Verslag uitvoering Vernieuwde Toeristische Agenda

Transcriptie

1 Bijlage 1 Verslag uitvoering Vernieuwde Toeristische Agenda Uitvoering van de 12 actiepunten uit de Vernieuwde Toeristische Agenda (VTA) Ter ondersteuning van de doelstelling om groei van het inkomend reisverkeer naar ons land te bewerkstelligen, zijn in de VTA 12 actiepunten geformuleerd. In het navolgende een verslag van de uitvoering van deze actiepunten. Het verslag eindigt met een aantal initiatieven die ik het afgelopen jaar nam voor de toeristisch-recreatieve sector die samenhangen met de loketfunctie die het ministerie vervult voor ondernemers in deze sector. actie 1 De staatssecretaris van Economische Zaken zal in 2003 een onderzoek laten starten naar de ontwikkelingen in het beleid in de ons concurrerende landen. Dit heeft als doel te leren van andere landen en indien nodig buitenlandse inspanningen te matchen. In de aanloop tot het verstrekken van een opdracht voor een vergelijkend onderzoek naar ontwikkelingen in het beleid van de ons concurrerende landen, bleek dat Denemarken en het Verenigd Koninkrijk recent vergelijkingsstudies hebben verricht naar beleidsinspanningen van de Noordwest-Europese landen. De nodige gegevens zijn hiermee op tafel gekomen. Uit deze gegevens komt het beeld naar voren dat ons land het toeristische bedrijfsleven een voldoende adequaat level playing field biedt ten opzichte van de ons concurrerende landen. Uit het Deense onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat de overheidsinvesteringen in promotie per inkomende toerist in Nederland op het niveau van Duitsland, Denemarken en Zweden liggen, en hoger zijn dan bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk en Oostenrijk. Uit gesprekken hierover met de counterparts van Denemarken en het Verenigd Koninkrijk blijkt echter dat beide landen op basis van deze onderzoeken geen harde conclusies aangaande het level playing field durven te trekken. Daarvoor zijn de beschikbare gegevens niet goed genoeg vergelijkbaar te maken. Zo zijn bijvoorbeeld de statistieken in de onderzochte landen niet steeds op eenzelfde manier gebruikt, en zijn zowel de positie als de bijdragen van decentrale overheden (Duitse länder) zeer verschillend van aard. Daarbij komt nog dat de rol en focus van de nationale toerismeorganisaties van land tot land verschilt. Een suggestie van de kant van het ministerie van Economische Zaken om structureel de beleidsinspanningen van Denemarken, het Verenigd Koninkrijk, België, Duitsland en Nederland naast elkaar te leggen, is in informele ambtelijk contacten dan ook om bovenstaande reden door het Verenigd Koninkrijk en Denemarken afgewezen. Omdat de verwachting is dat een eigen vergelijkingsstudie weinig zal kunnen toevoegen aan de Deense en Britse studies, zal ik daar vooralsnog niet toe overgaan. 1

2 Ik zal de stand van zaken van dit actiepunt bespreken met het georganiseerde bedrijfsleven en dan een conclusie trekken aangaande de uitvoering van dit actiepunt. actie 2 De staatssecretaris van Economische Zaken zal het initiatief nemen tot de opzet van een toeristische benchmark teneinde de stedelijk-culturele omgeving in ons land te vergelijken met de omringende bestemmingen in Noordwest Europa. Daarin zal ook nadrukkelijk worden gekeken naar de organisatiestructuur en promotie-inspanningen die daar gelden. Ook de beschreven positie van Amsterdam zal daarin een hoofdrol spelen. Verder wordt onderzocht wat de invloed is van nieuwe vormen van vervoer, zoals het HSL netwerk en de goedkope vliegreizen. Met behulp van onder meer deze toeristische benchmark zal met een aantal steden uit het Grote Steden Beleid specifiek worden gekeken welke maatregelen genomen kunnen worden om het toerisme in die steden te stimuleren. Er bestaat een