INLEIDING. Copyright Bā Gāng - De Acht Principes Bā Gāng Biàn Zhèng. BVO Les 9

Transcriptie

1 Academie voor Chinese Geneeswijze Qing-Bai Copyright Bā Gāng - De Acht Principes Bā Gāng Biàn Zhèng BVO Les 9 Kris Oosting Amersfoort, Amsterdam, Breda, Nijmegen 2017 Beste allemaal, Er is veel tijd geïnvesteerd in het samenstellen van deze presentatie. Het wordt dan ook op prijs gesteld dat bij gebruik de auteur wordt vermeld als bron. For personal use only. Niet voor herdistributie op eigen/andere websites. Foto s zijn verwijderd. kris.oosting@lfri.nl / kris.oosting@tcmclassics.org INLEIDING

2 Docent: Kris Oosting Hoe TCM Studeren Hoofddocent: Chinese Kruidentherapie bij Academie voor Chinese geneeswijze Qing-Bai sinds Docent: BVO & Nascholingen Actief lid, vice-voorzitter: NEN ISO 249 TCM Expert lid: ISO 215 Health Informatics Praktijk: TCM Classics: Expert Systems: bó xué zhī, shĕn wèn zhī, shèn sī zhī, míng biàn zhī, dŭ xíng zhī. - Zĭ Sī <Zhōng Yōng> Deeply Sharply Carefully Clearly Truthfully "Over de Absolute Oprechtheid van Buitengewone Artsen [Chinese Eed van Hyppocrates] "Over de Absolute Oprechtheid van Buitengewone Artsen [Chinese Eed van Hyppocrates] Ontwikkel eerst een duidelijke instelling van compassie. Hij/Zij moet een kalme geest hebben. Niet toegeven aan wensen en verlangens. Zich inzetten om ieder levend wezen te redden. Geen belangstelling in status, rijkdom of leeftijd [van de patiënt]. Wordt niet beïnvloed wanneer persoon aantrekkelijk of onaantrekkelijk is. Of dat hij vriend of vijand is. Of dat hij Chinees of buitenlander is. Of bij geleerd of ongeletterd is. Sun Simiao rond 581 Ziet iedereen als gelijk. Negeer alle consequenties. Denkt niet na over eigen lot of noodlot. Behoed het leven en heb compassie. Zowel weercondities, honger, dorst, of vermoeidheid weerhoudt hem niet van helpen met hart en ziel. Roddelt niet en schept niet op. Maakt geen grapjes over anderen, verheft zijn stem niet of beslist niet over goed en fout voor anderen. En het is ongepast om op te scheppen over eigen reputatie en anderen te kleineren.

3 voor het tentamen voel ik mij waar staan we op dit moment in het TCM proces? en waar gaan we naar toe? en welke stappen nemen we? Etiologie = oorzaak van ziekte. Termenlijst Pathogenesis = manier waarop de ziekte zich ontwikkeld. Pathogeen = iets wat ziekte veroorzaakt. Pathologie = wetenschap van oorzaak en gevolg van ziektes. Pathomechanisme = proces van hoe een ziekte ontstaat en zich ontwikkelt. Patroon = diagnostische conclusie van pathologische verandering in een bepaald stadium van een ziekte, inclusief locatie, oorzaak en aard. Patroon-identificatie = data dat verzameld is, d.m.v. de 4 diagnostische methoden, analyseren en classificeren in patronen. Een ziekte kan geclassificeerd worden d.m.v. verschillende patronen. Collect Information Four Methods 1. Inspection 2. Listening & Olfaction 3. Inquiry 4. Palpation Where are we? Organize Information Syndrome Differentiation > 300 Syndromes (Ba Gang, Qi Xue JinYe, Zang-Fu, ) Determine Strategy Treatment Methods 10 Acupuncture 8 Herbal Treat Treatment Type Acupunc ture Herbal Medicine Tuina Het TCM stappenplan Observeren, Hoofdklacht(en) en andere klachten bijv. indicatie van welke Zàng-Fŭ functie is verstoord m.b.v. Vragen, Luisteren & Ruiken, Palperen Klinische Manifestaties (symptoms & signs, pulse, tongue) Copyright 2017 Kris Oosting 11

