aan werkgroepen en vergaderingen, zal het team hierop ingaan. 4. Informeren van de algemene bevolking Om zowel de media, vrijwillige en professionele intermediairs en de SAM- gemeenschappen in te lichten over het HIV- SAM Project, zijn activiteiten en zijn expertise zullen we in 2012 onze website voortdurend actualiseren. Informeren via de media zal vooral op vraag of in navolging van specifieke evenementen gebeuren (vb. promotie van PATC, presentaties over cultuursensitieve zorg, etc.). Indicatoren Aantal bezoekers website Aantal en soort interventies naar de media toe Tijdslijnen 5

6 Doorlopend van januari tot december 2012 Evaluatiemethoden Monitoring Feedback van de sleutelfiguren over de handleiding RG 2: Ontwikkelen methodieken en materialen met betrekking tot gezondheidsbevordering en ziektepreventies, specifiek gericht op SAM 1. Het wetenschappelijk onderbouwd ontwikkelen, valideren, optimaliseren en actualiseren van concepten, methodieken en werkinstrumenten 1.a. Cultuursensitieve begeleiding van seropositieve SAM Binnen de interventie cultuursensitief begeleiden van seropositieve SAM voorziet het beleidsplan de komende 5 jaar activiteiten voor hiv- positieve patiënten evenals voor hun hulpverleners. De specifieke activiteiten voor de patiënten zullen pas in 2013 van start gaan met het ontwikkelen van workshopmodules om nieuwe patiënten te ondersteunen in het omgaan met hun diagnose en, in een latere instantie, te antwoorden op hun specifieke seksuele en reproductieve noden. Voor hun hulpverleners zullen we in 2012 indien hier vraag naar is vanuit de ARC s, het opstarten van patiëntengroepen op ARC s bevorderen en ondersteunen. Hiervoor zullen we het draaiboek voor het oprichten van patiëntengroepen, dat deel uitmaakt van de Sensoa counselingmap Handleiding seksuele counseling voor heteroseksuelen met hiv, verder verfijnen en aanpassen, zodat het als zelfstandig document kan worden gebruikt. Indien er een vraag naar vorming over patiëntengroepen voor SAM komt, zullen we vorming op maat aanbieden om dit proces op te starten en te begeleiden. Indicatoren Het draaiboek is verfijnd Indien er vraag is, is de vorming op maat ontwikkeld Tijdslijnen 2012: Aanpassen van het draaiboek voor het oprichten van zelfhulpgroepen Evaluatiemethoden Monitoring Procesevaluatie Referentie beleidsplan 1.2.a. Cultuursensitieve begeleiding van SAM die leven met hiv, 6

7 1.b. Haalbaarheidsstudie proactief hiv-testen en counselen (PATC) Ter voorbereiding van de promotie van proactief hiv- testen en counselen (PATC) zal in de loop van 2012 een haalbaarheidsstudie afgerond worden. In 2011 worden samen met sleutelfiguren uit laagdrempelige zorgdiensten, gefrequenteerd door SAM (o.a. Dokters van de Wereld, Wijkgezondheidscentra, Geneeskunde voor het Volk, medische diensten Fedasil, het Rode Kruis en OCMW- ziekenhuizen) de ondersteunende documenten verfijnd. Meer concreet zullen deze sleutelfiguren PATC toepassen en hierbij de verder ontwikkelde handleiding i volgen. Op basis van hun feedback zal de handleiding worden aangepast om de gebruiksvriendelijkheid te verhogen en zo concreet mogelijk in te spelen op de concrete realiteit van artsen. Indicatoren Ondersteunende handleiding is verfijnd De ondersteunende handleiding is wetenschappelijk onderbouwd en voldoet aan de praktische noden van artsen Aantal overlegmomenten met sleutelfiguren Tijdslijnen Juni 2012: Afwerking haalbaarheidsstudie, de handleiding is verfijnd Referentie beleidsplan 2.2.b. Promotie van proactief hiv- testen en counselen (PATC) RG 3: Implementeren methodieken en materialen bij SAM 1. Positieve preventie 1.a. Patiëntengroepen In 2012 zal het HIV- SAM Project de patiëntengroepen blijven faciliteren. Dit zal gebeuren door een professioneel team voor de thematische sessies (over