Transitiemodel prestatiebekostiging ziekenhuizen Vervolg op notitie d.d. 25 maart 2011

Transcriptie

1 Transitiemodel prestatiebekostiging ziekenhuizen Vervolg op notitie d.d. 25 maart 2011 Aan Technisch overleg (NVZ, NFU, ZN) Van Telefoonnummer adres NZa Onderwerp Datum Transitiemodel - vervolg op notitie d.d. 25 maart april 2011 Inleiding Op 29 en 31 maart jl. zijn bilaterale overleggen gevoerd met ZN, NVZ en NFU over het transitiemodel voor de invoering van prestatiebekostiging bij ziekenhuizen (NZa notitie Transitiemodel d.d. 25 maart 2011). Op 5 april jl. is het transitiemodel besproken met enkele HEADs uit ziekenhuizen. De NZa heeft ervoor gekozen om een uitwerking van het transitiemodel zoals beschreven in de brief Zorg die loont (14 maart 2011) aan partijen voor te leggen. Doel van de overleggen was om het model bij partijen te toetsen op uitvoerbaarheid en gedragseffecten. Samenvatting reacties veldpartijen De NVZ en NFU kunnen zich vinden in de werking van het model (dynamisch), maar maken een voorbehoud ten aanzien van de juistheid van het transitiebedrag, als gevolg van verschuivingen in segmenten, het ontbreken van DOT-producten voor bepaalde vormen van zorg, verschuivingen in het onderhanden werk in 2012, en het betrekken van de overloop A-DBC s (vaste tarieven) uit 2011 in de omzetbepaling De vraag is in hoeverre het model zuiver de overgang van FB naar DOT opvangt. Immers in 2012 wordt een deel van de omzet bepaald door overloop DBC s. Het transitiebedrag wordt eenmalig vastgesteld in 2012 en wordt voor 95% respectievelijk 70% verrekend in de jaren 2012 en is het jaar waarin er voor het eerst sprake is van een volledige DOT-productie. Mogelijk moet er voor het onzuivere overgangseffect in 2012 worden gecorrigeerd. Simulaties moeten uitwijzen hoe groot het effect is en of het nodig is een correctie uit te voeren. De NFU en NVZ schatten in dat het transitiemodel uitvoerbaar is, maar wel registratiediscipline en aanpassing van de automatisering vergt. Met betrekking tot de uitvoerbaarheid spelen twee aspecten: - het kunnen splitsen van de DOT omzet in de segment A oud en B oud ; de NVZ en de NFU achten dit uitvoerbaar als er goede conversietabellen worden opgeleverd, waarmee het mogelijk moet zijn om DOT-producten te labelen in deze twee categorieën. - Het kunnen splitsen van de bijbehorende FB-parameters. De splitsing voor beide onderdelen is volgens de aanbieders uitvoerbaar. Voor het onderhanden werk zal de splitsing wat lastiger zijn, maar tegen de tijd dat over het onderhanden werk gerapporteerd moet worden (in de loop van 2013) is voor een groot deel van het onderhanden werk al duidelijk tot welke segmenten de productie moet worden gerekend. Voor het overige deel blijken schattingen veelal goed overeen te komen met de werkelijkheid, aldus de zorgaanbieders.

