Parkeren in cijfers. Gemeente Leiden. 2 e halfjaar april 2016 Versie: 1.0

Transcriptie

1 2 e halfjaar 2015 april 2016 Versie: 1.0

2 Figuur op voorpagina: Parkeergarage Morspoortgarage 23 december 2015 gefotografeerd vanuit stationsplein 107

3 Inhoudsopgave Inleiding...4 Samenvatting Parkeerareaal De parkerende bezoekers van Leiden Overzicht inkomsten, parkeeruren en transacties Straatparkeren Straatparkeren inkomsten, parkeeruren en transacties Daling zone A Effect van het opheffen Molen de Valk en Lammermarkt terreinen Daling aantal transacties in zone C Parkeergarages Parkeergarages inkomsten, parkeeruren en transacties Parkeergarage Haarlemmerstraat Parkeergarage Morspoortgarage Parkeerterrein Haagweg Bezoekersregeling betaald parkeren Blauwe zone Bezoekersregeling blauwe zone Uitgegeven parkeervergunningen Uitgegeven parkeervergunningen in gefiscaliseerd gebied Uitgegeven parkeerontheffingen in de blauwe zones Ontheffingen blauwe zone Aantal parkeerplaatsen in de blauwe zones t.o.v. het aantal ontheffingen Opgelegde naheffingsaanslagen en beschikkingen Opgelegde naheffingsaanslagen en beschikkingen in gefiscaliseerd gebied Ontwikkelingen en projecten Parkeergarage Lammermarkt Parkeergarage Garenmarkt Uitbreiding Betaald Parkeren Digitalisering Parkeerketen Parkeerroute Informatie Systeem (PRIS) Promotiecampagnes parkeren in Leiden Pagina 3 van 25

4 Inleiding Samenvatting Voor u ligt het rapport Parkeren in Cijfers over het tweede halfjaar van Parkeren in cijfers bevat gegevens over het gereguleerde parkeerareaal in Leiden en het gebruik daarvan. Deze rapportage wordt sinds 2011 uitgebracht en verschijnt tweemaal per jaar. Gegevensbron voor deze rapportage is de maandelijkse parkeermonitor. Parkeermonitor In de parkeermonitor worden elke maand gegevens verzameld en vastgelegd in een datawarehouse over de betaalde parkeerplaatsen die in beheer zijn bij de gemeente Leiden en het parkeerterrein Haagweg, waaraan de gemeente een exploitatiesubsidie verleent 1. Het zijn de volgende gegevens: de inkomsten uit kortparkeren (muntgeld, chipknip 2, pin en mobiel parkeren); van elk verkocht parkeerkaartje bij de automaten op straat: de parkeerduur, en het betaalde bedrag (vanaf medio 2011); van elk met een mobiele telefoon gekocht parkeerrecht, de parkeerduur en het betaalde bedrag (vanaf 2010 alleen met Parkmobile/Parkline en Yellowbrick, na 2 november 2015 middels het Servicehuis Parkeer- en Verblijfsrechten verder aangeduid als SHPV waardoor alle providers beschikbaar zijn); in de Haarlemmerstraatgarage, de Morspoortgarage en het Haagwegparkeerterrein: parkeerduur en het betaalde bedrag van elke parkeertransactie; alle verstrekte parkeervergunningen en ontheffingen; elke door de parkeercontrole uitgeschreven naheffingsaanslag of beschikking. De parkeermonitor bevat geen privacygevoelige informatie zoals gegevens over personen of kentekens van voertuigen. Hieronder vindt u samengevat de belangrijkste ontwikkelingen die zijn waargenomen in de eerste helft van Voor meer gedetailleerde informatie over deze ontwikkelingen verwijzen wij u naar de betreffende hoofdstukken. Parkeerareaal In hoofdstuk 1 wordt ingegaan op het aantal parkeerplaatsen in het gereguleerde gebied en de veranderingen. Afgelopen half jaar is het aantal parkeerplaatsen nauwelijks veranderd. Er zijn 7 parkeerplaatsen opgeheven om plaats te maken voor ondergrondse containers. Komend jaar zal het areaal opnieuw in kaart worden gebracht ten behoeve van de uitbreiding en digitalisering van de parkeerketen. Daarom is de verwachting dat de aantallen in de komende rapportage (naast de uitbreiding) enige correcties zullen bevatten. 1 Buiten de scope van deze rapportage vallen de particulier beheerde parkeergarages zoals de parkeergarages bij de Hoogvliet en de Dirk van den Broek en de parkeergarages van de Universiteit Leiden aan de Maliebaan, de ROC s, het LUMC en de parkeergarages bij 5 Meiplein (Luifelbaan) en het Bevrijdingsplein (AH XL). 2 Het betaalmiddel Chipknip is per afgeschaft, maar is wel opgenomen in het datawarehouse. Pagina 4 van 25

