Plato Institutional Index Fund

Transcriptie

1 1 Gereviseerd jaarverslag per 31 december 2013 Plato Institutional Index Fund Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de Richtlijn 2009/65/EG ICBE Geen enkele inschrijving mag worden aanvaard op basis van dit verslag. Inschrijvingen zijn slechts geldig als ze worden uitgevoerd na kosteloze overlegging van de essentiële beleggersinformatie of het prospectus.

2 2 INHOUDSOPGAVE 1. Algemene informatie over de bevek 1.1. Organisatie van de bevek 1.2. Beheerverslag Informatie aan de aandeelhouders Algemeen overzicht van de markten 1.3. Verslag van de commissaris 1.4. Geglobaliseerde balans 1.5. Geglobaliseerde resultatenrekening 1.6. Samenvatting van de boekings- en waarderingsregels Samenvatting van de regels Wisselkoersen

3 3 1. ALGEMENE INFORMATIE OVER DE BEVEK 1.1 ORGANISATIE VAN DE BEVEK MAATSCHAPPELIJKE ZETEL VAN DE BEVEK: Havenlaan 2, B-1080 Brussel, België. OPRICHTINGSDATUM VAN DE BEVEK: 29 mei 2002 BESTAANSDUUR: Onbeperkte duur. RAAD VAN BESTUUR VAN DE BEVEK: Wouter Vanden Eynde, Gedelegeerd Bestuurder KBC Asset Management NV Kristien Meykens, Hoofd Innovation & Creation KBC Asset Management NV Olivier Morel, Financieel Directeur CBC Banque NV Jef Vuchelen, Onafhankelijk Bestuurder Luc Vanderhaegen, Private Banking & Wealth Management Branch General Manager KBC Bank NV Voorzitter: Luc Vanderhaegen, Private Banking & Wealth Management Branch General Manager KBC Bank NV. Natuurlijke personen aan wie de effectieve leiding van de Bevek is toevertrouwd: Wouter Vanden Eynde, Gedelegeerd Bestuurder KBC Asset Management NV Kristien Meykens, Hoofd Innovation & Creation KBC Asset Management NV BEHEERTYPE: Bevek die een beheervennootschap van instellingen voor collectieve belegging heeft aangesteld. De aangestelde beheervennootschap is KBC Asset Management N.V., Havenlaan 2, B-1080 Brussel. OPRICHTINGSDATUM VAN DE BEHEERVENNOOTSCHAP: 30 december NAAM EN FUNCTIE VAN DE BESTUURDERS VAN DE BEHEERVENNOOTSCHAP: Voorzitter: L. Gijsens Bestuurders: D. Mampaey, Voorzitter van het Directiecomité J. Peeters, Onafhankelijk bestuurder P. Buelens, Gedelegeerd Bestuurder J. Daemen, Niet-uitvoerend Bestuurder P. Konings, Niet-uitvoerend Bestuurder J. Verschaeve, Gedelegeerd Bestuurder G. Rammeloo, Gedelegeerd Bestuurder O. Morel, Niet-uitvoerend Bestuurder K. Mattelaer, Niet-uitvoerend Bestuurder K. Van Eeckhoutte, Niet-uitvoerend Bestuurder W. Vanden Eynde, Gedelegeerd Bestuurder C. Sterckx, Gedelegeerd Bestuurder D. Cuypers, Gedelegeerd Bestuurder L. Demunter, Gedelegeerd Bestuurder

4 4 NAAM EN FUNCTIE VAN DE NATUURLIJKE PERSONEN AAN WIE DE EFFECTIEVE LEIDING VAN DE BEHEERVENNOOTSCHAP IS TOEVERTROUWD: D. Mampaey, Voorzitter van het Directiecomité J. Verschaeve, Gedelegeerd Bestuurder G. Rammeloo, Gedelegeerd Bestuurder W. Vanden Eynde, Gedelegeerd Bestuurder C. Sterckx, Gedelegeerd Bestuurder D. Cuypers, Gedelegeerd Bestuurder L. Demunter, Gedelegeerd Bestuurder Deze personen kunnen tevens bestuurder zijn in diverse beveks. COMMISSARIS VAN DE BEHEERVENNOOTSCHAP: Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA, met als vertegenwoordigend vennoot Christel Weymeersch, bedrijfsrevisor en erkend revisor, De Kleetlaan 2, B-1831 Diegem. STATUUT VAN DE BEVEK: Bevek met verschillende compartimenten die geopteerd heeft voor beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de richtlijn 2009/65/EG en die, wat haar werking en beleggingen betreft, wordt beheerst door de wet van 3 augustus 2012 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles. FINANCIEEL PORTEFEUILLEBEHEER: Wat de delegatie van de beleggingsportefeuille betreft, wordt verwezen naar de Informatie betreffende het Compartiment. FINANCIËLE DIENST: De financiële dienst zal in België verzekerd worden door: KBC Bank NV, Havenlaan 2, B-1080 Brussel CBC Banque NV, Grote Markt 5, B-1000 Brussel BEWAARDER: KBC Bank N.V., Havenlaan 2, B-1080 Brussel. ADMINISTRATIEF EN BOEKHOUDKUNDIG BEHEER: KBC Asset Management N.V., Havenlaan 2, B-1080 Brussel. COMMISSARIS, ERKENDE REVISOR VAN DE BEVEK: Deloitte Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA, met als vertegenwoordigend vennoot de heer Frank Verhaegen, bedrijfsrevisor en erkend revisor, Berkenlaan 8b, B-1831 Diegem. DISTRIBUTEUR: KBC Asset Management S.A., 5, Place de la Gare, L-1616 Luxembourg. PROMOTOR: KBC De officiële tekst van de statuten is neergelegd ter griffie van de Rechtbank van Koophandel. LIJST VAN DE COMPARTIMENTEN VAN PLATO INSTITUTIONAL INDEX FUND 1. Emerging Markets Equities 2. Euro Equity 3. European Equity 4. North American Equity 5. Pacific Equity

5 5 AANDELENKLASSEN De eigenschappen van de verschillende aandelenklassen zijn terug te vinden in het prospectus. Er is een aandelenklasse Classic Shares voor de volgende compartimenten: Euro Equity European Equity North American Equity Pacific Equity Er is een aandelenklasse Classic Plus Shares voor de volgende compartimenten: Emerging Markets Equities Er is een aandelenklasse Classic Shares EUR voor de volgende compartimenten: North American Equity Pacific Equity Er is een aandelenklasse Institutional Shares voor de volgende compartimenten: Emerging Markets Equities Euro Equity European Equity North American Equity Pacific Equity Er is een aandelenklasse Institutional Shares EUR voor de volgende compartimenten: North American Equity Pacific Equity In geval van afwijkingen tussen de Nederlandstalige (half)jaarverslag heeft de Nederlandse tekst de voorrang. en anderstalige uitgaven van het

