INZICHT IN UITVOERING. Jaarverslag 2014 OMGEVINGSDIENST GRONINGEN. 13 februari 2015

Transcriptie

1 1 INZICHT IN UITVOERING Jaarverslag 2014 OMGEVINGSDIENST GRONINGEN 13 februari 2015

2 2 Inhoudsopgave 1. INLEIDING De Omgevingsdienst Groningen De Omgevingsdienst in Dit jaarverslag RESULTATEN EN PRESTATIES VAN DE OMGEVINGSDIENST Goede vergunningen, actualiteit en naleefgedrag De productie van de Omgevingsdienst Vergunningverlening, toezicht en advies in RESULTATEN EN PRESTATIES VOOR UW ORGANISATIE VERGUNNINGEN EN NALEVING IN EEN AANTAL THEMA'S...14 BIJLAGE: JAARCIJFERS VOOR UW ORGANISATIE

3 3 1. INLEIDING 1.1 De Omgevingsdienst Groningen De Omgevingsdienst verzorgt vanaf 1 november 2013 voor de Groninger gemeenten en de provincie Groningen de taken van vergunningverlening, toezicht, handhaving en advies op het gebied van milieu, bouwen en wonen. Bij de Omgevingsdienst zijn kennis en ervaring van specialisten en allrounders van de verschillende Groninger overheden samengebracht. Het belangrijkste doel van de Omgevingsdienst is het verhogen van de kennis en daarmee het verhogen van de kwaliteit van het werk. De 23 Groninger gemeenten en de provincie Groningen zijn opdrachtgever en eigenaar van de Omgevingsdienst. De Omgevingsdienst werkt nauw samen met andere overheidsorganisaties, zoals de Veiligheidsregio, de waterschappen, Rijkswaterstaat, Inspectie Leefomgeving en Transport, Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Openbaar Ministerie. Samen met zijn opdrachtgevers en partners zet de Omgevingsdienst zich in voor een leefbaar, veilig en gezond Groningen. Het werkgebied is vooral de provincie Groningen. Waar het gaat om de veiligheid rondom risicovolle bedrijven, zoals de grote chemiebedrijven, is de Omgevingsdienst ook eindverantwoordelijk voor de taken van vergunningverlening, toezicht, handhaving en advies in Noord-Nederland (Drenthe, Fryslân en Groningen). 1.2 De Omgevingsdienst in 2014 De Omgevingsdienst en zijn opdrachtgevers werken aan een gezamenlijk belang en dat is bijdragen aan een betere leefomgeving. Verschillende opdrachtgevers hebben in de loop van 2014 gezegd dat zij reeds een duidelijke kwaliteitsverbetering van de Omgevingsdienst zien. Zij ervaren betere producten en betere dienstverlening. De zeer grote inspanning voor de vergunningen voor Google is hier een voorbeeld van, evenals versneld afgegeven vergunningen voor woningbouw en evenementen, het wegwerken van een achterstand in bouwtoezicht en snel ingezet toezicht in overlastsituaties. De Omgevingsdienst is afhankelijk van goede verbindingen met zijn opdrachtgevers om goede producten te leveren. Digitale dossieruitwisseling, goede bemensing van loketten en snelle besluitvorming zijn essentieel. Deze verbindingen werken nog niet overal even goed. De Omgevingsdienst levert daarvoor soms extra diensten als loketbemensing en postverzending. De Omgevingsdienst gaat hier in 2015 actief mee verder door 1 vth-systeem te realiseren, met een eenduidige werkwijze en een eenduidige manier van het vastleggen van gegevens. Het eigen huis van de Omgevingsdienst is in 2014 verder ingericht. Dit heeft tijd en energie gekost en is in een aantal gevallen ten koste gegaan van de taken van vergunningverlening, toezicht en advies. De Omgevingsdienst gaat hiermee in 2015 actief verder.

4 4 1.3 Dit jaarverslag Dit jaarverslag beschrijft de resultaten en prestaties van de Omgevingsdienst in 2014 en geeft meer inzicht in de uitvoering van de taken van vergunningverlening, toezicht en advisering. Er is begin 2015 meer in beeld over de uitvoeringstaken dan bij de opdrachten en het uitvoeringsprogramma begin 2014 bekend was. Opdrachten zijn scherper geworden en beelden over de leefomgeving en taakuitvoering zijn duidelijker geworden. Deze inzichten ontbraken voor 2014 of waren versnipperd en verschillend geformuleerd. In hoofdstuk 2 leest u over de resultaten in termen van goede en actuele vergunningen en naleefgedrag. Daarnaast is de productie verantwoord in een vergelijking met de oorspronkelijke planning en beschikbare capaciteit zoals verwoord in het Uitvoeringsprogramma 2014 van de Omgevingsdienst. In dit hoofdstuk vindt u ook een korte beschrijving van de stand van zaken van de afdelingen Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving, Advies. In hoofdstuk 3 leest u over de resultaten en prestaties voor uw organisatie. Wij benoemen een aantal opvallende zaken, gevolgd door een totaaloverzicht van de aantallen producten in 3 productgroepen/afdelingen van de Omgevingsdienst. Een totaaloverzicht van alle geleverde producten aan uw organisatie vindt u in de cijferbijlage. In hoofdstuk 4 leest u een verslag van de stand van zaken met betrekking tot een aantal thema's die centraal staan bij de Omgevingsdienst. De bijlage Cijferoverzicht bevat een overzicht van de geleverde producten voor uw organisatie in Dit overzicht is opgezet in lijn met het rapportageformat dat is besproken met het opdrachtgeversplatform.