5 De parkerende bezoekers van Leiden Bezoekers kunnen hun auto parkeren op diverse straatparkeerplaatsen en in diverse parkeergarages. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op het parkeergedrag van de parkerende bezoekers van Leiden. De belangrijkste conclusies zijn dat in het tweede half jaar van 2015 (ten opzichte van het tweede half jaar 2014): 1. op straat het aantal transacties, de totaal verkochte parkeeruren en inkomsten af nemen (net als in het eerste half jaar van 2015); 2. de daling van het aantal parkeeruren op straat volledig gecompenseerd wordt door de stijging van het aantal verkochte parkeeruren in de parkeergarages; 3. zowel de inkomsten van het straatparkeren als het garageparkeren pakken hoger uit dan de geprognosticeerde opbrengsten in de begroting. Gezien de vele veranderingen in het domein Parkeren (invoeren parkeerregulering wijken vanaf 1 januari 2016, digitaal parkeren vanaf 1 januari 2017 en de uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen in de binnenstad in het voorjaar 2017 door de oplevering van de Lammermarkt parkeergarage) en de relatief korte periode van de waargenomen extra parkeeromzet, passen we het Meerjarenbeeld nog niet aan. We zullen de positieve trend wel blijvend monitoren 4. inmiddels wordt 35% van de omzet gegenereerd door bezoekers welke betalen met hun mobiele telefoon en dit neemt nog steeds toe. In hoofdstuk 2.1, 2.2 en 2.3 wordt dieper ingegaan op het parkeergedrag per zone op straat, betaalwijze en garage. Uitgegeven parkeervergunningen en ontheffingen Bij voorgaande rapportages is de verandering en stand van de uitgegeven vergunningen inzichtelijk gemaakt. Om er voor te zorgen dat de burgers tijdig over een juiste vergunning beschikken zijn de vergunningen voor fase 1 in het tweede semester van 2015 uitgegeven. Hierdoor is het niet mogelijk met voorgaande periode te vergelijken. Daarom is besloten in deze rapportage hier niet op in te gaan. In de gebieden waar nog sprake was van een blauwe zone is wel mogelijk een eenduidig beeld te geven van de ontheffingen. De belangrijkste conclusies zijn dat in het tweede half jaar van 2015 (ten opzichte van het tweede half jaar 2014): 1. De overige blauwe zones laten een stabiel aantal vergunningen zien. 2. In bijna alle resterende blauwe zones zijn meer parkeerplaatsen aanwezig dan uitgegeven ontheffingen, met uitzondering van zone 5 (Groenoord). Zie hoofdstuk 3 voor meer informatie. Opgelegde naheffingsaanslagen en beschikkingen In 2015 zijn 32% minder naheffingsaanslagen opgelegd dan een jaar eerder. Ook het aantal beschikkingen is flink afgenomen (-13%). Dit is vooral te wijten aan het afgenomen aantal parkeerplaatsen met een zeer hoge bezettingsgraad (bij een hoge bezettingsgraad is de kans op naheffingen groter). Zie hoofdstuk 4 voor meer informatie. Ontwikkelingen en projecten In hoofdstuk 5 wordt ingegaan op ontwikkelingen en projecten in Leiden welke relevant zijn voor het parkeren, zoals de parkeergarage Lammermarkt en Garenmarkt,, de uitbreiding van het betaald parkerende digitalisering van de parkeerkerketen het parkeer route informatie systeem en de promotiecampagnes van het parkeren in Leiden. Pagina 5 van 25

6 1 Parkeerareaal Parkeerplaatsen kunnen onderverdeeld worden naar de mate van openbaarheid (privé of (semi)openbaar), soort regulering (geen, blauwe zone of betaald parkeren) en mate van clustering (parkeergarage, parkeerterrein of langs de weg). In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de stand en veranderingen van het aantal parkeerplaatsen in het gereguleerde gebied en de openbaar toegankelijke parkeergarages 3. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in het aantal parkeerplaatsen in: de blauwe zone; de parkeergarages en parkeerterreinen achter slagbomen; specifiek voor vergunninghouders; openbaar toegankelijke parkeerplaatsen (gereguleerde automaatplaatsen) overig (gehandicapten, autodate, laad/los, taxi, arts, privé en vrachtwagen) Ontwikkelingen Het aantal parkeerplaatsen is nagenoeg niet verandert in het afgelopen half jaar. Ten opzichte van de vorige rapportage zijn er 6 vergunninghouderplaatsen en 1 automaatplaats opgeheven in verband met de plaatsing van ondergrondse containers. Figuur 1: Aantal beschikbare parkeerplaatsen in het gereguleerde gebied Andere manier van beheren parkeerareaal Voor het digitaliseren van de parkeerketen (zie paragraaf 5.4) is het noodzakelijk over een goede digitale ondergrond te beschikken waarin alle parkeervakken en hierboven beschreven types parkeervakken zijn ingetekend. Dit zal in het eerste half jaar van 2016 worden voltooid door de afdeling GEO van de gemeente Leiden. Naast dat dit bronbestand noodzakelijk is voor een scanauto zal dit bestand ook worden ingelezen in de parkeermonitor en gebruikt worden voor het uitvoeren van parkeerdruk- en betalingsgraadmetingen. De verwachting is dat bovenstaande aantallen daardoor enigszins zullen verschuiven doordat er met het intekenen automatisch een nieuwe nulmeting is uitgevoerd. 3 Inclusief de particulier beheerde parkeergarages Langegracht, en Breestraat Pagina 6 van 25

7 2 De parkerende bezoekers van Leiden Het parkeergedrag van de bezoekers van Leiden wordt gemonitord aan de hand van het parkeergedrag van de kortparkeerders. Dit zijn vaak zakelijke parkeerders, winkelpubliek, uitgaanspubliek en toeristen. Zij parkeren op openbare parkeerplaatsen, in de parkeergarages, op parkeerterreinen of langs de weg. Bij de betaalautomaat of met mobiel parkeren wordt voor het parkeren betaald. Het parkeergedrag wordt geanalyseerd aan de hand van de individuele transacties. Hiermee wordt over inkomsten, parkeeruren en aantallen parkeerders gerapporteerd. In de hier opvolgende analyses wordt het 2 e semester 4 van 2015 vergeleken met het 2 e semester van Overzicht inkomsten, parkeeruren en transacties Ondanks dat de totale omzet in het 2 e semester 2015 t.o.v. het 2 e semester 2014 daalt (-1,5%), ligt zowel het parkeren in de parkeergarages als het straatparkeren voor op begroting 5 (+4,2%). De meerjarenbegroting van het parkeren wordt door de relatief korte periode van hogere opbrengsten, en het sterk veranderende aanbod van parkeerplaatsen in de komende jaren door de bouw van nieuwe garages en de recent ingevoerde parkeerregulering in de wijken nog niet naar boven bijgesteld. Wel bewaken we deze trend nauwlettend. Figuur 2 bevat voor het garage parkeren de inkomsten van de parkeergarages die de gemeente Leiden zelf exploiteert (Haarlemmerstraatgarage en Morspoortgarage). Semester % tov 2014 % tov begroot Straat parkeren ,8% -1,8% Garage parkeren ,2% 11,0% Totaal ,0% 0,0% Semester % tov 2014 % tov begroot Straat parkeren ,1% 1,1% Garage parkeren ,3% 21,4% Totaal ,5% 4,2% Straat en garage parkeren totaal ,2% 2,0% Figuur 2: Inkomsten per semester 2015, %verandering t.o.v en %afwijking t.o.v. de begroting De in het 1 e semester geconstateerde daling van de inkomsten bij het straatparkeren, het aantal transacties en de verkochte parkeeruren, veroorzaakt door het afgenomen aantal parkeerplaatsen, zet ook in het 2 e semester van 2015 door. In het 2 e semester wordt de daling van de parkeeruren op straat wordt gecompenseerd door de stijging van het aantal verkochte parkeeruren in de garage daardoor blijft totaal aantal verkochte parkeeruren in 2015 ten opzichte van het 2014 gelijk ondanks dat het 1 e semester nog een lichte daling liet zien (-0,1%). 4 Het 1 e semester loopt van januari t/m juni en het 2 e semester van juli t/m december 5 Inkomsten uit langparkeren (vergunningen en abonnementen) zijn niet meegerekend. Pagina 7 van 25

