Stichting Chevron Pensioenfonds JAARVERSLAG 2009

Transcriptie

1 Petroleumweg KD Vondelingenplaat (Rt) Postbus ZG Vondelingenplaat (Rt) Telefoon Telefax Dek:itte Accountants B.V. Voor Iden;ifi~at!E'doE'leind{'n Q(Yl )C' Behorer,d t"j ac(quntantsverklaring d.d.: ;X:. 1 IC,('/U.. :;;2['10../

2 Inhoudsopgave Meerjarenoverzicht van kerncijfers en kengetallen Bestuursverslag Kenmerken pensioenfonds Ontwikkelingen van het pensioenfonds Verslag over het jaar 2009 Jaarrekening Balans per 31 december 2009 Staat van baten en lasten over 2009 Kasstroomoverzicht Algemene toelichting Toelichting op de balans per 31 december 2009 Toelichting op de Staat van baten en lasten over 2009 Overige gegevens Verslag verantwoordingorgaan Reactie van het bestuur op verslag verantwoordingsorgaan Gebeurtenissen na balansdatum Uitvoeringsovereenkomst met de werkgevers Actuariele verklaring Accountantsverklaring tr~'e'!','n=+ta If.".""' "1.\,,, I'.. iii. ~. Dcloj1.'Te /\C((luntants B.V. Voor,den"f;;",'edo",leinden, OJ)'). : <lc' C Beh"" C'nd hlj dcl0umantsverkiaring d d.: QLlJ u...,j\ai :Jl.J :1 j Stichting Chevron Pcnsioenfonds

3 Meerjarenoverzicltt van kerncijfers en kengetallen FinancieIe gegevens per 31 december 1 (x 1.000) Belegd vermogen Pensioenvermogen Technische voorzieningen (marktwaarde) Premies (bijdragen) Pensioenuitkeringen Totale baten Totale lasten Saldo baten en lasten Dekkingsgraad FfK 109,0% 105,0% 136,4% 126,1% 121,8% Reservetekortgrens FfK 114,9% 115,4% 120,9% 126,0% 121,7% Aantallen per 31 december Actieve deelnemers Premievrijen Pensioengerechtigden Totaal Indexatie (toeslag) pensioenen per 1 januari (volgendjaar) Premievrijenlpensioengerechtigden 0,40% 0,00% 1,29% 0,70% 1,29% 80% cpr referentieperiode 0,57% 2,22% 1,29% 0,70% 1,29% De technische voorzieningen marktwaarde zijn 'lanai 2006 inclusiel sierfletrend. In boekjaar 2005 zijn onder de oude Acluariille Principes Pensioenlondsen (APP). vanwege de lage renles!~n~. de technisch9r'1.. r~. ~IIIf..~,~.",oW;! op basis van een RTS. Pens,oenvermogen = reserves + technische voorzlemngen. ~,,":"" :.' \\'ct'~. '1,!i.e. D,,;r'1: rn /\';;C;>l.Iniilnt, e \f V~~r ide'q,f:.-dtiedccleinde'n. Ovtll /1 I I. '}... Behorend 01) dc<:.ountantsverklaring d d.:,x...- ~) \Alll ::;(..{f 0

4 Bestuursverslag Kenmerken pensioenfonds Doelstelling van het pensioenfonds De stelt zich ten doel het verschaffen van pensioenen en andere periodieke uitkeringen aan de deelnemers en hun nabestaanden. Pensioenregeling Het fonds verleent volgens de regeling aanspraken op ouderdoms-, nabestaanden- en wezenpensioen. In het kader van de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden is per 1 december 2004 een nieuw pensioenreglement ingevoerd. Door gewijzigde wetgeving is dit pensioenregiement per 1 januari 2006 opnieuw aangepast. Person alia Samenstelling bestuur De samenstelling van het bestuur per 31 december 2009 is als voigt: Benoemd door de werkgevers Gekozen door de deelnemers Gekozen door de pensioengerechtigden C.J. van Klink, voorzitter M. Verlinde, secretaris B.A.M. Bierens J.P.T. van der Velden P.D. de Boer T.T. Socha Op 8 december 2009 heeft De Nederlandsche Bank (DNB) haar instemming betuigd met betrekking tot de benoeming van de heer drs. RA.M. Bierens, in de vacature die is ontstaan door het vertrek van de heer A. Ph. Kornaat. Administrateur Gedurende het verslagjaar heeft de heer L.P.c. Betzel op grond van een daartoe opgestelde instructie tot volle tevredenheid van het bestuur gefunctioneerd als administrateur van het fonds. Overigens zijn de deelnemersadministratie en pensioen uitbetalingen ondergebracht bij een externe pensioenuitvoerder. Actuaris De adviserend actuaris van het pensioenfonds is Mercer (Nederland) RV., te Amsteiveen. De certificerend actuaris is Ir. M.W. Heemskerk AAG, verbonden aan Mercer Certificering RV., te Amsteiveen. De:oll-~-~::,:';(~Countaflts B.V.

5 Beleggingscommissie C,J. van Klink P.D. de Boer T.T. Socha Beleggingsadviseur Chevron Benefit Plan Investments (BPI) treedt op als beleggingsadviseur van het fonds. Accountant De controle van de jaarrekening is uitgevoerd door Deloitte Accountants B. V. te Rotterdam. Deelnemersadministratie en financiele administratie De deelnemersadministratie, de financiele administratie en het opstellen van de jaarrekening zijn ondergebracht bij ASR Pension Fund Services te Utrecht. Per is een nieuw contract in werking getreden met een duur van 5 jaar. In 2010 zal hierbij een service level agreement worden afgesloten. Vermogensbeheer Per 31 december 2009 maakte het pensioenfonds gebruik van de volgende vermogensbeheerders: Acadian Asset Management Inc AEGON Investment Management B.V. State Street Global Advisors Ltd. Legal & General Assurance Management Ltd. Mondrian Investment Partners Ltd. Custodian Per 31 December 2009 is als custodian werkzaam State Street Bank and Trust Company. Ontwikkelingen van het pensioenfonds Bestand deelnemers en pensioengerechtigden De ontwikkeling van het hestand (in aantal personen) is als voigt: Ouder- Nabe- Wezen Totaal Deel- Premie dolus staanden pensioen nemers vrijen pensioen pensioen Stand per Bij o 86 Af Stand per Deic,t,,,, IO,((OUrltani.s B.V.