5 5 2. RESULTATEN EN PRESTATIES VAN DE OMGEVINGSDIENST 2.1 Goede vergunningen, actualiteit en naleefgedrag De Omgevingsdienst heeft gewerkt aan de resultaten goede vergunningen, actuele vergunningen en goed naleefgedrag. Deze termen worden in de kwaliteitscriteria regelmatig benoemd als eindresultaten (outcome/output) van de inzet op vergunningverlening, toezicht en advies. Goede vergunningen Goede vergunningen betekent voor de Omgevingsdienst dat de totstandkoming van de vergunning volgens bepaalde maatstaven geborgd is. In 2014 zijn collegiale toetsen uitgevoerd, evenals juridische toetsen en handhaafbaarheidstoetsen. Door het bij elkaar brengen van verschillende capaciteiten en ervaringen worden vergunningen beter opgesteld, beter afgestemd met de wensen van aanvragers en belanghebbenden en beter houdbaar bij bezwaar en beroep. Dit is in 2014 vooral voor de Wabo-vergunningen en het Wabo-toezicht gebeurd. Vergunningverleners en toezichthouders hebben meldingen Activiteitenbesluit afgehandeld, om te beoordelen of die meldingen aansluiten bij de regulering die vergunningen en de wet bedoelen. In veel gevallen zijn de vergunningtermijnen behaald, waar dat niet is gebeurd zijn daar redenen voor benoemd en is dit gecommuniceerd met betrokkenen. De Omgevingsdienst heeft altijd een afweging gemaakt tussen het binnen de termijn afgeven van een, mogelijk ondeugdelijke, vergunning en het langer werken aan een vergunning die met betere kwaliteit geleverd is. Actuele vergunningen In 2014 heeft de Omgevingsdienst een groot deel van het vergunningbestand van zijn opdrachtgevers geanalyseerd en gezien dat er een heel aantal vergunningen zo oud is dat het te onduidelijk is of deze nog actueel zijn. De oudste vergunning dateert uit de jaren vijftig van de vorige eeuw. Dit overzicht was niet bij de opdrachtgevers beschikbaar. De Omgevingsdienst gaat in de komende jaren de actualisatie van vergunningen projectmatig oppakken. Op grond van artikel 2.30 van de Wabo moet het bevoegd gezag regelmatig bezien of de voorschriften die aan een (omgevings-)vergunning zijn verbonden, nog toereikend zijn gezien de ontwikkelingen op het gebied van de technische mogelijkheden tot bescherming van het milieu en de ontwikkelingen met betrekking tot de kwaliteit van het milieu. Vervolgens is in artikel 2.31 van de Wabo aangegeven in welke gevallen het bevoegd gezag voorschriften van de omgevingsvergunning moet dan wel kan wijzigen. Specifiek voor IPPC-inrichtingen geldt de wettelijke verplichting dat binnen een termijn van 4 jaar na bekendmaking van de van toepassing zijnde BBT-conclusies

6 6 (Best Beschikbare Technieken) de vergunning(voorschriften) daaraan moeten worden getoetst en zo nodig worden geactualiseerd. De actualisering van milieuvergunningen heeft in de afgelopen jaren niet altijd adequaat plaatsgevonden. Dit kan er toe leiden dat het actualisatieprogramma in de komende jaren moet worden geïntensiveerd door de ontstane achterstanden. De omvang van het actualiseringsprogramma voor de komende jaren wordt in 2015 inzichtelijk gemaakt. Naleving van regels voor veiligheid, leefbaarheid en gezondheid Naleefgedrag Naleefgedrag is een begrip dat gebruikt wordt om te beoordelen of en hoe een bedrijfseigenaar of een burger zich aan de regels van de vergunning of de melding Activiteitenbesluit en andere regelgeving houdt. Goed naleefgedrag gaat er vanuit dat eigenaren en burgers zich spontaan aan die regels houden en dat de inzet van de overheid om naleving af te dwingen met formele instrumenten niet nodig is. Na jaren van inzet op vergunningverlening en toezicht in Nederland zou minstens de helft van een branche of doelgroep zich wel spontaan aan de geldende regels moeten houden. Naleefgedrag verschilt per branche, per activiteit, per doelgroep en per persoon. De Omgevingsdienst wil zijn doelstellingen en rapportage de komende jaren aandacht besteden aan het inventariseren en zonodig verbeteren van het concrete naleefgedrag van verschillende groepen en individuen. Hiervoor worden gegevens verzameld om gericht te kunnen plannen en programmeren. Hoe hoger het naleefgedrag is, hoe minder extra inzet van de overheid nodig is. In 2014 heeft de Omgevingsdienst meer inzicht gekregen in het naleefgedrag van branches, doelgroepen en individuen. Hierover leest u in de resultaten van uw organisatie en in de resultaten bij een aantal thema's.