internationale stedenbenchmark, de European Cities Tourism (ECT), waaraan zo n 80 Europese steden deelnemen, waaronder Amsterdam en Rotterdam. Het ministerie van Economische Zaken is in gesprek met Utrecht en Den Haag over hun eventuele deelname. Vervolgens kunnen wellicht ook andere steden die zich richten op inkomend toerisme gestimuleerd worden tot deelname aan de ECT. Aansluiten bij dit bestaande initiatief heeft mijn voorkeur boven het starten van een eigen, eenmalige benchmark. Toerisme krijgt een stevige plek in de convenanten met de 30 steden in het kader van het Grotestedenbeleid. In totaal gaan 19 van de 30 steden GSB-middelen gebruiken voor toerisme. Aan 8 van deze steden heb ik voorgesteld een afspraak te maken over het stimuleren van inkomend toerisme. Die steden zijn: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Maastricht, Den Bosch, Haarlem en Leiden. Al deze steden hebben hierop (mede) vanuit het belang van het stimuleren van inkomend toerisme ambities geformuleerd aangaande promotie, evenementenprogrammering of toeristische productontwikkeling. Ik ben hier tevreden over. Eind februari zal ik de convenanten voor het grote stedenbeleid ondertekenen. De convenanten hebben een looptijd van actie 3 De staatssecretaris van Economische Zaken zal in eerste instantie samen met de betreffende gemeenten, het ministerie van OCenW en met de culturele en toeristische instellingen het initiatief nemen voor de opzet van een meerjarige evenementenprogrammering. Daarbij wordt uitgegaan van één groot evenement per twee 2

3 jaar. Deze aanpak zal voor het eerst op het voorziene Rembrandt-jaar 2006 van toepassing zijn. De voorbereidingen hiervoor zijn reeds in volle gang. In 2006 is het 400 jaar geleden dat Rembrandt is geboren. We benutten deze unieke kans voor ons land om in het buitenland de classics van het Nederlandse toeristische aanbod op bijzondere wijze in het buitenland onder de aandacht te brengen en hiermee volgend jaar een substantieel aantal buitenlanders te trekken. Promotie is niet genoeg, er is een krachtig extra programma voor nodig met internationale uitstraling. De Stichting Rembrandt 400, onder voorzitterschap van de heer J.M. Hessels, waarin NBTC, Rijksmuseum, Rembrandthuis, de gemeente Leiden zitting hebben, heb ik opdracht verleend om de coördinatie van Rembrandt 2006 op zich te nemen. Van het NBTC ontvang ik dit voorjaar voorstellen voor het nationale evenemententhema voor Afstemming hierover met het bedrijfsleven en steden is op dit moment in volle gang. actie 4 De staatssecretaris van Economische Zaken zal het initiatief nemen om als voorbeeldproject samen met één van de badplaatsen uit te zoeken hoe de noodzakelijke kwaliteitsslag kan worden gemaakt. Elementen daarin zijn een duidelijke identiteit, op het profiel afgestemde inrichting van openbare ruimte, voorzieningen en accommodaties, bereikbaarheid en infrastructuur. Gelet op randvoorwaarden als kustverdediging en natuurbehoud die de (fysieke) ruimte beperken, zal een procesmatige aanpak worden gekozen met meerdere participanten van Rijk, provincie, gemeente en bedrijfsleven. Dit proces dient tevens om een handboek op te stellen dat voor andere badplaatsen als leidraad dienst kan doen. Op 23 november jl. heb ik de afspraken over de kaders waarbinnen de 4 pilotprojecten plaatsvinden met de betrokken gemeenten en provincies ondertekend. De keuze voor deze vier plaatsen is ingegeven door de identiteit van de badplaats, de kustveiligheidssituatie ter plekke en door het lokaal draagvlak voor de pilot. Het gaat om de volgende vier badplaatsen en de daarbij behorende identiteiten: 1) Cadzand (verdere realisatie gezinsvriendelijke badplaats) 2) Noordwijk (impuls voor profiel congresbadplaats) 3) Zandvoort (herontwikkeling vanuit perspectief wellness badplaats) 4) Ameland (identificeren van een onderscheidende identiteit en een daarop gebaseerde marketingvisie) Het ministerie van Economische Zaken heeft voor de pilots jaarlijks beschikbaar in de periode Gemeenten en provincies leggen samen nog eens datzelfde bedrag bij. Eind 2004 heb ik de eerste plannen van aanpak ter versterking van 3