8 Parkeerders lijken meer te kiezen voor de parkeerplaatsen in de parkeergarages, de verschuiving van het straatparkeren naar het parkeren in de parkeergarages zet ook in het 2 e semester 2015 door. Het totaal aantal parkeeruren neemt met 0,2% toe. Er parkeren in het totaal echter minder (-4,2%) parkeerders dan in het 2 e semester 2014 (-3,4% in heel 2015). Er parkeren dus minder parkeerders, maar doordat zij langer parkeren worden er toch meer parkeeruren verkocht. Er is geen duidelijke reden aan te geven waar deze verlenging van de parkeerduur door komt. figuur 3 bevat voor het garage parkeren zowel de gegevens van de parkeergarages die de gemeente Leiden zelf exploiteert als gegevens van het Haagweg terrein. Aantal transacties Parkeeruren Semester % tov % tov 2014 Straat parkeren ,1% ,3% Garage en Haagw eg ,8% ,4% Totaal ,2% ,2% Figuur 3: Verkocht aantal transacties en parkeeruren en de %verandering t.o.v In de hier opvolgende hoofdstukken wordt dieper ingegaan op het parkeergedrag in de verschillende wijken, de gemeentelijke parkeergarages en het Haagweg terrein. 2.2 Straatparkeren In de paragrafen tot en met wordt ingegaan op de ontwikkeling van de inkomsten, parkeeruren en aantallen parkeerders per zonecode in de betaald parkeergebieden. Bezoekers kunnen hier bij de straatautomaten (vooraf) of mobiel (achteraf) parkeerbelasting betalen (een parkeerkaartje of recht kopen) 6. dssdf fdggf Figuur 4: Zonecode betaald parkeergebieden Figuur 5: Betaalzone s In de reguleringsgebieden waar betaald parkeren van kracht is zijn er verschillende typen parkeerplaatsen: specifiek voor bezoekers (rode kap automaat plaatsen), voor zowel bezoekers als vergunninghouders (automaatplaatsen) specifiek voor vergunninghouders, bezoekers mogen hier alleen parkeren met een dagkaart (plaatsen vergunninghouders) 6 De huidige tarieven gelden sinds 1 april Pagina 8 van 25

9 Overige parkeerplaatsen met een specifiek doel, o.a. gehandicapten, autodate, laden en lossen, taxi, arts, privé en vrachtwagen (overige) Pagina 9 van 25

10 Ongeveer de helft van de parkeerplaatsen zijn beschikbaar voor alle doelgroepen, de andere helft van de parkeerplaatsen is beschikbaar voor vergunninghouders, hun bezoekers (middels een kraskaart zie paragraaf 2.4) en bezoekers welke een dagkaart kopen (zie figuur 6). zonecode aantal automaten automaat plaatsen rode kop automaat plaatsen plaatsen verg. houders Overig totaal A B C D E F S Figuur 6: Aantal automaten en parkeerplaatsen per zone per type Straatparkeren inkomsten, parkeeruren en transacties De inkomsten, parkeeruren en transacties van het parkeren op straat zijn door het wegvallen twee parkeerterreinen (Molen de Valk en Lammermarkt) lager dan in het 2 e semester Een deel van de parkeerders lijkt te parkeren in de omliggende wijk (omzetstijging van 43%) en het Langegrachtterrein (omzetstijging van 82%). Overige opvallende waarnemingen: Het totaal aantal transacties daalt in deze periode met 8,1%. Bezoekers parkeren 5,5% langer per keer (op de zone GSM-dagkaart 7 na). Zone A springt er in negatieve zin uit, minder omzet, transacties en parkeeruren. Zone C heeft een scherpe daling in het aantal transacties. De toename van de inkomsten, transacties en parkeeruren is niet voldoende om het wegvallen van de terreinen te compenseren. terreinen / zone omzet kortparkeren (vrij van btw) 2015 S2 % tov S2 % tov S2 % tov S2 % tov 2014 A ,6% ,5% ,8% 1,79 8,4% B ,6% ,2% ,3% 1,60 11,9% C ,5% ,4% ,8% 1,63 9,8% D ,1% ,9% ,8% 1,10 1,9% E ,7% ,9% ,6% 1,65 2,3% F ,6% ,4% ,3% 2,08 6,5% Molen de Valk 0-100% 0-100% 0-100% 0,00-100% Garenmarkt ,0% ,4% ,9% 1,53 7,9% Lammermarkt 0-100% 0-100% 0-100% 0,00-100% Langegrachtterrein ,6% ,6% ,3% 2,28 6,7% Morssingelterrein ,5% ,9% ,1% 1,37 3,9% GSM-dagkaart ,7% ,3% ,8% 5,05-10,4% Totaal ,1% ,1% ,0% 1,67 5,5% Figuur 7: Detailinformatie straatparkeren 2 e semester 2015 aantal transacties parkeeruren gemiddelde parkeerduur (uur) Betaalwijze Inmiddels wordt 35% van de omzet gegenereerd door bezoekers welke betalen met hun mobiele telefoon en dit neemt nog steeds toe. Op straat kan men mobiel betalen en met pin en muntgeld bij een betaalautomaat. Sinds 1 januari 2015 is het chipknippen niet meer mogelijk. Sinds 1 november is Leiden lid van de SHPV waardoor het voor parkeerders mogelijk is om gebruik te maken van alle mobiele providers. 7 GSM dagkaart parkeeruren worden berekend door maximaal 6 uur per transactie te rekenen Pagina 10 van 25