4 Het TCM stappenplan Klinische Manifestaties (symptoms & signs, pulse, tongue) Waar staan we nu? (Biàn Zhèng - Patroonidentificatie) Manieren van categoriseren Sommige manifestaties behoren bij meerdere patronen Categoriseren d.m.v. Patroonidentificatie P1 P2 P3 P4 P5 Afhankelijkheden en relevantie bepalen Bā Gāng (deze les) Qì, Xuè, Jīn- Yè Zàng Fŭ Jīng- Luò Liù Jīng Wŭ Xíng Sì Fēn Sān Jiāo Pathogenic Factors Diagnose: hoofdklacht t.g.v. P1, P2, etc. aan het begin Bā Gāng - De Acht Principes oorsprong De Acht Principes Bā Gāng Genoemd in Huáng Dì Nèi Jīng en Shāng Hán Lùn. Zhang Jing-yue (, Míng, ) in zijn boek Two Principles and Six Changes. Zhu Wei-ju ( ) in Questions of Treatise on Exogenous Febrile Diseases.

5 Bā Gāng - De Acht Principes concept Terminologie en Uitspraak Bā Gāng refereert naar de acht categorieën van patroondifferentiatie. Basismethode en -principes. Bepalen van: - Diepte ziekte. - Natuur/Aard ziekte. - Exces en deficiëntie van xié qì en zhèng qì. - Disharmonie tussen yīn en yáng. Theoretische basis van alle patroondifferentiaties. Algemene classificatie, geen vakjes - begrijpen wat er gaande is. Kan altijd worden toegepast. Bā Gāng - De Acht Principes 1 biăo - extern lĭ - intern hán - koude rè - hitte xū - deficiëntie, shí - exces Yīn - yin Yáng - yang Terminologie en Uitspraak Tán - Slijm (niet flegma. deze term is niet meer correct. Zie flegmatische persoonlijkheid) Shī - Damp Shuĭ - Water Bā Gāng - De Acht Principes overzicht Patroon differentiatie locatie natuur/aard kracht (xié, zhèng) biăo-extern lĭ-intern hán-koude rè-hitte xú-deficiëntie shí-exces ziektecategorie yīn yáng

6 Hoeven niet alle 8 tegelijk voor te komen Yīn en Yáng: altijd in beweging transformatie hán biăo lĭ Hitte Extern xú rè shí rè Wat is het belangrijkste aspect van de disharmonie. Exces Koude Deficiëntie Yáng Intern Yīn biăo-extern lĭ-intern Bā Gāng biăo-extern & lĭ-intern Ernst en diepte van de ziekte. Locatie van de ziekte. Niet wat de disharmonie heeft veroorzaakt (etiologie). Als ziekte geclassificeerd als biăo-extern, Dan klinische manifestaties in het externe van het lichaam.

7 Xié Spieren en huid Bā Gāng Locatie: biăo-extern Disfunctie Wèi Qì Disfunctie Fèi (dalen en verspreiden) koorts. Fā Rè ( ) Heat Effusion Wèi Qì stagneert Verwarmt spieren en huid niet Fèi Qì rebelleert Verstoort opening Fèi Fèi Qì verspreidt niet Koorts Aversie koude Hoesten Verstopte neus Lopende neus Xié Spieren en huid Bā Gāng Locatie: biăo-extern Xié Qì dringt Jīng-Luò binnen Xié Qì en Zhèng Qì strijden in Externe Karakter: plotseling, oppervlakkig en mild, korte duur. Qì Xuè bewegen niet vrij Tong: dun wit beslag (geen verandering) Hoofdpijn, lichaamspijn Fú Mài Bā Gāng Locatie: biăo-extern Het is biăo-extern, hoe verder? d.w.z. met patroondifferentiatie volgens Type Oorzaak Klinische Manifestaties Aanval Koude Aanval Wind Aanval Wind-Hitte Koude Xié Wind Xié Wind-Hitte Xié Aversie Koude, lichte verhoging, geen zweten, hoofdpijn en lichaamspijn, dun vochtig beslag, Fú Jĭn Mài. Aversie Wind met lichte verhoging, licht zweten, Fú Mài. Lichte aversie koude, koorts, dorst, zere keel, Tong = normaal of iets rood (tip, zijkanten), dun wit droog of lichtgeel beslag. Fú Shuò Mài. Externe patronen locatie is: Liù Jīng (Six Channels) Shāng Hán Lùn biăo-extern Sì Fèn (Four Layers) Wēn Bìng Sān Jiāo Jīng Luò

