INHOUDSOVERZICHT INLEIDING 5 VOORWOORD BIJ DE EDITIE OVER DE AUTEURS 11 OVERZICHT MODELDOCUMENTEN 24 AFKORTINGEN 25

Transcriptie

1 INHOUD INHOUDSOVERZICHT INLEIDING 5 VOORWOORD BIJ DE EDITIE OVER DE AUTEURS 11 OVERZICHT MODELDOCUMENTEN 24 AFKORTINGEN 25 HOOFDSTUK 1 BOUWMISDRIJVEN Inbreuk op de vergunningsplicht of -voorwaarden Voorwerp van de stedenbouwkundige vergunning Vergunningsplichtige handelingen Bouwwerken verrichten Ontbossen Vellen van bomen buiten bosverband Aanmerkelijk wijzigen van het reliëf van de bodem Opslagplaats, parking, verplaatsbare constructies voor bewoning Wijzigen van de hoofdfunctie van een bebouwd onroerend goed Wijzigen aantal woongelegenheden in gebouw Recreatieve terreinen aanleggen of wijzigen Afwijkingen (geen vergunningsplichtige handelingen) Onderhoudswerken aan constructies Vrijgestelde handelingen Meldingsplichtige handelingen Aanvullingen of wijzigingen door lokale stedenbouwkundige verordeningen Afwijkingen (wel nog vergunningsplichtige handelingen) Verkavelingsvergunning geldt als stedenbouwkundige vergunning voor bouwrijp maken van de verkaveling Vermoeden van stedenbouwkundige vergunning Voorwerp van de verkavelingsvergunning Gevolgen van de regularisatievergunning 54 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 15

2 INHOUD 1.4. Gevolgen van de onwettige vergunning Uitvoerbaarheid van de vergunning Geldingsduur van de vergunning Wachttermijnen, schorsing of vernietiging Schorsing ingevolge de koppeling met de milieuvergunning Verval van de vergunning Verval van de stedenbouwkundige vergunning op zelfstandige basis Verval van de stedenbouwkundige vergunning ingevolge de koppeling met de milieuvergunning Verval van de verkavelingsvergunning Uitvoeren en in stand houden Inbreuk op stedenbouwkundige voorschriften Doorbreking van een bevel tot staking, bekrachtigingsbeslissing of beschikking in kortgeding Inbreuk op de informatieplichten Informatieplicht van de instrumenterende ambtenaar bij alle overdrachten van een onroerend goed Informatieplicht van de instrumenterende ambtenaar bij verdeling van een onroerend goed Informatieplicht bij verkavelingen Informatieplicht met betrekking tot overeenkomsten Informatieplicht met betrekking tot publiciteit Strafrechtelijke sancties en herstelmaatregelen Gevangenisstraf en/of geldboete Verbeurdverklaring van vermogensvoordelen Herstelmaatregelen Verjaring van de strafvordering en de herstelvordering Verjaring van de strafvordering Algemeen Bouwmisdrijven binnen de ruimtelijk kwetsbare gebieden Bouwmisdrijven buiten de ruimtelijk kwetsbare gebieden Verjaring van de herstelvordering Algemeen Bouwmisdrijven binnen de ruimtelijk kwetsbare gebieden Bouwmisdrijven buiten de ruimtelijk kwetsbare gebieden 76 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 16

3 INHOUD HOOFDSTUK 2 STRAFBARE DEELNEMERS AAN HET BOUWMISDRIJF Algemeen Belangrijkste categorieën van deelnemers aan het klassieke bouwmisdrijf Het uitvoeren van wederrechtelijke handelingen, werken of wijzigingen Bouwheer Aannemer Architect Het instandhouden van wederrechtelijke handelingen, werken of wijzigingen Eigenaar en gebruikers van het onroerend goed Betwist: strafrechtelijke aansprakelijkheid van aannemers en architecten voor instandhouding Rechtspersonen 94 HOOFDSTUK 3 VASTSTELLING VAN EEN BOUWMISDRIJF Algemeen Bevoegde personen Agenten en officieren van gerechtelijke politie De stedenbouwkundige inspecteurs De andere door de Vlaamse Regering aangeduide ambtenaren De door de gouverneur aangeduide ambtenaren van de provincie en van de gemeenten in zijn provincie Toegang tot de werf Principiële toegang tot de werf Huiszoeking Heterdaad Proces-verbaal Modellen 104 HOOFDSTUK 4 STAKING VAN DE WERKEN EN ADMINISTRATIEVE GELDBOETE Algemeen Bevel tot onmiddellijke staking van de werken Wanneer moet een bevel tot staking gegeven worden? Wie kan een bevel tot staking geven? Hoe moet een bevel tot staking gegeven worden? Op de plaats van de feiten zijn personen aanwezig Op de plaats van de feiten is niemand aanwezig Tot wie is het bevel tot staking gericht? Het proces-verbaal dat naar aanleiding van de staking wordt opgesteld Kennisgeving van het proces-verbaal en van het stakingsbevel 110 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 17

