Cursus Financiële sturing, Vastgoedsturing Woningcorporatie: state of the art

Transcriptie

1 Cursus Financiële sturing, Vastgoedsturing Woningcorporatie: state of the art Doel van de leergang De corporatiesector heeft al jaren geen rustig vaarwater meer gekend. Verandering van wet- en regelgeving, economische recessie, ernstige incidenten en demografische ontwikkelingen hebben grote gevolgen voor de werking van de woningmarkt, de financiële positie van woningcorporaties en uiteindelijk voor de effectiviteit van de corporatiesector. Ook de professionaliteit in de sector is toegenomen, wat onder meer tot uitdrukking komt in nieuwe instrumenten en werkwijzen. In deze cursus state of the art bespreken en verdiepen we een aantal actuele thema s. Natuurlijk komt de herziene woningwet aan de orde en de beleidsmatige gevolgen van de splitsing tussen DAEB en niet-daeb en de mogelijke consequenties van het nieuwe regeerakkoord. De financiële druk die corporaties momenteel ondervinden komt op verschillende manieren in de cursus aan de orde: bij de bespreking van nieuwe werkwijzen en instrumenten voor portefeuillesturing, de afwegingscriteria t.b.v. investeringsplannen en de houdbaarheid van het verdienmodel van corporaties. Data 10 januari januari 2013 Locatie Meeting Plaza, Utrecht Begrippen DAEB niet-daeb Portefeuillesturing Prestatiecriteria Verdienmodel Ortec Finance en RIGO Research & Advies hebben de krachten gebundeld. Samen vormen we een sluitend stelsel van diepgaande en actuele kennis als het gaat om de vastgoedsturing van woningcorporaties. Docenten Johan Conijn (directeur Ortec Finance) Peter van Os (partner RIGO) François Claessens ( Ortec Finance)

2 Programma en kosten van de cursus De cursus bestaat uit 2 dagen (4 dagdelen). De indeling van de dagen is als volgt: Dagdeel Onderwerp Data 1 ochtend Herzieningswet; de DAEB-splitsing; marktwaardewaardering 1 middag Portefeuillesturing, integrale vastgoedsturing, risicomanagement 2 ochtend Maatschappelijke en financiële doelstellingen en criteria; afwegingskaders 2 middag Verdienmodellen, het Drie Kamer Model; allocatie van middelen 10 januari 17 januari Achterin in de folder vindt u een uitgebreider overzicht van het programma. De kosten bedragen euro per deelnemer. Materiaal U krijgt de beschikking over een cursusmap met daarin de handouts van de presentaties en diverse achtergrondartikelen.

3 Voor wie De cursus is bedoeld voor directieleden, MT-leden en stafmedewerkers die verantwoordelijk zijn voor of belangrijke bijdragen leveren aan de sturing van de eigen organisatie en zich grondig willen verdiepen in de kennis over en de context van vastgoedsturing, financiële sturing en maatschappelijke sturing. De cursus is zowel bedoeld voor generalisten als specialisten, zowel vanuit de financiële als vanuit de volkshuisvestelijke hoek. Er is wel basiskennis vereist van vastgoedsturing. De cursus bestaat uit twee donderdagdagen van 9.30 uur tot uur (10 en 17 januari 2013). De bijeenkomsten vinden plaats in Meeting Plaza nabij station Utrecht Centraal. Presentatie, zelfwerkzaamheid in groepen, terugkoppeling en uitwisseling zorgen voor een gevarieerde invulling. Kenmerken van de Ortec Finance/RIGO-aanpak - Samenhangend: maatschappelijke prestaties en financiële mogelijkheden hangen als communicerende vaten samen. We hanteren deze samenhang als uitgangspunt in onze concepten, producten en adviezen. - Praktisch: concepten krijgen pas waarde als er praktisch hanteerbaar gereedschap is om de concepten concreet te kunnen toepassen. Ortec Finance en RIGO ontwikkelen dit gereedschap. - Gedegen: Ortec Finance en RIGO zijn kritisch t.a.v. de validiteit van concepten en modellen. Eindresultaat De cursist heeft na deelname aan de leergang onder andere het volgende bereikt: - Hij/zij is op de hoogte van de actuele stand van zaken m.b.t. de herziene woningwet, de splitsing tussen DAEB en niet-daeb en de gevolgen ervan voor het corporatiebeleid. - Hij/zij is op de hoogte van de state of the art wat betreft de portefeuillesturing bij corporaties. - Hij/zij heeft kennis genomen van de nieuwste inzichten in de wijze waarop investeringsafwegingen plaats kunnen vinden. - Hij/zij kan het verdienmodel van de woningcorporatie doorgronden. - Hij/zij maakt kennis met nieuwe inzichten over de sturing van de corporatie: over de splitsing van verantwoordelijkheden bij de corporatie en over de allocatie van middelen Aanmelding Aanmelding kan met bijgevoegd formulier: - Opsturen naar RIGO, t.a.v. Secretariaat, Antwoordnummer 11214, 1000 PE Amsterdam of faxen naar mag ook: aukje.van.meeteren@rigo.nl of Bianca.vandeKaa@ortec-finance.com.

