jaarverslag 2014 klinisch laboratorium máxima medisch centrum

Transcriptie

1 jaarverslag 2014 klinisch laboratorium máxima medisch centrum

2

3 Verbouwing voltooid in 2014 Postbus MB Veldhoven Postbus PD Eindhoven Telefoon: Lid van de STZ Laboratoria Klinische Chemie Geaccrediteerd door CCKL

4

5 Inhoudsopgave pagina Voorwoord...7 deel 1 - Organisatie Leiderschap, managementteam Organogram Máxima Medisch Centrum Organogram Klinisch Laboratorium MMC Managementteam Leidinggevenden en staf Functies klinisch chemici Overlegvormen Beleid en strategie Missie en visie Strategische beleidspunten Doelstellingen reorganisatie Medewerkers Algemeen personeelsbeleid Jaargesprekken Formatieplaatsen Leeftijdopbouw en dienstjaren Ziekteverzuim Scholing medewerkers Middelen Aanschaf en implementatie nieuwe apparatuur Verbouwing en renovatie Processen en professie Kwaliteit, Arbo en Milieu Logistiek Geautomatiseerde technieken Speciële chemie Speciële hematologie Externe kwaliteitsbewaking...26 deel 2 - Resultaten Waardering door klanten Aanvragers Patiënttevredenheidsonderzoek Doorlooptijden Wachttijdenregistratie Waardering door medewerkers Sociale en andere activiteiten Waardering door de maatschappij Opleidingen Stagiaires Onderzoeksprojecten Productie en financiën Financiële gegevens Productie...35 Bijlagen...37 Bijlage 1. Personeel...38 Bijlage 2. Scholing...39 B2.1 Bijgewoonde symposia en trainingen...39 B2.2 Interne bijscholing...40 Bijlage 3. Overzicht ondersteunde klinische trials...42 Bijlage 4. Stagiaires...44 Bijlage 5. Wetenschappelijke activiteiten...45 B5.1 Lidmaatschap wetenschappelijke verenigingen...45 B5.2 Publicaties, voordrachten en posters...45 B5.3 Bezoek congressen en symposia

6 Bijlage 6. Productie...48 B6.1 Aantal uitgevoerde onderzoeken per NZA-klasse...48 B6.2 Aantal uitgevoerde onderzoeken per specialisme...49 B6.3 Aantal uitgevoerde onderzoeken per analyse...50 Bijlage 7. KAM zorg...55 B7.1 Kwaliteitszorg...55 B7.2 ARBO- en milieuzorg...55 B7.3 (Bijna) Incident meldingen...56 B7.4 Externe kwaliteitsbewaking...59 Bijlage 8. Bloedtransfusie

7 Voorwoord In 2013 zijn twee nota s verschenen waarin de nieuwe structuur van MMC beschreven is: de nota Contouren van een beter MMC en de nota MMC.next step. In deze nota s is aangegeven, dat de besturingsstructuur van MMC veranderd moet worden, dat de RVE s samengevoegd moeten worden, dat verantwoordelijkheden beter gedelegeerd moeten worden en dat besluitvorming zoveel mogelijk decentraal plaats dient te vinden. Voor de RVE klinisch laboratorium betekende dit, dat het klinisch laboratorium per 1 januari onderdeel werd van de Zorggroep KAR, Klinische chemie, Apotheek & CSA en Radiologie & Nucleaire Geneeskunde. De zorggroep wordt aangestuurd door een management team, bestaande uit het duale team hoofd zorggroep en manager KAR, het hoofd klinisch laboratorium, hoofd apotheek en de voorzitters van de vakgroepen radiologie en nucleaire geneeskunde. Ook binnen het klinisch laboratorium veranderde het managementteam, bestaande uit hoofd zorggroep en manager KAR, hoofd klinisch laboratorium en de afdelingshoofden. Andere gevolgen zijn terug te vinden in de verschillende hoofdstukken van dit jaarverslag. In deze inleiding worden, zoals altijd, een aantal in het oog springende zaken van het verslagjaar kort gememoreerd. In 2014 is erg veel bereikt. We kunnen terugkijken op een bijzonder productief jaar; er was een toename van de productie die groter was dan verwacht. Het meest opvallend is echter dat deze toename heeft geleid tot slechts een geringe toename van de kosten. Na de verbouwing van de poli bloedafname was in 2014 het laboratorium zelf aan de beurt. De renovatie heeft voor veel overlast voor het personeel gezorgd, zeker in de periode dat er in tenten in het bouwgebied gewerkt moest worden. Door de goede onderlinge samenwerking en soms een flinke dosis humor bleef de werksfeer goed. Ook de integratie van de laboratoriumactiviteiten van de apotheek vond in dit jaar plaats en verliep zeer voorspoedig. Huisartsen en verpleeghuisartsen vormen een belangrijke partner voor het laboratorium, samen met hen hebben we het reflecterend testen ontwikkeld en passen deze vorm van consultverlening vanaf 2014 dan ook toe op alle aanvragen. Samen met prof. Brunsveld van de faculteit Biomedische Technologie werd het expertisecentrum voor klinische chemie, opgericht. Dit is een samenwerkingsverband tussen de Technische Universiteit, Catharinaziekenhuis en Máxima Medisch Centrum. Binnen dit centrum startte een AIO met het onderzoek naar de bepaling van biologicals en werden diverse studenten begeleid bij hun afstudeeronderzoek heeft in het Klinisch Laboratorium van Maxima Medisch Centrum vooral in het teken gestaan van veranderingen op het gebied van personeel en organisatie. Dit kostte vaak extra energie en maakt van 2014 een roerig jaar. Wij willen op deze plaats dan ook onze grote dank en waardering uitspreken aan alle medewerkers van het klinisch laboratorium, die zich meer dan 100% ingezet hebben, om de doelstellingen van KAR.next step te behalen en om uitstekende diagnostiek te verrichten bij alle patiënten die aan onze zorgen zijn toevertrouwd. Dankzij hun inzet en enthousiasme is het laboratorium een betrouwbare partner in de diagnostiek voor eerste en tweede lijnszorg in de regio. Tenslotte willen we van de gelegenheid gebruikmaken om u als klant of relatie te bedanken voor de prettige samenwerking in Dr. Jan van Mourik, orthopedisch chirurg Hoofd Zorggroep KAR Dr. Philip Kuijper, klinisch chemicus Hoofd Klinisch Laboratorium