6 6 1.2 BEHEERVERSLAG INFORMATIE AAN DE AANDEELHOUDERS Overeenkomstig artikel 96 van het wetboek van vennootschappen worden volgende elementen meegedeeld: De balans en de resultatenrekening geven een getrouw overzicht van de ontwikkeling en de resultaten van de instelling voor collectieve belegging. Het deel Algemeen overzicht van de markten geeft een beschrijving van de voornaamste risico s en onzekerheden waarmee de instelling voor collectieve belegging geconfronteerd wordt. Er hebben geen belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden na het einde van het boekjaar. Voor omstandigheden die de ontwikkeling van de instelling voor collectieve belegging aanmerkelijk kunnen beïnvloeden, wordt verwezen naar de paragraaf Vooruitzichten in het deel Algemeen overzicht van de markten van dit verslag. In de instelling voor collectieve belegging zijn er geen werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling. De instelling voor collectieve belegging heeft geen bijkantoren. Bij de vaststelling en toepassing van de waarderingsregels, wordt er steeds van uitgegaan dat de instelling voor collectieve belegging haar activiteiten zal voortzetten, zelfs wanneer een verlies blijkt uit de resultatenrekening gedurende twee opeenvolgende boekjaren. Alle gegevens, die noodzakelijk zijn volgens het wetboek van vennootschappen, werden opgenomen in dit verslag. Het risicoprofiel van de instelling voor collectieve belegging, vermeld in de prospectus, geeft een overzicht inzake de beheersing van de risico s. Terugvordering van buitenlandse voorheffingen ingehouden op dividenden. In sommige lidstaten van de Europese Unie genieten binnenlandse beleggingsinstellingen van vrijstellingen of terugbetalingen van voorheffing wanneer zij dividenden ontvangen van binnenlandse entiteiten. Dezelfde belastingvoordelen worden niet toegekend aan buitenlandse beleggingsinstellingen die grensoverschrijdend beleggen. Dergelijk belastingregels zijn niet in overeenstemming met het vrij verkeer van kapitaal binnen de Europese Unie. Sinds 2006 dienen de KBC fondsen jaarlijks een administratief verzoekschrift in om de betaalde discriminerende voorheffing terug te vorderen, meer bepaald in Frankrijk, Spanje, Italië, Duitsland, Nederland, Finland, Zweden, Noorwegen en Oostenrijk. Er werden al terugbetalingen ontvangen van de Franse, Noorse, Zweedse en Oostenrijkse fiscale administratie ALGEMEEN OVERZICHT VAN DE MARKTEN 1 januari 31 december 2013 Twijfels over de duurzaamheid van het economische herstel blijven het beleggingsklimaat beheersen. Maar in de zomermaanden begon de stemming positiever te worden. Europa schudde de recessie van zich af en de eurocrisis loste haar wurggreep. Japan doorbrak de negatieve deflatiespiraal. De VS vielen niet in de zo gevreesde fiscale afgrond. In december slaagden de democraten en de republikeinen er verrassend in de patstelling rond het begrotingsbeleid te doorbreken. Voor de Amerikaanse centrale bank was dat het signaal dat de economie sterk genoeg was om het monetaire infuus geleidelijk af te koppelen. De slappe koord van de conjunctuur Sinds 2010 worden in de VS meer banen gecreëerd dan geschrapt, maar het tempo van de werkgelegenheidsgroei bleef lange tijd aan de magere kant. De werkloosheidsgraad daalde wel, maar om de foute redenen. Niet omdat de werkgelegenheid sterk groeide, maar omdat veel Amerikanen ontgoocheld uit de arbeidsmarkt stapten. In de loop van 2013 kwam daar beterschap in. De werkgelegenheidsgroei versnelde tot meer dan nieuwe jobs per maand, waardoor de natuurlijke aangroei van de beroepsbevolking kon worden geabsorbeerd, maar ook niet meer dan dat. De lonen stegen nauwelijks meer dan de inflatie. Beide factoren samen zorgden ervoor dat de koopkracht van de Amerikaanse gezinnen maar matig groeide en slechts een bescheiden steun bood aan de economische groei. Die bleef dan ook beperkt (gemiddeld +2% op jaarbasis in de vier kwartalen tot het derde van 2013).

7 7 Onderliggend is de Amerikaanse conjunctuur echter veel sterker dan dat groeicijfer doet vermoeden. Vanaf 1 januari 2013 is een indrukwekkend programma van belastingverhogingen en uitgavenreducties in werking getreden waarvan eind 2012 gevreesd werd dat het de VS in een nieuwe recessie zou storten (de fameuze fiscal cliff). Dat viel heel anders uit. De groei bleef ongeschonden, zij het matig. Het begrotingstekort liep spectaculair terug. In de EMU kwam er een einde aan de recessie die was uitgelokt door de eurocrisis en al duurde sinds het vierde kwartaal van Vanaf het tweede kwartaal van 2013 werd eindelijk opnieuw een positief groeicijfer (+1,2% in het tweede kwartaal en +0,3% in het derde kwartaal, telkens op jaarbasis) opgetekend en de werkloosheidsgraad klom globaal niet meer. Het consumenten- en producentenvertrouwen herstellen zich vrij fors, verrassend ook in het zwaar getroffen Zuid-Europa. Japan wist de negatieve deflatiespiraal te doorbreken. De pas aangetreden regering-abe had in december 2012 het roer omgegooid en in april 2013 kondigde de Japanse centrale bank aan een inflatie van +2% na te streven. Ze wilde daartoe de monetaire basis verdubbelen. Anticiperend op de beleidsommezwaai was de yen al sinds augustus 2012 fors aan het verzwakken. Dat zorgde ervoor dat in 2013 de uitvoer herstelde en de inflatiecijfers positief werden. De zwakke groei in het Westen had ook gevolgen voor de uitvoerprestaties van de groeilanden. Het voorbije jaar vertaalde dat zich in een sterke afkoeling van de groei, vooral in landen als Brazilië en Zuid-Afrika met een omvangrijke grondstoffenindustrie. De groeivertraging in China bracht de problematiek van een overdreven schuldenlast van de Chinese banken van tijd tot tijd naar de voorgrond. Tot tweemaal toe (in juni en in december) belandde de interbankenmarkt kortstondig in een crisis, die de Bank of China met massale liquiditeitsinjecties wist te onderdrukken. Eurocrisis wegpraten Overheidsobligaties zijn hun aureool van risicoloos verloren. Griekenland, Ierland, Portugal en Cyprus kregen hun obligatieschulden niet meer gefinancierd via de gebruikelijke kanalen en staan onder curatele van de trojka, bestaande uit de ECB, de EU en het IMF. Die instellingen zijn nu de voornaamste financiers van die landen. Privéobligatiehouders kregen een herschikking van de Griekse staatsschuld opgedrongen. In Cyprus moeten depositohouders meebetalen aan de sanering van het bankenlandschap. Italië en Spanje kwamen ook geregeld in het vizier, maar wisten het vertrouwen van de obligatiebeleggers te behouden, zij het onder duurdere voorwaarden dan weleer. Tijdens die stormen werd een aantal spelregels van de muntunie hervormd. Maar zodra de hoogdringendheid verdwenen was, was het bijna onmogelijk de zeventien violen van het euro-orkest nog gelijk te stemmen. Het steunfonds ESM trad met veel vertraging in werking. Het nieuwe begrotingsverdrag, pas van kracht sinds 1 januari 2013, wordt al in vraag gesteld. Het compromis over de bankenunie getuigt van het gebrek aan een solidaire visie. De Europese banken, die van oudsher trouwe beleggers in overheidsobligaties zijn, waren overgevoelig voor de gevolgen van de eurocrisis en de afwaardering van hun obligatieportefeuille. Ze hadden hun kapitaalbasis immers al sterk zien slinken door de kredietcrisis van De eurocrisis kon dus gemakkelijk ontaarden in een systeemcrisis. Dat wilde de ECB absoluut vermijden. Met diverse programma s verzekerde en versterkte ze de liquiditeitsverschaffing aan de sector. In september 2012 verzekerde de ECB met klem op ongelimiteerde schaal en voor onbepaalde tijd liquiditeiten in de markt te zullen pompen, indien nodig. Die woorden alleen waren voldoende om de eurocrisis te bedaren. Het vertrouwen keerde terug. De interbankenmarkt begon opnieuw te functioneren. De renteverschillen tussen de EMU-partners daalden. De schuldherschikking in Griekenland, het Cypriotische debacle, noch een diepe politieke crisis in Italië konden de trend van het vertrouwensherstel duurzaam doorbreken. In plaats van liquiditeiten in de markt te pompen, kon de ECB op grote schaal eerdere liquiditeitsinjecties terugschroeven. Nieuw record voor bedrijfswinsten Even spectaculair als de winstval tijdens de recessie was het herstel van de bedrijfswinsten vanaf het vierde kwartaal van Het conjunctuurherstel in het Westen mag dan mager uitvallen, voor de bedrijfswinsten was dat zeker niet het geval. Na een omslag van verlies naar winst in het laatste kwartaal van 2009 steeg de winst per aandeel met gemiddeld 48% in 2010, 14% in 2011, 4,8% in 2012 en 3,5% in de eerste drie kwartalen van 2013 (voor het geheel van de ondernemingen uit de Amerikaanse S&P 500). De laagconjunctuur in het Westen stond een sterke omzetstijging duidelijk niet in de weg. De opkomende economieën, in hoogconjunctuur, worden almaar belangrijker als afzetmarkt voor westerse bedrijven. Maar de winststijging was nog meer te danken aan een scherpe daling van de (loon)kostendruk.

