Een handleiding "Leren leren" voor leerlingen in het eerste jaar

Transcriptie

1 Een handleiding "Leren leren" voor leerlingen in het eerste jaar Onze-Lieve-Vrouwlyceum Collegelaan Genk schooljaar

2 Inhoudsopgave ~ 2 ~ INHOUDSOPGAVE p2 DEEL 1 : INLEIDING 1. Hallo eerstejaars p Beste ouder p. 4 DEEL 2 : STRUCTUUR 1. Over boeken en de boekentas p Tijdens de les p Waar studeer ik? p Wanneer studeer ik? p Agenda p. 17 DEEL 3 : STUDIEMETHODE 1. Een goede studiemethode p Hoe leer ik woordjes? p Hoe maak ik een overhoring? p Hoe studeer ik tijdens de examens? p. 33 DEEL 4 : NUTTIGE INFO 1. Over onthouden en goed leren p Individuele begeleiding p Begeleide avondstudie p Twintig prikkels om beter te studeren p Tips voor ouders p. 49 DEEL 5 : VAKTIPS 1. aardrijkskunde p Frans p geschiedenis p godsdienst p ICT p Latijn p lichamelijke opvoeding p muzikale opvoeding p natuurwetenschappen p Nederlands p plastische opvoeding p STEM p techniek p wiskunde p. 76 BIJLAGE : 1. Examenplanning: herhalingsoverzicht p. 78

3 Deel 1 - Inleiding 1. Hallo eerstejaars ~ 3 ~ Hallo eerstejaars, Ik ben Tijs, en ik zal je steun zijn om je te helpen studeren in je nieuwe school. Je zal wel al gemerkt hebben dat het hier helemaal anders is dan in de basisschool: je bent weer ineens de jongste, je kent hier niemand, elk uur heb je een nieuwe leraar, de manier van lesgeven is anders Maar je hoeft je geen zorgen te maken. We willen je met dit boekje Leren leren helpen om je een goede studiemethode aan te leren. In dit boekje vind je allerhande nuttige tips over studeren. Het is een boekje dat je tijdens het jaar voortdurend kan raadplegen. Hou het bij de hand. Het kan een nuttig hulpmiddel zijn. Het zal je ook in de volgende jaren steeds goed van pas komen. In het boekje ga je me een aantal keer zien terugkomen, ik heb dan iets speciaals te melden: Het omgekeerde uitroepteken: Wanneer je me hiermee ziet verschijnen, wil dit zeggen dat ik een tip voor jou heb. Blad papier : Als je dit symbool ziet, wil dit zeggen dat we de theorie gaan verduidelijken met een voorbeeld. Tijs in actie : Nu wordt het tijd dat je in actie schiet. Je moet nu je handen uit de mouwen steken en iets doen. BELANGRIJK IS DAT JE ME OOK KAN TERUGVINDEN OP LYCIPEDIA. Kijk dus snel op en klik op

4 Deel 1 - Inleiding 2. Beste ouder ~ 4 ~ Beste ouder, Uw zoon of dochter is de basisschool al ontgroeid. Hij/zij zet vandaag de eerste stappen in het secundair onderwijs. Dit is een grote verandering. Een verandering in omgeving, van vrienden, van leerkrachten, van studeren Het betekent ook anders werken en studeren. Met dit boekje Leren leren willen we een hulpmiddel aanreiken om een goede studiemethode en werkwijze op te bouwen. De leerling moet natuurlijk zelf leren, dat kan je niet in zijn/haar plaats doen. Maar motivatie door leerkrachten, en zeker door ouders, is zeer belangrijk. We willen u betrekken bij de wijze waarop uw zoon of dochter bezig is met het gegeven leren leren. Ouders en school kunnen samen motiveren. Leren leren is zeer belangrijk. In de hogere studies zullen de leerlingen grote hoeveelheden leerstof moeten verwerken. Het leren omgaan met informatie en de verwerking ervan, is daarom even belangrijk geworden als het beschikken over directe kennis. Daarom is het aanleren van een goede studiemethode van groot belang. WAT KAN JE ALS OUDER DOEN : Toon belangstelling voor het studiewerk van uw kinderen. Feliciteer ze voor wat ze goed doen. Monter ze op als het wat minder gaat. Neem dit boekje eens door. Je kan ook zien op welke manier ze goed kunnen studeren. Een aanrader is het deel: Tips voor ouders. Kom naar de infoavond rond leren leren en ook naar de oudercontacten. Het contact tussen ouders en de school is heel belangrijk. Je kan steeds bij de leerkrachten terecht met vragen of problemen.

5 Deel 2 Structuur 1. Over boeken en de boekentas ~ 5 ~ Over boeken en de boekentas Kijk eens wat er allemaal in je boekentas zit voor een hele dag les Een volledige dag les kan bestaan uit 7 lessen, dus neem je misschien 7 handboeken, 7 werkboeken en 7 schriftjes én nog bijkomende notities mee. Voor sommige vakken heb je soms meer dan 1 handboek nodig (bv. een bijkomend werkboek, een woordenboek, een atlas enz.). Je hebt ook een goed gevulde pennenzak nodig, een blok schrijfpapier voor toetsen en taken, een lange lat enz. Heb je die dag P.O. of L.O., dan heb je minder handboeken nodig maar wel weer andere spullen. Blijf je in de studie, dan moet je misschien ook boeken voor s anderendaags meebrengen bv. als je een herhaling hebt van een vak waarvan je die dag geen les hebt. s Middags moet je ook nog eten en drinken. JE BOEKENTAS WORDT ALSMAAR DIKKER. HOE LOS JE DIT OP? Ordelijke boekentas 1. Op school Na elk lesuur steek je je boeken in je boekentas en leg je de boeken voor het volgend lesuur klaar. Heb je de juiste dingen in je vervoermap gestoken? Als je twijfelt: aarzel niet om te vragen aan je leerkracht of iets in de vervoermap moet en wat je de volgende dag nodig hebt.

6 Deel 2 Structuur 1. Over boeken en de boekentas ~ 6 ~ 2. Thuis Bij de start: - Neem alles uit je boekentas en leg het op je boekentasplek. Dit is de plaats die je vrijhoudt om alle schoolspullen te leggen. - Leg je vervoermap klaar. - Leg je agenda open op de juiste dag en start met studeren. Bij de afronding: Leg je agenda open op de volgende dag en stop de boeken, schriften, taken die je nodig hebt en de vervoermap in je boekentas. Maak je boekentas altijd op het einde van je leertijd. Dan is je hoofd leeg om te gaan ontspannen. Organiseer je nest! Doe de boekentastest! 1 Maak je boekentas volledig leeg. 2 Leg je agenda op de juiste dag open. 3 Kijk in je agenda of je alle vakken voor de volgende dag ingevuld hebt, zo niet vul aan. 4 Stop enkel die boeken in je boekentas van de vakken die je de volgende dag nodig hebt. 5 Kijk na of je nog extra materiaal nodig hebt: kleurpotloden, passer, LO-tas, ZRM, atlas, geodriehoek 6 Kijk na of al je voorbereidingen, huistaken en je vervoermap in je boekentas zitten.

7 Deel 2 Structuur 1. Over boeken en de boekentas ~ 7 ~ Ordelijke mappen Mappen voor dagelijks gebruik - Ofwel werk je met één grote ringmap voor al je vakken. - Ofwel werk je met een kleine map per vak. - De vervoermap is altijd een aparte map. Gebruik per vak een mapje in een andere kleur. Mappen voor grotere stukken In deze klasseermap bewaar je de grote delen van de cursus die je niet in de les nodig hebt. Bijvoorbeeld: Dossier 2 van Frans dat klaar is. Gebruik tussenbladen waarop je onderdelen aanbrengt. Op die manier vind je alles snel terug voor de proefwerkperiode. Ordelijke werkplek Kies een vaste plaats Dit heeft als voordeel dat je gewoon bent aan deze plek en dat je daar vaste dingen als pennen, rekenmachine, kladpapier kan laten liggen. Hanteer het motto less is more Neem alle spullen die overbodig zijn weg. Laat enkel datgene wat je echt nodig hebt op je werkplek liggen. Zo heb je minder afleiding. Gebruik een prikbord waarop je belangrijke informatie hangt. Bijvoorbeeld: planning, schema, overzicht zelfstandig werk Spreek met jezelf één vast opruimmoment per week af. Bijvoorbeeld: zaterdag vóór het voetbal. Orde in mijn boekentas, mappen en leerplek = orde in mijn hoofd!