kinder-, partnerwens, therapietrouw, sport of een ander thema, afhankelijk van de noden van de patiënt). De sociale activiteiten zullen autonoom door leden van de groep zelf worden georganiseerd. Aanvullend wordt in samenwerking met Sensoa een patiëntenweekend georganiseerd. Op vraag van ARC s zullen we advies en steun aanbieden om patiëntengroepen op te starten. Het draaiboek, dat we hiervoor ontwikkeld hebben, biedt ondersteuning (zie RG2.1.a.). Indicatoren Het aantal vergaderingen van de patiëntengroepen 6 informatiesessies (geleid door professionele medewerkers) Het aantal deelnemers per sessie i De handleiding Proactief HIV- testen en counselen voor Subsaharaanse Afrikaanse migranten in Vlaanderen en het fact sheet HIV/AIDS bij Afrikanen in België. Epidemiologische gegevens zijn beschikbaar op onze website > home > nieuws > presentaties en documenten 7

8 Het lotgenotenweekend is georganiseerd Het aantal deelnemers aan het lotgenotenweekend De activiteiten dragen bij tot de reductie van het zelfstigma van de patiënten De activiteiten verhogen de zelfzorgcapaciteiten van de patiënten De activiteiten voldoen aan de noden en behoeften van de patiënten De patiënten zijn tevreden over de activiteiten Tijdslijnen Januari - December 2012: Permanent organiseren van patiëntengroepen Oktober 2012: Jaarlijks lotgenotenweekend (in samenwerking met Sensoa). Evaluatiemethoden Monitoren activiteiten Feedback groepsleden op thematische vergaderingen Aantal autonoom georganiseerde activiteiten van de groep Feedback deelnemers aan lotgenotenweekend Referentie beleidsplan 1.2.b. Patiëntengroepen 1.b. Seksuele risicoreductie counseling (CISS) De studie om de effectiviteit van de CISS counselinginterventie aan te tonen, zal in juni 2012 binnen het kader van een Europees project (Europsupport 6) afgerond worden. Wanneer deze positief wordt afgesloten, zal CISS in het reguliere psychosociale aanbod van het ARC- ITG opgenomen worden. SAM die leven met hiv en belang hebben bij een seksuele risicoreductie counseling zouden dan door hun arts of sociaal verpleegkundige naar het counselingprogramma doorverwezen kunnen worden en eraan deelnemen. Indicatoren Het aantal hiv- positieve SAM die aan de interventie deelnemen De tevredenheid over de interventie en de subjectieve perceptie van de patiënten over de relevantie van de interventie (vb. intentie om hun gedrag te veranderen en vaker condooms te gebruiken) Het aantal patiënten dat na afronden van de volledige interventie een positievere houding innemen t.o.v. condoomgebruik dan voor de interventie (attitudeverandering) Tijdslijnen Juli - december 2012: CISS wordt aangeboden aan SAM in het ARC- ITG Evaluatiemethoden Vragenlijst: om CISS procesmatig en naar impact te evalueren (fase 6 en 7 van het PRECEDE- PROCEED model) zullen de patiënten een vragenlijst invullen die naar hun risicogedrag en diens determinanten peilt. Dit 8

9 wordt gedaan met een basismeeting vóór de counseling en een effectmeeting erna. Daarnaast zal ook hun tevredenheid over de interventie bevraagd worden. Referentie beleidsplan 1.2.c. Seksuele risicoreductie counseling 2. Promotie hiv-testen en counselen 2.a. Outreach activiteit: Laagdrempelig hiv-testen en counselen De interventie laagdrempelig hiv- testen en counselen gaat in 2012 van start in de provincie Antwerpen (waarna in 2013 en 2014 de provincies Vlaams Brabant en Oost- Vlaanderen volgen). Concreet zullen via de sleutelorganisaties (zie 3.a.) preventiewerkers gerekruteerd worden. Zij zullen een opleiding van 12 uur krijgen en zullen in de loop van het jaar ongeveer 6 socioculturele evenementen van Afrikaanse organisaties, 2 Afrikaanse cafés, 2 internetcafés, 4 lessen van PINA en 2 kerken bezoeken om aan de aanwezigen hiv- speekseltesten aan te bieden. Hierbij zal extra aandacht besteedt