In deze. bench- Branche. markre- sultaten aan en een toelichting. informatie. daarop. Branche-informatie sociale werkgelegenheid en arbeidsintegratie

Transcriptie

1 brotreft vat- de samenting van bench- In deze chu- u Branche markre- sultaten aan en een toelichting daarop informatie 2010 Branche-informatie sociale werkgelegenheid en arbeidsintegratie

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Personen Wsw-gesubsidieerde medewerkers Overige doelgroepen Professionals 13 3 Wachtlijst Stand op de wachtlijst Ontwikkeling op de wachtlijst 15 4 Instroom en ontwikkeling Wsw In- en uitstroom in Wsw-dienstverband 17 5 Financiën Opbrengsten Kosten Resultaat 23 6 Conclusie 24 Bijlage: Schematische indeling van de werkladder Wsw 26 In deze bro- chutreft u Voorwoord samen- vatting van bij gewone werkgevers. de Een stevige In 2010 zijn weer meer Wsw ers aan de slag gegaan opgave, want in economisch krappe tijden hebben bench- werkgevers minder werk beschikbaar. Het zijn hoopgevende cijfers. Kennelijk weten SW-bedrijven de drempelvrees van werkgevers steeds beter te slechten. En kennelijk zijn werkgevers ook in krappe tijden bereid om mensen een kans te geven die een steuntje in de rug nodig hebben. markre- sultaten Dat geeft hoop voor de kansen van de nieuwe Wet werken naar vermogen. Meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt moeten immers in het gewone bedrijfsleven aan de aan en slag. Tegelijkertijd weet Cedris, uit onderzoek en ervaring, dat het niet vanzelf gaat. een Werkgevers stellen randvoorwaarden. Ze willen financieel gecompenseerd worden, geen toelichting risico lopen, goede begeleiding krijgen en geen gedoe hebben. De overheid zal het werkgevers dus zo gemakkelijk mogelijk moeten maken. De ervaring die SW-bedrijven in de praktijk hebben opgedaan, kunnen we daarbij goed gebruiken. Detacheringen blijken daarop een succesvol middel om werkgevers te ontlasten. Maar SW-bedrijven kunnen ook een deel van het productieproces overnemen. Het SW-bedrijf maakt een arrangement op maat met een werkgever en regelt niet alleen de mensen, maar ook de planning, begeleiding en het aanpassen van de werkprocessen aan de mogelijkheden van medewerkers. Deze kennis en ervaring van SW-bedrijven zijn straks van grote toegevoegde waarde. De sector kan en moet echter nog meer doen om het voor werkgevers gemakkelijker te maken. Bijvoorbeeld door een versnipperde aanpak van landelijke werkgevers te voorkomen. Met dat doel is Locus opgericht. Een stichting die op landelijk niveau partnerschappen sluit met grote werkgevers om mensen aan de slag te helpen. Maar niet alleen de sector, ook de rijksoverheid is aan zet. Vooral in de overgangsfase naar de nieuwe wet is er te weinig geld. Geld dat nodig is om werkgevers te ontlasten. Want het kost geld om plekken te vinden en op maat te maken. Het kost geld om opleidingen en trainingen te verzorgen en medewerkers en werkgevers professioneel te begeleiden. Het goede nieuws is dat er ook veel op te winnen is. Als een medewerker eenmaal aan de slag gaat, bespaart de overheid flink op de uitkering. Op termijn bespaart dat geld. Samen hebben het kabinet, gemeenten en de sector de sleutels in handen om de Wet werken naar vermogen een goede start te geven. Gezamenlijk kunnen we werkgevers een aanbod doen wat ze niet kunnen weigeren. Gezamenlijk creëren we zo kansen voor mensen die zonder hulp niet aan de slag zouden komen. Ir. J.M. Leemhuis-Stout Voorzitter Cedris 3

