Gemeente Den Haag. Aan de voorzitter van de commissie OCS. Geachte mevrouw Bolle,

Transcriptie

1 RIS105197_ Wethouder van Onderwijs, Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Integratie drs P.M.M. Heijnen Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Uw brief van Aan de voorzitter van de commissie OCS Uw kenmerk Ons kenmerk BOW/ Doorkiesnummer adres Aantal bijlagen Onderwerp Wachtlijstproblematiek speciaal onderwijs Datum 29 april 2003 Geachte mevrouw Bolle, Vanaf augustus 2001 zijn schoolbesturen en gemeente regelmatig met elkaar in gesprek over wachtlijsten in het speciaal onderwijs. Hoewel verwijzing naar en het plaatsen van leerlingen op een school voor speciaal onderwijs nadrukkelijk een schoolbestuurlijke verantwoordelijkheid is heeft de gemeente, als regievoerder van het lokale onderwijsbeleid, ook een belangrijke taak. Met betrekking tot het speciaal onderwijs zijn dan ook afspraken gemaakt in "Samen Scholen", het lokaal onderwijsplan Helaas worden we steeds opnieuw geconfronteerd met wachtlijsten voor de verschilllende vormen van speciaal onderwijs. Deze wachtlijsten kennen een piek-dalbeweging door het schooljaar heen. Voor de oplossingen van het probleem van wachtlijsten zijn door gemeenten en schoolbesturen zowel voor de korte als lange termijn afspraken gemaakt. Het aantal plaatsen zal uitgebreid worden, er worden meer instroommomenten gecreëerd en de kwaliteit van de zorgstructuur op basisscholen wordt aangepakt. Voor deze acties zijn via het lokaal onderwijsbeleid extra middelen beschikbaar gesteld aan schoolbesturen, naast de middelen die via het onderwijshuisvestingsprogramma geinvesteerd worden in het speciaal onderwijs. Stand van Zaken sbo-scholen Concreet zijn in "Samen Scholen"de volgende afspraken gemaakt: * Een leerling met leerpoblemen krijgt, met ondersteuning van de zorgcommissie Weer samen naar School (WSNS) een passende plaats in het onderwijs, het zij in het regulier primaire onderwijs, hetzij in het speciaal basisonderwijs. Naar aanleiding hiervan kan ik melden dat door de PCL (permanente commissie leerlingzorg) onderzocht wordt welke indicatoren scholen hanteren bij verwijzing naar het speciaal basis- onderwijs om uiteindelijk te komen tot een uniforme verwijzingsprocedure. Dit moet leiden tot geschikte acties Inlichtingen bij: Postadres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Telefoon Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Telefax Internetadres:

2 2 waardoor iedere leerling een passende plaats in het (speciaal) basisonderwijs kan krijgen. De eerste uitkomsten van dit onderzoek zijn in november jl. tijdens een conferentie aan de tien Haagse zorgcommissies voorgelegd. * Kinderen staan niet langer dan drie maanden op de wachtlijst voor het sbo. Ten behoeve hiervan zijn met scholen en besturen afspraken gemaakt m.b.t. uitbreiding met 60 lesplaatsen verdeeld over verschillende locaties. Per 1 oktober 2001 stonden 1118 leerlingen ingeschreven op sbo scholen van de Haagse samenwerkingsverbanden. Per 1 oktober leerlingen en per 1 april leerlingen. Er is tot nu toe een uitbreiding gerealiseerd met 57 leerlingplaatsen. Desondanks stonden er op 1 april jl. 146 leerlingen op de wachtlijst voor plaatsing op een sbo school. Het aantal maanden dat leerlingen gemiddeld op een wachtlijst staan is wel afgenomen. De verwachting is dat de meeste leerlingen die nu op de wachtlijst staan met ingang van het nieuwe schooljaar geplaatst kunnen worden. * De zorgstructuur in het basisonderwijs wordt versterkt, waardoor scholen beter in staat zijn probleemleerlingen te begeleiden. Bijna alle scholen hebben in hun schooljaarplannen 2002/2003 die ze in het kader van het lokaal onderwijsbeleid moesten opstellen aangegeven een deel van hun middelen in te zetten op het onderwerp zorgstructuur. Ook besteden scholen relatief veel begeleidingsuren van het HCO aan het onderwerp leerlingzorg. Het HCO heeft dit schooljaar ook een aanbod gedaan voor leerlingen die wegens gedragsproblemen thuiszitten of slechts dagdelen naar school gaan omdat ze wachten op plaatsing in het speciaal onderwijs, analoog aan het onderwijs en begeleiding voor zieke leerlingen. In samenwerking met het team Leerlingzorg van het HCO kan in zo'n geval een handelingsplan worden opgesteld waarbij de onderwijskundige begeleiding door medewerkers van Onderwijs/begeleiding Zieke Leerlingen Haaglanden (ondergebracht bij het HCO) ter hand wordt genomen. Het is de bedoeling toe te werken naar de plaatsing op school: terug naar de tijdelijke plaatsing op de eigen school (met veel hulp) of de definitieve plaatsing op de school voor speciaal onderwijs. Naast gemeentelijk geld is er ook op landelijk niveau extra geld beschikbaar gesteld voor "de specifieke aanpak plaatsingsproblematiek Weer Samen Naar School". Doel van deze regeling is het verminderen of het voorkomen van de plaatsingstijd voor toelating van een leerling tot een speciale school voor basisonderwijs en het verstrekken van een kwalitatieve impuls gericht op verbreding van de zorgcapaciteit van basisscholen in het samenwerkingsverband WSNS. Dit geld wordt rechtstreeks aan de samenwerkingsverbanden beschikbaar gesteld en kan dus niet door de gemeente worden ingezet. Binnen onze gemeente hebben de samenwerkinsgverbanden PC, RK en Openbaar Onderwijs een aanvraag ingediend. SBO op Vinexlocaties De capaciteitsproblemen bij de sbo scholen worden deels veroorzaakt door een te krappe huisvesting. Met de schoolbesturen wordt gesproken over concrete oplossingen in de vorm van uitbreiding, aanpassing huisvesting, verplaatsing en nieuwbouw. Ook wordt hierbij bekeken hoe er een betere

