JAARVERSLAG 1994 Bedrijfsgezondheidsdienst Tecbnische Universiteit Eindhoven

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 1994 Bedrijfsgezondheidsdienst Tecbnische Universiteit Eindhoven Rijks Bedrijfsgezondheids- en Bedrijfsveiligheidsdienst (RBB) vestiging Technische Universiteit Eindhoven

2 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING De Bedrijfsgezondheidsdienst RBB Het Bedrijfsgezondheidszorg-team Cijfers AKTIVITEITEN VAN DE BEDRIJFSGEZONDHEIDSDIENST IN ZIEKTEVERZUIMBEGELEIDING Informatieverzameling bij ziekteverzuim Spreekuur Rei'ntegratie/Herplaatsing Keuringen voor invaliditeitspensioen BEDRIJFSGEZONDHEIDSKUNDIG SPREEKUUR BEDRIJFSGEZONDHEIDSKUNDIG ONDERZOEK I ARBOZORG Aanstellingsonderzoeken Periodieke gezondheidskundige onderzoeken Gericht Periodiek Onderzoek (GPO) Periodiek Bedrijfsgezondheidskundig Onderzoek (PBGO) Onderzoek werk en werkomstandigheden Werkplekbezoeken Beeldscherm-advisering V ACCINATIES E.H.B.O E.H.B.O.-Instruktie EHBO-verrichtingen OVERLEGSTRUCTUREN Overleg binnen de organisatie Het Sociaal Medisch Team (SMT) Overleg met afzonderlijke funktionarissen Arbo-overleg Werkgroepen Overlegvergaderingen en commissies Overleg buiten de organisatie Behandelende sector ABP Hoofden van arbodiensten van Universiteiten en Academische Ziekenhuizen

3 3. ZIEKTEVERZUIM Verzuimpercentage Bespreking Ziekte en werk Bespreking AANDACHTSPUNTEN VOOR Algemeen Bijstand door een gecertificeerde arbodienst Risico-inventarisatie en -evaluatie Periodiek Arbeids-Gezondheidskundig Onderzoek (PAGO) Bedrijfshulpverlening Het voeren van een ziekteverzuimbeleid

4 1. INLEIDING In 1994 werd de lijn van de bedrijfsgezondheidsdienst van de TUE, die het jaar daarvoor was uitgezet verder gevolgd. Dat betekende dat er naast de uitbreiding van de begeleiding van de zieke medewerkers ook de advisering over arbeidsomstandigheden verder werd uitgebreid. De begeleiding van zieke medewerkers werd uitgebreid door middel van intensivering van het overleg met het ABP. Dit als uitvloeisel van de wet Terugdringing ziekteverzuim (TZ) en de wet Terugdringing Beroep op de Arbeidsongeschiktheidsregelingen (TBA). De advisering over arbeidsomstandigheden werd uitgebreid door deelname van de bedrijfsarts aan het overleg in de Arbo- en milieuzorg commissie (AMZC). Daarnaast werd bij de faculteit Scheikundige Technologie een Peridiek Bedrijfsgezondheidskundig Onderzoek (PBGO) uitgevoerd. Dit was een pilot-onderzoek bij vier vakgroepen van de faculteit. De deelname aan dit onderzoek was zeer groot. Met dit onderzoek werd voldaan aan een aantal eisen van de nieuwe arbowet, onder andere het maken van een risco-inventarisatie en -evaluatie en het uitvoeren van een medisch. onderzoek bij de medewerkers in verband met hun arbeidsomstandigheden De Bedrijfsgezondheidsdienst RBB De bedrijfsgezondheidsdienst van de TUE is een vestiging van de Rijks Bedrijfsgezondheids- en Bedrijfsveiligheidsdienst, RBB. Dit is een landelijk gespreide organisatie met 350 medewerkers. Naast het hoofdkantoor in Den Haag zijn er acht districten, waarbinnen de vestigingen zijn ondergebracht. De vestiging TUE van de RBB valt onder het distrikt Noord-Brabant en Zeeland. Naast deze vestiging omvat het district 6 vestigingen in Eindhoven (Keizersgracht), Den Bosch, Tilburg, Breda, Bergen op Zoom en Vlissingen. Er werken 30 medewerkers in het district Noord-Brabant en Zeeland. Van de RBB kunnen de centrale afdelingen, zoals de Arbo Advies Bureau, de afdeling Medisch Juridische zaken alsmede de arbeidshygienisten en de bedrijfspsychologen in voorkomende gevallen extra ondersteuning geven. 1