7 7 2.2 De productie van de Omgevingsdienst De Omgevingsdienst is een nieuwe organisatie die voor 24 verschillende opdrachtgevers werkt. De inrichting van die organisatie intern en van de samenwerkingsprocessen met de opdrachtgevers kosten energie en tijd. Hiervoor is 3 jaar uitgetrokken. In het eerste jaar (2014) is de nadruk gelegd op het realiseren van de productie. In het tweede jaar (2015) komt daar de borging en verbetering van de kwaliteit bij. In het derde jaar (2016) kan daarna de efficiencyslag worden gemaakt. De personele bezetting van de Omgevingsdienst is in 2013 en 2014 samengesteld uit de voormalige medewerkers van de opdrachtgevers. Hierbij zijn ook vacatures, langdurige zieken en aanspraken op extra verlof (volgens het sociaal statuut) meegenomen. Hierdoor is de personele capaciteit pas halverwege 2014 op orde gekomen. Een belangrijke uitdaging voor 2014 was het inrichten van de verbindingen tussen de Omgevingsdienst en zijn opdrachtgevers. Dit betreft zowel de individuele dossiers als de opdrachtrealisatie. Het realiseren van een goede communicatie en digitalisering kost tijd. Hier zijn grote stappen in gemaakt. De sturing op de realisatie ontwikkelt zich op dezelfde manier. In 2014 is gestuurd op de productie. De volgende jaren komt daar ook de sturing op ingebrachte opdrachten, takenpakketten en uren bij. Een bedrijfsvoering inrichten kost tijd en is afhankelijk van beschikbare systemen, personen en verbindingen. Het gebrek aan actuele digitale dossiers bij diverse opdrachtgevers zorgt regelmatig voor vertraging in de afhandeling van opdrachten. Net als het verkeerd of traag opstarten van een procedure waardoor een deel van een termijn al verlopen kan zijn voordat een vergunningaanvraag of melding bij de Omgevingsdienst binnen is. Ook intern moet de Omgevingsdienst een aantal werkprocessen op orde brengen. Het hanteren van de verschillende formats voor beschikkingen van de opdrachtgevers vereist voor de Omgevingsdienst extra aandacht voor juridische kwaliteit. In onderstaande tabel leest u de productiecijfers van de Omgevingsdienst in De genoemde aantallen betreffen afgeronde producten. De producten die in behandeling zijn, zijn hierin niet meegeteld. Aan deze producten zijn in 2014 wel uren besteed die zijn meegenomen in het urentotaal. Soms zijn dit veel uren, omdat een product bijna klaar is maar nog niet de status afgerond heeft. Bij deze aantallen moet u er rekening mee houden dat niet alle werkzaamheden in een product zijn te vertalen. Dit betreft onder andere het inrichten van de bedrijfsvoering, projecten en contactzaken. Deze zijn alleen in uren uitgedrukt. OMGEVINGSDIENST GRONINGEN Gepland Gerealiseerd UV P Reguleren = v ergunningen en meldingen Controleren = toezic ht en handhav ing Adviseren = procedureel en zelfstandig Produc ten totaal: Uren totaal:

8 8 3 productgroepen gepland, meer dan 25 gerealiseerd Het is moeilijk om een vergelijking te maken tussen geplande en gerealiseerde aantallen producten omdat bij de opdrachtverlening voor 2014 heel grof is gepland op de producten Vergunningen, Toezicht & Handhaving, en Advies. Bij het opstellen van de producten- en dienstencatalogus in 2014 is gebleken dat er veel verschillende producten, meer dan vijfentwintig, onder deze drie categorieën vallen. U ziet dit terug in de bijlage met jaarcijfers. Voor 2015 wordt gewerkt met een betere opdrachtverlening. De Omgevingsdienst heeft meer producten van vergunningverlening en toezicht afgehandeld dan was gepland. De planningen zijn gehaald voor vergunningverlening, voor bouwtoezicht en APV-toezicht en voor advies. Milieutoezicht en bodemtoezicht zijn niet geheel gerealiseerd volgens planning. Het achterstallig werk wordt in 2015 met voorrang uitgevoerd. Hierover zijn afspraken gemaakt met de desbetreffende opdrachtgevers. Ditzelfde geldt voor het bodemtoezicht. 84 procent van productie-uren gerealiseerd De Omgevingsdienst heeft in procent van de geplande uren gerealiseerd. Het verschil tussen geplande en gerealiseerde uren is vooral te verklaren doordat de personele bezetting pas halverwege 2014 op orde is gekomen en doordat de ontwikkeluren van de Omgevingsdienst als nieuwe organisatie groter zijn gebleken dan gedacht. Hierbij zijn ook veel uren besteed aan contactzaken en projecten ter ondersteuning van de opdrachtgevers. Dit betreft onder andere de ondersteuning van de klantcontactcentra, postverzending, digitalisering, rapportage en vth-registratie. Percentage gerealiseerde uren 2014 december november oktober september augustus juli juni mei april maart februari januari