8

9 deel 1 - Organisatie

10 1. Leiderschap, managementteam 1.1 Organogram Máxima Medisch Centrum

11 1.2 Organogram Klinisch Laboratorium MMC Manager Zorggroep Hoofd Zorggroep Aandachts- Afd.hoofd kl.chemicus Geautom. geautom. geautom. technieken technieken Afd.hoofd speciële chemie Aandachtskl.chemicus Afd.hoofd speciële speciële hematol. hematol. Aandachtskl.chemicus speciële chemie Vakgroep voorzitter/ hoofd klin. laboratorium Lijnorganisatie Vakgroeporganisatie Lijnverantwoordelijkheid Vakinhoudelijke verantwoordelijkheid 1.3 Managementteam Het klinisch laboratorium maakt onderdeel uit van de zorggroep KAR (Klinisch laboratorium, Apotheek en CSA, Radiologie en Nucleaire geneeskunde). De strategisch/tactische en vakinhoudelijke zaken worden besproken in het Managementteam KAR (MT-KAR). Aan dit overleg nemen deel; het hoofd zorggroep en manager KAR, het hoofd klinisch laboratorium, hoofd apotheek en de voorzitters van de vakgroepen radiologie en nucleaire geneeskunde. Het managementteam van het klinisch laboratorium bestaat uit het hoofd zorggroep en manager KAR, hoofd klinisch laboratorium en de afdelingshoofden. Onder voorzitterschap van het hoofd zorggroep wordt eenmaal per maand overleg gevoerd. In het overleg staan tactische/operationele en financiële zaken op de agenda. De beleid en budget cyclus, het jaarplan en de financiële en personele stand van zaken worden periodiek onder de aandacht gebracht. 1.4 Leidinggevenden en staf Management KAR (Klinische chemie, Apotheek & CSA en Radiologie & Nucleaire Geneesk.) Dr. J. B. A. van Mourik Jan hoofd zorggroep KAR G.W.T. Janssen Ger manager KAR (vanaf ) R. de Folter Rolf interim manager KAR ( tot ) Afdelingshoofden A. Boonen-Domen Ann speciële hematologie en bloedafname I.J.M. Schepens-de Kruijf Ingrid speciële chemie en planning M.J.C.M. Kuylaars-van Gansewinkel Riejean geautomatiseerde technieken en verdeelcentrum

12 Klinisch chemici Dr. P.H.M Kuijper Philip hoofd klinisch laboratorium, tevens vakgroepvoorzitter Dr. D.L. Bakkeren Dirk Dr. ir. M.A.C. Broeren Maarten Dr. F. van der Graaf Fedde Klinisch chemici in opleiding Dr. M.W.M. Schellings Mark tot Dr. ir. F. Helmich Floris 1.5 Functies klinisch chemici dr. D.L. Bakkeren aandachtsgebied: commissies: externe functies: algemene chemie, eiwitchemie, auto-immuunziekten, urinediagnostiek, endocrinologie, liquordiagnostiek, allergie, fertiliteit, automatisering, kwaliteitszorg (tot maart 2014), huisartsencontacten lid Bedrijfsopvangteam (BOT) MMC lid NVKC werkgroep Patiëntenvragen, NVKC Commissie Automatisering (secretaris), Informatisering & Communicatie Technologie (AICT), WieDoetWat-database NVKC (webeditor en beheerder) dr. ir. M.A.C. Broeren aandachtsgebied: commissies: endocrinologie, allergie, moleculaire diagnostiek, farmaceutische analyses, auto-immuunziekten lid medisch ethische toetsingscommissie (METC), lid wetenschapscommissie dr. F. v.d. Graaf aandachtsgebied: commissies: externe functies: algemene hematologie, hemostase, transfusiegeneeskunde, autoimmuunziekten, eiwitchemie medische kwaliteitscommissie, bloedtransfusiecommissie (voorzitter), commissie medische calamiteiten MMC lid Raad van Bestuur Trombosedienst regio Eindhoven dr. P.H.M. Kuijper aandachtsgebied: commissies: externe functies: management, kwaliteitszorg, hematologie: morfologie/immuunhematologie, flowcytometrie, hemocytometrie, transfusiegeneeskunde, hemostase Daarnaast weefselvigilantie weefselvigilantieplatform (voorzitter), redactiecommissie Medisch Journaal (voorzitter en eindredacteur), COCA, bloedtransfusiecommissie, weefselvigilantiefunctionaris, NIAZ interne audit commissie en MSRC interne audit commissie Registratie-commissie (voorzitter), bestuur SKML sectie IMCD (penningmeester), lid adviesraad Ned. Vereniging Cytometrie, lid commissie regionale rondzending beenmergmorfologie Zuidoost Nederland, lid Concilium Clinicum Chemicum, lid Consensusgroep DTO regio Oost Brabant

13 1.6 Overlegvormen Selectie van de belangrijkste vaste overlegvormen op het Klinisch Laboratorium tactisch-operationeel deelnemers frequentie voorzitter Managementteam-vergadering Afdelingsoverleggen (vakinhoudelijk overleg per afdeling/aandachtsgebied) Speciële hematologie Geautomatiseerde technieken Speciële chemie POCT Verdeelcentrum Bloedafname Afdelingshoofdenoverleg Vakgroepoverleg Operationeel Laboratorium Overleg (OLO) hoofd zorggroep KAR manager KAR hoofd klinisch lab afdelingshoofden afdelingshoofd aandachts Klinisch Chemicus aandachtsgebiedspecialisten vaste medewerkers verdeelcentrum en bloedafname manager (optioneel) manager KAR afdelingshoofden klinisch chemici klinisch chemici i.o. klinisch chemici afdelingshoofden klinisch chemici i.o. manager KAR (optioneel) maandelijks meestal maandelijks maandelijks maandelijks maandelijks hoofd zorggroep KAR afdelingshoofd manager KAR voorzitter vakgroep hoofd klin. lab Werkoverleg alle medewerkers maandelijks afdelingshoofd VIM commissie FCI account overleg HRM account overleg klinisch chemicus (i.o) kwaliteitsfunctionaris overige leden van de VIM-commissie manager KAR afdelingshoofden controller afdelingshoofden HRM adviseur 2-maandelijks maandelijks maandelijks klinisch chemicus (io) manager KAR afdelingshoofd

