Privileged Portfolio

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Privileged Portfolio"

Transcriptie

1 1 Gereviseerd jaarverslag per 31 december 2014 Privileged Portfolio Openbaar Gemeenschappelijk Beleggingsfonds naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de Richtlijn 2009/65/EG ICBE Geen enkele inschrijving mag worden aanvaard op basis van dit verslag. Inschrijvingen zijn slechts geldig als ze worden uitgevoerd na kosteloze overlegging van de essentiële beleggersinformatie of het prospectus.

2 2 INHOUDSOPGAVE 1. Algemene informatie over het gemeenschappelijk beleggingsfonds 1.1. Organisatie van het gemeenschappelijk beleggingsfonds 1.2. Beheerverslag Informatie aan de aandeelhouders Algemeen overzicht van de markten 1.3. Verslag van de commissaris 1.4. Geglobaliseerde balans 1.5. Geglobaliseerde resultatenrekening 1.6. Samenvatting van de boekings- en waarderingsregels Samenvatting van de regels Wisselkoersen

3 3 1. ALGEMENE INFORMATIE OVER HET GEMEENSCHAPPELIJK BELEGGINGSFONDS 1.1 ORGANISATIE VAN HET GEMEENSCHAPPELIJK BELEGGINGSFONDS NAAM Privileged Portfolio OPRICHTINGSDATUM 25 maart 2013 BESTAANSDUUR Onbeperkte duur. STATUUT Gemeenschappelijk beleggingsfonds dat geopteerd heeft voor beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de richtlijn 2009/65/EG en dat, wat haar werking en beleggingen betreft, wordt beheerst door de wet van 3 augustus 2012 betreffende de instellingen voor collectieve belegging die voldoen aan de voorwaarden van Richtlijn 2009/65/EG en de instellingen voor belegging in schuldvorderingen. BEHEERVENNOOTSCHAP KBC Asset Management N.V. Havenlaan Brussel België OPRICHTINGSDATUM VAN DE BEHEERVENNOOTSCHAP 30 december NAAM EN FUNCTIE VAN DE BESTUURDERS VAN DE BEHEERVENNOOTSCHAP Voorzitter: L. Gijsens Bestuurders: D. Mampaey, Voorzitter van het Directiecomité J. Peeters, Onafhankelijk bestuurder J. Daemen, Niet-uitvoerend Bestuurder P. Konings, Niet-uitvoerend Bestuurder J. Verschaeve, Gedelegeerd Bestuurder G. Rammeloo, Gedelegeerd Bestuurder O. Morel, Niet-uitvoerend Bestuurder K. Mattelaer, Niet-uitvoerend Bestuurder K. Van Eeckhoutte, Niet-uitvoerend Bestuurder C. Sterckx, Gedelegeerd Bestuurder D. Cuypers, Gedelegeerd Bestuurder L. Demunter, Gedelegeerd Bestuurder NAAM EN FUNCTIE VAN DE NATUURLIJKE PERSONEN AAN WIE DE EFFECTIEVE LEIDING VAN DE BEHEERVENNOOTSCHAP IS TOEVERTROUWD: D. Mampaey, Voorzitter van het Directiecomité J. Verschaeve, Gedelegeerd Bestuurder G. Rammeloo, Gedelegeerd Bestuurder C. Sterckx, Gedelegeerd Bestuurder D. Cuypers, Gedelegeerd Bestuurder L. Demunter, Gedelegeerd Bestuurder Deze personen kunnen tevens bestuurder zijn in diverse beveks.

4 4 COMMISSARIS VAN DE BEHEERVENNOOTSCHAP Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA, met als vertegenwoordigend vennoot Christel Weymeersch, bedrijfsrevisor en erkend revisor, De Kleetlaan 2, B-1831 Diegem. FINANCIEEL PORTEFEUILLEBEHEER: Wat de delegatie van de beleggingsportefeuille betreft, wordt verwezen naar de Informatie betreffende het Compartiment. COMMISSARIS, ERKENDE REVISOR VAN HET BELEGGINGSFONDS Deloitte Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA, met als vertegenwoordigend vennoot de heer Frank Verhaegen, bedrijfsrevisor en erkend revisor, Berkenlaan 8b, B-1831 Diegem. FINANCIËLE DIENST De financiële dienst zal in België verzekerd worden door: KBC Bank NV, Havenlaan 2, B-1080 Brussel CBC Banque NV, Grote Markt 5, B-1000 Brussel BEWAARDER KBC Bank N.V., Havenlaan 2, B-1080 Brussel. ADMINISTRATIEF EN BOEKHOUDKUNDIG BEHEER KBC Asset Management N.V., Havenlaan 2, B-1080 Brussel. DISTRIBUTEUR KBC Asset Management S.A., 5, Place de la Gare, L-1616 Luxembourg. PROMOTOR KBC De officiële tekst van het Beheerreglement is neergelegd bij de FSMA. LIJST VAN DE COMPARTIMENTEN VAN PRIVILEGED PORTFOLIO 1. Defensive 2. Dynamic 3. Highly Dynamic 4. Pro 85 August 5. Pro 85 February 6. Pro 85 May 7. Pro 85 November 8. Pro 90 August 9. Pro 90 February 10. Pro 90 May 11. Pro 90 November 12. Pro 95 August 13. Pro 95 February 14. Pro 95 May 15. Pro 95 November In geval van afwijkingen tussen de Nederlandstalige (half)jaarverslag heeft de Nederlandse tekst de voorrang. en anderstalige uitgaven van het

5 5 1.2 BEHEERVERSLAG INFORMATIE AAN DE AANDEELHOUDERS Overeenkomstig artikel 96 van het wetboek van vennootschappen worden volgende elementen meegedeeld: De balans en de resultatenrekening geven een getrouw overzicht van de ontwikkeling en de resultaten van de instelling voor collectieve belegging. Het deel Algemeen overzicht van de markten geeft een beschrijving van de voornaamste risico s en onzekerheden waarmee de instelling voor collectieve belegging geconfronteerd wordt. Er hebben geen belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden na het einde van het boekjaar. Voor omstandigheden die de ontwikkeling van de instelling voor collectieve belegging aanmerkelijk kunnen beïnvloeden, wordt verwezen naar de paragraaf Vooruitzichten in het deel Algemeen overzicht van de markten van dit verslag. In de instelling voor collectieve belegging zijn er geen werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling. De instelling voor collectieve belegging heeft geen bijkantoren. Bij de vaststelling en toepassing van de waarderingsregels, wordt er steeds van uitgegaan dat de instelling voor collectieve belegging haar activiteiten zal voortzetten, zelfs wanneer een verlies blijkt uit de resultatenrekening gedurende twee opeenvolgende boekjaren. Alle gegevens, die noodzakelijk zijn volgens het wetboek van vennootschappen, werden opgenomen in dit verslag. Het risicoprofiel van de instelling voor collectieve belegging, vermeld in de prospectus, geeft een overzicht inzake de beheersing van de risico s ALGEMEEN OVERZICHT VAN DE MARKTEN 1 januari 31 december 2014 In 2014 begon men meer vertrouwen te krijgen in de duurzaamheid van het economische herstel wereldwijd. De VS verteerden met gemak een zwaar saneringsprogramma. De arbeidsmarkt won aan dynamiek. De Bank of England wist met succes de Britse economie van het liquiditeiteninfuus af te koppelen. Japan doorbrak de negatieve deflatiespiraal. De aandelenmarkten koesterden het conjunctuuroptimisme. De eurozone bleef echter met recessie flirten. De obligatiemarkten raakten in de ban van het vooruitzicht dat de Europese Centrale Bank (ECB) het Amerikaanse voorbeeld zou volgen en op grote schaal overheidsobligaties zou gaan inkopen. Crisisgevoel afschudden De economische groei was in 2014 meer dan behoorlijk. Het wereld-bbp klom reëel met ongeveer +3%. Dat is een groei die vergelijkbaar is met die van De regionale verschillen zijn evenwel (heel) groot. Globaal viel de groei wat trager uit voor de opkomende markten. In het Westen versnelde die, met dank aan de VS. De EMU haakt echter af. De Amerikaanse conjunctuur is begonnen aan zijn zesde jaar van expansie. In de loop van 2014 verandert de teneur van conjunctuurscepticisme naar -optimisme. Dat is te danken aan het herstel op de arbeidsmarkt. De toename van het aantal jobs versnelt. De werkgelegenheid groeit gemiddeld met nieuwe jobs per maand (in november zelfs met ). Op grond van deze ontwikkeling alleen al neemt de koopkracht van de Amerikaanse consument toe met 2,2%. Daardoor wordt de basis van het economisch herstel solieder dan in vorige jaren. De werkloosheidsgraad daalt verder tot 5,8% in november Die daling gaat gepaard met steeds sterkere signalen van krapte in sommige segmenten van de arbeidsmarkt. Termen als hoogconjunctuur en Goudlokje komen in zwang om deze fase van de cyclus te beschrijven. Het herstel van de huizenmarkt blijft echter kwetsbaar. De huizenprijzen stijgen wel al, relatief fors zelfs, maar de verkoop van nieuwbouw blijft op een laag pitje. Een schril contrast met de eurozone waar de economie in het sukkelstraatje blijft steken. Het schuchtere herstel in 2013 krijgt in 2014 geen vervolg. Het ondernemersvertrouwen (de PMI s) kalft af en bereikt in landen als Frankrijk en Italië de gevarenzone. De economische oorlog met Rusland blijft niet zonder gevolgen en drukt vooral in Duitsland het ondernemersvertrouwen.

