O~IG1NEf::L. R-w&g S-bpk Presidium. UITTREKSEL UIT DE BESLUITENIJST VAN BenW. d.d. 27 augustus de secretaris van Dantumadiel, w.g. B.T.T.

Transcriptie

1 6* Gezamenlijk verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Dongeradeel- Dantumadiel (Romte-w&g, nummer d.d. 14 augustus 2013) w.b.: 1. In te stemmen met het ontwerp vgrp Dongeradeel - Dantumadiel en de daarin gemaakte beleidskeuzes. 2. Met betrekking tot de financieringsmethode te kiezen voor het basisscenario (gebruik maken van een voorziening om te sparen voor toekomstige investeringen) waarbij de huidige bestemmingsreserve wordt ingezet om de stijging van de heffing in de komende jaren te temperen. 3. In te stemmen met de heffing voor de komende 4 jaar (planperiode GRP) volgens bovengenoemd scenario. 4. het raadspresidium te verzoeken het voorstel ter behandeling en besluitvorming voor te leggen. R-w&g S-bpk Presidium UITTREKSEL UIT DE BESLUITENIJST VAN BenW d.d. 27 augustus 2013 de secretaris van Dantumadiel, w.g. B.T.T. Schat O~IG1NEf::L

2 IN TE VULLEN DOOR MANAGEMENTASSISTENTE ADVIESNOTA I Bladzijde 2 I Datum 14 augustus I Registratienummer 130 ():3 S 2~ IN TE VULLEN DOOR REDACTEUR Samenvatting ten behoeve van o pers 0 website Niet van toepassing. Vraagprobleemstelling Inleiding In 2012 hebben de colleges van Dongeradeel en Dantumadiel besloten gezamenlijk een gemeentelijk rioleringsplan (vgrp) op te stellen. In het vgrp wordt het beleid ten aanzien van de zorgplichten afvalwater, hemelwater en grondwater vastgesteld. Vanuit de Wet milieubeheer is elke gemeente verplicht periodiek een GRP op te stellen. Ter voorbereiding op het vgrp is een kadernota opgesteld. In deze kadernota zijn de hoofdlijnen van het beleid voor de drie genoemde zorgplichten vastgelegd. De kadernota vormt het raamwerk voor het op te stellen vg RP. In februari 2013 zijn de gemeenteraden over de kadernota gelnformeerd, waarna deze in april 2013 door de beide raden is vastgesteld. Er is voor gekozen om het vgrp grotendeels in eigen beheer op te stellen. Een uitzondering is de financiêle onderbouwing. Vanwege vereiste specialistische kennis is dit onderdeel uitbesteed aan een adviesbureau. De werkzaamheden zijn zodanig verdeeld over de beleidsmedewerkers van beide gerneenten dat er geen onderlinge financiêle verrekening tussen beide gemeenten heeft plaats gevonden. Welke keuzes hebben we gemaakt? In de kadernota is een aantal speerpunten vastgelegd die in de planperiode van het nieuwe GRP extra aandacht krijgen: - voortzetten en uitbreiden van de samenwerking binnen de waterketen ; - ontwikkeling monitoring om het inzicht in het functioneren van de riolering te vergroten; - communicatie met burgers, met als doel de betrokkenheid van de burgers met riolering te vergroten. In het GRP zijn diverse beleidskeuzes opgenomen. De belangrijke keuzes zijn hieronder per hoofdstuk opgesomd. Hoofdstuk 'afvalwater' - De gemeenten Dantumadiel en Dongeradeel zoeken samenwerking met de noordoost-gemeenten Kollumerland c.a. en Ferwerderadiel. Op projectbasis kan de samenwerking worden aangevuld met Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel. Ook wordt samenwerking gezocht met Wetterskip Fryslän. - Het vervangingsmoment van riolering wordt bepaald door de onderhoudstoestand va n de riolering en door afstemming met andere werkzaamheden in de openbare ruimte. - Relining (in-situ reparaties) heeft in principe de voorkeur boven vervanging. - Alle gemalen, zowel hoofdgemalen als minigemalen, worden aangesloten op een telemetriesysteem. - De gemeenten Dongeradeel en Dantumadiel blijven de smalle zorg plicht hanteren. Dit betekent dat niet alle huishoudens in het buitengebied aangesloten moeten worden op de riolering, aansluiten op een sceptic tank of IBA is ook voldoende. Hoofdstuk 'hemelwater' - We hanteren de volgende definitie voor hemelwateroverlast: "Het onderlopen