5 1.2. Het Bedrijfsgezondheidszorg-team. De dienstverlening wordt verzorgd door het BGZ-team, bestaande uit: H.D.B.M. v. Asperell, medisch secretaresse; S.J.G.M. Gevers, bedrijfsverpleegkundige; J.H. Schilpzand, bedrijfsarts. In dit jaarverslag treft u een overzicht aan van de activiteiten die door het team voor de TUE op het gebied van bedrijfsgezondheidszorg, verzekeringsgeneeskunde en arbo-zorg zijn verricht Cijfers I Aktiviteiten I 1994 I 1993 I Spreekuurkontakten waarvan: - incidentele spreekuurbezoeken telefonische kontakten Ziekte-informatieformulieren ABP-keuringen 8 6 Aanstellingsonderzoeken Gericht periodieke onderzoeken Werkplekbezoeken (BVK) 41 8 Werkplekonderzoeken 5 3 Vaccinaties (aantal personen) EHBO verrichtingen LAMC-vergaderingen (bedrijfsverpleegkundige) 6 6 SMT - overleg ABP vooroverleg 8 8 Overleg Hoofd DPZ Arbo-overleg (BVM, BMW, BGD) 4 4 Werkgroep-bijeenkomsten 9 Bijeenkomsten Arbo- en Milieuzorg commissie 7 2 Bijeenkomst hoofden van Arbodiensten Universiteiten en Academische Ziekenhuizen 2 EHBO-lessen 12 Tabel 1. Aktiviteiten van de bedrijfsgezondheidsdienst in cijfers 2

6 2. AKTIVITEITEN VAN DE BEDRUFSGEZONDHEIDSDIENST IN ZIEKTEVERZUIMBEGELEIDING Informatieverzameling bij ziekteverzuim Indien een medewerker van de TUE Ianger dan 1 week ziek blijft krijgt deze een ziekte-informatie formulier thuisgestuurd. Hierop moet onder andere worden ingevuld of de ziekte een gevolg is van een ongeval; de aard van de ziekte, de therapie en, indien mogelijk, de datum waarop men verwacht te hervatten. Ook kan hierop een eventuele relatie met het werk worden aangegeven. In het kader van informatieverzameling werden in ziekte-informatieformulieren verzonden. Hiervan werden er 1031 terug ontvangen. De verkregen informatie is gebruikt als leidraad voor het oproepbeleid. Met de Universiteit is afgesproken dat de zieke medewerker 3 weken na ziekmelding wordt opgeroepen Spreekuur Tijdens het spreekuur van de bedrijfsarts wordt in eerste instantie een verzekeringsgeneeskundige beoordeling gedaan: er wordt beoordeeld of, en zo ja in welke mate, er sprake is van arbeidsongeschiktheid. Tevens wordt bekeken of er voor remtegratie nog bijzondere maatregelen nodig zijn. Naar behoefte van de werkgever en/of de individuele client kunnen ook bedrijfsgezondheidskundige aspecten aan de orde komen. Hierbij gaat het om aspecten van het werk die bijgedragen bebben aan bet ontstaan van de ziekte of die gevaar kunnen opleveren voor de gezondheid. Op deze manier kan een goed inzicht verkregen worden in de eventuele werkgebonden oorzaken van de ziekte, terwijl tevens de mogelijkheden van de werksituatie benut kunnen worden om het genezingsproces van de medewerker zo voorspoedig mogelijk te Iaten verlopen. Tevens werd in 1994 een begin gemaakt met bet registreren van de ziekte'-diagnoses en bet verband tussen ziekte en werk. Het oproepbeleid wordt uitgevoerd conform de afspraken met de TUE. Dat wil zeggen dat een medewerker in principe na 3 weken verzuim wordt opgeroepen. In bijzondere gevallen beslist de bedrijfsarts, op grond van informatie van het ziekte-informatieformulier (zie ) dat een medewerker eerder of later opgeroepen. Iemand wordt bijvoorbeeld later worden opgeroepen als hij na 3 weken ziekte nog in bet ziekenhuis ligt. 3

