VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

Transcriptie

1 datum vergadering 25 juni 2009 auteur A. Boele telefoon afdeling Staf behandelend bestuurder B. van de Weerd onderwerp Visie Effectrapprtage 2009 agendapunt registratienummer VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Inhoud voorstel: Ter vaststelling wordt aangeboden de Visie Effectrapportage 2009 en meerjarenraming tot en met Probleemstelling: In het kader van de BBP cyclus zijn er vier bestuursinstrumenten te weten de visie effectrapportage, de begroting, de voortgangsrapportage en de jaarrekening. Hierbij treft u aan de Visie Effectrapportage Dit is het eerste instrument in de jaarcyclus en is bedoeld als rapportage over de realisatie van de beleidseffecten en de bijsturing daarvan. Eerdere besluiten / beleidskaders: Het concept van deze rapportage is gepresenteerd in de informatieve vergadering van 14 mei jl. en tijdens de discussiebijeenkomst van 8 juni jl. en is verder behandeld in de vergadering van D&H van 18 juni jl. Volgende aandachtspunten zijn van belang, te weten dat: deze rapportage zich bevindt tussen twee waterbeheersplannen in en daarmee gebaseerd is op het concept waterbeheersplan Aangezien het waterbeheersplan later dit jaar, in september 2009, ter vaststelling wordt aangeboden aan het Algemeen Bestuur zijn we in deze Visie Effectrapportage 2009 uitgegaan van de ambities en de daarbij horende programmering van het concept waterbeheersplan. over de ontwikkelingen met betrekking tot de overeenkomst Waterthema s nog bestuurlijke besluitvorming dient plaats te vinden. in deze rapportage zijn tevens de in het startdocument opgenomen ambities opgenomen, echter de financiële dekking hiervoor heeft nog maar beperkt plaatsgevonden in de meerjarenraming (zie verder programma Bestuur en belastingen). in de aangeboden rapportage zo goed mogelijk met de laatst bekende financiële gegevens is gerekend. Ook als het gaat om zaken waarover nog geen bestuurlijke besluitvorming heeft plaatsgevonden. de vaststelling van deze rapportage, geen definitief akkoord is voor nieuwe beleids- en kosten ontwikkelingen, maar dat deze te allen tijde conform het bestuurlijke besluitvormingsproces moeten worden geaccordeerd. Oplossingsrichting en alternatieven: - Consequentie van de besluitvorming m.b.t. geld, personeel en organisatie: In de visie effectrapportage zijn de financiële consequenties doorgerekend. Deze worden in de meerjarenraming tot en met 2015 weergegeven. De cijfers worden op twee manieren gepresenteerd: 1. op basis van de twee watertaken: Watersysteembeheer en Zuiveringsbeheer. 2. op basis van de vier programma s: Veilige Dijken, Voldoende en Schoon Water, Zuivering Afvalwater en Bestuur en belastingen. Pagina 1

2 Advies Dijkgraaf en Heemraden: Dijkgraaf en Heemraden stellen voor de Visie Effectrapportage 2009 en de meerjarenraming tot en met 2015 vast te stellen. mr. G.P. Dalhuisen, secretaris drs. J.M.P. Moons, dijkgraaf Beslissing bestuur: Pagina 2

3 Visie Effectrapportage 2009 incl. meerjarenraming t/m 2015 Jaarrekening Visie Effectrapportage Voortgangsrapportage Begroting

4 INHOUDSOPGAVE VISIE EFFECT RAPPORTAGE INLEIDING CONTEXT VISIE EFFECTRAPPORTAGE BESTUURLIJKE ONTWIKKELINGEN UITGANGSPUNTEN EN GRONDSLAGEN MEERJARENRAMING 2009 TOT EN MET PROGRAMMA VEILIGE DIJKEN PROGRAMMA VOLDOENDE EN SCHOON WATER PROGRAMMA ZUIVERING AFVALWATER PROGRAMMA BESTUUR EN BELASTINGEN DEKKINGSMIDDELEN OVERIGE PARAGRAFEN BESLUIT TER VASTSTELLING Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 1

5 Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 2

6 1 INLEIDING Waterschap Vallei & Eem is voor goed waterbeheer in de Gelderse Vallei en het Eemland. Het waterschap zorgt voor veilige dijken, het juiste waterpeil en schoon oppervlaktewater en de zuivering van rioolwater. Naar verwachting krijgen we in de loop van 2009 een deel van het grondwaterbeheer erbij. De missie van het Waterschap luidt: Wij beschermen onze inwoners tegen overstromingen en ernstige wateroverlast. Wij zorgen voor schoon en levend water en een waterpeil dat aansluit bij het gebruik van de grond. Wij werken transparant, milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking. Het daarvan afgeleide motto van het waterschap is: Helder in water. Waterschap Vallei & Eem heeft zich de afgelopen jaren gemanifesteerd als een waterschap met een hoog ambitieniveau. De kosten zijn naar verhouding laag en burgers, boeren en bedrijven zijn voordelig uit in het gebied van Waterschap Vallei & Eem. 2 CONTEXT VISIE EFFECTRAPPORTAGE 2.1 Waarom een Visie Effectrapportage (VER)? In deze rapportage: plannen D&H de strategische ambities op programmaniveau ( plan ) en wordt de kostenontwikkelingen geprognosticeerd op basis van de laatst bekende financiële gegevens. benoemen D&H de directe acties ( do ) en dragen zorg voor de uitvoering daarvan. leggen D&H verantwoording af over het bereiken van de doelen en de daarbij horende maatregelen die het Waterschap heeft vastgelegd in de Visie 2010, het Waterbeheersplan en het Beheersplan Waterkeringen ('check'). doen D&H bij afwijkingen voorstellen tot bijstelling van het beleid en/of intensivering van maatregelen ('act'). vertalen D&H de gewenste maatregelen en 'do'-acties naar jaarplannen zodat deze worden meegenomen in de begroting Alle nieuwe zaken en kostenontwikkelingen zullen te allen tijde door middel van het bestuurlijke besluitvormingsproces moeten worden geaccordeerd. Het vaststellen van deze rapportage leidt niet tot een bestuurlijke akkoord van deze zaken, maar geven slechts een richting aan. 2.2 VER 2009 De VER van dit jaar bevindt zich tussen twee waterbeheersplannen in en is gebaseerd op het concept waterbeheersplan Aangezien het waterbeheersplan in september 2009 ter vaststelling wordt aangeboden aan het Algemeen Bestuur is in deze VER uitgegaan van de ambities en de daarbij horende programmering van het concept waterbeheersplan. In deze VER zijn tevens de in het startdocument opgenomen ambities opgenomen, echter de financiële dekking hiervoor heeft nog maar beperkt plaatsgevonden in de meerjarenraming (zie verder programma Bestuur en belastingen). 2.3 Indeling en opzet programma s De eerste stap die genomen is, is het definiëren van de programma s. Waarbij uitgegaan is van wat de nieuwe Waterschapswet als definitie hiervoor hanteert. Een programma is een samenhangend geheel van activiteiten op basis waarvan het Algemeen Bestuur het beleid van het waterschap vaststelt. Voor elk programma is dit beantwoord aan de hand van de volgende 5 vragen: Wat zijn de Kaders? wat willen we bereiken?, wanneer zijn we tevreden? wat doen we daarvoor? en wat gaat het kosten?. Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 3