14 2. Beleid en strategie 2.1 Missie en visie Het Klinisch Laboratorium van het Máxima Medisch Centrum wil een organisatie zijn die naast het uitvoeren van analyses, een toegevoegde waarde heeft bij de diagnostiek en de begeleiding van patiënten. De toegevoegde waarden zouden zichtbaar moeten zijn door middel van: 1. Het leveren van een hoge analytische kwaliteit 2. Interpretatie van aanvragen en resultaten 3. Vraag en klantgericht opereren in het veld 4. Het geven van advies bij de gevonden analysewaarden 5. Het geven van feed-back op het aanvraagpatroon 6. Het (mede) opstellen van protocollen en voorschriften 7. Beheersing van de kosten en de productie 8. Actief volgen van nieuwe ontwikkelingen 9. Ondersteunen en initiëren van patiënt gericht onderzoek De doelgroep daarbij wordt gezien in het ziekenhuis, bij de huisartsen, de verpleegtehuizen en andere zorgaanbieders. Hierbij dient de patiënt centraal te staan en zijn de activiteiten klantgericht. Met nadruk wordt het Klinisch Laboratorium niet gezien als een getallenfabriek (met als motto U vraagt wij draaien ). Om dit in deze tijd, waarin economische aspecten een belangrijke rol spelen in het medische speelveld, waar te kunnen maken zijn een aantal voorwaarden van belang: 1. Een efficiënt opgezette organisatie die kritisch op kosten en creatief op inkomsten is 2. Het verzorgingsgebied zit in een brede regio rondom het ziekenhuis 3. Samenwerking met andere organisaties (zowel op klinisch chemisch vlak als in andere disciplines) dient getoetst te worden aan de uitgangspunten 4. Een op enigerlei wijze met de ziekenhuisorganisatie verbonden eenheid zijn 5. Betrokken zijn bij het ziekenhuisbeleid 6. De klinisch chemici volwaardig lid van de medische staf zijn en participeren in commissies 7. Bieden van ondersteuning op het gebied van bijvoorbeeld POCT en hemovigilantie 8. Onderdeel van een opleidingsziekenhuis willen zijn De organisatie streeft een integraal personeelsbeleid na om de beschreven visie waar te kunnen maken. 1. Prettige werkplek waar de medewerker zich gewaardeerd voelt en waar respect, belangstelling en betrokkenheid de basis van de samenwerking zijn 2. Uitdagende werkplek met stimulering van ieders ontwikkeling en mogelijkheden tot zelfontplooiing 3. Opleiding van mensen in diverse onderdelen van het vak. Opleiding dient een vast onderdeel binnen de organisatie te zijn. 2.2 Strategische beleidspunten Door de ontwikkelingen in de regio werd de aandacht van de regionale ontwikkeling van één regionaal medisch laboratorium enigszins afgeleid. De gesprekken vinden nog wel plaats maar de frequentie is verlaagd en het tijdspad is bijgesteld. Het ziekenhuis wil voor 2015 inzetten op het versterken van zijn eigen positie op de diagnostische markt. Daarbij is samenwerking binnen MMC op diverse onderdelen voorwaardelijk. Met de komst van MMC-next en de zorggroep KAR lijkt hiervoor een goede voedingsbodem gelegd te zijn. In 2014 werd getracht nog meer diagnostiek uit de eerste lijn aan te trekken. De prijsstelling werd aangepast om zo concurrerend te zijn. De maatschappelijke ontwikkeling op het gebied van het eigen risico maakte deze actie minder goed zichtbaar in de productie. Op het gebied van personeelsbeleid werden afspraken gemaakt over het routinepakket en de mogelijkheden om parttime te werken. Er werden keuzes gemaakt omtrent de minimale contractomvang bij de diverse functies om zo de kwaliteit te kunnen blijven garanderen

15 2.3 Doelstellingen reorganisatie De ondersteunende zorggroep KAR speelt een belangrijke rol in het ondersteunen van het primaire zorgproces. De zorggroep is niet alleen verantwoordelijk voor de kwaliteit van de eigen zorggroep maar heeft ook de verplichting op basis van zijn kennis en expertise de kwaliteit, doelmatigheid en effectiviteit van de aanvragen te verhogen. Daarnaast is KAR verantwoordelijk voor de efficiency en kosten van de eigen zorggroep maar heeft ook naar de poort zorggroepen een verplichting het absolute niveau van de kosten van de medisch ondersteunende diensten zo laag mogelijk te houden. Dit laat uiteraard onverlet dat de poort zorggroepen een eigen verantwoordelijkheid hebben om de kosten voor de ondersteuning vanuit KAR te beheersen. In het reorganisatiedocument zijn als doelstellingen benoemd: Gemeenschappelijk strategisch beleid als KAR naar de interne organisatie en naar externe partners gericht op hoogwaardige dienstverlening tegen een marktconforme prijs. De bedrijfsprocessen van het klinisch laboratorium state of the art efficiënt inrichten (norm: behoren tot de top 3 van de STZ benchmark van vergelijkbare ziekenhuizen). Bijdragen aan MMC als STZ-ziekenhuis door directe actieve betrokkenheid als opleider of onderzoeker dan wel door anderen ondersteuning te bieden bij onderwijs, opleiding en wetenschappelijk onderzoek. Klantgerichte, proactieve en professionele dienstverlening naar de zorggroepen op het terrein van het klinisch laboratorium. Professioneel afspraken maken met de zorggroepen in de vorm van SLA s en het verschaffen van managementinformatie aan de zorggroepen betreffende de aantallen en kosten van aanvragen c.q. verrichtingen als ook de doelmatigheid en effectiviteit van aanvragen c.q. verrichtingen. Aantoonbaar voldoen aan de eisen op het gebied van kwaliteit en veiligheid (norm: CCKL/ISO; wetenschappelijke verenigingen). Versterken van de capaciteit en expertise op het terrein van de bedrijfsvoering door het clusteren van expertise op het gebied van bedrijfsvoering, operationele planning en op het gebied van kwaliteit en veiligheid. Open cultuur naar elkaar, waarbij inhoud wordt gegeven aan de kernwaarden van het MMC. Klantgerichte cultuur naar patiënten en verwijzers, waarbij inhoud wordt gegeven aan de klantwaarden van het MMC