8 8 Het spectaculaire winstherstel dat de bedrijven in de MSCI Europe in 2011 beleefden, hield niet stand. De eurocrisis, de daarmee gepaard gaande recessie in Europa en de afwaardering van de portefeuilles overheidsobligaties bij de banken en de sterke euro lieten hun sporen na. Eind 2013 lag de winst per aandeel gemiddeld 23% lager dan midden Correctie grondstoffenmarkten gaat door Door de Arabische lente en de machtsstrijd in Libië kostte een vat Brentolie eind april Amerikaanse dollar. De voorbije tweeënhalf jaar zorgden de vraag-aanbodverhoudingen (wereldwijd zwakke vraag, grote voorraden en stijgend aanbod) voor een daling van de olieprijzen, met nu en dan een stijging door opflakkerende geopolitieke spanningen (bv. embargo op de Iraanse olie-export en recent de onderbrekingen van de leveringen in Libië en Nigeria en de oorlogsdreiging in Syrië). Eind 2013 bedroeg de prijs voor een vat ruwe olie 111 dollar. De meeste andere grondstoffenmarkten zetten al eerder een punt achter de sterke prijshausse. Veel industriële metalen en landbouwproducten noteerden midden februari 2011 tegen piekprijzen. Daarna kwam er een correctie, die in de loop van à 15% bedroeg en sinds de piekniveaus van begin 2011 is opgelopen tot 30 à 35%. Ook dat kunnen we interpreteren als een signaal van toenemende conjunctuurtwijfels. De inflatie kalfde daardoor af. In de VS daalde de jaarstijging van de consumptieprijzenindex van een piek van 3,9% in september 2011 tot 1,2% in november Over diezelfde periode daalde de inflatie in de EMU van 3% tot 0,9%. Een beleid van (bijna) gratis geld en andere niet-conventionele maatregelen De Fed, de Amerikaanse centrale bank, heeft zijn beleidsrente al heel vroeg in de crisis verlaagd. Sinds december 2008 bedraagt die een symbolische 0,25%. De ECB wachtte veel langer om de rente te verlagen. Na het aantreden van Mario Draghi als voorzitter op 1 november 2011 trok de ECB dan toch de kaart van de monetaire versoepeling. In 2013 verlaagde ze nog twee keer de beleidsrente, die nu 0,25% bedraagt. Het rentebeleid leidde evenwel niet tot een duurzaam economisch herstel. Daarom zocht de Fed naar andere middelen. Hij greep rechtstreeks in op de obligatiemarkten en kocht op grote schaal schuldpapier op in een poging ook de langetermijnrente laag te houden. Tot eind 2013 kocht hij maandelijks voor 85 miljard Amerikaanse dollar aan overheidsobligaties en hypotheekleningen in. Vanaf januari 2014 zal dat programma teruggeschroefd worden tot 75 miljard dollar per maand. Daarmee zet de Fed een nieuwe trend in. In de volgende maanden zal hij de aankoopprogramma s verder afbouwen om ze tegen het einde van het jaar volledig te laten stilvallen. Tenminste als de economische omstandigheden gunstig blijven. De Fed is niet de enige centrale bank, die de geldkraan heeft openstaan. Bij de Bank of England kunnen de Britse banken handelskredieten in onderpand geven voor gratis geld. Op 4 april ontvouwde de Bank of Japan haar versie van kwantitatieve versoepeling in het driemaal twee -plan. Om de inflatie naar +2% te brengen, zal ze de monetaire basis over een periode van twee jaar verdubbelen door massaal overheidsobligaties op te kopen. Veel later en voor korte tijd, nl. van augustus 2011 tot februari 2012, voerde de ECB een soortgelijke politiek, onder de letterwoorden SMP en LTRO. In de loop van 2013 begonnen de banken de opgenomen liquiditeiten terug te betalen. Onrustige obligatiemarkten De sterke conjunctuurtwijfels en de aanslepende eurocrisis hebben de Amerikaanse en de Duitse obligatierente vanaf maart 2011 lager gestuurd. Op 1 juni 2012 bereikten de Amerikaanse en de Duitse tienjaarsrente dieptepunten van respectievelijk 1,45% en 1,15%. Bijna een vol jaar bleef de tienjaarsrente dicht bij die lage niveaus (lager dan de inflatie) schommelen. Maar nadat Fedvoorzitter Ben Bernanke eind mei 2013 een ballonnetje had opgelaten over het afbouwen van de aankoopprogramma s van overheidsobligaties (tapering) klom de obligatierente in juni pijlsnel. De tijd verstreek zonder dat de Fed de daad bij het woord voegde. Hij was immers bevreesd voor de negatieve gevolgen van de gestegen rente op de conjunctuur. Vervolgens daalde de obligatierente weer. Op het einde van de verslagperiode stuwde de aankondiging dat de Fed in januari 2014 dan toch met tapering zou starten de obligatierente opnieuw hoger. Op 31 december 2013 bedroeg de tienjaarsrente 3% in de VS en 1,95% in Duitsland.