11 Het aandeel muntgeld daalt nog steeds (-9,6%). Het aandeel pin (+3,3%) en mobiel (+8,1%) compenseert het wegvallen van de chipknip (-2%) ruimschoots. Figuur 8: Ontwikkeling aandeel mobiel betalen t.o.v. totale omzet Figuur 9: Betaalwijze straatparkeren Daling zone A De daling van de inkomsten, het aantal transacties en de parkeeruren in tariefzone A wordt voor een groot deel veroorzaakt door het onttrekken van de parkeerplaatsen van de Boommarkt en bijbehorende parkeerautomaten (automaat nummer 12, 13 en 105) voor werkzaamheden van het ROC. Ook de automaat aan het begin van de Boommarkt (automaat nummer 141) ondervindt waarschijnlijk hinder van het onttrekken van de parkeerplaatsen op de Boommarkt. Uit het aantal transacties blijkt dat minder parkeerders naar de Boommarkt toe rijden en bij deze automaat betalen. Ongeveer 40% van de daling is hierdoor te verklaren. De rest van de daling wordt veroorzaakt door een daling bij 4 parkeerautomaten, twee automaten bij de Steenschuur (automaat nummer 4 en 5), een automaat bij Rapenburg (nr 8), een automaat bij Korenvaartstraat (nr 125). Het mobiel parkeren laat juist een stijging van de inkomsten zien in zone A, zowel voor aantallen transacties als ook parkeerduur, maar deze is niet voldoende om de hiervoor beschreven negatieve effecten te compenseren Effect van het opheffen Molen de Valk en Lammermarkt terreinen In het eerste semester van 2015 zijn de parkeerterreinen Molen de Valk en Lammermarkt opgeheven in verband met de bouw van de nieuwe parkeergarage. Hierdoor hebben kortparkeerders in het tweede semester 2015 een andere bestemming moeten vinden. In het 2 e semester van 2014 waren deze terreinen goed voor kortparkeerders, 378K omzet en parkeeruren. - Op Molen de Valk bezoekers, 296K omzet en parkeeruren. - Op de Lammermarkt bezoekers, 82K omzet en parkeeruren. Een deel van deze bezoekers (een kleine 40%) lijkt ervoor te hebben gekozen om in zone B of op het Langegrachtterrein te parkeren, waarmee de opvallende stijgingen in deze gebieden verklaard kunnen worden. Het is mogelijk dat de andere bezoekers in de verschillende parkeergarages parkeren. In de gemeentelijke parkeergarages is sprake van opvallende stijgingen. Zie voor meer detailinformatie over de behaalde resultaten in de parkeergarages paragraaf 2.3. Pagina 11 van 25

12 2.2.4 Daling aantal transacties in zone C In het tweede semester van 2015 is er sprake van een opvallende daling van het aantal parkeerders in zone C (-6,4%), maar doordat de parkeerders gemiddeld langer staan (+9,8%) neemt de omzet en de verkochte parkeeruren toch toe. De daling van de transacties komt voort uit een daling van 5 parkeerautomaten, het mobiel parkeren neemt juist toe in gebied C. Op de Kaasmarkt (Automaat 20 en 21) wordt een afname van het aantal transacties met 18% (7.000 transacties minder) geconstateerd. - Mogelijk heeft het wegvallen van de MyCom een rol gespeeld in deze afname. Op het Havenplein aan de zuidzijde (TA 32) wordt een afname van het aantal transacties met 48% (1.110 transacties minder) geconstateerd. - Mogelijk heeft het wegvallen van de Dixons een rol gespeeld in deze afname. Op de Hooigracht t.h.v. nr 27 (TA 80) wordt een afname van het aantal transacties met 45% (1.681 transacties minder ) geconstateerd. - Deze automaat is meerdere keren buiten werking geweest door een defecte kaartlezer als gevolg van vandalisme, waardoor niet langer met alle betaalmiddelen betaald kon worden. Op het Kaarsenmakersplein p terrein (TA 106) wordt een afname van het aantal transacties met 46% (2.959 transacties minder) geconstateerd. - De daling op het Kaarsenmakersplein wordt mogelijk veroorzaakt door de sloopwerkzaamheden aan de Groenesteeg en het Lakenplein De impact van het verwijderen van de automaten op het Looiersplein op 23 oktober 2015 valt mee qua impact. Door het verwijderen van automaat 99 en 100 moesten per maand 224 parkeerders een andere parkeerbestemming zoeken, dan wel elders betalen. Pagina 12 van 25

13 2.3 Parkeergarages In de paragraven tot en met wordt ingegaan op de ontwikkeling van de inkomsten 8, parkeeruren en aantallen parkeerders bij de gemeentelijke parkeervoorzieningen en het Haagweg terrein. Deze locaties zijn uitgerust met slagbomen en er kan achteraf betaald worden. Figuur 10: Parkeergarages, aantal parkeerplaatsen en exploitant De gemeente Leiden exploiteert de Morspoortgarage garage en de Haarlemmerstraat garage. De Stichting Stadsparkeerplan Leiden (SSL) exploiteert het parkeerterrein aan de Haagweg. SSL ontvangt een exploitatiesubsidie van de gemeente Leiden en stelt als onderdeel van de overeenkomst transactiedata (aantal en parkeeruren) van de parkeerders beschikbaar. Haarlemmerstraat parkeergarage 0,50 per 20 min nachttarief maximaal dagtarief 1,00 per 60 min 10,00 (per 24 uur) Morspoortgarage parkeergarage 0,50 per 15 min 3e parkeeruur nachttarief maximaal dagtarief gratis 1,00 per 60 min 10,00 (per 24 uur) Haagweg eerste 2 uur 4,00 na het 2e uur maximaal dagtarief shuttle busjes 9 Figuur 11: Tarieven 2015 gemeentelijke parkeergages en Haagweg terrein 1,00 per 30 min 12,00 (per 24 uur) gratis Parkeergarages inkomsten, parkeeruren en transacties De inkomsten, aantallen kortparkeerders en parkeeruren van de Haarlemmerstraat en Morspoortgarage nemen flink toe ten opzichte van het 2 e semester De Haarlemmerstraat garage presteert inmiddels weer boven het niveau van 2012 (zie paragraaf 2.3.2) en de Morspoort garage groeit verder door (zie paragraaf 2.3.3). Daarnaast is het opvallend dat de kortparkeerders per bezoek korter parkeren in de Morspoortgarage. 8 Inkomsten worden geanalyseerd voor de garages die de gemeente zelf exploiteert 9 parkeerders kunnen met een shuttlebusje naar de binnenstad worden vervoerd, 80% maakt gebruik hiervan; zij worden op afroep opgehaald (70%). Pagina 13 van 25