4 INHOUD 3. De bekrachtigingsbeslissing Vordering tot opheffing van het (bekrachtigde) stakingsbevel De administratieve geldboete Begrip Het opleggen van de administratieve geldboete Vaststelling van het doorbreken van het stakingsbevel Kennisgeving van de administratieve geldboete Verzoek om kwijtschelding, vermindering of uitstel van betaling Invordering van de administratieve geldboete Modellen 119 HOOFDSTUK 5 DE HOGE RAAD VOOR HET HANDHAVINGSBELEID Vooraf Oprichting, missie en samenstelling Oprichting en missie Samenstelling De vaste leden De tijdelijke leden Overgangsbepaling betreffende de samenstelling van de Hoge Raad Vergoedingen Permanent secretariaat Deontologie, beroepsgeheim en onverenigbaarheden Bevoegdheden Algemeen Herstelvordering en ambtshalve uitvoering Algemeen Advies door middel van eenvoudige afdoening Advies door de plenaire vergadering Opeenvolgende herstelvorderingen Sommige betekeningen van vonnissen & arresten Invordering van dwangsommen Bemiddelingsopdrachten Adviezen ten behoeve van de Vlaamse overheid Werking en procedure Algemeen Quorum en stemverhoudingen Inspraak vanuit handhavende besturen Horen van belanghebbenden / bijstand en vertegenwoordiging Kennisgeving en termijnberekening Kennisgeving Termijnberekening 155 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 18

5 INHOUD 4.6. Werkverdeling De vergadering van en het onderzoek door de Hoge Raad Externe deskundigen Het verslagboek 157 HOOFDSTUK 6 DE HERSTELMAATREGELEN Vooraf Algemeen De soorten herstelmaatregelen Algemeen Het herstel van de plaats in de oorspronkelijke toestand en het staken van het strijdig gebruik Het uitvoeren van bouw- of aanpassingswerken Het betalen van een geldsom gelijk aan de meerwaarde die het goed door het misdrijf heeft verkregen Historiek van de meerwaarde Berekening van de meerwaarde Afbetalingsmodaliteiten en interesten Regels bij het instellen van een herstelvordering Gecombineerde vorderingen Keuze van de herstelmaatregel De wijze waarop het herstel kan worden gevorderd Een vordering bij de correctionele rechtbank Een vordering bij de burgerlijke rechtbank Geen burgerlijke partijstelling De milieustakingsvordering De derde benadeelde Tegen wie kan een herstelvordering worden ingeleid? Samenloop van vorderingen Opeenvolgende herstelvorderingen Termijnen waarbinnen een herstelvordering dient ingeleid te worden 178 HOOFDSTUK 7 BEMIDDELING EN MINNELIJKE SCHIKKING Inleiding Toepassingsgebied en voorwaarden Voorwerp van de minnelijke schikking Procedure Aanvraag minnelijke schikking door de overtreder Bemiddelingspoging Hoge Raad Op initiatief van de rechter Uitvoering van de minnelijke schikking 187 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 19

6 6. Statuut van het wederrechtelijke bouwwerk na de uitvoering van de minnelijke schikking Gedoogd, maar niet vergund Stabiliteitswerken 190 HOOFDSTUK 8 (GEDWONGEN) UITVOERING VAN GERECHTELIJKE UITSPRAKEN Inleiding Algemeen Geen bouwvergunning vereist Omvang van het bevolen herstel Elke veroordeelde is gehouden tot het geheel van het hersel Herstel in de niet-wederrechtelijke staat Aanvang van de hersteltermijn Principe Onderscheid tussen hersteltermijn en dwangsomtermijn alias uitvoeringstermijn en respijttermijn Het Arrest van het Benelux Gerechtshof van 16 december Het Arrest van het Benelux Gerechtshof van 11 februari 2011: einde van de controverse Beslissingen van de strafrechter Beslissingen van de burgerlijke rechtbank Verlenging van termijnen Buitengewone termijn van verzet in strafzaken Uitvoerbaarheid bij voorraad Verjaring van de titel Tegenstelbaarheid van de opgelegde herstelmaatregel ten aanzien van eigenaars die geen partij waren in het geding Ten aanzien van eigenaars wier titel van eigendomsverkrijging was overgeschreven vóór de inschrijving van de dagvaarding Herstel bevolen door de strafrechter op vordering van de bevoegde overheid Herstel bevolen door de burgerlijke rechter op vordering van de bevoegde overheid Herstel bevolen door de burgerlijke rechter of de strafrechter op vordering van de derde-benadeelde Ten aanzien van eigenaars wier titel van eigendomsverkrijging niet was overgeschreven vóór de overschrijving van de dagvaarding Artikel 6.2.1, 5e lid VCRO Artikel 5.2.1, 1, 4e lid DRO 225 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 20