9 9 Tijdens de eurocrisis werden de obligatieportefeuilles op grote schaal herschikt. Schuldpapier van in opspraak geraakte Europese overheden werd gedumpt internationale garanties ten spijt en vervangen door Duits papier. Toen de ECB-voorzitter in september 2012 het vertrouwen in de euro wist te herstellen, begonnen de intra-emu-renteverschillen te dalen. Die beweging zette zich in 2013 bijna zonder hapering door. De spanningen binnen de eurozone hadden ook gevolgen voor het Belgisch-Duitse renteverschil. De tijd dat België tegen Duitse voorwaarden geld kon lenen, is al lang voorbij. Het Belgisch-Duitse renteverschil piekte op 25 november 2011 op 365 basispunten, maar daalde nadien sterker dan gemiddeld in de eurozone. Op 31 december 2013 stelden de obligatiebeleggers zich tevreden met een premie van 65 basispunten voor het Belgische risico. Belangrijke faillissementen in de bedrijvensector bleven de voorbije jaren uit. Zelden waren de solvabiliteit en de liquiditeit van de niet-financiële bedrijven zo sterk als vandaag. Als gevolg daarvan daalde de credit spread de voorbije jaren spectaculair en die ontwikkeling zette zich voort in de voorbije verslagperiode. Euro sterkste munt van het jaar In een jaar waarin de eurocrisis van de radar verdween en de centrale banken van de VS en de EMU eigen en andere accenten legden in hun monetaire beleid, was de EUR/USD-wisselkoers niet volatieler dan in andere jaren. De euro noteerde aan het einde van de verslagperiode tegen 1,375 Amerikaanse dollar. Dat is een appreciatie van 4,1% tegenover eind De euro kampt met een gebrek aan cohesie in de EMU, maar de dollar heeft ook zijn problemen. Het imago van de wereldreservemunt had te lijden onder QE2, QE3 en TWIST, letterwoorden voor een explosie van de geldhoeveelheid, en onder de politieke patstelling in het Congres over de federale begroting. De euro verstevigde niet alleen tegenover de dollar, maar tegenover zowat alle munten. De opmars van de yen, heel nadrukkelijk in de voorbije jaren, werd gestuit. De Japanse uitvoer had zodanig onder de overgewaardeerde yen geleden dat het traditionele overschot op de Japanse handelsbalans was omgeslagen in een deficit. De politiek van de nieuwe regering-abe, die erin bestond de munt naar beneden te praten, was succesvol. De munt deprecieerde fors en op 31 december 2013 noteerde de yen 17,5% lager tegenover de dollar dan eind 2012, bij het aantreden van de regering Abe. Andere Aziatische landen beschouwden dat al als een dreigende valutaoorlog. De munten uit de ontluikende landen kwamen ook onder druk toen de Fed eind mei 2013 gewag maakte van een vervroegd terugschroeven van zijn extreem soepele monetaire beleid. De beleggingen in die markten werden gerepatrieerd, vooruitlopend op hogere rentes in de VS. Vooral de Braziliaanse real, de Zuid-Afrikaanse rand en de Turkse lira (TRY), niet toevallig munten van landen met hoge externe tekorten, verloren fors aan waarde. Voor de TRY kwam daar ook nog een kwalijke interne machtsstrijd bovenop. De Chinese munt liep nauwelijks of niet in de kijker. De Bank of China liet toe dat hij geleidelijk verder apprecieerde aan ongeveer hetzelfde tempo als de vorige jaren. Herstel op de aandelenmarkten geconsolideerd De eerste fase van het economische herstel ging gepaard met een mooie beursrally die de S&P 500 eind april % hoger had getild dan zijn dieptepunt van 9 maart Nadien hadden de aandelenmarkten het moeilijk om hun tweede adem te vinden. De eurocrisis en de vrees dat de Europese bankensector eronder zou bezwijken, wierpen natuurlijk permanent een schaduw over de markt. De complete chaos in Griekenland en een dreigende Grexit leidden zelfs tot een correctie van de S&P-500 met 19% tussen 29 april en 3 oktober Daarnaast beheerste de wisselende stemming over de conjunctuur het beursverloop. De voorbije maanden was dat niet anders, maar vanaf juni 2012 was de onderliggende trend toch onmiskenbaar positief. Al bij al noteerde de MSCI All Countries (de ruimste wereldindex) op 31 december 2013 in euro 18,4% hoger dan eind Bij de klassieke markten zette West-Europa zijn inhaalbeweging, ingezet in 2012, met wisselend succes voort (rendement van de MSCI Europe over deze periode: +20,9%). Nochtans verdween de vrees volledig dat de problemen van de EMU een systeemrisico inhouden. Ook de goedkopere waardering van Europa (tegenover de VS) kon maar op beperkte schaal steun geven. Sinds het eerste kwartaal van 2012 blijven de bedrijfswinsten in Europa sterk achter, zowel ten opzichte van de verwachtingen als in vergelijking met de winstontwikkeling in de VS. Wall Street stond eind december 2013 fors hoger dan eind 2012 (S&P 500: +28,6%, Dow Jones: +26,5%). De S&P-500 sloot het jaar zelfs af op zijn hoogste koers ooit.