6 In de kolom deelnemers zijn ook degenen inbegrepen die een uitkering genieten uit de Fleurtex regeling. Deze regeling is niet separaat opgenomen in de verzekerdenadministratie. Er zijn nog 8 gerechtigden die in de toekomst aanspraak kunnen maken op de Fleurtex-regeling. Verder zijn er 6 gerechtigden (geboren na ) die wei geldlvakantiedagen hebben gespaard ten behoeve van de Fleurtex regeling, maar vanwege de gewijzigde wet- en regelgeving daarop geen aanspraak meer kunnen maken. Zij zuben vanaf 62 jaar hun gespaarde saldo in maandelijkse termijnen uitgekeerd krijgen. Actieve deelnemers naar werkmaatschappij Chevron Oronite Technology B.V. 71 Chevron Netherlands B.V. 33 Combined Refuelling Service v.o.f. 32 ChevronB.V. ~ Verslag over het jaar 2009 Beleggingsbeleid Het bestuur heeft het beheer over het vermogen van de stichting opgedragen aan State Street Global Advisors Ltd., Acadian Asset Management Inc., Mondrian Investment Partners Ltd., AEGON Investment Management B.V. en Legal & General Assurance Management Ltd. De rechten en verplichtingen met betrekking tot dit vermogensbeheer zijn vastgelegd in vermogensbeheerovereenkomsten. In de loop van het verslagjaar werd het mandaat van Alliance Bernstein beeindigd vanwege tegenvallende resuitaten en heeft het bestuur besloten op advies van de beleggingscommissie om naar een passief global equity mandaat over te gaan, beheerd door State Street Global Advisors. De actuele beleggingsmix van het beheerd vermogen van het fonds ziet er eind 2009 als voigt uit: Actuele mix Strategische mix Bandbreedte % % % Aandelen 30, Vastrentende beleggingen 69, Kas 0, De strategische beleggingsmix was naar aanleiding van de ALM studie (Asset Liability Management) in 2006 voor de periode als voigt vastgesteld: Jaar Aandelen 50% 45% 40% 35% 30% Vastrentende waarden 50% 55% 60% 65% 70% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% De actuele beleggingsresultaten over het afgelopen jaar waren zodanig dat er sprake was van een geringe stijging van het percentage dat in aandelen was belegd. Vorig jaar werd al door het bestuur besloten om de strategische mix rond de 30% te houden. Door dating van de aandelen koersen in 2008 werd daardoor het uiteindelijk doel van een mix eerder behaald dan was voorzien in het strategische pad dat in 2006 was vastgesteld. ~"'~..?'2 ti.:..,..'.,. Voor Id 'nt;fi(a~!ed",. i0ind("f1. OV(Y) Behorer,d c,j ik((;i:'itdnls'.erklarinq d

7 Teneinde het renterisico af te bouwen, was besloten om de duration van de vastrentende waarden geleidelijk te verlengen volgens onderstaand pad: Jaar Duration vastrentende waarden 5,5 6,5 7,5 8,5 9,5 De duration van de beleggingen is verlengd door stapsgewijs bedragen over te hevelen van de global bonds portefeuille naar het Long Duration Bond mandaat van Legal & General. Eind 2009 was de daadwerkelijke duration van de totale obligatie portefeuille 7,5 jaren wat gelijk is aan de strategie. De benchmarks voor vastrentende waarden zun Barclays Capital Euro Aggregate met een duration 5,5 jaren, en Citigroup EMU Over 15 Year Index (duration 14,0). Door inkoop van de laatste benchmark wordt de duration stapsgewijs verlengd. De benchmark voor aandelen is de MSCI World index. Beleggingsresultaat Het beleggingsresultaat over 2009 laat voor de totale portefeuille een resultaat zien van 10,3 %. De benchmark voor de totale portefeuille voor het jaar bedroeg 12,3%. Het verschil ten opzichte van de benchmark bedroeg 2% ofwei een verlies ten opzichte van de strategische benchmark van ruim Euro 5 miljoen. De gemiddelde performance voor Nederlandse pensioenfondsen bedroeg vol gens WM Company 14,6%. Ook in de voorafgaande jaren heeft het fonds te kampen gehad met underperformance. Er zal nadrukkelijker gekeken worden naar invulling met passieve fondsen. De eerste stap is gezet voor het einde van het jaar middels het overhevelen van het belegd vermogen door Alliance Bernstein naar een passief mandaat bij State Street Global Advisors. De underperformance werd met name gedreven door het achterblijven van de actieve aandelen managers met een resultaat van 21,9% ten opzichte van de benchmark van 25,9%. De vastrentende waarden hebben conform de index gepresteerd met een resultaat van 6,9% (benchmark: 7,0%) voor de obligaties, met een duration benchmark van 5,5 jaar en 2,1 % (benchmark: 1,9%) voor obligaties met een duration benchmark boven 15 jaar. Gedurende 2010 zal een nieuwe ALM studie worden uitgevoerd waarna een strategische beleggingsmix zal worden vastgesteld. Daarnaast zal aandacht worden gegeven aan de implementatie aangezien in de afgelopen jaren met name de beleggingsmanagers het hebben laten afweten als het gaat om het bereiken van een positief beleggingsresultaat ten opzichte van de benchmark. Toeslag In de uitvoeringsovereenkomst met de werkgevers is opgenomen dat het fonds een voorwaardelijke toeslag zal toekennen indien de dekkingsgraad hiervoor toereikend is. Vol gens deze overeenkomst wordt de toeslagverlening van het komende jaar bepaald aan de hand van de inflatie (CPI) over de periode tussen 1 oktober van het jaar voorafgaande aan het verslagjaar en 30 september van het verslagjaar, en de dekkingsgraad op 31 december van dat verslagjaar. De maatstaf daarbij is 80% van de CPI. De inflatie over de periode tussen 1 oktober 2008 en 30 september 2009 was 0,71 % (bron: CBS). De geschatte dekkingsgraad bedroeg 112%, waarbij rekening is gehouden met de toen bekende verhoging van de technische voorzieningen met 2% als gevolg van een verdere toename van de levensverwachting, conform advies van de actuaris'r-:, Ii,' ~ ~!~U~a i!.. ".. "!;;,:"J~. De!c;t\" Accountants 8,V.