3 3 spreiding kan ontstaan van de verschillende sbo scholen over de stad. In RV 276/2003 m.b.t. Gemeentelijke voorzieningen Ypenburg-Leidschenveen is rekening gehouden met realisering van een sbo school in Ypenburg of Leidschenveen. In de wet op het primair Onderwijs zijn drie artikelen opgenomen op grond waarvan de bekostiging voor een nieuwe vestiging van een speciale school voor basisonderwijs mogelijk is. Het stichten van een nieuwe school is slechts onder voorwaarden mogelijk. Het zou dan moeten gaan om een nieuw ( interzuilair) samenwerkingsverband waarin minimaal 2000 leerlingen participeren. Of dit in de praktijk mogelijk is hangt af van de medewerking van de bevoegde gezagsorganen. Een andere mogelijkheid is het verplaatsen van een bestaande school of het neerzetten van een nevenvestiging. Er is een eerste orienterend overleg gevoerd tussen de gemeente Den Haag en de schooldirecteuren op de Vinexlocaties. Bezien wordt welke bestuurlijke constructie haalbaar is. Op voorhand heeft het bestuur SCO/Lucas een verzoek bij dienst OCW/Vastgoed ingediend voor bouwvoorbereiding 2004, met de bedoeling om in het schooljaar 2005/2006 te starten met een sbo. Het betreft in eerste instantie een dislocatie van sbo Merlijn. Dit verzoek zal beoordeeld worden in afweging met bovenstaande opties. ZMLK Op dit moment staan er 70 leerlingen op de wachtlijst voor het zmlk, zowel voor de kernafdeling als het voortgezet zmlk. Anders dan de sbo scholen valt dit onderwijstype niet onder de wet primair onderwijs, maar onder de wet expertise centrum (WEC). De 4 zmlk scholen in onze regio zijn verenigd in REC Haagwinde. Voor REC scholen geldt vanaf een wettelijke verplichting om leerlingen die geindiceerd zijn voor dit schooltype binnen 3 maanden te plaatsen. De wachtlijstproblematiek bij het ZMLK wordt grotendeels bepaald door huisvestingproblematiek. SCO/Lucas en het bestuur openbaar onderwijs hebben voorgesteld deze problematiek op te lossen door de VSO afdelingen van de Inspecteur de Vriesschool, de Bernardusschool en 't Kraaienest uit Nootdorp gezamenlijk uit te plaatsen, waardoor ruimte ontstaat voor instroom van nieuwe leerlingen. Er is een aanvraag ingediend voor tijdelijke huisvesting van 6 groepen (70-75leerlingen) aan Beresteinlaan 629. Voor permanente huisvesting is in RV 260/2003 al een bouwvoorbereidings besluit opgenomen: naar een locatie wordt nog gezocht. Over de gevolgen van het verplaatsen van de afdeling uit Nootdorp dient nog wel overleg plaats te vinden met de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Voordat de (tijdelijke) inhuizing van het VSO/ZMLK aan de Beresteinlaan kan plaatsvinden moet de huidige bewoner (pc sbo de Springplank) verhuizen naar een gebouw aan de Pachtersdreef dat verbouwd/uitgebreid wordt. Omdat het nog even gaat duren voor dit helemaal afgerond is wordt met de Springplank overlegd om toch toch zo snel mogelijk (een deel van) de school te verhuizen, zodat de VSO/ZMLK afdelingen kunnen worden verplaatst, waardoor ruimte wordt gecreeerd voor instroom van nieuwe leerlingen. De SO-VSO ZMLK van Koetsveld school (PC) is recentelijk uitgebreid met 2 lokalen. Plannen voor gehele nieuwbouw van deze school zijn in voorbereiding aan de Zwaardvegersgaarde. ZMOK