7 Hierop zijn 2 uitzonderingen: 1. Bij frequent verzuim. Heeft de medewerker de afgelopen 12 maanden meer dan 5x verzuimd of de afgelopen 6 maanden meer dan 4x dan wordt hij bij het volgende verzuim direkt opgeroepen. Tijdens het spreekuurkontakt wordt dan niet alleen het huidige verzuim besproken maar ook de voorgaande keren. Dit heeft tot doel de reden van het frequente verzuim te achterhalen en mogelijk langdurig verzuim in de toekomst te voorkomen. Met de medewerker wordt verder naar mogelijkheden gezocht om de frequentie in de toekomst te verminderen. 2. Spoedspreekuur. Hierbij roept de leidinggevende, na overleg met de bedrijfsarts, de betrokken medewerker op zeer korte termijn op (meestal dezelfde of de volgende dag). Het resultaat van het spreekuurkontakt wordt direkt telefonisch doorgegeven naar de leidinggevende. In 1994 hebben 1043 spreekuurcontacten plaatsgevonden waarvan 874 spreekuurbezoeken, 169 incidentele spreekuurbezoeken en 85 telefonische spreekuurkontakten Reintegratie/Herplaatsing Op het verzuimspreekuur komen naast de medische ook de arbeidskundige aspekten aan de orde. Uitgaande van de medische toestand van de medewerker zal bekeken worden of hij geheel, gedeeltelijk of aangepast in zijn eigen werk gereintegreerd kan worden. Dit reintegratieplan wordt tevens in het SMT besproken. Na 6 maanden (geheel of gedeeltelijk) verzuim moet het reintegratieplan vermeld worden op het formulier "melding reintegratie". Eveneens na 6 maanden verzuim verstrekt de bedrijfsarts, na een machtiging van betrokkene, een samenvatting van de medische gegevens aan de adviserend geneeskundige van het ABP. Deze samenvattingen worden besproken op het overleg met het ABP (zie ook Overlegstrukturen) Keuringen voor invaliditeitspensioen Bij aanhoudende en/ of blijvende gehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid zal de zieke medewerker op grond van zijn rechtspositieregeling, een geneeskundig onderzoek ondergaan. Hierin wordt geadviseerd over de mate van arbeidsongeschiktheid en de eventuele herplaatsbaarheid in een andere funktie of in een dienstverband van mindere omvang. In overleg met de adviserend geneeskundige en arbeidsdeskundige van het ABP worden de haalbaarheid van afkeuring en herplaatsingsmogelijkheden afgestemd. De beslissingsbevoegdheid over het invaliditeitspensioen ligt bij het pensioenfonds ABP. Het aantal onderzoeken dat in dit verband in 1994 werd uitgevoerd bedraagt 8. Het ging hierbij in alle gevallen om medewerkers, die gedeeltelijk herplaatsbaar waren. Aile medewerkers werden ook daadwerkelijk herplaatst binnen de TUE. 4

8 2.2 BEDRIJFSGEZONDHEIDSKUNDIG SPREEKUUR Het is voor de individuele medewerk(st)er ook mogelijk om op eigen initiatief de bedrijfsarts te consulteren in verband met (dreigende) gezondheids-, welzijns- of veiligheidsproblemen. De samenhang van de (potentiele) problemen met het werk en de werkomstandigheden wordt dan beoordeeld. Zo nodig wordt een onderzoek gedaan door de bedrijfsverpleegkundige, voordat een advies aan werknemer en/ of werkgever wordt verstrekt over eventuele aanpassing van de werkomstandigheden. Het bedrijfsgezondheidkundig spreekuur kan ook resulteren in medische advisering, verwijzing naar de curatieve sector (huisarts) en/of individuele gezondheidsvoorlichting. Van de mogelijheid om de arbeidsomstandigheden te bespreken, werd 169 maa1 gebruik. 5

9 2.3. BEDRIJFSGEZONDHEIDSKUNDIG ONDERZOEK I ARBOZORG Bij bedrijfsgezondheidskundig onderzoek staat de relatie tussen gezondheid en arbeidsomstandigheden centraal. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de aktiviteiten die in dit kader zijn uitgevoerd Aanstellingsonderzoeken De aanstellingskeuring is de start van de bedrijfsgezondheidskundige begeleiding van een werknemer. Het is een medisch onderzoek naar de geschiktheid van de nieuwe werknemer voor de geambieerde functie. Voor overheidsmedewerkers wordt de uitslag tevens gebruikt voor intrede in bet ABP-pensioen;. fonds. Het aantal aanstellingsonderzoeken in 1994 was Periodieke gezondheidskundige onderzoeken Een periodiek onderzoek van de gezondheidstoestand van de werknemers, al dan niet in relatie tot de arbeidsomstandigheden, kan om verschillende redenen worden uitgevoerd. Door de BGD werd in 1994 het zogenaamd Gericht Periodiek Onderzoek (GPO, zie ) uitgevoerd. Tevens werd een begin gemaakt met een pilot van het Periodiek Bedrijfsgezondheidskundig Onderzoek (PBGO, zie ) bij vier vakgroepen van de faculteit Scheikundige Technologie Gericht Periodiek Onderzoek (GPO) Gericht Periodiek Onderzoek wordt uitgevoerd bij werknemers die vanwege hun lichamelijke of geestelijke gesteldheid en/of hun werkzaamheden een verhoogde kans op gezondheidsproblemen hebben. Voor functies met een verhoogde kans op gezondheidsstoornissen kan vroegtijdig worden vastgesteld of werknemers gezondheidsklachten hebben. Verder kan soms "erger" worden voorkomen. Hierdoor heeft GPO een preventieve werking op ziekte en arbeidsongeschiktheid; bovendien wordt hiermee aan een aantal aspecten van de nieuwe ARBO-wet voldaan. Verder wordt GPO uitgevoerd bij werknemers die een veiligheidsfunktie hebben. 6