10 10 De BEL 20 (+18,1%) presteerde min of meer in overeenstemming met de andere Europese beurzen. Delhaize maakte een stevige comeback nadat het aandeel in 2011 en 2012 zwaar had geleden onder de problemen bij zijn Amerikaanse activiteiten. Ook de financiële waarden KBC en Delta Lloyd zetten puike prestaties neer. Belgacom, Umicore en biotechbedrijf Thrombogenics, dat in 2012 nog met glans tot de BEL 20 was toegetreden, waren de grootste teleurstellingen. In juni 2013 mocht de Brusselse beurs bpost verwelkomen. Japan was eindelijk eens een outperformer (+22,4% in euro), ondanks de forse waardedaling van de yen. In lokale munt klom de Nikkei met meer dan 50%. Met het aantreden van de regering-abe waait in Tokio sinds december 2012 inderdaad een nieuwe wind. Het vooruitzicht op nieuwe fiscale stimuli, een goedkopere yen en massieve geldcreatie hebben bijgedragen tot een sfeer van conjunctuuroptimisme, een geheel onbekend gevoel in Japan, dat al jaren met defaitisme kampt. De ontluikende regio s presteerden in 2013 ronduit slecht, zowel in absolute als in relatieve termen. De Aziatische opkomende markten (-2,7%) wisten hun rol van groeipool van de wereldeconomie niet te verzilveren. Midden 2012 begonnen de vertrouwensindicatoren te dalen en doorbraken ze drempels die wezen op een ernstige conjunctuurvertraging. Die kwam er uiteindelijk niet, maar het was voldoende om de twijfels over het groeiverhaal in de regio levendig te houden. Daaruit vloeide de bezorgdheid voort over de schuldenlast van de lokale overheden in China, een oververhitte huizenmarkt aldaar en de vrees voor een kredietcrisis. Het kwam zelfs tot tweemaal toe (in juni en in december) tot een kortsluiting op de interbankenmarkt. Latijns-Amerika (-16,7%) beleefde wel een groeivertraging. De link met de grondstoffenmarkten is in die regio nooit ver weg. Sociale onlusten in Brazilië schrikten ook buitenlandse beleggers af. Oost-Europa (-0,9%) was ook een tegenvaller. Rusland bleek niet immuun voor de zwakke Europese conjunctuur. Bij olieprijzen onder 100 dollar per vat komen de Russische staatsfinanciën in de problemen. De Turkse beurs leed dan weer onder het straatprotest in Istanboel van de secularisten en de interne machtstrijd binnen de AKP. Tussen de sectoren waren er belangrijke returnverschillen. Tot de best presterende sectoren behoorden Telecomoperatoren (+33,8%), Farma-industrie (+31,1%) en Cyclische Consumentensectoren (+26;7%). Onder de achterblijvers vermelden we Basismaterialen (-0,6%), Nutsbedrijven (+8,8%) en Energie (+13,7%). De risico s van Telecombedrijven (onhoudbare hoge dividenden, magere omzetgroei, margedruk, hoge investeringsnoden om te beantwoorden aan de groeiende populariteit van het mobiele dataverkeer) zijn al lang bekend en hebben zich vertaald in een schromelijk lage waardering. In 2013 wist de sector zich daaraan op te trekken. Enkele tot de verbeelding sprekende overnames brachten hem weer op het voorplan. Momenteel wordt druk gespeculeerd over de toekomst van KPN en de zoektocht van het Amerikaanse AT&T naar een Europese bruid. De Farma-aandelen werden lange tijd gemeden door een gebrek aan productinnovatie, patentverval en de hervormingen in de Amerikaanse ziekteverzekering. Maar de voorbije maanden hadden de beleggers meer aandacht voor het antwoord van de sector op die uitdagingen: herstructureringen en verkopen van niet-strategische divisies. De auto-industrie is uit haar as herrezen, althans in de VS en in het Europese luxesegment. Ook de vraag vanuit de opkomende markten blijft stevig ondanks de groeivertraging in China. Duitse fabrikanten van luxewagens realiseren zowat de helft van hun winst in China. De mijnbouwers moesten inleveren op de al te hoge verwachtingen omtrent de grondstoffenprijzen. Nutsbedrijven kampen met een aantal structurele problemen. Het politieke risico is onvoorspelbaar en overheden zijn naarstig op zoek naar nieuwe inkomstenbronnen (de nucleaire rente bijvoorbeeld). De trend van dalende winsten wordt in de hand gewerkt door het overaanbod aan elektriciteit en gascapaciteit, niet in het minst door het sterk toegenomen aandeel van (dure) alternatieve energie. De oliemaatschappijen leden onder de grillen van de oliemarkt, de politieke instabiliteit in het Midden-Oosten en herhaalde ongelukken. De sector Vastgoed (-0,9%) moest in 2013 gas terugnemen na de sterke prestaties in voorgaande jaren. De financiële turbulenties van dwongen de vastgoedondernemingen om hun balansen op te ruimen. Dat gaf de sector dan ook een solide basis om optimaal van het herstel te profiteren. Daardoor verdween de traditionele korting ten opzichte van de intrinsieke waarde waartegen de sector normaal gezien noteert en raakte de sector wat overgewaardeerd.

11 11 Vooruitzichten De Amerikaanse en Europese barometers die het vertrouwen onder de bedrijfsleiders meten, waren in het voorjaar van 2013 afgegleden tot net boven (VS) of fors onder (EMU) het vriespunt. Vanuit die lage niveaus zijn ze de voorbije maanden fors gaan stijgen. In de VS heeft de graadmeter vandaag al een niveau bereikt dat verenigbaar is met een groeitempo van meer dan 3,5%. In Duitsland staat de IFO, de toonaangevende index van het ondernemersvertrouwen ondertussen op een niveau dat bij de 20% beste observaties van de voorbije dertig jaar hoort. Ook in Zuid-Europa heeft het ondernemersvertrouwen de dooizone bereikt. Verrassend is dat zo vroeg in deze cyclus het consumentenvertrouwen zich bij die beweging aansluit en eveneens een scherp herstel beleeft. We verwachten dan ook dat de groei in de VS positief maar toch eerder bescheiden zal blijven (2 à 2,5% op jaarbasis in de komende kwartalen) omdat de loonstijging nauwelijks de inflatie overstijgt en het begrotingsbeleid nu toch definitief (en allicht voor meerdere jaren) de weg van sanering is ingeslagen. Het herstel van de huizenmarkt en de bedrijfsinvesteringen kan zich voortzetten. Hoe sterk de groei in 2014 zal uitvallen, hangt in hoge mate af van twee factoren: de dynamiek van de arbeidsmarkt en de inflatie. De voorbije maanden groeide de werkgelegenheid in de VS maandelijks met ongeveer nieuwe banen. Dat is een volstrekt minimum en zou nog meer moeten zijn om een groei van +2% waar te maken. Een lage inflatie ondersteunt de koopkracht van de consument. In de loop van 2013 daalde de inflatie en die trend zou niet mogen keren. Europa kruipt uit de recessie. De begrotingsplannen, het verstrengde kredietbeleid van de banken en de grote onzekerheid bij consumenten en producenten zullen op de groei blijven wegen. In de komende maanden wordt gerekend op een groei van hooguit +1% op jaarbasis. Dat is geen reden tot euforie, maar toch beter dan een negatieve groei. Deflatie- of depressiescenario s, die geregeld de stemming op de obligatiemarkten overheersen, zijn evenwel niet gerechtvaardigd. De voorbije jaren werd de basis gelegd voor een meer duurzame groei in 2014 en de jaren daarna. De Amerikaanse gezinnen hebben hun schuldgraad sterk afgebouwd, de spaarquote is al fors gestegen en de financiëledienstenlast (aflossingen en rentebetalingen samen) slorpt nog maar 10,5% van het gezinsbudget op (het laagste niveau in vijftien jaar drie jaar geleden was dat nog 12,4%). Stilaan ontstaat er ademruimte om een groter deel van de koopkracht aan consumptie te besteden. De explosieve winstgroei in de periode dikte de al ruime cashposities van de bedrijven verder aan. Tijdens de crisis waren de investeringen sterk teruggeschroefd. De fundamenten zijn gelegd om een inhaalbeweging op gang te brengen. In de VS hebben republikeinen, die het Huis van Afgevaardigden domineren en democraten, die de meerderheid in de Senaat vormen een geheel verschillende visie over het te voeren begrotingsbeleid. In december 2013 bereikten ze, na een jarenlange impasse, een compromis dat de weg effent naar definitieve begrotingen voor dit en volgend begrotingsjaar. Het beleid blijft restrictief, maar minder zwaar dan in het recente verleden. Positief is vooral dat de overheidsdiensten niet meer zo snel kunnen worden lamgelegd. Maar helemaal weg is dat risico nog niet, want de wet op het schuldenplafond kan nog voor vuurwerk zorgen. Als tegenwicht voor het restrictieve begrotingsbeleid voert de Fed een extreem soepel monetair beleid. Hij verschaft met zijn aankoopprogramma voor staatsobligaties en ander schuldpapier ongeziene liquiditeitsinjecties om te vermijden dat de banken te veel denken aan hun eigen solvabiliteit en daardoor te strenge kredietvoorwaarden hanteren. Dat zou immers de economische groei ondermijnen. Die liquiditeitsinjecties moeten hun weg vinden naar de reële economie of inflatieverwachtingen creëren. Dat de omvang van die aankopen in 2014 afneemt, betekent alleen dat het beleid wat minder extreem wordt, maar het blijft wel gericht op groei. In elk geval zullen ze de langetermijnrente laag houden en alle vrees voor deflatie wegnemen. De wereld van vandaag is er een met twee snelheden. De klassieke, geïndustrialiseerde economieën (VS, Europa, Japan) blijven hangen in een laagconjunctuur, zonder onderliggende inflatiedruk, met een aanhoudend lage rente en ontwrichte overheidsfinanciën. In de opkomende markten ziet dat beeld er helemaal anders uit. De sterke economische groei heeft in Azië soms al voor inflatoire spanningen gezorgd. Een aangepast monetair beleid is dan ook noodzakelijk: soms afremmend (zoals in 2011), dan weer stimulerend (zoals nu).