8 Tài Yáng Bìng: Guiding Items (( tài yáng bìng tí liàn) ( ) - Tài yáng zhī wéi bìng, mài fú, tóu xiàng jiàng tòng ér wù hán Guiding line of Tài Yáng disease. Main syndromes: - headache + stiff nape + aversion to cold (feeling cold) (tóu xiàng jiàng tòng= head nape stiff pain ). - Aversion to cold (wù hán) - Main pulse: Mài Fú (floating). Shāng Hán Lùn Pathological mechanism: EPF invades the surface (biăo) and yíng wèi is obstructed. Note: heat effusion possible due to struggle between zhèng qì and xié qì. Therefore not mentioned. Klinische Manifestatie Biăo Niet zweten Geen dorst Aversie voor Koude Koorts Pijnlijk lichaam Stijve nek Aversie voor Koude Koorts Pijnlijk lichaam Stijve nek Aversie voor Koude Koorts Licht zweten Dorst aspect als Hitte als Koude Klinische Manifestatie Biăo Bā Gāng Locatie: lĭ-intern Fú Mài (oppervlakkig) + Jĭn Mài (strak) + Shuò Mài (snel) Concept Oorzaak locatie: lĭ-intern biăo transformeert naar lĭ directe invasie emoties, voeding(s-gewoonte) Xié Qì valt aan Zàng-Fŭ Qì Xuè Jīn-Yè Zàng-Fŭ functionele verstoring Klinische manifestaties Alles wat geen extern patroon is. Koude & Hitte, Exces & Deficiëntie symptomen aspect als Hitte als Koude

9 Het is lĭ-intern, hoe verder? d.w.z. met patroondifferentiatie volgens Vergelijken: biăo-extern & lĭ-intern locatie is: lĭ-intern Duur Koude/Hitte Symptomen interne organen Pols Extern Kort Aversie Koude en koorts [niet vanzelfsprekende] lichaamspijn, hoofdpijn, verstopte neus, niezen Fú (oppervlakkig) Qì Xuè Jīn-Yè Zàng-Fŭ Jīng Luò Intern Lang Koorts zonder aversie Koude of aversie Koude zonder koorts [vanzelfsprekende] hoest, palpitaties, abdominale pijn, diarree, etc. Chén (diep) Half-Extern & Half- Intern Lang Afwisselend rillingen en koorts [vanzelfsprekende] druk o.d. borst en hypochondrium, bittere smaak, etc. Xiàn (snaar) hán-koude rè-hitte Bā Gāng hán-koude & rè-hitte Natuur/Aard van de ziekte. Inzicht in relatieve overvloed of zwakte van yīn en yáng van het lichaam. Yīn exces of yáng deficiëntie Koude syndroom. Yáng exces of yīn deficiëntie Hitte syndroom. Koude syndroom verminderde functie en beweging (hypofunctie). Hitte syndroom hyperactiviteit.

