Reacties van de burgers op de verlaging en de invoering van de meeneembaarheid van de registratierechten

Transcriptie

1 K.U.Leuven Instituut voor de Overheid Universiteit Antwerpen Universiteit Gent Hogeschool Gent Reacties van de burgers op de verlaging en de invoering van de meeneembaarheid van de registratierechten Verslag van de wetenschappelijke activiteiten 2004 Bart Capéau André Decoster Kris De Swerdt Workshop Brussel 25 Februari 2005

2 Programma van de workshop 9u00-9u10: Verwelkoming (Hedwig Van der Borght) 9u15-9u25: 9u30-10u00: 10u00-11u00: 11u00-11u15: Panorama van het onderzoek van de Leuvense pijler (André Decoster) Huisprijzen swingen de pan uit... of toch niet? (André Decoster) Should I stay or should I leave? Een analyse van de residentiële mobiliteit in Belgïe. (Bart Capéau) Koffiepauze 11u15 12u45: Presentatie van het onderzoek van de Gentse pijler: De organisatie, de structuur en de werking van de fiscus met betrekking tot de onroerende voorheffing en de registratierechten Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 2

3 Lange termijn doelstelling Doelstelling: (...) het bestuderen en modelleren van de korte en lange termijneffecten van wijzigingen in de vastgoedfiscaliteit op de sociale welvaart in Vlaanderen (...) (zie projectfiche Spoor Fiscaliteit) Leuvense pijler ontwikkeling van gedragsmodellen waarmee hervormingen binnen de vastgoedfiscaliteit geanalyseerd kunnen worden (positieve analyse) ontwikkeling van maatstaven om verdelingsimpact van hervormingen op gezinnen te evalueren (wie wint? wie verliest? (normatieve analyse) Gentse pijler beschrijving regelgeving, organisatie en werking van de fiscus met betrekking tot de onroerende voorheffing en de registratierechten internationale vergelijking ontduiking- en ontwijkingsmechanismen Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 3

4 Lange termijn doelstelling verdelingseffecten: heterogeniteit van de samenleving in kaart brengen dus microdata nodig met informatie over wonen, eigendom: beschikbaar in budgetenquêtes NIS beslissing i.v.m. huisvesting is essentieel een intertemporele beslissing (meerdere perioden). Einddoel is een dynamisch model, maar zijn gestart met statische analyse Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 4

5 Lange termijn doelstelling vertaald in jaarplannen 2002 kost van wonen: uitwerken concept user cost van woning effect van belastingparameters op user cost statische welvaartsanalyse op één budgetenquête (als nieuw LTevenwicht) Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 5

6 2002: de gebruikskost van wonen uitgaven = hoeveelheid x prijs 1) huurders woonuitgaven betaalde huur 1 2) eigenaars = x woonuitgaven aankoopprijs woning woonuitgaven = geïmputeerde huur (wooneenheden) x gebruikskost Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 6

7 Woonconsumptie per capita het verdelingseffect: woonconsumptie stijgt met de welvaart woonconsumptie eigenaars huurders Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 7

8 gebruikskost van wonen: wonen eigenaars goedkoper dan huurders? ja, gemiddeld wonen eigenaars 10% goedkoper dan huurders gebruikskost van wonen huurders eigenaars Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 8

9 Budgetaandeel woonuitgaven en eigenaarsstatus per deciel budgetaandeel huisvesting budgetaandeel is hoog het daalt met de welvaart: wonen is een noodzakelijk goed ligt lager voor eigenaars eigenaars huurders Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 9

10 Verlaging registratierechten: winnaars en verliezers gem. reële equivalente gezinsuitgaven (BEF per maand) kleinste winnaars de hervorming is regressief het abattement heeft weinig of geen effect op het distributief effect volledige hervorming hervorming zonder abattement grootste winnaars Winnaars en verliezers: verschil in equivalente woonuitgaven per gezin Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 10