7 In de begroting 2009 is vastgesteld dat de programma s geënt moesten worden op de programma s van het nieuwe waterbeheersplan (WBP). D&H stellen voor om te gaan werken met de volgende programma s: Veilige Dijken Voldoende water en schoon water Zuivering afvalwater, Deze drie lopen parallel aan de inrichting van het waterbeheersplan en zijn relateerbaar aan onze taken. Daarnaast is er nog een 4 e programma benoemd, te weten: Bestuur en belastingen In dit programma krijgen zaken als maatschappelijk verantwoord ondernemen, innovatie, zichtbaarheid en samenwerkingsgerichtheid de aandacht. Zichtbaarheid heeft ook te maken met externe communicatie en relatiegerichtheid. Over al deze zaken wil het algemeen bestuur een kaderstellende en controlerende rol vervullen. In dit kader kun je ook denken aan buitenlandbeleid en kunstbeleid. Door een apart programma in te stellen kan het Algemeen bestuur op dit soort aspecten afzonderlijk sturen en is ook duidelijke welke middeleninzet dit vergt. Daarnaast is het volgen van onze Gemeenschappelijke Regeling met Tricijn Belastingen een bestuurlijk relevant onderwerp, want het goed functioneren van Tricijn Belastingen is cruciaal voor de inkomsten van Waterschap Vallei & Eem. 2.4 BBP Cyclus De rol van de Visie Effect Rapportage (VER) in de bestuurscyclus wordt prominenter. Zowel qua document als qua proces van het opstellen van de VER. Het proces van opstellen van de VER geschiedt interactief, door onder andere werkconferenties met het Dagelijks Bestuur en directie. De uitgangspunten van het Beleids- en BeheersProces zijn kort samengevat: Bestuur stuurt op hoofdlijnen; Beleidsformulering, sturing en beheersing op output; Expliciete formulering van resultaten; Afleggen van verantwoording door middel van managementrapportages en bestuursrapportages; Periodieke toetsing van resultaten; De ingerichte cyclus is op te splitsen in twee onderdelen, met ieder zijn eigen instrumenten, te weten: de bestuurscyclus en de beheerscyclus, waarbij de beheersinstrumenten gebruik worden als input op de bestuursinstrumenten, zoals hieronder weergeven door de blauwe pijlen. Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 4

8 3 BESTUURLIJKE ONTWIKKELINGEN 3.1 Wettelijke ontwikkelingen Waterwet Het rijk heeft de bestaande wetgeving op het gebied van water gemoderniseerd. Acht bestaande wetten worden hierbij vervangen door één nieuwe wet, de Waterwet, Hierbij staat integraal waterbeheer centraal. De Waterwet regelt straks het beheer van oppervlaktewater en grondwater, en verbetert ook de samenhang tussen waterbeleid en ruimtelijke ordening. Daarnaast levert de Waterwet een flinke bijdrage aan kabinetsdoelstelling om regels te verminderen en administratieve lasten te verlagen. In 2009 worden nadere regelingen vastgesteld zoals het Waterbesluit, de Waterregeling en de Invoeringswet bij de Waterwet. Volgens planning treden deze regelingen in december 2009 in werking. De regionale overheden dienen gelijktijdig hun regelingen aan te passen. Medio 2009 wordt daarom een nieuwe versie van de Keur aangeboden aan het AB. Ook het Nationaal Waterplan is een uitwerking van de Waterwet. Nationaal Waterplan Het ontwerp Nationaal Waterplan is de opvolger van de Vierde Nota Waterhuishouding uit 1998 en vervangt alle voorgaande Nota's Waterhuishouding. Het Nationaal Waterplan is opgesteld op basis van het wetsvoorstel Waterwet dat naar verwachting in 2009 in werking zal treden. Het Nationaal Waterplan beschrijft de hoofdlijnen van het nationale waterbeleid. Op basis van de Wet ruimtelijke ordening heeft het Nationaal Waterplan voor de ruimtelijke aspecten de status van structuurvisie. Belangrijke onderdelen van het Nationaal Waterplan zijn het nieuwe beleid op het gebied van waterveiligheid, het beleid voor o.a. het IJsselmeergebied en de Stroomgebiedbeheerplannen op grond van de KRW. Tevens bevat het Nationaal Waterplan een eerste beleidsmatige uitwerking van de kabinetsreactie op het advies van de Deltacommissie. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Deze wet regelt de omgevingsvergunning. De omgevingsvergunning is één geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu. Doel van het rijk is om de dienstverlening aan burgers en bedrijven te verbeteren en om de administratieve lasten te verlagen. De waterschappen krijgen een adviesrol bij indirecte lozingen, waarbij gemeenten en provincies de rol van bevoegd gezag overnemen van het waterschap. Deze wet treedt naar verwachting per 1 januari 2010 in werking. Waterschapswet Per 1 januari 2009 is de Waterschapswet inwerking getreden. De gewijzigde bepalingen betreffen zowel bestuurlijke als bedrijfsvoeringaspecten. Dit vraagt o.a. om inzicht in doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid en het afleggen van verantwoording daarover. 3.2 Maatschappelijke ontwikkelingen Economische crisis Bij het voortduren van de economische crisis dient het waterschap hierin zijn eigen positie te bepalen. Het waterschap is vooralsnog niet voornemens om de eigen taakopvatting te wijzigen. Het waterschap wil zich richten op uitvoering van alle maatregelen zoals die in het concept waterbeheersplan zijn opgenomen, Op deze wijze wordt een positieve bijdrage geleverd aan de regionale bedrijvigheid. Naar verwachting blijven de rentestanden en inflatie vrij laag, wat gunstig is voor het aangaan van nieuwe investeringen. De economische crisis heeft echter ook gevolgen voor de ingezetenen en de bedrijven in ons gebied. Het CPB prognosticeert een daling in productiviteit van 3,5% en een stijging in het aantal faillissementen van 0,5% bij bedrijven. Wat de gevolgen zijn voor de waarde van bezittingen (Woz) durft nog niemand voor langere termijn in te schatten. Vooralsnog wordt daar voor de komende twee jaar de nullijn geprognosticeerd. Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 5