9 9 Kwaliteit ontwikkelen De kracht van de Omgevingsdienst is een snelle en tijdige levering van producten van vergunningverlening, toezicht en advies, juist daar waar specialistische kennis en ervaring nodig is. Deze kwaliteit varieerde begin 2014 per medewerker, vooral vanwege het verschillende kennisniveau van de personele inbreng van de opdrachtgevers en ook vanwege de veranderende wet- en regelgeving. De Omgevingsdienst heeft in 2014 gewerkt aan de borging van de kwaliteit van zijn producten door onder andere standaarden en opdrachtformulieren te ontwikkelen. Daarnaast wordt het personeel geschoold zodat een gelijke kennis van de wet- en regelgeving ontstaat. Verschillende opdrachtgevers hebben aangegeven dat zij van deze kennisverbetering hebben geprofiteerd. Dit is duidelijk te merken aan de adviesfunctie van de Omgevingsdienst die regelmatig wordt overvraagd. Veel meer klachtafhandeling Ingebrachte pakketten Veel opdrachtgevers hadden bij de start van de Omgevingsdienst in 2013 hoge verwachtingen, die niet meteen haalbaar zijn gebleken. De opdrachten waren onderling verschillend en deels onduidelijk geformuleerd, zodat vertaling naar een concrete werkplanning lang heeft geduurd. Van de meeste opdrachtgevers is niet inzichtelijk wat het totale takenpakket is, waardoor de realiteit van de jaaropdracht moeilijk is te beoordelen. In de loop van 2014 is gebleken dat de opdracht voor milieutoezicht veel hoger is gesteld dan de opdrachtgevers in voorgaande jaren zelf hebben gerealiseerd. Ook zijn er achterstanden uit voorgaande jaren ingepland. Dit is niet allemaal in één jaar te realiseren. Voor 2015 is een verbeterslag gemaakt en worden de jaaropdrachten gecommuniceerd met behulp van het afgesproken rapportageformat.

10 Vergunningverlening, toezicht en advies in 2014 Vergunningen en meldingen De Omgevingsdienst levert vergunningen die een collegiale, juridische en handhaafbaarheidstoets hebben ondergaan. Bij veel vergunningen is advies van (interne) specialisten ingezet. De Omgevingsdienst is een project gestart om te komen tot een actualisatieprogramma van milieuvergunningen voor de komende jaren vanwege veranderende regelgeving en beleid. Dit programma betreft allereerst de inrichtingen die onder het bevoegd gezag van de provincie vallen en die inrichtingen, waarvan per 1 januari 2014 het bevoegd gezag van de provincie is overgedragen aan de de gemeenten. Producten vergunningverlening 2014 Advies proceduregebonden APV-vergunning Behandeling sloopmelding Omgevingsvergunning beperkte milieutoets Behandeling melding activiteitenbesluit Wabovergunning APV enkelvoudig Wabovergunning milieu Wabovergunning bouw Wabovergunning uitgebreide procedure Vergunning in strijd met bestemmingsplan Advies MER Vooroverleg Wabo Oriëntatiefase Wabo Toezicht en handhaving Voor milieutoezicht is begin dit jaar een planning voor alle 24 opdrachtgevers als geheel gemaakt. De Omgevingsdienst voert begin 2015 een inhaalslag uit voor de uitvoering. Bij enkele opdrachtgevers werkt de toegang tot de vth-applicatie niet goed wat extra tijd van de medewerkers Omgevingsdienst vraagt. Er is ook een verschuiving in opdrachten ontstaan. Voor sommige opdrachtgevers is veel tijd besteed aan historisch gegroeide situaties en achterstanden. Voor verschillende opdrachtgevers wordt (op afspraak) ook ingezet op toezicht voor andere zaken dan was gepland. Op onderdelen wordt ook meer geleverd dan oorspronkelijk gevraagd. Voor de planning en aanpak van milieutoezicht ontwikkelt de Omgevingsdienst een format risicoanalyse dat voor elk bedrijf of branche kan worden toegepast. Toezicht wordt zoveel mogelijk integraal uitgevoerd.

11 11 Producten toezicht en handhaving 2014 Toezicht Drank en Horeca Toezicht APV BRZO toezicht Toezicht vuurwerk Toezicht besluit bodemkwaliteit Controle bodembescherming Klachten Hercontrole milieu Toezicht indirecte lozingen Toezicht milieu Toezicht sloop en asbest Toezicht bouw Advies De meerwaarde van de specialistische kennis bij de Omgevingsdienst is direct zichtbaar. De Omgevingsdienst heeft adviseurs op het gebied van onder andere juridische zaken, bodem, lucht, geluid, externe veiligheid en constructieve veiligheid. Deze kennis wordt intensief ingezet bij de producten van vergunningverlening en toezicht en handhaving. Er is intensieve inzet op advisering lucht, geluid, externe veiligheid en aardbevingsdossiers. Opdrachtgevers hebben ook de meerwaarde ontdekt van het voorleggen van vragen aan de adviseurs van de Omgevingsdienst. Advies algemeen Advies lucht Advies bodem Advies geluid Juridisch check/advies Last onder dwangson ten uitvoer leggen bestuursdwang ten uitvoer leggen Wob- verzoek voorlopige voorziening behandelen bezwaar behandelen beroep behandelen Handhavingsverzoek behandelen Gedogen/partieel handhaven Producten advies