6 6 Ook Japan verblijft in dat sukkelstraatje. Abenomics (het grootschalige monetaire en budgettaire stimuleringsprogramma van de regering Abe uit 2013) heeft niet het verhoopte resultaat. Sterker nog: het optrekken van het algemene btw-tarief met 5% in april 2014 was nefast. In het derde kwartaal van 2014 ligt het bbp reëel 1,4% lager dan in dezelfde periode van het jaar voordien. Vallende sterren en ingeloste beloftes De euforie rond de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) maakt plaats voor bezorgdheid over de Fragile Five (Brazilië, India, Indonesië, Turkije en Zuid-Afrika). De Russische economie kraakt onder de sancties, de kapitaalvlucht, de val van de roebel en de daling van de olieprijzen. Men schat dat een olieprijs van 105 USD per vat een minimum is om het land drijvende te houden. Dat lijkt nu een verre droom. Mexico weet zich op te trekken aan de sterke conjunctuur bij zijn noorderbuur, de VS. Van het gunstige economische klimaat wordt geprofiteerd om vergaande hervormingen door te voeren, zelfs in de sterk afgeschermde energiesector. Venezuela en Argentinië worstelen al langer met een recessie. De Argentijnse peso raakt in vrije val. Op 23 januari verliest de peso 15% van zijn waarde. Ook voor Brazilië zijn de wonderjaren voorbij. Een verdere verzwakking van de real moet worden vermeden om een verdere versnelling van de inflatie (uitgebroken uit de toegelaten band van 2,5% - 6,5%) te vermijden. Daarom trekt de centrale bank de rente al op tot 11,25%, de recessie ten spijt. De periode van de dubbele groeicijfers in China ligt achter ons, maar de overheid stuurt de economie nog altijd zodanig dat de groei zal standhouden binnen een band van 7 à 7,5%. Het Chinese beleid kiest daarbij eerder voor kwaliteit en duurzaamheid van de groei dan voor een hoog groeicijfer op zich. Ze kiest voor selectieve maatregelen die de groei ondersteunen (versoepeling van bankkredieten, investeringen in goedkope woningen voor de doorsnee Chinees en investeringen in spoorwegen en steun aan de kleinere bedrijven). Zo wordt de groei gestuurd, zodat die boven de 7% blijft. Dat is nodig om de werkloosheid te doen dalen en zo de sociale vrede te bewaren. Dat zagen we bij voorbeeld in het sturen van de wisselkoers (verzwakkend in de periode februari-maart en nadien ook, na de verbreding van de wisselkoersband van ±1% naar ±2% op 8 december) en de rente (verlaging op 21 november). De eurocrisis wegpraten De eurocrisis bereikte zijn zwartste dagen in de zomer van 2012, toen Griekenland niet alleen financieel-economisch in chaos verkeerde, maar ook in een politiek vacuüm was terechtgekomen. Ze leidde tot het bankroet van Griekenland en Cyprus. Portugal en Ierland raakten het vertrouwen van de internationale obligatiebeleggers kwijt en moesten steun zoeken bij het IMF, de ECB en de partnerlanden van de EMU. Spanje en Italië wisten ternauwernood aan dat lot te ontsnappen. Tijdens die stormen werd een aantal spelregels van de muntunie hervormd. Maar zodra de hoogdringendheid verdwenen was, was het bijna onmogelijk de violen van het euro-orkest nog gelijk te stemmen. De ECB stond er in feite alleen voor om de euro te verdedigen. Voor haar was het essentieel het monetaire transitiekanaal te ontstoppen. Vandaar de diverse programma s van extreem goedkope liquiditeitsverschaffing aan de bankensector (in de voorbije verslagperiode onder de letterwoorden TLTRO) en het nieuwe kader van een strenger en uniform bankentoezicht. Dat laatste is op 4 november 2014 operationeel geworden en is in de loop van 2014 voorafgegaan door een grootschalig onderzoek naar de kwaliteit van de kredietportefeuilles van 130 Europese systeembanken. Toen de ECB in september 2012 met veel bravoure verzekerde dat ze zo nodig bereid was ongelimiteerd en voor onbepaalde tijd liquiditeiten in de markt te pompen, herstelde het vertrouwen in overheidsobligaties. De renteverschillen tussen de EMU-partners begonnen te dalen. Er waren daarvoor niet eens concrete acties nodig. In de loop van 2014 waren Ierland en Portugal opnieuw in staat zich via de klassieke kanalen te financieren en konden ze zich onttrekken aan de Europese curatele. Griekenland had die ambities ook, als zijn steunprogramma eind 2014 op vervaldag zou komen. In april liepen beleggers al storm voor een nieuwe obligatielening op vijf jaar. Toen echter in november bleek dat Europa het toezicht na 2014 zou verderzetten en meer saneringen zou gaan opleggen, koos de regering voor de vlucht vooruit. De kans is reëel dat de extreem linkse, eurofobe SYRIZA-partij de vervroegde verkiezingen van 25 januari 2015 wint.

7 7 Een nieuw record voor bedrijfswinsten Het economische herstel ging gepaard met een spectaculair winstherstel. Alle ondernemingen uit de Amerikaanse S&P 500 samen evenaarden al in het derde kwartaal van 2012 het winstniveau van voor de recessie en nadien bleven de winsten ongeveer met 5% per jaar stijgen. Dat was zo tot en met het eerste kwartaal van Het tweede kwartaal bracht een versnelling, die zich in het derde kwartaal bevestigd heeft. Voor de bedrijven uit de S&P 500-index stijgt de winst per aandeel in het derde kwartaal van 2014 met +10% tegenover dezelfde periode van Zowel omzetstijging als margeverruiming, met dank aan de scherpe daling van de (loon)kostendruk, blijven de drijvende krachten achter de winststijging. De bedrijven uit de EUROSTOXX -600 rapporteren een winststijging van +16% in het tweede en van +13% in het derde kwartaal van Dat is een gelukkige ommekeer ten opzichte van de ontwikkelingen in de periode De eurocrisis, de daarmee gepaard gaande recessie in Europa, de afwaardering van de portefeuilles overheidsobligaties bij de banken en de sterke euro hadden tot gevolg dat de winstmassa op beursniveau was gedaald. Daardoor was in het eerste kwartaal van 2014 een relatieve achterstand van meer dan 25% opgelopen tegenover het winstniveau van de S&P-bedrijven. ISIS houdt een scherpe daling van de olieprijs niet tegen Door de Arabische lente en de machtsstrijd in Libië kostte een vat Brentolie eind april Amerikaanse dollar. De voorbije drie jaar zorgden de vraag-aanbodverhoudingen (wereldwijd zwakke vraag, grote voorraden, stijgend aanbod en substitutie door schalieolie) voor een daling van de olieprijzen, met nu en dan een stijging door opflakkerende geopolitieke spanningen (zoals de onderbrekingen van de leveringen in Libië en Nigeria in 2013). In de voorbije maanden werd de druk van het aanbodoverschot zo groot dat de premie voor het politieke risico geheel verdween. OPEC kon in november geen consensus bereiken over productiebeperkingen en de vrije val van de olieprijs niet stuiten. Eind 2014 bedroeg de prijs voor een vat ruwe olie 57 dollar, bijna 50% lager dan eind De meeste andere grondstoffenmarkten zetten al eerder een punt achter de sterke prijshausse. Veel industriële metalen en landbouwproducten noteerden midden februari 2011 tegen piekprijzen. Daarna kwam er een correctie, die sinds de piekniveaus van begin 2011 is opgelopen tot 30 (aluminium) à 40% (koper, nikkel). Door het wegebben van de conjunctuurtwijfels lijkt die prijscorrectie in de voorbije maanden de bodem te hebben bereikt. De inflatie kalfde af. In de VS daalde de jaarstijging van de consumptieprijzenindex van een piek van 3,9% in september 2011 tot een cyclisch dieptepunt van 0,9% in oktober In november 2014 bedroeg de jaarstijging van de consumptieprijzenindex in de EMU 0,3%. Geplaagd door aanhoudende laagconjunctuur en lange tijd door een sterke euro, bleef deflatie een reële bekommernis. De val van de olieprijs heeft dat risico de voorbije maanden alleen maar vergroot. Leren leven met een negatieve rente De Fed, de Amerikaanse centrale bank, heeft haar beleidsrente al heel vroeg in de crisis verlaagd. Sinds december 2008 bedraagt die een symbolische 0,25%. De ECB wachtte veel langer om de rente te verlagen. In 2014 verlaagde ze de beleidsrente twee keer met 10 basispunten. Sinds 4 september bedraagt het tarief 0,05%. Voor haar depositorente hanteert de ECB nu een negatieve rentevoet van -0,20%. ECB-voorzitter M. Draghi heeft benadrukt dat dit het absolute eindpunt is. Dat beleid van (bijna) gratis geld was niet voldoende om te garanderen dat het economische herstel een duurzaam karakter kreeg. Daarom zochten de centrale banken naar alternatieven. De Fed, de Bank of England en de Bank of Japan grepen rechtstreeks in op de obligatiemarkten en kochten op grote schaal schuldpapier op in een poging ook de langetermijnrente laag te houden. Zo kocht de Fed in de periode september december 2013 maandelijks voor 85 miljard Amerikaanse dollar aan overheidsobligaties en hypotheekleningen in. Sinds januari 2014 werd dat programma stapsgewijs teruggeschroefd en in oktober beëindigd. De Bank of England heeft haar versie van zware liquiditeitsinjecties eind 2013 al gestopt. De Bank of Japan is er pas in april 2013 mee gestart en zal nog een tijdje doorgaan. Dat heeft zij in november bevestigd. De ECB staat erg huiverachtig tegenover een dergelijk onorthodox beleid. Tot vandaag weigert zij overheidsobligaties in te kopen. Wel is zij in oktober 2014 gestart met het inkopen van ABS en (Asset Backed Securities) en Covered Bonds, gesecuritiseerde bankleningen dus. Daarnaast wil zij banken aanzetten om vlot kredieten te geven aan gezinnen en kmo s door hen excessief goedkope financiering aan te bieden.

8 8 Op zoek naar de bodem voor de obligatierente De sterke conjunctuurtwijfels, het besef dat de inflatie zo goed als dood is en de interventies van de centrale banken houden de obligatierente historisch laag. Eind mei 2013 kondigt de toenmalige Fedvoorzitter Ben Bernanke aan dat de tijd stilaan aangebroken is om de inkoopprogramma s van overheidsobligaties terug te schroeven. De aankondiging van tapering deed de Amerikaanse tienjaarsrente eind 2013 opveren tot net boven 3%. Een overvloedige, transparante en geruststellende communicatie van de Amerikaanse centrale bank miste zijn uitwerking niet en de Amerikaanse obligatierente ontspande weer in Op 31 december bedroeg de Amerikaanse tienjaarsrente 2,18%. De Duitse obligatierente daalde nog sterker. Hoe lager de inflatiecijfers en hoe zwakker de gepubliceerde groeicijfers, hoe sterker de overtuiging dat een grootschalig programma van de ECB voor de inkoop van overheidsobligaties niet lang meer kan uitblijven. Op 15 augustus 2014 daalde de Duitse tienjaarsrente voor het eerst onder 1%. Op 26 november deed de Belgische dat ook. Het verder wegebben van de eurocrisis deed de renteverschillen tussen de EMU-partners verder dalen, bijna zonder haperingen behalve dan in het geval van Griekenland. Ook het Belgisch-Duitse renteverschil kalfde verder af tot 29 basispunten eind Belangrijke faillissementen in de bedrijvensector blijven de voorbije jaren uit. Daardoor daalden de renteverschillen van bedrijfsobligaties tegenover overheidspapier verder. De premie voor het kredietrisico is nu op een fair niveau beland, het extraatje is verdwenen. De terugkeer van de dollar In 2013 was de euro de sterkste munt ter wereld. De ECB is ook de enige van de vier belangrijkste centrale banken die niet op grote schaal schuldpapier inkoopt maar, integendeel, geconfronteerd wordt met een krimpende balans. Aanvankelijk ging de euro in 2014 op hetzelfde elan door. Op 25 mei wordt 1,40 USD per EUR betaald. Daarna keerde het tij. Almaar nadrukkelijker verklaarde ECBvoorzitter M. Draghi ongelukkig te zijn met de sterke wisselkoers van de euro en een eigen versie van Quantitative Easing te zullen opstarten. Terzelfdertijd lieten de VS de inkoop-programma s van schuldpapier uitdoven (tapering). Deze verschuiving in monetair beleid tussen de ECB (vooruitzicht op een expansie van de balans, na een periode van krimp) en de Fed (beëindigen van de balansexpansie) bleef niet zonder gevolgen voor de USD/EUR-wisselkoers. Op 31 december noteert de EUR aan 1,210 USD, 13,7% zwakker dan eind Het GBP neemt vaker een tussenpositie tussen USD en EUR in. Dat is in 2014 niet anders. In de weken voor het Schots referendum lokt het succes van de voorstaanders van een afscheiding nerveuze wisselkoersbewegingen uit. De lancering van Abenomics in Japan heeft de JPY/USD-wisselkoers ruim 30% lager gevoerd, van een ondubbelzinnig overgewaardeerd naar een correct gewaardeerd niveau. Tussen midden 2013 en eind oktober 2014 schommelt de yen binnen een band van 100 en 110 JPY per USD. Toen de Bank of Japan begin november tot het inzicht kwam dat Quantitative Easing nog niet de gewenste resultaten had opgeleverd, besliste ze een tandje bij te steken. Daardoor kwam de munt in de laatste maanden van de verslagperiode alweer onder druk. Eind 2014 noteerde de yen 15% lager tegenover de dollar (120 JPY per USD) dan eind was geen goed jaar geweest voor de munten uit de opkomende markten. De vrees voor het snel(ler) dichtdraaien van de liquiditeitskraan in de VS leidt tot een zware verkoopdruk op de munten van onder meer Brazilië, Zuid-Afrika, Turkije, India en Indonesië. De druk hield aan tot in het voorjaar van Sindsdien is het beeld gemengd, maar van een breed herstel is nog geen sprake.