11 Output kost van wonen: uitwerken concept user cost van woning effect van belastingparameters op user cost statische welvaartsanalyse op één budgetenquête (als nieuw LTevenwicht) Publicaties Capéau Bart & Decoster André (2003). Woonuitgaven en - belastingen als determinant van de sociale welvaart: een dwarsprofiel. In: Bouckaert Geert, Hondeghem Annie, Janvier Ria, De Rynck Filip & Waege, Hans. Jaarboek Steunpunt 2002:Tussen bestuurskunde en bestuurspraktijk: Bijdragen voor duurzaam besturen in Vlaanderen. die Keure: Brugge Bart Capéau en André Decoster (2002), On the user cost of owneroccupied houses, working paper. Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 11

12 Lange termijn doelstelling vertaald in jaarplannen kost van wonen: uitwerken concept user cost van woning effect van belastingparameters op user cost statische welvaartsanalyse op één budgetenquête (als nieuw LTevenwicht) koppeling budgetenquêtes ( ) model dat moment van aankoop in levenscyclus modelleert via cohorte-analyse effect van verlaging registratierechten op moment van aankoop Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 12

13 Moment van aankoop eigen woning (Vlaanderen =steekproef) Percentage gezinnen die eigenaar werd 2.1% 5.6% 6.5% 12.0% 36.3% 37.6% toen gezinshoofd <=30j. was toen gezinshoofd >30 en <=40j. was toen gezinshoofd >40 en <=50j. was toen gezinshoofd >50 en <=60j. was toen gezinshoofd >60 en <=70j. was huurders met gezinshoofd > 70j. Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 13

14 Simulatie resultaten: basisscenario Huisprijsindicator Hypotheekrente Kans om te kopen voor 30ste Voor hervorming 3,322 4,3% 17,14% Na hervorming 3,322 4,3% +0,54%punt Kans om te kopen tussen 30 en 40 Kans om te kopen tussen 40 en 50 Kans om te kopen tussen 50 en 60 Kans om te kopen tussen 60 en 70 Kans om nooit te kopen 34,28% 20,73% 11,49% 5,14% 11,21% +0,30%punt -0,20%punt -0,21%punt -0,12%punt -0,31%punt Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 14

15 Output koppeling budgetenquêtes ( ) model dat moment van aankoop in levenscyclus modelleert via cohorte-analyse effect van verlaging registratierechten op moment van aankoop Publicaties Bart Capéau, André Decoster en Frederic Vermeulen (2003), Homeownership and the life cycle: an ordered logit approach, CES Discussion Paper 03.08, submitted to the Journal of Housing Economics. Capéau Bart, Decoster André & Vermeulen Frederic (2004). Het effect van de verlaging van de vlaamse registratierechten: simulaties met een geordend logitmodel. Kwartaalschrift Economie, 1 (1), Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 15

16 Lange termijn doelstelling vertaald in jaarplannen kost van wonen: uitwerken concept user cost van woning effect van belastingparameters op user cost statische welvaartsanalyse op één budgetenquête (als nieuw LTevenwicht) koppeling budgetenquêtes ( ) model dat moment van aankoop in levenscyclus modelleert via cohorte-analyse effect van verlaging registratierechten op moment van aankoop 2004 model dat duur van het aanhouden van een huis modelleert effect van verlaging registratierechten (en meeneembaarheid) op residentiële mobiliteit Constructie van een prijsindex voor woningen verkocht op de secundaire markt Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 16

17 Output model dat duur van het aanhouden van een huis modelleert effect van verlaging registratierechten (en meeneembaarheid) op residentiële mobiliteit Constructie van een prijsindex voor woningen verkocht op de secundaire markt Publicaties Bart Capéau, André Decoster en Kris De Swerdt (2005), A price index for housing sales prices in Belgium, CES Discussion Paper. Bart Capéau, André Decoster en Kris De Swerdt (2005), Home ownership in Belgium: a duration analysis, CES Discussion Paper. Spoor Fiscaliteit Leuven Workshop 25 februari 2005: Inleiding 17