12 12 3 RESULTATEN EN PRESTATIES VOOR UW ORGANISATIE Zuidhorn Resultaten De Omgevingsdienst heeft onder meer een Wabo-revisievergunning verleend voor de gehele inrichting aan de Pieterzijlsterweg 1 te Pieterzijl, vanwege een kleine uitbreiding van de veestapel en de oprichting van een grote drijfmestsilo. Ook is een revisievergunning verleend voor de inrichting aan de Barnwerderweg 3 in Oldehove vanwege de overkapping van een voergang en een wijziging van de veestapel. Starkenbergh te Aduard heeft een aanvraag voor uitbreiding van de activiteiten ingediend, waaronder het plaatsen van een betonmortelcentrale die veel geluid produceert. Omdat er sprake is van een geluid-gezoneerd terrein is -aan de hand van de wensen van de gemeente - een brief met een verzoek om aanvullende informatie verzonden. De Omgevingsdienst voert de toets aan de zone uit. De Omgevingsdienst heeft toezicht ingezet op de volgende bestuurlijk gevoelige dossiers: Café-Restaurant De Opstal (3 geluidmetingen); Lunchroom Malero (toezicht n.a.v. raadsvragen over geluid- en stankoverlast); drie intensieve veehouderijen Rozema, Spriensma en Vink; een jeugdsoos; restaurant Shaka; bodemtoezicht i.v.m. aanleg brug Zuidhorn en een aantal klachtenbehandelingen in verband hiermee. Er is veel tijd en energie gestoken in het toezicht op Besluit bodemkwaliteit bij de onjuiste toepassing van zeer veel secundair materiaal in het project rond de nieuwe brug over het Van Starkenborghkanaal. Daarnaast heeft de Omgevingsdienst geadviseerd ten aanzien van bodemonderzoeken ten behoeve van de verkoop van de percelen aan de Industrieweg 5 te Noordhorn en de Schoolstraat 9 te Aduard. Ook is advies verleend bij een verkennend/actualiserend bodemonderzoek over de locatie aan het Hoendiep NZ 12 te Grijpskerk, een ernstige verontreiniging. Advies is ook gegeven op het gebied van externe veiligheid en ruimtelijk ordening voor planvorming en voor onder meer de vervanging van de hefbrug en het verleggen van een aardgasbuisleiding. Daarnaast heeft de gemeente Zuidhorn advies gevraagd bij een aantal langer lopende klachten waarvan de afhandeling door de gemeente gebeurt en er veel communicatie is over de inzet van geluidmetingen. De Omgevingsdienst voert het zonebeheer voor de gemeente Zuidhorn uit.

13 13 Prestaties Hieronder staan de voor u geleverde producten en uren. In de uren zijn ook opgenomen de inzet voor projecten, administratieve ondersteuning en contactzaken. De geplande aantallen zijn de aantallen inclusief de verschuiving van de voormalige VVGB-bedrijven van de provincie naar de gemeenten. In de bijlage vindt u een gedetailleerd cijferoverzicht van de geleverde producten voor uw organisatie. Dit volgens het afgesproken format met het opdrachtgeversplatform eind GEMEENTE ZUIDHORN Gepland UVP Gerealiseerd Reguleren = vergunningen en meldingen Controleren = toezicht en handhaving Adviseren = procedureel en zelfstandig 0 53 Uren totaal: Voor uw gemeente zijn minder vergunningaanvragen ontvangen dan verwacht. Er zijn 5 Wabo(milieu)vergunningen, 1 Omgevingsvergunning beperkte milieutoets en 23 APV-vergunningen afgegeven. De Omgevingsdienst heeft 108 milieucontroles uitgevoerd die tot 15 hercontroles hebben geleid. Voor uw gemeente zijn 20 klachten afgehandeld. Door de adviseurs zijn specialistische adviezen uitgebracht ten behoeve van de vergunningverlening en ruimtelijke ordening. Zij hebben ook 1 WOB-verzoek afgehandeld (Groen Links). Het merendeel van de adviezen is bodemgerelateerd.