3 Lijst van gebruikte afkortingen 1. Inleiding AWBZ CAO PGB SW Wajong WAO WIA Wsw WWB Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Collectieve Arbeids Overeenkomst Persoonsgebonden budget Sociale Werkvoorziening Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening JONG-gehandicapten Wet op de Arbeids Ongeschiktheidsverzekering Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen Wet sociale werkvoorziening Wet Werk en Bijstand De 93 leden van Cedris begeleiden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk. SW-bedrijven helpen mensen aan de slag op een beschutte werkplek, maar bij voorkeur bij een gewone werkgever. Daarbij gaat het om Wsw ers (ruim ), maar ook om andere doelgroepen zoals mensen met en bijstandsuitkering of Wajongers (ruim trajecten). SW-bedrijven hebben in de loop van de jaren veel ervaring opgebouwd met de doelgroep, ze kennen de regionale arbeidsmarkt en hebben de expertise om een goede match te maken met werkgevers. Cedris laat al jaren onderzoek doen naar de resultaten van de branche. Cedris vindt het van belang dat er een juist beeld bestaat van wat de sector doet voor de verschillende doelgroepen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, welke middelen worden ingezet en wat daarvan de sociale en financiële resultaten zijn. Dit onderzoek is daarbij behulpzaam. De opzet van het onderzoek en de rapportage is vrijwel gelijk aan de opzet van de rapportage over Evenals vorig jaar heeft Cedris ernaar gestreefd de gegevensverzameling te vereenvoudigen om zo de respons te verhogen. Met 87 ingevulde vragenlijsten en een respons van 96% lijkt die opzet geslaagd. 1 Doordat dit keer de cijfers in de rapportage zijn afgerond kunnen er kleine verschillen bestaan ten opzichte van de eerder gepubliceerde cijfers over

4 Tabel 1. Aantal personen Wsw 2. Personen Aantal personen Wsw Wsw-gesubsidieerde medewerkers (personen) Tabel 2. Aantal arbeidsjaren Wsw Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de personele ontwikkeling in de sector sociale werkvoorziening. Aan de orde komen drie categorieën personen: de Wsw-gesubsidieerden, de personen uit overige doelgroepen met afstand tot de arbeidsmarkt van het SW-bedrijf en de ongesubsidieerde professionals die werkzaam zijn in het bedrijf. Aantal arbeidsjaren Wsw Wsw-medewerkers (arbeidsjaren) Tabel 3. Aantal Wsw-medewerkers (personen) naar treden op de werkladder Categorie werkladder 2010 % 2009 % Begeleid werken Individueel gedetacheerd Extern in groep: groepsdetachering Extern in groep: werken op locatie Beschermd/intern geplaatst Test/training arbeidsinpassing Totaal Wsw-gesubsidieerde medewerkers Aantal medewerkers Tabel 1 geeft een overzicht van het aantal Wsw-gesubsidieerde medewerkers met een SW-dienstverband per ultimo van het jaar. Het betreft Wsw-gesubsidieerd personeel en Wsw-geïndiceerden op de wachtlijst met een boventallig dienstverband (boven de taakstelling) conform CAO Wsw. Aan het eind van 2010 waren er medewerkers, meer dan voorgaand jaar. In tabel 2 wordt de doelgroep Wsw-gesubsidieerden uitgedrukt in arbeidsjaren (voorheen standaardeenheden). Het aantal arbeidsjaren is lager dan het aantal medewerkers, omdat Wsw-geïndiceerden in deeltijd kunnen werken. In 2010 bedroeg het aantal arbeidsjaren Een daling ten opzichte van In dit aantal zijn ook de Wsw-geïndiceerden op de wachtlijst meegerekend die boventallig zijn geplaatst met een SW-dienstverband en daardoor niet meer op de wachtlijst staan. Figuur 1. Verdeling over de werkladder (personen) Verdeling over de werkladder Wsw-gesubsidieerden kunnen worden verdeeld over de werkladder, een categorisering van de verschillende vormen waarin Wsw-gesubsidieerden werk kunnen verrichten. De werkladder bestaat uit zes sporten, oplopend van test/training arbeidsinpassing en beschut werken binnen de muren van het SW-bedrijf tot werken in dienst van een reguliere werkgever (begeleid werken). In tabel 3 staan de aantallen Wsw-medewerkers verdeeld naar de categorieën van de werkladder. De grootste groep werkt beschermd/intern geplaatst (43.000) en op locatie (27.200). Deze gegevens zijn uitgedrukt in % van het aantal personen (tabel 1). Een verdere toelichting op de categorieën is te vinden in de bijlage. >> 6 7