12 12 Een van de grote uitdagingen voor dit decennium is de verdere ontwikkeling van de consumptie in China en de rest van Azië. Dat kan bijdragen tot een meer evenwichtige economische wereldorde. Het vermindert niet alleen de uitvoerafhankelijkheid van de regio. Minstens even belangrijk is de weerslag op de internationale kapitaalstromen. Meer consumptie in China betekent minder besparingen en meer invoer, ook uit de VS en Europa. Dat helpt het Westen om uit zijn schuldproblemen te groeien. De eurocrisis is naar de achtergrond verdreven, maar vele problemen wachten nog op een oplossing. In 2014 zullen de steunfondsen voor Griekenland, Portugal en Ierland uitgeput zijn. Mogelijk zal Ierland zich opnieuw op de kapitaalmarkt kunnen financieren, maar voor Portugal en Griekenland lijkt dat uitgesloten. Er wordt zelfs al openlijk over een tweede schuldherschikking voor Griekenland gesproken. In het voorjaar worden de balansen van de Europese banken doorgelicht en later op het jaar volgen dan de stresstests. Dat gebeurt op een ogenblik dat de bankenunie, waarvan de spelregels transparantie missen, nog niet operationeel is. De controle op de nationale begrotingen is verscherpt, maar de normen zijn minder absoluut en laten daardoor veel speelruimte. Nationale soevereiniteit is een moeilijk in te nemen bastion en zodra de hoogdringendheid van een crisis is verdwenen, worden hervormingen op de lange baan geschoven. Het (bijna) nultarief voor de geldmarktrente zal nog een lange tijd gehandhaafd blijven. Zolang de laagconjunctuur in het Westen aanhoudt en er geen wezenlijke inflatoire spanningen optreden, zijn er macro-economisch geen dwingende redenen om een restrictiever beleid te voeren. De centrale banken voeren een beleid van lage rentes. Hun weerstand tegen kwantitatieve versoepelingsmaatregelen hebben ze volkomen opgegeven. Ze grijpen op grote schaal rechtstreeks in de kapitaalmarkt in. Door obligaties en ander schuldpapier op te kopen, beïnvloeden ze rechtstreeks de obligatierente in bepaalde marktsegmenten, verzekeren ze de secundaire handel (bijvoorbeeld van overheden die het vertrouwen van de markt dreigen te verliezen) en overspoelen ze het financiële systeem met liquiditeiten. De bezorgdheid over de inflatie heeft plaatsgemaakt voor ongerustheid over de conjunctuur en het indijken van de eurocrisis. Allicht blijft de ECB streven naar een normaal tarief van 3% voor de kortetermijnrente in de eurozone (haar officiële doelstelling voor de inflatie in de eurozone is 2%), maar dat is nu een doelstelling op zeer lange termijn geworden. Op korte termijn is dat absoluut uitgesloten. De grootste bezorgdheid van de ECB vandaag is niet de hoogte van haar rentetarieven, maar hoe ze kan bewerkstelligen dat die lage rente ook doorsijpelt in de marktrente in Zuid-Europa. Daar is een lage rente het meest nodig maar uitgerekend daar blijft de marktrente het hoogst. De centrale banken van de VS, het VK en Japan zullen naar onze inschatting ook nog lang wachten voordat ze hun beleidsrente verhogen. De Amerikaanse centrale bank heeft al officieel midden 2015 naar voor geschoven als vroegste tijdstip voor een renteverhoging. Het officiële standpunt is dat zelfs als de werkloosheidsgraad (momenteel 7% van de beroepsbevolking) onder 6,5% duikt, de inflatie (momenteel 1,2%) duurzaam boven 2,5% moet uitstijgen eer de beleidsrente wordt opgetrokken. Het is zeer de vraag of die voorwaarden midden 2015 vervuld zullen zijn. Allicht heeft de obligatierente zijn bodem verlaten, althans als het over uitgiften van de Duitse Bund of de Amerikaanse Schatkist gaat. Gezien de huidige laagterecords zou het logisch zijn dat de obligatierente stijgt, gevoed door een betere economische omgeving (of toch het verder afschrijven van neerwaartse groeirisico s). Daardoor zal de markt al in de loop van de volgende maanden kunnen anticiperen op een strakker monetair beleid in de loop van 2015 of later. Eerst zullen in de VS een aantal onconventionele maatregelen worden teruggeschroefd, pas daarna kan de markt daar anticiperen op een normalisering van de beleidsrente. Die rentestijging zal in de loop van 2014 evenwel (nog) niet heel sterk zijn. De centrale banken zullen dat, uit vrees voor negatieve gevolgen voor de groei, vermijden door hun aankoopprogramma s te doseren. De premie voor het debiteurenrisico op de markt van de bedrijfsobligaties is in de voorbije jaren zeer sterk gedaald. Het huidige niveau vergoedt het debiteurenrisico op een correcte manier. Veel spreadvernauwing valt dus niet meer te verwachten, ook al is de financiële structuur van de meeste ondernemingen zeer gezond. De renteverschillen binnen de EMU zullen allicht nog lang volatiel blijven, gezien de vele knelpunten waaraan de muntunie het hoofd moet bieden.