9 Er moet rekening gehouden worden met verminderde verhaalsmogelijkheden voor zowel particulieren als bedrijven als het gaat om het innen van de belastingen. Er wordt een groei van 25% 1 verwacht op het gebied van kwijtschelding en oninbaarheid. Maatschappelijk verantwoord ondernemen In het vastgestelde MVO Beleidsplan 2 staat het volgende: MVO betekent dat wij ons als waterschap bewust zijn van de gevolgen van ons handelen op mens (People) en milieu (Planet). We willen hiervoor verantwoordelijkheid nemen, en hierover verantwoording afleggen. Verantwoordelijkheid nemen doen we door schadelijke effecten van ons dagelijks handelen op mens en milieu zoveel mogelijk te vermijden, weg te nemen of te compenseren waar dat mogelijk is. Dit alles op een manier die gepaard gaat met minimale kosten (Profit). Zo worden beslissingen op het gebied van personeelsbeleid (diversiteit, integriteit), milieuzaken (energiebesparing, afvalscheiding, waterverbruik, CO2 compensatie, duurzaam inkopen) of activiteiten in onze omgeving (maatschappelijke projecten, het delen van waterschapskennis, educatie, duurzaam bouwen) uitgelegd. Verantwoording hierover afleggen betekent dat we open en eerlijk willen communiceren over die keuzes. 3.3 Ontwikkeling in samenwerken met derden In 2008 is het Overlegplatform Water Vallei en Eem gestart. Dit heeft veel energie en inzet van het waterschap gevraagd. Voor enkele onderwerpen zoals meten en monitoren, opzetten grondwatermeetnet, waterloket en juridische aspecten (keur) zijn werkgroepen ingericht, waarin mensen van gemeenten en het waterschap samen optrekken. In 2009 wordt het integrale zuiveringsplan, waarin de doelen vanuit het waterbeheersplan integraal zijn uitgewerkt, aan D&H voorgelegd. Aansluitend gaan we met de gemeenten in dialoog om het samenwerken in de (afval)waterketen te concretiseren. Naar verwachting is het 1 e kwartaal 2010 meer duidelijkheid hoe de samenwerking tussen het waterschap en de gemeenten er uit kan gaan zien. Begin 2008 is gesproken met de buurwaterschappen Veluwe en Zuiderzeeland om mogelijkheden van verdere samenwerking te verkennen. Waterschap Zuiderzeeland ziet zijn uitdaging veel meer in Flevoland. Voor Veluwe en Vallei & Eem is een verkennend en een nader onderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt dat fusie de beste optie is, maar verder onderzoek is noodzakelijk. Vooral het standpunt van de provincies Utrecht en Gelderland en de financiële aspecten moeten nader onderzocht worden. Echter op dit moment willen beide Gedeputeerde Staten zich in een breder kader over de waterschapsplannen een eigen oordeel vormen en wel op basis van toetsing aan onder andere de Kader Richtlijn Water (KRW), het Nationaal Bestuursakkoord Water en het rapport van de commissie Veerman. Ook willen zij belangrijke partijen zoals de provincies Overijssel en Flevoland consulteren. 3.4 Organisatie ontwikkeling In 2009 is het nieuwe Algemeen Bestuur en Dagelijks bestuur geïnstalleerd en zal de nieuwe Dijkgraaf in functie treden. Het bestuurlijke samenspel zal zich dus nog moeten ontwikken. Begin 2007 is de ambtelijke organisatie gereorganiseerd. Het is een kwaliteitsslag primair gericht op het verbeteren van de effectiviteit (goede dingen doen), efficiency (de goede dingen goed doen) en flexibiliteit (adequaat reageren op kansen en bedreigingen). In drie jaar tijd ( ) wordt deze reorganisatie, via een ontwikkelprogramma, geïmplementeerd. In oktober 2008 is na een tussentijdse evaluatie vastgesteld dat het waterschap op schema ligt en dat fase 2 schouw goed is afgerond. In 2009 volgt fase 3 doorontwikkelen. 1 Gebaseerd op eerste bestuursrapportage 2009 van Tricijn Belastingen. 2 MVO Beleidsplan, d.d. AB 14/5/2009 Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 6

10 4 UITGANGSPUNTEN EN GRONDSLAGEN De uitgangspunten en grondslagen voor de baten en lastenontwikkelingen zijn: Concept Waterbeheersplan Begroting 2009 en meerjarenraming Jaarrekening 2008 (in verband met de stand van reserves) Prijsstijging gebaseerd op CPB inflatie prognose 1% (2010); 1,5% (2011) daarna 2% tot en met 2015; Loonstijging volgt prijsstijging; Geactualiseerde liquiditeitsprognose, rekening houdend met nieuwe leningen en de volgende rentepercentages: lange rente 3,5%, korte rente 2%. De uitgangspunten en grondslagen voor de tariefsontwikkelingen zijn: In de eenheden voor de zuiveringsheffing wordt over de gehele periode rekening gehouden met een 1% groei m.b.t. de huishoudens. Voor wat betreft de eenheden van bedrijven is deze lijn op 0% gezet. Onduidelijk is wat de mogelijke gevolgen (faillissementen) zijn van de economische crisis op deze eenheden. Vooralsnog is de prognose van het CPB zoals vermeld in 3.2 niet in de eenheden verwerkt, maar alleen opgenomen in de stijging op kwijtschelding en oninbaar. De WOZ waardestijging is i.v.m. de economische crisis op 0% (autonome groei 1%; waarde daling 1%) gezet, (waarderingskamer). 25% groei in kwijtschelding en oninbaar. 3 Zodra het Concept waterbeheersplan definitief is (verwachting eind 2009) worden de aangepaste zaken opgenomen in eerst volgende bestuursrapportages (visie effectrapportage 2010 en begroting 2011). Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 7