8 Bij een dekkingsgraad van 112% wordt 70% van de eerder genoemde 80% (CPI) aangepast. De uitkomst hiervan is 56% toeslag over de inflatie van 0,71 %, oftewel 0,40% indexatie per Betreffende indexatie is niet in de technische voorziening van boekjaar 2009 inbegrepen aangezien het bestuursbesluit in 2010 heeft plaatsgevonden. Financiele positie Omdat de dekkingsgraad gedurende het vierde kwartaal van 2008 onder de 105% was uitgekomen, moest het bestuur een korte- en langetermijnherstelplan (herstelplan) indienen voor 31 maart bij DNB. Voor het einde van 2008 was met de aangesloten ondememingen overeengekomen dat een extra storting zou worden gedaan (deze extra storting is in 2009 in 4 kwartaal termijnen voldaan). Met deze toezegging rekening houdende kwam de dekkingsgraad eind 2008 uit op 105%, dus geen onderdekking.. Voor de indiening van het herstelplan zijn de aangesloten ondememingen geconsulteerd en is de deelnemersraad geinformeerd. Nadat het herstelplan was ingediend, zijn de deelnemers vervolgens op de hoogte gesteld. De dekkingsgraad op marktwaarde kwam in eerste instantie uit op de eerdergenoemde 112% per 31 december Dit was het gevolg van een positiefbeleggingsresultaat en de Iicht gestegen marktrente gedurende het jaar. Een negatieve invloed was de benodigde verhoging van de technische voorzieningen als gevolg van de toegenomen levensverwachting zoals hiervoor al genoemd. Het Centraal Bureau voor Statistiek heeft nieuwe sterftecijfers gepubliceerd waaruit blijkt dat de Ievensverwachting sneller stijgt dan eerder werd aangenomen. Vanwege de toegenomen levensverwachting en vooruitiopend op de publicatie van een nieuwe overlevingstafel door het Actuarieel Genootschap heeft het pensioenfonds per 31 december 2009 de technische voorzieningen met 5% verhoogd. Eerder was nog uitgegaan van 2%, op basis waarvan het besluit tot toeslagverlening is genomen. Pas nadat dit besluit was genomen bleek een verdere verhoging noodzakelijk. Met de 5% verhoging van de technische voorzieningen kwam de dekkingsgraad per 31 december 2009 uiteindelijk uit op 109%, zonder deze verhoging zou de dekkingsgraad 114,5% zijn geworden. Ondanks de benodigde verhoging van de technische voorzieningen is de dekkingsgraad hoger dan voorzien in het herstelplan. In een tabel ziet de ontwikkeling van de dekkingsgraad in 2009 er als voigt uit. In de tabel is tevens de verwachte ontwikkeling van de dekkingsgraad conform het herstelplan en de ontwikkeling van de dekkingsgraad in 2008 te zien: 2009 Verwacht Stand per 1 j anuari Nieuwe aanspraken en kosten Uitkeringen Toeslagverlening Wijziging rentetermijnstructuur Beleggingsrendement Opslag langleven Overig 105,0% 0,8% 0,4% 0,0% 0,6% 7,9% -/- 5,5% -/- 0,2% 105,0% 0,7% 0,4% 0,0% 0,0% -/- 3,5% 0,0% 0,4% 136,4% -/- 0,4% 3,1% 0,0% -/- 16,5% -/- 28,9% 0,0% 11,3% Stand per 31 december 109,0% 103,0% 105,0% Stichling Chevron Pensioenfonds Voor Id. ~"lfir'lt'cc!oc'leinden. OvrYl.,'.' 7 Behorer,d b'l dccountantsverklaring d.d.:,;lu) U,'ll 1"<') C

9 Toelichting op de ontwikkeling van de dekkingsgraad: Nieuwe aanspraken en kosten De op grond van de uitvoeringsovereenkomst ontvangen premies hebben een positief effect op de dekkingsgraad gehad. Uitkeringen De uitkeringen aan pensioengerechtigden doen de technische voorzieningen afnemen, wat eveneens een positief effect heeft op de dekkingsgraad. Toeslagverlening Per 1 januari 2010 is een toeslag verleend op de pensioenaanspraken van gewezen deelnemers en pensioengerechtigden van 0,4%. Een toeslag doet de technische voorzieningen toenemen, hetgeen een negatief effect heeft op de dekkingsgraad. De verleende toeslag per 1 januari 2010 wordt verantwoord in boekjaar Per 1 januari 2009 is geen toeslag verleend. Wiiziging rentetermijnstructuur De dating van de rentetermijnstructuur tot de 15-jaars rente en de stijging van de rentetermijnstructuur vanaf de 15-jaars rente in 2009 heeft per saldo een daling van de technische voorzieningen tot gevolg gehad. In 2008 zorgde de daling van de rentetermijnstructuur voor een forse stijging van de technische voorzieningen. De onderstaande figuur geeft de rentetennijnstructuur per 31 december 2008 en 31 december 2009 weer. Ultimo 2009 bedraagt de gemiddelde marktrente van de technische voorzieningen 3,8% (2008: 3,6%). Figuur: Rentetennijnstructuur eind 2008 en eind ,0% 4,5% 4,0% 3,5%... "!3,0% > _"'-. 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% Looptljd Beleggingsrendement De hoofdoorzaak van de gestegen dekkingsgraad in 2009 is de waardetoename van de beleggingen die het totale vermogen van het pensioenfonds deed toenemen. In 2008 deed de waardedaling van de beleggingen de dekkingsgraad fors afnemen.

10 Opslag langleven Pensioenfondsen dienen de voorzieningen op prudente wijze vast te stellen, rekening houdend met de meest recente inzichten met betrekking tot de toename van de levensverwachting van mannen en vrouwen. Het Centraal Bureau voor Statistiek heeft nieuwe sterftecijfers gepubliceerd waaruit blijkt dat de levensverwachting sneller stijgt dan eerder werd aangenomen. Vanwege de toegenomen levensverwachting en vooruitlopend op de publicatie van een nieuwe overlevingstafel door het Actuarieel Genootschap heeft het pensioenfonds per 31 december 2009 de technische voorzieningen met 5% verhoogd. Deze stijging had in 2009 een negatieve invloed op de dekkingsgraad van 5,5%. Overig Deze post is een restpost. In 2008 is de in 2009 ontvangen storting door de aangesloten ondememingen als vordering opgenomen. Dit had in 2008 een positieve invloed op de dekkingsgraad van 8,0%. Onder het FfK is het 'vereist eigen vermogen' het vermogen dat hoort bij de zogeheten evenwichtssituatie van het pensioenfonds. In die evenwichtssituatie is het eigen vermogen zodanig vastgesteld dat met de wettelijk vastgestelde zekerheidsmaat van 97,5% wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen een jaar over minder middelen beschikt dan nodig om te kunnen voldoen aan de onvoorwaardelijke pensioenverplichtingen. Met andere woorden, de kans dat het pensioenfonds zich een jaar later in een situatie van onderdekking bevindt, is kleiner dan of gelijk aan 2,5%. De toezichthouder, DNB, heeft een gestandaardiseerde methode vastgesteld om te toetsen of er voldoende eigen vermogen aanwezig is: de standaardtoets. De standaardtoets meet voor een aantal risicofactoren het mogelijke (negatieve) effect (in euro's) op het eigen vermogen. Omdat de resultaten van de standaardtoets atbankelijk zijn van marktomstandigheden en het risicoprofiel van de aanwezige beleggingen, fluctueren ze in de loop van de tijd. De vereiste solvabiliteit op basis van deze toets bedraagt ultimo ,8 miljoen. Het eigen vermogen van het pensioenfonds ultimo 2009 bedraagt 22,8 miljoen. Dit betekent dat het pensioenfonds ultimo 2009 niet voldoet aan de solvabiliteitstoets. Het eigen vermogen van het pensioenfonds is per balansdatum lager dan het wettelijk vereist eigen vermogen. Er is dus sprake van een reservetekort. De vermogenspositie is naar het oordeel van het bestuur niet voldoende, vanwege het reservetekort. Het fonds heeft in 2009 een langetermijnherstelplan ingediend bij DNB waarin het reservetekort naar verwachting eind 2013 is opgeheven. Actuariele paragraaf Actuariele analyse In het volgende overzicht is de actuariele analyse van het saldo van baten en lasten opgenomen. Zoals uit dit overzicht blijkt is over 2009 een positief resultaat geboekt van 10,2 miljoen. Dit saldo komt ten goede aan de algemene reserve. Delcit:e /~(countants B.V~ 9 LV'LL~:'CI6