10 r Bij de TUE worden GPO'en verricht bij : stralingswerkers, categorie A (wettelijk verplicht) persluchtmaskerdragers (wettelijk verplicht) personen die blootstaan aan hoge doses lawaai personen die in continu-diensten werken personen die regelmatig werken met toxische stoffen bewakingspersoneel In dit kader werden in medewerkers onderzocht Periodiek Bedrijfsgezondheidskundig Onderzoek (PBGO) In 1994 werd begonnen met bet pilot-projekt Periodiek Bedrijfsgezondheidskundig Onderzoek. Dit is een onderzoek naar de gezondheidstoestand en de arbeidsomstandigheden van alle medewerkers van een bepaalde werkeenheid, in dit geval de vakgroepen T AK, TOC, TIA en TVM van de faculteit Scheikundige Technologie. Het onderzoek bestond uit de volgende onderdelen: een vragenlijst, met vragen over de gezondheidstoestand, de arbeidsomstandigheden en de relatie daartussen, biometrisch onderzoek: * standaard: 1engte, gewicht en bloeddruk * bij beeldschermwerk: ogentest * bij werken met chemicalien: bloedonderzoek en longfunktietest * ouder dan 45 jaar: ECG, cholesterol en bloedsuiker, werkplekonderzoek. analyse van de ziekteverzuimgegevens van de deelnemers, (groeps)rapportage over de vragenlijsten, de verzuimanalyse en bet werkplekonderzoek. Hierbij werd er in bet kader van de privacyregeling voor gewaakt dat gegevens uit deze rapportage tot bepaalde personen te herleiden waren. Na een vlotte start van bet vragenlijst- en biometrisch onderzoek bleek bet werkplekonderzoek emstige problemen op te leveren. De werksituaties die onderzocht werden waren dermate complex en zo talrijk dat de normale methode voor werkplekonderzoek hiervoor niet geschikt bleek. Bij de RBB werd in die tijd een andere methode voor werkplekonderzoek ontwikkeld, die hiervoor wei geschikt was. Deze was echter pas in bet najaar operationeel. Aangezien bet echter de eerste keer was dat deze methode op deze schaal werd toegepast liep ook de rapportage enige vertraging op. Het gevolg was dat bet uiteindelijke verslag pas in 1995 afgerond kon worden. De belangstelling voor dit onderzoek was hoog. Er werd door 96% van de vakgroepleden aan bet onderzoek deelgenomen. Aile deelnemers kregen een persoonlijke uitslag van de resultaten van hun biometrisch onderzoek. Naar aanleiding van bet onderzoek, de antwoorden op de vragenlijsten en op eigen verzoek werden 32 deelnemers doorverwezen naar bet spreekuur van de bedrijfsarts. 7

11 ) Onderzoek werk en werkomstandigheden Werkplekbezoeken Deze bezoeken werden afgelegd door de bedrijfsverpleegkundige, meestal na klacbten van medewerkers. Belangrijkste redenen van deze bezoeken waren: oogklacbten bij beeldscbermwerk (zie Beeldscberm-advisering) klimaatklacbten klacbten over kantoormeubilair Van bet bezoek werd een verslag gemaakt en opgestuurd naar de betreffende direkteur beheer. Door de bedrijfsverpleegkundige werden in 1994 in totaal 41 maal werkplekbezoeken afgelegd, inclusief beeldscberm-advisering Beeldschenn-advisering. Sinds 31 december 1992 is bet besluit Beeldschermwerk van kracht. Een gevolg hiervan is dat medewerkers, die in aanmerking komen voor een speciale bril voor bet werken aan beeldschermen, deze op kosten van de werkgever aan kunnen schaffen. Om zeker te zijn dat de medewerker een bril krijgt voor zijn specifieke werksituatie is gekozen voor bet aanmeetsysteem van de firma Groeneveld. Hierbij bepaalt eerst de bedrijfsarts of de medewerker inderdaad in aanmerking komt voor een beeldscbermbril. Vervolgens legt de bedrijfsverpleegkundige een werkplekbezoek af, adviseert zo nodig over een goede beeldschermergonomie en noteert een aantal kenmerken van de werkplek die voor bet aanmeten van de beeldscbermbril van belang zijn op een aanmeetformulier. Aan de hand van dit formulier wordt door de firma Groeneveld een beeldschermbril gemaakt. Over de prijzen van deze brillen zijn vaste afspraken gemaakt. 8

12 2.4 VACCINATIES In verband met de vele reizen naar tropische Ianden van medewerkers van de TUE heeft de BGD ruime mogelijkheden om te vaccineren. Medewerkers van de TUE worden op kosten van de TUE gevaccineerd. Studenten kunnen voor kostprijs bij de BGD gevaccineerd worden. In 1994 werden 146 personen gevaccineerd. Daarnaast kregen medewerkers, die uitgezonden werden door de TUE, op kosten van de TUE hun benodigde anti-malaria middelen. Voor studenten werden desgewenst recepten uitgeschreven voor de geindiceerde middelen. 9