11 5 MEERJARENRAMING 2009 TOT EN MET 2015 In dit hoofdstuk wordt de meerjarenraming gepresenteerd op basis van de begroting 2009 en voortschrijdend inzicht op het gebied onder andere externe ontwikkelingen. Achtereenvolgens komen netto kosten ontwikkeling, investeringsontwikkeling, reserveontwikkeling en tariefsontwikkeling aan de orde. Deze ontwikkelingen wordt afgezet tegen datgene wat als meerjarenraming is opgenomen in de begroting In de hoofdstukken op programma niveau worden deze meerjarenramingen verder toegelicht. Er is bewust gekozen voor een meerjarenraming tot en met 2015 in verband met de looptijd van het nieuwe waterbeheersplan. 5.1 Cijfers meerjarenraming netto kosten totaal Totaal x VERapportage Begroting % st_dal VER09 per jaar 6% 4% 4% 1% 1% 1% % st_dal VER09 vs B09 0% -2% -2% -2% -2% -1% Toelichting: In de kostenontwikkeling van jaar op jaar (grafisch weergegeven met % st_dal VER09 per jaar ) zien we de eerste drie jaar een stijging in de kosten. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door de ingebruikname van de nabehandelingsinstallaties op diverse rwzi s. Na 2012 staan er vooralsnog geen investeringen van een dergelijke omvang op de kalender, wat direct effect heeft op de kostenontwikkeling voor de jaren daarna. Dit wordt ook zichtbaar op de taak zuiveringsbeheer, 5.2. Om inzicht te krijgen uit welke kostencomponenten de exploitatie in 2010 is opgebouwd is hierna een grafiek opgenomen waarin dit wordt aangegeven. In de jaren na 2010 blijft de procentuele kostenverdeling op hetzelfde niveau liggen als Aandeel Kostencomponenten in miljoenen uro's % 5. Overige baten 4. Voorzieningen 3. Personeel -0,7 1,5 15,0-1% 2% 25% 2. Kapitaallasten 1. Inkoop 17,5 27,7 29% 45% TOTAAL 61,0 100% x 1 miljoen Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 8

12 In de totale kostenontwikkeling zien we geen afwijkend trend ten opzicht van wat geprognosticeerd is in de begroting (B2009). Er is ten opzichte van de begroting een lichte daling waarneembaar vanaf 2011 van ongeveer 2% per jaar (in de grafiek weergegeven onder % st_dal VER09 vs B09 ). De belangrijkste veroorzakers worden hieronder gepresenteerd, waarbij de trend van de begroting (B2009) naast de trend van de VER2009 wordt gezet. Als voorbeeld de korte rente, hier werd in de begroting nog rekening gehouden met een percentage van 4,30%, terwijl er in de VER rekening gehouden wordt met 2% Afschrijvingskalender Rente % Kort B2009 4,30% 4,30% 4,30% 4,30% 4,30% 4,30% Rente % Lang B2009 4,75% 4,75% 4,75% 4,75% 4,75% 4,75% Rente % Kort VER2009 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% Rente % Lang VER2009 3,50% 3,50% 3,50% 3,50% 3,50% 3,50% Inflatie B2009 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% VER2009 1,0% 1,5% 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% Loonstijging B2009 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% VER2009 1,0% 1,5% 2,0% 2,0% 2,0% 2,0% Extra's Oplevering NBI's A'foort en Veenendaal B / extra groei in exploitatielast niet zijnde Afschr. VER / Voorziening Groot onderhoud Zuiveringen B wordt opgenomen in Exploitatie als kosten ipv dotatie VER Uiteindelijk is het effect op de kapitaallasten het grootst, vooral de lagere rente heeft een aanzienlijk effect. Dit effect is in alle programma s terug te vinden. Uiteraard zijn de kapitaalslasten opnieuw doorgerekend op basis van de geactualiseerde investeringskalender. Belangrijke stijging in de exploitatie van 2010 zijn de kosten voor groot onderhoud zuiveringen. Deze kosten werden voorheen via de voorziening geboekt. Deze voorziening wordt eind 2009 opgeheven. 5.2 Cijfers meerjarenraming netto kosten per taak Watersysteembeheer x VERapportage Begroting % st_dal VER09 per jaar 4% 2% 3% 1% 2% 2% % st_dal VER09 vs B09-1% -2% -3% -4% -4% -4% Zuiveringsbeheer x VERapportage Begroting % st_dal VER09 per jaar 7% 5% 5% 1% 0% 0% % st_dal VER09 vs B09 0% -2% -1% -1% 0% 0% Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 9

13 5.3 Cijfers meerjarenraming netto kosten per programma De toelichting op de kostenontwikkeling van de programma s is terug te vinden in de hoofdstukken 6 tot en met 9. Hieronder is alleen de grafische weergaven kort gepresenteerd. Veilige Dijken x VERapportage Begroting % st_dal VER09 per jaar -4% 1% 1% 11% 2% -1% % st_dal VER09 vs B09-2% -4% -6% 1% 1% -5% Voldoende en schoon water x VERapportage Begroting % st_dal VER09 per jaar 5% 2% 3% 2% 2% 3% % st_dal VER09 vs B09-2% -2% -3% -5% -5% -4% Zuiveren afvalwater x VERapportage Begroting % st_dal VER09 per jaar 7% 5% 5% 1% 0% 0% % st_dal VER09 vs B09 0% -3% -1% -2% 0% 0% Bestuur en belastingheffing x VERapportage Begroting % st_dal VER09 per jaar 8% 1% 2% -3% 2% 1% % st_dal VER09 vs B09 4% 2% 2% 1% 0% -2% Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 10