11 Premies en koopsommen 2. Beleggingsresultaat (incl. wijziging rentetermijnstructuur) 3. Toeslagverlening 4. Sterfte en herverzekering 5. Arbeidsongeschiktheid 6. Kosten 7. Mutaties / diversen 8. Opsiag langleven / / / / Totaal resultaat (=mutatie algemene reserve) / Kostendekkende en feitelijke premie De kostendekkende en feitelijke premies zijn ais voigt (cf. art. 130 PW): Kostendekkende premie Feitelijke premie De samenstelling van de kostendekkende en feitelijke premie 2009 zijn als voigt bepaaid: Kostendekkende premie Nominale netto pensioeninkoop op marktwaarde Kostenopslag Solvabiliteitsopslag (Vereist Vermogen FTK) Totaal De feitelijke premie wordt vastgesteld op basis van de actuariele premie, rekening houdend met de dekkingsgraad van het pensioenfonds. Beide grootheden hoeven echter niet gelijk te zijn aan eikaar. In onderstaand overzicht is de opbouw van de feitelijke premie aangegeven: Feitelijke premie Bijdrage werkgever Bijdrage werknemer Totaal D'iuit~,,; Au:mmtants B.V. VOCf 10~' tit,,:;,,'p'k,riemden. ()/i11 Uj Jt1,..,lO BE'ho'ena b:) accountantsverklaring d d.: ox..~ (.,\.1 /.Il. ">(.('1U

12 Risicoparagraaf Het algemene uitgangspunt van het te voeren beleid is de pensioentoezegging, inclusief beleidsmatig gewenste indexaties, onder een breed scala van omstandigheden na te komen en wei tegen zo laag mogelijke, maar stabiele premies en uitvoeringskosten. De pensioentoezegging is een eindloonregeling. Het beleid is zodanig ingericht dat onder een breed scala van financi(!le scenario's deze toezegging in principe kan worden nagekomen. De risicobeoordeling bestaat uit het identificeren en analyseren van die risico's die het realiseren van de doelstellingen in de weg kunnen staan. Op deze wijze verschaft risicobeoordeling een basis voor de wijze waarop de risico's beheerst kunnen worden. De in de uitbesteding betrokken organisaties zijn verantwoordelijk voor het beheersen van aile risico's binnen hun verantwoordelijkheidsgebied. Onderstaand treft u een nadere toelichting aan op de voornaamste risico's die door het bestuur zijn onderkend, alsmede het beleid van het bestuur voor het mitigeren van die risico's, te weten: Beleggingsrisico' s; Verzekeringstechnische risico' s; - Operationele risico's. Belangrijke beheersingsmaatregelen zijn: Doelstellingen zijn vastgelegd in administratieovereenkomsten, beleggingsplannen, valuta en derivatennota's; Tijdige vaststelling van beleggingsplannen en van het derivaten - en valutabeleid door bestuur van het fonds; Communicatie van beleggings-/pensioenplannen en nota's naar medewerkers van de bovengenoemde organisaties; Duidelijke voorschriften welke activiteiten, producten en brokers toegelaten of verboden zijn; Heldere limieten om krediet, markt en liquiditeitsrisico's te beheersen; Identificatie en meting van aile risico's; Eenduidige benchmarks. De keuze en toepassing van beleidsinstrumenten vindt plaats na uitvoerige analyses ten aanzien van te verwachten ontwikkelingen van de verplichtingen en de financiele markten. Daarbij wordt onder meer gebruikgemaakt van ALM studies. Het bestuur heeft zoals hierboven reeds vermeld, in 2006 een ALM studie laten uitvoeren. Aan de hand van de uitkomsten van deze studie is een beleggingsportefeuille gekozen. Gedurende het verslagjaar heeft het bestuur een besluit genomen een nieuwe ALM studie te laten uitvoeren gedurende de eerste helft van Beleggingsrisico's Het beleggingsbeleid (zowel strategisch als tactisch) en de manier waarop met risicobeheersing wordt omgegaan is beschreven in het beleggingsplan. Het beleggingsplan voor de jaren is als voigt. Voor,d2'dif,c 'l;(c'oei"inrien. lint") Behorend b,!,l{ce,unlonts'jerklaring d.d,: 1 LI ) l,trlt.t{'10 11