worden aan aanvullende informeren over seksuele gezondheid en de bestaande zorgverleningdiensten. Geïnteresseerden kunnen dan naar keuze ter plaatse of thuis zelf de test uitvoeren (door het staafje enkele seconden tegen de binnenzijde van de wang te wrijven). Naargelang de voorkeur van de deelnemer kan hij/zij de test teruggeven aan de preventiewerker of per post terugsturen naar het labo ter analyse. Een voorbereidend onderzoek zal in 2011 uitwijzen wat de meest gepaste manier is om de testresultaten mee te delen. Hierbij is het essentieel dat hiv- positieve testresultaten met de nodige professionele omkadering meegedeeld worden. Om een beter inzicht te krijgen in het aantal niet gediagnosticeerde hiv- infecties in Vlaanderen en de hiermee gepaard gaande socio- economische en relationele indicatoren zal het testpakket een korte vragenlijst met sociodemografische en gedragsindicatoren omvatten. Indicatoren Opleidingspakket voor preventiewerkers ontwikkeld Het opleidingspakket is wetenschappelijk onderbouwd Het opleidingspakket voldoet aan de noden van de preventiewerkers De preventiewerkers in de provincie Antwerpen zijn tevreden over de opleiding Aantal opgeleide preventiewerkers in de provincie Antwerpen 16 plaatsen werden bezocht om speekseltesten aan te bieden. Minimum 80 testen werden verdeeld De preventiewerkers voelen zich voldoende ondersteund in het sensibiliseren rond hiv- testen Aantal SAM die zijn status kent (opgehaalde resultaten) Aantal vragenlijsten binnengebracht Aantal verdeelde informatiematerialen SAM die positieve testen, werden cultuursensitief opgevangen en naar de gepaste diensten doorverwezen 9

10 Tijdslijnen Januari- Maart: Training Maart- December: outreach testen Evaluatiemethoden Monitoring activiteiten (fase 6, PRECEDE- PROCEED model) Evaluatietraining door preventiewerkers (fase 7, PRECEDE- PROCEED model) Constante feedback preventiewerkers over outreach activiteiten (fase 7, PRECEDE- PROCEED model). Referentie beleidsplan 2.2.a. Laagdrempelig hiv- testen en counselen in Afrikaanse gemeenschapssettings 2.b. Promotie proactief hiv/soa testen en counselen (PATC) Na het afronden van de haalbaarheidsstudie (RG 2.1.b.) zal in de tweede helft van 2012 overgegaan worden tot het promoten van PATC. We zullen ons daarbij eerst richten op de provincie Antwerpen (in 2013 en 2014 volgen de provincies Vlaams Brabant en Oost- Vlaanderen). Hier zullen we verder de laagdrempelige zorgdiensten, de opvangcentra en de grootstedelijke ziekenhuizen, huisartsen en gynaecologen sensibiliseren door samen te werken met hun koepelorganisaties en hun overleg/bijscholingsmomenten te bezoeken. Indicatoren Het aantal nieuw gecreëerde samenwerkingsverbanden met zorgverstrekkers Aantal sensibilisatiemomenten en opkomst De sensibilisatiemomenten voldoen aan de noden van de doelgroep Aantal verdeelde PATC- handleidingen Tijdslijnen Omdat we rekening dienen te houden met de beschikbaarheid van de koepelorganisaties en de geboekte vooruitgang is de voorgestelde tijdslijn enkel tentatief: Juli - December 2012: Start sensibiliseren laagdrempelige zorgdiensten, opvangcentra, grootstedelijke ziekenhuizen, huisartsen en gynaecologen in de provincie Antwerpen Evaluatiemethoden Monitoren van sensibilisatieactiviteiten (aantal overlegmomenten, aantal sensibilisatieactiviteiten, aantal deelnemende artsen, enz.) (fase 6, PRECEDE- PROCEED model) Referentie beleidsplan 2.2.b. Promotie van proactief hiv- testen en counselen (PATC) 10