4 de identiteit van de betrokken badplaatsen goedgekeurd en de subsidiebedragen gecommitteerd. actie 5 Tezamen met NBTC en de Vereniging van Nederlandse Congres- en Vergaderbelangen (VNC) zal de staatssecretaris van Economische Zaken analyseren hoe de positie van Nederland verbeterd kan worden. Elementen daarin zijn de internationale ontwikkeling in accommodaties en de overheidsbemoeienis daarbij, de ontwikkeling in aantal en soorten congressen, beurzen en tentoonstellingen en de belangrijkste randvoorwaarden die meespelen in de beslissing over de bestemming. Deze analyse moet leiden tot een plan van aanpak om met gerichte inzet van kennis en middelen het zakelijk reisverkeer een hogere bijdrage te laten leveren aan de beleidsopgave. Daarbij wordt onder meer ten doel gesteld om Nederland in 2010 naar een plaats bij de eerste zes op de internationale ranglijst van congresbestemmingen te laten stijgen. In het nieuwe prestatiecontract dat ik heb gesloten met het NBTC (zie actiepunt 12), is opgenomen dat ons marktaandeel in Noordwest-Europa, wat betreft de internationale congressen eind 2009 gestegen moet zijn naar 18%. Bij nader inzien bleek dit een relevantere variabele dan de ranglijstpositie die in de VTA is opgenomen. Het behalen van deze prestatie is gesteld op 2009, omdat investeringen in de komst van internationale congressen naar Nederland in de regel pas over enkele jaren resultaten opleveren. Het is dus zaak dat het NBTC hard investeert in de congresmarkt maar afrekenbare output levert dit in 2006 nog niet op. De aanpak voor de internationale congresmarkt, waar door het NBTC in 2004 hard aan is gewerkt samen met het bedrijfsleven, zal binnenkort ter goedkeuring aan mij worden voorgelegd. actie 6 De staatssecretaris van Economische Zaken zal het initiatief nemen tot het laten opzetten van een toeristisch monitoringsysteem. Een dergelijk systeem zal een continu en actueel beeld moeten leveren van de ontwikkelingen in het reisverkeer. Het dient kerncijfers aan te leveren die beleidsontwikkeling, meetbaarheid en bijsturing van de geleverde inspanningen mogelijk maken. Het systeem dient eenduidig, eenvoudig hanteerbaar en flexibel te zijn en aan de behoefte te voldoen. Ik heb me in het afgelopen jaar ingespannen om de productie van basisstatistieken voor toeristische monitoring, waaronder de Nederlandse bijdrage aan de Europese tourist satelite accounts, beschikbaar te houden. Daarnaast heb ik het NBTC een subsidie gegeven voor het verrichten van het onderzoek Statistiek Inkomend Toerisme, dat een schat aan ontwikkelingsgegevens oplevert over ontwikkelingen in het toeristisch bezoek van buitenlanders aan Nederland. Mijn 4

5 voornemen is ook om te faciliteren dat dit onderzoek niet eens per vijf jaar, maar eens per drie jaar wordt uitgevoerd. Ik heb tenslotte mijn voorlopige conclusies over het toeristisch monitoringsysteem op een rij, met name ten aanzien van mijn rol in verbetering van de ontsluiting van de statistische gegevens voor overheden en bedrijfsleven. Binnenkort volgt hierover een overleg met het georganiseerde bedrijfsleven. actie 7 De staatssecretaris van Economische Zaken zal onderzoek uit laten voeren naar de betekenis van het seniorensegment. Kern hiervan zullen zijn de socio-demografische en inkomensontwikkeling, behoeften, voorkeuren en besluitvormingsprocessen op vakantiegebied. Het onderzoek zal zich richten op senioren in zowel het