13 2.5. E.H.. B.O E.H.B. 0. -Instruktie. In 1994 werd een opleidingscursus EHBO afgesloten. Deze werd gegeven door instructrice, Mw. de Visser. De bedrijfsarts gaf in bet kader van deze cursus 4 lessen. Aile kandidaten zijn geslaagd. Daamaast draaiden er 8 berbalingsgroepen. Voor elke groep verzorgde de bedrijfsarts 1 les. De overige 6 lessen (per groep) werden gegeven door dhr. Friedrichs en mw. v. Liesbout. De EHBO-lessen voor de HVO-ploegen werden verzorgd door dhr. Reedijk. De administratie van aile EHBO-lessen werd gedaan door de bedrijfsverpleegkundige en de organisatie was in banden van bet bureau Bedrijfsbulpverlening van de RBB EHBO-verrichtingen Aangezien de BGD op bet TUE-terrein gebuisvest is wordt zeer regelmatig gebruik gemaakt van onze EHBO faciliteiten. In 1994 werd 92 maal EHBO verricbt door de bedrijfsverpleegkundige of de bedrijfsarts. 10

14 2.6 OVERLEGSTRUCTUREN Naast de begeleiding van de verzuimende medewerkers neemt bet overleg met personen en groepen binnen en buiten de Universiteit een steeds belangrijker plaats in. In de gevallen, waarin overlegd wordt over individuele medewerkers stelt bet beroepsgebeim van de bedrijfsarts grenzen aan de boeveelheid informatie die verstrekt wordt Overleg binnen de organisatie Het Sociaal Medisch Team (SMT). In bet SMT vindt bespreking plaats van individuele en groepsgebonden problematiek. De frequentie van vergaderen lag op ongeveer 1 x per 6 weken met elke personeelsadviseur. 1 x per 12 weken werd vergaderd met personeelsadviseur en direkteur bebeer. Bij bet gekombineerde SMT van BTD en CTD waren beide direkteuren bij alle bijeenkomsten aanwezig. Naast bovengenoemde funktionarissen namen verder aan bet SMT deel: de bedrijfsarts, de bedrijfsmaatschappelijk werker en de bedrijfsverpleegkundige. Vaste bespreekpunten waren: medewerkers, die Ianger dan 1 maand verzuimden. ontwikkelingen in bet werkveld, zoals bijzondere personeelsmutaties of reorganisatieplannen. Incidentele bespreekpunten waren: frequent verzuimers problemen in de arbeidsomstandigbeden, die gesignaleerd waren op bet spreekuur van de bedrijfsarts of bij een werkplekbezoek van de bedrijfsverpleegkundige. In 1994 vond bet SMT -overleg 53 keer plaats Overleg met afzonderlijke funktionarissen. Met bet boofd Dienst Personele Zaken, mw. Vincent, vond frequent overleg plaats. Zij trad hierbij opals de vertegenwoordiger van de TUE als opdracbtgever. Met baar werden bet verloop van de dienstverlening op het terrein van de bedrijfsgezondheidszorg en de arbozorg besproken. In totaal is in keer overleg gevoerd met bet boofd Dienst Personele Zaken. Over ziekteverzuim in bet algemeen en over arbozorg is 3 x gesproken met de beer v. Bergen, lid van bet College van Bestuur en 2 x met de beer Roumen, secretaris van de Universiteit. 11

15 Arbo-overleg. Met het Bureau Veiligheid en Milieu en het Bedrijfsmaatschappelijk Werk werd afgesproken periodiek met elkaar te overleggen om elkaar op de hoogte te houden van de wederzijdse aktiviteiten en deze aktiviteiten zonodig op elkaar af te stemmen. Dit werd het arbo-overleg genoemd en werd in x gehouden Werkgroepen. De bedrijfsarts nam deel aan verschillende werkgroepen binnen de TUE. Zo werd deelgenomen aan de werkgroep ongevalsregistratie, de werkgroep ziekteverzuimbeleid en 1 maal aan de werkgroep integratie Arbozorg Overlegvergaderingen en commissies. De bedrijfsarts nam 7 x deel aan de vergaderingen van de Arbo- en Milieuzorg Commissie (AMZC). De bedrijfsverpleegkundige nam 6 x deel aan de LAMC(Lokale Arbo- en Milieu Coordinator)-vergaderingen Overleg buiten de organisatie Behandelende sector. V eelal naar aanleiding van het spreekuur, ten behoeve van het Sociaal Medisch Team-overleg of bet ABP-overleg, werd contact opgenomen met behandelend huisarts of specialist. Dit gebeurt zowel mondeling als schriftelijk; echter altijd na uitdrukkelijke toestemming van betrokkene AUBP. Met het ABP vindt om de 6 weken overleg plaats over: langdurig zieken die mogelijk in aanmerking komen voor een arbeidsongeschiktheidskeuring (keuring ex art ARAR) medewerkers, die Ianger dan 6 maanden ziek zijn, naar aanleiding van de 6e maands remtegratie-melding (zie ook Remtegratie/herplaatsing) algemene ontwikkelingen bij het ABP en in de wetgeving rond ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Overleg met het ABP heeft in keer plaatsgevonden. 12

