Hfst 5: Liquiditeit. 5.1 Analyse van de liquiditeit binnen de onderneming

Transcriptie

1 Hfst 5: Liquiditeit Dagelijkse activiteiten staan centraal: - heeft de onderneming genoeg werkkapitaal om haar activiteiten te financieren? - Hoeveel werkmiddelen heeft ze nodig? 5.1 Analyse van de liquiditeit binnen de onderneming Middelen te beschikking <-> middelen nodig - zie herwerkte balans -voorraad -handelsvorderingen -leveranciers Netto bedrijfskapitaal Altijd eerst: PV(=permanent vermogen) gebruiken om UVA te financieren. Wat over blijft van het PV è gebruiken om LT-middelen te financieren die dienen voor de dagelijkse uitvoering van de activiteiten. NBK= de hoeveelheid permanente middelen ter beschikking voor de dagelijkse uitvoering van de activiteiten. NBK= permanent vermogen uitgebreide vaste activa = (EV + VVLT) (VA + vorderingen > 1jaar) = (10/ ) (20/28 +29) NBK = beperkte vlottende activa VVKT = (29/58-29) ( 42/ /3) *opm: de grootte van het NBK wordt beïnvloed door de financiële prestaties, de kapitaalstructuur bij aanvang alsook de activiteiten van de onderneming Netto bedrijfskapitaalbehoefte = middelen nodig voor de dagelijkse uitoefening van de activiteiten = geeft aan welke activa moeten voorgefinancierd worden door de onderneming blz 111: te financieren periode BNBK= (voorraden en BIU + vorderingen =< 1 jaar + overlopende rekening van het actief) ( schulden =< 1 jaar financiële schulden / overlopende rekeningen van het passief) = ( 3 +40/ /1) ( 42/ / 3) *opm: hoe langer uitstel van betaling aan de klanten moet gegeven worden, hoe meer voorraden men aanhoudt, en hoe korter het uitstel van betaling van de leveranciers is, hoe GROTER de behoefte aan werkkapitaal.

2 Netto kas of thesaurie Netto-kaspositie = NBK behoefte aan NBK = (10/ ) ( 20/28=29) (( 3+40/41+490/1) ( 42/ /3)) è indien de behoefte aan werkkapitaal kleiner is dan het NBK dan kan de onderneming zijn dagelijkse activiteiten zelf financieren. è anders beroep doen op een externe partij voor de financiering van haar activiteiten (KTbronnen) *opm: in bepaalde omstandigheden is de rente op een lening lager dan het voordeel(korting) dat de ondernemer doet door zijn leveranciers contant te betalen. Lees vb. blz 113 Wat is de invloed van de prestaties op deze kengetallen? Goed presterende ondernemingen: - veel NBK - kleine behoefte aan NBK ð weinig KT bankkrediet Slecht presterende ondernemingen: - weinig NBK - grote behoefte aan NBK ð veel KT bankkrediet Maatregelen ter remediëring Netto-kaspositie verbeteren? NBK omhoog of BNBK omlaag NBK verhogen? 1) reduceren van UVA (desinvesteringen) 2) verhogen van het PV door een kapitaalverhoging of nieuwe lange termijnleningen BNBK verlagen? 1) aantal dagen voorraad reduceren 2) aantal dagen klantenkrediet reduceren 3) aantal dagen leverancierskrediet uitbreiden è ratio s bereken: welk element van de behoefte aan werkkapitaal is het meest geschikt voor het reduceren van de totale middelen die nodig zijn voor de uitvoering van de dagelijkse activiteiten? Voorrraadrotatie = hoeveel maal de voorraad gedurende de periode gemiddeld verkocht wordt. è hoe sneller de voorraadrotatie, hoe minder lang de voorraad binnen het bedrijf blijft en hoe minder middelen daarin moeten geïnvesteerd worden, en dus hoe kleiner de behoefte aan werkkapitaal is. opm : verschillende normen tussen verschillende sectoren!