buitenland als in Nederland. Meer in algemene zin wordt in dit onderzoek ook gekeken naar de mogelijkheden van substitutie van buitenlandse voor binnenlandse vakanties. De binnen- en buitenlandse senioren vormen een interessante groeimarkt voor de toeristische sector. Willen ondernemers hun kansen pakken, dan is innovatie op bijvoorbeeld het gebied van toeristische aanbod gekoppeld aan zorg en wellness - voorzieningen nodig. Er is hier in binnen- en buitenland al veel onderzoek over verricht. Ook zijn er veel goede voorbeelden van hoe op deze markt in te spelen. De ontsluiting van al deze informatie is naar mijn mening niet optimaal. Daar wil ik dan ook samen met de sector dit jaar aan gaan werken. Hierover ben ik met het georganiseerde bedrijfsleven in gesprek. actie 8 De staatssecretaris van Economische Zaken zal tezamen met NBTC en de VVV s bekijken op welke wijze de tekortkomingen in de huidige informatie-infrastructuur opgelost kunnen worden. De vraag naar digitale toeristische informatievoorziening en dienstverlening neemt zeer snel toe. Ik heb begin vorig jaar VVV Nederland gevraagd om met een plan van stimuleringsaanpak voor vernieuwing van de toeristische informatiekolom te komen. Het heeft niet geleid tot een invulling van dit actiepunt, omdat een strategische visie op de snelle ontwikkeling in het gebruik van internet bij VVV Nederland vooralsnog ontbreekt, alsmede een gedetailleerd zicht op ontwikkelingen in de uitvoeringspraktijk. Dit voorjaar moet een strategische visie op ontwikkelingen in de informatiekolom, waaronder de snelle opmars van het internetgebruik, gereed zijn. Ik neem hierin het voortouw in samenspraak met onder meer de provincies (IPO), VVV Nederland, de ANWB en het NBTC. 5

6 Op basis van de strategische visie formuleer ik dit voorjaar tevens mijn eventuele stimuleringsrol ten aanzien van (digitale) toeristische informatievoorziening. actie 9 De staatssecretaris van Economische Zaken zal de gegevens uit het Feitenonderzoek Toeristenbelasting inbrengen bij het te formuleren kabinetsstandpunt over de toeristenbelasting. Dan zal ook moeten blijken of een nadere verdieping van de relatie opbrengsten-uitgaven noodzakelijk én mogelijk is. In het komende Continu Vakantie Onderzoek (CVO) wordt aandacht besteed aan de relatie tussen belastingheffing en bestemmingskeuze. Minister Remkes heeft, mede namens de minister van Financiën en mijzelf, de Kamer op 7 december 2004 op de hoogte gesteld van het kabinetsstandpunt betreffende de toeristenbelasting 1. Hoofdlijn van de brief is dat de heffing niet wordt gewijzigd. Wel worden er verschillende initiatieven genomen door het Rijk ter bevordering van transparantie van het lokale belastinggebied. In dat verband neem ik het initiatief tot het ontwikkelen van een Handreiking Toeristenbelasting. Met deze handreiking kan de gemeente inzicht bieden in haar toeristisch beleid, waaronder de toeristenbelasting en de uitgaven voor toerisme in hun gemeente. actie 10 De staatssecretaris zal de synergie tussen de beleidsterreinen toerisme, handels- en exportbevordering en buitenlandse investeringen vergroten, onder meer door het beter benutten van de handelsmissies om Nederland te promoten als toeristische bestemming. Onderdeel daarvan zal ook zijn het verbeteren van de exportmogelijkheden van het aan toerisme gerelateerde bedrijfsleven. Bij verschillende van mijn handelsmissies in 2004 heb ik gezocht naar mogelijkheden om toeristische promotie voor ons land in het programma op te nemen. In de praktijk is gebleken dat deze twee zaken zich moeilijk laten combineren. Echter de geslaagde missie naar China wekt vertrouwen voor de verdere implementatie van dergelijke gezamenlijke initiatieven. De verschillende kansen die zich voordoen om ons land in het buitenland te promoten, kunnen naar mijn overtuiging nog beter worden benut. Ik heb daarom een werkgroep Holland Branding ingesteld die het gewenste imago van Nederland in het buitenland gaat formuleren. De werkgroep moet dit voorjaar klaar zijn met de vier concrete opdrachten die ik de werkgroep heb meegegeven. Deze zijn: formuleer een gewenst imago van Nederland, stroomlijn de verschillende beelden over de Nederlandse economie, adviseer 1 Kamerstukken II , 26419, nr. 20 6