16 3. Medewerkers 3.1 Algemeen personeelsbeleid Bij managementparticipatie heeft MMC ziekenhuisbreed gekozen voor het model van duaal leiderschap. In de reorganisatienota is na te lezen hoe dit binnen KAR en het klinisch laboratorium is vormgegeven. Met de invoering van MMC-next ontstond er op het klinisch laboratorium een nieuwe situatie. Alle partijen moesten wennen aan de nieuwe verhoudingen. Het uitgangspunt dat iedere medewerkers slechts één leidinggevende heeft vroeg van alle deelnemers een aanpassing. Alle medewerkers (met uitzondering van de klinisch chemici) werden toegewezen aan één van de drie afdelingshoofden. In de loop van 2014 werd deze verdeling steeds duidelijker. Het in 2013 ingevoerde parttime beleid kwam door interventie van de Raad van Bestuur en de Ondernemingsraad opnieuw op de agenda. De procedurefout diende gecorrigeerd te worden en de onzekerheid hierover was mede debet aan een gevoel van onrust bij een deel van de medewerkers. Bij het project Cultuur en Gedrag werden de thema s Hygiëne/infectiepreventie en Privé/Werk behandeld. Het eerste thema had alles te maken met de aanhoudende VRE besmettingen in de kliniek welke veel extra inzet van de medewerkers vroeg. Er werd een grote aanslag op hun flexibiliteit gedaan. Ondanks inzet van oproepkrachten kon de planning, met de extra noodzakelijke inzet, nauwelijks passend gemaakt worden. Door deze extra druk en inzet is het verzuim hoger dan voorgaande jaren. Na het afronden van de verbouwing keerde de rust deels terug. De aanhoudende zorgen over de VRE bleef echter een probleem. Het thema Privé/Werk was nieuw en er werd twee keer met de medewerkers gesproken over onderwerpen als gebruik van sociale media, mobiele telefoons, werk en pauzetijden. 3.2 Jaargesprekken De jaargesprekken werden eind 2014 weer ingepland voor het komende jaar. In 2015 staat voor alle medewerkers weer een gesprek op de agenda. 3.3 Formatieplaatsen De begrote formatie bedroeg 78,0 FTE. Op de peildatum, 31 december was er 77,6 FTE ingevuld door 105 medewerkers. formatieplaatsen per 31 december FTE aantal FTE aantal administratief medewerker 1,78 2 1,78 2 medewerker pre analyse 17, ,18 25 medewerker huishoudelijke zaken 1,00 1 0,90 1 analist 11, ,57 16 senior analist 20, ,78 31 systeembeheerder 2,00 2 2,00 2,0 gespecialiseerd analist 14, ,56 14 afdelingshoofden 2,67 3 2,78 3 coördinerend hoofdanalist 1,00 1 0,00 0 klinisch chemicus i.o. 2,11 2 1,06 1 klinisch chemicus 4,00 4 4,00 4 stagiaires 0,00 5 0,00 5 PNIL 0,00 1 0,00 1 totaal formatieplaatsen 78, ,

17 3.4 Leeftijdopbouw en dienstjaren Het klinisch laboratorium telde eind medewerkers, dit kwam overeen met 77,59 FTE. De gemiddelde leeftijd is 46,1 jaar. Daarmee daalde het gemiddelde voor het eerst in jaren met 0,5 jaar. Het gemiddelde aantal dienstjaren bedraagt 19,6 jaar en de gemiddelde omvang van het dienstverband 76,6%. aantal 30 dienstjaren >40 aantal leeftijd aantal dienstverband ,2-0,4 0,4-0,6 0,6-0,8 0,8-1 fulltime

18 3.5 Ziekteverzuim In de periode werkten er 105 personen op het klinisch laboratorium. Van deze personen waren er 43 (42%) die geen enkele ziekmelding hadden. Dit is vergelijkbaar met het aantal in 2013 (45). Het totaal aan ziekmeldingen was met 125, hetgeen neerkomt op een verzuimfrequentie van 1,19 op hetzelfde niveau als voor Het totaal aan verzuimdagen was 1086 oftewel 4,0%. In 2013 was de verzuimfrequentie 0,97 en het ziektepercentage 3,0 %. Dit jaar een stijging van beide getallen. De oorzaak mag gezocht worden in de werkdruk ten gevolge van de verbouwing en de organisatieaanpassing die tegelijkertijd aan de orde waren. De analyses werden uitgevoerd exclusief zwangerschappen. Bij het aannemen van een, arbitraire, grens van 5% ziekte of > 3 ziekmeldingen per jaar blijkt dat 23 medewerkers (22%) oftewel ongeveer 1 op de 5 medewerkers de grens overschrijdt. In 2013 was dit bijna 1 op de 6. Zij vertegenwoordigen 908 (84%) van de verzuimdagen. Er is helaas een stijging van de frequentie en van het percentage ten opzichte van 2013 waar te nemen. Het aantal medewerkers zonder een enkele ziekmelding bleef gelijk. Met dit verzuimcijfer wordt de norm van MMC (< 4,5%) juist gehaald. tabel Verzuimcijfers jaar aantal medewerkers verzuim > 3 keer 12 (11%) 19 (18%) 12 (11%) 16 (15%) verzuim > 5% 11 (10%) 9 (9%) 9 (9%) 14 (13%) verzuim frequentie 1,05 1,30 0,97 1,19 verzuim % 2,30 3,10 3,00 4,00 geen verzuim 45 (43%) 36 (35%) 45 (43%) 43 (42%) aantal meldingen aantal dagen < 8 dagen verzuim 293 (1,0%) 373 (1,3%) 1,03% 1,33% 8 t/m 42 dagen verzuim 180 (0,63%) 301 (1,05%) 0,73% 1,04% > 42 dagen verzuim 181 (0,63%) 216 (0,75%) 1,20% 1,63% 3.6 Scholing medewerkers Jaarlijks wordt de opleidingsbehoefte van de medewerkers geëvalueerd. In de jaargesprekken worden de individuele opleidingsbehoeften geïnventariseerd. Tevens wordt de opleidingsbehoefte van de organisatie vastgesteld, bijvoorbeeld voor het implementeren van nieuwe technieken en laboratoriumonderzoeken. Dit alles vormt de input voor het jaarlijkse opleidingsplan. Veel medewerkers hebben een één- of meerdaagse cursus, symposium of training gevolgd. Een overzicht van gevolgde trainingen en bijgewoonde symposia worden gegeven in bijlage B2.1. Bijlage B2.2 geeft een overzicht van de interne besprekingen