11 3. Stigmareductie, promotie van de seksuele gezondheid en primaire preventie 3.a. Sleutelorganisaties: Preventief advies geven aan de doelgroep en hen informeren over/ toe leiden naar de bestaande hulpverlening In de voorbije jaren werkte het HIV- SAM Project met hiv- preventienetwerken van gemeenschapsleiders in de provincie Antwerpen en Oost- Vlaanderen. Om het bereik van het project te verhogen en de terreinwerking te versterken, willen we het middenveld van SAM- organisaties versterken en responsabiliseren. Concreet betekent dit dat we vanaf 2012 de hiv- preventienetwerken versterken door sleutelorganisaties. Sleutelorganisaties De sleutelorganisaties zijn qua nationaliteit en woonplaats een afspiegeling van de doelgroep en zullen bijgevolg elk een specifieke achterban bereiken. Zij zullen gelijkaardige Afrikaanse organisaties aansturen en voor deze groep het aanspreekpunt voor hiv- preventieactiviteiten vormen. Eén sleutelorganisatie zal bijgevolg verschillende organisaties en geëngageerde leiders vertegenwoordigen, wat het bereik van het project moet verhogen en aansturing moet vereenvoudigen. De sleutelorganisaties werken met vrijwilligers. Deze methodiek zal ons in staat stellen aan schaalvergroting te doen en een groter doelpubliek te bereiken. We kunnen zo meer SAM bereiken dan wanneer een beperkt aantal preventiewerkersop het terrein operationeel zouden zijn. Aangezien we sleutelorganisaties selecteerden die reeds lang met het HIV- SAM Project samenwerken en aldus veel ervaring hebben op het preventieterrein, hebben we vertrouwen dat deze methodiek succesvol zal zijn. De sleutelorganisaties zullen van het HIV- SAM Project een adequate vorming krijgen en continue begeleid worden. Het HIV- SAM Project hun activiteiten nauwgezet opvolgen en instaan voor de kwaliteit van de georganiseerde preventieactiviteiten. Aangezien deze herstructureringen in 2012 beginnen, zal de nodige tijd voorzien worden om deze overgang te begeleiden, voornamelijk in termen van aantal overlegmomenten en een aanvullende opleiding. We willen hierbij evolueren naar driemaandelijkse vergaderingen met de sleutelorganisatie en één jaarlijkse met alle organisaties die ze vertegenwoordigen. Dit komt overeen met de huidige hiv- preventienetwerken, maar het is ook de bedoeling nieuwe actoren op te nemen om de schaalvergroting van de terreinactiviteiten (informeren van de primaire doelgroep, condoomdistributie, medewerking verlenen aan interventies). De sleutelorganisaties zullen een belangrijke rol spelen in het rekruteren en mobiliseren van nieuwe organisaties en vrijwilligers. Begin 2012 zullen de huidige bestaande preventienetwerken ook geïnformeerd worden over deze organisatorische veranderingen om het nodige draagvlak te creëren. Gedurende 2012 zal de doelgroep blijvend geïnformeerd worden over hiv en seksuele gezondheid. De sleutelorganisaties leveren een cruciale bijdrage aan de interventies die door het HIV- SAM Project- team verzorgd worden, meer concreet aan de implementatie van de laagdrempelig hiv- testen en counselen interventie die voor een groot deel via de sleutelorganisaties zal verlopen (zie 2.a). De sleutelorganisaties zullen volgende opdrachten en taken hebben : 11

12 Deelname aan opleidings- en vormingsactiviteiten. Beheren en distribueren van promotie- en preventiemateriaal, bijvoorbeeld op grote en kleine socioculturele evenementen. Minstens twee preventieacties per maand te organiseren. Werken samen met de bestaande hiv- preventienetwerken inzake hiv- preventie en promotie van hiv testen, promotie van Helpcenter- ITG voor hiv testen. Steunen nieuwe preventie interventies en verzekeren de participatie van de doelgroep tijdens het ontwikkelen en implementeren van deze interventies. Rapporteren (inhoudelijk en financieel) over de georganiseerde activiteiten. Om deze taken te kunnen uitvoeren, zal het HIV- SAM Project de werking van de sleutelorganisaties adequaat ondersteunen, zowel door opleiding en coaching als door het ter beschikking stellen van een infrastructuur, die de terreinwerking mogelijk maakt: Administratieve en financiële ondersteuning: Elke