14 5.4 Cijfers meerjarenraming investeringen totaal en per programma De toelichting op de investeringskalender van de programma s is terug te vinden in de hoofdstukken 6 tot en met 9. Hieronder is alleen de grafische weergaven kort gepresenteerd. Visie Effectrapportage 2009 M e e r j a r e n P e r s p e c t i e f Bruto Netto Taak t/m Totaal PJ kalender 1. Veilige Dijken Voldoende en schoon water Zuiveren Afvalwater Bestuur en Belastingen Totaal Begroting 2009 M e e r j a r e n P e r s p e c t i e f Bruto Netto Taak t/m Totaal PJ kalender 1. Veilige Dijken Voldoende en schoon water Zuiveren Afvalwater Bestuur en Belastingen Totaal Investeringen totaal t/m ,6 miljoen per programma in miljoenen Investeringen bijdrage WVE t/m ,2 miljoen per programma in miljoenen 2. Voldoende en schoon w ater; 52,9 2. Voldoende en schoon w ater; 28,5 1. Veilige Dijken; 20,4 1. Veilige Dijken; 3,1 4. Bestuur en Belastingen; 3,1 3. Zuiveren Afvalw ater; 91,2 4. Bestuur en Belastingen; 3,1 3. Zuiveren Afvalw ater; 70,5 Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 11

15 5.5 Reserves ontwikkeling Algemene reserves De voormalige drie algemene reserves worden in 2009 samengevoegd tot twee reserves. De hoogte van de reserves is gesteld op 10 procent van de totale kosten in jaar t per taak. 100% Waterkering + 100% Waterkwantiteit + 16% Waterkwaliteit (passief deel) = Watersysteembeheer. 84% Waterkwaliteit (actief deel) = Zuiveringsbeheer. De stand 4 van de totale algemene reserve evenals die per taak wordt hieronder weergegeven Totale Algemene reserve Zuiveringsbeheer Watersysteembeheer Bestemmingsreserves voor tariefsegalisatie De onttrekkingen uit deze reserves zijn opnieuw berekend. Deze reserves worden vooral in de jaren 2010, 2011 en 2012 ingezet om tariefschommelingen op te vangen. Hierbij is afgesproken dat de inzet uit deze reserve over de looptijd van de meerjarenraming zal worden uitgesmeerd en aan het einde van de planperiode i.c nihil is. De inzet zal een degressief verloop kennen. Dat wil zeggen naar mate de tijd verloopt wordt er steeds minder onttrokken hierdoor wordt het tarief steeds minder beïnvloed. Stand van deze bestemmingsreserves voor tariefsegalisatie per taak per einde jaar Zuiveringsbeheer Zuiveringsbeheer (mutatie) Watersysteembeheer Watersysteembeheer (mutatie) Stand is per eind boekjaar Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 12

16 5.6 Tariefsontwikkelingen In de onderstaande tabel en grafieken zijn de ontwikkelingen van de eenheden 5 en de waterschapslasten tot en met 2015 weergegeven, na inzet van de tariefsegalisatie reserves en inzet vanuit de CBL reserve conform afspraak begroting 2009 ( 2.1.6). Eenheden in Begroting Meerjaren Raming Zuiveringsheffing huishoudens ~ ve's bedrijven ~ve's Omslag watersysteembeheer ingezetenen ~ woonruimte gebouwd ~ WOZ waarde Natuur ~ Ha ongebouwd ~ Ha Tarieven in uro's Begroting Meerjaren Raming Tarieven in % stijging/daling Taken Zuiveringsheffing 43,08 45,21 47,48 49,92 51,09 51,09 51,09 5% 5% 5% 2% 0% 0% Omslag watersysteembeheer ingezetenen ~ woonruimte 34,86 35,86 37,03 38,19 38,36 38,82 39,29 3% 3% 3% 0% 1% 1% gebouwd ~ % 0,0128% 0,0128% 0,0134% 0,0138% 0,0138% 0,014% 0,014% 0% 3% 3% 3% 0% 0% Natuur 1,20 1,25 1,30 1,36 1,38 1,41 1,44 4% 4% 5% 1% 2% 2% Ongebouwd ~ Ha 27,69 29,07 30,62 32,22 33,01 34,08 35,19 5% 5% 5% 2% 3% 3% Differentiatie: Bemalen 37,59 39,46 41,57 43,73 44,81 46,27 47,77 5% 5% 5% 2% 3% 3% Differentiatie: Onbemalen 25,06 26,30 27,71 29,16 29,87 30,84 31,85 5% 5% 5% 2% 3% 3% Zuiveringsheffing tarief 55,00 52,00 49,00 46,00 43,00 40, VERapportage ,08 45,21 47,48 49,92 51,09 51,09 Begroting ,08 45,21 48,89 51,62 51,70 51,18 Ingezetenen tarief 45,00 42,00 39,00 36,00 33,00 30, VERapportage ,86 35,86 37,03 38,19 38,36 38,82 Begroting ,86 37,15 38,28 39,28 39,75 40,36 Gebouwd tarief 0,0150% 0,0140% 0,0130% 0,0120% 0,0110% 0,0100% VERapportage ,0128% 0,0128% 0,0134% 0,0138% 0,0138% 0,014% Begroting ,0128% 0,0134% 0,0135% 0,0136% 0,0135% 0,013% Natuur 1,60 1,50 1,40 1,30 1,20 1, VERapportage ,20 1,25 1,30 1,36 1,38 1,41 Begroting ,20 1,29 1,35 1,40 1,43 1,46 Ongebouwd tarief 40,00 37,00 34,00 31,00 28,00 25, VERapportage ,69 29,07 30,62 32,22 33,01 34,08 Begroting ,69 30,11 31,65 33,13 34,21 35,43 5 De WOZ waarde cijfer 2009 is conform de gepresenteerde begroting Echter op basis van de werkelijk cijfers 2008 en waarmee gerekend wordt in 2009 zijn gebaseerd op de nieuwe cijfers van de Waarderingskamer. Deze cijfers liggen hoger, te weten werkelijk 2008: afgerond 82 miljard en waarderingskamer prognose ,5 miljard. Vanuit deze waarde is 2010 en verder bepaald. Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 13

17 5.7 Lastendrukontwikkelingen In deze paragraaf wordt per profiel getoond wat de lastendrukraming voor de komende jaren is. De profielen zijn in hoofdlijnen als volgt gecategoriseerd: Huishoudens Agrarische bedrijven Natuur Overige bedrijven LASTENDRUK %_Stijging in Euro's eenpersoonshuishouden % 4% 4% 1% 1% meerpersoonshuishouden % 5% 5% 2% 0% AGB-melkveebedrijf Eemgebied % 5% 5% 2% 2% AGB-melkveebedrijf Gelderse Vallei / Veluwe / Heuvelrug % 5% 5% 2% 2% Natuur - Gelderse Vallei / Veluwe / Heuvelrug % 4% 4% 1% 2% OVB-Groothandel % 5% 4% 1% 1% OVB-Procesindustrie % 5% 5% 2% 0% Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 14