2 Het bijhouden van FB-parameters wordt niet als een grote extra administratieve last ervaren door de ziekenhuizen. Zij geven aan dat zij de FB-parameters ook in de toekomst blijven registreren voor interne doeleinden, zoals de patiëntenlogistiek. 2 van 6 ZN heeft als belangrijkste bezwaar bij het model schaduw FB 2012 dat er voor zorgverzekeraars, anders dan bij de huidige budgettering, geen onderhandelingspositie meer is weggelegd bij de totstandkoming van het schaduw FB budget. Het referentiebedrag kan daarom ongewenst sterk groeien. ZN betoogt dat de zorgverzekeraars tot op heden een tegenkracht kunnen bieden bij de totstandkoming van het FB van ieder ziekenhuis, door met het representatiemodel over de maximale groei van het totale budget te onderhandelen. Deze mogelijkheid gaat met het schaduw FB 2012 model verloren. De omvang van het schaduw FB 2012 bepaalt in dit model voor een heel belangrijk deel de schade per ziekenhuis. Volgens ZN zouden ziekenhuizen bij afwezigheid van de tegenwerkende onderhandelingsmacht van zorgverzekeraars op een veel hoger budget kunnen uitkomen dan wel de volledig geregistreerde productie vergoed krijgen. Voor zover de DOT productie met die hogere FB productie mee groeit heeft dit geen effect op de hoogte van het transitiebedrag maar wel op de totale uitgaven (schadelast) per ziekenhuis. Als de DOT productie niet volledig met de hogere FB productie meegroeit dan ontstaat een belangrijk (positief) transitiebedrag, hetgeen wederom hogere uitgaven zou betekenen. Met name dit laatste vindt ZN bezwaarlijk. Als niettemin voor een dergelijk schaduw FB in 2012 zou worden gekozen, zou ZN pleiten voor het behoud van het representatiemodel om over het 2012 FB te onderhandelen. Dit betekent in feite instandhouding van het FB model hetgeen zeer onwenselijk is. Als het representatiemodel in stand blijft, ontstaat er een situatie waarin individueel over DOT-tarieven moet worden onderhandeld, en collectief over de FB-parameters. In de praktijk zal dit betekenen dat er vooral over FB-parameters wordt onderhandeld; de onderhandelingen over DOT-tarieven zijn dan van ondergeschikt belang. Om die reden pleit ZN voor het alternatief om het referentiebedrag te baseren op het nagecalculeerde budget 2011 (Z-waardemodel exclusief huidige B-segment). ZN erkent dat het nadeel van een referentiebedrag op basis van het FB 2011 of 2010 is dat de productiemutatie 2012 grotendeels niet wordt gehonoreerd. ZN beargumenteert echter dat er in 2012 dusdanig veel grootse veranderingen gelijktijdig plaatshebben dat de echte groei of krimp in 2012 van ondergeschikt belang is. Belangrijker is volgens ZN om een zo effectief mogelijke overgang naar het nieuwe systeem te kiezen zodat er na het rampenjaar 2012 weer normaal kan worden geopereerd. De NZa heeft de reacties uit de eerste ronde van bilaterale overleggen met de veldpartijen beoordeeld. Beoordeling inbreng veldpartijen Uit de inbreng van veldpartijen blijkt dat er geen consensus bestaat over het transitiemodel. Zorgaanbieders hebben de voorkeur voor een schaduw FB dat meebeweegt met de werkelijke productie (model schaduw FB 2012). Zorgverzekeraars willen hun risico s op het gebied van de uitgavenstijging beheerst zien door toepassing van het Z-waardemodel,