sleutelorganisatie zal een kantoor hebben, waar ze voor de vrijwilligers bereikbaar zijn. Hiervoor wordt er slechts een beperkte bijdrage voorzien, omdat de sleutelorganisaties niet uitsluitend voor het HIV- SAM Project werken (zie gedetailleerd budget). Coördinatie, monitoring en evaluatie: Het HIV- SAM Project zal de activiteiten die door de sleutelorganisaties geïmplementeerd worden, coördineren, regelmatige monitoring en alzo de kwaliteit bewaken. Dit gebeurt door de (drie)maandelijkse vergaderingen, persoonlijke overlegmomenten en wekelijkse follow- up per e- mail en telefoon. Opleiding en vorming: om de samenwerking op te starten, wordt begin 2012 een vorming van drie dagen met alle vrijwilligers van de sleutelorganisaties georganiseerd. We zullen de nieuwe werking bespreken, mogelijke knelpunten en oplossingen behandelen en een gedetailleerde planning van de activiteiten opmaken. Supervisie en coaching: De sleutelorganisaties zullen de nodige individuele begeleiding krijgen, met als doel om ze te professionaliseren (zie ook coördinatie en monitoring). Beschikbaar stellen van preventie- en promotiemateriaal: Het HIV- SAM project stelt het nodige preventie- en promotiemateriaal ter beschikking aan de sleutelorganisaties, het stockeren zal in de lokalen van de sleutelorganisaties gebeuren (zie ook bijdrage infrastructuur). We beginnen in 2012 met het opleiden en implementeren van een samenwerking met de sleutelorganisaties zoals hierboven beschreven. Gezien de bestaande contacten en netwerken starten we in de provincies Antwerpen en Oost- Vlaanderen met telkens drie organisaties en breiden na 2012 geleidelijk aan uit naar een derde provincie,vlaams Brabant, rekening houdend met de ervaringen van het eerste jaar. In de provincie Antwerpen hebben we volgende drie organisaties voor de samenwerking uitgekozen: STOP vzw, Bilenge en ACASIA. STOP en Bilenge hebben vooral de Congolese gemeenschap als doelpubliek, ACASIA de Kameroenese gemeenschap. Bilenge richt zich vooral op jongeren en jongvolwassenen. In Oost- Vlaanderen zijn werden volgende organisaties 12

13 gekozen voor samenwerking: Basibamoko - Soedanese Gemeenschap - en EDO vzw. Basibamoko werkt vanuit Gent en richt zich vooral op vrouwen. Met deze organisaties wordt een overeenkomst opgemaakt, die de aard van samenwerking, de taken (zie boven) en de vergoeding (zie budget) vastlegt. We hopen daardoor een win- win situatie te creëren: langs de ene kant zal de preventiewerking op het terrein versterkt worden, langs de andere kant zullen de organisaties geprofessionaliseerd worden, wat de kwaliteit van de preventiewerking zal verbeteren, maar ook de organisaties zelf laat groeien. Het lijkt ons noodzakelijk de afspraken formeel door middel van een jaarlijkse overeenkomst vast te leggen. Mochten de sleutelorganisaties niet aan de verwachtingen voldoen, zullen we andere sleutelorganisaties verkiezen. Vanaf 2013 zullen de sleutelorganisaties geleidelijk aan in een derde provincie uitgebouwd worden. Als derde provincie hebben we Vlaams Brabant gekozen. Dit weer met oog op een efficiënte projectwerking, die de activiteiten moet focussen op regio s waar grote delen van de gemeenschappen aanwezig zijn (Antwerpen, Oost- Vlaanderen en Vlaams- Brabant), in plaats van naar regio s te gaan waar de gemeenschappen enkel dun verspreid aanwezig zijn. In de loop van 2012 zullen we de meest adequate sleutelorganisaties in Vlaams- Brabant identificeren, maar de Leuvense afdeling van STOP vzw is alvast een eerste kandidaat voor deze provincie. Wanneer, in 2014, deze reorganisatie van de implementatie op punt staat, zal gestart worden met nieuwe interventies die tot doel hebben het stigma te reduceren, seksuele gezondheid te promoten en daarmee bij te dragen aan primaire preventie. Dit gaat over interventies