14 14 4. VERGUNNINGEN EN NALEVING IN EEN AANTAL THEMA'S Asbest Toezicht op sloop met asbest betreft de acceptatie van sloopmeldingen en het toezicht op de saneringslocatie. Daarbij horen ook toetsing van het inventarisatierapport vooraf en van de vrijgave van de sloop achteraf. Op 25 procent van de ontvangen sloopmeldingen is toezicht uitgevoerd. In vergelijking met 2013 zijn in 2014 meer meldingen administratief afgehandeld en is er meer toezicht op locatie geweest. Het tijdig ontvangen van de sloopmeldingen van de gemeenten loopt nog niet helemaal goed. Daardoor worden termijnen niet altijd gehaald. Er is een landelijke discussie ontstaan over het grijze gebied in de regelgeving om zowel voor de saneerders als voor toezichthouders meer duidelijkheid te creëren in de naleving van de regelgeving. Saneerders ervaren de deskundigheid van de Omgevingsdienst en willen samen met hen ook zichzelf verbeteren. Er is geïnvesteerd in afstemming met samenwerkingspartners zoals de inspectie ILenT (toezicht procesinstallaties) en de inspectie SZW (toezicht arbeidsomstandigheden). Daarnaast is geïnvesteerd in het netwerk binnen de asbestbranche. Het naleefgedrag bij sloop met asbest lijkt niet hoog, maar is nog niet in cijfers uit te drukken. Notoire overtreders komen steeds beter in beeld. De meeste overtredingen zijn overtredingen op de arbeidsomstandigheden. Hierdoor is de samenwerking met andere handhavende partners van groot belang. Agrarische inrichtingen De Omgevingsdienst verleent vergunningen en houdt toezicht op honderden agrarische bedrijven, dit zijn onder andere veehouders en akkerbouwers. Akkerbouwers zijn al langere tijd meldingsplichtig. Met de toevoeging van de agrarische activiteiten aan het Activiteitenbesluit (sinds 1 januari 2013) is ongeveer de helft van de veehouders ook meldingsplichtig. De Omgevingsdienst is voor de agrarische inrichtingen specialist met de inzet van specialisten op het terrein van juridische zaken, geluid en geur. Vergunningen, meldingen en toezicht op het gebied van de agrarische inrichtingen zijn tot nu toe uitgevoerd conform planning en afspraken. Er komen steeds vaker onvolledige of slechte aanvragen binnen van (goedkoop werkende) aannemers die terug moeten naar aanvrager. Een aantal langlopende trajecten van vergunningen is afgerond. Er vindt met enige regelmaat een termijnoverschrijding plaats bij vergunningverlening, dit als gevolg van de aangehaakte Nb-vergunning. De natuurbeschermingswetgeving verandert, maar de definitieve verandering en het tijdstip waarop dit wordt ingevoerd is niet duidelijk. Dat maakt dat besluitvorming lastig. Er komen nog meer wetswijzigingen, die ook van invloed zijn op de agrarische branche.

15 15 Voormalige VVGB-bedrijven De voormalige VVGB-bedrijven zijn die bedrijven die eerst onder het bevoegd gezag van de provincie vielen en sinds 1 januari 2014 onder het bevoegd gezag van de gemeenten vallen. Het betreft bedrijven in de categorie B en C, grotendeels met Omgevingsvergunning Beperkte Milieutoets. Het zijn vooral bedrijven in de branches autodemontage, baggerdepot, composteerinrichting en scheepswerf. Er is een actuele bedrijvenlijst die voortdurend wordt bijgewerkt. De status van deze bedrijfsdossiers is gescreend in het actualiseringsoverzicht. Er is een achterstand in de actualiteit van dossiers van deze bedrijven. Geldende regelgeving en overbodig geworden vergunningvoorschriften zijn niet direct inzichtelijk. De vergunningen van de voormalige VVGB-bedrijven zijn daarmee niet actueel. Bij deze bedrijven zijn weinig zware overtredingen geconstateerd. Het naleefgedrag van deze bedrijven is over het algemeen goed. Brandveiligheid bij opslag van gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen zijn brandbare gevaarlijke stoffen die zijn opgeslagen in tanks of los gestort. Ze zijn omschreven in de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS). Vergunningverlening en toezicht op brandveiligheid bij opslag van gevaarlijke stoffen is meegenomen in de reguliere vth-taken. Voor de emballage-opslag (PGS15) worden vergunningen aangepast, ook naar aanleiding van de ronde van de inspectie ILenT. Bij veel van de betreffende bedrijven zijn de regels en voorschriften voor brandveiligheid bij opslag van gevaarlijke stoffen niet op orde of is de vergunning niet actueel. Het brandveiligheidsplan en de brandveiligheidseisen voor nietgevaarlijke brandbare stoffen zijn met het ingaan van het Activiteitenbesluit geregeld in het Bouwbesluit 2012 en niet meer via maatwerk/vergunningvoorschrift afdwingbaar. Het kennisniveau van de regelgeving is verschillend, zowel binnen de Omgevingsdienst, bij de samenwerkingspartners als bij de desbetreffende bedrijven. Dit leidt tot verschil in de kwaliteit van vergunningen en toezicht. Verontreinigde grond Toezicht en handhaving op het Besluit bodemkwaliteit (Bbk) valt onder het basistakenpakket. Er is een provinciale Nota Bodembeheer Groningen, die door veel gemeenten is overgenomen. In de praktijk gaan gemeenten heel verschillend met deze nota om. De overheid is vaak tegelijk opdrachtgever en bevoegd gezag van (grootschalige) toepassingen van secundaire bouwstoffen waar het Bbk op toeziet. Zorgvuldigheid op uitvoering, communicatie en afstemming is in die situaties erg belangrijk. De Omgevingsdienst verwerkt administratief Bbk-meldingen (circa 350) voor de provincie en een aantal gemeenten. De aandacht voor Bbk verschilt per gemeente. Enkele opdrachtgevers hebben er veel aandacht voor en andere opdrachtgevers minder. Dit heeft gevolgen voor het meldingsgedrag van bedrijven. Het aantal opdrachten per gemeente verschilt en daarmee ook de inzet per gemeente. Met de gemeenten die veel aandacht hebben voor toezicht op Bbk toepassingen zijn werkafspraken gemaakt over opdrachtverstrekking en de daarbij aan te leveren gegevens. Deskundigen voor toezicht Bbk die kunnen voldoen aan de kwaliteitscriteria zijn schaars. Het is dan ook nog niet gelukt om de bezetting met deskundig personeel geheel te realiseren. Om die reden is bij circa 10 procent van de ontvangen Bbkmeldingen toezicht op locatie uitgevoerd. Vrije veldtoezicht op illegale