9 9 Het herstel op de aandelenmarkten zet zich door De eurocrisis en de vrees dat de Europese bankensector eronder zou bezwijken, wierpen in de periode van april 2010 tot oktober 2011 bijna permanent een schaduw over de aandelenmarkten. De stemming veranderde in de loop van 2012 dankzij betere berichten uit de Amerikaanse arbeidsmarkt. In 2014 versterkten vrij stevige PMI s (indicatoren voor het ondernemersvertrouwen) overal in de wereld, met uitzondering van de EMU, het conjunctuuroptimisme. Sterke arbeidsmarktrapporten in de VS gaven dat optimisme een stevige basis. Vanaf oktober 2012 was de onderliggende trend op de internationale aandelenmarkten onmiskenbaar positief. Bijna zonder haperingen, getuige de historisch lage koersvolatiliteit. De S&P 500 zette in 2014 het ene record na het andere neer en bereikte op 29 december zijn hoogste notering ooit. Al bij al noteerde de MSCI All Countries Index (de ruimste wereldindex) op 31 december 2014 in euro 19,0% hoger dan eind Bij de klassieke markten zetten de VS (rendement van +29,8%) de sterkste prestatie neer en dat was niet alleen toe te schrijven aan een versteviging van de dollar. Op 18 september klopte de S&P 500 zijn 34ste record van het jaar af. Tot 15 oktober zorgden conjunctuurtwijfels (de vrees dat de VS zouden meegesleurd worden in een neerwaartse spiraal, toen bleek dat de Duitse conjunctuurmotor sputterde en ook uit China negatieve signalen kwamen) voor een correctie van -7,4%, maar het leed was vlug vergeten. Eind 2014 noteerde de S&P ,4% hoger dan een jaar eerder. West-Europa wist zijn inhaalbeweging, ingezet in 2012, niet voort te zetten (rendement van de MSCI Europe in euro over de verslagperiode periode: +7,3%). De vrees dat de problemen van de EMU een systeemrisico inhouden, verdween volledig. Zo zorgde het debacle van Banco Espirito Santo (april) voor weinig opschudding. De val van de Griekse regering (december) had wel marktimpact. In de plaats kwam de vrees voor deflatie. De goedkopere waardering van Europa (tegenover de VS) gaf weinig steun, want al twee jaar waren de bedrijfswinsten in Europa sterk achtergebleven, zowel ten opzichte van de verwachtingen als in vergelijking met de winstontwikkeling in de VS. De Bel-20 (+12,7%) presteerde merkelijk beter dan de meeste andere beurzen uit de eurozone. Belgacom, waarvan het hoge dividend werd gesmaakt, voerde de Bel-20 aan. De distributeurs leden onder een moordende concurrentie, waarbij nieuwkomers marktaandeel afsnoepten in een sterk verzadigde markt. Colruyt moest voor het eerst een lager marktaandeel en een winstdaling rapporteren. Delhaize koos voor de vlucht vooruit en ontvouwde een drastisch herstructureringsplan. Biotechbedrijf Thrombogenics vindt maar geen partner, kreeg zware klappen en moest de Bel-20 verlaten. Het werd op 23 maart 2014 in de index vervangen door Bpost. Ook Japan (rendement van +9,8%) was een underperformer. De beurs reageerde nogal wispelturig tussen hoop dat Abenomics de deflatiespiraal zal doorbreken en vrees dat btw-verhogingen nefast zouden zijn voor het consumentenvertrouwen. De ontluikende regio s kenden een comeback, na enkele jaren ondermaats te hebben gepresteerd. De Aziatische opkomende markten (+19,5%) zetten vanaf maart-april een sterke outperformance neer. Dat herstel verliep geheel parallel met betere PMI s (in de regio, maar ook wereldwijd) en een, zij het schuchter, herstel van de uitvoer van de regio. Die ontwikkelingen deden meteen de bezorgdheid over een kredietzeepbel in China afnemen. Latijns-Amerika (+0,0%) presteerde aanvankelijk zeer sterk, maar zonder sterke fundamenten. Het economische klimaat in Brazilië verslechterde immers aanzienlijk en Argentinië raakte in financiële ademnood ten gevolge van een rechterlijke uitspraak in de VS waardoor het land tot de status van Selective Default (gedeeltelijke wanbetaling) is afgewaardeerd. Oost-Europa (-28,5%) werd ontvlucht vanwege de crisis in Oekraïne en de kapitaalvlucht uit Rusland. Tussen de sectoren waren er belangrijke returnverschillen. Tot de best presterende sectoren behoorden Farma (+35,2%), Technologie (+32,8%) en de Nutsbedrijven (+32,4%). Onder de achterblijvers vermelden we Energie (+1,3%), Basismaterialen (+8,6%) en Kapitaalgoederen (+12,2%), alle drie cyclische sectoren. Farma is al lang zijn aureool van groeisector verloren. Veel innovatie is er de voorbije jaren niet meer geweest en de sector transformeert. Divisies verschuiven. Op grote schaal worden acquisities uitgerold of inkoopprogramma s van eigen aandelen gelanceerd. En de beleggers weten die herpositionering van de sector te smaken.

10 10 De sector Technologie koesterde zich in een aantrekkelijke waardering. Hij verbeterde groeivooruitzichten en winstcijfers die de verwachtingen fors overtroffen. Het recente resultatenseizoen bevestigde dat de omzet en winsten ondersteund worden door trends zoals e- commerce, mobiele apparatuur, cloud computing, netwerkupgrades, enz. De balansen zijn bijna schuldenvrij en de bedrijven beschikken over veel cash die ze in toenemende mate uitkeren aan de aandeelhouders. De beursintroducties van Twitter en Alibaba gaven de sector een boost. De Nutsbedrijven zijn lange tijd uit de gratie gebleven. Het was lange tijd hoogst onzeker in hoeverre zij zouden moeten bijdragen tot de sanering van de financiën van hun nationale overheden. De tijd van de grote saneringsdrang ligt achter ons. Het riante dividend is opnieuw gegeerd. Het teleurstellende resultaat van de cyclische sectoren is verrassend, gezien de betere conjuncturele omgeving. De oliemaatschappijen ondervonden de weerbots van de val van de olieprijzen. De huidige prijs ligt ver onder de marginale productiekost. Het eerste decennium van deze eeuw stond in het teken van de sterke Chinese groei die resulteerde in een onlesbare dorst naar grondstoffen. Dat maakte van de Mijnbouwers de groeisector bij uitstek. Gigantische investeringen hebben geleid tot enorme capaciteitsuitbreidingen. Ondertussen is het overaanbod duidelijk zichtbaar en lijkt de hype voorbij. De sector Kapitaalgoederen blijft gebukt gaan onder het wereldwijde capaciteitsoverschot. Ondanks het economische herstel blijven de investeringsbudgetten bescheiden. De grote investeringsgolf in de mijnbouwsector is ook duidelijk achter de rug nu de Chinese vraag naar grondstoffen is afgenomen. Door de sterke prestatie van Vastgoed (+31,0%) is de korting waarmee de sector lange tijd noteerde, verdwenen. De hoge dividenden worden gesmaakt en naarmate de economische hemel opklaart, wint de sector aan aantrekkelijkheid in deze wereld van bijna-nulrente. Vooruitzichten Wie op het Europese continent woont, beseft het misschien niet, maar de wereldeconomie stoomt voort op kruissnelheid. Het groeicijfer voor 2014 (op dit moment geraamd op +3%) is behoorlijk, maar niet uitzonderlijk. In de VS en Opkomend Azië neemt het groei-optimisme toe. Wat meer koopkracht voor de consument en wat minder saneren door de overheid zijn de voornaamste redenen. In de eurozone blijft de conjunctuurmotor sputteren. In de VS scheren de conjunctuurindicatoren hoge toppen. De werkloosheid daalt vrij fors. In de eerste elf maanden van het jaar werden nieuwe banen gecreëerd, wat neerkomt op een werkgelegenheidsgroei van iets meer dan 2% op jaarbasis. De werkloosheidsgraad (5,8% in november) mag dan nog als relatief hoog worden beschouwd, dit gemiddelde verbergt grote verschillen tussen de staten en de sectoren. Her en der worden zelfs problemen van krapte gemeld. Als gevolg daarvan versnellen de loonstijgingen al. Niet dramatisch, maar toch genoeg om stilaan van hoogconjunctuur te spreken en alle vrees voor deflatie weg te nemen. Het contrast met de eurozone is groot. Het schuchtere economische herstel dat in 2013 was ingezet, begon in 2014 alweer te stokken. In Duitsland kende het producentenvertrouwen een scherpe daling, toen eerst de EU sancties aankondigde tegen Rusland en daarna Rusland tegenmaatregelen uitvaardigde. Er hoeft niet veel te gebeuren of de Europese conjunctuur verzeilt in een derde recessie in zes jaar tijd. We verwachten niet dat het zover zal komen. Uitvoer naar Rusland is niet zo belangrijk voor het geheel van de Duitse of de Europese economie. Het effect van een aantrekkende wereldeconomie en de verzwakkende euro op de Duitse en Europese export is veel belangrijker. De lage en dalende inflatie geeft zuurstof aan de koopkracht van de gezinnen, die bovendien profiteren van een lichte versnelling van de loonstijgingen. Het consumentenvertrouwen verbetert en de banken hebben hun kredietpolitiek versoepeld. Neen, deflatie is niet aan de orde in Europa. De voorbije jaren werd de basis gelegd voor een meer duurzame groei in 2015 en de volgende jaren. De Amerikaanse gezinnen hebben hun schuldgraad sterk afgebouwd, de spaarquote is al fors gestegen en de financiëledienstenlast (aflossingen en rentebetalingen samen) slorpt nog maar 9,9% van het gezinsbudget op (het laagste niveau in vijftien jaar vier jaar geleden was dat nog 12,5%). Stilaan ontstaat er ademruimte om een groter deel van de koopkracht aan consumptie te besteden. De explosieve winstgroei in de periode dikte de al ruime cashposities van de bedrijven verder aan. Tijdens de crisis waren de investeringen sterk teruggeschroefd. De fundamenten zijn gelegd om een inhaalbeweging op gang te brengen.