3 Hoe verbeteren? 1) de voorraadrotatie van de geproduceerde goederen kan verbeterd worden door minder te produceren 2) de voorraadrotatie van de aangekochte goederen kan verbeterd worden door minder aan te kopen Voorraadrotatie = kostprijs van de verkopen / voorraden en bestellingen in uitvoering = (60/ ) / 3 60/64 : bedrijfskosten ( kan teveel of te weinig zijn) - 71: wijzigingen in de voorraad GIB en GP - 72 : geproduceerde VA -9125: kapitaalsubsidies aangerekend op het resultaat aantal dagen voorraad = ( 1/ voorraadrotatie) * 365 *opm: voorraden en verkopen tegen kostprijs gewaardeerd! *opm: rek. 71 = Indien rek 71 is toegenomen is er een gedeelte van de productie niet verkocht maar toegevoegd aan de voorraad. In dit laatste geval zijn de bedrijfskosten van de periode overschat en bijgevolg moet de rek. 71 afgetrokken worden. ( gedeelte van de bedrijfskosten heeft geen betrekking op de verkochte goederen maar op de geproduceerde voorraad. Rotatie van de aangekochte goederen = Rotatie van de voorraad handelsgoederen en grond- en hulpstoffen= = 60 / (30/ ) Rotatie van de geproduceerde voorraden en bestellingen in uitvoering = (60/ ) / ( ) Klantenkrediet Hoe vlugger de klanten betalen, hoe vlugger de geproduceerde voorraden worden en hoe kleiner de behoefte aan NBK. ( wel rekening houden met commerciële overwegingen bij het reduceren van het klantenkrediet) Vb: detailhandel: altijd contante betaling dus beperken klantenkrediet is geen optie. Aantal dagen klantenkrediet = (handelsvordering < 1jaar * 365) / ( verkopen + BTW op verkopen) = [(40) / ( )]* 365 verkopen: : verschuldigde BTW op verkopen Leverancierskrediet Hoe groter het aantal dagen leverancierskrediet, hoe kleiner de behoefte aan NBK. ( veel leverancierskrediet kan echter ook wijzen op liquiditeitsproblemen) *opm: heeft een kostprijs + hangt af van de bereidwilligheid van de leveranciers! Aantal dagen leverancierskrediet=

4 (handelsschulden < 1jaar) * 365 (inkopen HG, grond- en hulpstoffen + diensten en diverse goederen + aftrekbare BTW op aankopen) = [ 44/(600/ )] * : correctie voor BTW: terugvorderbare BTW Voorbeeld slide nr.9 (les) 1) Netto-kaspositie bekijken: - PV = VA= 500 è NBK = 600 Behoefte aan NBK= = 850 Netto-kaspositie = Lijkt voor A en B hetzelfde 2) we moeten proberen de behoefte te verlagen A kan op KT weinig doen aan VVLT, wel aan hun behoefte aan werkkapitaal(voorraden) B heeft 2 opties: - NBK doen stijgen door OR(overgedragen reserves) - BNBK doen dalen door vorderingen NBK en BNBK 2 belangrijke factoren van faling positief: - zelf veel middelen, veel netto-bedrijfskapitaal - behoefte aan bedrijfskapitaal => weinig vorderingen, veel uitstel van betaling aan leveranciers negatief: - behoefte: zeer groot(voorraad/vorderingen) + weinig uitstel van betaling van leveranciers - weinig middelen, bank financiëert u dagelijkse activiteit Toepassing van de onderneming X en Y Onderneming X Enkele vragen: - wat betekent de negatieve netto-kaspositie? - wat verklaart de evolutie tov vorig boekjaar? - Hoe komt de verbetering tot stand? - Wat stel je evenuteel voor als remediëring? - Wat biedt de toekomst? X heeft een negatief NBK: - het PV is onvoldoende om het UVA te financieren (door onderkapitalisatie v/d ond) - geen LT-middelen beschikbaar om de dagdagelijkse activiteiten te financieren X heeft een positieve behoefte aan NBK: -sector waarin X in zit leidt tot grote voorraden en vorderingen