3 op basis van het nagecalculeerde budget 2011 of wellicht zelfs Dit model is onacceptabel voor de NVZ. Belangrijkste bezwaar van de NVZ is dat binnen dit model de groei vrijwel niet gehonoreerd wordt. De NZa heeft, naar aanleiding van de inbreng van veldpartijen, de modellen schaduw FB 2012 en Z-waardemodel 2011 (exclusief huidig B- segment) tegen elkaar afgewogen, en komt tot de conclusie dat het model schaduw FB 2012 te verkiezen is boven het Z-waardemodel. De belangrijkste overwegingen daarbij zijn de volgende: 3 van 6 De transitiefase is bedoeld om de risico s voor individuele zorgaanbieders en zorgverzekeraars af te vangen. Daarnaast moeten maatregelen worden genomen om de uitgaven te beheersen. Het beheersen van de macro uitgaven dient steeds meer een taak te worden van de zorgverzekeraars. Zij moeten scherp en selectief zorg gaan inkopen, zodat zorgaanbieders efficiënter, tegen lagere kosten, zorg gaan verlenen. Het transitiemodel is dan ook niet het geëigende middel om de uitgaven te beheersen; het zou immers een taak van zorgverzekeraars uit handen nemen, en daardoor de stap richting het eindmodel belemmeren. Voor de macrouitgavenbeheersing kan bovendien in het uiterste geval ook het MCI worden ingezet. In de modelkeuze staat vervolgens de vraag centraal voor welke partij het transitiemodel primair moet dienen: zorgaanbieders of zorgverzekeraars. Binnen de twee voorliggende modellen is het niet goed mogelijk de risico s beide partijen in gelijke mate te dempen, als tegelijkertijd ook een stap richting het eindmodel moet worden gemaakt. De NZa redeneert dan ook als volgt: Risico s bij zorgverzekeraars dienen eerder toe te nemen dan af te nemen; daarmee wordt bereikt dat zorgverzekeraars scherper gaan inkopen (stap richting eindmodel). De onzekerheden als gevolg van de overgang naar DOT voor zorgverzekeraars kunnen buiten het transitiemodel voor de ziekenhuizen om ondervangen worden, bijvoorbeeld via het risicovereveningsmodel, eventueel met flankerend beleid, zoals aangekondigd door de minister van VWS. Het Z- waardemodel zoals voorgesteld door ZN is om die reden dus minder wenselijk dan het schaduw FB2012, omdat dit Z-waardemodel vooral de risico s voor zorgverzekeraars afvangt, en bij toenemend volume, feitelijk de risico s verplaatst naar de zorgaanbieders. Met het schaduw FB 2012 kan een betere stap naar richting het eindmodel worden gezet. In dit model worden vooral de risico s voor individuele zorgaanbieders afgevangen. Aangezien in dit model de omzet van ziekenhuizen dichtbij de FB-waarde van de productie blijft, blijven indirect ook de risico s voor zorgverzekeraars beperkt. De NZa zal daarom verder inzetten op de uitwerking van het schaduw FB Een vraag is nog of bij een ambtshalve vaststelling van de transitiebedragen door de NZa, de zorgverzekeraars vanuit juridisch perspectief al dan niet moeten worden betrokken. Dit moet nog nader worden onderzocht. Nadere uitwerking specifieke onderwerpen transitiemodel In aanvulling op de notitie van 25 maart 2011 wordt in deze notitie verder ingegaan op de volgende onderwerpen: - dure geneesmiddelen - loonkosten medisch specialisten

4 - opbrengstverrekening 2011 Dure geneesmiddelen 4 van 6 Voor het transitiemodel wordt als uitgangspunt gehanteerd dat vaste en semivaste budgetcomponenten bevroren worden op het niveau 2011, uitgezonderd dure en weesgeneesmiddelen en de kapitaallasten die onder de overgangsregeling vallen. Het uiteindelijke transitiebedrag is opgebouwd uit een tweetal componenten: Transitiebedrag uit dure geneesmiddelen; Alg. transitiebedrag (Dot excl kap.lasten en geneesmiddelen) Totaal transitiebedrag Dit transitiebedrag wordt in 2012 voor 95% verrekend en in 2013 voor 70%. Vanuit de overgangsregeling kapitaallasten wordt afhankelijk van de situatie bij de ziekenhuizen een suppletie berekend. Gedeclareerde add-ons (lijstprijzen) worden afgezet tegen 80% van de netto-inkoopprijs van de dure geneesmiddelen; voor weesgeneesmiddelen geldt een percentage van 100%. Concreet betekent dit dat in het schaduw FB 2012 de vergoeding voor de dure geneesmiddelen op dezelfde manier wordt bepaald als in de jaren t/m Dit geldt ook voor nieuwe middelen die per 2012 aan de lijst dure geneesmiddelen worden toegevoegd. Het transitiebedrag voor de dure en weesgeneesmiddelen is vervolgens het verschil tussen de gedeclareerde add-ons en het schaduw FB2012 voor dure geneesmiddelen/weesgeneesmiddelen. Dit transitiebedrag wordt in 2012 voor 95% verrekend en in 2013 voor 70%. Dit leidt tot onderstaande formule: Omzet 2012dgm = add-ons dgm + 95%*(FB 2012dgm add-ons dgm ) Bovenstaande betekent dat ziekenhuizen voor dure en weesgeneesmiddelen zowel de lijstprijzen als de netto-inkoopprijzen moeten bijhouden. De vraag is of dit tot problemen leidt omdat ziekenhuizen naar verwachting toch de netto-inkoopprijs bij zullen houden. De huidige beleidsregel Dure geneesmiddelen vergoedt 80% van de netto inkoopkosten. 20% wordt geacht via de budgetparameters van het FB-budget te verlopen. We vergelijken voor de bepaling van het transitiebedrag de 80% vergoeding van de netto inkoopkosten met 100% gedeclareerde lijstprijzen (prijzen add-on). Het zou rekenkundig wellicht zuiverder zijn om uit te gaan van 80% van de opbrengsten addons en de resterende 20% opbrengsten add-ons te betrekken bij de bepaling van het algemene transitiebedrag. Omdat het voor de uiteindelijke uitkomst van het totale transitiebedrag niet uitmaakt wordt er in het kader van de transparantie echter voor gekozen om de volledige add-on opbrengst af te zetten tegen de 80% netto inkoopkosten van de dure geneesmiddelen, en tegen 100% netto inkoopkosten weesgeneesmiddelen. Voor het jaar 2013 is het volgende van belang: - In de brief Zorg die loont geeft de minister aan dat zij per 2013 een directe prikkel in de add on tarieven voor doelmatige inkoop wil