19 4. Middelen 4.1 Aanschaf en implementatie nieuwe apparatuur In 2014 werden de investeringsaanvragen voor een bloedgasanalyzer voor decentrale toepassing, goedgekeurd en aangeschaft. De plaatsing op het VMK liep enige vertraging op, maar werd uiteindelijk wel gerealiseerd. Ten behoeve van de huisartsen werden 15 POCT CRP meters aangevraagd en goedgekeurd. Een deel hiervan kon inmiddels geplaatst worden in diverse huisartsenposten. Voor 2015 zijn er plannen om dit verder uit te bouwen. In de loop van 2014 werd een spoedaanvraag gedaan om de defecte aggregometer te mogen vervangen. Deze aanvraag werd goedgekeurd en de procedure tot verwerving werd ingezet. In de vorm van ene proefplaatsing kon al in 2014 gebruik gemaakt worden van de nieuwe analyzer. 4.2 Verbouwing en renovatie Afronding verbouwing In Veldhoven vond de afronding van de verbouwing en de verhuizing van de nieuwe polikliniek bloedafname plaats. Tevens werd de renovatie van het Klinisch Laboratorium gefaseerd ter hand genomen. De uitdaging was om tijdens de gehele renovatie het proces en de service 24 uur per dag 7 dagen per week in stand te houden. Binnen de verschillende afdelingen werden een aantal werkplekken tijdens de verbouwing tijdelijk naar de gang verhuisd. Het apotheeklaboratorium kon eindelijk naar de derde etage verhuizen. Ook de spoelkeuken en het secretariaat zijn in 2014 gerenoveerd

20 5. Processen en professie 5.1 Kwaliteit, Arbo en Milieu Ons kwaliteitsbeleid is gericht op onderhoud van het kwaliteitssysteem volgens de CCKLpraktijkrichtlijnen. Het volledige jaarverslag is te lezen in Bijlage 7, KAM zorg. Kort samengevat zijn de belangrijkste mijlpalen te melden: Begin 2013 zijn door het Klinisch Laboratorium, voor de afname van veneuze en capillaire bloedafname, veilige naalden in gebruik genomen. Dit heeft geleid tot een daling van twee prikincidenten in 2013 naar nul in Het laboratorium heeft, na een controle-inspectie door de gemeentelijke toezichthouders uitgevoerd, opnieuw goedkeuring gekregen voor opslag, gebruik en afvoer van gevaarlijke stoffen. Het totaal aantal VIM-meldingen in 2014 is gestegen ten opzichte van De toenemende bewustwording van medewerkers over het belang van vastleggen van afwijkingen zou hier mogelijk een rol bij kunnen spelen. Er is een daling van het aantal (bijna-)incidentmeldingen in de categorie aanvraag, als gevolg van het steeds meer in gebruik nemen van CS-Order. Eind 2013 is begonnen met vaststellen van een prestatie indicator met betrekking tot de doorlooptijd van het afhandelen van VIM-meldingen in itask. De norm is vastgesteld op 80% afgehandeld binnen 7 dagen, 95% binnen 31 dagen. Deze norm werd in 2014 nog niet gehaald. Naar aanleiding van de audits en de VIM s is een groot aantal verbeteracties ingezet, voor in de vorm van een PDCA cyclus. Deze verbeteracties zijn terug te vinden in de hoofdstukken over de verschillende afdelingen (hoofdstuk 5.2 t/m 5.5). 5.2 Logistiek Bloedafname De poli bloedafname op locatie VHV is overgegaan op balieloos werken, in navolging van locatie EHV. Op geleide van het aanvraagformulier en voorrangscriteria (spoedonderzoek, afgifte materiaal) maakt de patiënt zelf een keuze bij een aanmeldzuil, waarna hij/zij een volgnummer krijgt. Vanuit de prikkamer wordt de patiënt vervolgens opgeroepen voor bloedafname. Het blijkt echter dat deze werkwijze, en ook de bewegwijzering, voor de patiënten soms verwarring schept. Ook de bloedafnamemedewerkers en POS medewerkers geven aan dat de huidige werkwijze niet optimaal is. Het afgelopen jaar is overleg geweest met verschillende afdelingen om verbeteracties in te zetten inzake bewegwijzering, wachtruimte indeling en het patiëntvolgsysteem. Hier volgen in vogelvlucht andere activiteiten die in 2014 plaatsvonden. In 2014 is de NVKC-richtlijn veneuze bloedafname uitvoerig geëvalueerd. Het actualiseren van de daaraan gekoppelde kwaliteitsdocumenten werd opgepakt. Het verwerken van elektronische laboratoriumaanvragen maakt soms extra (foutengevoelige) acties van de bloedafnamemedewerker noodzakelijk. Verbeteracties werden ingezet. Het aantal verzoeken van derden om de venapunctie te leren, groeide fors. De mogelijkheden van praktische en theoretische scholing van bloedafnamemedewerkers, stagiaires en medewerkers in de kliniek werd daarom fors uitgebreid. Ook de inhoud werd aangepast waarbij bloedafname bij kinderen extra aandacht kreeg. Een uitbreiding van de avondopenstelling vond plaats per 1 september 2014 op locatie VHV. De patiënten worden na uur op het klinisch laboratorium geprikt. Q volgt een evaluatie. De wachttijden maken onderdeel uit van het patiënttevredenheidonderzoek (PTO) dat voor Q staat gepland. Zie ook hoofdstuk 6.4 voor de resultaten van de wachttijdenregistratie. Bovengenoemde zaken hebben ertoe geleid dat een structureel maandelijks overleg is ingevoerd met afdelingshoofd, aandacht klinisch chemicus en bloedafnamemedewerkers locatie EHV en VHV. Systeembeheer In 2014 hebben de systeembeheerders aan veel verschillende projecten gewerkt; L2L koppeling met diverse externe aanvragers

21 Windows7 migratie. Digitaal orderen van PAMM aanvragen en beenmerg onderzoek. Diverse migraties naar VM ware. Bedscan. Tenslotte vroegen de verbouwing en renovatie van het klinisch laboratorium veel aandacht. Verdeelcentrum De werkdruk op het verdeelcentrum was ook in 2014 een punt van aandacht. Met de VRE en de daarbij horende voorzorgsmaatregelen bleef de druk toenemen. De indruk bestond dat de werkdruk mede te hoog was vanwege het onvoldoende handhaven van het aanvraagbeleid. De in 2013 doorgevoerde maatregelen bleken niet voldoende te zijn. Er werden diverse acties hierop ingezet, zoals het aanpassen van de formatie en het aanvraagbeleid. De effecten zullen in 2015 worden gemeten. Spoelkeuken en secretariaat Ook de spoelkeuken en het secretariaat zijn in 2014 gerenoveerd. 5.3 Geautomatiseerde technieken Algemeen Kwartaal besprekingen interne QC werden opgezet. In QC Today werd voor aan aantal analyses het patiëntgemiddelde geactiveerd. Maandelijks werd stilgestaan bij de Turn Around Tijden. Gevriesdroogd intern controlemonster ten behoeve van analyses in urine werd vervangen door een ingevroren (vloeibaar) monster. EC1 / RSA De configuratie van de Cobas 8100 werd vastgesteld. HST Aan de hand van casussen werden diverse bijscholingen Omgaan met EPU georganiseerd. Analyse van leukocyten in ascitesvocht werd geautomatiseerd. De XE-5000 en XT-4000 analysers gingen retour leverancier. Hiervoor in de plaats kwamen twee analysers uit de XN serie. Analysers werden geverifieerd. Analisten werden getraind en begin november werden de analysers in gebruik genomen. Nagegaan werd of er een verschil in resultaat is indien een trombocytentelling wordt afgenomen in een CTAD buis of in een citraatbuis. Naar aanleiding van een melding van de leverancier werd de HbA1c analyser aan een extra verificatie onderworpen. Phadia 250 Als afstudeeropdracht heeft een stagiaire nagegaan of het zinvol was om de IgM reumafactor bepaling te introduceren. Er werd een wijziging aangebracht in de analyse van hazelnootcomponenten. Toegevoegd aan het analysepakket o Specifiek IgE tegen Rogge o Specifiek IgE tegen Haver o Specifiek IgE tegen Spelt o Specifiek IgE tegen Paprika o Specifiek IgE tegen Wortel o Specifiek IgE tegen Pijnboompit o Anti-Pr3 o Anti-MPO Cobas Ten behoeve van studies/trials werd geverifieerd en geïntroduceerd. o Thyreoglobuline o anti-thyreoglobine