8 Deel 2 Structuur 1. Over boeken en de boekentas ~ 8 ~ DE VERVOERMAP Je hebt bij je inschrijving een groene vervoermap gekregen. Deze map dient om documenten te vervoeren die je aan je ouders moet tonen of afgeven. Met documenten bedoelen we brieven, toetsen Als je een document krijgt, steek het dan onmiddellijk in de vervoermap. Steek brieven of toetsen nooit ergens in je agenda. Je gebruikt de vervoermap samen met je agenda. Voor brieven moet je ook in de agenda noteren dat je deze hebt gekregen. Thuis controleer je elke dag je vervoermap. Brieven geef je aan je ouders, toetsen laat je handtekenen. Een vervoermap is geen bewaarmap voor toetsen. Vraag aan elke vakleerkracht waar je je toetsen moet bewaren nadat ze getekend zijn door je ouders. VERZORG JE BOEKEN EN SCHRIFTEN: Boeken zijn duur en hebben erg te lijden onder het dagelijks gebruik en vervoer in de boekentas. Schriften verslijten soms nog sneller. Behandel ze dus niet nodeloos ruw, maar verzorg ze en kaft ze best. Als een blad loskomt, plak dit dan nog dezelfde dag terug vast. Als je ondoorschijnend kaftpapier gebruikt, moet je het vak op de kaft schrijven. Schrijf in elk geval je naam (in potlood) op je boeken en schriften: zo krijg je ze terug als ze ergens blijven liggen. Schrijf nooit opmerkingen in handboeken. Omdat je huurboeken hebt, is inkt verboden. En potlood moet je op het einde van het schooljaar uitgommen!

9 Deel 2 Structuur 1. Over boeken en de boekentas ~ 9 ~ TIPS: Je kunt een kastje (locker) huren in de school, op die manier kun je een aantal boeken in de school laten. Voordeel : o Je boekentas weegt minder zwaar. Nadeel : o Een kastje huren kost geld. o Boeken in de school laten vraagt organisatie. Je laat (enkel met toestemming van de leerkracht) een aantal boeken in de klas. Met de andere leerlingen spreek je af dat je die achteraan netjes bij elkaar legt of zet. Nadeel : o Boeken in de school laten vraagt organisatie : Je moet nagaan welke boeken je mee naar huis moet nemen. Wat als je s avonds zonder de boeken zit waarvoor je s anderendaags een toets of taak hebt? Boeken die niet gekaft zijn en waar geen naam op staat, worden al eens verwisseld of meegenomen door iemand anders die zijn boek niet bij heeft. Een aantal van die boeken worden nogal eens niet teruggebracht, ze worden nog eens vergeten. Zorg dus dat je naam duidelijk op je boeken staat, zo komen boeken die blijven liggen altijd terecht.

10 Deel 2 - Structuur 2. Tijdens de les ~ 10 ~ Tijdens de les! De ideale leerling (die bestaat echt!) luistert goed, antwoordt, vraagt uitleg, oefent, merkt op, kortom, doet mee. Als je met de leraar meedoet, begrijp je de les beter. Als de leraar zijn best doet en jij ook, dan loopt het vlot in de les. ALLES BEGINT MET DE LES AANDACHTIG TE VOLGEN EN GOEDE NOTITIES TE NEMEN Goed studeren wil ook zeggen dat je goed oplet maar ook dat je meewerkt. Je moet vooral proberen de leerstof te begrijpen zodat je thuis minder werk hebt. Wat je in de les begrepen hebt, is al half gekend. GOEDE NOTITIES! Goed opschrijven Wat kennen? Tijdens de les moet je goed opschrijven zodat je goede notities hebt. Notities na een les overschrijven omdat je die dag geen zin hebt om te noteren, is tijdverlies. Duid goed aan wat je moet kennen maar ook wat je niet hoeft te kennen. Onderstreep wat echt belangrijk is Onderstreep niet te veel Onderstreep en gebruik kleuren. Gebruik er niet te veel, overdrijf niet: verspil geen tijd met kleuren en tekenen, let liever goed op! Onderstreep alleen wat echt belangrijk is. Onderstreep zeker niet te veel. Als je te veel onderstreept, valt het niet op wat belangrijk is. Je notities worden dan bijzonder slordig. Luister dus goed naar wat de leraar laat aanduiden (onderstrepen, aankruisen enz.)

11 Deel 2 - Structuur 2. Tijdens de les ~ 11 ~ HOU ORDE EN VERMIJD FOUTEN IN JE NOTITIES! Stop je notities goed weg Als je bijvoorbeeld bundels krijgt met leerstof, moet je die in je map voor dat vak stoppen (en niet in je schoolagenda, bijvoorbeeld). Zorg altijd dat je goede notities hebt Hou de notities bij, schrijf ze op tijd over als je afwezig was. Als je op het einde van de trimester nog veel moet kopiëren dat je dan pas mist, hoe kun je dan een goed cijfer voor je dagelijks werk hebben? Notities van iemand anders kopiëren is alleen aan te raden als je een lange tijd afwezig geweest bent. Zorg dan dat je de notities krijgt van iemand die nauwkeurig opschrijft en waarvan je het handschrift goed kunt lezen. NOTEER OOK WOORDVERKLARINGEN! Niet tussen de regels of in de marges Schrijf geen woordverklaringen tussen de regels of in de marges. Er staat dan zoveel op je blad en door elkaar dat je de stof niet meer kunt leren. Een apart blad Noteer de verklaringen op een apart blad, dat is veel duidelijker. Maak kolommen Verdeel je blad in twee delen. Trek een verticale streep tussen de delen en schrijf links ervan het woord en rechts de verklaring. Noteer ook de context waarin het woord gebruikt wordt. Hoe je woordjes moet leren, vind je verder in deze bundel. Je vindt hier een voorbeeld van een goede woordverklaringlijst : spreken is zilver, zwijgen goud het verschil luisteren horen selecteren Spreekwoord zwijgen is soms beter dan iets (domweg) zeggen Luisteren doe je met aandacht, horen niet (Je hoort bv. een geluid, maar let er niet op.) kiezen, uitkiezen het doelwit Wat of wie je wil raken als je schiet Hier : plek waar de dieven van plan zijn om in te breken

12 Deel 2 - Structuur 3. Waar studeer ik? ~ 12 ~ Waar studeer ik? Vooraleer je van start kan gaan met studeren, moet je ervoor zorgen dat je in de best mogelijke omgeving kan beginnen. We gaan je studeerruimte eens onder de loep nemen. Waar moet je op letten als je thuis gaat studeren? Hoe richt je je studeerruimte in? Hoe blijf je geconcentreerd? ZOEK EEN VASTE PLAATS OM TE STUDEREN Probeer altijd op een VASTE PLAATS te studeren: ofwel in je kamer, ofwel altijd op dezelfde plaats in de keuken of woonkamer. Studeer BIJ VOORKEUR IN JE EIGEN KAMER, of ergens waar het stil is en niemand je stoort. ALGEMENE TIPS! Zorg voor plaats Niet prullen Geen GSM Hou vol, blijf aan tafel zitten Concentreer je, begin te schrijven Je hebt plaats nodig, zorg dat je werktafel leeg is als je begint. Ruim dus op als je stopt. Leer alleen bezig te zijn met je werk. Laat je niet afleiden door leesboeken, tijdschriften of hobbymateriaal. Als je er niet kunt afblijven, doe alles dan weg. Zet je GSM af : je bent niet te spreken, je hebt het druk, je studeert. Verplicht jezelf om te blijven zitten. Heb je het daar moeilijk mee, begin dan met 15 minuten, dan een half uur enz. tot je het volhoudt. Op den duur wordt het een gewoonte. Als je je moeilijk kan concentreren, is het aangeraden in het begin schriftelijk te werken. Je schrijft dan, bijvoorbeeld, het overzicht van wat je moet kennen op. (Dit leer je verder in deze studiehulp : een overzicht maken.) Geen afleiding van broertjes of zusjes Waar je ook studeert, probeer met je ouders af te spreken dat broertjes of zusjes je met rust laten. Lukt dat niet, dan kom je misschien best naar de naschoolse studie!