5 Tabel 4. Aantal Wsw-medewerkers (personen) volgens 3 x 1/3 principe Categorie 3 x 1/ % 2009 % Extern geplaatst (begeleid werken, individueel gedetacheerd en groepsdetachering) Werken op locatie Intern geplaatst (beschermd/intern geplaatst en test/training arbeidsinpassing) Totaal Figuur 2. Verdeling volgens 3 x 1/3 principe De verdeling van personen over de werkladder is in figuur 1 (pag. 6) weergegeven in percentages. Ten opzichte van 2009 is het aandeel personen dat beschermd werkt gedaald van 48% naar 41%. Het aandeel in werken op locatie is gestegen van 22% naar 26%. Verdeling 3 x 1/3 De sector hanteert het zogenaamde 3 x 1/3 principe. Daarbij wordt gestreefd naar een verdeling waarin minimaal een derde van de doelgroep werkt bij reguliere werkgevers, een derde werkt op locatie buiten het SW-bedrijf en maximaal een derde binnen het SW-bedrijf. In tabel 4 is het aantal medewerkers verdeeld naar de categorieën van het 3 x 1/3 principe. Het aantal medewerkers dat werkt op locatie is gestegen met personen, het aantal dat werkt in een interne werkomgeving is gedaald met personen. De verdeling is een samenvoeging van de 6 categorieën uit tabel 3. Om een duidelijk beeld te schetsen is de toelichting uit tabel 3 meegenomen. Figuur 3. Verdeling Wsw-medewerkers voor en na 1998 (2009) In 2010 is 43% van de Wsw-gesubsidieerde medewerkers intern geplaatst, in vergelijking met 50% in 2009 (figuur 2). Het aandeel extern geplaatste medewerkers is 31% van de totale doelgroep in 2010, en was 28% in Er heeft een verschuiving plaatsgevonden van intern geplaatst naar extern geplaatst en werken op locatie. Figuur 4. Verdeling Wsw-medewerkers voor en na 1998 volgens 3 x 1/3 principe (2009) Verdeling voor en na 1998 over de werkladder De doelgroep die voor 1998 is geïndiceerd heeft een indicatie voor onbepaalde tijd gekregen. Na de wijziging van de wet in 1998 is de indicatie Wsw aangescherpt en voor bepaalde tijd ingesteld, waardoor de kenmerken van de groep na 1998 afwijken van de doelgroep die voor 1998 is geïndiceerd. Figuur 5. Wsw-medewerkers in 2009 naar leeftijdscategorie (%) In figuur 3 wordt de verdeling van het aantal medewerkers over de werkladder weergegeven, gesplitst naar de doelgroep van voor 1998 en na Van de groep van voor 1998 werkt eind % van de medewerkers intern. Van de groep van na 1998 werkt op dat moment 40% intern. Figuur 6. Wsw-medewerkers in begeleid werken (2009) naar leeftijdscategorie (%) De verdeling over 3 x 1/3 is ten aanzien van de groep extern geplaatst gunstiger voor de doelgroep vanaf 1998 (figuur 4). Daarvan werkt 33% extern geplaatst, terwijl van de doelgroep voor % extern geplaatst werkt. Zoals eerder gemeld is een verschuiving waarneembaar van intern geplaatst naar werken op locatie en extern geplaatst. >> 8 9

6 Tabel 5. Aantal extern geplaatste medewerkers naar type opdrachtgever in 2009 en 2010 Type opdrachtgever Begeleid werken bij eigen gemeenten Detachering bij eigen gemeenten Geplaatst bij derden (private en semi-publieke sector) Totaal Figuur 7. Verdeling extern geplaatste medewerkers naar type opdrachtgever in 2009 en 2010 (%) Tabel 6. Aantal traject overige doelgroepen (Aantal lopende trajecten, ongeacht begin- en einddatum) Aantal trajecten Verdeling naar leeftijdscategorie In figuur 5 (pag. 8) is de verdeling naar leeftijd van de populatie Wsw-medewerkers weergegeven. Eind 2010 is 5% van de medewerkers 24 jaar of jonger. De grootste groep bevindt zich in de leeftijdscategorie van jaar (34%). Een kwart van de populatie is 55 jaar en ouder. Voor de medewerkers in begeleid werken laat de leeftijdsverdeling een ander beeld zien (figuur 6 op pag. 8). In deze categorie van de werkladder is de leeftijdsopbouw jonger. 14% van de medewerkers in begeleid werken is 24 jaar of jonger. De groep ouder dan 55 jaar is 13%. Verdeling naar type opdrachtgever Van de extern geplaatsten is een groot deel niet bij gemeenten uit het eigen verzorgingsgebied geplaatst, maar bij derden. Eind 2010 bedroeg het aantal extern geplaatste personen , van wie 440 personen waren geplaatst in begeleid werken bij gemeenten in het eigen verzorgingsgebied. Gedetacheerd bij eigen gemeenten waren personen. Een daling is te zien bij begeleid werken bij eigen gemeenten. Een stijging is te zien bij detachering bij eigen gemeenten. In figuur 7 wordt de verdeling van extern geplaatste personen in procenten weergegeven. 15% was geplaatst bij gemeenten uit het eigen verzorgingsgebied. Geplaatst bij derden was 85%. 2.2 Overige doelgroepen Figuur 8. Soort traject overige doelgroepen (%) Naast de Wsw-gesubsidieerde medewerkers werken in het SW-bedrijf ook andere doelgroepen van regelingen, zoals de WWB, WIA, Wajong, AWBZ et cetera. Deze doelgroepen zijn in dit onderzoek samengevat onder de noemer overige doelgroepen. In het gehele jaar 2010 zijn trajecten doorlopen voor overige doelgroepen (tabel 6). Dit is een daling ten opzichte van het jaar daarvoor. In het onderzoek is een onderscheid gemaakt in vier soorten trajecten voor overige doelgroepen: diagnose/assessment, sociale activering, werken met behoud van uitkering en gesubsidieerde arbeid. In figuur 8 is de verdeling van de trajecten weergegeven naar soort traject. De grootste categorie is gesubsidieerde arbeid (41% in 2010). Ten opzichte van 2009 heeft een verschuiving plaatsgevonden van het aandeel gesubsidieerde arbeid en werken met behoud van uitkering naar het aandeel trajecten voor sociale activering. >> 10 11

