Inleiding in de Sociologie

Transcriptie

1 Inleiding in de Sociologie Johan Wets Academiejaar

2 Het speelveld van de sociologie

3 Factoren die de ontwikkeling van de Sociologie hebben beïnvloed Industrialisering (arbeiders worden een deel van een grote, anonieme leger werkkrachten) Urbanisering wijd verspreidde sociale problemen Vervuiling, misdaad, dakloosheids Politieke Veranderingen: : revoluties, ideeën zoals individuele vrijheid en individuele rechten Franse en Amerikaanse Revolutie Succes van de andere wetenschappen Kolonialisme

4 De ontwikkeling van de Sociologie Sociologie verscheid als een zelfstandige discipline in de 19de eeuw Dit was een periode van belangrijke sociale veranderingen (Franse en Industriële revoluties) Verschillende vroege sociologen hebben vorm en richting gegeven aan de discipline

5 Vroege Sociologen Auguste Comte (Frankrijk) Emile Durkheim (Frankrijk) Karl Marx (Duitsland) Max Weber (Duitsland) Herbert Spencer (Engeland) Harriet Martineau (Engeland)

6 Doelstellingen van de vroege Europese Sociologen Vooruitgang wetenschap van de samenleving Creëren Ideale Samenlevingen Sociale hervorming Social rechtvaardigheid

7 Maatschappelijke veranderingen Het zich wijzigende speelveld van de sociologie

8 Saksenspiegel 1230 Eike von Repgow ( ). 1235). Sachsenspiegel: het land- en het leenrecht dat in Saksen gebruikelijk was. Reeds in de 14de eeuw kwam een Noordneder- landse bewerking van dat rechtsboek tot stand

9 Saksenspiegel 1

10 Saksenspiegel 2 1. God 2. Paus 3. Bisschop 4. Abt 5. Abdis 6. Priester 7. Keizer 8. Koning 9. Hertog 10. Leenheer 11. Leenrechter 12. Landvoogd 13. Schepen 14. Burgemeester 15. Schout 16. Rakker / Beulsknecht 17. Boer 18. Leenman 19. Vrouw en meisje 20. Herder 21. Sakser 22. Wende 23. Wendische 24. Jood

11 Saksenspiegel 3 Sakser Wende Wendische Jood

12 Naar een geglobaliseerde wereld Ontdekkingsreizigers

13 Magelhaen

14 Naar een geglobaliseerde wereld Ontdekkingsreizigers Sind 17de eeuw: wereldwijde handel (VOC) Sinds kolonisatie: wereldwijde beïnvloeding en wederzijdse doordringing van culturen Globalisering = verwesterlijking?

15 Naar een geglobaliseerde wereld Westerse beschavingsgeschiedenis Reformatie Humanisme Renaissance Doorbreken taboes en demystificatie van de natuur Individualisering Technologie Geografische expansie van het westen

16 Naar een geglobaliseerde wereld Na WO II Oprichting van de VN 1965 Marshall MacLuhan «The Global Village» Wereldwijd worden consumtiecultuur (incl. Amusementscultuur) Uiterlijke gebruiken Media 1971: : Louis Baeck «De wereld ons dorp» (België)

17 Naar een geglobaliseerde wereld 1972: : Club van Rome «Grenzen aan de groei» 1968: 36 wetenschappers in Rome 1973: Oliecrisis 1986: Tsjernobyl 1980: : Alvin Toffler «The third wave»

18 Alvin Toffler: De derde golf 1ste Golf: : Landbouw ( jaar geleden) Land en locale overheersing Landbezitter/Familierijk 2de Golf: : Industriële revolutie (1800 nu) Machines en bezittingen dominant Europese dominantie (oorspronkelijk) Grote bedrijven / conglomeraten

19 De derde golf Derde golf: : kennis in informatie (1980 toekomst) Technologie, kennis en inforarmatie dominant Grenzenloos (vervagen van de grenzen in de economische wereld) Sterk versnelde product markt - gebruiker cyclus «small is beatifull» - lager instapdrempels Voordeel Aziatische cultuur (macht opleiding)

20 3 fundamentele ontwikkelingen Hegemonie marktkapitalisme / Einde communistische wereld Einde opdeling 3 werelden Westerse wereld Oostblok 3de wereld Ontwikkeling communicatie- en informatietechnologie

21 Globalisering (definitie A. Hoogvelt) een steeds sterker wordend netwerk van grensoverschrijdende interacties in alle gebieden van menselijke activiteit: sociaal, politiek cultureel, financiëel en economisch. Het concept omvat een enorme varieteit van hedendaagse sociale verandering, waarvan de onderlinge relaties nog niet duidelijk zijn.

22 Globalisering (definitie S. Sassen) Globalisering is geen gegeven maar wordt geproduceerd Door grote transnationale ondernemingen Door nationale overheden die actief meewerken aan het tot stand brengen van mondiale processen en dus in feite zelf hun eigen ondergang bewerkstellingen

23 Globalisering: problemen Economie => <= politiek (democratische rechtsstaat werkt per land) Bestuurlijk tekort (electorale cyclus = korte termijndenken) Milieu (Club van Rome)

24

25 Tegeneffecten Fragmentatie (benadrukken culturele en nationale idenditeit)

26

27 Tegeneffecten Fragmentatie (benadrukken culturele en nationale idenditeit) De rol van NGO s (ethiek -> nieuwe sociale beweging) Opkomst religie (sekten,, ) Fundamentalisme

28 Verschijningsvormen van globalisering I Culturele globalisering Amusementscultuur, jeugdcultuur, Blijft oppervlakkig Roept soms identiteitsreacties op (tegeneffect) Politieke globalisering Verlichting: politieke ontwikkeling van de rechtsstaat Einde van de 3 werelden / Perestroika glasnost / Francis Fukyama : The end of history

29 Verschijningsvormen van globalisering II Economische globalisering Productiewijze (Taylorisme( Taylorisme, Fordisme, Toyotisme)

30 Taylor Taylor, Frederick Winslow ( ) 1915) Germantown, Pensylvania Industrieel ingenieur 1878 : Midvale Steel Company Meting industriële productiviteit Taylorisme

31 Taylorisme Gedetailleerd systeem om maximum efficiëntie te halen uit arbeid en machines Studie van tijd en beweging Zocht naar de beste methode om een taak uit te voeren in de kortste tijd (1911) Principles of Scientific Management Rationalisering v.d. de productie gebaseerd op een scheiding van conceptie en uitvoering van taken D.i. een scheiding van de mentale en de manuele aspecten van het werk.

32 Ford Ford, Henry ( ) 1947) 1892 eerste auto 1902 Detroit Automobile company Henry Ford Company Ford Motor Company Ford T The Dearborne Idependence ( ) 1927)

33 Fordisme Ford Motor Company in Detroit in 1913 Het Fordisme: : samengaan v/h Taylorism Taylorism met een toenemende mechanisering. introductie van de lopende band => slachthuizen Standaardisering van componenten en afgewerkte producten Maakt massaproductie mogelijk

34 Fordisme

35 Verschijningsvormen van globalisering II Economische globalisering Productiewijze (Taylorisme( Taylorisme, Fordisme, Toyotisme) Handel en productie en consumptie Vrijhandel: GATT WTO (WHO) Globalisering van de technologie Elektronica revolutie