10 Analyse Hán-Koude Analyse Hán-Koude (II) Invasie Koude Xié Excessief rauw en koud voedsel en dranken Constitutie: Yáng Xū Chronische ziekte beschadigt Yáng Exces Hán Yáng Xū Overcontrole van yáng (door yīn) Yáng kan niet verwarmen Onvermogen om lichaam te verwarmen Koude syndroom Koude syndroom onvermogen te verwarmen Jīn-Yè intact Onvermogen om water en vloeistoffen te verwarmen Vormt interne koudedamp Te zwak om bloed te bewegen Gaat in de vaten (mài) koud lichaam, bleek gelaat, inelkaar liggen Geen smaak en geen dorst Helder sputum, speeksel, snot, urine, etc. Bleke tong, wit vochtig vettig beslag Chí Mài (Langzaam) Jĭn Mài (Strak) Invasie Hitte Xié Hán Interne Hitte Exces 7 emoties Voeding(sgewoonte) Chronische ziekte beschadigt Yīn Exces sex Analyse Rè-Hitte Exces Yáng Hitte Rè stagnatie Rè accumulatie Yīn (Jīng) Xū Overvloedig yáng veroorzaakt Rè Relatief exces yáng = Hitte syndroom Hitte syndroom Analyse Rè-Hitte (II) Exces Yáng Hitte Vuur vlamt op Verstoort Shén Rè beweegt Xuè Beschadigt Jīn(-Yè) Stuwt Xuè naar de tong Aversie Hitte, voorkeur koude (dranken) Rood gelaat en ogen Rusteloosheid Bloedingen, Shuò Mài Dorst in koude dranken Weinig donker-geel urine Constipatie (droog) Geel slijm en snot Geel droog beslag Rode tong

11 Samenvatting Hán Rè Koude en Koorts Hán Syndroom Rè Syndroom Voorkeur Warmte Koude Dorst Geen Koude dranken Gelaat Bleek Rood Ledematen Koud Warm Uitdrukking Weinig bewegen, in Rusteloos elkaar Uitscheiding Helder, dun en wit Dik en geel Urine/Ontlasting Helder veel/drijig Weinig geel/droog Tong Bleek, nat; wit beslag Rood; droog geel beslag Invasie externe pathogene factor als: - gelijktijdig subjectieve afkeer voor Koude (Hán) objectieve koorts of patiënt voelt warm aan. - Due to impairment of the normal function of Wèi-Qì when Xié Qì is in the exterior of the body. - Aversion to Wind/Cold: Xié Qì invades body obstructs Wèi Qì Wèi Qì doesn t warm muscles. - Heat Effusion: struggle between Zhèng Qì and Xié Qì Als alleen koorts en gooit dekens af Intern en getransformeerd naar Rè (Hitte) Puls Chí of Jĭn Shuò Afkeer en Vrees (Aversion & Fear) Afkeer van Wind: patiënt heeft kippenvel en ervaart koude gevoel, is niet graag in de tocht en wil binnen blijven ( wù fēng). Vrees voor Koude: patiënt heeft het koud en wil graag binnen bij de verwarming zitten ( pà lĕng, wèi lĕng). Afkeer van Koude: patiënt heeft het erg koud, op de verwarming met dikke kleren aan en wordt toch niet warm ( wù hán). Rillingen: patiënt is extreem koud, rillingen, kan niet warm worden ( hán zhàn). Koorts - Fever fā rè: heat [effusion/emission] - hitte uitstraling. Zowel subjectief gevoel van warmte als objectief palperen. Locatie: Voorhoofd, bovenzijde hand warmer dan de borst. Niet noodzakelijk koorts, kan wel. Intensiteit: - hoog: sterke xié qì en sterke zhèng qì - middel: sterke xié qì en zwakke zhèng qì of v.v. - laag: zwakke xié qì en zwakke zhèng qì

12 shí-exces xū-deficiëntie Bā Gāng shí-exces & xū-deficiëntie Bepaal kracht en zwakte van Zhèng Qì en Xié Qì. vechten Zhèng Qì Zhèng Qì xū Xié Qì shí-exces xū syndroom Xié Qì shí syndroom Xié Qì Zhèng Qì Xié Qì vs Zhèng Qì Biăo Lĭ Shí Xū Opmerking X X Mild, Chronisch X X X X X X X X X X X Heftig: beide sterk. Acuut, Chronisch Vaak! Niet zo intens: Zhèng Qì vecht niet zo sterk. Niet zo intens: Xié Qì niet zo krachtig. X X X X Langduring, Ziekte ± Xū Deficiëntie Vier categorieën van Xū: - Qì Qì Xū moeheid, kortademig, zwakke stem, spontaan zweten, duizelig, lusteloos, zwakke pols. verminderde functie van zàng-fŭ. - Yáng Yáng Xū aversie koude, koude ledematen, spontaan zweten, veel heldere urine, diarree met etensresten, brede bleke natte tong, diepe zwakke pols. Qì Xù + verwarmende functie Yáng Qì