16 Hoofden van arbodiensten van Universiteiten en Academische Ziekenhuizen. In 1994 werd, op initiatief van de de hoofden van de arbodiensten van de VU en de RUL, een platform opgericht voor aile hoofden van arbodiensten van universiteiten en academische ziekenhuizen in Nederland. In dit platform wordt overlegd over onder andere de struktuur van de arbozorg op de universiteiten, kontakten met het ABP, Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU) en de Vereniging van Academische Ziekenhuizen (V AZ). De bedrijfsarts nam in x deel aan bijeenkomsten van dit platform. 13

17 3. ZIEKTEVERZUIM 3.1. Verzuimpercentage. In tabel 2 worden de ziekteverzuimpercentages over de afgelopen drie jaar gegeven, uitgesplitst per beheerseenheid. I B. E. perc. '92 I aant. '92 perc. '93 aant. '93 perc. '94 aant.'94 B 3, , , BDK 3, , , BIBL 5, , ,96 54 BKE 2, , , BTD 11, , ,68 79 CTD 12, , , DBZ 8, , ,58 44 DFA 4, , ,32 49 DIZ 10, , ,61 43 DPZ 10, , ,90 40 E 4, , , IPO 2, , ,99 56 IVO 0, , , sse 15, , ,35 23 N 3, , , RC 5, , ,34 84 T 3, , , w 4, , , W&I 2, , , W&M 2, , , I~~ 4,30 I 3158 I 4,48 I 3308 I 3,37 I 3180 I Tabel 2. Verzuimpercentages per beheerseenheid. B.E. = Beheerseenheid. Perc. = gemiddeld verzuimpercentage voor betreffende jaar. Aant. = aantal personeelsleden dat op 31 december van dat jaar in dienst was 14

18 Begin 1995 werd een nieuw registratiesysteem in gebruik genomen. Dit systeem berekent de verzuimcijfers volgens de methode die aangegeven is door de minister voor alle universiteiten in Nederland. De hier gepubliceerde verzuimcijfers zijn gegenereerd door het nieuwe systeem Bespreking. De registratie toont een lichte stijging van het verzuimpercentage van de totale TUE van 1992 naar 1993 maar een forse daling in De beheerseenheden die beide jaren een dalende tendens van het ziekteverzuimpercentage te zien gaven waren: Bibliotheek, CTD, DIZ, SSC en Werktuigbouw. Mogelijke verklaringen voor de opmerkelijke daling van het verzuimpercentage zijn: algemene dalende tendens van het ziekteverzuim in heel Nederland door de veranderde wetgeving en de belangstelling voor ziekteverzuim in de media, de gemtensiveerde begeleiding van de verzuimende medewerkers, met name de langdurig zieken. het algemeen bekende verschijnsel dat bij de aankondiging van bezuinigingen het ziekteverzuim terugloopt Ziekte en werk. Aangezien het bij de bedrijfsgezondheidszorg niet alleen maar gaat om het genezingsproces van zieke medewerkers te ondersteunen maar ook om te voork6men dat medewerkers ziek worden is het van belang te weten welke ziektes of aandoeningen veel voorkomen op de TUE en wat de invloed van het werk daarop is. In Tabel 3 (volgende bladzijde) is een overzicht gegeven van 116 ziektegevallen die in de loop van 1994 in overleg met de bedrijfsarts afgesloten zijn. Dit wil zeggen dat de betreffende medewerkers minstens 1x op het spreekuur van de bedrijfsarts geweest zijn en dat deze aan het eind van hun ziekteperiode door de bedrijfsarts arbeidsgeschikt zijn verklaard. Van deze ziektes is geregistreerd: de diagnose, onderverdeeld in de groepen: infekties, tumoren, psychisch, neurologisch, hart en bloedvaten, luchtwegen, maag/darm, nierenlurinewegen, bewegingsapparaat (exclusief de rug), rug, overige en ongevallen. de relatie met het werk, onderverdeeld in de groepen: * geen (relatie met arbeidsomstandigheden), * kwaliteit van het werk (veiligheid, meubilair, e.d.) * kwantiteit van het werk (overbelasting, onderbelasting e.d.) * werkomgeving (klimaat, geluid, e.d.) * organisatie van het werk (ontslag, verandering van werk e.d.) * werkrelaties (met chef, collega's, ondergeschikten) 15