11 11 In de VS werd eind 2013 de impasse doorbroken waarin het begrotingsbeleid jarenlang gevangen zat. De financiering van de federale overheid is verzekerd tot maart De scherpste kantjes werden van het meerjarenplan voor budgettaire sanering afgevijld. Belangrijker dan de directe effecten van de besparingen op de economische groei, die bovendien niet overdreven zijn, is allicht het feit dat een bron van onzekerheid is weggenomen en de Amerikaanse centrale bank de handen vrij heeft om het monetaire beleid dat zij wenselijk acht uit te voeren. De Fed acht de tijd rijp om het extreem soepele monetaire beleid bij te sturen. De ongeziene liquiditeitsinjecties via het aankoopprogramma voor staatsobligaties en ander schuldpapier doven uit. In de ogen van de Amerikaanse centrale bank is het economische herstel duurzaam genoeg om geleidelijk over te stappen naar een neutraler monetair beleid. Daar hoort een beleidsrente van 3 à 3,5% bij. Het huidig tarief (0,25%) is daar ver van verwijderd. In de loop van 2015 zal dus de eerste van een reeks renteverhogingen worden doorgevoerd. De precieze timing zal van de ontwikkeling van de werkloosheid afhangen. De Fed schuift midden 2015 naar voor. Als de trend van de voorbije maanden zich doorzet kan het zelfs vroeger worden. Maar de kloof tussen een conjunctuurneutrale rente en het huidige tarief van de beleidsrente is dermate groot dat het monetaire beleid nog lang als soepel en groei-ondersteunend zal worden bestempeld. In elk geval zal het de langetermijnrente laag houden en alle vrees voor deflatie wegnemen. De eurocrisis is naar de achtergrond verdreven Griekenland ten spijt, maar veel problemen wachten nog op een oplossing. In 2014 ging de aandacht uit naar het grootschalige onderzoek van de ECB naar de kwaliteit van de kredietportefeuilles van de Europese banken. Dat onderzoek en de daaropvolgende stresstests (die nagaan of de kapitaalbuffers van de banken voldoende ruim zijn om crisissen te overleven) moeten de ECB voldoende informatie hebben verschaft om haar taak van pan-europese toezichthouder te vervullen. Frankfurt hoopt vooral dat het onderzoek het onderlinge vertrouwen tussen de Europese banken voldoende herstelt, zodat zij hun interbancaire relaties normaliseren. In 2015 zal het zaak zijn de Europese banken aan te zetten wat vlotter krediet te geven aan de gezinnen en kmo s. Dat is meer een kwestie van vertrouwen (deflatievrees afwenden) dan liquiditeitsinjecties door de ECB. Op het vlak van begrotingsdiscipline worden de teugels wat gevierd. De controle op de nationale begrotingen is wel verscherpt, maar de normen zijn minder absoluut geworden en daardoor is er meer speelruimte. Die manoeuvreerruimte wordt maximaal benut. Een aantal landen (waaronder Frankrijk en Italië) heeft zelfs openlijk verklaard de Europese normen naast zich neer te leggen. De ECB zal het (bijna) nultarief voor de geldmarktrente nog een lange tijd handhaven, zeker langer dan in de VS. Zolang de laagconjunctuur in de EMU aanhoudt en er geen wezenlijke inflatoire spanningen optreden, zijn er macro-economisch geen dwingende redenen om een restrictiever beleid te voeren. Inflatie is al lang geen reden tot bezorgdheid meer. Integendeel, die is eerder te laag (dichter bij 0% dan bij de officiële doelstelling van 2% voor de inflatie in de eurozone). Er is wel veel ongerustheid over de groei. En de ECB wil absoluut vermijden dat de eurocrisis opnieuw opflakkert. Allicht blijft ze streven naar een normaal tarief van 3% voor de kortetermijnrente in de eurozone, maar dat is nu een doelstelling op zeer lange termijn geworden. Op korte termijn (horizon eind 2015) is dat absoluut uitgesloten. De grootste bezorgdheid van de ECB vandaag is niet de hoogte van haar rentetarieven, maar hoe ze ervoor kan zorgen dat die lage rente ook doorsijpelt in de marktrente in Zuid-Europa. Daar is een lage rente het meest nodig, maar uitgerekend daar blijft de marktrente het hoogst. De obligatierente heeft allicht zijn bodem bereikt. Gezien de huidige laagterecords zou het logisch zijn dat de obligatierente stijgt, gevoed door een betere economische omgeving. Daardoor zal de markt al in de loop van de volgende maanden kunnen anticiperen op een strakker monetair beleid in de loop van 2015 (VS) of later (EMU). Die rentestijging zal de volgende maanden wel (nog) niet heel sterk zijn. De centrale banken zullen dat, uit vrees voor negatieve gevolgen voor de groei, tot elke prijs vermijden. De premie voor het debiteurenrisico op de markt van de bedrijfsobligaties is in de voorbije jaren sterk gedaald. Het huidige niveau vergoedt het debiteurenrisico op een correcte manier. Veel spreadvernauwing valt dus niet meer te verwachten, ook al is de financiële structuur van de meeste ondernemingen heel gezond. Ook de renteverschillen binnen de EMU zijn al fors gedaald en weerspiegelen stilaan op een correcte manier de kwaliteitsverschillen van de verschillende overheden als debiteuren. Gezien de hangende problemen van de euro is een opstoot van risicoaversie en volatiliteit van de renteverschillen niet uit te sluiten.

12 12 De opkomende markten blijven de grootste groeibijdrage tot het wereld-bbp leveren. De sterke economische groei heeft in Azië soms al voor spanningen in de kredietmarkt gezorgd. Een aangepast monetair beleid is dan ook noodzakelijk: soms afremmend (zoals in 2011), dan weer stimulerend (zoals nu). Een van de grote uitdagingen voor dit decennium is de verdere ontwikkeling van de consumptie in China en de rest van Azië. Die kan bijdragen tot een meer evenwichtige economische wereldorde. Het vermindert niet alleen de uitvoerafhankelijkheid van de regio, minstens even belangrijk is de weerslag op de internationale kapitaalstromen. Meer consumptie in China betekent minder besparingen en meer invoer, ook uit de VS en Europa. Dat helpt het Westen om uit zijn schuldproblemen te groeien. Dankzij de aanhoudend sterke groei in de opkomende markten kan de groei van de wereldeconomie (+3,0% in 2014) in 2015 en 2016 op zo n 3,5% uitkomen. Dat betekent dat de bedrijfswinsten in de komende kwartalen zouden kunnen blijven stijgen met 8 à 10%, en dat is een versnelling ten opzichte van het recente verleden. De sterke winstgroei is ook te danken aan een volgehouden loonmatiging. Veel meer dan koopkrachtbehoud valt er niet te rapen. Van reële loonstijging is er nauwelijks sprake. Kortom, elke eurocent bijkomende omzet is (bijna) volledig een bijkomende cent winst. De geldmarktrente zal niet snel stijgen en de obligatierente bevindt zich op een historisch dieptepunt. Alles lijkt naar aandelen te wijzen als het meest interessante beleggingsalternatief voor de komende maanden. Maar een gebrek aan alternatieven is natuurlijk niet voldoende om een opwaardering van de markt te krijgen. Daarvoor moeten de beleggers opnieuw wat meer risicoappetijt krijgen. Aandelen zijn niet meer zo goedkoop als een tijd geleden. Op basis van de verwachte winst voor de komende twaalf maanden bedraagt de koers-winstverhouding (K/W) 17,5 voor de S&P 500 en 14,2 voor de MSCI Europe. Dat is redelijk te noemen, niet goedkoop, maar evenmin duur. In vergelijking met obligaties zijn aandelen toch nog altijd spotgoedkoop. Het winstrendement, het omgekeerde van de K/W, bedraagt voor de MSCI Europe nu 7,05%, een uitzonderlijk hoge premie van meer dan 600 basispunten boven de Duitse obligatierente. Redactie beëindigd op 6 januari 2015

13 1.3 VERSLAG VAN DE COMMISSARIS 13

14 14

15 15

16 16

17 17

18 GEGLOBALISEERDE BALANS (IN EUR) Balansschema 31/12/2014 (in de valuta van de bevek) 31/12/2013 (in de valuta van de bevek) TOTAAL NETTO ACTIEF , ,41 II. Effecten, geldmarktinstrumenten, ICB's en financiële derivaten A. Obligaties en andere schuldinstrumenten a) Obligaties ,57 E. ICB's met een veranderlijk aantal rechten van deelneming , ,64 F. Financiële derivaten j) Op deviezen Termijncontracten (+/-) , ,59 IV. Vorderingen en schulden op ten hoogste één jaar A. Vorderingen a) Te ontvangen bedragen , ,52 B. Schulden a) Te betalen bedragen (-) , ,84 c) Ontleningen (-) -42, ,22 V. Deposito's en liquide middelen A. Banktegoeden op zicht , ,70 VI. Overlopende rekeningen C. Toe te rekenen kosten (-) , ,37 TOTAAL EIGEN VERMOGEN , ,41 A. Kapitaal , ,98 B. Deelneming in het resultaat , ,07 D. Resultaat van het boekjaar , ,50 Posten buiten-balanstelling III Notionele bedragen van de termijncontracten(+) III.A Gekochte termijncontracten , ,55