7 Tabel 7. Aantal professionals naar categorie (fte) 2.3 Professionals Professionals Indirect Direct t.b.v. Wsw-gesubsidieerden Direct t.b.v. overige doelgroepen Productie Totaal De doelgroepen worden begeleid en gefaciliteerd door ongesubsidieerde professionals van het SW-bedrijf. In dit onderzoek maken we een onderscheid naar professionals die: indirect werken (bedrijfsleiding en staf); direct werken (ontwikkelingsgerichte medewerkers, zoals jobcoaches, consulenten, interne opleiders en hiërarchische leidinggevenden, zoals werkleiders, et cetera) en, productiemedewerkers (werknemers, voormannen en direct omzetgenererend personeel). Figuur 9. Verdeling van professionals naar categorie (%) De directe medewerkers zijn in deze paragraaf verder verdeeld naar direct ten behoeve van Wsw-gesubsidieerden en direct ten behoeve van overige doelgroepen. In tabel 7 wordt het aantal professionals weergegeven naar categorie uitgedrukt in fte. In totaal waren er in fte professionals werkzaam in de SW-bedrijven. De meesten (4.700 fte) werkten als ontwikkelingsgerichte medewerker (direct). In 2009 lag het totaal aantal fte 200 lager. De verdeling over de vier categorieën professionals wordt in figuur 9 in procenten uitgedrukt. Ongesubsidieerde professionals zijn in de meeste gevallen in vaste dienst bij het SW-bedrijf. Een deel van de professionals bestaat uit extern ingehuurde arbeidskrachten. Zowel voor tabel 7 als voor figuur 9 geldt dat de formatie professionals is weergegeven inclusief de externe inhuur. Van de totale formatie werd in 2010 circa 6% extern ingehuurd. In 2009 lag dit percentage op 7%

8 Tabel 8. Aantal mensen op de wachtlijst 3. Wachtlijst Aantal personen Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de stand van en ontwikkeling op de wachtlijst voor de sociale werkvoorziening. Figuur 10. Status op de wachtlijst (2009 en 2010) 3.1 Stand op de wachtlijst Het aantal mensen op de wachtlijst is in 2010 gestegen naar personen op 31 december 2010 (tabel 8). Tabel 9. In- en uitstroom op de wachtlijst Instroom Uitstroom Netto resultaat verloop In 2010 heeft 28% van de mensen op de wachtlijst een alternatief aangeboden gekregen en geaccepteerd. 9% heeft een tijdelijk dienstverband (niet zijnde een Wsw-dienstverband), 19% een alternatief zonder dienstverband (bijvoorbeeld: werk met behoud van uitkering of een stageplaats). De overige 72% op de wachtlijst heeft geen tijdelijke oplossing naar werk gekregen of heeft dit niet geaccepteerd. In 2009 was het aandeel mensen dat een alternatief kreeg aangeboden 31%. Bijna drie kwart van de SW-bedrijven (72%) heeft in 2010 één of meerdere mensen op hun wachtlijst een alternatief geboden in de vorm van een tijdelijk dienstverband. 3.2 Ontwikkeling op de wachtlijst Figuur 11. Instroom wachtlijst naar reden In 2010 kwamen er personen op de wachtlijst bij en verdwenen personen van de wachtlijst. Het nettoresultaat is een toename van personen. De hierboven genoemde stroomgegevens over de wachtlijst hebben een lagere betrouwbaarheid dan de standgegevens. Dit komt doordat niet alle bedrijven instroom-, uitstroom- en wachtlijstgegevens hebben aangeleverd 2. Figuur 12. Uitstroom wachtlijst naar reden De instroom op de wachtlijst wordt voor 13% veroorzaakt door terugplaatsing van Wswgesubsidieerden vanaf de werkladder (figuur 11). De overige 87% bestaat uit plaatsing op de wachtlijst door indicatiestelling voor de Wsw. Figuur 12 betreft de uitstroom uit de wachtlijst. In 2010 wordt 51% van de uitstroom veroorzaakt door het aanvaarden van een Wsw-dienstverband. Iets minder dan de helft heeft een andere reden Alleen SW-bedrijven met complete datasets rond de wachtlijst, dat wil zeggen instroom, uitstroom en wachtlijststand, zijn in deze tabel meegenomen. 15