18 6 PROGRAMMA VEILIGE DIJKEN Het programma Veilige dijken betekent dat het waterschap zijn beheersgebied beschermt tegen overstroming vanuit het buitenwater, in ons geval de Nederrijn en de randmeren. 6.1 Wat zijn de kaders? De kaders die bepalend zijn op dit programma zijn opgenomen in de volgende wetten, regelgeving en andere (juridische) instrumenten. Wet- en regelgeving Jaar 1. Europese Richtlijn overstromingsrisico s Europees Waterwet Nationaal Waterverordeningen Provinciaal Keur Waterschap Legger Waterschap Wat willen we bereiken? In deze paragraaf wordt het beoogde effect van het programma beschreven en de beleidplannen waarin dit is vastgelegd. Beoogd Effect Het waterschap wil veilige, duurzame en robuuste primaire en regionale waterkeringen. Deze waterkeringen beschermen ons gebied tegen overstromingen, conform de daarvoor vastgestelde normen. Tevens wil het waterschap goed voorbereid zijn op en toegerust voor het bestrijden van calamiteiten en dreiging van dijkdoorbraken. Het waterschap zorgt ervoor dat de inwoners en partijen die activiteiten in het beheersgebied ondernemen op de hoogte zijn met de spelregels van vergunningverlening, handhaving en schouw en met de daaraan verbonden sancties. Beleid Het beleid van het waterschap voor dit programma is vastgelegd in onderstaande documenten. Beleid Jaar 1. Beheersplan Waterkeringen dynamisch deel definitief Waterbeheersplan concept Calamiteitenplannen definitief Wanneer zijn we tevreden? In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. Programmadoel Indicator W Doel Al onze primaire waterkeringen voldoen vanaf 2015 aan de wettelijke veiligheidsnormen. 2. Al onze regionale waterkeringen voldoen vanaf 2015 aan de provinciale veiligheidsnormen. 3. Wij beheersen overstromingsrisico s door een adequate calamiteitenorganisatie. Percentage km primaire waterkeringen dat voldoet aan de norm. Percentage km regionale waterkeringen dat voldoet aan de norm. Percentage opgeleid en geoefend van de leden van de calamiteitenorganisatie. 25% 100% % 80% 80% 6 Zodra het Concept waterbeheersplan definitief is (verwachting eind 2009) worden de aangepaste zaken opgenomen in de bestuursrapportages (visie effectrapportage en begroting). 7 W2009 = stand van zaken, situatie per primo Toetsing heeft hier nog niet plaatsgevonden, normen zijn nieuw, vandaar hier geen percentage. Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 15

19 6.4 Wat doen we daarvoor? In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap heeft gedaan, doet en gaat doen om de programmadoelen te realiseren. Plannen Ambitie Wij doorzien de kansen en bedreigingen en weten hoe waterkeringen functioneren (studies). Wij spelen op proactieve wijze in op externe ontwikkelingen en participeren in externe gremia. Wij zorgen ervoor dat de 5 jaarlijkse toetsing plaatsvindt. Ruimte voor de Rivier In het project Ruimte voor de Rivier staat dat er maatregelen aan de Grebbedijk nodig zijn. Om dat te onderbouwen of te weerleggen is de Grebbedijk in 2008 globaal getoetst. Hierbij is nagegaan welke maatregelen aan de Grebbedijk nodig zijn om te voldoen aan een lagere overschrijdingsfrequentie. De eindconclusie is dat versterking van de Grebbedijk vanuit het project Ruimte voor de Rivier niet nodig is. Compartimenteringstudie dijkring 45 In 2008 hebben Provinciale Staten van Utrecht de compartimenteringstudie voor de zuidelijke Gelderse Vallei afgerond. Uit onderzoek blijkt dat het concept super robuuste of doorbraakvrije Grebbedijk vanuit kosten baten oogpunt te verkiezen is boven een compartimenteringdijk. De provincie Utrecht heeft besloten om samen met het waterschap, de provincie Gelderland en betrokken gemeenten een dergelijk concept voor de Grebbedijk nader uit te werken. Waterveiligheid 21e eeuw In 2008 heeft de commissie Veerman het rapport Samenwerken met Water uitgebracht. Hierin geeft de commissie aan dat de huidige veiligheidsniveaus van alle dijkringen met een factor 10 verbeterd moeten worden. Verdere uitwerking van de normen kan leiden tot een hogere factor. Alleen met een zeer goede onderbouwing kan deze herijking tot een lagere factor leiden. De aangepaste normen moeten zo snel mogelijk (2013) vastgesteld worden alvorens met enige uitvoering te kunnen beginnen. Randmeren Vanuit de werkgroep IJsselmeergroep participeren wij in het besluitvormingsproces over het toekomstige peilbeheer van het IJsselmeer, Markermeer en de randmeren. Zaken die we doen of gaan doen Gereed 1. Wij brengen de maatregelen (afsluiten coupures) voor de Slaperdijk in beeld (regionale waterkering) Wij leveren de toetsingrapportage (2009) van de regionale en overige waterkeringen in bij de provincies Wij leveren de toetsingrapportage (2011) van de primaire waterkeringen in bij de provincies Wij formuleren een klimaatstrategie Wij zorgen ervoor dat de richtlijn overstromingsrisico s is geïmplementeerd, door het opstellen van gevaar- en risicokaarten en overstroming risicobeheerplannen Waterkeringen op orde Ambitie Wij beschikken over inzicht in toestand en afmetingen van de waterkeringen. Wij verbeteren de waterkeringen om de vereiste toestand en afmetingen te bereiken. Uit de toetsing blijkt welke dijklichamen niet voldoen aan de normen. Vervolgens wordt per dijklichaam de specifieke problematiek in kaart gebracht. Dit kan leiden tot een of meer MER procedures. Pas als deze zijn afgerond, wordt een uitvoeringsplan opgesteld dat uitmondt in een uitvoeringsprogramma. Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 16