19 GEGLOBALISEERDE RESULTATENREKENING (IN EUR) Resultatenrekening 31/12/2014 (in de valuta van de bevek) 31/12/2013 (in de valuta van de bevek) I. Waardeverminderingen, minderwaarden en meerwaarden A. Obligaties en andere schuldinstrumenten a) Obligaties , ,20 C. Aandelen en andere met aandelen gelijk te stellen waardepapieren a) Aandelen ,04 E. ICB's met een veranderlijk aantal rechten van deelneming , ,67 F. Financiële derivaten a) Op obligaties Termijncontracten -870, ,60 l) Op financiële indexen Termijncontracten , ,45 G. Vorderingen, deposito's, liquide middelen en schulden 0,01-0,01 H. Wisselposities en -verrichtingen a) Financiële derivaten Termijncontracten , ,59 b) Andere wisselposities en verrichtingen , ,91 Det.rubriek I winst en verlies op beleggingen Gerealiseerde winsten op beleggingen ,25 Ongerealiseerde winsten op beleggingen ,42 Gerealiseerde verliezen op beleggingen ,99 Ongerealiseerde verliezen op beleggingen ,69 II. Opbrengsten en kosten van de beleggingen A. Dividenden ,58 B. Interesten a) Effecten en geldmarkt instrumenten , ,85 b) Deposito's en liquide middelen , ,82 C. Interesten in gevolge ontleningen (-) , ,54 III. Andere opbrengsten B. Andere ,03

20 20 IV. Exploitatiekosten A. Verhandelings- en leveringskosten betreffende beleggingen (-) , ,27 B. Financiële kosten (-) , ,92 C. Vergoeding van de bewaarder (-) , ,66 D. Vergoeding van de beheerder (-) a) Financieel beheer , ,76 b) Administratief- en boekhoudkundig beheer , ,96 E. Administratiekosten (-) -0,08 F. Oprichtings- en organisatiekosten (-) , ,58 H. Diensten en diverse goederen (-) , ,70 J. Taksen , ,70 K. Andere kosten (-) , ,46 Opbrengsten en kosten van het boekjaar (halfjaar) Subtotaal II + III + IV vóór belasting op het resultaat , ,35 V. Winst (verlies) uit gewone bedrijfsuitoefening , ,50 VII. Resultaat van het boekjaar , ,50

21 21 Bestemming van de resultaten 31/12/2014 (in de valuta van de bevek) 31/12/2013 (in de valuta van de bevek) I. Te bestemmen winst (te verwerken verlies) , ,43 Te bestemmen winst (te verwerken verlies) van het boekjaar , ,50 Ontvangen deelnemingen in het resultaat (uitgekeerde deelnemingen in het resultaat) , ,07 II. (Toevoeging aan) onttrekking aan het kapitaal , ,43

22 SAMENVATTING VAN DE BOEKINGS- EN WAARDERINGSREGELS SAMENVATTING VAN DE REGELS Samenvatting van de waarderingsregels overeenkomstig het KB van 10/11/2006 op de boekhouding, de jaarrekening en de periodieke verslagen van bepaalde openbare instellingen voor collectieve belegging met een veranderlijk aantal rechten van deelneming. De waardering van de activa van de verschillende compartimenten gebeurt op de volgende manier: De effecten, geldmarktinstrumenten, rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging en financiële derivaten worden bij aankoop en verkoop in de boekhouding opgenomen tegen hun aankoopprijs, respectievelijk verkoopprijs. De bijkomende kosten zoals verhandelings- en leveringskosten worden onmiddellijk ten laste gebracht van de resultatenrekening. De effecten, geldmarktinstrumenten en financiële derivaten worden na de eerste opname gewaardeerd tegen hun reële waarde op basis van volgende regels: o Voor de waarden die op een actieve markt worden verhandeld zonder toedoen van derde financiële instellingen wordt de slotkoers weerhouden voor de waardering aan reële waarde; o Voor vermogensbestanddelen waarvoor een actieve markt bestaat die functioneert door toedoen van derde financiële instellingen die een doorlopende notering waarborgen van bied- en laatkoersen, wordt de op die markt gevormde actuele biedkoers weerhouden voor de waardering van de activa. Gezien evenwel de meeste internationale benchmarks midprijzen gebruiken, en de dataproviders geen biedprijzen kunnen aanleveren (vb. JP Morgan, iboxx, MSCI, ) worden voor de waardering van schuldinstrumenten aan reële waarde de midprijzen weerhouden, zoals voorzien in de toelichting bij voornoemd KB. De methode om deze midprijzen te corrigeren ten einde te komen tot de biedkoers wordt niet weerhouden wegens onvoldoende betrouwbaarheid en mogelijke grote schommelingen. o Voor de waarden waarvan de laatst gekende koers niet representatief is, en voor de waarden die niet toegelaten zijn tot een officiële notering of een andere georganiseerde markt, gebeurt de waardering als volgt: Voor de waardering aan reële waarde wordt de actuele reële waarde van soortgelijke vermogensbestanddelen waarvoor een actieve markt bestaat weerhouden, mits deze reële waarde wordt aangepast rekening houdend met de verschillen tussen de gelijkaardige vermogensbestanddelen. Indien geen reële waarde van soortgelijke vermogensbestanddelen bestaat, wordt de reële waarde bepaald aan de hand van andere waarderingstechnieken die maximaal gebruik maken van marktgegevens, die consistent zijn met de algemeen aanvaarde economische methodes, en die op regelmatige basis worden geijkt en getest. Indien er voor vermogensbestanddelen geen georganiseerde of onderhandse markt bestaat, wordt bij de waardering bovendien rekening gehouden met hun onzeker karakter op grond van het risico dat de betrokken tegenpartijen hun verplichtingen niet zouden nakomen. o Aandelen waarvoor geen georganiseerde of onderhandse markt bestaat, en waarvan de reële waarde niet betrouwbaar kan worden bepaald zoals hierboven vermeld, worden gewaardeerd aan kostprijs. Op deze aandelen worden bijzondere waardeverminderingen toegepast zo er hiervoor objectieve aanwijzingen zijn. o Voor de rechten van deelneming in instellingen voor collectieve beleggingen (waarvoor geen georganiseerde markt bestaat) gebeurt de waardering aan reële waarde tegen hun laatste netto-inventariswaarde.

23 23 De liquiditeiten, met inbegrip van tegoeden op zicht bij kredietinstellingen, de verbintenissen in rekening-courant ten aanzien van kredietinstellingen, op korte termijn te betalen en te ontvangen bedragen die niet belichaamd zijn in verhandelbare effecten of geldmarktinstrumenten (andere dan ten aanzien van kredietinstellingen), fiscale tegoeden en schulden worden gewaardeerd tegen hun nominale waarde. Andere vorderingen op termijn die niet belichaamd zijn in verhandelbare effecten of geldmarktinstrumenten worden gewaardeerd tegen hun reële waarde. Op tegoeden, te ontvangen bedragen en vorderingen worden waardeverminderingen toegepast zo er voor het geheel of een gedeelte ervan onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag of zo de realisatiewaarde van deze activa lager is dan de aanschaffingswaarde. Er worden aanvullende waardeverminderingen geboekt op de in de vorige alinea bedoelde tegoeden, bedragen en vorderingen om rekening te houden met hetzij de evolutie van hun waarde, hetzij met de risico's inherent aan de aard van de betrokken activa. De opbrengsten die voortvloeien uit effectenleningen worden verwerkt als overige inkomsten/andere opbrengsten (Resultatenrekening III.B). Deze opbrengsten worden prorata temporis voor de looptijd van de verrichting in de resultatenrekening opgenomen. De waarden uitgedrukt in een andere munt dan die van het desbetreffende compartiment worden omgezet in de munt van het compartiment tegen een wisselkoers op basis van de laatst gekende middenkoers. VERSCHILLEN Soms kan er een licht verschil voorkomen tussen de netto-inventariswaarde zoals gepubliceerd in de pers en deze in onderhavig verslag. Dan betreft dit minimale afwijkingen in de berekening van de netto-activa, die na de publicatie in de pers werden opgemerkt. Indien een dergelijke afwijking een bepaalde tolerantiegrens bereikt of overschrijdt, wordt het verschil vergoed. Deze tolerantiegrens wordt voor de toe- en uittreders en het gemeenschappelijk beleggingsfonds bepaald als een bepaald percentage van de inventariswaarde respectievelijk de netto-activa. Deze tolerantiegrens bedraagt: geldmarktfondsen: 0,25% obligatiefondsen, gemengde fondsen en kapitaalgegarandeerde fondsen: 0,50% aandelenfondsen: 1% andere fondsen (vastgoedfondsen, ): 0,50% Aangezien een aantal effectenbeurzen gesloten waren op 31/12/2014 en de onderstaande compartimenten voor 20 % of meer belegd waren in effecten genoteerd op deze gesloten effectenbeurzen, gebeurt de waardering van de effecten in de financiële staten voor die compartimenten op 30/12/2014 in plaats van op 31/12/2014. Voor deze compartimenten werd evenwel een theoretische netto inventariswaarde per 31/12/2014 berekend, die niet werd gebruikt voor toe- en uittredingen. Betrokken compartimenten: Defensive Dynamic Highly Dynamic Pro 85 August Pro 85 February Pro 85 May Pro 85 November Pro 90 August Pro 90 February Pro 90 May Pro 90 November Pro 95 August Pro 95 February Pro 95 May Pro 95 November

24 WISSELKOERSEN 31/12/ /12/ EUR = 1,47865 AUD 1,5402 AUD 1,40155 CAD 1,46405 CAD 1,20235 CHF 1,2255 CHF 27,715 CZK 27,373 CZK 7,44635 DKK 7,4603 DKK 0,77605 GBP 0,832 GBP 315,75 HUF 297,08 HUF 145,079 JPY 144,83 JPY 9,0724 NOK 8,3599 NOK 4,2981 PLN 4,1579 PLN 9,47255 SEK 8,85 SEK 1,60345 SGD 1,7398 SGD 2,8288 TRY 2,9605 TRY 1,21005 USD 1,3779 USD

25 25 Gereviseerd jaarverslag per 31 december 2014 INHOUDSOPGAVE 2. Informatie over Privileged Portfolio Dynamic 2.1. Beheerverslag Lanceringsdatum en inschrijvingsprijs Beursnotering Doel en krachtlijnen van het beleggingsbeleid Financieel portefeuillebeheer Distributeurs Index en benchmark Tijdens het boekjaar gevoerd beleid Toekomstig beleid Synthetische risico- en opbrengstindicator (SRRI) 2.2. Balans 2.3. Resultatenrekening 2.4. Samenstelling van de activa en kerncijfers Samenstelling van de activa Wijziging in de samenstelling van de activa Bedrag van de verplichtingen inzake financiële derivatenposities Evolutie van het aantal inschrijvingen, terugbetalingen en van de nettoinventariswaarde Rendementscijfers Kosten Toelichting bij de financiële staten en andere gegevens