9 Tabel 10. Instroom in de Wsw naar trede van de werkladder (2009 en 2010) 4. Instroom en ontwikkeling Wsw Aantal % Aantal % Werkladder Begeleid werken Individueel gedetacheerd Extern in groep: groepsdetachering Extern in groep: werken op locatie Beschermd/intern geplaatst Totaal Tabel 11. Uitstroom uit de Wsw naar reden (2009 en 2010) Aantal % Aantal % Reden Reguliere baan Andere uitkering Overige redenen Totaal Tabel 12. Mutaties op de werkladder (2009 en 2010) In dit hoofdstuk komt de mensontwikkeling in Wsw aan de orde: de in- en uitstroom in Wsw-dienstverband en mutaties op de werkladder. 4.1 In- en uitstroom in Wsw-dienstverband Instroom in de Wsw Tabel 10 toont het aantal ingestroomde personen in een Wsw-dienstverband naar trede op de werkladder, na de eventuele test en trainingsperiode die is gebruikt om een diagnose te stellen. In totaal stromen in personen in de Wsw in. Van deze groep komt 47% bij aanvang in een extern dienstverband. Dit percentage is iets teruggelopen ten opzichte van Uitstroom uit de Wsw De uitstroom uit de Wsw is in tabel 11 uitgesplitst naar reden van uitstroom. Uitstroom kan verschillende redenen hebben: het aanvaarden van een reguliere baan (zijnde niet begeleid werken) of het verkrijgen van een uitkering zoals WAO, WIA of Wajong. Andere redenen voor uitstroom, zoals verhuizing, pensionering en overlijden zijn samengevat onder overige redenen. De totale uitstroom bedroeg in personen. De uitstroom om overige redenen is de grootste categorie (76%). In 2010 stroomden 100 personen uit omdat zij een reguliere baan hadden aanvaard. Mutaties Aantal 2010 Aantal 2009 Omhoog Omlaag Saldo De iets hogere instroom in 2010 ten opzichte van de uitstroom (7.500 vs 6.800) komt ook tot uitdrukking in de toename van het aantal Wsw-gesubsidieerde medewerkers in tabel 1 (van naar ). Mutaties op de werkladder Tabel 12 geeft het aantal personen weer dat in het afgelopen jaar een stap omhoog of een stap omlaag heeft gedaan op de werkladder. Dat geeft een beeld van de dynamiek. De volgorde van de treden van de werkladder wordt hier bepaald door de gehanteerde werkladder in dit rapport (zoals in tabel 3). Een stap omhoog is een verandering van status richting begeleid werken, een stap omlaag is een verandering in de richting van intern geplaatst en test/training. In 2010 gingen personen een stap omhoog en personen omlaag, resulterend in een netto opwaartse beweging van personen