13 13 Dankzij de aanhoudend sterke groei in de opkomende markten kan de groei van de wereldeconomie in 2013 op 3% en in 2014 op 3,5% uitkomen. Het is een van de redenen waarom de bedrijfswinsten in de komende kwartalen zouden kunnen blijven stijgen aan een tempo van ongeveer 10%. Het lijkt een paradox: de bedrijven zijn als overwinnaars uit de crisis van gekomen. Ze hebben tijdens de recessie zwaar geherstructureerd en plukken daar nu de vruchten van. De kostenbeheersing gaat verder dan (eenmalige en soms spectaculaire) herstructureringsoperaties en is ondertussen ingebed in de bedrijfscultuur. De recessie van heeft bedrijven ertoe aangezet nog bewuster met risico s (lees: geld, en dus kosten) om te springen. Investeringsprojecten worden aan een grondigere rentabiliteitsstudie onderworpen. Een combinatie van schuldafbouw en de lage rente doet de financiële kosten scherp dalen. De globalisering (druk van delokalisatie) en de hoog blijvende werkloosheidsgraad ontnemen de werknemers alle macht om scherpe looneisen te stellen. Veel meer dan koopkrachtbehoud valt er niet te rapen. Van reële loonstijging is er geen sprake. Kortom, elke eurocent bijkomende omzet is (bijna) volledig een bijkomende cent winst, geen loonsverhoging. De geldmarktrente zal niet snel stijgen en de obligatierente bevindt zich dicht bij de historische dieptepunten. Het lijkt wel of alles naar aandelen wijst als het meest interessante beleggingsalternatief voor de komende maanden. Gebrek aan alternatieven is natuurlijk een onvoldoende reden om een opwaardering van de markt te krijgen. Daarvoor moeten de beleggers opnieuw wat meer risicoappetijt krijgen. Aandelen zijn niet meer zo goedkoop als een tijd geleden. Op basis van de verwachte winst voor 2014 bedraagt de koers-winstverhouding (K/W) 16,6 voor de S&P 500 en 13,4 voor de MSCI Europe. Dat is redelijk te noemen, niet echt goedkoop maar evenmin duur. In vergelijking met obligaties zijn aandelen evenwel nog altijd spotgoedkoop. Het winstrendement, het omgekeerde van de K/W, bedraagt voor de MSCI Europe nu 7,5%, een uitzonderlijk hoge premie van 500 basispunten boven de Duitse obligatierente. Redactie beëindigd op 3 januari 2014

14 1.3 VERSLAG VAN DE COMMISSARIS 14

15 15

16 16

17 17

18 18

19 GEGLOBALISEERDE BALANS (IN EUR) Balansschema 31/12/2013 (in de valuta van de bevek) 31/12/2012 (in de valuta van de bevek) TOTAAL NETTO ACTIEF , ,09 II. Effecten, geldmarktinstrumenten, ICB's en financiële derivaten A. Obligaties en andere schuldinstrumenten a) Obligaties a} Ontvangen collateral in obligaties , ,66 C. Aandelen en andere met aandelen gelijk te stellen waardepapieren a) Aandelen , ,84 Waarvan uitgeleende aandelen , ,46 D. Andere effecten , ,04 F. Financiële derivaten j) Op deviezen Termijncontracten (+/-) ,45 IV. Vorderingen en schulden op ten hoogste één jaar A. Vorderingen a) Te ontvangen bedragen , ,87 b) Fiscale tegoeden , ,80 B. Schulden a) Te betalen bedragen (-) , ,48 c) Ontleningen (-) , ,19 d) Collateral (-) , ,66 V. Deposito's en liquide middelen A. Banktegoeden op zicht , ,57 VI. Overlopende rekeningen B. Verkregen opbrengsten , ,53 C. Toe te rekenen kosten (-) , ,89 TOTAAL EIGEN VERMOGEN , ,09 A. Kapitaal , ,49 B. Deelneming in het resultaat , ,95 C. Overgedragen resultaat ,38 D. Resultaat van het boekjaar , ,27

20 20 Posten buiten-balanstelling I Zakelijke zekerheden (+/-) I.A Collateral (+/-) I.A.A Effecten/geldmarktinstrumenten , ,66 III Notionele bedragen van de termijncontracten(+) III.A Gekochte termijncontracten ,46 III.B Verkochte termijncontracten ,45 IX Uitgeleende financiële instrumenten , ,46

21 GEGLOBALISEERDE RESULTATENREKENING (IN EUR) Resultatenrekening 31/12/2013 (in de valuta van de bevek) 31/12/2012 (in de valuta van de bevek) I. Waardeverminderingen, minderwaarden en meerwaarden C. Aandelen en andere met aandelen gelijk te stellen waardepapieren a) Aandelen , ,50 D. Andere effecten , ,77 F. Financiële derivaten l) Op financiële indexen Termijncontracten ,99 G. Vorderingen, deposito's, liquide middelen en schulden 0,01 H. Wisselposities en -verrichtingen a) Financiële derivaten Termijncontracten ,45 b) Andere wisselposities en verrichtingen , ,59 II. Opbrengsten en kosten van de beleggingen A. Dividenden , ,43 B. Interesten a) Effecten en geldmarkt instrumenten , ,11 b) Deposito's en liquide middelen , ,16 C. Interesten in gevolge ontleningen (-) , ,74 F. Andere opbrengsten van beleggingen 2.711,37 III. Andere opbrengsten A. Vergoeding tot dekking van de kosten van verwerving en realisatie van de activa, tot ontmoediging van uittredingen en tot dekking van leveringskosten , ,45 B. Andere ,03 IV. Exploitatiekosten A. Verhandelings- en leveringskosten betreffende beleggingen (-) , ,21 B. Financiële kosten (-) , ,97 C. Vergoeding van de bewaarder (-) , ,20 D. Vergoeding van de beheerder (-) a) Financieel beheer , ,53 b) Administratief- en boekhoudkundig beheer , ,14 F. Oprichtings- en organisatiekosten (-) , ,71 G. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (-) -842,01-336,12 H. Diensten en diverse goederen (-) , ,51 J. Taksen , ,84 K. Andere kosten (-) , ,21

22 22 Opbrengsten en kosten van het boekjaar (halfjaar) Subtotaal II + III + IV vóór belasting op het resultaat , ,95 V. Winst (verlies) uit gewone bedrijfsuitoefening , ,27 VII. Resultaat van het boekjaar , ,27