13 Algemeen Het bestuur draagt er zorg voor dat de beschikbare gelden van het fonds op een solide wijze worden belegd. Er worden daartoe een of meerdere externe vermogensbeheerders aangesteld. De taakverdeling tussen het fonds en de vermogensbeheerder is als voigt: het fonds stelt het raamwerk en latere wijzigingen daarvan vast; de vermogensbeheerder beheert het vermogen binnen het raamwerk en rapporteert daarover ieder kwartaal; het fonds controleert de uitvoering aan de hand van de kwartaalrapportages, echter zonder daarmee de verantwoordelijkheid van de vermogensbeheerder te verminderen. Het raamwerk waarbinnen de vermogensbeheerder mag opereren wordt gevormd door de beleggingsrichtlijnen. Bij de vaststelling van de richtlijnen maakt het bestuur gebruik van ALM studies. De ALM studies worden periodiek uitgevoerd. De richtlijnen betreffen: de verdeling over de beleggingscategorieen; het valutabeleid; de samenstelling van de vastrentende portefeuille; de samenstelling van de aandelenportefeuille; het gebruik van derivaten; de inhoud van rapportages. Jaarlijks bespreken partijen het gehele beleggingsraamwerk en de daarmee behaalde resultaten. De vermogensbeheerder stelt in overleg met het fonds een beleggingsplan op voor het volgende jaar, rekening houdend met de ontwikkeling van de portefeuille en de vooruitzichten op de beleggingsmarkten. Het fonds toetst het beleggingsplan aan de richtlijnen. Strategisch beleid Het bestuur baseert zijn strategisch beleggingsbeleid op de ALM studie uitgevoerd in Het bestuur heeft besloten om binnen een viertal jaren naar een mix van 30% aandelen en 70% vastrentend te gaan en in diezelfde periode de duration van vastrentend te verhogen tot het niveau van de duration van de verplichtingen. Dit was gebaseerd op de uitkomst van de ALM studie die aantoont dat het fonds steeds rijper wordt. Aan de andere kant wilde het bestuur de mismatch tussen de rentegevoeligheid van de technische voorzieningen en de beleggingen verminderen. Het transitiepad is reeds hiervoor weergegeven in de paragraaf over het beleggingsbeleid. Inmiddels is de mix door de ontwikkeling van met name de aandelenkoersen al terecht gekomen op het niveau dat de doelstelling was voor Het bestuur heeft besloten het aandelenbelang binnen de strategische mix op 30% te houden, wat de doelstelling was voor De doelstellingen op lange termijn ten aanzien van het vermogensbeheer voor het fonds zijn als voigt: Het verwerven, vervreemden en beheren van solide beleggingen, zodanig dat met het directe inkomen daaruit en de waardestijging samen met de bijdragen van de werkgevers en de deelnemers kan worden voldaan aan de lopende en toekomstige verplichtingen uit hoof de van de toegezegde pensioenregeling; Het op (middel)lange termijn maximaliseren van het totale rendement bij een gegeven asset mix, opdat daarmee de toezeggingen kunnen worden verhoogd; Het ~andhaven van een v.oldoende dekkin~~'lp.i1}. g~~reenstemming met het financieel toetsmgskader voor pensloenfondsen. t,,'" '.' :,,/: ~ Dchiij", /\C((;Ulltants B.V,

14 Deze doelstellingen worden gefonnuleerd door het bestuur van het fonds om tot een optimum te komen en deze worden regelmatig geactualiseerd. Daarbij wordt gewaarborgd dat de activa zodanig belegd worden dat geconfonneerd wordt aan de vereisten van de Pensioenwet, alsmede aan de overige eisen van DNB. Om deze doelstellingen te bereiken, is het beleid gericht op: Het zorg dragen dat de beleggingen in bepaalde mate het huidige en toekomstige verplichtingenprofiel, de dekkingsgraad en cash flow reflecteren; Het overwegen van verschillende beleggingsstrategieen, het maken van een keuze daartussen om een optimaal evenwicht te bereiken tussen de bovengenoemde doelstellingen van het vennogensbeheer en het op basis daarvan definieren van een strategische 'benchmark' waarmee het beleid kan worden geconcretiseerd en periodiek geevalueerd; Actieve tactische asset allocatie binnen vooraf strategisch bepaalde bandbreedtes waartussen de verde ling van de portefeuille over verschillende activacategorieen mag fluctueren om hiennee het rendement te verhogen en/of het risko te verlagen. In het kader van de vasts telling van de strategische beleggingsmix in 2010 wil het bestuur vervolgens hier explicieter invulling aangeven; Het regelmatig evalueren van de resultaten van het gekozen beleid alsmede de implementatie daarvan. Tactisch beleid Het tactische beleid, te weten de verdeling naar regio's Ilanden I sectoren I debiteuren en dergelijke, wordt jaarlijks door de beleggingscommissie uitgewerkt en door het bestuur vastgesteld. De beleggingscommissie stelt relevante streefposities vast. Het bestuur baseert zkh bij de beslissingen ten aanzien van het tactische beleid op de adviezen van de beleggingscommissie. Derivaten vonnen als afgeleide beleggingsinstrumenten geen aparte beleggingscategorie. Er mag uitsluitend gebruik van worden gemaakt indien daannee de risicograad van de portefeuille wordt verlaagd, of als vervanging van een belegging. Prijsrisico In de balans zijn de financiele instrumenten, voor zover niet anders aangegeven, verwerkt tegen actuele waarde. Voor de belangrijkste onderdelen van het prijsrisico's, te weten rente-, valuta- en marktrisico, zijn risicobeheersingmaatregelen genomen. Renterisico Renterisico is het risico dat optreedt bij wijzigingen in de beleggingen en de verplichtingen als gevolg van de wijziging van de marktrente. Maatstaf voor het meten van rentegevoeligheid is de duration. De duration is de gewogen gemiddelde resterende looptijd in jaren van de kasstromen Duration vastrentende waarden 7,5 7,4 Duration (nominale) pensioenverplichting 11,0 10,0

15 Indien op balansdatum de duration van de beleggingen aanzienlijk korter is dan de duration van de verplichtingen is er sprake van een zogenaamde 'duration-mismatch'. Bij een rentestijging zal de waarde van beleggingen minder snel dalen dan de waarde van de verplichtingen (bij toepassing van de actuele marktrentestructuur), met als gevolg dat de dekkingsgraad zal stijgen. Bij een rentedaling zal de waarde van de beleggingen minder snel stijgen dan de waarde van de verplichtingen, waardoor de dekkingsgraad daalt. Door geleidelijk in vier jaar de duration van de vastrentende waarden te verhogen en in dezelfde peri ode het belang in vastrentend te verhogen tot 70%, wordt het renterisico geleidelijk afgebouwd. Valutarisico Valutarisico is het risico dat optreedt bij wijzigingen van de koersen van vreemde valuta ten opzichte van de euro. Het valutarisico is beperkt door de normverdeling van de vastrentende portefeuille en de daarbij gehanteerde bandbreedtes. Voor het risico van wisselkoersverschillen op de portefeuille vastrentende waarden kan een afdekking naar de euro gelden. Marktrisico Marktrisico is het risico dat door de ontwikkeling van marktprijzen (veroorzaakt door factoren die samenhangen met een individuele belegging, de uitgevende instelling of generieke factoren) waardewijzigingen plaatsvinden. Wijzigingen in marktomstandigheden hebben altijd direct invloed op het beleggingsresultaat, omdat aile beleggingen worden gewaardeerd op reele waarde waarbij waardewijzigingen onmiddelljjk worden verwerkt in het saldo van baten en lasten. Kredietrisico Het kredietrisico van vastrentende waarden wordt beoordeeld op basis van de rating. V oor de portefeuille vastrentende waarden zijn strikte beperkingen ten aanzien van de verdeling en het niveau van de ratings van toepassing. Het kredietrisico wordt beperkt door obligaties en leningen op schuldbekentenissen uitsluitend af te sluiten met partijen met een hoge kredietwaardigheid en door het gebruik van kredietlimieten per tegenpartij. Resultaatsevaluatie Ten minste vier keer per jaar worden door de beleggingscommissie de volgende punten behandeld: Evaluatie van de beleggingsresultaten zowel van het totaal der beleggingen als van de deelportefeuilles ten opzichte van de vastgestelde benchmarks; Vaststelling dat de mandaten (door de beheerders) in acht zijn genomen; Beoordeling van (de consistentie van) het door de aangestelde beheerders gevoerde beleggingsbeleid in het licht van de marktontwikkelingen en de beleggingsbenadering van de betrokken vermogensbeheerder. Beoordeling van het allocatie- en selectiebeleid van de aangestelde beheerders. Een en ander vindt plaats op basis van de schriftelijke rapportages van de individuele vermogensbeheerders en de verwerking hiervan in performance monitoring rapportages. De vermogensbeheerders lichten in ieder geval twee keer per jaar het beleid en de behaalde resultaten toe.