13 Deel 2 - Structuur 3. Waar studeer ik? ~ 13 ~ STUDEER JE IN DE WOONKAMER? Geen TV, radio Kies dan een rustig plaatsje, ver van radio, tv en computer. Zorg dat je je boeken bij je hebt Babbel niet met je huisgenoten Zorg dat je je boeken bij je hebt. Je verliest veel tijd als je telkens voor een boek of een woordenboek naar je kamer moet hollen. Je denkt dan achteraf dat je veel gestudeerd hebt, maar je hebt echt veel tijd verloren! Babbel niet voortdurend met je huisgenoten. Dat is moeilijk met mensen om je heen. STUDEER JE OP JE EIGEN KAMER? Niet op bed studeren Ga niet op je bed zitten om te studeren. Je hebt een tafel nodig, zodat je goed kunt schrijven. Muziek bij het studeren Zorg voor voldoende licht Muziek bij het studeren kan wel als de muziek niet te ritmisch is en, vooral, als er geen liedjes gezongen worden. Liedjes leiden de aandacht af, zeker als je net de taal studeert die ook in de liedjes gebruikt wordt. Als de muziek je stoort bij je concentratie, zet je hem dus best af. De muziek mag zeker niet te hard staan en mag alleen achtergrondmuziek zijn die voor rust zorgt. In het algemeen studeer je beter zonder muziek; muziek is voor de pauzes! Zorg dat je genoeg licht hebt. Iemand die rechtshandig is, moet zijn bureaulamp links op zijn bureau zetten, wie linkshandig is, zet ze aan de rechterkant. Een prikbord tegen de muur Hang een prikbord tegen de muur. Dit kan gebruikt worden voor het ophangen van memo s, lessenrooster, herhalingsschema enz. zie verderop. Een vaste plaats voor je materiaal Geef woordenboeken, atlas, tekenmateriaal enz., een vaste plaats. Dit kan in een kast of een rek, niet te ver van je werktafel omdat je zaken die je niet weet, moet kunnen opzoeken! Leg extra materiaal in een lade Schrijfgerief, plakband, liniaal, schaar, perforator en ander materiaal kun je bij de hand houden maar worden liefst in een lade bewaard, zo liggen ze niet in de weg en begin je er niet mee te prullen.

14 Deel 2 - Structuur 4. Wanneer studeer ik? ~ 14 ~ Wanneer studeer ik? Ken je deze gevoelens? Aan je tafel zitten en niet kunnen beginnen? Boeken raken niet uit de boekentas. Geen zin. Opstaan, muziek opzetten, uit het raam hangen, in de spiegel kijken, naar beneden lopen Daar rinkelt je GSM: Ja, hallo; blablabla blablabla En dan niets gedaan hebben. En s anderendaags (onverwachte) toets, bedenkelijke rimpels, Frans dat Chinees lijkt, de leerkracht die je niet gerust laat Stress. Stress. Of helemaal anders: je stil houden om geen aandacht te trekken. En, het lukt. Maar je voelt je niet goed met je gevoel van laat maar gaan en afzakken, afzakken Geen zin. En dan het rapport, het uur der waarheid. TIJDSINDELING Geef aan op 10 hoe tevreden je bent over de invulling van je tijd. 1. Leef-tijd Dit is de tijd die je besteedt aan leven. TV kijken, chatten, eten, sporten, tijd met vrienden doorbrengen School-tijd Dit is de tijd die je besteedt op school. werken in de klas, de speeltijd, opletten tijdens de les Studeer-tijd Dit is de tijd die je besteedt aan studeren. huiswerk maken, lessen instuderen, taken voorbereiden

15 Deel 2 - Structuur 4. Wanneer studeer ik? ~ 15 ~ BEGIN, STEL NIET UIT : Wacht niet tot morgen, begin vandaag! Als je te lang na school wacht, heb je geen zin meer, stel dus niet uit. Spreek met je ouders af wanneer je begint: doe dat dan ook, laat zien dat ze op je beloftes kunnen rekenen en erger elkaar niet. Het is belangrijk dat je op tijd begint: een verplichting wordt dan een gemakkelijke gewoonte. Als je elke dag blijft uitstellen, wordt het hoe langer hoe moeilijker om te beginnen. Neem dus zonder veel geprul of gepieker je schoolagenda uit je boekentas en begin. Begin, zeur niet. Begin. HEEL MOEILIJK EN TOCH DOODSIMPEL : BEGIN ELKE DAG ROND DEZELFDE TIJD MAAK THUIS AFSPRAKEN : Maak thuis afspraken : o Wanneer eten we? o Moet ik helpen bij het afwassen? Mag ik dat vandaag eens overslaan, ik heb nog veel werk. o Wanneer ga ik naar bed? Maak ook tijd voor je hobby s, de muziekschool, de sportclub, etc.! Zorg dat je zoveel mogelijk gestudeerd hebt vóór je vertrekt.

16 Deel 2 - Structuur 4. Wanneer studeer ik? ~ 16 ~ Maak een overzicht van jouw tijdsindeling door het schema in te kleuren. Gebruik hiervoor verschillende kleuren voor leef-tijd, studeer-tijd, school-tijd en opruim-tijd. tijd maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

17 Deel 2 Structuur 5. Agenda ~ 17 ~ Agenda De schoolagenda ken je al van in de basisschool. Dit wordt nu misschien wel één van je belangrijkste hulpmiddelen. Je schoolagenda wordt de rode draad in je schoolwerk. Hierin staat alles wat je dient te weten en te doen! Wie schrijft die blijft... Op één schooldag heb je heel wat te onthouden. Leraar X vraagt taak Y te maken. En leraar Y vraagt test X voor te bereiden. Veel om allemaal in je hoofd te steken en later weer op te roepen. Daarom is het goed om het op te schrijven op eenzelfde plaats, je agenda. Eens het daar staat, hoef je er niet meer aan te denken. 1. Wat doe ik in de klas? september uit te voeren tegen dinsdag onderwerp van de lessen 1 Werkwoorden inoefenen WB p. 70 Ne De vorming van de werkwoorden WB p.72 Toets: structuur van de plant WB p Meenemen: meetlat en potlood 2 3 NAW Fr D3: On se retrouve chez moi? p. 43 ( Lecture+ questions du texte) Verscheidenheid aan organiseren in de natuur WB p Wi Optellen en aftrekken WB p.14 Te Te Realisatie van een naambordje: zagen, vijlen, boren, Ge Les 3: Indeling in periodes WB p. 13 Noteer wat je voor de dag erna moet doen, leren of meebrengen. Schrijf bij het lesuur het vak dat je hebt. Doe dit in het weekend voor de week die komt. Schrijf over van het bord wat je dit lesuur doet.

18 Deel 2 Structuur 5. Agenda ~ 18 ~ 2. Wat doe ik thuis? Stap Wat je doet 1 Vul aan wat je te doen hebt voor s anderendaags. Dit kan al gebeurd zijn door de leraar in de klas. Je kan dit zelf ook nog verder aanvullen. TIP! Je studeert best alle lessen voor de volgende dag, ook al heeft de leerkracht geen overhoring aangekondigd. 2 Noteer per vak hoe lang je denkt hieraan te werken. 3 Bepaal de volgorde hoe je je lessen zal aanpakken door ze te nummeren. TIP! Kies eerst de lessen waarvoor je iets te studeren hebt. Dit vergemakkelijkt het maken van een taak hierover. TIP! Start met wat je leuk vindt, kies daarna de vakken die je minder liggen. Eindig opnieuw met iets fijn. Of werk omgekeerd. Je moet zelf aanvoelen wat voor jou het best werkt. 4 Wanneer je klaar bent, zet je een laatste vinkje bij het vak. Hoelang studeer je? TOTDAT JE HET KENT!