20 Zaken die we doen of gaan doen 1. Wij zorgen ervoor dat de MER Veiligheid Zuidelijke Randmeren fase 2 is opgesteld en voorbereid is voor besluitvorming 2. Wij zorgen ervoor dat alle verbeteringen (op basis van toetsing 2006) van de primaire waterkering langs de zuidelijke randmeren zijn gerealiseerd. 3. Wij zorgen ervoor dat alle verbeteringen (op basis van toetsing 2011) van de primaire waterkering zijn gerealiseerd. 4. Wij zorgen ervoor dat alle verbeteringen (op basis van toetsing 2009) van de regionale waterkeringen zijn gerealiseerd. Gereed Operationeel beheer waterkeringen op orde Ambitie Wij beheren en onderhouden de waterkeringen om de vereiste toestand en afmetingen te behouden. Grebbeliniedijk Het waterschap heeft een herplant plicht naar aanleiding van de bomenkap. Totaal 2,5 Ha bos die we samen met gemeente Amersfoort en Provincie Utrecht voor mei 2010 gerealiseerd moeten hebben. Zaken die we doen of gaan doen Gereed 1. Wij hebben onderhoudsplannen voor de waterkeringen opgesteld en zorgen ervoor dat de jaarlijks uitvoering conform deze plannen wordt gerealiseerd. 2. Wij stellen jaarlijkse een rapportage op over de onderhoudstoestand van de waterkeringen. jaarlijks Calamiteitenbestrijding Ambitie Wij bewaken in bedreigende situaties op planmatige en doelmatige wijze de waterkeringen en treffen maatregelen om de waterkerende functie te waarborgen en het beperken van de gevolgen van calamiteiten. Wij onderhouden het niveau van de calamiteitenorganisatie door het trainen van en oefenen met de leden ervan. Regulering Ambitie Wij zien er op toe dat, omdat waterkeringen ook gebruikt worden voor andere functies zoals bewoning, beweiding, verkeer en recreatie, de hoofdfunctie als waterkering, niet door deze functies wordt aangetast. 6.5 Wat gaat het kosten? In deze paragraaf worden twee tabellen getoond, de netto lasten en de investeringen die aan het programma verbonden zijn. Deze worden in relatie gebracht met de begroting 2009 (B09). De belangrijkste verschuivingen worden toegelicht. In nieuwe investeringen kalender zijn de afgeronde projecten van 2008 verdwenen, deze projecten staan nog wel in de kalender van de begroting. Exploitatie meerjarenraming Toelichting op %st_dal VER per jaar De stijging in 2013 t.o.v wordt veroorzaakt door de afronding van het project: MER Veiligheid Zuidelijke Randmeren (stijging kapitaallasten) VERapportage Begroting % st_dal VER09 per jaar -4% 1% 1% 11% 2% -1% % st_dal VER09 vs B09-2% -4% -6% 1% 1% -5% Toelichting op %st_dal VER vs B09 De daling in de trend t.o.v. de begroting heeft vooral te maken met de daling in kapitaallasten (met name rente). Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 17

21 Investeringen meerjarenraming Visie Effect Rapportage 2009 Begroot t/m Waterkering Bruto investeringen SUBSIDIES BOUWRENTE Netto investeringen (incl BR) Begroting 2009 Begroot t/m Waterkering Bruto investeringen SUBSIDIES BOUWRENTE Netto investeringen (incl BR) Visie Effect Rapportage Begroting Toelichting Project MER Veiligheid Zuidelijke Randmeren project loopt tot in Netto kost dit project 1,4 miljoen, excl. bouwrente. Dit is 0,4 miljoen hoger dan in de begroting was geraamd. Dit zijn meerkosten voor advisering over invulling robuustheid in dijken, het project is daardoor ongeveer een jaar vertraagd en de bemensing is op advies van de subsidiënt uitgebreid om het project beter te kunnen beheersen. Uitgaven en subsidieontvangsten zijn t.o.v. de begroting geactualiseerd, wat leidt tot een hogere last in bouwrente. Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 18

22 7 PROGRAMMA VOLDOENDE EN SCHOON WATER Het programma Voldoende en schoon water gaat over de waterhuishouding, dat wil zeggen: over de wijze waarop het waterschap omgaat met het zichtbare oppervlaktewater en de nog veel grotere hoeveelheid onzichtbaar grondwater in het beheersgebied. Het doel is dat water beschikbaar is waar we het nodig hebben, dat het van goede kwaliteit is en dat we er geen overlast van ondervinden. 7.1 Wat zijn de kaders? De kaders die bepalend zijn op dit programma zijn opgenomen in de volgende wetten, regelgeving en andere (juridische) instrumenten. Wet- en regelgeving Jaar 1. Europese Kaderrichtlijn water (KRW) Europees Richtlijn prioritaire stoffen Europees Europese Zwemwaterrichtlijn Europees Grondwaterrichtlijn Europees Waterwet Nationaal Waterverordening Provinciaal Keur Waterschap Legger Waterschap Wat willen we bereiken? In deze paragraaf wordt het beoogde effect van het programma beschreven en de beleidsplannen waarin dit is vastgelegd. Beoogd Effect Het waterschap wil dat wateroverlast en watertekort in ons beheersgebied wordt voorkomen door ervoor te zorgen dat het water in de watergangen op het juiste peil is. Daarnaast werkt het waterschap aan schoon water (= goed watersysteem) in het beheersgebied. Een watersysteem wordt als goed beschouwd als het goed is vanuit zowel chemisch (niet vervuild) als ecologisch (goede leefomgeving) oogpunt. Tevens is het waterschap bij extreme situaties goed voorbereid op en toegerust voor het bestrijden van calamiteiten en dreiging van wateroverlast en watervervuiling. De inwoners en partijen die activiteiten in het beheersgebied ondernemen zijn op de hoogte met de spelregels van vergunningverlening en handhaving en met de daaraan verbonden sancties. Beleid Het beleid van het waterschap voor dit programma is vastgelegd in onderstaande documenten. Beleid Status Jaar 1. Waterbeheersplan definitief Waterbeheersplan concept Calamiteitenplannen definitief Zodra het Concept waterbeheersplan definitief is (verwachting eind 2009) worden de aangepaste zaken opgenomen in de bestuursrapportages (visie effectrapportage en begroting). Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 19