7 VERKLARENDE WOORDENLIJST Rechtsmiddelen Vrijwillige tussenkomst Hoger beroep en voorziening in cassatie Verzet Derdenverzet Proces-verbaal van vaststelling van uitvoering Rechtsplicht tot uitvoering In hoofde van de veroordeelde In hoofde van de gemachtigde overheid Geen prioriteit van de gemachtigde overheid op de particulier bij uitvoering Eensluidend advies van de Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid Advies betreffende de ambtshalve uitvoering Advies betreffende betekeningen van bepaalde oudere titels Specifieke bevoegdheid inzake de invordering van dwangsommen Dwangsom Verbeuring van de dwangsom Voorafgaande betekening Geen voorafgaande vaststelling van niet-uitvoering vereist Geen voorafgaande aanmaning of bevel tot nakoming vereist Overlijden van de veroordeelde Faillissement van de veroordeelde Verjaring van de dwangsom Termijn Gevolgen van de verjaring Verweer van de veroordeelde De rechter die de dwangsom oplegde De beslagrechter Dwangsom opgelegd in een latere beslissing Ambtshalve uitvoering Algemeen Voorafgaande betekening Wettelijke hypotheek Inleiding Onderpand Tijdstip van inschrijving Omvang Geëigende zekerheid Formaliteiten Bevoegde rechter 282 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 21

8 4.4. Tenuitvoerlegging door de gerechtsdeurwaarder Eenzijdig verzoekschrift Recuperatie van de uitvoeringskosten Afbraakmaterialen Kostenstaat Hoofdelijke veroordeling Uitvoering door de veroordeelde niet-eigenaar Inning meerwaarde Overlijden van de veroordeelde Verweer van de veroordeelde Stappenplannen / modellen Stappenplan: gedwongen uitvoering Stappenplan: wettelijke hypotheek Modellen 296 HOOFDSTUK 9 HANDHAVING EN REGULARISATIEAANVRAAG Regularisatieaanvraag Situering Zolang geen sprake is van volledige regularisatie, blijft de herstelvordering of het bevolen herstel actueel Decretale onverenigbaarheid tussen taken van handhaving en vergunningverlening Handhavingsplan As-builtattest Situering Toepassingsgebied Procedure Gefaseerde invoering Rechtsgevolgen 326 HOOFDSTUK 10 INFORMATIEBRONNEN Inleiding Stedenbouwkundige vergunning en het bijbehorende dossier Op de plaats waar het werk wordt uitgevoerd Inzage van de afgegeven bouw- en verkavelingsvergunning door particulieren Vergunningenregister Inhoud Raadpleging Plannenregister Inhoud Raadpleging 339 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 22

9 BIBLIOGRAFIE 341 LIJST VAN DE GEWESTELIJKE STEDENBOUWKUNDIG INSPECTEURS 351 ADRESSEN 355 INDEX 397 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 23

10 OVERZICHT MODELDOCUMENTEN VASTSTELLING VAN EEN BOUWMISDRIJF Toegang tot de werf: model 1: verzoek tot machtiging politierechter 104 model 2: schriftelijke toestemming 105 model 3: proces-verbaal 106 STAKING VAN DE WERKEN EN ADMINISTRATIEVE GELDBOETE model 1: schriftelijke bevestiging mondeling stakingsbevel 119 model 2: schriftelijk bevel tot onmiddellijke staking 120 UITVOERING VAN GERECHTELIJKE UITSPRAKEN model 1: aanmaning tot herstel 296 model 2: verzoek tot inlichtingen aan het registratiekantoor 297 model 3: aanvraag hypothecair getuigschrift 299 model 4: opdracht tot betekening (alle actuele eigenaars zijn veroordeeld) 302 model 5: opdracht tot betekening (sommige actuele eigenaars zijn niet veroordeeld) 304 model 6: Opdracht tot betekening (vonnis én afzonderlijke akte in de zin van 5.2.1, 1, 4e lid VCRO) 306 model 7: opdracht tot betekening (betekening aan niet-veroordeelde bewoners uit een te slopen constructie) 310 model 8: verzoek tot inlichtingen aan de burgerlijke stand 312 model 9: hypothecaire borderel 313 model 10: doorhaling hypothecaire inschrijving 314 HANDHAVINGSZAKBOEKJE RUIMTELIJKE ORDENING 24