26 26

27 27 2 INFORMATIE OVER PRIVILEGED PORTFOLIO DYNAMIC 2.1 BEHEERVERSLAG LANCERINGSDATUM EN INSCHRIJVINGSPRIJS Lanceringsdatum: 3 maart 2006 Initiële inschrijvingsprijs: 250 EUR Uitdrukkingsmunt: EUR BEURSNOTERING Niet van toepassing DOEL EN KRACHTLIJNEN VAN HET BELEGGINGSBELEID DOEL VAN HET COMPARTIMENT : Het voornaamste doel van het compartiment bestaat erin de houders van rechten van deelneming een zo hoog mogelijk rendement te bieden d.m.v. rechtstreekse of onrechtstreekse beleggingen in verhandelbare effecten. Dit komt tot uiting in een streven naar meerwaarden en inkomsten. Het beleggingsbeleid is gericht op het volgen van de beleggingsstrategie voor een belegger met een bepaald risicoprofiel. BELEGGINGSBELEID VAN HET COMPARTIMENT : CATEGORIEËN VAN TOEGELATEN ACTIVA: De beleggingen van het compartiment kunnen bestaan uit effecten, geldmarktinstrumenten, rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging, deposito s, financiële derivaten, liquide middelen en alle andere instrumenten voor zover en in de mate dit toegelaten is door de toepasselijke regelgeving en kadert binnen het vermelde doel. GRENZEN VAN HET BELEGGINGSBELEID: Het beleggingsbeleid wordt gevoerd binnen de door de regelgeving gestelde grenzen. Het compartiment mag ontleningen aangaan tot 10% van haar netto-activa, voor zover het gaat om kortlopende ontleningen met het doel tijdelijke liquiditeitsproblemen op te lossen. TOEGELATEN DERIVATENTRANSACTIES: Derivaten kunnen zowel gebruikt worden om de beleggingsdoelstellingen te realiseren als om risico s in te dekken. Er kan met al dan niet genoteerde derivaten worden gewerkt: het kan gaan om termijncontracten, opties of swaps m.b.t. effecten, indexen, munten of rente of om andere transacties met derivaten. Niet genoteerde derivatentransacties worden enkel afgesloten met financiële instellingen van eerste rang die gespecialiseerd zijn in dit type van transacties. Het compartiment streeft ernaar om, binnen de toepasselijke regelgeving en het beheerreglement, steeds de meest doelgerichte transacties af te sluiten. Alle kosten verbonden aan de transacties zijn ten laste van het compartiment en alle opbrengsten komen toe aan het compartiment. Als er door de transacties een risico ontstaat op de tegenpartij, kan dat risico worden ingeperkt door gebruik te maken van een margebeheersysteem dat verzekert dat het compartiment de begunstigde is van een zekerheid onder de vorm van contanten of investment grade obligaties. Bij het bepalen van de waarde van de obligaties wordt een marge toegepast die varieert in functie van de resterende looptijd en de uitdrukkingsmunt van de betreffende obligatie. De relatie met de tegenpartij(en) wordt geregeld op basis van internationale standaardovereenkomsten. De ICB kan contracten afsluiten die betrekking hebben op een kredietrisico op emittenten van schuldinstrumenten. Het kredietrisico is het risico dat de emittent van het schuldinstrument in gebreke blijft. Dit kredietrisico heeft betrekking op partijen waarvan de kredietwaardigheid op het moment van het sluiten van het contract evenwaardig is aan die van de emittenten van wie de ICB rechtstreeks schuldinstrumenten aanhoudt. Derivaten kunnen ook worden gebruikt om de activa van het compartiment in te dekken tegen open wisselkoersrisico s ten opzichte van de uitdrukkingsmunt.

Resultatenrekening. B. Andere

Resultatenrekening. B. Andere Resultatenrekening I. Waardeverminderingen, minderwaarden en meerwaarden A. Obligaties en andere schuldinstrumenten a) Obligaties C. Aandelen en andere met aandelen gelijk te stellen waardepapieren a)

Nadere informatie

Oktober 2015. Macro & Markten. 1. Rente en conjunctuur :

Oktober 2015. Macro & Markten. 1. Rente en conjunctuur : Oktober 2015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : VS Zoals al aangegeven in ons vorig bulletin heeft de Amerikaanse centrale bank FED de beleidsrente niet verhoogd. Maar goed ook, want naderhand werden

Nadere informatie

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011

Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 13 oktober 2011 Hoe (slecht) gaat het met de conjunctuur? Edwin De Boeck Fedustria 3 oktober Grote Recessie was geen Grote Depressie Wereldhandel Aandelenmarkt 9 8 7 8 VS - S&P-5 vergelijking met crash 99 Wereld industriële

Nadere informatie

QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak?

QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak? QE in de eurozone: bezit van de zaak, einde van het vermaak? Komt er QE in de eurozone? Sinds enige maanden wordt er op de financiële markten gezinspeeld op het opkopen van staatsobligaties door de Europese

Nadere informatie

Halfjaarverslag per 28 februari 2015. KBC Eco Fund

Halfjaarverslag per 28 februari 2015. KBC Eco Fund 1 Halfjaarverslag per 28 februari 2015 KBC Eco Fund Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013 Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2013 Gedurende het slotkwartaal van 2013 heeft de ECB ervoor gekozen om het monetaire beleid verder te verruimen. De reden hiervoor was onder meer een verrassend lage

Nadere informatie

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters

Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 3 e kwartaal Bron: Reuters In onze eerste nieuwsbrief nieuwe stijl willen wij terugblikken op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en uiteraard geven wij onze visie op de financiële markten. Terugblik

Nadere informatie

Gereviseerd jaarverslag per 30 april 2015. KBC Multi Interest

Gereviseerd jaarverslag per 30 april 2015. KBC Multi Interest 1 Gereviseerd jaarverslag per 30 april 2015 KBC Multi Interest Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden

Nadere informatie

10-jaars rente Duitsland. 10-jaars rente VS. Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2017

10-jaars rente Duitsland. 10-jaars rente VS. Van Lieshout & Partners Nieuwsbrief 4 e kwartaal 2017 In onze tweede nieuwsbrief nieuwe stijl blikken wij terug op het afgelopen kwartaal, lichten wij ons beleggingsbeleid nader toe en presenteren wij onze visie op de financiële markten voor het komende kwartaal.

Nadere informatie

Gereviseerd jaarverslag per 31 augustus 2015. KBC Select Immo

Gereviseerd jaarverslag per 31 augustus 2015. KBC Select Immo 1 Gereviseerd jaarverslag per 31 augustus 2015 KBC Select Immo Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden

Nadere informatie

Halfjaarverslag per 30 juni 2014. Sivek

Halfjaarverslag per 30 juni 2014. Sivek 1 Halfjaarverslag per 30 juni 2014 Sivek Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de Richtlijn

Nadere informatie

Belfius Pension Fund Maandelijkse Reporting Juni 2015

Belfius Pension Fund Maandelijkse Reporting Juni 2015 Belfius Pension Fund Maandelijkse Reporting Juni 2015 130 125 120 115 110 105 95 90 Rendement sinds 31/12/2014 (% verandering in EUR) MSCI Europe MSCI EMU MSCI United Kingdom ( ) MSCI World ex-europe (

Nadere informatie

BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund juli 2015

BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund juli 2015 BEHEERSVERSLAG Transparantinvest Portfolio Fund juli 015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : Europa Griekenland heeft een akkoord kunnen bereiken met zijn schuldeisers waardoor de rentevoeten in

Nadere informatie

Halfjaarverslag per 30 juni 2014. KBC Multi Track

Halfjaarverslag per 30 juni 2014. KBC Multi Track 1 Halfjaarverslag per 30 juni 2014 KBC Multi Track Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de

Nadere informatie

Beleggingsstrategie. Zeer Dynamisch. ingsstrategie

Beleggingsstrategie. Zeer Dynamisch. ingsstrategie Zeer Dynamisch ingsstrategie Beleggingsklimaat Ontwikkeling en vooruitzichten beleidsrente 1,5 VS EMU 1,5 0,5 0,5 11-2010 11-2011 11-2012 11-2013 11-2014 11-2015 11-2016 Ontwikkeling en vooruitzichten

Nadere informatie

DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN

DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN DECEMBER 2014 1. Economie VS blijg anker Het IMF verwacht een wereldwijde economische groei van 3,8% in 2015 Met een verwachte economische

Nadere informatie

Beleggingsstrategie. Zeer defensief. ingsstrategie

Beleggingsstrategie. Zeer defensief. ingsstrategie Zeer defensief ingsstrategie Beleggingsklimaat Ontwikkeling en vooruitzichten beleidsrente VS 1,5 EMU 0,5 12-2010 12-2011 12-2012 12-2013 12-2014 12-2015 Ontwikkeling en vooruitzichten tienjaarsrente 5,0

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 3e kwartaal 2012 De obligatiemarkten werden in het derde kwartaal vooral beïnvloed door de ingrepen van de Europese Centrale Bank (ECB). Aan het begin van het kwartaal bleven aanvankelijk

Nadere informatie

Markt voor onderhandse derivaten in korte tijd sterk gekrompen

Markt voor onderhandse derivaten in korte tijd sterk gekrompen Markt voor onderhandse derivaten in korte tijd sterk gekrompen De mondiale markt voor onderhandse derivaten - niet gestandaardiseerd verhandeld op de beurs maar in maatwerk tussen grote partijen - is sinds

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Internationale Economie. Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s

Internationale Economie. Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s Internationale Economie Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s Wim Boonstra, 27 november 2014 Basisscenario: Magere groei wereldeconomie, neerwaartse risico s De wereldeconomie

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief voor Q2 2014

In deze nieuwsbrief voor Q2 2014 In deze nieuwsbrief voor Q2 2014 Werkloosheid Verenigde Staten - Fed blijft op toneel Rusland eist rol op, p.1. - Aandelen meest kansrijk in 2014, p.2. - Obligaties winnen in Q1 - weinig potentie, p.2.