10 Tabel 13. De totale opbrengst van de Wsw-gesubsidieerde medewerkers (x ) Opbrengst (x ) Arbeidsplaats gebonden subsidies* Netto omzet uit detachering Netto omzet uit eigen productie en dienstverlening** Totaal * inclusief marge begeleid werken ** inclusief PGB vergoeding Figuur 13. Verdeling omzet Wsw (%) 5. Financiën In dit hoofdstuk komen de opbrengsten, de kosten en het financiële resultaat van SW-sector aan de orde. 5.1 Opbrengsten De opbrengst van SW-bedrijven bestaat hoofdzakelijk uit: arbeidsplaatsgebonden subsidies; de netto omzet 3 van detachering en de netto omzet van productie en eigen dienstverlening. In deze paragraaf worden deze opbrengsten onderscheiden. Daarnaast wordt ook een marge gemaakt op begeleid werken, doordat een deel van loonkostensubsidies niet wordt doorgegeven aan werkgevers, ter bekostiging van eigen begeleiding en administratie. De marge begeleid werken is in de opbrengst meegenomen onder de noemer arbeidsplaatsgebonden subsidies. Tabel 14. Opbrengst Wsw per Wsw-arbeidsjaar Gemeentelijke bijdragen zijn in de berekening van de opbrengst niet meegenomen. Overige opbrengsten zijn in deze paragraaf ook niet meegenomen, maar komen in het resultaatoverzicht wel terug (paragraaf 5.3). Opbrengstsoort Arbeidsplaatsgebonden subsidies Netto omzet totaal Tabel 13 geeft een beeld van de opbrengst van de sector. De totale opbrengst in 2010 is met 3,263 miljard licht gestegen ten opzichte van De omzet is grotendeels afkomstig uit arbeidsplaatsgebonden subsidies. In 2010 is bijna drie kwart (74%) van de totale opbrengst daaruit afkomstig (figuur 13). Tabel 15. Opbrengst overige doelgroepen (x ) Opbrengstsoort In tabel 14 zijn subsidies en netto omzet (totaal) per Wsw-arbeidsjaar weergegeven. Per arbeidsjaar werd in 2010 een bedrag van gemiddeld aan subsidie ontvangen en een netto omzet van gerealiseerd. >> Arbeidsplaatsgebonden subsidies Opbrengst activiteiten overige doelgroepen Totaal Onder netto omzet wordt verstaan: de omzet minus de directe kosten voor inkoop van grond- en hulpstoffen en uitbesteed werk

11 Figuur 14. Verdeling netto omzet naar type opdrachtgevers (%) Opbrengst overige doelgroepen De overige doelgroepen genereren ook opbrengsten voor het SW-bedrijf. In tabel 15 op pag. 18 worden die apart in beeld gebracht. Tabel 16. De kosten van de Wsw-gesubsidieerde medewerkers (x ) De opbrengst van overige doelgroepen (tabel 15 op pag. 18) bedraagt in miljoen, een stijging van 46 miljoen ten opzichte van het jaar 2009 ( 283 miljoen). Kostensoort Arbeidskosten Wsw-medewerkers Arbeidskosten ongesubsidieerde professionals Materiële kosten Totaal Netto omzet naar type opdrachtgever De verdeling van de netto omzet van Wsw-gesubsidieerden en overige doelgroepen over verschillende typen opdrachtgevers wordt weergegeven in figuur 14. De netto omzet is in 2010 voor 50% afkomstig uit de profit sector. Gemeenten uit het eigen verzorgingsgebied zorgen voor 40% van de omzet. Figuur 15. Verdeling kosten Wsw (%) 5.2 Kosten De kosten van de SW-bedrijven bestaan hoofdzakelijk uit: arbeidskosten voor de doelgroep; arbeidskosten voor ongesubsidieerde professionals; materiële kosten, zoals huisvesting, productiemiddelen, afschrijvingen, et cetera. Tabel 17. Kosten Wsw per Wsw-arbeidsjaar Hiernaast worden kostensoorten in beeld gebracht voor de Wsw-gesubsidieerde medewerkers en overige doelgroepen. Incidentele kosten en financiële lasten (rentekosten) worden in deze paragraaf niet meegenomen. Zij komen in het resultaatoverzicht (par. 5.3) terug. Kostensoort Arbeidskosten Wsw-medewerkers Materiële kosten Kosten Wsw-gesubsidieerde medewerkers De totale kosten van de Wsw bedragen in miljoen. De kosten bestaan voor het grootste deel uit arbeidskosten van Wsw-medewerkers. Bij de materiële kosten is een daling van 19 miljoen te zien. Tabel 18. Uitsplitsing kosten 2010 (%) Uitsplitsing materiële kosten % Huisvestingskosten 21 Afschrijvingen vaste activa 17 Productiemiddelen 13 Overige 39 Niet uitgesplitst 10 Totaal 100 In figuur 15 is de verhouding tussen de kostensoorten uitgedrukt in procenten. In tabel 17 zijn enkele kostensoorten omgerekend naar kosten per arbeidsjaar Wsw. De arbeidskosten van Wsw-medewerkers bedragen per arbeidsjaar 4, de materiële kosten per arbeidsjaar. >> 4 De gemiddelde arbeidskosten per SW er zijn een samenstelling van SW ers in dienstverband bij het SW-bedrijf (circa 94% van de populatie) en het aantal SW ers dat via begeleid werken bij een reguliere werkgever in dienst is (6%). Voor deze laatste groep SW ers worden door het SW-bedrijf wel begeleidingskosten maar geen loonkosten betaald. Als we met dit gegeven rekening houden betekent dit dat de totale loonsom feitelijk betrekking heeft op 94% van de SW-populatie. De gemiddelde loonsom per SW er in dienst bedraagt dan omgerekend e Dit geeft een reëler beeld van de werkelijke loonkosten van een SW er in een dienstbetrekking