van woningen, bedrijfspanden en winkels als gevolg van zware regenval". Dit betekent dat we 'water op straat' niet zien als overlas!. Het is overlast als het water over de drempel stroomt. - In de BRP's wordt een doorkijk gegeven naar de toekomst waarbij rekening wo rdt gehouden met de klimaatverandering. Naast bui 8 worden de rioolstelsels ook doorgerekend met bui 9 of bui De gemeente Dongeradeel koppelt hemelwater af, tenzij dit niet doelmatig of niet efficiênt is Ua, tenzij). De gemeente Dantumadiel koppelt hemelwater niet af, tenzij er sprake is van een knelpunt dat hierdoor opgelost of verminderd kan worden (nee, tenzij). - De gemeente Dongeradeel wil burgers via een verordening kunnen verplichten om hemelwater en afvalwater gescheiden aan te bieden. De gemeente Dantumadiel kiest er voor om dit op vrijwillige basis te regelen. Hoofdstuk 'grondwater' - We hanteren de volgende definitie voor grondwateroverlast: "Grondwaterstanden die leiden tot structureel nadelige gevolgen voor de aan de grond gegeven bestemming". - We passen altijd grondwatermonitoring toe bij rioleringsprojecten. - We gaan de grondwatersituatie monitoren, binnen de gemeente Dongeradeel gebiedsdekkend en in de gemeente Dantumadiel alleen op probleemlocaties. - De gemeenten Dongeradeel en Dantumadiel treffen maatregelen tegen grondwateroverlast als aan de onderstaande punten wordt voldaan: o Er is sprake van overlast (structureel nadelige gevolgen voor de gebruiksfunctie). o De overlast wordt veroorzaakt door een hoge grondwaterstand. o Er kan niet redelijkerwijs van de perceelseiqenaar verlanqd worden dat hij zelf maatreqelen treft.

3 IN TE VULLEN DOOR MANAGEMENTASSISTENTE ADVIESNDTA I Bladzijde 3 I Datum 14 augustus 2013 I Registratienummer 13 DO'6S 2C) o De overlast kan opgelost of beperkt worden door maatregelen in openbaar gebied. o De maatregelen zijn doelmatig. Hoofdstuk 'beheer en onderhoud' Vuilwaterriolen ouder dan 20 jaar worden eenmaal per 10 jaar geïnspecteerd, en regenwaterriolen ouder dan 20 jaar eenmaal per 20 jaar. Er vinden geen tussentijdse reinigingen plaats (met uitzondering van knelpunten). In 2014 wordt een uitvoeringsprogramma opgesteld voor rioolreinigings en - inspectie. We gaan (gezamenlijk met Ferwerderadiel en Kollumerland c.a.) een monitoringsplan voor de riolering opstellen en uitvoeren. De gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. vinden het wenselijk het zelfde beheersysteem te hebben, en onderzoeken de mogelijkheden daartoe. De gemeenten blijven vooralsnog hun eigen bestandsbeheer uitvoeren. Hoofdstuk 'organisatie en communicatie' We kiezen voor een mix tussen lokale kennis in eigen huis en inhuur van specifieke kennis en piekcapaciteit. De gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel gaan actief onderzoeken welke beheer-, onderhouds- en beleidstaken gezamenlijk binnen de DDFK-gemeenten en op projectbasis met Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel kunnen worden uitgevoerd. Hiervoor wordt een plan van aanpak opgesteld. We gaan het waterloket vormgeven via het KCC. Iedere gemeente krijgt een eigen waterloket. We wijken hierbij af van de kadernotitie. Daarin was de keuze gemaakt om voor vragen alleen een centraal aanspreekpunt aan te wijzen. De gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel (en Ferwerderadiel en Kollumerland c.a.) stellen in 2014 gezamenlijk een communicatieplan op voor water en riolering. Hoofdstuk 'financiën' De gemeente Dantumadiel reduceert het aantal categorieën en tarieven binnen de rioolheffing. Personele capaciteit Royal HaskoningDHV heeft in het kader van de financiële analyse een berekening gemaakt van de benodigde formatie. Hiervoor is gebruik gemaakt van een landelijke standaard berekeningsmethode (Leidraad Riolering) op basis van onder andere het aantal inwoners. Hieruit blijkt dat voor Dongeradeel de benodigde