14 Ondanks dat het aantal parkeerders op het Haagwegterrein licht is toegenomen nemen de verkochte parkeeruren en gemiddelde parkeerduur behoorlijk af. Dit cijfer geeft echter door het plaatsen van nieuwe apparatuur een mogelijk vertekend beeld (zie paragraaf 2.3.4). 10 parkeergarage omzet kortparkeren (gecorrigeerd voor btw) aantal kortparkeerders (inritten) parkeeruren gemiddelde kortparkeerduur (uur) 2015 S2 % tov 2015 S2 % tov S2 % tov S2 % tov 2014 Haarlemmerstraat ,3% ,2% ,6% 2,26 2,3% Centrum Morspoort ,7% ,2% ,0% 3,10-2,7% Haagw eg ,0% ,6% 2,89-8,4% Totaal ,3% ,8% ,4% 2,77-3,1% Figuur 13: Detailinformatie parkeergarages en Haagweg terrein 2 e semester 2015 Betaalwijze In de parkeergarages Morsoort en Haarlemmerstraat kan men met munt en briefgeld, pinpas, creditkaart (Mastercard en Visa) en waardekaarten 11 betalen. Net als bij het straatparkeren daalt het aandeel muntgeld nog steeds (-6,7%). Het aandeel pin neemt fors toe (+10,5%). Het aandeel waardekaarten neemt ligt toe (van 2,0% naar 2,5%) en het aandeel betaald met de creditcard blijven nagenoeg gelijk (van 2,4% naar 2,3%). Figuur 12: Betaalwijze Parkeergarages Parkeergarage Haarlemmerstraat De Haarlemmerstraatgarage is gelegen boven de Albert Heijn aan de Hooigracht. Kortparkeerders die hier parkeren zijn veelal supermarktklanten, winkelend publiek voor het kernwinkelgebied, uitgaanspubliek en zakelijke parkeerders. Sinds 1 januari 2012 beschikt de Parkeermonitor over de transactiedata van de Haarlemmerstraatgarage. Zowel het aantal verkochte parkeeruren ( ) als het aantal kortparkeerders (68.679) is in het 2 e semester niet eerder op het niveau van het 2 e semester in 2015 geweest. Belangrijk voor de vergelijking met 2014 is dat er diverse redenen waren waarom de garage in 2014 achter bleef bij de verwachting (zie figuur 15): de onderliggende supermarkt werd verbouwt in 2014; van april tot mei was het kruispunt van de Ir. Driessenstraat en de Hooigracht afgesloten voor werkzaamheden hierdoor was de garage minder bereikbaar; het heeft enige tijd geduurd voor de kortparkeerders de parkeergarage weer konden vinden. 10 De omzet van het Haagweg terrein wordt niet geanalyseerd omdat de gemeente Leiden is niet verantwoordelijk voor de exploitatie. 11 Waardekaarten zijn kortingskaarten. Voorbeeld hiervan zijn kaarten van 1 parkeeruur die momenteel vooral door Albert Heijn worden verstrekt aan parkeerders in de Haarlemmerstraatgarage die boodschappen doen voor een bepaald minimumbedrag. Pagina 14 van 25

15 De toename van het aantal kortparkeerders in 2015 kan mogelijk verklaard worden doordat een deel van de verdreven parkeerders van het Molen de Valk terrein en de Lammermarkt ervoor kiezen om in de Haarlemmerstraatgarage te parkeren. Deze aanname zou tevens de toegenomen parkeerduur (2,3%, zie figuur 13) per keer parkeren kunnen verklaren. Het is logisch dat de gemiddelde parkeerduur stijgt als er naar verhouding meer binnenstadsbezoekers dan AH bezoekers parkeren. De supermarkt bezoeker is over het Figuur 14: gemiddelde parkeerduur per kortparkeerder algemeen korter aanwezig dan een bezoeker van de binnenstad. De trendlijn van de gemiddelde parkeerduur in 2014 is duidelijk negatief terwijl die van 2015 duidelijk positief is (zie figuur 13). Figuur 15: Aantal transacties en parkeeruren per maand in de Haarlemmerstraat Ook het gebruik van de waardekaarten neemt flink toe, er is in 2015 in de Haarlemmerstraatgarage 56% meer waarde verbruikt aan waardekaarten dan in Dit is verklaarbaar door het feit dat de onder de garage gevestigde AH na de verbouwing in 2014 zijnzìjn winkeloppervlak bijna heeft verdubbeld en een uurs waardekaarten verstrekt aan haar klanten Parkeergarage Morspoortgarage Kortparkeerders die hier parkeren zijn veelal bezoekers voor het kernwinkelgebied, zakelijke parkeerders en bezoekers van Naturalis. In toenemende mate weten bezoekers deze parkeergarage ook te vinden bij evenementen en speciale gelegenheden. Pagina 15 van 25

16 Proef parkeren met d Oude Morsch vergunningen in Morspoortgarage In d Oude Morsch loopt sinds 4 oktober 2014 een proef waarbij bewoners met hun parkeervergunning zowel op straat als in de Morspoortgarage mogen parkeren. Het gaat hier om een klein buurtje (acht bouwblokken), dat bijna geheel binnen een loopafstand van 400 meter van de parkeergarage ligt. Figuur 16: Bandbreedte van de nachtelijke bezetting door de bewoners vd d Oude Morsch In totaal maken 93 van de 143 bewoners die een parkeervergunning bezitten, gebruik van deze regeling. Bewoners van het gedeelte van de buurt dat op een grotere loopafstand dan 300 meter van de garage ligt, maken het minst gebruik van deze regeling. Samenvatting en belangrijkste conclusies Er staan in de Morspoortgarage als gevolg van deze proef gemiddeld zo n 25 auto s meer in de nachtelijke uren. Gedurende de proefperiode (8760 uur) is er in het totaal sprake van 42 uur met mogelijke verdrijving van kortparkeerders, voornamelijk op zaterdag (20 uur verdeeld over 6 zaterdagen) en tijdens het Leids Ontzet (8 uur, op vrijdag 3 uur en zaterdag 5 uur). Hoe verder men van de garage woont hoe minder men er gebruik van maakt. Naarmate men op grotere afstand woont wordt de parkeergarage vaker als stallingsgarage gebruikt Parkeerterrein Haagweg Kortparkeerders die hier parkeren zijn veelal winkelend publiek voor het kernwinkelgebied en zakelijke parkeerders. Zoals te zien is in figuur 13 heeft de Haagweg een lichte toename van het aantal parkeerders (+1%), maar een behoorlijke afname van de verkochte parkeeruren. Dit kan komen doordat de apparatuur op de Haagweg in oktober 2015 vervangen is. De nieuwe apparatuur registreert transacties op een andere wijze (andere leverancier), daarnaast zijn er tussen 3 oktober en 12 oktober bijna geen transacties geweest door de ombouw. Pagina 16 van 25