4 Docenten Peter van Os, RIGO Telefoon: Peter van Os, partner bij RIGO, werkt sinds 1 oktober 2003 bij RIGO. Hij richt zijn onderzoeks- en advieswerkzaamheden bij RIGO vooral op financiële en volkshuisvestelijke sturingsvraagstukken en het strategisch voorraadbeleid bij woningcorporaties. Daarnaast is hij thuis in stedelijke herstructurering (organisatie, proces en financiën) en meer specifieke thema s rond het wonen en de corporatiesector zoals kwaliteitsbeleid, huurbeleid, samenwerking en maatschappelijk ondernemen. Voordat hij bij RIGO kwam heeft Peter van Os bijna tien jaar bij Mitros gewerkt, een grote woningcorporatie in Utrecht. Hij bekleedde daar beleids- en managementfuncties. Daarvoor werkte hij jarenlang als adviseur bij enkele kleine adviesorganisaties. Van oorsprong is Peter van Os civielplanoloog. Tevens heeft hij ter aanvulling een masteropleiding in strategisch management gevolgd. François Claessens, Ortec Finance Telefoon: Francois.Claessens@ortec-finance.com François Claessens werkt sinds september 2012 als senior consultant bij Ortec Finance. Daarvoor was hij werkzaam als manager Strategie & Beleid bij Woonstichting De Key in Amsterdam en als hoofddocent aan de TU Delft. Hij studeerde Bouwkunde aan de TU Delft en Wijsbegeerte aan de UvA en promoveerde in 2005 op een proefschrift over het ontstaansmoment van de sociale woningbouw in Duitsland rond Binnen Ortec houdt François zich vooral bezig met de strategische advisering aan corporaties: het sturingsvraagstuk van corporaties en de inrichting van het portefeuillemanagement. François combineert zijn werk bij Ortec met een gastdocentschap aan de TU Delft en het redacteurschap van de tijdschriften Rooilijn en Footprint. Johan Conijn, Ortec Finance Telefoon: Johan.Conijn@ortec-finance.com Johan Conijn startte zijn loopbaan bij het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid en was vervolgens als directeur werkzaam bij het onderzoeksinstituut OTB van de Technische Universiteit Delft. In 2000 werd hij vennoot bij RIGO Research & Advies. Vanaf 2005 tot 2009 was hij directeur bij het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Hij is in 2006 benoemd tot bijzonder hoogleraar Woningmarkt aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De leerstoel is ingesteld vanwege de Stichting Amsterdam School of Real Estate (ASRE). Sinds januari 2010 werkt Johan Conijn als Director Real Estate Management bij Ortec Finance. Hij richt zich onder andere op strategische advisering aan woningcorporaties. Zijn functie bij Ortec Finance combineert hij met zijn hoogleraarschap.

5 Inhoud van de cursus Dag 1: Actualiteiten: herzieningswet en DAEB 1. De herzieningswet In de Herzieningswet zijn belangrijke nieuwe regels voor woningcorporaties beschreven (o.a. over werkdomein, governance, administratieve scheiding, financiering en procesgang). Deze worden kort toegelicht. 2. De DAEB-splitsing Hoe om te gaan met vraagstukken rond de Herzieningswet en de DAEB-splitsing. Aan de orde komen de financiële gevolgen van de DAEB-splitsing; het al dan niet overhevelen van 10% van de DAEB-woningen naar niet-daeb; de consequenties voor de omvang van de verhuurdersheffing. 3. Marktwaarde waardering Vanaf 1 januari 2012 zijn de nieuwe richtlijnen voor de jaarverslaggeving van corporaties (de RJ645 ) van kracht. Deze nieuwe richtlijnen hebben grote consequenties voor de waardering van het vastgoed van corporaties en daarmee ook de (financiële) sturing van uw organisatie. Corporaties worden voor de keuze gesteld afhankelijk van hun beleid en type vastgoed om hun vastgoed te waarderen op historische kostprijs, bedrijfswaarde of marktwaarde in verhuurde staat. Welke afwegingen kunnen worden gemaakt en met welke consequenties? Portefeuillesturing 1. Het strategisch portefeuillebeleid Sturen op de gewenste samenstelling van de woningportefeuille: bespreking van de stappen in dit beleids- en besluitvormingsproces. Aan de orde komen de belangrijkste inhoudelijke, financiële en procesmatige vraagstukken in onderlinge samenhang. Tevens een toelichting op enkele beslissingsondersteunende instrumenten zoals het SBI van Ortec. 2. Het proces van vastgoedsturing Het strategisch portefeuillebeleid is onderdeel van het totale proces van vastgoedsturing dat zowel een strategisch als een tactisch en operationeel niveau kent. We belichten het gehele proces met een focus op de relatie tussen het strategische en het tactische niveau. We maken daarbij gebruik van het procesmodel de beleidsachtbaan van RIGO. 3. Het risicomanagement Ook vastgoedsturing is leven met onzekerheden. Bedenk daarbij dat de value at risk bij vastgoedsturing groot is. Dat betekent dat vastgoedsturing hand in hand moet gaan met risicomanagement. Wat betekent dat voor het beleids- en planvormingsproces m.b.t. vastgoed op de verschillende niveaus? Welke tools zijn voorhanden?