23 23 Bestemming van de resultaten 31/12/2013 (in de valuta van de bevek) 31/12/2012 (in de valuta van de bevek) I. Te bestemmen winst (te verwerken verlies) , ,60 Overgedragen winst (overgedragen verlies) van het vorige boekjaar ,38 Te bestemmen winst (te verwerken verlies) van het boekjaar , ,27 Ontvangen deelnemingen in het resultaat (uitgekeerde deelnemingen in het resultaat) , ,95 II. (Toevoeging aan) onttrekking aan het kapitaal , ,60

24 SAMENVATTING VAN DE BOEKINGS- EN WAARDERINGSREGELS SAMENVATTING VAN DE REGELS Samenvatting van de waarderingsregels overeenkomstig het KB van 10/11/2006 op de boekhouding, de jaarrekening en de periodieke verslagen van bepaalde openbare instellingen voor collectieve belegging met een veranderlijk aantal rechten van deelneming. De waardering van de activa van de verschillende compartimenten gebeurt op de volgende manier: De effecten, geldmarktinstrumenten, rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging en financiële derivaten worden bij aankoop en verkoop in de boekhouding opgenomen tegen hun aankoopprijs, respectievelijk verkoopprijs. De bijkomende kosten zoals verhandelings- en leveringskosten worden onmiddellijk ten laste gebracht van de resultatenrekening. De effecten, geldmarktinstrumenten en financiële derivaten worden na de eerste opname gewaardeerd tegen hun reële waarde op basis van volgende regels: o Voor de waarden die op een actieve markt worden verhandeld zonder toedoen van derde financiële instellingen wordt de slotkoers weerhouden voor de waardering aan reële waarde; o Voor vermogensbestanddelen waarvoor een actieve markt bestaat die functioneert door toedoen van derde financiële instellingen die een doorlopende notering waarborgen van bied- en laatkoersen, wordt de op die markt gevormde actuele biedkoers weerhouden voor de waardering van de activa. Gezien evenwel de meeste internationale benchmarks midprijzen gebruiken, en de dataproviders geen biedprijzen kunnen aanleveren (vb. JP Morgan, iboxx, MSCI, ) worden voor de waardering van schuldinstrumenten aan reële waarde de midprijzen weerhouden, zoals voorzien in de toelichting bij voornoemd KB. De methode om deze midprijzen te corrigeren ten einde te komen tot de biedkoers wordt niet weerhouden wegens onvoldoende betrouwbaarheid en mogelijke grote schommelingen. o Voor de waarden waarvan de laatst gekende koers niet representatief is, en voor de waarden die niet toegelaten zijn tot een officiële notering of een andere georganiseerde markt, gebeurt de waardering als volgt: Voor de waardering aan reële waarde wordt de actuele reële waarde van soortgelijke vermogens-bestanddelen waarvoor een actieve markt bestaat weerhouden, mits deze reële waarde wordt aangepast rekening houdend met de verschillen tussen de gelijkaardige vermogensbestanddelen. Indien geen reële waarde van soortgelijke vermogensbestanddelen bestaat, wordt de reële waarde bepaald aan de hand van andere waarderingstechnieken die maximaal gebruik maken van marktgegevens, die consistent zijn met de algemeen aanvaarde economische methodes, en die op regelmatige basis worden geijkt en getest. Indien er voor vermogensbestanddelen geen georganiseerde of onderhandse markt bestaat, wordt bij de waardering bovendien rekening gehouden met hun onzeker karakter op grond van het risico dat de betrokken tegenpartijen hun verplichtingen niet zouden nakomen. o Aandelen waarvoor geen georganiseerde of onderhandse markt bestaat, en waarvan de reële waarde niet betrouwbaar kan worden bepaald zoals hierboven vermeld, worden gewaardeerd aan kostprijs. Op deze aandelen worden bijzondere waardeverminderingen toegepast zo er hiervoor objectieve aanwijzingen zijn. o Voor de rechten van deelneming in instellingen voor collectieve beleggingen (waarvoor geen georganiseerde markt bestaat) gebeurt de waardering aan reële waarde tegen hun laatste netto-inventariswaarde. De liquiditeiten, met inbegrip van tegoeden op zicht bij kredietinstellingen, de verbintenissen in rekening-courant ten aanzien van kredietinstellingen, op korte termijn te betalen en te ontvangen bedragen die niet belichaamd zijn in verhandelbare effecten of geldmarktinstrumenten (andere dan ten aanzien van kredietinstellingen), fiscale tegoeden en schulden worden gewaardeerd tegen hun nominale waarde. Andere vorderingen op termijn die niet belichaamd zijn in verhandelbare effecten of geldmarktinstrumenten worden gewaardeerd tegen hun reële waarde. Op tegoeden, te ontvangen bedragen en vorderingen worden waardeverminderingen toegepast zo er voor het geheel of een gedeelte ervan onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag of zo de realisatiewaarde van deze activa lager is dan de aanschaffingswaarde. Er worden aanvullende waardeverminderingen geboekt op de in de vorige alinea bedoelde tegoeden, bedragen en vorderingen om rekening te houden met hetzij de evolutie van hun waarde, hetzij met de risico's inherent aan de aard van de betrokken activa.

25 25 De opbrengsten die voortvloeien uit effectenleningen worden verwerkt als leningrente. Deze opbrengsten worden prorata temporis voor de looptijd van de verrichting in de resultatenrekening opgenomen. De waarden uitgedrukt in een andere munt dan die van het desbetreffende compartiment worden omgezet in de munt van het compartiment tegen een wisselkoers op basis van de laatst gekende middenkoers. VERSCHILLEN Soms kan er een licht verschil voorkomen tussen de netto-inventariswaarde zoals gepubliceerd in de pers en deze in onderhavig verslag. Dan betreft dit minimale afwijkingen in de berekening van de netto-activa, die na de publicatie in de pers werden opgemerkt. Indien een dergelijke afwijking een bepaalde tolerantiegrens bereikt of overschrijdt, wordt het verschil vergoed. Deze tolerantiegrens wordt voor de toe- en uittreders en de bevek bepaald als een bepaald percentage van de inventariswaarde respectievelijk de netto-activa. Deze tolerantiegrens bedraagt: geldmarktfondsen: 0,25% obligatiefondsen, gemengde fondsen en kapitaalgegarandeerde fondsen: 0,50% aandelenfondsen: 1% andere fondsen (vastgoedfondsen, ): 0,50% Aangezien een aantal effectenbeurzen gesloten waren op 31/12/2013 en de onderstaande compartimenten voor 20 % of meer belegd waren in effecten genoteerd op deze gesloten effectenbeurzen, gebeurt de waardering van de effecten in de financiële staten voor die compartimenten op 30/12/2013 in plaats van op 31/12/2013. Voor deze compartimenten werd evenwel een theoretische netto inventariswaarde per 31/12/2013 berekend, die niet werd gebruikt voor toe- en uittredingen. Betrokken compartimenten: Emerging Markets Equities Euro Equity European Equity Pacific Equity