17 2.4 Bezoekersregeling betaald parkeren Het is voor de bewoners van Leiden die in de betaald parkeergebieden wonen, mogelijk voor hun bezoek kraskaarten aan te schaffen waarmee ze hun bezoek tegen een aantrekkelijk tarief kunnen laten parkeren. De bezoekerskraskaart is 4 aaneengesloten parkeeruren geldig en is zone gebonden. De bezoeker mag met een kraskaart ook op vergunninghouderplaatsen parkeren. Aangeschafte bezoekerskaarten zijn onbeperkt geldig. Bewoners die in een wijk wonen welke per 1 januari 2016 is overgegaan op betaald parkeren, kunnen hun huidige bezoekerskraskaarten nog gebruiken tot 1 april Dit geldt ook voor gebieden die vanuit zone A zijn overgegaan naar zone B. Figuur 17: Aantal verkochte kraskaarten per semester Opvallend is dat er in het tweede semester 2015 ruim 11% meer kraskaarten zijn verkocht dan in het tweede semester Dit is te verklaren doordat er in het tweede semester van 2015 reeds kraskaarten voor zone de betalingsuitbreiding (zone B1) zijn verkocht. Doordat er een stuk overlapping met de reguleringsgebieden uit 2015 is, is het niet mogelijk het totaal aantal verkochte kraskaarten te verminderen met de verkochte kraskaarten voor zone B1. Vanaf eind 2016 is het niet langer mogelijk om met een kraskaart gebruik te maken van de bezoekersregeling, dan gaat Leiden over op digitaal parkeren zie paragraaf 5.4. Bij digitaal parkeren wordt het bezoek met het kenteken aangemeld via internet, een app of telefonisch. 2.5 Blauwe zone Op 1 januari 2012 is in een 6-tal gebieden een blauwe zone ingevoerd (zone 1 t/m 6). Op 1 januari 2014 is het zevende gebied toegevoegd, Transvaal II (zone 7). In deze gebieden mag met een parkeerschijf maximaal 2 uur geparkeerd worden. Figuur 18: Blauwe zone indeling Leiden Pagina 17 van 25

18 Bewoners kunnen parkeren met een ontheffing (zie paragraaf 3.2). Visite kan langer parkeren met een kraskaart. Blauwe zone 1, 2 en 7 zijn per 1 januari 2016 beëindigd omdat daar inmiddels betaald parkeren is ingevoerd. De overige blauwe zones worden beëindigd op het moment dat daar betaald parkeren wordt ingevoerd Bezoekersregeling blauwe zone Om gebruik te kunnen maken van de visite regeling worden in Leiden kraskaarten worden verkocht, deze geven eenmalig het recht een dag te parkeren in een van de blauwe zones. Ondanks het toevoegen van Zone 7 neemt het aantal verkochte kraskaarten voor de blauwe zone af sinds eind In het tweede semester van 2015 zijn er 29% minder kraskaarten verkocht dan in het tweede semester Figuur 19: Verkochte kraskaarten per semester Pagina 18 van 25

19 3 Uitgegeven parkeervergunningen De verzameling van verschillende soorten parkeervergunningen en ontheffingen wordt ook wel aangeduid met de term parkeerrechten. Dergelijke parkeerrechten geven de houder de mogelijkheid om in een bepaalde zone op een bepaalde plaats te parkeren, zonder dat bij een parkeerautomaat betaald hoeft te worden. De belangrijkste parkeerrechten in gefiscaliseerd gebied zijn de eerste en tweede bewonersvergunning en de bedrijfsvergunning; in de blauwe zone gaat het om de ontheffing voor bewoners. 3.1 Uitgegeven parkeervergunningen in gefiscaliseerd gebied In gefiscaliseerd gebied worden onder voorwaarden parkeervergunningen verstrekt aan onder andere bewoners, bedrijven, werknemers en andere doelgroepen. Per 1 januari 2016 zijn er nieuwe reguleringsgebieden en nieuwe types vergunningen van kracht. Omdat dit een aanzienlijke operatie was is deze operatie in het tweede semester van 2015 voor fase 1 voltooid. Oude vergunningscodes zijn in het vergunningensysteem vervangen door nieuwe met een ander reguleringsgebied. Hierdoor zou het weergeven van de ontwikkelingen een vertekend beeld weergeven en is er voor gekozen niet op de ontwikkelingen betreffende de standen van de verschillende vergunningen in te gaan. Vanaf de volgende rapportage zullen de nieuwe types en de nieuwe wijkindeling weer worden weergegeven. 3.2 Uitgegeven parkeerontheffingen in de blauwe zones Omdat er wel een eenduidig beeld gegeven kan worden van de ontwikkelingen van de parkeerontheffingen in de blauwe zones volgt hieronder een beschrijving van de belangrijkste ontwikkelingen welke zijn geconstateerd Ontheffingen blauwe zone Zoals te verwachten is per 1 januari 2016 de stand van het aantal uitstaande ontheffingen in zone 1, 2 en 7 nihil door het opheffen van de blauwe zones. De overige laten een stabiele waarde zien, zie Figuur 20 voor de gedetailleerde waardes. Figuur 20: Stand van de ontheffingen per zone Pagina 19 van 25

20 3.2.2 Aantal parkeerplaatsen in de blauwe zones t.o.v. het aantal ontheffingen In Figuur 21 is zichtbaar dat in bijna alle resterende blauwe zones 12 meer parkeerplaatsen aanwezig zijn dan uitgegeven ontheffingen, met uitzondering van zone 5 (Groenoord). Figuur 21: het aantal beschikbare parkeerplaatsen t.o.v. het aantal uitgegeven ontheffingen Dat er meer ontheffingen zijn uitgegeven dan er parkeerplaatsen beschikbaar zijn hoeft niet te betekenen dat er een tekort aan parkeerplaatsen is. Ontheffingen worden niet teruggenomen als ze niet meer worden gebruikt. Voor zover bekend zijn bij de gemeente geen klachten van bewoners uit Groenoord binnengekomen dat zij gedwongen zijn om hun auto elders te parkeren. 12 Zone 1, 2 en 7 zijn in deze paragraaf buiten beschouwing gelaten omdat deze zones per 1 januari 2016 onderdeel uitmaken van het betaald parkeren. Pagina 20 van 25