23 7.3 Wanneer zijn we tevreden? In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. Programmadoel Indicator W2009 Doel Het voorkomen van wateroverlast en watertekort waarbij het peil en het onderhoud van de waterloop wordt afgestemd op het GGOR zodat het zo goed mogelijk is afgestemd op de functie van het gebied. 2. De waterhuishoudkundige knelpunten van de TOP gebieden en Natura 2000 gebieden zijn voor 2015 opgelost. 3. In 2015 voldoet het beheersgebied aan de in de waterverordening vastgelegde normen voor wateroverlast tijdens extreme situaties. 4. In 2015 verkeren al onze wateren in een goede chemische toestand en voldoen aan de vastgestelde normen voor toxische, zogenoemde prioritaire stoffen. 5. In 2015 verkeren al onze waterlichamen (19) in een goede ecologische toestand conform de KRW normen. Hiervoor richten wij EVZ in en pakken wij diffuse bronnen aan. 7.4 Wat doen we daarvoor? Vastgestelde gebiedsdekkende GGOR Al onze peilbesluiten en peilenplannen zijn actueel en afgestemd op het GGOR. Percentage dagen dat peilstanden worden gerealiseerd. Percentage hectare dat voldoet aan de norm. Percentage hectare dat voldoet aan de NBW-norm. GCT-norm per prioritaire stof. Percentage waterlichamen dat voldoen aan de GEP-norm. Aantal hectare gerealiseerde ecologische verbindingszones. Percentage gerealiseerde maatregelen (diffuse bronnen). 100% 100% 95% 95% 100% 100% 100% 100% In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap heeft gedaan, doet en gaat doen om de programmadoelen te realiseren. Plannen Ambitie Wij doorzien de kansen en bedreigingen en weten hoe ons watersysteem functioneert (studies). Wij spelen op proactieve wijze in op externe ontwikkelingen en participeren in externe gremia. Wij zorgen ervoor dat toetsingen (NBW, KRW.) plaatsvinden. Ruimte voor water - waterberging In het waterschap ligt 675 hectare waterbergingsgebied, verdeeld over drie gebieden Binnenveld, Asschat/Voskuilen en Schammerpolder. In 2005 is een vergoedingsregeling vastgesteld voor de gronden die in agrarisch gebruik zijn (475 hectare), op 200 hectare is de vergoedingsregeling niet van toepassing omdat dit natuurgebied is of tot natuurgebied wordt ontwikkeld, namelijk delen van het Binnenveld, Bloeidaal en De Schammer. Ongeveer 55% van de agrariërs (71 van de 133) heeft daadwerkelijk een contract gesloten en krijgen thans vergoedingen uitgekeerd. Per gebied: Binnenveld : 50 relevante eigenaren: 45 getekend is 90% Asschat : 38 relevante eigenaren: 16 getekend is 42% Schammer : 45 relevante eigenaren: 10 getekend is 22% 100% % De meeste agrariërs die geen contract hebben willen sluiten, komen uit Leusden en hebben bezwaren ingediend tegen het nieuwe bestemmingsplan buitengebied van de gemeente Leusden. Wanneer deze Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 20

24 bezwarenafhandeling en eventuele beroepsprocedures zijn afgerond (waarschijnlijk binnen enkele jaren), zal aan het bestuur een voorstel worden gedaan voor de eventuele vervolgstappen van het waterschap. In 2007 zijn de waterbergingsgebieden in de keur opgenomen. Tevens is het is de bedoeling dat deze gebieden in de gemeentelijke bestemmingsplannen worden opgenomen. Alle zeven gemeenten zijn bereid dit te doen, echter gelet op de lange doorlooptijd van een gewijzigd / nieuw bestemmingsplan hebben op dit moment nog maar twee van de zeven gemeenten dit gerealiseerd. Verdroging In de afgelopen tijd zijn voor alle (SUB)TOP gebieden maatregelen in beeld gebracht, i.c. de GGOR analyse. In Utrecht zijn de gebiedsprocessen opgesteld om te komen tot een vastgesteld GGOR. Voor Gelderland moet tot herprioritering worden overgegaan daar de financiële middelen hiervoor ontbreken. Zaken die we doen of gaan doen Gereed 1. Wij leveren de NBW toetsingrapportage in bij de provincies Wij formuleren een klimaatstrategie Wij participeren in de totstandkoming van een regionale verdringingsreeks voor Midden Nederland en in het tot stand komen van een akkoord met Rijkswaterstaat voor de waterinlaat uit de Nederrijn Waterstanden op orde Ambitie Wij beschikken over actuele peilbesluiten en peilenplannen. Wij beschikken over inzicht in toestand en afmetingen van al onze waterlopen. Wij verbeteren de waterlopen om de vereiste toestand en afmetingen te handhaven of te bereiken. Zaken die we doen of gaan doen Gereed 1. Wij hebben de maatregelen uitgevoerd voor de TOP en Natura 2000 gebieden Wij zorgen ervoor dat alle maatregelen die nodig zijn om te voldoen aan de normen voor 2015 wateroverlast zijn uitgevoerd. Schoonwater Ambitie Wij beschikken over inzicht in de huidige en vereiste chemische en ecologische toestand van het watersysteem. Wij verbeteren het watersysteem om de huidige chemische en ecologische toestand te handhaven of de vereiste te bereiken. Overeenkomst Waterthema s Reconstructie Beide provincies willen de waterovereenkomst herzien. Door de Wet Investering Landelijk Gebied gaat Gelderland over van project- naar programmafinanciering. De provincie Utrecht wil de door het waterschapsbestuur vastgestelde inrichtingsbeelden verankeren in de overeenkomst. In de 1 e helft van 2009 wordt de overeenkomst daarom geactualiseerd en ter besluitvorming voorgelegd aan het Algemeen Bestuur. Uitvoeringsprogramma Het uitvoeringsprogramma betreffende Ecologische verbindingszones heeft in 2008 voornamelijk gestaan in het kader van de projectinitiatie. Grondverwerving De provincies zijn verantwoordelijk voor de grondverwerving. Hiervan is de snelheid van uitvoer van de projecten afhankelijk. Aan Utrechtse zijde is een revolverend fonds door de Staten opgezet. Tevens is Utrecht bezig om de prioritaire gebieden (waar het volledige instrumentarium kan worden toegepast) uit te breiden. Er wordt op dit moment invulling gegeven aan dit fonds en daarbij wordt onderzocht hoe het waterschap hierin kan participeren op basis van een eerder besluit van het Algemeen Bestuur. Waterschap Vallei & Eem ( ) - Visie Effectrapportage 2009 inclusief meerjarenraming tot en met pag 21