7 over een brede aanpak van de imagovorming van Nederland en stel een plan van aanpak op. De werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van mijn ministerie (EVD), andere departementen, het NBTC en van het bedrijfsleven. actie 11 De staatssecretaris van Economische Zaken zal samen met de brancheorganisaties bekijken op welke wijze via betere communicatie en informatieverstrekking, bijvoorbeeld via een brochure, de bekendheid van het instrumentarium voor ondernemers kan worden verbeterd. Er is een eerste opzet voor een brochure instrumentarium ondernemers met het georganiseerde bedrijfsleven besproken. Men gaf aan de voorkeur te geven aan een digitale informatievoorziening voor ondernemers. Subsidieshop.nl is de site waarop subsidieregelingen voor ondernemers vermeld staan. Niet alleen van het ministerie van Economische Zaken, maar van de hele rijksoverheid. Samen met vertegenwoordigers van de sector zal worden nagegaan hoe de toegankelijkheid en de gebruikswaarde van deze site voor ondernemers uit de sector vergroot kan worden. actie 12 De staatssecretaris zal met NBTC een nieuw prestatiecontract afsluiten. Daarin zullen afspraken worden gemaakt over de doelstelling en de uit te voeren activiteiten van NBTC De in deze agenda geformuleerde prioriteitstelling zal hierin tot uitdrukking komen. Om de beleidsinzet beter te kunnen volgen zal in overleg met NBTC een nieuwe prestatieindicator worden ontwikkeld. Bij de ontwikkeling daarvan zal ook gebruik gemaakt worden van de resultaten van een te houden vergelijkend onderzoek onder een aantal relevante buitenlandse bureaus voor toerisme. Die studie zal zich richten op aspecten als beleid, organisatievorm en efficiency, marketing en (co)financiering. Ik heb in juli 2004 het nieuwe contract ondertekend met het NBTC 2. De prestatienorm in de subsidierelatie betreft het aantal inkomende toeristische en zakelijke bezoekers (aankomsten). Daarbij wordt ons land vergeleken met de ons concurrerende landen, te weten België, Denemarken, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De prestatienorm is jaarlijks 1% groei boven de gemiddelde groei van de voorgenoemde concurrenten. Het marktaandeel stijgt dan van 13,7 % in 2003 naar 14,0% in Kamerstukken II , 26419, nr In het prestatiecontract was de verwachting dat marktaandeel van ons land over 2003 zou uitkomen op 14,0%. Die verwachting is op basis van de definitieve cijfers in augustus jongstleden bijgesteld naar 13,7%. 7

8 Onderstaande tabel geeft aan de ontwikkeling van het Nederlands marktaandeel inkomend toerisme ten opzichte van de ons concurrerende landen. Cijfers over 2004 komen in augustus dit jaar beschikbaar. Marktaandelen in Noord- West Europa België 9,3% 9,5% 9,4% 10,0% 10,1% 10,0% Denemarken 16,2% 14,9% 14,5% 14,9% 14,5% 14,6% Duitsland 24,8% 25,7% 27,7% 27,8% 27,1% 27,5% Nederland 14,0% 14,8% 14,6% 14,8% 14,5% 13,7% UK 35,7% 35,1% 33,8% 32,6% 33,7% 34,1% Het contract dat ik met het NBTC heb gesloten, is gebaseerd op sturing op output. Dit houdt in dat NBTC binnen de subsidieverplichtingen maximale speelruimte krijgt voor het bepalen en implementeren van zijn marktstrategie. Het NBTC is daar druk mee aan de slag, en heeft een aantal nieuwe initiatieven ontwikkeld. Zo is dit najaar met verschillende partners een grote Holland-campagne