21 4 Opgelegde naheffingsaanslagen en beschikkingen In gefiscaliseerd gebied wordt gecontroleerd of auto s juist staan geparkeerd en of parkeerders beschikken over een geldig betaalbewijs, zoals een parkeervergunning of een kaartje uit de parkeerautomaat. Onjuist geparkeerde auto s ontvangen een beschikking, parkeerders zonder geldig betaalbewijs ontvangen een naheffingsaanslag. Het aantal boetes dat wordt uitgeschreven is een indicatie van de effectiviteit van de inzet van de parkeerhandhaving en de bereidheid van de parkeerders om te betalen voor het parkeren. De kosten van de gehele handhaving in de gemeente Leiden zijn voor rekening van de gemeente. Bij de parkeerhandhaving worden parkeerboetes onderverdeeld naar naheffingsaanslagen en administratieve beschikkingen: Naheffingsaanslagen worden opgelegd als niet of onvoldoende is betaald voor de gebruikte parkeerplaats. De opbrengsten van naheffingsaanslagen ( 59, - per naheffing in 2015) valt toe aan de gemeente. Administratieve beschikkingen worden opgelegd omdat op een onjuiste locatie wordt geparkeerd (zoals op het trottoir of op een laad- en losplaats), of omdat men in de blauwe zone geen blauwe schijf gebruikt of de tijdsperiode die aangeduid wordt op de schijf verstreken is. De opbrengst van beschikkingen valt in het geheel toe aan het Rijk Opgelegde naheffingsaanslagen en beschikkingen in gefiscaliseerd gebied De daling beschreven in de voorgaande rapportage zet ook in het tweede semester van 2015 door (-32%). Ook het aantal beschikkingen is flink afgenomen (-13%). Het lagere aantal uitgeschreven naheffingsaanslagen en beschikkingen is voornamelijk te wijten aan de afname van het aantal parkeerplaatsen in Het betreft hier automaatplaatsen met een hoge bezettingsgraad, waar de kans op naheffingen groter is dan in gebieden met een lagere bezettingsgraad. Figuur 22: Uitgeschreven naheffingsaanslagen en beschikkingen in gefiscaliseerde gebied 13 met ingang van 1 januari 2015 is de rijksbijdrage voor opgelegde administratieve beschikkingen komen te vervallen Pagina 21 van 25

22 5 Ontwikkelingen en projecten In dit hoofdstuk wordt gerapporteerd over grote ontwikkelingen en projecten welke het parkeren in Leiden aangaan. 5.1 Parkeergarage Lammermarkt Eind 2013 is de raad akkoord gegaan met het uitvoeringsbesluit voor de parkeergarages onder de Lammermarkt en Garenmarkt. De parkeergarage Lammermarkt krijgt 525 parkeerplaatsen. De realisatie is eind 2014 gestart en de parkeergarage wordt begin 2017 opgeleverd. Daarna wordt gestart met de realisatie van de parkeergarage Garenmarkt. De bouw van de parkeergarage is in volle gang. De kuip is gerealiseerd en ontgraven. De grond is grotendeels afgevoerd via een pijpleiding naar een locatie buiten de stad, waardoor de overlast voor de omgeving is beperkt. In kwartaal is gestart met het leegpompen van de kuip. Verwachtingen komende periode Na het leegpompen van de bouwkuip wordt gestart met de stort van de constructievloer en het inbouwen van prefab-onderdelen, zoals de verdiepingsvloeren. De kermis van het Leidens Ontzet 2015 is met succes rondom de bouwplaats georganiseerd. Het evenement kan ook in 2016 rond de bouwactiviteiten plaatsvinden. 5.2 Parkeergarage Garenmarkt Wanneer de Lammermarktgarage gereed is, naar verwachting maart 2017, start de aanleg van de Garenmarktgarage. Deze parkeergarage krijgt 425 parkeerplaatsen. Oplevering staat gepland voor begin Het bestemmingsplan voor de Garenmarkt is door de raad vastgesteld waarin de komst van de Garenmarktgarage mogelijk wordt. Hierop zijn een tweetal beroepen ingediend bij de Raad van State, de afhandeling hiervan loopt inmiddels. Momenteel vinden voorbereidende werkzaamheden plaats. Het ontwerp wordt uitgewerkt en verder geoptimaliseerd. Met nutspartijen worden de conflicten met de ondergrondse infra afgestemd. 5.3 Uitbreiding Betaald Parkeren In oktober 2015 heeft de gemeenteraad definitief besloten om betaald parkeren in de schilwijken in te voeren. De invoering ervan vindt plaats in vier fasen. Op 1 januari 2016 is de 1e fase ingevoerd in de wijken Maredijkbuurt, Vreewijk, Transvaal I en II, Tuinstadwijk, Professorenwijk, Burgemeesterswijk, en Rijndijkbuurt. Op basis van de ervaringen die opgedaan zijn bij de invoering van fase 1 zijn een aantal optimalisaties doorgevoerd in de volgende fasen. Dit betreft een aantal praktische optimalisaties, maar ook het aanpassen van de werknemersvergunning om een flexibelere inzet mogelijk te maken. Verwachtingen komende periode Voor de komende periode ziet de planning op hoofdlijnen er als volgt uit: April- juni 2016: uitgebreide communicatie over de start de 2e fase van de uitbreiding betaald parkeren Pagina 22 van 25

23 Mei - juni 2015: plaatsen van borden en automaten Juli 2016: Invoering 2e fase uitbreiding betaald parkeren in de wijken Groenoord-Zuid, Nieuw-Leyden, Noorderkwartier, De Kooi en de Zeeheldenbuurt November 2016: Invoering 3e fase uitbreiding betaald parkeren 5.4 Digitalisering Parkeerketen In de Perspectiefnota van 2013 is opgenomen dat vanaf 2016 een taakstelling op de parkeerhandhaving van mogelijk is als gevolg van digitalisering van de parkeerketen. Hierbij worden de kentekens van parkerende voertuigen tijdelijk geregistreerd en vervolgens geautomatiseerd uitgelezen. In de tweede helft van 2015 zijn de eerste applicaties die het kentekenparkeren mogelijk moeten maken verder geïmplementeerd en waar mogelijk al live gegaan. Zo is er gekozen voor de deelname aan het Servicehuis Parkeer- en Verblijfsrechten (SHPV) voor het gebruik van een centrale parkeerrechten database. In het najaar is de laatste hand gelegd aan de uitvraag van een nieuw vergunningensysteem die in 2016 op de markt is gezet. De verdere voorbereiding van de digitalisering wordt nauw afgestemd op de uitbreiding van de regulering. Naar verwachting is deze uitbreiding gereed eind Voor de komende periode ziet de planning er op hoofdlijnen als volgt uit: Jan-Mei: aanbesteding PVS en scanvoertuig(en) Maart-augustus 2016: implementatie ParkeerVergunningSysteem Juni- november 2016: inrichting scanoplossing en testfase November december 2016: voorbereiding op livegang, communicatie naar de diverse doelgroepen. 5.5 Parkeerroute Informatie Systeem (PRIS) Medio 2015 is de Mobiliteitsnota Leiden vastgesteld. Hierin wordt onder andere de ambitie uitgesproken om de hoofd ontsluitingsstructuur te versterken, de bereikbaarheid en omgevingskwaliteit in balans te brengen en te werken aan een gastvrij Leiden. Het PRIS draagt bij aan het waarmaken van deze ambities. Voor de bewegwijzering is de Nota Bewegwijzering en het Doelenplan opgesteld. De Nota Bewegwijzering beschrijft het kader om in Leiden een robuust, samenhangend en toekomstgericht systeem van bewegwijzering op te stellen dat de verschillende verkeersstromen van bezoekers bedient. In het Doelenplan wordt beschreven welke bestemmingen bewegwijzerd moeten worden. De parkeergarages maken hier onderdeel vanuit. In januari 2016 is de Raad middels een brief van B&W geïnformeerd over de vernieuwing van het PRIS. Hieronder volgen de belangrijkste uitgangspunten. Uitgangspunten PRIS De volgende uitgangspunten worden voor het PRIS gehanteerd: Het PRIS zal volledig geïntegreerd worden in de (inter)lokale bewegwijzering 14 ; Het nieuwe PRIS zal net als het huidige PRIS voornamelijk bestaan uit statische bebording. Vanaf de rand/invalswegen van de stad worden bezoekers door middel van de (inter)lokale bewegwijzering naar het centrum verwezen. Aan de rand van het centrum worden de parkeerroute en de aanliggende parkeervoorzieningen opgenomen in de bebording; 14 Interlokale bewegwijzeringen zijn de bekende verwijzingen op de kruispunten. Deze staan met name langs hoofdwegen (blauw/wit) Pagina 23 van 25