personele capaciteit wordt geschat op 9,1 fte en voor Dantumadiel op 5,9 fte. Binnen de gemeente Dantumadiel is sprake van een theoretisch tekort van 0,8 fte, maar dit wordt momenteel niet als probleem ervaren. Binnen de gemeente Dongeradeel is het tekort groter en wordt het tekort wel als knelpunt ervaren. Uit de bovenstaande blijkt dat de benodigde personele capaciteit voor de afzonderlijke gemeenten Dongeradeel en Dantumadiel in totaal 15,0!te is. Wanneer beide gemeenten één organisatie zouden zijn, dan volgt uit de berekeningen dat 13,8 fte nodig is, een besparing van 1,2 fte. Door ambtelijk samen te werken en taken te verdelen kan dus een deel van het capaciteitstekort opgevangen worden. Indien ook met Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. wordt samengevoegd kan in theorie op termijn, voor de vier gemeenten gezamenlijk, een besparing van 2,9 fte worden behaald. Kanttekening: samen voegen betekent eerst meer werk (afstemmen werkprocessen en dergelijke). Financieel In het GRP worden geen financiële keuzes gemaakt. Deze keuzes worden separaat door beide colleges genomen en samen met het GRP aangeboden aan de beide raden. Het besluit van de beide raden vormt samen met het GRP één geheel. Op dit moment worden binnen beide gemeenten alle investeringen geactiveerd en afgeschreven. Het is belangrijk dat de kosten van de riolering in de toekomst betaalbaar blijven, een nadrukkelijk doel vanuit het Fries Bestuursakkoord Water. Als we alle investeringen blijven activeren lopen de kapitaallasten op en vormen in de toekomst een groot deel van de inkomsten. De kosten van de riolering worden daarmee doorgeschoven naar de toekomstige generaties. Het is mogelijk om te gaan sparen voor toekomstige investeringen. Hiermee worden hoge kapitaallasten in de toekomst voorkomen. Voor beide gemeenten is een aantal verschillende scenario's (financieringsmethoden) doorgerekend om het effect hiervan op de heffing inzichtelijk te maken. Uitgangspunten daarbij zijn dat de heffing kostendekkend is. Scenario's Dantumadiel 1. Activeren: alle investeringen blijven activeren, zoals nu ook het geval is. Ieder jaar kostendekkend, een eventueel klein overschot of tekort wordt in een reserve verdisconteerd. Niet actief sparen voor vervangingen. 2. Basisscenario: om kapitaallasten in de toekomst te beperken wordt naast activeren ook gespaard voor investeringen. Het spaarbedrag wordt in een voorziening gestort. Het saldo van de voorziening wordt jaarlijks aangewend.

4 IN TE VULLEN DOOR MANAGEMENT ASSISTENTE ADVIESNOTA I Bladzijde 4 I Datum 14 augustus 2013 I Registratienummer I '6oc:> 3S'2.Cj 3. Naar ideaalcomplex: Ontwikkeling heffing richting ideaalcomplex (is situatie waarbij alleen gespaard wordt voor investeringen en er niet meer geactiveerd wordt). Snellere groei heffing, uiteindelijk constante heffing waarbij jaarlijks circa 1,25 miljoen aan de voorziening gedoteerd wordt; dat is het gemiddelde (langjarige) investeringsvolume per jaar. ( ,- --'s>j.jc'e.nari.o's..ootwikkejing..rio.olh.effing L., IActiveren L ~Basis I... ( 400 '" c ie (350 ~.c <; o '0 ( 300,',. '.;,, ( 150 0~~~W~~~~ ~~ ~~ ~ ~_0_0 ~~w ~~ ~ ~ w ~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~.~.~ ~ ~ ~ ~~' ~ ' ~ ~~ jaar Op de lange termijn is scenario 3 (naar ideaalcomplex) het meest gunstige scenario. Het betekent echter een aanzienlijke stijging van de heffing in de beginjaren. Rond 2033 is het verschil met de twee andere scenario's 100,-. Pas na 2043 wordt de heffing lager dan de andere twee scenario's. Vanwege de snelle stijging in de komende jaren is dit scenario niet de meest gunstige. Vervolgens is voor de scenario's 'activeren' en 'basis' met de gestippelde lijnen weergegeven dat door de inzet van de huidige reserve de stijging van de heffing de komende jaren getemperd kan worden. Het saldo van de reserve was op 1 januari ,14 miljoen.