19 Deel 2 Structuur 5. Agenda ~ 19 ~ Schrijf wat je te doen hebt voor dit vak. Bepaal de volgorde. Vink aan als je hiermee klaar bent. Vul eventueel nog aan wat je dat lesuur gedaan hebt. september uit te voeren tegen dinsdag onderwerp van de lessen Werkwoorden inoefenen WB p min Herhalingstoets: voc dossier 3 voor overmorgen 10 min Ne Fr De vorming van de werkwoorden WB p.72 D3: On se retrouve chez moi? p. 43 (Lecture+ questions du texte) Toets: structuur van de plant WB p Gedroogde bloemen meebrengen 30 min 3 1 NW Verscheidenheid aan organiseren in de natuur WB p Oefeningen opnieuw maken 15 min 4 3 Wi Optellen en aftrekken WB p.14 Meenemen: meetlat en potlood 5 min 5 6 Te Realisatie van een naambordje: 6 Te zagen, vijlen, boren... Periodes leren 10 min 18u: sportles Ge Les 3: Indeling in periodes WB p. 13 Je verder plan voor de avond. Een les of taak die later gepland staat. Schrijf wat je te doen hebt voor dit vak. Het kan soms zijn dat je voor een bepaald vak niets te doen hebt voor s anderendaags. Dan mag je er al een vinkje bij noteren.

20 Deel 2 Structuur 5. Agenda ~ 20 ~ 3. Wat doe ik extra? Stap Wat je doet 1 Kies minimaal 1 vak uit waarvoor je vooruit werkt. Dit kan zijn: een taak, een grote opdracht, een herhalingstest, woordjes herhalen Door dit te doen, zal je de stof beter beheersen. 2 Noteer wat je mee te brengen hebt naar school. Dit kan zijn: een brief die je ouders moeten tekenen, geld voor een missieactie, inschrijving voor examenstudie, zeeklassen Als je dit doet, zorg je dat je goed in orde bent. 3 Denk even na wat je na het studeren gaat doen. Kies dingen die je energie geven en blij maken! Steek je agenda steeds bij je vervoermap.

21 Deel 3 Studiemethode 1. Een goede studiemethode ~ 21 ~ Een goede studiemethode Ik weet niet hoe ik moet beginnen te studeren! Dit horen we bijna dagelijks op school. Zoeken naar de juiste studiemethode is dan ook niet zo simpel. In het volgende hoofdstuk gaan we samen met jullie zoeken naar de ideale methode die bij je past. DE OVUR-METHODE Dit doen we aan de hand van de OVUR-methode. Deze methode zal je op school nog vaak horen. Wat betekent dat nu eigenlijk? O staat voor oriënteren V staat voor verkennen U staat voor uitvoeren R staat voor reflecteren Met deze 4 stappen gaan we dan nu aan de slag in dit hoofdstuk.

22 Deel 3 Studiemethode 1. Een goede studiemethode ~ 22 ~ ORIËNTEREN Iedere leerling heeft zijn eigen leerstijl. Het is ieder zijn eigen manier om nieuwe leerstof te verwerken. Vooraleer we van start gaan met het studeren zelf is het toch wel belangrijk om hier even bij stil te staan. 3 zintuigen: Er zijn 3 zintuigen die een belangrijke rol spelen in het dagelijkse leven: horen, zien en voelen. Deze spelen een belangrijke rol bij het studeren en het gebruiken van een bepaalde leerstijl. Er zijn leerlingen die de nieuwe leerstof vooral willen ZIEN. Zij vestigen hun aandacht vooral op alles wat er op het bord gebeurt, de kleuren die gebruikt worden, de projecties Er zijn leerlingen die vooral willen HOREN. Zij horen alles wat er in de klas door de leerkracht en medeleerlingen rond het nieuwe onderwerp verteld wordt. Er zijn leerlingen die vooral willen VOELEN. Deze leerlingen kunnen niet wachten om zelf met de leerstof aan de slag te gaan en oefeningen te maken. Ben jij eerder een ZIE-type, een HOOR-type of een VOEL-type? Doe de onderstaande test en ontdek welk zintuig jouw voorkeur draagt! FASE 1: Noteer bij iedere stelling een cijfer van 8 tot 10: 10 = deze stelling past het meeste bij mij 9 = ergens daartussen 8 = deze stelling past het minste bij mij Ik onthoud nieuwe dingen het makkelijkste wanneer ik: dit lees. dit van anderen hoor. het zelf meteen kan gebruiken. In de omgang met anderen vind ik het belangrijk hoe ik mij voel. hoe ik eruit zie en me kleed. hoe mijn stem klinkt.

23 Deel 3 Studiemethode 1. Een goede studiemethode ~ 23 ~ Een app op mijn gsm-toestel installeer ik het liefst door: de uitleg van iemand te horen. de online handleiding te volgen. zelf te ontdekken hoe het moet. Als er een liedje speelt: vind ik het belangrijk om meteen de clip te zien. kom ik onmiddellijk in een bepaalde sfeer. hoor ik het liedje het liefst op de radio. FASE 2: Schrijf de antwoorden van de test op de lijnen in de onderstaande wolken!.. H.. Z.. V.. V.. Z.. H.. Z.. H.. V.. Z.. V.. H FASE 3: Zet de cijfers in onderstaande tabel en tel ze op! Z H V TOTAAL. ZIE-TYPE. HOOR-TYPE.. VOEL-TYPE

24 Deel 3 Studiemethode 1. Een goede studiemethode ~ 24 ~ 1. studeert nieuwe definities of woorden in door 2. studeert een grotere hoeveelheid leerstof in door 3. is in de klas 4. zal nieuwe leerstof 5 checkt of hij de nieuwe leerstof kent door 1. ze te zien in zijn hoofd. 2. een eigen samenvatting te maken. 3. actief door zijn ogen naar het bord te richten. 4. onderstrepen of markeren met een kleur. 5. deze opnieuw na te kijken. 1. ze op te schrijven. 2. een eigen samenvatting te maken. 3. actief bezig met de leerstof. 4. schematiseren. 5. zelf toetsen op te stellen en te maken. 1. ze luidop te zeggen. 2. deze enkele keren luidop te lezen. 3. vooral naar de leraar aan het luisteren. 4. aan ouders en medeleerlingen vertellen 5. door deze telkens opnieuw op te zeggen.

25 Deel 3 Studiemethode 1. Een goede studiemethode ~ 25 ~ FASE 4: Geen enkele van de leerstijlen is de beste, maar het is belangrijk dat je ze allemaal kan gebruiken wanneer nodig. Het beste is natuurlijk om deze 3 types samen te gebruiken! Focussen Om te studeren is je lange tijd kunnen focussen wel heel erg belangrijk. Studeren is net zoals tennissen, als je je niet voldoende concentreert dan maak je fouten. Dit is ook bij het studeren, als je onvoldoende concentratie hebt, ga je onnauwkeurig studeren en maak je op een test fouten. Soms is dit moeilijk, want je gedachten zijn misschien vaak afgeleid. Wij gaan je hierbij proberen te helpen. Breng jezelf in de focus door positief te denken, want dan ga je veel meer gefocust zijn en zin hebben om verder te studeren. Negatieve gedachten zorgen voor een negatieve focus en studiehouding. Voorbeeld: Negatief Ik heb geen zin om te leren. Ik krijg dit nooit af. We hebben zoveel te doen, ik weet niet waar ik moet beginnen. Positief Ik start mijn studeerwerk om meer vrije tijd te hebben. Ik krijg dit wel af. Ik begin meteen dan heb ik straks meer vrije tijd. Bedenk nu zelf een aantal voorbeelden:

26 Deel 3 Studiemethode 1. Een goede studiemethode ~ 26 ~ Hoe gebruik ik nu de OVUR-methode bij het studeren? Bij het uitvoeren van bepaalde taken of bij het lezen van een tekst hebben je leerkrachten je wellicht ook al eens op weg geholpen met de zogenaamde OVUR-methode. Ook bij het studeren kan dat zeker van pas komen. Hierbij zou je je bij de verschillende stappen volgende vragen kunnen stellen om zo veel mogelijk winst uit je studietijd te halen: Oriënteren Over welk onderdeel van de leerstof gaat het precies? Hoe pak ik dit onderdeel het best aan? Waar moet ik deze leerstof situeren binnen het geheel van het vak? Wat weet ik nog uit de les? Welke tips gaf de leerkracht? Heb ik alle notities, werkboek, handboek... bij de hand? Wat weet ik nog van de vraagstelling uit andere testen? Verkennen/voorbereiden: Lees de theorie opnieuw door. Indien er woorden zijn die je niet begrijpt, zoek je deze eerst op. Markeer de titels, ondertitels en de kernwoorden uit de theorie. werk hierbij met drie vaste kleuren = duidelijke structuur Stel jezelf een aantal vragen alvorens je start met het instuderen. - Begrijp ik wat ik leer? - Kan ik een voorbeeld geven over wat hier staat? - Kan ik iets in eigen woorden uitleggen? Indien je iets niet direct weet, kan je aan je klasgenoten of aan je vakleerkracht uitleg vragen. Als je naar de avondstudie komt, spreek dan een begeleider aan.

27 Deel 3 Studiemethode 1. Een goede studiemethode ~ 27 ~ Uitvoeren: Kijk naar de titels, ondertitels, kernwoorden, schema, afbeeldingen... Luister naar jezelf door je les tegen jezelf op te zeggen. Studeer actief: - Leren is niet lezen of overpennen. - Bedenk vragen over de leerstof (wie, wat, waar, wanneer...). - Stel eventueel zelf een toets op. - Maak steeds alle oefeningen opnieuw. - Woordjes leer je op verschillende manieren: harmonicablad, blad met kolommen...). - Duid steeds de fouten aan in je oefeningen en dit liefst in een andere kleur - Maak zelf een schema van de leerstof. - Herhaal voldoende door je schema's, woordenlijsten... opnieuw te gebruiken en je zult zien dat het veel sneller gaat als je alles al eens geleerd hebt. Reflecteren: Controleer of jouw kennis overeenkomt met de leerstof in je cursus. Wees voldoende kritisch voor jezelf, stel jezelf niet te snel tevreden. Laat anderen (vrienden, familie) de leerstof eens opvragen of laat ze een oefentoets opstellen. Een ander ontdekt dikwijls beter waar jij tekortschiet.

28 Deel 3 studiemethode 2. Hoe leer ik woordjes? ~ 28 ~ Hoe leer ik woordjes? 1. WOORDJES NOTEREN : Verdeel je blad in drie delen. Trek een verticale streep tussen de drie delen. Schrijf links de vreemde woorden. Schrijf in het midden de Nederlandse vertaling. Schrijf rechts een voorbeeldzin waarin je het vreemde woord gebruikt. Markeer het vreemde woord in deze zin. Probeer het hieronder voor volgende woordjes: l imprimante de printer Les imprimantes à l école ne marchent plus. voici un livre une fille une table 2. WOORDJES UITSPREKEN: Begin met het uitspreken van de woordjes die je opgeschreven hebt of de woordjes uit je boek. Leg de klemtoon op de juiste lettergreep. Spreek indien nodig het woord lettergreep per lettergreep uit. Oefen dit met alle woordjes. Zo ga je de woordjes beter begrijpen en je gaat teksten vlotter lezen en begrijpen. Begin op tijd met woordjes of begrippen een paar dagen voor je ze moet kennen. Je hebt dan nog tijd om ze nog eens te herhalen.

29 Deel 3 studiemethode 2. Hoe leer ik woordjes? ~ 29 ~ 3. WOORDJES INSTUDEREN: Lees de woordjes en de vertaling een aantal keer en probeer na een paar keer de vertaling te onthouden. Als je een test krijgt, weet je dit meestal ruim op voorhand zodat je elke dag een aantal woordjes kunt instuderen. Bedek eerst de vertaling in het Nederlands zodat je de vreemde woorden ziet. - Spreek ze goed uit. - Let op de spelling. - Zeg de Nederlandse vertaling mondeling op. - Werk met een blaadje dat woord na woord kan bedekken. Bedek nu de vreemde woorden. - Werk opnieuw met een blaadje dat je woord na woord verschuift om het vreemde woord in te studeren. - Dan gaan we de woorden wel opschrijven. - Kijk eerst of er moeilijkheden zijn in bepaalde woorden (vb. accent, dubbele medeklinker ). Je kan dan deze moeilijkheden best aanduiden/markeren. Zo weet je als je jouw woordenlijst herhaalt waar je speciaal op moet letten. - Verander nu en dan ook eens de volgorde van de het instuderen van de woordjes of laat je willekeurig ondervragen. Maak nu een voorbeeldzin met deze woordjes, want vaak moet je op toetsen zelf een zin kunnen maken met deze woordjes. Laat je door je ouders ondervragen als controle. Maak de oefeningen op de nieuwe woordjes allemaal opnieuw. Je kan ook eventueel volgende sites gebruiken: - overhoor: - wrts (online): 4. WOORDJES HERHALEN: Na een tijd vergeet je sommige woordjes dus moet je ze blijven herhalen. Begin met de woordjes die je als moeilijk had aangeduid. Herhaal de woordjes mondeling als je ze al ingestudeerd hebt. Als je een examen hebt, studeer je natuurlijk best ook schriftelijk. Herhaal de woordjes zeker en vast vooraleer je voor het examen moet studeren dan heb je al een voorsprong. (vb. 10 woordjes per dag) Elke taal moet regelmatig herhaald worden: het is normaal dat je zaken vergeet. Je kennis moet dus regelmatig opgefrist worden.

30 Deel 3 studiemethode 2. Hoe leer ik woordjes? ~ 30 ~ 5. PRAKTISCHE HULPMIDDDELEN: Het harmonica-blaadje: Leg een leeg blad over één van de kolommen (met de woordverklaringen bijvoorbeeld). Vul daar de verklaring op in. Verbeter en doe je boek dicht. Vul nu de andere kolom in (die met nieuwe woorden). Verbeter deze woorden dan. Plooi dan de eerste kolom weg en schrijf de oplossingen naast de tweede kolom. Verbeter opnieuw. Als je blad breed genoeg is, kan je dit nog een keer doen. Het doosje met moeilijke woorden: Knip voor alle moeilijke woorden een kaartje waarop je aan één kant het vreemde woord schrijft en aan de andere kant de betekenissen. Haal de kaartjes één na één uit het doosje en oefen. Woordjes die je gemakkelijk vergeet, steek je in een kleiner doosje. Gebruik technische hulpmiddelen: Je kan jezelf woordjes dicteren en woordjes leren: Woordjes die je gemakkelijk vergeet, steek je in een kleiner doosje. Maak de oefeningen over de woordenschat die in je werkboek staan, op de CD die bij het handboek hoort of op de site van het handboek. Gebruik een cd-speler of MP3-speler. Gebruik het programma audacity (of een app op je gsm) op de computer (of een app op je gsm): Spreek de woordjes of zinnen eerst in. Herhaal ze daarna een keer en schrijf de woordjes op. Vergelijk de woordjes die je hebt opgeschreven met de juiste woordjes van je lijst of uit jouw boek. De foute woordjes schrijf je 3 keer opnieuw. Zo onthoud je de juiste schrijfwijze. Je moet dit vaak herhalen. Een voordeel is dat je dit steeds terug kunt raadplegen om woordjes in te oefenen. Studeer niet te lang aan één stuk maar leg je lijstje na een tijdje opzij. Doe wat anders en studeer je lijstje later nog eens in. Bijvoorbeeld : o 30 minuten oefenen; dan doe je een halfuur wat anders, wiskunde bijvoorbeeld; dan werk je weer 30 minuten aan je woordjes; weer doe je een tijd wat anders en je eindigt met een 3 de (of 4 de ) beurt van 15 minuten.