12 Tabel 19. De kosten van de overige doelgroepen (x ) Kostensoort Arbeidskosten overige doelgroepen Arbeidskosten ongesubsidieerde professionals Materiële kosten Totaal Figuur 16. Verdeling kosten overige doelgroepen (%) Achter het gemiddelde cijfer van materiële kosten gaan verschillende ontwikkelingen schuil die om een nadere toelichting vragen. De materiële kosten betreffen een samenstel van huisvestingskosten, afschrijvingen vaste activa, productiemiddelen en overige kosten. Tabel 18 op pag. 20 geeft een uitsplitsing van de landelijke cijfers naar verschillende kostensoorten. Aandachtspunt hierbij is dat in de benchmark de SW-bedrijven alleen voor het totaal van de kosten een onderverdeling gemaakt hebben naar SW-activiteiten en overige doelgroepen. Er is in de benchmark dus geen exacte toerekening beschikbaar van bijvoorbeeld huisvestingskosten voor de SW-activiteiten. Hiermee rekening houdend geeft tabel 18 een globale inschatting van hoe de materiële kosten verdeeld zijn. Kosten overige doelgroepen Het aandeel van de arbeidskosten van overige doelgroepen is aanzienlijk lager omdat lang niet iedereen in dienst van het SW-bedrijf komt. Het aandeel van de begeleidingskosten (traject-kosten) is voor deze doelgroepen groter dan voor de Wsw-doelgroep. Tabel 20. Exploitatieoverzicht (x ) Totaal exploitatieoverzicht Omzet Wsw Omzet overige doelgroepen Totale omzet Kosten Wsw Kosten overige doelgroepen Totale kosten Exploitatieresultaat Overige bedrijfsopbrengsten Saldo incidentele baten en lasten Bedrijfsresultaat In 2010 bedragen de kosten voor overige doelgroepen 263 miljoen, een stijging ten opzichte van 2009 van 17 miljoen. Deze wordt vooral veroorzaakt door een stijging van de arbeidskosten van overige doelgroepen en van ongesubsidieerde professionals. De materiële kosten zijn echter gedaald waardoor de totale toename in kosten beperkt is. Figuur 16 geeft de percentuele verhouding tussen de kostensoorten voor overige doelgroepen weer. 5.3 Resultaat Het resultaatoverzicht toont voor 2010 een negatief bedrijfsresultaat van 33 miljoen. Opvallend is een stijging van 64 miljoen in de totale omzet. Per saldo leidt dit tot een substantieel kleiner exploitatietekort in In het resultaatoverzicht zijn gemeentelijke bijdragen buiten beschouwing gelaten. In 2010 betrof dat een bedrag van 60 miljoen 5. 5 Voor het beoordelen van de totale financiële bijdrage van de gemeente moet bedacht worden dat de gemeente niet alleen een directe vaste bijdrage kan leveren of een aanvulling van eventuele tekorten dan wel het verschaffen van eigen vermogen/ weerstandsvermogen, maar ook meer indirecte bijdragen zoals goedkope huisvesting of een aantrekkelijk tarief voor geleverde diensten kan bieden. Deze indirecte bijdragen zijn niet te herleiden uit de in de benchmark opgenomen gegevens en kunnen alleen op basis van specifiek onderzoek getraceerd worden