6 Dag 2: Investeringsafwegingen 1. Balans tussen maatschappelijke en financiële doelen Er circuleren verschillende methoden in de sector om investeringsvoorstellen te beoordelen. Maatschappelijke en financiële criteria spelen daarbij de hoofdrol. Volgens welke principes stuurt de corporatie; hoe hangen maatschappelijke sturing, financiële sturing en vastgoedsturing met elkaar samen? 2. Financiële beoordelingscriteria en hulpmiddelen bij de afweging Ten aanzien van de financiële beoordelingscriteria zijn in de afgelopen periode stappen gezet. Bovendien zijn veel van die inzichten verwerkt in de huidige rekengereedschappen. We presenteren de state of the art. 3. Maatschappelijke beoordelingscriteria Ook ten aanzien van de maatschappelijke beoordelingscriteria zijn in de afgelopen periode vorderingen gemaakt. We laten de stand van zaken zien en lichten enkele belangwekkende initiatieven toe die moeten bijdragen tot een betere grip op het maatschappelijk presteren. Integrale strategische sturing 1. Het Drie Kamer Model is een integraal, strategisch sturingsconcept voor een corporatie. Het is een antwoord in de al langlopende discussie over het sturingskader voor corporaties. Het gaat hierbij in de eerste plaats om effectiviteit, efficiëntie en financiële continuïteit. Dit zijn de drie belangrijke basisprincipes die in een integraal sturingskader tot hun recht dienen te komen. In het Drie Kamer Model gebeurt dit door elk principe in een afzonderlijke kamer onder te brengen en vervolgens de onderlinge samenhang en interactie tot hun recht te laten komen. Het gaat om de Maatschappelijke kamer, de Vastgoedkamer en de Vermogenskamer. De drie kamers maken onderdeel uit van de corporatie (de toegelaten instelling) en zijn op strategisch niveau onderling met elkaar verbonden. Het Drie Kamer Model levert een belangrijke bijdrage aan de transparantie en de legitimiteit van de corporatie. 2. Strategische sturing omvat de allocatie van beschikbare middelen. Op grond waarvan worden middelen toegekend aan de verschillende activiteiten of projecten van de corporatie? Welke financiële en welke maatschappelijke of volkshuisvestelijke criteria spelen bij die keuzen een rol? Welke werkwijzen gebruiken corporaties hiervoor?

7 Aanmeldingsformulier Financiële sturing, Vastgoedsturing Woningcorporatie: state of the art De cursus Financiële sturing, Vastgoedsturing Woningcorporatie: state of the art wordt op 2 donderdagen gegeven van 9.30 tot uur. De locatie is Meeting Plaza, Hoog-Catharijne te Utrecht, nabij Centraal Station Utrecht. Dagdeel Onderwerp Data 1 ochtend Herzieningswet; de DAEB-splitsing; marktwaardewaardering 1 middag Portefeuillesturing, integrale vastgoedsturing, risicomanagement 2 ochtend Maatschappelijke en financiële doelstellingen en criteria; afwegingskaders 2 middag Verdienmodellen, het Drie Kamer Model; allocatie van middelen 10 januari 17 januari U kunt zich aanmelden door middel van het toesturen / faxen van dit formulier (zie onderstaande gegevens). De kosten bedragen per deelnemer, exclusief BTW, 1.000,--. U kunt tot drie weken voor aanvang kosteloos annuleren. Uw plaats kunt u altijd door een vervanger laten innemen. Hieronder kunt u aangeven waar uw belangstelling naar uitgaat: 0 Ik schrijf mij met.. personen in Graag van alle deelnemers de gegevens noteren. 0 Ik wil graag deelnemen, maar ik ben verhinderd op een of meer van de genoemde cursusdata, neem contact met mij op voor mogelijke alternatieven GEGEVENS DEELNEMER(s) Naam:.. Functie: Corporatie: Adres: Telefoon: Voor informatie over de cursus kunt u contact opnemen met Peter van Os telefoon: peter.van.os@rigo.nl François Claessens telefoon: Francois.Claessens@ortec-finance.com U kunt dit formulier toesturen of faxen aan: RIGO Research en Advies BV T.a.v. Secretariaat Antwoordnummer PE Amsterdam Fax: info@rigo.nl