13 Xū Deficiëntie Vier categorieën van Xū: - Xuè Xuè Xū bleek dof gelaat, bleke lippen, duizeligheid, wazig zicht, palpitaties, insomnia, geen menstruatie. - Yīn Yīn Xū droge mond en keel, opvliegers, blosjes, 5-palmen hitte, rode tong, droge ontlasting. Dunne snelle pols (xì shuò mài) Yīn Xuè Xū Deficiëntie: samenvattend Xū van Qì (Qì Xū): verminderde functie. Xū van Yáng (Yáng Xū): Qì Xū + verwarming valt uit. Xū van Xuè (Xuè Xū): verminderde voedende functie Xū van Yīn (Yīn Xū): Xuè Xū + koeling valt uit. Meer in de les 10 Patohologie Qì Xuè en Jīn-Yè. Empty Blood = Leeg Bloed/Bloedleegte. Is er dan minder bloed?, Shí Exces, Shí Exces Pathogene factor aanwezig: - Extern - Intern Twee aspecten: 1.Externe Xié Qì valt het lichaam aan. 2.Slecht functioneren Zàng-Fŭ stagnatie pathologische producten: Tán-Slijm, water, Shī-Damp en Xuè Yū (stasis) Gevecht: Zhèng Qì vs Xié Qì Wormen Voedselstagnatie Xuè Yū Stagnatie vloeistoffen Water accumulatie Qì Yù/Zhì Pathologische producten veroorzaken obstructie Shí syndroom

14 , Shí Exces Shí syndroom Hyperfunctie Obstructie Onrust Hoesten Koorts, aversie Hitte Rood hoofd en ogen Krachtige pols Hevige pijn Constipatie, moeilijk urineren yīn & yáng Plumpit Qì Twee toepassingen: Bā Gāng yīn & yáng 1.Algemene samenvatting van de voorgaande 6 principes: yīn: lĭ, hán, xū. yáng: biăo, rè, shí. 2.Concreet syndroom: yáng xū, yáng collapse ( ), yáng shí (exces Hitte). yīn xū, yīn collapse ( ), yīn shí (exces Koude). Yáng Syndroom Yīn Syndroom Verschil Yīn en Yáng Syndromen Karakteristiek Symptomen Verloop ziekte Extern, Hitte, Exces syndromen: actief, rusteloos, hyperfunctie, helder, etc. Intern, Koude, Xū syndromen: rustig, beperking, hypofunctie, dof, etc. Naar buiten, omhoog, eenvoudig te observeren Naar binnen, naar beneden en moeilijk te observeren Toestand kan snel veranderen (acuur) Verandert langzaam (chronisch)

15 Analyse Yáng Xū ( ) Analyse Yáng Xū ( ) Aangeboren aversie Koude Chronische Qì Xū Nier deficiëntie (door leeftijd) Invasie Koude beschadigt yáng qì Te veel bitter koude kruiden Yáng-Qì Xū Yáng Xū Yáng Xū Onvoldoende warmte en deficiënte Koude Verminderde functie Koude ledematen Dorst voor warme dranken/geen dorst Veel urine & dunne ontlasting Brede bleke tong aversie Koude Mentaal vermoeid, lusteloos Tekort Qì, moeizaam spreken Chén Chí Mài Analyse Yīn Xū ( ) Analyse Yīn Xū ( ) Wēn Bìng Interne ziekte beschadigt yīn Te kort aan vloeistoffen Droge mond en keel Dun lichaam Weinig urine Emoties (te veel) Excessieve seksuele activiteit Te veel warme droge kruiden Beschadiging yīn vloeistoffen Yīn Xū Yīn Xū Yīn kan Yáng niet controleren Warm in namiddag, nachtzweten 5-palmen hitte Blosjes (wangen) Rode tong, weinig/geen beslag Xì Shuò Mài