5 - leverancierskrediet zal normaal zijn door goede prestaties X - sterke daling BNBK laatste 3 jaren (oorzaak = daling van de vorderingen op ten hoogste 1 jaar en een kleine daling van de KT-schulden andere dan bankschulden) Heeft de onderneming nood aan externe financiering voor haar dagelijkse activiteiten? Netto-kaspositie = EUR Onvoldoende NBKè Zowel geld nodig (KT-bankschulden) voor de financiering van de dagelijkse activiteiten ( EUR) + tekort aan NBK op te vangen ( EUR), dit betekent voor de financiering van UVA!!!! *opm: verbetering nettokaspositie tov vorig BJ: niet door toename van NBK(zelfs afname door bijkomende investeringen) maar door afname van de behoefte aan NBK(vorderingen) Kan de onderneming haar netto-kaspositie remediëren? Zodat ze minder beroep moet doen op korte termijn bankschulden Bedrijfskapitaal moet stijgen! NBK: verhogen NBK door meer LT-middelen (meer kapitaal of de omzetting van KT naar LT-bankschulden) + verdere winstreservering in de toekomst BNBK: 3 mogelijkheden (voorraadrotatie, klantenkrediet, leverancierskrediet) Blz 123 e.v. staat dit beschreven voor X (nakijken) - trachten de rotatie te verhogen en zodoende het aantal dagen voorraad gereed product te reduceren - niet aangewezen voor grond- en hulpstoffen - sectorgegevens altijd meenemen - reductie van het aantal dagen klantenkrediet - leverancierskrediet beperken niet aangewezen Samenvattend X X heeft onvoldoende middelen beschikbaar om haar dagelijkse activiteiten te financieren. Immers het NBK is negatief omdat de UVA niet volledig kunnen worden gefinancierd met PV. En er is een behoefte aan netto bedrijfskapitaal om de dagelijkse activiteiten te financieren. Ter remediëring is het dan ook aangewezen het negatief NBK om te buigen naar een positief saldo door middel van een schuldherschikking van korte naar lange termijn. Daarnaast kan ook de behoefte aan NBK worden gereduceerd door enerzijds het aantal dagen klantenkrediet terug te schroeven en anderzijds de voorraadrotatie gereed product te verhogen Onderneming Y Y heeft een positief NBK = EUR è Y heeft LT-middelen ter beschikking voor de dagelijkse uitoefening van haar activiteiten 3 redenen voor positief NBK: 1) Y terug winstgevend 2) KT-schulden omgezet naar LT-schulden 3) UVA zijn nauwelijks toegenomen