16 16 grondverwerking is incidenteel uitgevoerd. Een schatting en vergelijk met andere provincies doet vermoeden is dat er circa 200 meldingen niet worden gedaan terwijl dat wel verplicht is. Ook geldt dat er in de provincies meerdere gronddepots zijn voor tijdelijke opslag van materiaal dat getoetst dient te worden aan het Bbk. Om een beter inzicht te krijgen in grondstromen en -toepassingen is het belangrijk om deze opslagen in beeld te brengen. Gezond leven De Wet Bodembescherming (Wbb) ziet toe op het verantwoord omgaan met en het saneren van verontreinigde grond en bodem. Het betreft werkzaamheden op of in de bodem, waarbij is vastgesteld dat er sprake is van (ernstige) bodemverontreiniging. De belangrijkste risico's zijn humane risico's, verspreidingsrisico's en ecologische risico's. Veel gemeenten en de provincie hadden bij de start van de Omgevingsdienst een achterstand in het toezicht op de Wbb. Om die werkzaamheden uit te mogen voeren is een saneringsplan, een melding in het kader van het Besluit Uniforme Saneringen (BUS) of een Plan van Aanpak (PvA) nodig. Het Wbb bevoegd gezag dient voorafgaand aan de uitvoering haar instemming te verlenen dan wel een vergunning af te geven. Toezicht op de Wbb is een basistaak, de instemming met de sanering of werkzaamheden in verontreinigde grond niet. Het verlenen van instemming is door de twee bevoegde gezagen die hier een taak hebben niet ingebracht in de Omgevingsdienst. Het streven in 2014 was alle saneringslocaties minstens éénmaal bezocht te hebben. Dat is niet gelukt omdat er sprake is van personele schaarste en de bezetting pas in de loop van 2014 is gerealiseerd. Wat betreft het beoordelen van evaluatieverslagen en monitoringsrapportages geldt dat er veel werk is meegekomen van vóór november Vanwege de genoemde schaarste aan deskundigen zijn deze werkzaamheden op basis van signalering opgepakt. Circa 25 procent van de ontvangen evaluaties en monitoringrapportages is afgehandeld. Met de inzet van (tijdelijk) extra capaciteit is deze achterstand deels weggewerkt. Vanwege versoepeling van de wetgeving en economische crisis worden er minder saneringen met een saneringsplan beschikt. Er worden wel meer BUS-meldingen ingediend. Het spontane naleefgedrag van de bezochte locaties is circa 70 procent. Constructieve veiligheid en brandveiligheid

17 17 De Omgevingsdienst biedt advies op het gebied van brandveiligheid voor de bouw, milieu en APV zowel voor vergunningaanvragen als handhaving. Daarnaast verleent de Omgevingsdienst (tijdelijke) vergunningen brandveilig gebruik en handelt hij meldingen brandveilig gebruik af. Er is nauwe samenwerking met de Veiligheidsregio: de Omgevingsdienst doet het toezicht tijdens de bouwfase en de Veiligheidsregio doet toezicht tijdens de gebruiksfase van een bouwwerk. Niet alle vergunningaanvragen zijn op constructieve veiligheid of brandveiligheid getoetst. Toezicht op bouwen en wonen is uitgevoerd conform planning. Daarbij zijn voor diverse opdrachtgevers (forse) achterstanden weggewerkt. De Omgevingsdienst geeft betere bouwvergunningen af, met meer inzet van specialistisch advies. De druk bij een ontvangen aanvraag is hoog. De aanvrager wil meestal zo snel mogelijk starten. Ruim driekwart van de aanvragen vereisen aanvulling en dat leidt vaak tot vertraging van de start. Veel aanvragers zijn onkundig of onzorgvuldig in hun aanvraag wat leidt tot extra werk voor de Omgevingsdienst op het gebied van vergunningverlening en advies. Aardbevingen Bij een aantal gebouwen (boerderijen en monumenten) is toezicht uitgevoerd op aardbevingsschade in relatie tot constructieve veiligheid. Het afdwingen van aardbevingbestendig bouwen is nu niet mogelijk. Wetgeving hierover is pas over een aantal jaren klaar. Toezicht op bestaande bouw verandert: er is meer specialisme nodig op onveiligheid/nen8700. De Omgevingsdienst houdt geen actief toezicht op constructieve veiligheid en aardbevingsschade bij Brzo-bedrijven. Bedrijven benaderen de Omgevingsdienst om samen risico s te identificeren. Er zijn eerste signalen van schade bij complexe chemiebedrijven: scheuren in brandwerende muren en onbekende risico's voor installaties en leidingen. Er is geen actief toezicht op constructieve veiligheid bij Brzo-bedrijven. Bij chemiebedrijven speelt naast het risico van het bezwijken van de constructie ook de daaruit voortkomende externe veiligheidsrisico s: wat betekent dit voor de omgeving? Kennis over de risico's van aardbevingen is versnipperd en veel is nog onbekend. Er ligt een projectvoorstel voor een samenwerking van de Omgevingsdienst met de werkorganisatie DEAL en de gemeente Groningen. Hiervoor wordt in 2015 een organisatie opgezet die ervoor zorgt dat de VTH-taken de grootschalige schadehersteloperatie ondersteunen en de gemeenten hun rol als bevoegd gezag kunnen waarmaken. Externe veiligheid Voor een aantal opdrachtgevers adviseert de Omgevingsdienst over externe veiligheid in relatie tot bestemmingsplannen (doorrekenen en advisering). Voor een aantal opdrachtgevers houdt de Omgevingsdienst het RRGS (de risicokaart) bij. Daarnaast adviseert de Omgevingsdienst aan alle opdrachtgevers over externe veiligheid in relatie tot Wabo-vergunningen. Meer opdrachtgevers hebben in 2014 externe veiligheid als taak aan de Omgevingsdienst overgedragen (Vlagtwedde, Bellingwedde, Veendam, Pekela). In vergunningen worden concretere voorschriften (middelvoorschriften) opgenomen voor externe veiligheid.