Nadere informatie

Halfjaarverslag per 30 juni 2015 PRICOS DEFENSIVE. Pensioenspaarfonds naar Belgisch recht

Halfjaarverslag per 30 juni 2015 PRICOS DEFENSIVE. Pensioenspaarfonds naar Belgisch recht 1 Halfjaarverslag per 30 juni 2015 PRICOS DEFENSIVE Pensioenspaarfonds naar Belgisch recht Openbaar Gemeenschappelijk Beleggingsfonds naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming

Nadere informatie

BEHEERSVERSLAG Active Multi Allocation Fund september 2015

BEHEERSVERSLAG Active Multi Allocation Fund september 2015 BEHEERSVERSLAG Active Multi Allocation Fund september 2015 Beleggingsdoelstelling Het BIF Active Multi Allocation Fund streeft naar een rendement gelijk aan of hoger dan zijn benchmark. Het investeringsproces

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u meer inzicht te geven

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2015-1 januari 2015 t/m 31 maart 2015

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2015-1 januari 2015 t/m 31 maart 2015 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2015-1 januari 2015 t/m 31 maart 2015 Samenvatting: dalende euro en dalende rente door monetair beleid De beleidsdekkingsgraad is gedaald

Nadere informatie

De gegevens van Hewitt Associates zijn: Hewitt Associates Outsourcing B.V. Beukenlaan 143 Postbus 80040 5600 JP Eindhoven

De gegevens van Hewitt Associates zijn: Hewitt Associates Outsourcing B.V. Beukenlaan 143 Postbus 80040 5600 JP Eindhoven Philips Pensioenfonds heeft de uitvoering van het Philips flex pensioen uitbesteed aan Hewitt Associates Outsourcing B.V. U kunt bij Hewitt Associates terecht met al uw pensioenvragen. De gegevens van

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%

Nadere informatie

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van 16.893 miljoen naar 17.810 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van 16.893 miljoen naar 17.810 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013). Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2014 130,4%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 30 juni 2014. Over de eerste negen maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad

Nadere informatie

ECONOMIE IN TIJDEN VAN MONETAIR EXPANSIEVE POLITIEK

ECONOMIE IN TIJDEN VAN MONETAIR EXPANSIEVE POLITIEK ECONOMIE IN TIJDEN VAN MONETAIR EXPANSIEVE POLITIEK Geert Gielens, Ph.D. hoofdeconoom 19 mei 2015 Agenda Het verschil met vorig jaar De euro zone De VS De ECB & haar beleid Besluit 2 Het verschil met vorig

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u meer inzicht te geven

Nadere informatie

Perscommuniqué. Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de Belgische economie

Perscommuniqué. Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de Belgische economie Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué Brussel, 15 september 2000 Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de

Nadere informatie

Economische voorjaarsprognoses 2015: herstel wint aan kracht dankzij economische rugwind

Economische voorjaarsprognoses 2015: herstel wint aan kracht dankzij economische rugwind Europese Commissie - Persbericht Economische voorjaarsprognoses 2015: herstel wint aan kracht dankzij economische rugwind Brussel, 05 mei 2015 De economie in de Europese Unie profiteert dit jaar van een

Nadere informatie

VEREENVOUDIGD PROSPECTUS COMPARTIMENT PROFIL PLUS DYNAMIQUE

VEREENVOUDIGD PROSPECTUS COMPARTIMENT PROFIL PLUS DYNAMIQUE VEREENVOUDIGD PROSPECTUS COMPARTIMENT PROFIL PLUS DYNAMIQUE van de openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die niet voldoen aan de

Nadere informatie

Grafiek 1: Evolutie van de voornaamste aandelenindices in de VS, Eurozone, China en de groeilanden in vergelijking met de evolutie van de goudprijs.

Grafiek 1: Evolutie van de voornaamste aandelenindices in de VS, Eurozone, China en de groeilanden in vergelijking met de evolutie van de goudprijs. BEHEERSVERSLAG 31/3/2015 Macro & Markten, strategie Na de forse klim van de aandelenmarkten in 2014 zetten vooral de Zuidoost Aziatische en Europese aandelenmarkten deze trend in 2015 verder. Meer en meer

Nadere informatie

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Marktontwikkelingen derde kwartaal 2015 Geen renteverhoging

Nadere informatie

Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum. Jaarrapport 2015

Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum. Jaarrapport 2015 Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum Jaarrapport 2015 Inhoudsopgave Pagina Verslag van het bestuur 2 Doelstelling van de Stichting 2 Economie en financiële markten 2 Beleggingsbeleid Portefeuille 2 Stortingen

Nadere informatie

Op zoek naar rendement? Zoek niet langer

Op zoek naar rendement? Zoek niet langer Op zoek naar rendement? Zoek niet langer High-yield en opkomende markten Juni 2014 Uitsluitend voor professionele beleggers De rente op staatsobligaties blijft nog lang laag. In het nauw gedreven door

Nadere informatie

De Wereldeconomie van Morgen: Op Zoek naar Groei

De Wereldeconomie van Morgen: Op Zoek naar Groei De Wereldeconomie van Morgen: Op Zoek naar Groei Jan Van Hove Chief Economist, KBC Group NV Bolero Tips & Trends 2016 10 september 2016 Globalization presumes sustained economic growth. Otherwise, the

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Samenvatting: stijgende aandelen

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Samenvatting: stijgende aandelen Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014 Samenvatting: stijgende aandelen Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,0% naar 123,6% Reële dekkingsgraad

Nadere informatie

Compartiment ACTIVE FIX NEW MARKETS

Compartiment ACTIVE FIX NEW MARKETS Compartiment ACTIVE FIX NEW MARKETS BELANGRIJK BERICHT: In toepassing van artikel 236 2 alinea 5 van de wet van 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles,

Nadere informatie

BI CARMIGNAC PATRIMOINE

BI CARMIGNAC PATRIMOINE BI CARMIGNAC PATRIMOINE Beleggingsdoelstelling Het compartiment belegt in het fonds Carmignac Patrimoine A (acc) EUR (ISIN: FR0010135103). Dit fonds behoort tot de categorie gediversifieerd en heeft als

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Vereenvoudigd prospectus: compartiment KBC BONDS CAPITAL FUND

Vereenvoudigd prospectus: compartiment KBC BONDS CAPITAL FUND Vereenvoudigd prospectus: compartiment KBC BONDS CAPITAL FUND i) Informatie over de sicav KBC BONDS (1) Beknopte voorstelling van de sicav KBC BONDS Oprichtingsdatum: 20 december 1991 Lidstaat van statutaire

Nadere informatie

september MARKTCOMMENTAAR

september MARKTCOMMENTAAR september 2016 MARKTCOMMENTAAR INHOUDSOPGAVE INLEIDING Over het algemeen leidt het kleine aantal transacties tijdens de zomermaanden tot een grotere prijsvolatiliteit. Uitgezonderd enkele bewegingen die

Nadere informatie

Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken

Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken De Nederlandse bancaire vorderingen 1 op het buitenland zijn onder invloed van de economische crisis en het uiteenvallen van ABN AMRO tussen

Nadere informatie

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012

Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Interpolis Obligaties 4e kwartaal 2012 Op de financiële markten keerde de rust enigszins terug in het vierde kwartaal. In de VS hield de zogenoemde fiscal cliff de beleggers nog wel geruime tijd in haar

Nadere informatie

BE 0469.444.267 1. Gereviseerd jaarverslag per 31 december 2013 PRICOS. Pensioenspaarfonds naar Belgisch recht

BE 0469.444.267 1. Gereviseerd jaarverslag per 31 december 2013 PRICOS. Pensioenspaarfonds naar Belgisch recht BE 0469.444.267 1 Gereviseerd jaarverslag per 31 december 2013 PRICOS Pensioenspaarfonds naar Belgisch recht Openbaar Gemeenschappelijk Beleggingsfonds naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten

Nadere informatie

Vereenvoudigd prospectus: compartiment KBC BONDS CONVERTIBLES

Vereenvoudigd prospectus: compartiment KBC BONDS CONVERTIBLES Vereenvoudigd prospectus: compartiment KBC BONDS CONVERTIBLES i) Informatie over de sicav KBC BONDS (1) Beknopte voorstelling van de sicav KBC BONDS Oprichtingsdatum: 20 december 1991 Lidstaat van statutaire

Nadere informatie

IN.flanders Index Fund

IN.flanders Index Fund 1 Halfjaarverslag per 31 december 2014 IN.flanders Index Fund Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind september 2017 is 117,8% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Maandbericht Beleggen Maart 2015

Maandbericht Beleggen Maart 2015 ING Investment Office Publicatiedatum: 25 maart 2015 Maandbericht Beleggen Maart 2015 februari maart + Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie Ongewijzigde

Nadere informatie

AG Protect + Risk Control Europe 90 / 2. Lancering : 14 september tot en met 30 oktober 2015* *Behoudens vervroegde afsluiting

AG Protect + Risk Control Europe 90 / 2. Lancering : 14 september tot en met 30 oktober 2015* *Behoudens vervroegde afsluiting AG Protect + Risk Control Europe 90 / 2 Lancering : 14 september tot en met 30 oktober 2015* *Behoudens vervroegde afsluiting 1 21/08/2015 Waarom AG Protect + Risk Control Europe 90 / 2? Volgende reeks

Nadere informatie

Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder?

Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder? Blijvende onrust op de beurs: hoe nu verder? Zoals u waarschijnlijk weet, is de beurs nog steeds bijzonder nerveus en vooral negatief. De directe aanleiding is de tegenvallende groei in China waar wij

Nadere informatie

Gereviseerd jaarverslag per 31 augustus KBC Select Immo

Gereviseerd jaarverslag per 31 augustus KBC Select Immo 1 Gereviseerd jaarverslag per 31 augustus 2014 KBC Select Immo Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden

Nadere informatie

Beleggingsstrategie. Dynamisch. ingsstrategie

Beleggingsstrategie. Dynamisch. ingsstrategie Dynamisch ingsstrategie Beleggingsklimaat Ontwikkeling en vooruitzichten beleidsrente VS 1,5 EMU 0,5 12-2010 12-2011 12-2012 12-2013 12-2014 12-2015 Ontwikkeling en vooruitzichten tienjaarsrente 5,0 Tienjaarsrente

Nadere informatie

Terugblik. Maandbericht mei 2018

Terugblik. Maandbericht mei 2018 Maandbericht mei 2018 Terugblik Crisis Italië had weinig vat op aandelen in mei, veilige havens floreren Ondanks de politieke onrust in Italië zijn alle modelportefeuilles met een positief rendement geëindigd

Nadere informatie

Het 1 e kwartaal van 2015.