4 4 Op de wachlijst voor het basisonderwijs staan momenteel 65 leerlingen.er zijn nu op de twee scholen samen 150 plekken. Met de directeuren van de Opperd (SCO/LUCAS) en de Blokpoelschool (O.O) wordt overlegd onder welke condities verdere uitbreiding gerealiseerd kan worden. Het is de bedoeling om uit te breiden naar 250 à 270 plekken (2 x 125 of 3x 90 leerlingen). Bij het VSO- ZMOK staan 45 leerlingen op de wachtlijst, waarvan overigens de helft nog geen definitieve indicatie heeft. Ook het ZMOK valt onder de WEC en vanaf geldt een wettelijke termijn voor plaatsing binnen 3 maanden. Lerarentekort Het probleem van het lerarentekort speelt onverkort in alle vormen van het speciaal onderwijs. Aan de projectgroep SALTO (stedelijke aanpak lerarentekort) heb ik gevraagd extra in te zetten op de problematiek bij het speciaal onderwijs. Praktijkonderwijs en Leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) Het begrip wachtlijst voor het praktijkonderwijs en LWOO moet enigszins gerelativeerd worden. Het gaat hier om leerlingen die momenteel in groep 8 van het regulier basisonderwijs zitten of op het sbo en die aan het eind van het schooljaar uitstromen naar het voortgezet onderwijs. De afgelopen jaren werden we in de zomervakantie steeds geconfronteerd met leerlingen die naar het praktijkonderwijs of LWOO moesten maar nog geen VO school hadden gevonden. Voor de hiergenoemde onderwijssoorten is een indicatie via de Regionale Verwijs Commissie (RVC) noodzakelijk. Daarom is met de basisscholen afgesproken om al vroeg in het schooljaar de verwijzing in gang te zetten, zodat deze leerlingen op tijd getoetst kunnen worden en in maart/april bekend is hoeveel leerlingen naar deze soorten onderwijs verwezen worden. De BOVO coordinator heeft hierbij een belangrijke rol. Op dit moment zijn 215 leerlingen aangemeld voor het praktijkonderwijs, terwijl er 237 plaatsen beschikbaar zijn. Voor het LWOO zijn momenteel 591 leerlingen aangemeld, terwijl er het afgelopen jaar 554 plaatsen beschikbaar waren. Voor het nieuwe schooljaar zijn er 30 extra plekken gecreeerd, waardoor 584 leerlingen zonder meer geplaatst kunnen worden. Dit betekent dat er op dit moment nog 7 leerlingen op een wachtlijst voor plaatsing staan, terwijl er nog eens ongeveer 70 leerlingen van de basisschool een advies LWOO hebben gekregen die nog nergens definitief aangemeld zijn (de toetsprocedure is nog niet afgerond of de ouders hebben nog geen aktie ondernomen). Er vanuitgaand dat deze laatste groep ook een plek moet krijgen betekent dit dat er nog voor zo'n 77 leerlingen voor het komend schooljaar een plek gevonden moet worden. Er wordt op dit moment door de Dienst OCW indringend met de scholen overlegd om dit probleem op te lossen. Hierbij wordt door mij een relatie gelegd naar de subsidies die scholen voor voortgezet onderwijs verkrijgen in het kader van het Lokaal onderwijsbeleid c.q. het programma Scholenwerk. Als reden om niet te willen plaatsen wordt door scholen het lerarentekort aangegeven of dat ze het onverantwoord vinden een bepaalde groep leerlingen te willen opnemen. Het gaat dan om leerlingen die een LWOO-indicatie hebben maar een dusdanige problematiek hebben (zowel gedrag als IQ als leerachterstanden ) dat de school daar geen geeigende opvang voor kan bieden. Scholen hanteren een individueel aanname beleid.

5 5 In het kader van de stedelijke BOVO procedure wordt permanent gewerkt aan sluitende afspraken hierover met alle scholen voor voortgezet onderwijs. Tenslotte Uit het voorafgaande moge blijken dat ik samen met de schoolbesturen intensief de problematiek van de wachtlijsten aanpak. Dit heeft het afgelopen jaar tot forse uitbreiding van de capaciteit geleid. Desalniettemin moet worden vastgesteld dat het probleem nog niet is opgelost. Tegen die achtergrond zal ik u tweemaal per jaar nader informeren over de ontwikkeling van de wachtlijsten in het speciaal onderwijs, het speciaal basisonderwijs en het praktijk- en leerwegondersteunend onderwijs. Met vriendelijke groet, Pierre Heijnen