16 Minimaal eenmaal per jaar evalueert de beleggingscommissie het vastgestelde strategische beleggingsbeleid, de geiinplementeerde structuur en de aangestelde beheerders evenals de bewaarnemer en adviseert het bestuur ten aanzien van mogelijke bijstellingen. Indien relevant beslist de beleggingscommissie bij die gelegenheid tevens over de toewijzing van te beleggen middelen voer het komende jaar. Over deze punten, evenals over de resultaten van het boekjaar brengt de commissie verslag uit aan het bestuur. Voor de vastrentende portefeuille worden de restrkties ten aanzien van de kredietwaardigheid te allen tijde in acht genomen. De gemiddelde rating, de laagste rating in de portefeuille en de verde ling over de ratings blijven daardoor voortdurend in ieder geval op het niveau dat is vastgelegd in het beleggingsplan. De jaarlijkse evaluatie betreft daarom niet de vraag of de kredietwaardigheid voldoende op peil is gebleven, maar de vraag of de restricties aanpassing behoeven. Verzekeringstechnische risico' s Het langleven risko wordt beheerst door uit te gaan van waardering van de voorziening pensioenverplichtingen op basis van overlevingskansen waarbij rekening wordt gehouden met een voorzienbare verbetering van de toekomstige overlevingskansen. De sterftekansen worden ontleend aan de door het Actuariele Genootschap gepubliceerde AG PrognosetafeI Op basis van nieuwe waarnemingen van het Centraal Bureau v~~r de Statistiek (CBS) blijkt de ontwikkeling van de levensverwachting echter aanzienlijk beter dan voorzien. Vooruitlopend op de publicatie van een nieuwe AG prognosetafel in 2010 en verder onderzoek naar de ervaringssterfte is een opslag van 5,0% op de voorziening pensioenverplichtingen opgenomen in verband met de toegenomen levensverwachting en de verbetering van de sterftetrend in de toekomst. Overige relevante verzekeringstechnische risico's zijn het overlijdens- en het arbeidsongeschiktheidsrisico. Voor arbeidsongeschikte deelnemers wordt de contante waarde van de toekomstige pensioenopbouw in de voorziening pensioenverplichtingen opgenomen. Het overlijdensrisko is voor de deelnemers herverzekerd bij ASR Verzekeringen. Daarbij wordt per deelnemer een eigen behoud van 200 (x 1.000,-) aangehouden. Operationele risico's Operationeel risico is het risico dat optreedt bij de uitvoering van de pensioen- en beleggingsactiviteiten, als gevolg van niet afdoende of falende interne processen, menselijk gedrag en systemen of als gevolg van externe gebeurtenissen. Dit risico wordt gemitigeerd door SLA's die met dienstverleners zijn opgesteld en door verklaringen die het pensioenfonds ontvangt, bijvoorbeeld een SAS70 verklaring. Corporate governance Het algemene uitgangspunt van het te voeren beleid is de pensioentoezegging, inclusief beleidsmatig gewenste indexaties, onder een breed scala van omstandigheden na te komen en wei tegen zo laag mogelijke, maar stabiele premies en uitvoeringskosten. Intern beheersingssysteem en administratieve organisatie Het doel van het fonds is pensioenen en andere periodieke uitkeringen te verschaffen aan de personen, die volgens het betrokken reglement daarop aanspraak kunnen maken en alles te verrichten, dat in de ruimste zin genomen met het voorafgaande in verband staat of daaraan bevorderlijk zal zijn en voor zover wet en regelgeving dit toelaat. Het fonds heeft om dat doel te kunnen bereiken een organisatie opgezet waarbinnen de uitvoering van de pensioenregeling en het beheer van het vermogen op een adequate en ~ontrole~f~~lanier kan plaatsvinden. k.:\~, ".,1>-':',';"'.

17 Het intern beheersingssysteem berust op de verantwoordelijkheden, de bevoegdheden en de onderlinge verhoudingen van de volgende bij het fonds betrokken organen en instellingen: Bestuur van het fonds Deelnemersraad Beleggingscommissie Vermogensbeheerder(s) Administrateur Verantwoordingsorgaan Visitatiecommissie Het bestuur van het fonds be staat uit minimaal 4 leden. De helft van de bestuursleden wordt benoemd en ontslagen door de aangesloten ondernemingen in onder ling overleg. De andere helft wordt gekozen door de deelnemers en de pensioengerechtigden. De door de deelnemers en pensioengerechtigden gekozen bestuursleden hebben zitting gedurende vier jaren. Het bestuur stelt een reglement vast op basis waarvan de genoemde bestuursleden roulerend zullen toe- en uittreden. Het fonds beschikt met betrekking tot het bestuur over een deskundigheidsplan in de zin van de Beleidsregels, beleidsbepaling en toetsing pensioenfondsen. Daarnaast is er voor het bestuur, medewerkers van het fonds en de beleggingscommissie een gedragscode opgesteld ter voorkoming van belangenconflicten en van misbruik en oneigenlijk gebruik van de bij het fonds aanwezige informatie. In 2009 heeft een zelfevaluatie plaatsgevonden van het functioneren en de kennis van de zittende bestuursleden. Hierbij is gebruik gemaakt van het "Self assessment voor pensioenuitvoerders" van de AFM. Uit deze evaluatie zijn een aantal verbeterpunten naar voren gekomen La.v. expertise, efficientie van vergaderingen en informatie-uitwisseling. Tevens hebben aile bestuursleden in dit kader begin 2010 deelgenomen aan de SPO competentie test, begin Resultaten hiervan zullen dienen om de opleiding en scholing van de bestuursleden te verbeteren, en om tot een zinvolle portefeuille verde ling te komen. Het bestuur neemt de besluiten ten aanzien van de uitvoering van de pensioenregeling. Het dagelijkse beleid wordt uitgevoerd door tenminste twee leden van het bestuur (tenminste 1 namens de werkgever en I namens de werknemers). De deelnemersraad heeft in de statuten (art. 11) en Pensioenwet vastgelegde bevoegdheden tot advisering van het bestuur met betrekking tot o.a. goedkeuring jaarverslag, wijziging van statuten en reglementen, het verlenen van toeslagen en liquidatie van het fonds. In het verslagjaar heeft het bestuur 3 maal met de deelnemersraad vergaderd. Naast de reguliere onderwerpen, zoals beleggingsresultaten en jaarwerk, zijn o.a. het herstelplan, de onderzoeken door DNB en het communicatieplan aan de orde gekomen. Het bestuur hecht veel waarde aan het regelmatige en constructief overleg met de deelnemersraad en zal daar waar nodig naar verbetering blijven streven. Het bestuur is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid en baseert zich op de adviezen van de beleggingscommissie. De vermogensbeheerder voert het beleggingsbeleid uit binnen de daarvoor gestelde richtlijnen. Het toezicht op het vermogensbeheer is gedelegeerd aan de beleggingscommissie. De beleggingscommissie kan zich voor de uitvoering van zijn taken laten bijstaan door een (externe) beleggingsadviseur. 8ehor<::nd blj d(c0untwls~erkidfing d d: 14)tJJlc;tI06