16 Analyse Yáng Collapse Analyse Yáng Collapse Doorgaan met Yáng Xū Controleert de poriën Wèi Qì Xū Overmatig zweten Extreme Koude (yīn) Beschadigt Yáng-Qì Apathie (geen interesse en energie) Heftig zweten Verlies Jīng Veel bloedverlies Uitputting Yīn-Xuè Yīn in Yáng collapse Yáng collapse Yáng collapse Kan Xuè niet bewegen Zwakke ademhaling Bleek gelaat Extreem zwakke pols Vergiftiging Trauma (heftig) Slijm rond het Hart Plotselinge collapse Yáng-Qì Zweet is de vloeistof van het Hart. Wat betekent dat? Kan niet verwarmen Waterig koud zweet Koude huid Koude handen en voeten Bleek natte tong Analyse Yīn Collapse Analyse Yīn Collapse kleine slokjes Hoge koorts Doorgaan met Yīn Xū Extreme Yīn Xū Dorst met behoeft om te drinken Droge huid Weinig urine Veel overgeven Langdurige diarree Overmatig zweten Verbranding Yīn droogt uit (raakt op/kan niet koelen) Yīn collapse Yīn collapse Hitte nog steeds aanwezig Droge lippen en tong Plakkerig zweet Warme ledematen en huid Rusteloosheid Aversie hitte Xì Shuò Mài (zonder kracht)

17 Relaties tussen de 8 principes RELATIES Vier aspecten: 1.gecombineerde patronen ( zhènghòu xiāng jiān): locatie en natuur: externe exces Koude. 2.complexe (mixed) patronen ( zhènghòu cuòzá): Hitte en Koude samen. 3. echt of onecht patronen ( zhènghòu zhēn-jiă): valse Koude en echte Hitte. 4.patroontransformatie ( zhènghòu zhuănhuà): Koude Hitte. Gecombineerde Patronen ( zhènghòu xiāng jiān) Complexe Patronen ( zhènghòu cuòzá) Exces Hitte. Deficiënte Hitte. Exces Koude. Deficiënte Koude. Koude boven en Hitte onder. Hitte boven en Koude onder. Extern Intern Oorzaak Symptomen en Tekens Koude Hitte Koude Koude Hitte Hitte Interne Koude + Externe Koude Invasie Externe Koude naast Interne Koude t.g.v. voedsel/drank (Aangeboren) Interne Hitte + Invasie Externe Hitte Externe Koude niet verholpen + Interne Hitte Interne Hitte + Invase Externe Koude Aversie Koude, lichaamspijn, hoofdpijn, koude ledematen, abd. pijn, diarree, etc. Koorst, keelpijn, zweten, rusteloosheid, constipatie, weinig gele urine, droge mond, geel beslag, rode tong, snelle pols, etc. Aversie koude, koorst, hoofdpijn, pijn lichaam, dorst met behoefte voor drinken