georganiseerd in het Verenigd Koninkrijk. De campagne is vooral gericht op het stimuleren van het stedentoerisme en zal doorlopen in Voor 2005 staat een grote campagne gericht op de Duitse markt gepland, vooral gericht op het stimuleren van het kustbezoek, alsmede een internationale business-tobusinesscampagne ter stimulering van internationale zakelijke bijeenkomsten in Nederland. Loketfunctie knelpunten toeristisch-recreatief ondernemerschap De communicatie met de sector is zowel ambtelijk als bestuurlijk geïntensiveerd en verbeterd. Er is in het afgelopen jaar invulling gegeven aan de aankondiging in de VTA om een loketfunctie te willen zijn voor knelpunten vanuit de sector. Het loket heeft het afgelopen jaar bewezen een effectief instrument te zijn en de reacties vanuit de sector hierop zijn dan ook positief. Ik ben voornemens de loketfunctie in 2005 nog meer dan het afgelopen jaar aandacht te geven en te benutten. Regelgeving Het toeristisch-recreatief bedrijfsleven ondervindt net als veel andere sectoren hinder van knelpunten in het ondernemersklimaat. Bij het door mij ingestelde meldpunt tegenstrijdige regelgeving waren betrekkelijk veel meldingen afkomstig uit deze sector. Van de 800 meldingen die het meldpunt vorig jaar kreeg, waren er per 1 januari jongstleden nog slechts 8 over. Per brief van 17 januari 2005 heb ik u op de hoogte 8

9 gebracht van de laatste stand van zaken rond de kabinetsplannen aanpak tegenstrijdige regelgeving/administratieve lasten 4. Ruimte voor toeristisch-recreatief ondernemerschap In de Nota Ruimte en de Agenda Vitaal Platteland, wordt aan de provincies en gemeenten een belangrijke rol gegeven voor een voldoende en tijdige beschikbaarheid van ruimte voor wonen en werken en de daarbij behorende voorzieningen waaronder op het gebied van de recreatie. Het is met name op dit thema, ruimte voor ondernemers in de toeristisch-recreatieve sector, dat er raakvlakken bestaan tussen toerisme en recreatie. Mede om deze reden hebben mijn collega Veerman en ikzelf besloten om onze gezamenlijke coördinatie- en interventietaak te verstevigen 5.Dit resulteerde bijvoorbeeld in het voeren van gezamenlijke overleggen (EZ en LNV) met organisaties op het gebied van toerisme en recreatie, en met het IPO (Interprovinciaal Overleg). In zo n gezamenlijk overleg met het IPO, heeft het IPO aangegeven dat de provincies een aantal pilots willen starten, onder meer om ervaring op te doen met hun nieuwe rol als regisseur. Behalve de provincies zijn LNV en EZ en ook het recreatieve bedrijfsleven betrokken bij deze pilots. De pilots spitsen zich toe op de mogelijkheden voor ontwikkelingsruimte van verblijfsrecreatieruimte in gebieden met nationale en internationale natuurwaarden. Collega Veerman heeft financiële ondersteuning toegezegd voor de landelijke ontsluiting en verspreiding van de kennis die wordt opgedaan met het uitvoeren van deze pilots. Het IPO werkt de verschillende voorstellen thans uit, waarna ze binnenkort aan ons worden voorgelegd. Procedures visaverlening Chinese toeristen vereenvoudigd Vanaf 1 september 2004 heeft Europa van China de Approved Destination Status (ADS) gekregen. Hierdoor is het voor Chinezen toegestaan om Europa als toerist te bezoeken. Tegelijkertijd is er een belangrijke vereenvoudiging, en daardoor versnelling van de behandeling van aanvragen door Chinezen om ons land te bezoeken bereikt. De aanvraag voor ons land duurt daardoor even lang als de aanvraag voor de ons omliggende landen. De ADS-status gecombineerd met de procedurevereenvoudiging, en niet te vergeten de welvaartsgroei die China doormaakt, maken dat het aantal Chinese bezoekers naar ons land de komende jaren sterk zal toenemen. 4 Kamerstukken II , 29515, nr Zie ook Kamerstukken II , , nr. 19 (paragraaf 2.7) 9