zoals de populaire opinieleiders interventie en de interventie over nieuwe communicatietechnologieën (beiden beschreven in het beleidsplan voor de komende vijf jaar). Aanvullend op de projectmatige werking van de sleutelorganisaties (zie taken hierboven) zal de brochure en poster Je laten testen op hiv, is zorgen voor je gezondheid ii, door het HIV- SAM Project in de vorige jaren ontwikkeld, intensief verspreid worden. Hiermee willen we de voortdurende zichtbaarheid van het project in de doelgroep en de sensibilisatie van de gemeenschap verzekeren, de problematiek zichtbaar maken én het debat aanzwengelen. Bij alle preventieopdrachten zal bijzondere aandacht besteed moeten worden aan het aanbieden van aanvullende informatie over seksuele gezondheid en de bestaande zorgverleningdiensten, waardoor het preventief adviseren van de doelgroep verzekerd zal blijven. Hiv-preventienetwerken De Hiv- preventienetwerken, die de voorbije jaren werden opgebouwd, zullen blijven bestaan. Ze zullen verder aangespoord worden om aan kleinschalige preventieactiviteiten te doen en een rol blijven spelen in de implementatie van acties in samenwerking met de sleutelorganisaties. Jaarlijks zal er een vergadering met de preventienetwerken worden georganiseerd om prioriteiten vast te leggen en gezamenlijke activiteiten te plannen en de rolverdeling tussen het project, de sleutelorganisaties en de netwerken vast te leggen en te evalueren. ii De brochure geniet internationale appreciatie. Ze is online beschikbaar in de clearinghouse van Aids Action Europe en is daar één van de meest gedownloade. 13

14 Indicatoren Met betrekking tot sleutelorganisaties: Drie sleutelorganisaties zijn actiefde sleutelorganisaties komen om de drie maanden samen Een ondersteunende training werd georganiseerd Met betrekking tot laagdrempelig hiv- testen en counselen: zie 2.a Tijdslijnen Januari - December 2012: 4 vergaderingen April 2012: ondersteunende training Met betrekking tot laagdrempelig hiv- testen en counselen: zie 2.a Evaluatiemethoden Constante feedback sleutelorganisaties: zal de evolutie richting schaalvergroting van implementatie begeleiden Met betrekking tot laagdrempelig hiv- testen en counselen: zie 2.a Referentie beleidsplan II.2.5. Schaalvergroting en samenwerkingsverbanden III.2.2.a. Laagdrempelig hiv- testen en counselen in Afrikaanse gemeenschapssettings III. 3.2.a. Populaire opinieleiders III. 3.2.b: Nieuwe technologien 4. Opzetten en bevorderen van samenwerking met relevante actoren Naast het opzetten van samenwerkingsverbanden met de SAM- gemeenschappen (via de sleutelorganisaties, RG 3.3.a.), met de professionele intermediairs uit de gezondheidssector (RG 3.2.b.) en uit de hiv- sector (RG 3.1.a. & 3.1.b.) versterkt het HIV- SAM Project zijn samenwerking met Sensoa. Als overkoepelende expertiseorganisatie op vlak van seksuele gezondheid en hiv in Vlaanderen, zullen we de bestaande samenwerking verder uitbouwen. Zo zal in 2012 de samenwerking - naast het op de hoogte houden van de jaarlijks geplande activiteiten - uitgebreid worden op vlak van concrete interventies: bijvoorbeeld in het werkveld positieve preventie over de CISS- interventie en het werken met de counseling map (zie draaiboek voor patiëntengroepen; RG 3, 1.b), en het realiseren van het patiëntenweekend (RG 3.1.a.). Het laatste werd echter al in de voorbije jaren in samenwerking georganiseerd. Verder zullen we op regelmatige basis overleggen om onze geplande activiteiten te bespreken (dit vooral ook op vlak van laagdrempelig testen, het promoten van PATC en alternatieve hiv/soa testmethodes), te informeren over vastgestelde tendensen in de doelgroep en bijscholingen. Op verzoek zal kennis en expertise doorgegeven worden. Tenslotte zijn er een aantal parallellen op deze werkvelden met de doelgroep van MSM en we verwachten door meer overleg en uitwisseling van expertise synergiën te kunnen creëren. Nieuw vanaf 2012 is de samenwerking met een organisatie met een terreinwerking gericht op de doelgroep van sekswerkers. Zij zullen sekswerkers 14