6 BNBK = EUR Sector/vertonen van films è verwachtingen : geen voorraden, vorderingen beperkt en KTleveranciersschulden worden verwacht normaal te zijn. è vermoeden dat BNBK laag zou zijn. Bij Y helemaal anders want een enorm bedrag v/d vorderingen op te hoogste 1 jaar ( vorderingen aan de dochters) BNBK is sterk gedaald (N1-N3): 1) hoeveelheid vorderingen is sterk gedaald 2) toename van de KT-schulden andere dan bankschulden Heeft de onderneming nood aan externe financiering voor haar dagelijkse activiteiten? Netto-kaspositie = EUR Nood aan externe financiering voor haar dagelijkse activiteiten. Netto-kaspositie verbeter over de beschouwde periode: 1) schuldomzetting van korte naar lange termijn 2) N3 duidelijk betere resultaten waardoor het NBK niet verder afbrokkelt door negatieve resultaten. 3) Hoeveelheid vorderingen daalt aanzienlijk Kan de onderneming haar netto-kaspositie remediëren? NBK: door de resultaten van de onderneming te verbeteren want door de zware verliezen in het verleden zitten ze in de problemen BNBK: verschillende mogelijkheden - voorraadrotatie geen optie voor Y - klantenkrediet is zeer hoog è mogelijke maatregel - leverancierskrediet: piek in N2 door zware verliezen (liquiditeitsproblemen) - hoewel er ruimte is om het leverancierskrediet te verhogen op basis van de sectorgegevens is het toch niet aangewezen gezien het verleden van de onderneming. Het vertrouwen bij een aantal leveranciers kan immers geschonden zijn door de hoge piek in N2. Samenvattend Y Y heeft nood aan externe financiering (KI) voor de uitoefening van haar dagelijkse activiteiten. Wel beschikt Y over een positief NBK waardoor reeds een deel van de bestaande behoefte aan NBK kan worden ingevuld. Om de netto-kaspositie te verbeteren kunnen een aantal maatregelen worden gebruikt. Enerzijds kan de NBK worden verbeterd door het realiseren van betere resultaten. Anderzijds is het ook aangewezen het aantal dagen klantenkrediet te reduceren, wat de behoefte aan NBK zal doen afnemen. Algemeen Liquiditeitssituatie bekijken door: - NBK - BNBK - Netto-kaspositie

7 - Voorraadrotatie - Aantal dagen klantenkrediet - Leverancierskrediet - Sectorgegevens Verbetering van de nettokaspositie 1)Toename van NBK: - door goede prestaties gekoppeld aan winstreserveringen - desinvesteringen - of nieuwe lange termijn leningen 2)Afname van de behoefte aan NBK: - voorraadrotatie verbeteren - vorderingen verbeteren - leverancierskrediet verbeteren è Wanneer zijn deze een optie? Ø Voorraadrotatie kan best zo hoog mogelijk zijn Ø Klantenkrediet kan best zo laag mogelijk zijn (niet altijd) Ø Leverancierskrediet kan best zo hoog mogelijk zijn (lagere BNBK) 5.2 Liquiditeitsratio s voor de vergelijking van ondernemingen onderling (voorgaande kengetallen worden beïnvloed door de grootte van de ondernemingen) è abstractie maken van de ondernemingsgrootte Netto-kaspositie, behoefte aan NBK en NBK in functie van het balanstotaal Alles relatief bekijken ten opzichte van het balanstotaal. 3 ratio s: Netto-kas/balanstotaal = (50/ /58-43) / (20/58) Behoefte aan NBK/balanstotaal = ((3+40/41+490/1)-(42/ )) / (20/58) NBK/balanstotaal = ((10/ ) (20/28+29)) / (20/58) Gebruikt voor falingspredictiemodellen maar wij gaan andere ratio s gebruiken. Netto thesaurie ratio Netto thesaurie ratio = netto kas / beperkte vlottende activa = (50/53 +54/58-43) / (29/58 29) Aan de hand van deze ratio kan een uitspraak worden gedaan over de hoeveelheid overschot of tekort aan middelen die een onderneming heeft in functie van de beperkt vlottende activa. M.a.w. er wordt ingeschat of de beperkt vlottende activa voldoende groot zijn om de bankschulden te betalen.