19 Diagnose geen kwa- kwan- omge- organi- werk- totaal liteit titeit ving satie relaties infekties 6 6 tum oren 4 4 psychiscb neurologiscb bart!bloedvaten lucbtwegen spijsvertering nierenlurinewegen 5 5 bewegingsapparaat rug overige ongevallen I Totaal II 67 I 6 I 13 I 3 I 8 I 16 I 116 I Tabel 3. Relatie tussen ziekte en arbeidsomstandigbeden Bespreking. Van de 116 geregistreerde ziektes bleken er 49 in meer of mindere mate door bet werk veroorzaakt te zijn. De psychiscbe ziektes vormden hierbij de grootste groep (35). Hiervan werden er 26 in meer of mindere mate veroorzaakt door bet werk. De werkgebonden oorzaken waren met name problemen in: de werkrelaties (llx), dus problemen met de leidinggevende, met de collega's of met ondergeschikten; kwantiteit van bet werk (lox), dus overbelasting of onderbelasting door bet werk. Hierbij waren ook begrepen de medewerkers, die uitvielen door een inefficiente werkmethode, terwijl ze een normaal werkpakket badden. Om uitval door deze werkgebonden oorzaken tegen te gaan is bet van belang dat problemen in de werkrelaties of overbelasting van medewerkers in een vroeg stadium gesignaleerd worden. Hiertoe zal gestimuleerd moeten worden dat leidinggevenden regelmatig ( onbedreigende) evaluatiegesprekken of funktioneringsgesprekken voeren met hun medewerkers. Daarnaast is bet van belang dat naar aanleiding van de gesignaleerde problematiek stappen ondernomen worden. Bij ernstige problematiek is bet zinvol dat de personeeldsadviseur, bedrijfsmaatscbappelijk werker of bedrijfsarts er in een vroeg stadium bij betrokken worden. 16

20 Aangezien bet voork6men van psychische klachten door werkgebonden oorzaken grotendeels op bet terrein van bet personeelsmanagement ligt zullen deze uitkomsten besproken worden op bet overleg met bet hoofd DPZ. Een wat minder groot aandeel hadden de ziektes van de rug (13). Hiervan werden er 7 in meer of mindere mate veroorzaakt door bet werk. De kwaliteit van bet werk (o.a. meublair) werd bier 3 maal en de organisatie van bet werk werd bier 2 maal als oorzakelijke factor aangegeven. Voor bet voork6men van (langdurige) uitval door rugklachten dient dus aandacht gegeven te worden aan verbetering van bet meubilair, zoals kantoorstoelen, beeldschermen en werktafels. Van de ongevallen kan nog vermeld worden dat er 4 ziektegevallen geweest zijn waarbij bet ongeval niet met bet werk te maken had (bijvoorbeeld een verkeersongeval buiten werktijd). Een verzuimgeval werd veroorzaakt door een ongeval op bet werk. Dit is gemeld bij bet Bureau Veiligheid en Milieu. 17

21 4. AANDACHTSPUNTEN VOOR Algemeen Op 1 januari 1994 werd de nieuwe Arbowet van kracht. In deze wet is de verantwoordelijkheid voor het arbobeleid en het ziekteverzuimbeleid volledig bij de werkgever gelegd. De bedrijfsgezondheidsdienst (in de arbowet arbodienst genoemd) za1 de werkgever hierbij ondersteunen en adviseren. De wetgever stelt aan de bedrijfsgezondheidsdienst/arbodienst wei scherpe kwaliteitseisen om de ondersteuning en advisering adequaat uit te kunnen voeren. Uitgaande van de eisen van de nieuwe arbowet zal hier aangegeven worden hoe de bedrijfsgezondheidsdienst het arbobeleid van de TUE kan ondersteunen. De eisen van de nieuwe arbowet zijn: 1. Bijstand door een gecertificeerde arbodienst. 2. Risico-inventarisatie en -evaluatie. 3. Periodiek Arbeids-Gezondheidskundig Onderzoek (PAGO). 4. Adequate bedrijfshulpverlening. 5. Het voeren van een ziekteverzuimbeleid Bijstand door een gecertificeerde arbodienst. Vanaf 1 januari 1998 moet de TUE zich bij het voeren van haar arbobeleid Iaten ondersteunen door een gecertificeerde arbodienst. Hiervoor worden in de wet 3 mogelijkheden genoemd, namelijk: 1. aile arbozorg inkopen bij een exteme gecertificeerde arbodienst, 2. zelf een gecertificeerde arbodienst opzetten, 3. met eigen deskundigen een gecertificeerde arbodienst opzetten en de ontbrekende deskundigen inhuren bij een gecertificeerde exteme dienst ( een samenwerkingsverband) De arbodienst RBB zal eind 1995 gecertificeerd zijn. Daarnaast zal in 1995 duidelijk worden hoe de toekomstige arbozorg van de TUE gestruktureerd gaat worden. De bedrijfsgezondheidsdienst van de TUE zal de universiteit hierover gaame adviseren en informeren Risico-inventarisatie en -evaluatie. Vanaf 1 januari 1994 moet de TUE beschikken over een inventarisatie en evaluatie van alle risico's met betrekking tot de gezondheid van de medewerkers van de hele instelling. Vanaf 1 januari 1998 moet deze risico-inventarisatie en -evaluatie goedgekeurd zijn door de boven beschreven gecertificeerde arbodienst. Door de bedrijfsverpleegkundige van de bedrijfsgezondheidsdienst zullen in 1995 in het kader van het periodiek bedrijfsgezondheidskundig onderzoek bij de faculteit Scheikundige Technologic twee risico-inventarisatie en -evaluaties gemaakt worden. Daamaast bestaat de mogelijkheid om eigen 18