18 Complexe Patronen ( zhènghòu cuòzá) Complexe Patronen ( zhènghòu cuòzá) Extern Intern Oorzaak Symptomen en Tekens Hitte Exces Deficiëntie Koude Exces Deficiëntie Aangeboren Yáng Xū + Invasie Externe Hitte Externe Hitte niet opgelost met koude kruiden Pí Wèi Xū. Externe Koude aanwezig met Slijm stagnatie en voedsleaccumulatie Deficiëntie van Qì Xuè en Yīn Yáng Koorst, zweten, moeizame vertering, brijige ontlasting, brede tong, dun geel beslag, etc. Aversie koude, koorts, geen zweten, pijn lichaam, hoofdpijn, abd. distentie, krachtige pols, etc. Spontaan zweten, aversie wind, duizeligheid, slechte eetlust, palpitaties, zwakke pols, etc. Extern Intern Oorzaak Symptomen en Tekens Deficiëntie Exces Exces Deficiëntie Tán stagnatie, voedsel accumulatie intern + verzwakte verdedigings Qì Aangeboren zwakte + externe invasie Spontaan zweten, aversie wind, abd. distentie, constipatie, dik tong beslag, snel verkouden/griep. Aversie koude, koorts, geen zweten, pijn lichaam, slechte eetlust naast de interne symptomen. echt of onecht patronen ( zhènghòu zhēn-jiă) Echte Koude - Onechte Hitte. - Extreme Cold manifesting as Heat - Yáng wordt buiten gehouden door intern exces Yīn Echte Hitte - Onechte Koude. - Extreme Heat manifesting as Cold - Yīn wordt buiten gehouden door intern exces Yáng Echt Exces - Onechte Deficiëntie. Echte Deficiëntie - Onecht Exces. Onechte Hitte en Onechte Koude 4 Methoden Observatie Echte Koude - Onechte Hitte Rode blosjes (poederachtig), geïrriteerd en lusteloos, inelkaar liggen, natte bleke tong Echte Hitte - Onechte Koude Donker gezicht, rode droge lippen, geïrriteerdheid, rode droge tong, geel beslag Horen Rustig ademen, zwachte stem Ruw ademen, luide stem Vragen Palperen Veel heldere urine, brijige ontlasting, dorst maar geen zin in drinken, keelpijn zonder rode keel Koude ledematen, koude abdomen Dorst voor koude dranken, weinig donkere urine, brandend gevoel anus Koude ledematen, shuò mài

19 Patroontransformatie ( zhènghòu zhuănhuà) De Locatie en Natuur veranderen! Transformatie Yīn Yáng Lente, zomer herfst, winter Lente, zomer Hitte Koude Koude Hitte things will turn into their opposites when they develop into the stage of extreme : - extreme Koude Hitte - extreme Hitte Koude Extern Intern Koude Hitte Aversie koude, koorts Neus verstopt, niezen Fú Mài (oppervlakkig) Extern Syndroom Intern Syndroom Symptomen Zàng-Fŭ Koorts zonder rillingen of rillingen zonder koorts Chén Mài (diep) Koude Syndroom Aanval Koude Xié Stagnatie Koude transformatie Voldoende Yáng Qì aanwezig Hitte Syndroom Interne stagnatie Hitte (yáng) Transformatie Hitte langdurig aanwezig

20 Hitte Koude Hitte syndroom krachtig foute behandeling Uitputting zhèng qì Yáng qì neemt af Deficiënt Koude Syndroom ernstige situatie Yáng uitputting Boekenlijst: eenmaal kopen, voor de rest van je leven waardevol! Huang Di Nei Jing Su Wen: Nature, Knowledge, Imagery in an Ancient Chinese Medical Text. ISBN-13: Van P. Unschuld Bevatten ook de commentaren - d.w.z. de uitleg van de tekst. Huang Di Nei Jing Su Wen: Annotated Translation of Huang Di's Inner Classic - Basic Questions. (2 volumes) ISBN-13: TCM Movies TCM Movies Curse of the Golden Flower Chow Yun Fat, Gong Li & Jay Chou Geregisseerd door: Zhang Yimou Iron Monkey Yee Kwan Yan, Hou Hsiao, Fai Li & Sze-Man Tsang Geregisseerd door: Wooping Yuen Confucius Chow Yun Fat, Zhou Xun HERO Jet Li, Donnie Yen, Ziyi Zhang & Maggie Cheung Geregisseerd door: Yimou Zhang House of Flying Daggers Takeshi Kaneshiro, Andy Lau & Zhang Ziyi Geregisseerd door: Yimou Zhang Red Cliff Tony Leung Chiu Wai (Actor), Takeshi Kaneshiro (Actor), John Woo (Director) Crouching Tiger Hidden Dragon Yun-Fat Chow, Ziyi Zhang, Michelle Yeoh & Chen Chang Geregisseerd door: Ang Lee The Monkey King Thomas Gibson, Ling Bai & Russell Wong Geregisseerd door: Peter MacDonald Periode Three Kingdoms