8 Liquiditeit in ruime zin ( CURRENT RATIO) Current ratio = beperkte vlottende activa / VVKT = (29/58 29) / (42/ /3) >1 : goede liquiditeitstoestand <1 : mogelijk liquiditeitsprobleem Geeft een inzicht in de mate waarin het vreemd vermogen op KT gedekt wordt door de beperkte vlottende activa. Belangrijk! : rekening houden met de samenstelling van - beperkte vlottende activa (voorraden, vorderingen) - VVKT (bankschulden, leveranciersschulden, bevoorrechte schuldeisers) vb.: hoge voorraden => kunnen onverkoopbaar zijn geworden of vorderingen kunnen niet meer incasseerbaar zijn. (Cfr. Aging tabel) EXAAM: zie de herwerkte balans voor de kengetallen, zeer belangrijk van verder te gaan dan louter de berekening van de ratio s Liquiditeit in enge zin (ACID RATIO) Acid ratio = (vorderingen op ten hoogste 1 jaar + geldbeleggingen + liquide middelen) / schulden op ten hoogste 1 jaar = (40/ / /58) / (42/48) minst liquide activa en minst eisbare schulden worden geëlimineerd namelijk de voorraden en de overlopende rekeningen van het actief *opm: het verschil tussen de acid en de current ratio zal groot zijn wanneer de onderneming veel voorraden heeft. Vooral nuttig dus voor onderzoek binnen een sector PV/UVA permanent vermogen / uitgebreide vaste activa > 1 è gezonde financiële structuur rekening houden met: samenstelling van het PV samenstelling van de UVA zie kengetallen met de herwerkte balans Vergelijkingsbasis individueel of sectotieel è op basis van sectorstatistieken en peer analyses(databanken)

9 Praktijkcases voorbeeldvragen voor examen: 1. bereken een algemene liquiditeitsratio voor X en Y, positioneer tov de sector en bespreek 2. kan een tweede liquiditeitsratio u een beter beeld geven van de realiteit voor beide ondernemingen? Argumenteer Onderneming X (slides bekijken) netto thesaurie ratio : -32,37% current ratio : 0,86 acid ratio: 0,52 PV/UVA: 0,85 Netto thesaurie ratio è bij de zwakst presterende bedrijven van de sector è dit geeft duidelijk aan dat de grote behoefte aan externe financiering van de behoefte aan werkkapitaal geen algemeen sectorgegeven is, maar eerder atypisch en specifiek voor X. Current ratio è dicht bij de waarde van het eerste kwartiel (relatief slechte liquiditeit) - nadeel: voorraden, vorderingen en liquiditeiten - voordeel: meer leveranciersschulden dan bankschulden, geen bevoorrechte schuldeisers - gemiddelde veel groter dan mediaan è dit geeft aan dat vooral de grote ondernemingen in de sector een goede liquiditeitspositie hebben en aldus beter presteren Acid ratio è nuttig te bereken want groot verschil met current ratio door voorraden è iets beter dan 1 ste kwartiel PV/UVA è PV is onvoldoende om de UVA te financieren è minder relevant geen sectorgegevens Besluit: de liquiditeitsproblemen van de onderneming X zijn geen algemeen sectorgegeven zijn, maar specifiek voor de onderneming X. Vooral grote ondernemingen presteren goed in de sector op het vlak van liquiditeit Onderneming Y (slides bekijken) netto thesaurie ratio: - 42,1% current ratio: 1,10 acid ratio: 1,11 PV/UVA: 1,15 Netto thesaurie ratio è bij de zwakste 25% van de sector è de onderneming heeft veel meer korte termijn bankschulden nodig heeft voor de financiering van haar dagelijkse activiteiten dan de doorsnee onderneming binnen de sector. Current ratio è beperkt vlottende activa zijn voldoende om de schulden op korte termijn te voldoen.

10 *opm: voornamelijk intragroepsvorderingen, weinig leveranciersschulden, veel korte termijn bankschulden, Y is de mediaan. Toekomstige liquiditeit = afhankelijk van dochterondernemingen Groot verschil tussen gemiddelde en de mediaan, wat aangeeft dat de grotere ondernemingen in de sector een betere liquiditeitspositie hebben, wat dan enige nuancering aanbrengt aan de positionering ten opzichte van de mediaanwaarde. Acid ratio è geen nut omdat Y geen voorraden heeft (dienstonderneming) PV/UVA è PV is voldoende om UVA te financieren MAAR - veel risico MVA, FVA - voornamelijk bankschulden - geen sectorgegevens dus niet relevant om te vergelijken (slide BESLUIT eventueel om alles nog eens te overlopen)