5 IN TE VULLEN DOOR MANAGEMENTASSISTENTE ADVIESNOTA I Bladzijde 5 I Datum 14 augustus 2013 I Registratienummer I D ad 352.Ci " c ie 350 ~ ~ 0,g scenario's ontwikkeling riool heffing tctiveren I ', 250 ~' ~ : ~ ,e-~ - - -' d' V - ~ - ~ ~ ', ~ ~. I ' ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~$$$~ ~~~..,,'"..,,'"..,,'"..,,'" '15'..,,'"..,,'"..,,"..,,"..,,"..,,"..,,"..,,"..,,<:5 'V 'V 'V 'V 'V..,,<:5 'V 'V 'V 'V 'V 'V 'V jaar De komende jaren is activeren goedkoper dan het basisscenario, maar dit verschil is kleiner dan het gunstige effect va n het basisscenario op de lange termijn. Op de middellange term ijn is de heffing bij het scenario 'alles activeren' lager, maar voor de lange termijn is het beter om te werken met een voorziening en niet alle investeringen te activeren. De rode en de blauwe lijn lopen steeds verder uit elkaar tot een verschil van 50 per heffingseenheid per jaar. Een ander effect is het verschil in kapitaallasten. Indien alle investeringen geactiveerd worden stijgen de kapitaallasten tot 63% in 2040 en 73% in Bij toepassing van het basisscenario (naast activeren ook sparen voor toekomstige investeringen) stijgen de kapitaallasten ook maar bereiken een minder hoog niveau: 52% in 2040 en 62% in Door de inzet van de reserve kan de stijging van de heffing worden gedempt (de gestippelde lijnen liggen onder de doorgetrokken lijnen). activeren basis en basis- alles acti- en inzet inzet GRP jaar scenario veren reserve reserve oud De stijging van de heffing is een stijging exclusief inflatiecorrectie. Om de kapitaallasten voor de komende generaties betaalbaar te houden en om op termijn een lagere rioolheffing te realiseren wordt voorgesteld te kiezen voor het basisscenario met daarbij inzet van de huidige reserve. We sluiten daarbij aan bij het voorstel van Dongeradeel. Zij stellen ook voor te kiezen voor een combinatie van sparen voor investeringen gecombineerd met activeren. De berekening van de kostendekking en bijbehorende rioolheffing zal over vier jaar herzien worden. Bij grote afwijkingen in kosten en investeringen ten opzicht van de gebruikte planning zal de berekening van de heffing eerder worden herzien.