31 Deel 3 - Studiemethodes 3. Hoe maak ik een overhoring? ~ 31 ~ Hoe maak ik een overhoring? 15 tips voor een goed resultaat IN DE KLAS: Luister naar de tips en hints van de leraar! Let ook goed op in de les: meestal geeft hij tips of legt hij de klemtoon op wat je goed moet kennen. Hij zegt ook wat je vanbuiten moet kennen, begrijpen, kunnen toepassen enz. Hij zegt zelfs wat je niet hoeft te kennen, wat je best eens leest, wat je gewoon mag overslaan, wat je in het boek moet leren enz. Stel vragen aan de leraar als je niet begrijpt wat je moet kennen. TIJDENS DE OVERHORING: Vul altijd eerst je naam in Blijf kalm als je je vragen krijgt en denk positief. Begin niet te zuchten, geef geen commentaar, raak zeker niet in paniek, je moet door de zure appel heen. Neem alle vragen door, meestal doet de leraar dat samen met jou. Los de vragen één voor één op en los eerst de vragen op waarop je dadelijk het antwoord weet. Word je nerveus als je alle vragen doorneemt? Doe dat dan niet maar begin dadelijk met de oplossing van een vraag waarvan je voelt dat je ze kent. Gewoonlijk kalmeer je wel als je een tijdje bezig bent. Denk je dat je te weinig tijd hebt, haspel dan niet alle vragen af maar zorg dat je de vragen met de meeste punten afwerkt. Verzorg je handschrift en vermijd taalfouten. Markeer in de vragen de kernwoorden zodat je duidelijk weet wat je moet doen. Controleer of je al de vragen hebt beantwoord. Geef niet te vroeg af. Een toets maken is geen wedstrijd waarin je als eerste moet eindigen. Het mag niet gebeuren dat je ziet dat je fout geantwoord hebt, als je al afgegeven hebt.

32 Deel 3 - Studiemethodes 3. Hoe maak ik een overhoring? ~ 32 ~ NA DE OVERHORING: Waarschijnlijk wordt een overhoring verbeterd in de klas : verbeter nauwkeurig, laat geen fouten staan. Leer van je fouten en leer anders of meer. Laat je de volgende keer niet vangen maar begin vroeger en werk grondiger. Vraag uitleg als je de oplossing niet goed begrijpt. Luister naar de tips die de leraar geeft en schrijf die ook op. Stop die verbeteringen niet zo diep weg dat je ze nooit meer terugvindt. Kijk je overhoring na voor een volgende toets of voor het examen. Vraag je af waarom het goed of fout liep. Je leert vooral je leermethode te veranderen van je slechte overhoringen. Zoek de antwoorden op in je handboek of notities en trek besluiten over waar je de volgende keer beter op moet letten. Overhoringen dienen om je te testen, niet om je te pesten!

33 Deel 3 - Studiemethode 4. Hoe studeer ik tijdens de examens? ~ 33 ~ Hoe studeer ik tijdens de examens? EEN GOED EXAMEN BEREID JE ELKE DAG VOOR Het werk tijdens het schooljaar moet een echte voorbereiding zijn op die moeilijke tijd! HERHALEN EN HERHALEN : Studeer je schema's en overzichten in en maak oefeningen opnieuw. Vergeet ook niet je taken en opdrachten na te kijken en ga vooral na waar het fout liep. Je moet zeker ook opnieuw checken of je alles begrepen hebt. Kennis die met inzicht gestudeerd werd en drie keer of meer ingeoefend werd, raak je niet zo vlug kwijt en kan op de vrije studienamiddag snel weer opgefrist worden. LEG ALLES KLAAR : Denk eraan: je cursussen en overzichten moeten kant en klaar liggen als je wil dat je goed studeert en dat het vooruit gaat. Het kan niet dat je nog kopieën moet maken van notities vlak voor het examen. Dat wijst erop dat je niet gewerkt hebt en dat je veel te laat begonnen bent met herhalen! LET OP STIPTE LEEFREGELS BIJ HET STUDEREN : Begin stipt op tijd en liefst op hetzelfde uur. Blijf rustig maar doe je best, voor sommige delen van de stof heb je meer tijd nodig. Begin met de moeilijkste delen. Als je 2 vakken s anderendaags hebt, begin dan met het moeilijkste vak of met het vak dat je minder goed kent. Voor dat vak kun je wat langer studeren dan voor het andere, maar voorzie toch genoeg tijd voor het tweede vak.

34 Deel 3 - Studiemethode 4. Hoe studeer ik tijdens de examens? ~ 34 ~ Natuurlijk is het tijdens de examens te laat om nog rekening te houden met deze tip! Als je 2 examens hebt, moet je vóór de examens beginnen minstens 1 van de 2 vakken herhaald hebben!! Denk er ook aan dat je voor het examen grotere hoeveelheden studeert. Als je klaar bent met een hoofdstuk of een deel, moet je de stof kunnen opzeggen aan de hand van je overzicht van dat deel. Neem tussendoor (om de 50 minuten) een korte pauze van niet langer dan een kwartier. Het raam openzetten, naar buiten lopen, een kort gesprekje, iets drinken, ballen trappen of gooien... Rek je ontspanning niet te lang. Je mag je concentratie niet verliezen. Verspil ook geen tijd met prutsen. Studeren vraagt een rustige maar ijverige houding. Na 3 tot 4 keer 50 minuten studeren mag je langer pauzeren. Misschien kun je die tijd combineren met een eetperiode, zodat je het studeren echt even helemaal loslaat. Eet op tijd, je hebt energie nodig! Snoep niet constant, je wordt er moe en loom van. Middelbaar onderwijs vraagt geen nachtwerk! Ga dus op tijd slapen want je hebt meer slaap nodig dan onder het jaar. Werk ook niet tot vlak voor je gaat slapen, je slaapt dan moeilijker in. Vergeet ook niet dat je 's anderendaags een helder hoofd moet hebben om de vragen te begrijpen en goed op te lossen. Experimenteer niet met pillen om wakker te blijven. Het zijn geen tovermiddelen. Extra vitamines of voedingssupplementen kunnen wel, maar best vraag je raad aan iemand die daar wat van weet (een dokter, een voedingsdeskundige). s Morgens vroeger opstaan kan wel, maar je mag niet overdrijven. Het is zeker niet elke keer nodig en een kwartier moet volstaan. s Morgens moet je de tijd nemen om goed te ontbijten. Het heeft geen zin meer om nog stukken leerstof voor de eerste keer te studeren. Kijk dus alleen je overzichten nog eens na, dat moet voldoende zijn.

35 Deel 3 - Studiemethode 4. Hoe studeer ik tijdens de examens? ~ 35 ~ BLIJF RUSTIG TIJDENS HET EXAMEN, MAAK ER GEEN CRISISTIJD VAN! Als je je best gedaan hebt, valt je niets te verwijten. Je moet je eigen mogelijkheden leren kennen maar ook aanvaarden. Je mag fouten maken, daar leer je van! Geef het niet op omdat je "denkt" dat een examen slecht geweest is, zeker niet in het begin van een examenperiode. Focus je op het volgende examen en doe opnieuw je best. ZIJN DE UITSLAGEN NIET GOED? Overleg met je klastitularis, je vakleraar of je begeleider. Misschien plan je je werk niet goed of studeer je verkeerd Vraag om je examen in te kijken, kijk grondig en schrijf je conclusies op zodat je het vak de volgende keer beter aanpakt. Verander van studierichting als dat nodig is, maar doe dat niet zonder het te bespreken met je ouders, je klastitularis... Kies nooit uit gemakzucht een andere studierichting! Houd rekening met de adviezen van de klassenraad, vraag uitleg over die adviezen zodat je ze goed begrijpt. Begin het volgende trimester of semester vanaf de eerste dag met volle moed en laat die na een dag of een week niet zakken. Pak het studeren anders aan. Gewoon verder doen alsof er niets aan de hand is, wordt bij het volgende examen niet beloond! TREK JE LESSEN UIT SLECHTE RESULTATEN: Als je besluit om het anders te doen, weet dan dat een verkeerde of oude gewoonte vervangen door een betere tijd en moeite kost. Dat duurt ongeveer 4 tot 6 weken omdat je hersenen nieuwe banen moeten aanleggen! GEEF HET NIET TE VLUG OP, JE MOET DOORZETTEN ALS JE ANDERS WIL STUDEREN!