22 Het moment waarop een stand-by bottle geplaatst moet worden werd opnieuw bekeken met als doel een reagensbesparing. Verificatie en introductie van o C3c, doel: de test routinematig bepalen in plaats van batchgewijs op de BN ProSpec o C4, doel: de test routinematig bepalen in plaats van batchgewijs op de BN ProSpec o β-hcg bepaling in urine, als vervanging van de manuele zwangerschapstest. Een aantal analyses ging van een dagelijkse analysefrequentie naar een wekelijkse met als doel reagensbesparing. Een analyse ging van een dagelijkse analysefrequentie naar een frequentie van twee maal per week met als doel reagensbesparing. De correctie methodiek voor kalium resultaten in hemolytisch monsters werd naar aanleiding van VIM meldingen opnieuw geverifieerd. Beide systemen werden voorzien van nieuwe software. Stolling In verband met het gebruik van nieuwe antistollingsmiddelen werd door de speciële hematologie de Dabigatran en Fondaparinux analyse opgezet. Deze analyses kwamen begin van het verslagjaar over naar de geautomatiseerde technieken. Ook dit jaar werden weer diverse nieuwe lotnummers stollingsreagentia gevalideerd. De beeldverbinding trombelastograaf op klinisch lab operatie kamer werd gerealiseerd. Door de leveranciers werden de barcode etiketten op de reagentiaverpakkingen gewijzigd. Analyser werd aangepast zodat de gewijzigde etikettering kan worden gebruikt. Bloedgassen Met als doel de Turn Around Time te verbeteren werden er aanpassingen gemaakt in de OJC regelgeving. Op verzoek van het Vrouw Moeder Kind centrum en de Neonatale Intensive Care werd een bloedgasanalyser aangeschaft en geverifieerd. In de loop van 2015 zal plaatsing op betreffende afdeling plaats vinden. POCT Glucosemeters moeten regelmatig worden gecontroleerd op juistheid. Sinds enkele jaren bieden we een glucosemetercontrole aan, aan patiënten en zorgverleners ( bijv. huisartsen en diabetesverpleegkundigen). In 2014 zijn er voor deze twee groepen respectievelijk 19 en 69 meters gecontroleerd. Het aantal patiëntenresultaten door de gebruikers met een foutief PIN gemeten bleef stabiel. Er heeft een upgrade van de Cobas IT 1000 software plaatsgevonden. Het plaatsen van POCT urine analysers bij huisartsen is om financiële redenen on hold gezet (eigen risico patiënt). Twintig CRP POCT meters werden geverifieerd en vervolgens werden de eerste meters bij huisartsen geplaatst. Er werd een procedure vastgesteld hoe om te gaan met afwijkende patiëntenresultaten bij externe activiteiten. Op locatie Eindhoven werd de analyse van ketonen in urine aan het pakket toegevoegd. Externe activiteiten o Open dag Maxima Medisch Centrum o Dag van de beroerte o Fit na je 50 ste, lifestyle beurs 5.4 Speciële chemie Algemeen speciële chemie Net als voor alle andere afdelingen binnen het klinisch laboratorium, stond 2014 in het teken van de verbouwing van het laboratorium. Alle projecten binnen de speciële chemie zijn vanwege de verbouwing tijdelijk stilgelegd en na de verbouwing opnieuw opgestart. Binnen de speciële chemie werd een aantal werkplekken tijdens de verbouwing tijdelijk naar de gang verhuisd