18 18 Er zijn diverse paragrafen en risicoberekeningen voor bestemmingsplannen gemaakt. De Omgevingsdienst heeft over meer vergunningaanvragen geadviseerd over externe veiligheid dan voorheen gebeurde. Bij niet alle gemeentelijke bedrijven is inzichtelijk dat de activiteiten van het bedrijf ook consequenties hebben voor externe veiligheid. Veilig produceren Brzo en RIE4 Het doel van Brzo is te komen tot een optimale beheersing van de risico s door bedrijven op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, milieu en water. In het stelsel van de uitvoeringsdiensten is afgesproken dat zes RUD s zich specialiseren in de uitvoering van de VTH-taken bij bovengenoemde bedrijven. In Noord-Nederland is de Omgevingsdienst aangewezen voor deze taak. Vergunningen en toezicht zijn volgens aanvraag en planning uitgevoerd. De samenwerkingsovereenkomsten tussen de Brzo-RUD en de RUDD en FUMO zijn getekend. Eind 2014 onderzoeken de specialisten alle Brzo-bedrijven in Noord- Nederland met dezelfde risicoanalyse. De samenwerking in de drie noordelijke provincies krijgt steeds meer vorm. Er is één structuur opgezet voor Brzo Noord-Nederland en er zijn hulpmiddelen voor een gelijke aanpak van alle Brzo-bedrijven in Noord-Nederland in ontwikkeling. De Omgevingsdienst neemt actief deel aan landelijke Brzo-projecten. PGS29 wordt toegepast conform de huidige regelgeving en de Omgevingsdienst participeert actief in het landelijke traject voor PGS29 en in de harmonisatie van vergunningverlening. APV en bijzondere wetten Het betreft vergunningverlening en toezicht op de APV (Algemene Plaatselijke Verordening), de Drank- en Horecawet, de Wet op de Kansspelen, de Winkeltijdenwet en winkeltijdenverordening, de Verordening Speelautomaten(hallen), Drank- en horeca Verordening, Paracommercieel horecabeleid, de weekmarktenverordening, de ligplaatsenverordening en bijzondere wetten als de Wegenverkeerswet, de Wet Luchtvaart en het Vuurwerkbesluit. In dit segment van de wet- en regelgeving is een zogenaamd Bibob-onderzoek een geaccepteerd instrument. Bij een aantal aanvragers van een Drank- en horecavergunning en beoogd exploitanten van een seksinrichting, hebben opdrachtgevers ons verzocht om een toetsing uit te voeren. Dit heeft in 2014 niet geleid tot een nader Bibob-onderzoek door het Landelijk Bureau Bibob.

19 19 De Omgevingsdienst heeft toezicht uitgevoerd naar aanleiding van diverse ontvangen klachten die de APV betreffen. Verder zijn er op verzoek van opdrachtgevers klachten aangaande evenementen afgehandeld en zijn er tijdens evenementen controles uitgevoerd. De opdrachtverstrekking voor toezicht op evenementen is in het afgelopen jaar vaak 'last minute' geweest. De Omgevingsdienst huurt de Werkorganisatie DEAL in voor controle op de Drank- en Horecawet voor zover deze taak door opdrachtgevers is ingebracht. Gemeenten hebben in de loop van het jaar, conform de regelgeving, hun beleid op dit vlak geschreven en vastgesteld. Ondertussen is in de loop van het jaar ook de bevoegdheid tot optreden van de in te zetten Buitengewoon Opsporingsambtenaar geregeld. In de tweede helft van 2014 is toezicht op de Drank en Horecawet op gang gekomen. Dat geldt ook voor de risico-inventarisatie om te komen tot een plan van inzet in de komende jaren. Klachten die van opdrachtgevers bij ons binnenkomen zijn niet altijd goed te interpreteren vanwege onvolledige of onduidelijke informatie. Ook de kwaliteit van aanvragen laat te wensen over. Direct klantcontact van de vergunningverlener of toezichthouder leidt tot betere aanvragen en handhavingsopdrachten. Ketentoezicht In de eerste helft van 2014 is een informatieanalyse van asbest in de keten uitgevoerd die inzichten heeft opgeleverd die in de tweede helft van 2014 en in 2015 door toezicht worden getoetst. Binnen de Omgevingsdienst is het mogelijk om meer informatie te verzamelen en te analyseren wat tot nieuwe inzichten leidt waarmee naleefgedrag kan verbeteren.