18 De administrateur wordt benoemd en ontslagen door het bestuur en is verantwoording verschuldigd aan het bestuur. Gedurende het verslagjaar heeft het bestuur besloten het pensioenbureau te versterken door in 2010 over te gaan tot de benoeming van een directeur ad interim van het pensioenbureau. Dit is uiteindelijk februari van 2010 nader besloten en vorm gegeven. Uitbesteed zijn: Het vermogensbeheer De pensioenadministratie De financiele administratie Het bestuur heeft met de uitvoerders een vermogensbeheerovereenkomst respectievelijk administratieovereenkomsten gesloten. In deze overeenkomsten kunnen onder meer de volgende elementen zijn verwerkt: Vastgelegd zijn de specifieke werkzaamheden die de uitvoerder verricht voor het fonds, onder te verdelen in administratieve, financiele, secretariele, actuariele, juridische, en overige werkzaamheden. De verplichting deze werkzaamheden op een efficiente, zorgvuldige en professionele manier uit te voeren. De verplichting tot geheimhouding van de gegevens van het fonds en verklaring in te staan voor de deskundigheid en de betrouwbaarheid van het personeel dat met de uitvoering van de werkzaamheden wordt belast. De uitvoerder wordt last en volmacht verleend om al datgene te doen wat in het belang van het fonds en voortvloeiende uit de hem opgedragen taken gewenst, nuttig of noodzakelijk wordt geacht. Van de externe vermogensbeheerders wordt een verklaring ontvangen, benodigd voor een adequate beheersing van de risico's, bijvoorbeeld een SAS70 verklaring. Rapportage De (financiele) jaarverslaglegging van het fonds wordt met ondersteuning van de accountant en de adviserende actuaris voorbereid door de administrateur. De administrateur beschikt bij het uitvoeren van de werkzaamheden over een handleiding die wordt bijgewerkt indien daar aanleiding toe is. De administrateur heeft tekenbevoegdheid voor stukken die de uitvoering van de pensioenregeling betreffen. De administrateur rapporteert op bestuursvergaderingen over de voortgang van de administratieve uitvoering en over bijzonderheden. Controleerbare werkzaamheden worden door de administrateur aan het bestuur voorgelegd ter controle en fiattering. De accountant ziet toe op de juiste en volledige uitvoering van maatregelen met betrekking tot de interne controle. Uitvoering en controle zijn hier volledig gescheiden. De vermogensbeheerders rapporteren ten minste eenmaal per kwartaal aan de beleggingscommissie over de uitvoering van het beleggingsbeleid. De beleggingscommissie toetst de kwartaalrapportages aan de beleggingsrichtlijnen en rapporteert haar bevindingen aan het bestuur. Bestuursleden en leden van de andere organen binnen het fonds ontvingen in 2009 geen bezoldiging. Hun reis- en verblijfkosten werden door het fonds vergoed. Behorend t"j cllcgufltants\ierklaring d.d.: " ~ v(...iu 17

19 DNB Gedurende het verslagjaar hebben twee DNB onderzoeken plaatsgevonden. Beperkt onderzoek DNB Aan het begin van het verslagjaar is door DNB bij het Chevron Pensioenfonds een beperkt onderzoek uitgevoerd. In het kader hiervan zijn fondsstukken beoordeeld en is een aantal gesprekken gevoerd met bestuursleden en de administrateur van het fonds. Naar aanleiding van de door DNB gerapporteerde bevindingen uit dit onderzoek heeft het bestuur actie ondemomen om fondsstukken onderling beter op elkaar af te stemmen en in overeenstemming te brengen met de Pensioenwet en het gevoerde beleid. Beleggingsonderzoek DNB Naar aanleiding van het beleggingsonderzoek van DNB heeft het bestuur onderkend dat zowel risico-inzicht en risicomanagement en -monitoring verbetering behoeven en het bestuur heeft daartoe dan ook maatregelen genomen. Het bestuur heeft besloten het risico management op structureie wijze aan te pakken en heeft voor 2010 het FIRM principe geadopteerd. Tevens heeft het bestuur besloten een nieuwe ALM studie uit te laten voeren. Op grond van de uitkomsten van deze studie zal zij haar beleid zo nodig aanpassen. Daarnaast heeft het bestuur besloten in het kader van een betere infolmatie voorziening een door het Bureau Mercer op te stellen beleidsmonitor aan te schaff en en per kwartaal de resultaten daarvan in haar kwartaal vergadering te bespreken. Voor het grootste deel zullen deze maatregelen in hun effect sorteren. Verder zal extra aandacht worden gegeven aan het ontwikkelen van de noodzakelijke investment control instrumenten en monitoring. Met name zal een risicometing per investment manager worden ontwikkeld die zal uitmonden in een risicometing op totaal portefeuille niveau. Visitatiecommissie In overeenstemming met het in 2008 uitgesproken bestuursvoomemen is per ultimo 2009 een visitatiecommissie benoemd, bestaande uit de volgende onathankelijke deskundigen. 1. H. Nijsse, Voorzitter 2. D. Del Canho 3. W. van Ettinger. Het bestuur geeft de visitatiecommissie eenmaal per drie jaar, of vaker als daartoe aanleiding is, opdracht om het functioneren van (het bestuur van) het fonds te bezien. De visitatiecommissie heeft de volgende taken: a) het beoordelen van de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd; b) het beoordelen van beleids- en bestuursprocedures en -processen en de check en balances binnen het fonds; c) het beoordelen van de wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met de risico's op de langere termijn. In januari is de visitatiecommissie met haar werkzaarnheden begonnen. Begin 2010 heeft de Commissie haar rapport uitgebracht waarvan de samenvattende beoordeling integraal in dit jaarverslag is opgenomen. '-' 'l, "I ;) 18