22 medewerkers (LAMC'en of direkt leidinggevenden) een risico-inventarisatie en -evaluatie te Iaten maken. Deze moet dan achteraf goedgekeurd worden door de gecertificeerde arbodienst. Ook is bet mogelijk zowel eigen medewerkers als de bedrijfsverpleegkundige van de bedrijfsgezondheidsdienst een risico-inventarisatie en -evaluatie te Iaten maken. De bedrijfsgezondheidsdienst zal in 1995 een voorstel doen voor bet verrichten van risico-inventarisatie en -evaluaties op de gehele TUE Periodiek Arbeids-Gezondheidskundig Onderzoek (PAGO). Met de uitkomsten van de risico-inventarisatie en -evaluatie wordt bepaald welke groepen medewerkers risico's voor hun gezondheid lopen in hun werk. Het gaat bier niet aileen om bijvoorbeeld medewerkers die in lawaai werken en daardoor risico lopen op gehoorbeschadiging maar ook beeldschermwerkers die oogklachten zouden kunnen krijgen. Deze medewerkers hebben recht op een periodiek arbeids-gezondheidskundig onderzoek (PAGO). Verschillende groepen medewerkers worden reeds periodiek gekeurd (zie Gericht periodiek onderzoek). Bij bet bet periodiek bedrijfsgezondheidskundig onderzoek (PBGO, zie biz. 7) worden zelfs alle medewerkers medisch onderzocht in verband met hun werk. De bedrijfsgezondheidsdienst zal in 1995 bet reeds uitgevoerde PBGO evalueren en op basis daarvan een voorstel doen voor een PBGO op de gehele universiteit. Hiermee zal dan ruimschoots voldaan worden aan de eis van de arbowet omtrent bet PAGO Bedrijfshulpverlening. Hiermee worden bedoeld zowel de hulpverleningsorganisatie (HVO) als de EHBO-organisatie. De TUE heeft ervoor gekozen om deze organisaties in elkaar te schuiven. De arbowet vereist dat deze nieuwe hulpverleningsorganisatie afgestemd is op de gevaren die zich op de onderscheiden werkplekken kunnen voordoen. De bedrijfsverpleegkundige neemt momenteel deel aan een werkgroep die deze integratie zal voorbereiden Het voeren van een ziekteverzuimbeleid. Ziekteverzuimbeleid zal volgens de arbowet in ieder geval moeten bestaan uit: registratie en evaluatie van bet ziekteverzuim. begeleiding van de verzuimende medewerkers door een bedrijfsarts. Een belangrijk deel van bet ziekteverzuimbeleid wordt reeds uitgevoerd, zoals de analyse van bet ziekteverzuim in bet sociaal medisch team en de begeleiding van de verzuimende medewerkers door de bedrijfsgezondheidsdienst. Het registratiesysteem voor bet ziekteverzuim zal in overleg met de DPZ verder verbeterd worden. Er wordt naar gestreefd dat met bet nieuwe registratiesysteem gemakkelijk leesbare overzicbten gemaakt worden, waarmee een de analyse van bet ziekteverzuim verder verbeterd kan worden. De bedrijfsarts 19

23 zal, samen met bet bedrijfsmaatschappelijk werk, de ontwikkeling van bet nieuwe systeem nauwgezet volgen en zonodig hierbij adviezen geven. Een volgende stap in bet opzetten van een ziekteverzuimbeleid is bet betrekken van de direkt leidinggevende bij de begeleiding van de verzuimer. Momenteel wordt in voorkomende gevallen reeds kontakt opgenomen met de leidinggevende of neemt de leidinggevende kontakt op met de bedrijfsgezondheidsdienst. Desgewenst kan de bedrijfsgezondheidsdienst kursussen verzorgen voor leidinggevenden om hen te trainen in.bet begeleiden van verzuimende medewerkers. 20