23 Apotheek Na de verbouwing van de speciële chemie, mei 2014, kon het apotheeklaboratorium dat al wel een onderdeel van de speciële chemie was maar nog niet fysiek in dezelfde ruimte was ondergebracht, naar de derde etage verhuizen. De verhuizing van het apotheek laboratorium was een flinke klus maar is goed verlopen. In 2015 moeten de procedures en werkwijzen worden aangepast aan de eisen van het klinisch laboratorium. Het doel is om halverwege 2015 ook voor het apotheeklaboratorium CCKL geaccrediteerd te worden. HPLC De UPLC is in 2014 aangeschaft en geïnstalleerd. De eerste bepaling die op de UPLC is opgezet is de gecombineerde vitamine B1/B6 bepaling. De omzetting van deze test naar de UPLC levert tijdwinst en ook veel financieel voordeel op: de bepaling kan nu met de helft van de reagentia worden ingezet. In 2015 zullen andere bepalingen overgezet worden van de HPLC methode naar de UPLC. Eiwitchemie Bij de eiwitchemie is een nieuwe kit gevalideerd voor analyse naar de intrathecale synthese van immuunglobulines met behulp van iso-electrische focussing. Bij de oude methode werd nog gebruik gemaakt van de carcinogene en mutagene stof TTF3 om de immuunglobuline IgG te visualiseren. De firma heeft in de nieuwe kit een alternatief voor de mutagene stof TTF3 geïntroduceerd, die minder schadelijk is. Kwalitatief/ urinediagnostiek Binnen deze groep is onderzoek gedaan naar het bewaren van urine in aanwezigheid van boorzuur. In aanwezigheid van boorzuur kunnen eventueel aanwezige cellen beter worden bewaard en bacterie groei worden geremd. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met het PAMM en zal in 2015 verder worden vervolgd en uitgewerkt en mogelijk worden ingevoerd. Daarnaast is een analyse uitgevoerd op het aantal alarmen dat wordt gegenereerd door de urineflowcytometer U-F1000i bij screening van urines voor de vraagstelling urineweginfectie. Het blijkt dat een aantal alarmen geen toegevoegde waarde heeft en leidt tot onnodig veel microscopische beoordelingen. Door deze alarmen te verwijderen kan de diagnostiek vereenvoudigd worden. Immunologie In 2014 is onderzocht of het mogelijk is om antistoffen tegen de TSH receptor (TRA) te bepalen in plasma in plaats van in serum. Dit blijkt mogelijk te zijn en heeft als voordeel dat bij afwijkende uitslagen van TSH en FT4 die suggestief zijn voor een Graves hyperthyreoïdie, direct TRA kan worden bepaald uit hetzelfde materiaal. Dit bevordert de rapportagesnelheid en voorkomt een nieuwe bloedafname. Er is een nieuwe ELISA test in gebruik genomen voor het bepalen van dsdna. Deze nieuwe NCX Elisa heeft een betere specificiteit dan de methode die hiervoor werd gebruikt. Er worden nu minder vals positieven en geen vals negatieven uitslagen meer gevonden. Bij de follow up van ANCA-geassocieerde vasculitis is de ANCA titer komen te vervallen. De analyse van anti-mpo en anti-pr3 met een Elisa test zijn overgezet naar het Phadia platform. In 2014 is onderzoek gedaan naar nieuwe Elisa testen voor het bepalen van spiegels van de therapeutische antistof Infliximab. Verschillende essays zijn vergeleken op juistheid en variatie. Een van de essays zal in 2015 worden geïmplementeerd op het immunologisch laboratorium. Moleculaire biologie Verschillende methoden binnen de moleculaire biologie zijn verder geoptimaliseerd. Bij een groot aantal bepalingen wordt vanaf nu gebruik gemaakt van mastermixen, waardoor er veel tijdwinst is en de bepalingen minder foutgevoelig zijn. Sinds begin 2014 zijn we op het gebied van de moleculaire biologie gaan samenwerken met het PAMM. Het klinisch laboratorium en het PAMM maken nu gebruik van dezelfde ruimte op het PAMM voor PCR niveau 1. Verdere samenwerking tussen de klinische laboratorium en het PAMM op het gebied van de moleculaire biologie zal in 2015 volgen

24 5.5 Speciële hematologie Speciële hematologie Binnen de speciële hematologie lag op onderzoeksgebied de focus op optimalisatie van stollingsanalyses, met name bepaling van de intrinsieke stollingsfactoren en von Willebrand factor activiteitsbepaling. Op transfusiegebied werd de overgang van virus veilig plasma naar Omniplasma voorbereid en werd het elektronisch aanvragen van bloedproducten via EZIS volledig geïmplementeerd. Binnen de vakgebieden fertiliteit, morfologie en flowcytometrie waren er geen grote projecten. Stolling Begin 2014 werd aan de procedure met betrekking tot de HIT analyse (Heparine geïnduceerde trombopenie) de 4 T -Score toegevoegd. De afname en uitvoering van PFA werd vereenvoudigd. Intrinsieke stollingsfactoren: het gebruik van Kaoline als APTT activator en toepassing van nieuwe verbeterde deficiënte plasma s resulteerde in een systematische verbetering van de kwaliteit van deze bepalingen. De Siemens assay voor de von Willebrand activiteitsbepaling is gevalideerd maar niet in gebruik genomen. Tijdens de validatieperiode werden goede resultaten behaald met deze nieuwe analyse. Echter bij de introductie in de routine met een nieuw lotnummer van het nieuwe reagens werden veel minder goede resultaten behaald. Het bleek dat de producent de samenstelling van het reagens had gewijzigd. Met betrekking tot de Multiplate (volbloed aggregometer) werd nog aanvullend onderzoek verricht naar de referentiewaarden en houdbaarheid van het reagens. In verband met de transitie van Roche Diagnostics naar Stago BNL ten behoeve van de STA-R (stollingsanalyser) moesten vrijwel alle stollingstesten opnieuw ingesteld worden en werd een verificatie van het reagens uitgevoerd. Naar aanleiding van evaluatie van minder frequent voorkomende stollingsanalyses, werd besloten om, gezien de lage frequentie van uitvoering, het aantal medewerkers dat deze bepalingen uitvoert nog verder terug te brengen om voldoende ervaring te behouden. Morfologie Medio 2014 is de landelijke richtlijn Aanbevolen werkwijze en terminologie bij de microscopische beoordeling van het bloedbeeld geïmplementeerd. Er wordt nog gewacht op aanschaf VMware om verder technische aanpassingen door te voeren om afwijkende lymfocyten conform de richtlijn te rapporteren. Voor de medewerkers is er een bijscholing georganiseerd. Voor de beenmergdemo is een nieuwe ruimte met nieuwe apparatuur voor projectie van microscopische beelden ingericht. Het beleid voor de dysplasiebeoordeling in beenmerg is geëvalueerd en aangepast. Q is het aantal medewerkers in de difgroep verder afgebouwd ter verbetering van de kwaliteit en efficiëntie. Op basis van overleg met de kinderartsen zijn de beoordelingscriteria aangepast en ingepast in het rooster. Flowcytometrie Voor researchdoeleinden is nieuwe software (Kaluza) in gebruik genomen. Diverse nieuwe reagentia en markers zijn uitgetest en in gebruik genomen (onder andere CD64 voor acute leukemie, en CD103 en CD4 voor het BAL onderzoek). Het aantal aanvragen voor flowcytometrie is sterk toegenomen. Gedurende een half jaar is onderzoek gedaan naar de doelmatigheid van deze aanvragen. Conclusie is dat er geen sprake is van wildgroei. De verklaring voor de toename lag mede in het feit dat flowcytometrie steeds vaker wordt gebruikt om op een snelle manier systemisch gelokaliseerde hematologische maligniteiten uit te sluiten. Voor de eerste keer werd de module Hematologie B voor klinisch chemici in opleiding, met de nadruk op flowcytometrie, gegeven. De volgende projecten maakten hier onderdeel van uit: 1- De waarde van CD200 bij flowcytometrie, 2- Flowcytometrie bij vraagstelling MDS (Kaluza) 3- De expressie van lamin A/C. 4- Slimmer gebruik van monoclonalen