21 Environment EPF IPF (xié qì ) gives rise to EPF invade Body s Exterior Qì Xū (deficiency) Qì Stagnation INTERNAL EXCESS Clinical Manifestation Internal Disharmony External Cold generates directly invades IPF transform into Body s Interior Internal, External, Misc Causes of Disease Qì stagnation Distension Depends on Zàng-Fǔ involved Copyright 2017 Kris Oosting 1 Copyright 2017 Kris Oosting 2 Causes of Xue Yū (Blood Stasis) Stagnant Qì fails to move Xuè Rè Qì Zhì/Yù Rè condenses Xuè Xuè Xū Deficient Xuè does not move Tán & Shī Phlegm & Damp Xuè Yū Obstruct Xuè Deficient Qì fails to move Qì Xū Lĭ Hán Internal Cold Trauma, fracture Fēng, Shī, Hán in Jīng Hán congeals Xuè Consequences of Xue Yū (Blood Stasis) Xuè Yū (pathogenic factor) Heat Dryness Xuè Xū Qì Xū Bleeding Serious Diseases INTERNAL EXCESS? Welke organen kunnen worden beïnvloed door Xue Yū? Copyright 2017 Kris Oosting 3 Copyright 2017 Kris Oosting 4

22 Qì Xue Internal Dampness - Shī Pí Qì Xū (Spleen Qì deficiency) External Dampness causes transforms into Dampness - Shī INTERNAL EXCESS Spleen s transformation (huà ) dysfunction nature feeling of fullness, heaviness, turbid discharge heaviness, dirtiness, stickiness Copyright 2017 Kris Oosting 5 Copyright 2017 Kris Oosting 6 Internal Dampness - Shī INTERNAL EXCESS Yáng Xū (Yáng deficiency) External Cold Internal Cold - Hán causes transforms into Warming dysfunction Internal Cold - Hán nature INTERNAL DEFICIENCY cramping pain, cold feeling, thin clear discharges contracting Copyright 2017 Kris Oosting 7 Copyright 2017 Kris Oosting 8

23 Internal Cold - Hán Jīn-Yè Fluids - Vloeistoffen Jīn : thin fluids, liquid, dunne vloeistoffen: - Volgen circulatie Qì en Xuè, assisteren met de vloeiende stroom. - Verspreiden naar de oppervlakte en verwarmen het lichaam, bevochtigen de spieren, openingen en voeden de huid. (Líng Shū 36) - Dun, waterig en stromen eenvoudig en snel. Yè : humor, dikke vloeistoffen: - Worden verspreid naar zàng-fǔ, botten, gewrichten en merg. - Bevochtigend smeermiddel en aanvulling voor Jīng, vooral in de diepe yīn gebieden zoals de gewrichten en merg. (Líng Shū 36) - Dik en plakkerig, bewegen langzaam. Copyright 2017 Kris Oosting 9 Copyright 2017 Kris Oosting Kris Oosting Kris Oosting 12

24 Interaction Tán & Xue Yū Typische Tán-Slijm Symptomen INTERNAL EXCESS Jīn-Yè Xue (bloed) Symptomen erger bij nat weer of verandering seizoenen. Druk op de borst Slijm uitspugen (wit, geel, geel-groen) [e.g. bronchitis] accumulatie geeft Tán Slijm Xue Yū bloedstase) stagnatie geeft interactie/versterken elkaar tumoren Zwaar gevoel, wattig in het hoofd. Plakkerige afscheiding. Globus hystericus. Zachte knobbeltjes onder de huid. Lichte verhoging die blijft (Hitte plakt aan Slijm). Poep met heimwee. Copyright 2017 Kris Oosting 13 Copyright 2017 Kris Oosting 14 Hitte (Rè ) INTERNAL EXCESS Extern of Intern. Vuur valt onder Hitte. Hitte = Excess Yáng. EXTERNAL EXCESS Externe Hitte transformeert in interne Hitte. Qì stagnatie Hitte (denk aan handrem). INTERNAL EXCESS Klinische manifestaties: - warm gevoel, rood gezicht, mentale onrust, rode tong. - afh. van betrokken zàng-fǔ. Copyright 2017 Kris Oosting 15 Copyright 2017 Kris Oosting 16

25 INTERNAL EXCESS Copyright 2017 Kris Oosting 17