36 Deel 4 - Nuttige info 1. Over onthouden en goed leren ~ 36 ~ Over onthouden en goed leren! Het geheugen doet soms vreemd. Wat je wil vergeten, krijg je niet uit je hoofd en wat je wil onthouden, ben je zo kwijt. Hoe meer je wil, hoe minder resultaat dus blijkbaar. Onthouden hangt van 4 factoren af : aandacht; verwerking; opslag; ophalen. AANDACHT = CONCENTRATIE Aandacht heeft alles met concentratie te maken. Je concentratie kan verminderen door nervositeit, haast, ongemak, afleiding, stress, vermoeidheid, lusteloosheid. Dat kan dus zeker ook zo in de klas zijn. Veel hangt af van jezelf en of je je best wil doen en goed oplet. Laat je niet afleiden door de anderen en leid hen ook niet af. AANDACHT BIJ HET STUDEREN : Veel hangt af van jezelf en of je je best wil doen en goed oplet. Dat geldt ook tijdens het studeren. Wist je dat je je aandacht bijna als met een schakelaar kunt opzetten en afzetten? o Als je geen informatie wilt opnemen, dan zet je de aandachtschakelaar uit : dat gebeurt bijvoorbeeld, als je iets tegen een vak hebt, een leraar, de school enz. o Probeer je daarom positief op te stellen en zet je aandachtschakelaar aan, volg de les, neem notities en doe je best om die te begrijpen.

37 Deel 4 - Nuttige info 1. Over onthouden en goed leren ~ 37 ~ o Bij het begin of einde van je studeertijd, staat je aandachtschakelaar gewoonlijk aan en naar het midden toe verslapt de aandacht. o Vernieuw dus de aandacht regelmatig tijdens het studeren, verwerk de illustraties en de prenten, zoek op wat je niet begrijpt, studeer dus actief. o Overloop de stof als je begint te studeren aan de hand van een goed overzicht. Lees ook in dit boekje hoe je zo n overzicht maakt. o Let ook op dat je de stof nog eens goed overloopt, voor je je boek definitief dicht doet. Ook als je alleen op je kamer bent, kun je gestoord worden: de telefoon, een stofzuiger, geklets van de huisgenoten enz. Probeer je dan toch te concentreren en je werk goed te doen. Doe spullen weg die je aanzetten tot prullen en haal ze later terug als je niet meer hoeft te studeren. Werk goed door als je studeert, dan heb je later nog tijd over om iets anders te doen. Let er vooral op dat je op tijd begint (elke dag op hetzelfde moment) en maak daar een goede gewoonte van, dan gaat het vanzelf. Je eet en drinkt, bijvoorbeeld, snel iets als je thuiskomt en dan begin je zonder overgang met je schoolwerk. Je mag dus zeker niet beginnen TV kijken of je vriend(in) opbellen of en enz. Begin ook niet te computeren. MUZIEK : Muziek kan alleen als het rustige achtergrondmuziek is en ook dat kan nog problemen veroorzaken voor het leerproces. Meezingen tijdens het studeren kan absoluut niet. In het algemeen leer je oppervlakkiger als er muziek opstaat. Je komt moeilijker tot inzicht en onthoudt minder lang. Studeren kost ook meer tijd en je maakt vlugger fouten. Het is dus veel beter om niet te studeren met muziek. Muziek is voor de pauzes, zing dan maar luidkeels mee of doe een levendig dansje.

38 Deel 4 - Nuttige info 1. Over onthouden en goed leren ~ 38 ~ AFGELEID DOOR GEDACHTEN DIE JE BLIJVEN ACHTERVOLGEN : Een goed middel daartegen is de STOP-techniek. o Als je afgeleid wordt, zeg je hardop tegen jezelf: Stop en ga je door met waar je mee bezig was. Je kunt dat een paar keer herhalen. Je kunt je ook behelpen met een goede ademtechniek. o Als je inademt, zeg je in gedachten tegen jezelf : Ik adem in en als je uitademt zeg je : Ik adem uit. Op die manier word je rustig en krijgen vervelende gedachten geen kans. Heb je nog problemen, dan kan je op school begeleiding krijgen. Die wordt in kleine groepjes gegeven. Doen, dus! DEEL JE TIJD GOED IN : Het is ook belangrijk dat je je tijd indeelt. Je weet zelf wel dat je je niet uren aan een stuk kunt concentreren. Werk in pakketjes van 40 tot 50 minuten en rust dan 10 minuten. Rust niet te lang, want dan ben je de draad en je concentratie kwijt. Wissel af met andere vakken : een moeilijk met een gemakkelijk vak, bijvoorbeeld, een saai met een interessant zodat je daarna weer geconcentreerd kunt werken. Vermijd 2 taalvakken na elkaar te studeren. Rust uit als je te moe bent en ga dan eens vroeg slapen zonder TV te kijken, dan gaat het s anderendaags stukken beter. Als je dan een overhoring hebt, sta je voor één keer wat vroeger op.

39 Deel 4 - Nuttige info 1. Over onthouden en goed leren ~ 39 ~ VERWERKING Verwerking heeft met geheugentechnieken te maken die ervoor zorgen dat je nieuwe kennis beter verwerkt. Een heel belangrijke techniek is de herhaling. Herhalen is heel belangrijk als je woordjes leert: o Als je 20 woordjes moet leren voor morgen, ken je die wel s anderendaags maar een week later ben je er enkele vergeten en twee weken later enkele meer. o Herhalen is dus de boodschap : als je op tijd herhaalt, krijg je de woordjes in je lange geheugen en dan vergeet je ze niet meer! OPSLAG Opslag heeft ook met geheugentechnieken te maken zodat je kennis beter onthoudt. Je onthoudt beter als je, tijdens het studeren, zoveel mogelijk zintuigen gebruikt. Het is daarom altijd aan te raden om: o op te schrijven wat je leert o het hardop te herhalen o met iemand er over te spreken o te kijken hoe het gedrukt staat en waar o cd s, pc of een app te gebruiken als je woordjes leert o je voor te stellen hoe iets er werkelijk uitziet Je moet wel vermijden alles letterlijk over te schrijven, dat kost te veel tijd en je doet het op den duur zo automatisch dat je er niet meer bij nadenkt. Je moet in het kort en in puntjes leren opschrijven. Je moet begrijpen wat je studeert. Maak een overzichten of een schema. Als je dit op papier krijgt, betekent dat dat je de leerstof begrijpt.

40 Deel 4 - Nuttige info 1. Over onthouden en goed leren ~ 40 ~ OPHALEN Net zoals bij opslag zijn er technieken om je verworven kennis terug op te halen. Overzichtelijke kennis is gemakkelijker te verwerken dan slordige of verwarde. Gebruik ook kleuren om de aandacht te vestigen op belangrijke informatie, maak een gekleurde tekening in of naast je overzicht op die manier sla je informatie in je beide hersenhelften op en die onthoud je dan beter. Je zult zien dat je werkelijk kunt leren leren en dat studeren de moeite waard is. Goede cijfers geven een goed gevoel en maken het studeren aangenamer. Nieuwe informatie moet je kunnen inpassen bij gekende. Als je dat lukt, kun je je kennis vlot en logisch ophalen. Je onthoudt je kennis ook veel langer. In elk geval moet je begrijpen wat je leert: je moet dus zeker moeilijke woorden opzoeken. Een heel goed woordenboek is het basiswoordenboek van Van Dale: daarin vind je een begrijpelijke verklaring. Zoek ook naar verbanden tussen onderdelen van de stof: wat aan elkaar hangt, onthoud je beter. Als je kennis moet ophalen, merk je soms dat je ze vergeten bent en dat je er niet kunt opkomen. Raak dan niet in paniek maar begin met een andere vraag of denk aan iets anders - iets aangenaams - bijvoorbeeld. Je zult dan zien dat wat je zoekt je meestal vanzelf te binnen valt : als je je te fel inspant om je iets te herinneren, lukt dat net meestal niet. Jezelf proberen te herinneren waar de vergeten stof staat en je die pagina voorstellen, lukt ook nogal eens, zeker als je met kaders, kleuren, tekeningen enz. gewerkt hebt. (vrij naar eigen ideeën en die van Urlings H. en Van Soest J., Niet de knoop maar de zakdoek, in Psychologie, mei 1995.)