6 IN TE VULLEN DOOR MANAGEMENTASSISTENTE ADVIESNOTA I Bladzijde 6 I Datum 14 augustus 2013 I Registratienummer 1300:3 0'")q Verschil in heffing Dongeradeel - Dantumadiel De financieringsmethoden zijn zo veel mogelijk afgestemd tussen beide gemeenten. Er blijven echter nog verschillen. Dit resulteert in een verschil in de heffing die nodig is om de kosten van de riolering de komende jaren te dekken. De reden daarvoor is dat de reservepositie op dit moment voor beide gemeenten verschillend is en dat de gemeenten verschillende afschrijvingsperioden gebruiken. Dantumadiel hanteert een afschrijvingstermijn van 60 jaar en Dongeradeel van 25 jaar. Relatie tot gemeentelijk beleid (o.a. eerdere beleidsuitgangspunten, wettelijke plicht, maatschappelijk belang, nieuw inzicht) Vanuit de waterwet is een gemeente verplicht een GRP vast te stellen. Daarnaast is het belangrijk om keuzes in relatie tot het Fries Bestuursakkoord WaterKeten vast te leggen. Te volgen inspraakprocedure Na vaststelling door de raad zal het GRP in beide gemeenten ter inzage worden gelegd. Te voorziene inzet middelen (bestaand budget, nieuw beleid, formatie, subsidies e.d.) Alle exploitatielasten van 2013 worden overgenomen in de begroting van Er worden voor 2014 nog geen nieuwe investeringen opgevoerd. Die komen er met het vaststellen van het GRP in door middel van een begrotingswijziging. De begrotingswijziging wordt bij het definitieve raadsadvies toegevoegd. De rente over de bestemmingsreserve voor riolering is in de afgelopen jaren ten gunste gekomen van de algemene middelen. Doordat er nu wordt voorgesteld deze reserve geleidelijk af te bouwen, zal de rente over het sa ldo van de reserve ook geleidelijk worden afgebouwd. Dit zal in de jaren 2014 tot en met 2029 door de algemene middelen moeten worden opgevangen. De jaarlijkse bijdrage van ,- euro van riolering ten gunste van het wegenonderhoud komt bij het vaststellen van het nieuwe GRP te vervallen. Bij de vervangingsinvesteringen riolering is namelijk al rekening gehouden met een bijdrage ten behoeve van vervanging van het wegdek. De consequenties van het komen te vervallen van deze bijdrage wordt meegenomen in de herziening van het onderhoudsplan wegen in De jaarlijkse dotatie aan de voorziening wegen wordt vooralsnog dan ook structureel verlaagd met ,-. De jaa rlijkse dotatie aan de voorzien ing wegen is gebaseerd op de door de raad vastgestelde wegbeheerplan. Dit plan gaat uit van beperkte investeringen in de eerste helft van de plan periode en grote investeringen later. Hierdoor zijn er momenteel voldoende middelen in de voorziening beschikbaar en hoeft de herziening van het wegbeheer niet acuut uitgevoerd te worden. Betrokkenen (staf-productgroepen, externe organisaties) Het GRP en voorliggend advies is in gezamenlijkheid opgesteld met Dongeradeel. Het GRP is inhoudelijk afgestemd met de provincie en wetterskip Fryslan. Het wetterskip en de provincie zullen schriftelijke goedkeuring va n het GRP verzorgen. Actie-stap Termijnplanning Dantumadiel Behandeling college BenW 27 augustus 2013 Presidium 10 september 2013 RTG 16 september 2013 Besluitvormende raad 24 september 2013 Dongeradeel Behandeling college BenW 10 september 2013 Presidium 17 september 2013 Informatieve raad 26 september 2013 Opiniêrende raad 3 oktober 2013 Besluitvormende raad 17 oktober 2013

7 Raadsvoorstel (j;?,'nle"'ii!(, dantuml1dwl Vergadering van Agendanummer Onderwerp : Programma Gezamenlijk verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Dongeradeel - Dantumadiel 7 - Duurzaamheid I Voorstel 1, Het vgrp Dongeradeel- Dantumadiel en de daarin gemaakte beleidskeuzes vast te stellen, 2, Met betrekking tot de financieringsmethode te kiezen voor het basisscenario (gebruik maken van een voorziening om te sparen voor toekomstige investeringen) waarbij de huidige bestemmingsreserve wordt ingezet om de stijging van de heffing in de komende jaren te temperen, 3, De rioolheffing voor de komende 4 jaar (planperiode GRP) vast te stellen volgens bovengenoemd scenario, 4, In te stemmen met bijgevoegde begrotingswijziging, I Voorstel in het kort In 2012 hebben de colleges van Dongeradeel en