20 Samenvattende beoordeling van de visitatiecommissie. De visitatiecommissie heeft in het algemeen een voldoende beeld van de beleids- en bestuursprocessen van het fonds, de wijze waarop het bestuur het fonds aanstuurt en de manier waarop het bestuur omgaat met de risico's op lange termijn. Dit geldt tevens voor de attitude van het bestuur om zo goed mogelijk uitvoering te geven aan de taken en verantwoordelijkheden van het bestuur. De nog steeds toenemende wettelijke en maatschappelijke eisen aan pensioenfondsen zijn hierop van grote invloed en eisen ook van het bestuur een maximale inzet om aan die eisen te kunnen (blijven) beantwoorden. De invoering van het interne toezicht is onderdeel van die ontwikkeling. Vanuit de recent ontwikkelde toetsingseisen, waaronder het intern toezicht, zijn er belangrijke punten waaraan naar het oordeel van de visitatiecommissie door het bestuur nadere aandacht lou moeten worden besteed c.q. waaraan nadere uitvoering zou moeten worden gegeven. De visitatiecommissie is van mening dat er thans een alles overheersend hoofdonderwerp van lorg en te besteden aandacht is en dat is de "Governance". Veel van de beschouwingen van de visitatiecommissie ten aanzien van andere onderwerpen zijn daar direct of indirect een afgeleide van. De visitatiecommissie beveelt het bestuur ten sterkste aan de prioriteiten overeenkomstig te stellen en daarop ten spoedigste en gestructureerd actie te nemen. Dit ook omdat, alhoewel de visitatiecommissie ziet dat het bestuur werkt aan verbeteringen, er desondanks belangrijke en ernstige zorgpunten zijn die geadresseerd dienen te worden. De belangrijkste onderwerpen voor de door het bestuur te nemen acties en de daarbij te plegen (her)overwegingen zijn: a. de positie van het fonds; b. de bestuurlijke inrichting en -organisatie; afuankelijk van de keuze bedoeld onder a: c. de samenstelling en versterking van het bestuur; d. de versterking van de bestuursondersteuning, respectievelijk het pensioenbureau; e. de versterking en transparantie van bestuurlijke processen; f. de verdere professionalisering; g. de communicatie over en weer tussen het bestuur en het verantwoordingsorgaan; h. het risicobeheer en -management; i. de uitvoering van de compliance-taken; en j. de (permanente) deskundigheid en de evaluatieprocedure voor het bestuurlijke functioneren. Tevens beveelt de visitatiecommissie aan om bij de ter zake uit te voeren taken en het daarmee gepaard gaande veranderingsproces gedurende ten minste eenjaar het interne toezicht frequent (driemaandelijks) te laten plaatsvinden c.q. te voorzien in een vorm van permanent toezicht. Verantwoordingsorgaan Het fonds heeft in 2009 een verantwoordingsorgaan opgericht, waarin de deelnemers, de pensioengerechtigden en de werkgevers zijn vertegenwoordigd. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit de volgende drie leden: Namens de werkgevers Namens de deeinemers Namens de pensioengerechtigden E.B. Thijssen, secretaris H.P.M. Sengers, voorzitter P. Klingens 19

21 Het bestuur legt jaarlijks verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het gevoerde beleid en de naleving van de Principes voor goed pensioenfondsbestuur. De bevindingen van het verantwoordingsorgaan zijn in dit jaarverslag opgenomen, met een reactie van het bestuur. Communicatie Gedurende 2009 is door het bestuur een communicatiebeleidsplan opgesteld. Daarbij is gebruik gemaakt van de uitkomsten van gesprekken met diverse betrokkenen, waaronder werkgevers, vertegenwoordigers van Human Resource, een deelnemerspanel en de deelnemersraad. Als eerste resultaat uit het communicatiebeleidsplan is er een website voor deelnemers gemaakt. Het bestuur heeft ook een nieuwsbrief uitgegeven. Deze nieuwsbrief zal periodiek worden uitgegeven met pensioen~ en vooral pensioenfondsgerelateerde artikelen. In samenwerking met de communicatiepartner van het fonds heeft het bestuur zich ingeschreven voor de Pensioen Bestuur & Management communicatieprijzen Het fonds is door de jury van Pensioen Bestuur & Management als beste beoordeelt en heeft de prijs "beste in communicatie met deelnemers, gepensioneerden en slapers 2010" gewonnen. Het juryverslag meldde dat op de website rekening is gehouden met de normen en waarden binnen Chevron en dat het fonds de website zo dicht mogelijk aan de bedrijfscultuur laat aansluiten. Op de website staat ook een pensioentest. Deze test bestaat uit een aantal vragen waarop meteen antwoord wordt gegeven omtrent de huidige pensioensituatie. De test is redelijk uniek binnen pensioenfondsen en is al door meer dan 75% van de deelnemers afgerond. De communicatieprijs is zeker een goede motivatie de communicatie op een hoog peil te houden. Voortuitblik 2010 In het vierde kwartaal van 2009 is een begin gemaakt met het opstellen van een nieuwe ALM studie. Deze studie zal in 2010 worden afgerond en de basis vormen voor het bestuursbeleid van 2010 en volgende jaren op het gebied van het management van de beleggingen in samenhang met de ontwikkeling van de verplichtingen. Begin is een begin gemaakt met de versterking van het pensioenbureau, daartoe is de heer W. van Ettinger benoemd tot directeur ad interim van het pensioenbureau. Een instructie voor de bevoegdheden en de verantwoordelijkheden en het functioneren van de directeur ad interim is door het bestuur schriftelijk vastgelegd. Per 1 januari is een nieuwe overeenkomst aangegaan met ASR Pension Fund Services voor het voeren van de administratie van het fonds. Daarbij zal onder andere worden overgegaan naar een nieuw administratie systeem. Deze overgang zal eind 2010 worden afgerond, waarbij ook de gegevensoverdracht naar het pensioenregister wordt meegenomen. De voortgang van de overgang zal nauwgezet worden gevolgd. Verder zal voor deze overeenkomst in de eerste helft van 2010 een Service Level Agreement worden uitgewerkt. Het bestuur zal zich rich ten op het waarborgen van de pensioenen door het uitvoeren van het herstelplan om tot een gezonde dekkingsgraad te komen. Het in 2009 opgestelde communicatiebeleidsplan wordt in 2010 verder uitgevoerd. Ook zal in 2010 aan de deelnemers middels nieuwsbrieven de nodige informatie over het fonds worden verschaft. Het bestuur acht een goede communicatie juist in deze tijd van groot belang. 20