41 Deel 4 - Nuttige info 2. Individuele begeleiding ~ 41 ~ Individuele begeleiding OPLOSSING : Je werkt hard en toch zijn de cijfers niet goed Geen zin om te studeren Je kunt niet beginnen met studeren? Je weet niet hoe je moet studeren? Probeer de individuele begeleiding voor studiemethode eens uit Twijfel er niet aan: beter en vlotter studeren, kan echt! Een aangepaste studiemethode, ook ter voorbereiding van het hoger onderwijs. Deel 5 - Nuttige info 3. Individuele begeleiding WAT IS STUDIEBEGELEIDING? Studiebegeleiding is er voor alle leerlingen, maar vooral voor leerlingen die extra hulp nodig hebben bij het studeren. Bijvoorbeeld: je studeert veel maar de punten vallen tegen, je weet niet goed hoe je biologie moet studeren, je weet niet goed hoe je een samenvatting moet maken voor aardrijkskunde Als je een probleem hebt met de leerstof van een vak, je begrijpt iets niet, dan noemen wij dit een vakgebonden probleem. Weet je niet goed hoe je iets moet studeren, dan spreken we over een probleem met de studiemethode. Indien je studiebegeleiding wilt, moet je dit eerst aanvragen.

42 Deel 4 - Nuttige info 2. Individuele begeleiding ~ 42 ~ HOE KAN JE STUDIEBEGELEIDING AANVRAGEN? Er zijn verschillende mogelijkheden: Je komt naar de avondstudie: Je hebt de eerste keer tijdens de avondstudie een blad ontvangen (verloop van de avondstudie en afspraken) waarin staat uitgelegd wat de mogelijkheden zijn. Als je dit blad niet meer hebt, stuur dan een bericht via Smartschool naar K. Mellemans. Je komt niet naar de avondstudie: Je kan om begeleiding vragen op de volgende manieren: - Voor een vakgebonden probleem: aan jouw vakleerkracht. Hij of zij zal dit dan eerst met jou bespreken en eventueel jouw naam doorgeven aan een begeleider. - Voor een probleem met jouw studiemethode: aan een begeleider via Smartschool. Hij of zij zal jou daarna via Smartschool antwoorden. Controleer dus regelmatig (elke dag) jouw berichten! Als je niet weet wie je juist een bericht moet sturen, kan je in Smartschool, in de map studiebegeleiding bij Mijn vakken gaan zoeken. In de glazen kastjes aan de vierkante trap hangt de lijst met begeleiders ook uit. Je mag ook altijd een bericht sturen naar K. Mellemans WACHT NIET TOT DE BOM BARST, KOM OP TIJD! Spreek tijdig iemand aan, want je bent niet de enige die begeleiding aanvraagt. Soms is er een wachtlijst. Probeer dit te vermijden.

43 Deel 4 Nuttige info - 3. Begeleide avondstudie ~ 43 ~ Begeleide avondstudie Tijdens de studie kun je direct vragen stellen aan aanwezige leerkrachten, zodat je onmiddellijk geholpen wordt! EEN DYNAMISCH STUDIETOEZICHT : Er is steeds een toezichter die de rust in de zaal bewaart. Je wordt geholpen door vakleerkrachten. Er is ook mogelijkheid tot opzoeken en werken op de computer. WAAR : In de studiezaal (1 e jaars) In de koepelzaal (leerlingen vanaf het 2 e jaar) WANNEER : Maandag en donderdag : 16u15 17u30 (eventueel tot 16u55) Dinsdag : 16u00 17u30 (eventueel tot 16u55) ER IS HULP VOOR : AARDRIJKSKUNDE FRANS GESCHIEDENIS GODSDIENST ICT (theorie) LATIJN NATUURWETENSCHAPPEN NEDERLANDS STEM (theorie) TECHNIEK (theorie) WISKUNDE STUDIEMETHODE De namen van de leerkrachten die hulp bieden kan je vinden op Smartschool (in de map Studiebegeleiding bij Mijn vakken ) of in de glazen kastjes vlakbij de vierkante trap.

44 Deel 4 Nuttige info - 4. Twintig prikkels om beter te studeren ~ 44 ~ Twintig prikkels om beter te studeren Lees onderstaande studietips regelmatig. Ze bevatten heel wat interessante en makkelijk toepasbare tips. Zet je nieuwe inzichten onmiddellijk om in praktijk! 1. Eet ontbijt Veel mensen slaan het ontbijt over. Maar je hersenen hebben voedingsstoffen nodig om goed te kunnen nadenken. Maak er een gezonde gewoonte van om s morgens gezellig te ontbijten. 2. Laat je lichaam bewegen Het is belangrijk om enkele keren per week aan sport te doen. Want wanneer je sport, komen er stoffen in je hersenen vrij die nodig zijn om je goed te voelen. Als je geen sport doet, probeer dan toch regelmatig je lichaam in beweging te houden door bijvoorbeeld te wandelen, te fietsen 3. Slaap voldoende Gemiddeld genomen heb je ongeveer acht uur slaap per nacht nodig. Probeer zo veel mogelijk op hetzelfde uur te gaan slapen. Dit bevordert je slaapritme. 4. Neem voldoende pauze Je kan je ongeveer 50 minuten aan één stuk concentreren. Dan is het wel belangrijk om een pauze van ongeveer 10 minuten te nemen.

45 Deel 4 Nuttige info - 4. Twintig prikkels om beter te studeren ~ 45 ~ 5. Zorg dat je graag naar school gaat Naar school gaan moet toch. Beslis daarom voor jezelf er het beste van te maken. Ga na bij jezelf wat jou motiveert om naar school te gaan. Als je je daarop concentreert, worden school en studeren leuker. 6. Denk regelmatig na over later Als je regelmatig droomt over later wordt je geest geactiveerd om dingen te vinden die nodig zijn om dit te bereiken. Vragen die je hierbij helpen: Wat wil ik worden? Wie wil ik zijn? Hoe wil ik dat mensen naar me kijken als ik 21, 31, 41 jaar ben? 7. Zet een leuke foto als bureaublad op je computer Kies een foto van een heel tof moment uit je leven. Iedere keer als je je computer opstart, krijg je opnieuw het fijne gevoel van toen. 8. Wees creatief Kijk af en toe eens anders naar jezelf en de mensen rondom je. Je zal nieuwe mogelijkheden ontdekken. Je geest staat open voor nieuwe, creatieve ideeën.

46 Deel 4 Nuttige info - 4. Twintig prikkels om beter te studeren ~ 46 ~ 9. Drink voldoende water Water is erg belangrijk voor de werking van onze hersenen. Want de hersenen bestaan voor 75% uit water. Als je te weinig drinkt, worden je hersenen te weinig geactiveerd. Je zal minder geconcentreerd zijn en je studie zal hieronder lijden. Als je 1 tot 1,5 liter water per dag drinkt, zitten we goed. En weet water is niet hetzelfde als cola of limonade. 10. Vind rolmodellen Kijk in je omgeving naar mensen die het goed doen. Observeer wat ze doen en probeer dit na te doen. Je zal merken dat je op deze manier snel dingen kan bijleren. 11. Stel vragen Als je bepaalde zaken niet begrijpt of wanneer bepaalde leerstof onduidelijk is, stel hierover dan vragen. Dit kan aan klasgenoten of aan leraren. 12. Wees proactief Veel mensen hebben de neiging om dingen uit te stellen, zeker als het gaat om dingen die je niet graag doet. Proactief zijn betekent dat je onmiddellijk tot actie overgaat. Als je dit doet met je studie verlies je geen tijd, hoef je je geen zorgen te maken en kan je daarna andere dingen doen.