15 die leven met hiv oriënteren richting cultuursensitieve zorg waaronder de patiëntengroep (RG 3.1.a.). Verder zal onze PATC- handleiding (RG 2.1.b.) ter inzage en feedback aan hen worden voorgelegd. Ook andere, door het HIV- SAM Project ontwikkelde preventiematerialen, zoals de brochure Laat je testen op hiv. Zorg voor je gezondheid, zullen worden doorgegeven. Verder zal, net als met Sensoa, op regelmatige basis overlegd worden over de activiteiten, tendensen en bijscholingen. Op verzoek zullen tevens kennis en expertise doorgegeven worden, onder andere met betrekking tot de ontwikkeling van de cultuursensitieve preventiematerialen. In 2012 zullen we ook de samenwerking met het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) verder zetten. Op uitnodiging van het WIV zullen we deelnemen aan twee werkgroepen. In 2011 ging een werkgroep van start die beoogd meetbare gedragsindicatoren van mensen die leven met hiv op te stellen. Deze zal in 2011 afgesloten worden; ernaast zullen we deelnemen aan een gelijkaardige werkgroep die specifiek focust op migranten. Indicatoren Aantal overlegmomenten met bovenvermelde organisaties Patiëntenweekend werd georganiseerd Feedback op de PATC- handleiding werd ontvangen Preventiematerialen werden doorgegeven Aantal verzoeken tot advies Deelgenomen aan werkgroepvergaderingen WIV Tijdslijnen Juni 2012: Feedback PATC ontvangen Oktober 2012: Patiëntenweekend Januari - december 2012: overlegmomenten naargelang de noden Januari- december 2012: werkgroepvergaderingen WIV, op uitnodiging Evaluatiemethoden Monitoring Referentie beleidsplan II.2.5. Coördinatie van implementatie en samenwerkingsverbanden 15

16 Budget GEDETAILLEERDE BEGROTING 2012 I PERSONEELSKOSTEN Eenheid Kost Projectcoördinator/-trice 20% ,00 Preventiecoördinator/-trice 100% ,00 Wetenschappelijk medewerker/-ster 50% ,00 Preventiewerker/hiv counselor 50% ,00 Administratief medewerker/ster 50% ,00 Subtotaal I ,00 II ALGEMENE WERKINGSKOSTEN Telefoon en portkosten 2.100,00 PC en PC benodigdheden (software) 1.700,00 Bureaubenodigdheden 1.200,00 Transportkosten 750,00 Bijscholing en literatuur 700,00 Kopieer- en printkosten 1.000,00 Subtotaal II 7.450,00 III ACTIVITEITEN RG 1 Informatie, documentatie en advies RG 2 Ontwikkelen methodieken en materialen 2.1.a. Printkosten, lay-out 'draaiboek' 450, b. Haalbaarheidsstudie 430,00 Subtotaal RG2 880,00 RG 3 Implementatie methodieken en materialen 3.1. Positieve preventie 3.1.a. Patiëntengroepen 1.830, b. Seksuele risicoreductie counseling (CISS) 160,00 Subtotaal , Promotie van hiv-testen en counselen 3.2.a. Outreach activiteiten: Laagdrempelig hivtesten en counselen 2.700, b. Promotie proactief hiv/soa testen en counselen Transportkosten: zie II Subtotaal ,00 Stigmareductie, promotie van de seksuele gezondheid en primaire 3.3 preventie 3.3.a. Sleutelorganisaties Communicatie ,00 Transport ,00 Administratiekosten 1320,00 Bureauruimte 1.800,00 Vorming 330,00 Overlegmomenten 330,00 Informatiesessie met hiv-netwerken 700,00 Subtotaal 3.3.a , b. Sensibiliseren van de gemeenschap Festivals ,00 Stands ,00 Outreach sessies 2.000,00 16

17 Eenheid Kost Infosessies ,00 Preventiemateriaal Mannencondooms , ,00 Vrouwencondooms ,00 Brochure Laat je testen, , ,00 Posters Laat je testen, 300 1,5 450,00 Andere folders (Kinderwens, Muungano, Muuno Mukabi ) , ,00 Subtotaal 3.3.b ,00 Opzetten en bevorderen samenwerking met 3.4. relevante actoren Transportkosten: zie II Subtotaal RG ,00 Subtotaal I-III ,00 Overhead (10% van ) ,00 ALGEMEEN TOTAAL ,00 Inkomsten MVG ,00 Saldo 0,00 17