24 De volgende garages worden bewegwijzerd: - Haarlemmerstraatgarage (tot 2019) - Morspoortgarage - Lammermarktgarage - Breestraatgarage (tot nieuwe Garenmarktgarage gereed is) - Garenmarktgarage - Haagwegterrein parkeren voor bezoekers aan de binnenstad wordt gefaciliteerd in parkeergarages. Er worden behoudens het Haagweg P+R terrein - geen parkeerterreinen meer opgenomen in het PRIS; In de nabijheid van de garages wordt aan de verwijzing een dynamisch display gekoppeld waarop de vermelding vrij (groen) of vol (rood) staat, eventueel aangevuld met aantal beschikbare parkeerplaatsen. Het huidige PRIS verwijst bezoekers vanaf de gemeentegrens naar de parkeervoorzieningen in de binnenstad. Aangezien de (inter)lokale bewegwijzering bezoekers ook aan de rand van de gemeente opvangt en verwijst naar het centrum, zijn de systemen voor een groot deel overlappend. Dit is niet efficiënt en kan leiden tot onduidelijkheid bij gebruikers. Daarom wordt voorgesteld beide systemen volledig te integreren. De meeste en kwalitatief beste parkeercapaciteit bevindt zich in de garages. Daarom worden alleen de garages en het Haagwegterrein in het systeem opgenomen. Andere reden om parkeerterreinen niet meer in het systeem op te nemen, ligt in het feit dat door de vormgeving met meerdere in- en uitgangen/ tel-lussen de data die aan het systeem doorgegeven wordt, vaak niet betrouwbaar is. De Digrosgarage is, gelet op de tariefstructuur, vooral gericht op kort parkerende klanten van de supermarkt. Daarom wordt deze garage niet meegenomen in het PRIS. Bovendien kunnen bezoekers van de binnenstad in de nieuwe nabijgelegen Lammermarktgarage parkeren. Het nieuwe PRIS zal net als het huidige PRIS voornamelijk bestaan uit statische bebording. Zodra bezoekers in de nabijheid van de garage(s) zijn en vaak de keuze hebben uit meerdere parkeervoorzieningen, heeft het (dynamisch) aangeven van vol of vrij - eventueel aangevuld met aantal beschikbare parkeerplaatsen - een sturende werking. Hiermee worden onnodige wachtrijen voor de ingang van de garage voorkomen. 5.6 Promotiecampagnes parkeren in Leiden In september 2015 is de nieuwe parkeercampagne van de gemeente Leiden gestart. Deze campagne geeft de samenhang tussen vier grote parkeerprojecten in de stad aan. Waarom investeert de gemeente in uitbreiding betaald parkeren, digitaal parkeren en de bouw van twee ondergrondse parkeergarages aan de rand van het centrum? Met de Leidse P als centraal icoon, en een aantal algemene communicatiemiddelen worden inwoners en ondernemers van Leiden, maar ook in de regio geïnformeerd over de investeringen van de komende jaren en het uiteindelijke doel: een goed bereikbare stad, die prettig leefbaar en economisch gezond is. De communicatie rond fase 1 van Uitbreiding Betaald Parkeren van begin oktober 2015 t/m januari 2016 was het eerst belangrijke concrete parkeerthema om toe te lichten met gerichte communicatie (brieven en FaceBook-campagne) én algemene campagnemiddelen zoals een flyer, Z-cards en geheel vernieuwde parkeerportal op de gemeentelijke website. Eind november startte de campagne voor Mobiel Parkeren met als doel het gebruik van mobiele parkeerabonnementen (zoals Parkline en Yellowbrick) te bevorderen, zowel onder inwoners, bezoekers als ondernemers. Ontwikkelingen Pagina 24 van 25

25 Voor 2016 staan een aantal communicatiemomenten gepland, zowel voor de algemene parkeercampagne als voor de concrete projecten. Zo worden de ondernemers in Leiden geïnformeerd over de vier parkeerprojecten, en zal de Leidse P de komende maanden ook in de regiogemeenten verschijnen als onderdeel van de campagne. Voor fase 2 van de Uitbreiding Betaald Parkeren worden in het voorjaar opnieuw enkele campagnemiddelen ingezet, en ook de introductie van het kenteken parkeren vanaf zomer 2016 zal binnen de stijl van de campagne plaatsvinden. Hiermee wordt de samenhang tussen de projecten onderstreept. Een ander belangrijke focus in 2016 is de opening van de nieuwe parkeergarage onder de Lammermarkt. De extra parkeerplekken en de kwaliteit van de garage zullen stevig worden aangezet in een gerichte marketingcampagne, die in de 2e helft van 2016 start gaat. Verwachtingen komende periode In 2016 zal de toolkit voor Leiden Marketing, Centrum Management en andere stadspartners beschikbaar worden gesteld, zodat het logo en pay-off ook in hun uitingen kunnen worden ingezet. Pagina 25 van 25