13 6. Conclusie Ondanks de economische crisis zet de beweging van binnen naar buiten door. In 2010 zijn meer Wsw ers aan de slag bij een gewone werkgever met een detacheringsconstructie of in een dienstverband met begeleiding en subsidie ( begeleid werken ). Dit percentage nam toe van 28% tot 31%. In totaal zijn mensen extra aan de slag geholpen, bovenop de mensen die al bij een gewone werkgever werkten. De bezuinigingen hebben nog geen invloed op de financiële gegevens over Dit jaar gaat het financieel gezien zelfs beter. Bedrijven kunnen een groot deel van de kosten (zo n 70%) niet beïnvloeden, omdat deze vastzitten in de lonen van de Wsw ers. Op de materiële kosten is door de bedrijven een besparing gerealiseerd van 5%. Daarnaast zijn de opbrengsten voor de productie en detacheringen gestegen met respectievelijk 2,5% en 4,5%. De verwachting is dat het financiële beeld in 2011 aanzienlijk slechter zal zijn, omdat in 2011 een forse bezuiniging heeft plaatsgevonden op de rijkssubsidie. In een tijd van economische teruggang is het voor SW-bedrijven lastiger meer mensen aan de slag te helpen bij gewone werkgevers. Niet alleen omdat het moeilijker is om geschikte plekken te vinden, maar ook omdat werkgevers in krappe tijden meer dienstverbanden beëindigen en detacheringen terugsturen. Voor deze Wsw ers moeten dan nieuwe plekken gevonden worden. SW-bedrijven stimuleren ook mensen die intern aan de slag zijn om zich verder te ontwikkelen om zo hun kansen te vergroten op een plek buiten de muren van het SW-bedrijf. Die ontwikkeling komt het duidelijkst naar voren in de veranderingen op de werkladder, waarin de ontwikkeling van medewerkers wordt bijgehouden. In 2010 hebben personen een stap omhoog kunnen maken op de werkladder. SW-bedrijven voeren de laatste jaren ook trajecten uit voor mensen die in de WWB of Wajong zitten. Het afgelopen jaar is het aantal trajecten met bijna 3% gedaald ten opzichte van een jaar eerder. De wachtlijst is in 2010 fors gestegen, mogelijk onder invloed van de aangekondigde nieuwe Wet werken naar vermogen. Als gevolg van deze wet wordt de toegang tot de sociale werkvoorziening in de toekomst aanzienlijk beperkt. In afwachting van een plek in de sociale werkvoorziening krijgen mensen op de wachtlijst soms al hulp of een stageplek aangeboden. In 2010 is het percentage mensen dat zo n alternatief kreeg aangeboden gedaald van 31 naar 28 procent. Daardoor zitten meer mensen thuis in afwachting van een plek in de Wsw

14 Bijlage: Schematische indeling van de werkladder Wsw Trede Aantal Wie is werk- Onder wiens Voor wiens Bijzonderpersonen gever en leiding wordt rekening en heden welke CAO werk risico wordt is van uitgevoerd? werk toepassing? uitgevoerd? brotreft vat- de samenting van bench- In deze chu- u Regulier Individueel Reguliere Reguliere Reguliere Zonder Wswwerkgever - werkgever werkgever subsidie of CAO van loonkostenreguliere subsidie via werkgever gemeente of UWV Begeleid Werken/ Individueel Reguliere Reguliere Reguliere Met behulp werken met werkgever - werkgever werkgever van loonkostenloonkosten- CAO van subsidie (op subsidie bij reguliere grond van reguliere werkgever Wsw of werkgever gefinancierd via gemeente of UWV) markre- sultaten aan en een toelichting daarop Individuele Individueel SW-bedrijf - Reguliere Reguliere Inleendetachering CAO Wsw werkgever werkgever vergoeding Groeps- Groep van SW-bedrijf - Reguliere werk- Reguliere Inleendetachering minimaal CAO Wsw gever werkgever vergoeding 3 personen - er kan wel (werk) begeleiding worden geboden vanuit SW-bedrijf. Werken op Individueel of SW-bedrijf - SW-bedrijf SW-bedrijf Betaling voor locatie groep CAO Wsw opdracht Beschut intern Individueel SW-bedrijf - SW-bedrijf SW-bedrijf Betaling voor CAO Wsw opdracht Test en training Individueel SW-bedrijf - SW-bedrijf SW-bedrijf Nog niet CAO Wsw definitief in te delen op werkladder Colofon Met deze brochure wil Cedris iedereen die geïnteresseerd is in de cijfers van de branche sociale werkgelegenheid en arbeidsintegratie op een toegankelijke manier informeren en op de hoogte brengen van de trends die de brancheorganisatie ziet. Deze brochure is een korte samenvatting van een rapport van KplusV organisatieadvies. Dat rapport bevat de weerslag van een bedrijfsvergelijkend onderzoek onder SW-bedrijven dat in opdracht van Cedris is uitgevoerd. Tekst en redactie: KplusV organisatieadvies i.s.m. Cedris Ontwerp: Vormix, Maarssen Druk: Stimio Communicatie & Presentatie, Tiel Oktober

15 lichting daarop aan en een markre- sultaten toe- bench- samen- vatting van de bro- chutreft u In deze Cedris Koningin Wilhelminalaan LA Utrecht Postbus RD Utrecht T F info@cedris.nl