5 inbouwen, door de maximumtarieven een afslag te geven op basis van de inkoopkortingen die ziekenhuizen met fabrikanten uitonderhandelen. Het transitiebedrag dure geneesmiddelen op basis van de tarieven 2012 corrigeert al grotendeels voor het verschil tussen lijstprijzen en netto inkoopkosten (de inkoopkortingen). Ditzelfde transitiebedrag is van toepassing in 2013 (dat wordt het voor 70% verrekend). Als in 2013 ook de maximumtarieven gekort worden, is het transitiebedrag op basis van 2012 voor dure geneesmiddelen voor het jaar 2013 te laag vastgesteld. Ziekenhuizen worden dan in feite dubbel gepakt. Dit kan een reden zijn om voor 2013 een correctie toe te passen op het transitiebedrag dure geneesmiddelen. - Voor nieuwe geneesmiddelen die vanaf 2013 aan de lijst dure geneesmiddelen worden toegevoegd ligt het voor de hand deze buiten het transitiemodel om te bekostigen volgens het eindmodel (100% via add ons, op basis van de dan geldende tarieven). 5 van 6 Loonkosten medisch specialisten Vanuit de zorgaanbieders is de wens geuit om in het transitiemodel de loonkosten medisch specialisten apart te houden. Op die manier kunnen de honorariumopbrengsten van medisch specialisten in loondienst, die betrokken moeten worden in de berekening van het transitiebedrag (oud A-segment) tegen de loonkostencomponent worden afgezet. De NZa is van oordeel dat een dergelijke scheiding binnen het transitiebedrag niet perse nodig is. De loonkostencomponent wordt in het transitiebedrag immers bevroren op het niveau Deze component is op basis van de nacalculatie bij de ziekenhuizen bekend, en wordt ook nog bij de onderbouwing van het transitiebedrag aan de ziekenhuizen kenbaar gemaakt. Ziekenhuizen kunnen zelf voor eigen doeleinden de honorariumopbrengsten hiertegen afzetten. Opbrengstverrekening 2011 In het technisch overleg met ziekenhuizen is aandacht gevraagd voor de afrekening 2011, en in het bijzonder hoe omgegaan moet worden met correcties in de declaraties die betrekking hebben op 2011, naar aanleiding van COPE controles. Deze correcties kunnen nog binnen een periode van 5 jaar optreden, en zouden tot correcties op de opbrengstverrekening 2011 moeten leiden. De mogelijkheid om deze correcties op te nemen onder nog in tarieven te verrekenen vervalt. Een vergelijkbaar probleem kan zich voordoen in het jaar 2012: het transitiebedrag wordt deels bepaald door de gedeclareerde omzet in 2012, waarop in latere jaren nog correcties zouden kunnen plaatsvinden. Deze zouden dan moeten leiden tot een herberekening van het transitiebedrag, dat zowel voor 2012 als voor 2013 van toepassing is. De NZa zal verder verkennen hoe hiermee omgegaan moet worden. Er kan bijvoorbeeld gedacht worden aan een eenmalige eindafrekening na maximaal 5 jaar, via het zorgverzekeringsfonds.

6 6 van 6