Dantumadiel besloten gezamenlijk een gemeentelijk rioleringsplan (vgrp) op te stellen, In het vgrp wordt het beleid ten aanzien van de zorgplichten afvalwater, hemelwater en grondwater vastgesteld, Vanuit de Wet milieubeheer is elke gemeente verplicht periodiek een GRP op te stellen, Ter voorbereiding op het vgrp is een kadernota opgesteld, In deze kadernota zijn de hoofdlijnen van het beleid voor de drie genoemde zorgplichten vastgelegd, De kadernota vormt het raamwerk voor het op te stellen vgrp, In februari 2013 zijn de gemeenteraden over de kadernota gernformeerd, waarna deze in april 2013 door de beide raden is vastgesteld, In bijgevoegd collegevoorstel zijn de belangrijkste beleidskeuzes uit het vgrp opgenomen, Ook wordt in het collegevoorstel ingegaan op de personele capaciteit en de financiële doorrekening van de kosten, Financieel Op dit moment worden binnen beide gemeenten alle investeringen geactiveerd en afgeschreven, Het is belangrijk dat de kosten van de riolering in de toekomst betaalbaar blijven, een nadrukkelijk doel vanuit het Fries Bestuursakkoord Water Keten, Als wordt doorgegaan met het activeren van alle investeringen, lopen de kapitaallasten op en vormen in de toekomst dan ook het overgrote deel van de uitgaven, De kosten van de riolering worden daarmee doorgeschoven naar de toekomstige generaties en op termijn moeilijker beheersbaar. Tegenover dit scenario staat het zogenaamde ideaalcomplex, In deze methodiek worden investeringen niet meer geactiveerd maar worden alle investeringen direct betaald vanuit een voorziening, Deze voorziening wordt gevuld door de rioolheffing, In dit scenario moet dus op voorhand voldoende zijn gespaard voor een investering, Op termijn zullen de kapitaallasten in dit scenario reduceren tot nul. Gevolg is echter wel in dit scenario dat de rioollasten (de heffing) de komende jaren sterker zullen stijgen, Zowel hoge kapitaalslasten als een sterke stijging van de rioolheffing zijn ongewenst Daarom wordt een scenario voorgesteld dat een combinatie vormt tussen activeren en het uit de voorziening betalen van investeringen, Daarbij wordt voorgesteld de huidige reservepositie in te zetten om de komende jaren de stijging van de rioolheffing te temperen, Op basis van dit scenario ontstaat een verantwoorde kostendekkingberekening waar binnen de kapitaallasten zich ontwikkelen tot een acceptabel niveau en de stijging van de rioolheffing zich op een voorspelbare en acceptabele manier ontwikkelt Binnen de planperiode van het GRP wordt de volgende ontwikkeling van de rioolheffing voorgesteld,

8 Jaar Rioolheffin Consequentie van het inzetten van de reserve riolering voor het temperen van de riool heffing is dat dit eindig is. Daarnaast komt de rente over de reserve positie op dit moment ten goede aan de algemene dienst. Dit rente voordeel zal op termijn dan ook komen te vervallen. I Behandeling presidium Het presidium heeft op 10 september 2013 besloten het punt als beeldvormendlopiniërend I besluitvormend te behandelen. Damwilld, 27 augustus Burgemeester en wethouders van Dantumadiel, A. Aalberts, burgemeester. B.T.T. Schat, secretaris.

9 Raadsbesl u it d ~ "li ecll'd l' alltuma le. I Vergadering van Agendanummer Onderwerp : Programma Gezamenlijk verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Dongeradeel - Dantumadiel 7 - Duurzaamheid De raad van de gemeente DANTUMADIEL; gelezen het voorstel van het presidium d.d. 10 september 2013; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d.27 augustus 2013; I Besluit 1. Het vgrp Dongeradeel- Dantumadiel en de daarin gemaakte beleidskeuzes vast te stellen. 2. Met betrekking tot de financieringsmethode te kiezen voor het basisscenario (gebruik maken van een voorziening om te sparen voor toekomstige investeringen) waarbij de huidige bestemmingsreserve wordt ingezet om de stijging van de heffing in de komende jaren te temperen. 3. De rioolheffing voor de komende 4 jaar (planperiode GRP) vast te stellen volgens bovengenoemd scenario. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad der gemeente Dantumadiel, gehouden in het gemeentehuis te Damwáld op De raad voornoemd, , voorzitter griffier.