25 Fertiliteit (IUI weefselinstelling) Weefselvigilantie is het systematisch monitoren van ernstige voorvallen en bijwerkingen in de gehele transplantatieketen van menselijk lichaamsmateriaal met het doel te komen tot een veiliger en effectiever gebruik van weefsels en cellen. Naast het maandelijkse overleg tussen de weefselvigilantiefunctionaris en -medewerker, vond er regulier IUI overleg plaats met het laboratorium en de RVE gynaecologie waarbij weefselvigilantie een vast agendapunt is. Onder andere werden de wijzigingen in wet- en regelgeving besproken. Tevens kwamen de aanwezigheid en status van protocollen en het verbetertraject IUI aan de orde. In het verslagjaar zijn er 558 spermatozoën-selectietesten (SPES) uitgevoerd ten behoeve van intrauteriene inseminatie (IUI). Na de forse daling in 2013 ten opzichte van 2012 is er weer een toename van 11% ten opzichte van 2013 (501 semenopwerkingen). Voor het aantal inseminaties en zwangerschappercentages wordt verwezen naar het jaarverslag van de afdeling gynaecologie/verloskunde. De mogelijkheid tot het opwerken van semen tijdens het weekend is voor de gynaecologie een vastgestelde kwaliteitsindicator. In 2014 vond 15% van de opwerkingen plaats in het weekend, waarvan 7% (38x) op zaterdag en 8% (47x) op zondag. Het percentage is iets hoger dan in 2013 (13%). Belangrijke aspecten zoals patiëntvriendelijkheid, kwaliteitsindicatoren, pluim en de KLEM richtlijn maken het wenselijk om semenopwerking 7 dagen beschikbaar te houden. Het vergelijk van de opwerkingsprocedure van MMC en andere ziekenhuizen heeft geleid tot een aantal acties, onder andere gebruik van semenpotjes met MEA, SPERM SURVIVAL, ENDOTOXIN en RNASE DNASE FREE test op elke batch, wijziging dichtheidsgradiënt bij VCM >30 per februari 2014, verrichten van onderzoek naar invloed tijdstip inseminatie op motiliteit. Er is statistisch onderzocht of er bij opwerken van semen, een relatie is tussen motiliteit en/of concentratie met betrekking tot de slaagkansen op zwangerschap. Dit lijkt niet zo te zijn. Motiliteit lijkt wel een belangrijker factor te zijn dan concentratie, met name bij patiënten die niet zwanger werden. Voortaan wordt geregistreerd of de productie van het semen conform de instructie in de folder is verlopen. VIM meldingen. Er waren enkele VIM s met betrekking tot veranderingen in de rapportage van de uitslagen. Deze zijn in overleg met de systeembeheerders direct opgelost. Mede op verzoek van de fertiliteitartsen is de procedure rondom het ophalen van opvangbuffer voor semen geëvalueerd. Er is besloten om patiënt bij retrograde ejaculatie of positieve agglutinatie geen buffer meer mee naar huis geven te geven omdat de steriliteit dan niet kan worden geborgd. Opvangen van semen in buffer dient in het ziekenhuis te gebeuren. Een uitgebreide uitwerking van de activiteiten als Weefselinstelling voor IUI in Máxima Medisch Centrum staat beschreven in het jaarverslag afdeling gynaecologie/verloskunde 2014, hoofdstuk fertiliteit. Fertiliteit (overige verrichtingen) Bij het onderzoek volledige semenanalyse is de beoordeling van homogeniteit en viscositeit ingevoerd. Indien veel voorstadia aanwezig zijn, neemt klinisch chemicus contact op met aanvrager in verband met mogelijk seminoom. De correctie op het Segré-Silbergeffect is afgeschaft. De KLEM richtlijnen bij na vasectomie zijn vergeleken met de huidige werkwijze. Waar nodig zullen vervolgacties ingezet worden. Serologie De implementatie van het elektronisch aanvragen van bloedproducten werd EZIS is afgerond. Vanaf medio 2014 worden bloedproducten door alle afdelingen elektronisch besteld. Per 1 maart 2015 zal Sanquin Nederland stoppen met het leveren van het huidige fresh frozen plasma (FFP/ Q-plasma, quarantaine plasma). Daarvoor in de plaats komt het Omniplasma (poolplasma). Na deze periode blijft kleinschalig quarantaineplasma beschikbaar voor specifieke toepassingen zoals pediatrische toediening, wisseltransfusies voor neonaten en lga-deficiënte. Vanaf 1 december 2014 werd door het klinisch laboratorium overgegaan tot uitgeven van Omniplasma voor transfusiedoeleinden

26 De procedure toediening bloedproducten op een rampplek buiten het ziekenhuis werd aangepast aan de hand van het landelijk protocol. Uit evaluatie van de verbeteracties ongekruist uitgeven bleek dat de ingezette acties resultaat hebben gehad. De nieuwe procedure is helder en heeft geleid tot rust op de werkvloer. Op verzoek Sanquin werd deelgenomen aan de pilot Multi Componenten Collectie. Middels de procedure Multi Componenten Collectie wordt per donatie een erytrocytenconcentraat en een dubbel trombocytenconcentraat afgenomen. Naar aanleiding van evaluatie 24/24 routine analyses en de minder frequent voorkomende serologische analyses, werd besloten om, gezien de lage frequentie van bijzondere analyses, deze enkel nog uit te voeren door beperkt aantal medewerkers om voldoende ervaring te behouden. Een uitgebreide uitwerking van bovenstaande en andere acties inzake het transfusiebeleid staan beschreven in het jaarverslag Hemovigilantie Externe kwaliteitsbewaking Externe kwaliteitscontrole Het laboratorium neemt aan een groot aantal kwaliteitsrondzendingen mee. In 2013 is SKML overgegaan naar een andere wijze van rapporteren, MUSE (Multi Sample Evaluation). Deze overgang heeft gedurende het hele jaar 2013 voor enige onduidelijkheid en steeds weer nieuwe aanpassingen bij verschillende enquêtes gezorgd. In 2014 is gewerkt met gecumuleerde rapportcijfers op basis van MUSEdata en nieuwe normen waarbinnen de scores moeten liggen. Hierdoor worden de jaarscores voortaan - deels - in een ander format weergegeven in het jaarverslag, met name de rapportage voor de groep geautomatiseerde technieken is gezien het grote aantal enquêtes aangepast. Voor de resultaten van de afgelopen jaren verwijzen we naar de oude jaarverslagen. Totaal Speciële chemie Restbepalingen 10,0 Moleculaire biologie 8,8 HPLC 8,7 Immunologie 8,6 Eiwitchemie 9,3 Apotheek 9,4 Speciële hematologie Bloedcelmorfologie 9,3 Flowcytometrie 7,6 Bloedgroepserologie 10,0 Bijzondere stolling 8,