Het 1 e kwartaal van 2015. 1 Het 1 e kwartaal van 2015. Achteraf bezien was het eerste kwartaal van 2015, vooral in Europa, uiterst vriendelijk voor beleggers. Hoewel door Invest4You, ondanks de jubelverhalen in de pers een zekere

Nadere informatie

Referentiemunt van de sicav: KBL European Private Bankers SA Ernst & Young; 7, Parc d Activité Sydrall, L-5365 Munsbach

Referentiemunt van de sicav: KBL European Private Bankers SA Ernst & Young; 7, Parc d Activité Sydrall, L-5365 Munsbach Vereenvoudigd prospectus: compartiment KBC BONDS CORPORATES EURO i) Informatie over de sicav KBC BONDS (1) Beknopte voorstelling van de sicav KBC BONDS Oprichtingsdatum: 20 december 1991 Lidstaat van statutaire

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

VIVIUM DYNAMIC FUND FACT SHEET 30 september 2017

VIVIUM DYNAMIC FUND FACT SHEET 30 september 2017 FACT SHEET 30 september 2017 Beleggingsbeleid De beheerdoelstelling van dit compartiment stemt overeen met een hoog risiconiveau in vergelijking met de beurs- en obligatiemarkten. De activa van dit compartiment

Nadere informatie

Verslag Investment Committee. 30 september Verslag Investment Committee

Verslag Investment Committee. 30 september Verslag Investment Committee Verslag Investment Committee Geert Van Herck Chief Strategist KEYPRIVATE September was duidelijk een goede maand voor risicodragende activa : de correctie op de aandelenmarkten van eind april tot midden

Nadere informatie

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's IP/11/565 Brussel, 13 mei 2011 Voorjaarsprognoses 2011-2012: Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's Het geleidelijke herstel van de EU-economie zet door, zo blijkt uit de vooruitzichten voor

Nadere informatie

Euroschuldencrisis en beleggingsalternatieven. Koen De Leus Senior Economist KBC Group

Euroschuldencrisis en beleggingsalternatieven. Koen De Leus Senior Economist KBC Group Euroschuldencrisis en beleggingsalternatieven Koen De Leus Senior Economist KBC Group Agenda Constructiefouten EMU en oplossingen Beleggingsalternatieven Obligaties Aandelen Vastgoed 2 19 oktober 2012

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Halfjaarverslag per 30 september Generation Plan

Halfjaarverslag per 30 september Generation Plan 1 Halfjaarverslag per 30 september 2014 Generation Plan Openbaar Gemeenschappelijk Beleggingsfonds naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen

Nadere informatie

FSMA_2018_01-1 dd. 19/12/2017. Aard van de waarden

FSMA_2018_01-1 dd. 19/12/2017. Aard van de waarden FSMA_2018_01-1 dd. 19/12/2017 Instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening Aard van de waarden A. REGLEMENTAIRE ACTIVA 3 Code Boekwaarde 1 Affectatiewaarde 2 EURO EURO 1. Obligaties en andere schuldinstrumenten

Nadere informatie

Beleggingsthema s 2016. What a difference a day makes (1975), Dinah Washington

Beleggingsthema s 2016. What a difference a day makes (1975), Dinah Washington Beleggingsthema s 2016 What a difference a day makes (1975), Dinah Washington Inleiding De dagen die in 2015 het verschil maakten, zijn de dagen waarop centrale bankiers uitspraken deden, what a difference

Nadere informatie

BEHEERSVERSLAG TRANSPARANTINVEST 4/3/2015. Macro & Markten, strategie. 1. Rente en conjunctuur : EUROPA

BEHEERSVERSLAG TRANSPARANTINVEST 4/3/2015. Macro & Markten, strategie. 1. Rente en conjunctuur : EUROPA BEHEERSVERSLAG TRANSPARANTINVEST 4/3/15 Macro & Markten, strategie 1. Rente en conjunctuur : EUROPA De Europese rentevoeten zijn historisch laag, zowel op het korte als op het lange einde, en geven de

Nadere informatie

Dollar Obligatiedepot

Dollar Obligatiedepot 1 Halfjaarverslag per 30 juni 2014 Dollar Obligatiedepot Openbaar Gemeenschappelijk Beleggingsfonds naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die

Nadere informatie

Essentiële Beleggersinformatie

Essentiële Beleggersinformatie Essentiële Beleggersinformatie Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld

Nadere informatie

Compartiment ACTIVE FIX EURO EQUITIES

Compartiment ACTIVE FIX EURO EQUITIES Compartiment ACTIVE FIX EURO EQUITIES BELANGRIJK BERICHT: In toepassing van artikel 236 2 alinea 5 van de wet van 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles,

Nadere informatie

Twaalf grafieken over de ernst van de crisis

Twaalf grafieken over de ernst van de crisis Twaalf grafieken over de ernst van de crisis 1 Frank Knopers 26-04-2012 1x aanbevolen Voeg toe aan leesplank We hebben een aantal grafieken verzameld die duidelijk maken hoe ernstig de huidige crisis is.

Nadere informatie

Evenwichtig beleggen? Ontdek de juiste balans tussen rendement en risico, zonder dat u ervan wakker hoeft te liggen.

Evenwichtig beleggen? Ontdek de juiste balans tussen rendement en risico, zonder dat u ervan wakker hoeft te liggen. Evenwichtig beleggen? Ontdek de juiste balans tussen rendement en risico, zonder dat u ervan wakker hoeft te liggen. Bent u als belegger op zoek naar rendement én bescherming, zonder de zorgen van het

Nadere informatie

EOD Corporate Clients

EOD Corporate Clients 1 Halfjaarverslag per 30 juni 2014 EOD Corporate Clients Openbaar Gemeenschappelijk Beleggingsfonds naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die

Nadere informatie

Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum. Jaarrapport 2017

Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum. Jaarrapport 2017 Stichting Fondsenbeheer Spoorwegmuseum Jaarrapport 2017 Inhoudsopgave Pagina Verslag van het bestuur 2 Doelstelling van de Stichting 2 Economie en financiële markten 2 Beleggingsbeleid Portefeuille 2 Stortingen

Nadere informatie

Oerend hard. 16 juni 2015

Oerend hard. 16 juni 2015 16 juni 2015 Oerend hard De laatste weken is de obligatierente in Europa en de VS hard op weg naar normaal. De lage rentegevoeligheid van de portefeuilles heeft de verliezen van obligaties beperkt gehouden

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind juni 2017 is 115,7% en is gestegen ten opzichte van

Nadere informatie

Outlook 2016. Figuur 1: Invloed van Chinese groei op wereldwijde groei. (bron: Capital Economics) december 2015 Pagina 2 van 7

Outlook 2016. Figuur 1: Invloed van Chinese groei op wereldwijde groei. (bron: Capital Economics) december 2015 Pagina 2 van 7 Outlook 2016 Inleiding 2016 is in China het jaar van de aap. Apen zijn de genieën van de Chinese dierenriem. Ze leven in groepen, zijn intelligent en geestig. Niets is voor hen te moeilijk. Als het wel

Nadere informatie

Internationaal Obligatiedepot (IOD)

Internationaal Obligatiedepot (IOD) 1 Halfjaarverslag per 30 juni 2014 Internationaal Obligatiedepot (IOD) Openbaar Gemeenschappelijk Beleggingsfonds naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen

Nadere informatie

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.

Nadere informatie

Primavera Force Talents 1

Primavera Force Talents 1 Primavera Force Talents - jaarverslag 31.12.2014-1 / 5 Jaarverslag 31.12.2014 Primavera Force Talents 1 Inhoudsopgave 1. Omschrijving... 2 2. Beleggingsbeleid van Primavera Force Talents 1... 2 3. Samenstelling

Nadere informatie

Jaarbericht ABC 2013

Jaarbericht ABC 2013 Jaarbericht ABC 2013 Terugblik De wereldeconomie maakte zich in 2013 op voor de tweede fase van groeiherstel na de crisis van 2008-2010. De groei van de wereldeconomie bedroeg over 2013 circa 3%, vergelijkbaar

Nadere informatie

Werkprogramma statistieken (ISA 800)

Werkprogramma statistieken (ISA 800) Bijlage 2 Circulaire _2011_06-2 dd. 14 februari 2011 Werkprogramma statistieken (ISA 800) Toepassingsveld: Openbare instellingen voor collectieve belegging naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal

Nadere informatie

PETERCAM B FUND NV. JAARVERSLAG op 31 december 2011. Financiële dienst Petercam NV, beursvennootschap

PETERCAM B FUND NV. JAARVERSLAG op 31 december 2011. Financiële dienst Petercam NV, beursvennootschap f PETERCAM B FUND NV JAARVERSLAG op 31 december 2011 Openbare bevek naar Belgisch recht met meerdere compartimenten, die geopteerd heeft voor beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de richtlijn

Nadere informatie

Defensive Portfolio Beheervennootschap: CADELAM Fonds gedomicilieerd in België compartiment met onbeperkte looptijd van Van Lanschot Bevek nv

Defensive Portfolio Beheervennootschap: CADELAM Fonds gedomicilieerd in België compartiment met onbeperkte looptijd van Van Lanschot Bevek nv Defensive Portfolio Beheervennootschap: CADELAM Fonds gedomicilieerd in België compartiment met onbeperkte looptijd van Van Lanschot Bevek nv WIJZIGINGEN EN VOORUITZICHTEN De beheerder bouwde eind juli

Nadere informatie

De Commissie is voornemens de toepassing van haar aanbeveling te gepaste tijde te evalueren.

De Commissie is voornemens de toepassing van haar aanbeveling te gepaste tijde te evalueren. Juli 2003 Aanbeveling van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen over de voorstelling en de inhoud van de jaarverslagen en de halfjaarlijkse verslagen die de instellingen voor collectieve belegging

Nadere informatie

Maandbericht Beleggen April 2015

Maandbericht Beleggen April 2015 ING Investment Office Publicatiedatum: 22 april 2015 Maandbericht Beleggen April 2015 maart april + Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie Noord-Amerika

Nadere informatie

Essentiële beleggersinformatie

Essentiële beleggersinformatie Essentiële beleggersinformatie Dit document geeft u essentiële beleggersinformatie over dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven en is bedoeld om u

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 105,7% naar 110,5%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Fund Life Opportunity Index

Fund Life Opportunity Index - Jaarverslag 31.12.2018-1 / 5 Jaarverslag 31.12.2018 Inhoudsopgave 1. Omschrijving... 2 2. Beleggingsbeleid van... 2 3. Samenstelling van AXA Life Opportunity Index in bedragen en in percentages op 31

Nadere informatie

Essentiële Beleggersinformatie 19 februari 2014

Essentiële Beleggersinformatie 19 februari 2014 Essentiële Beleggersinformatie 19 februari 2014 Dit document verschaft u essentiële beleggersinformatie aangaande dit fonds. Het is geen marketingmateriaal. De verstrekte informatie is bij wet voorgeschreven

Nadere informatie

Niettemin, blijft de inflatie in de V.S. op een laag niveau en alleszins onder het FED target van 2%.

Niettemin, blijft de inflatie in de V.S. op een laag niveau en alleszins onder het FED target van 2%. November 2015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : VS Renteverhoging verwacht Recent gaf de Amerikaanse centrale bank indirect aan dat de kans op een renteverhoging in december meer waarschijnlijk

Nadere informatie

Om de sector zo goed mogelijk te vertegenwoordigen, hebben we alle ondernemingen geïdentificeerd die hun jaarrekening op de website van de NBB

Om de sector zo goed mogelijk te vertegenwoordigen, hebben we alle ondernemingen geïdentificeerd die hun jaarrekening op de website van de NBB 1 Om de sector zo goed mogelijk te vertegenwoordigen, hebben we alle ondernemingen geïdentificeerd die hun jaarrekening op de website van de NBB (Nationale Bank van België) hebben gepubliceerd. Ondernemingen

Nadere informatie

Beleggingspolitiek. Ontwikkeling van de koers en de bodemgrens. Spreiding over de activaklassen

Beleggingspolitiek. Ontwikkeling van de koers en de bodemgrens. Spreiding over de activaklassen Privileged Portfolio Pro 95 November Maandrapport per 30/11/2015 BE0946431021 Beleggingspolitiek Er wordt hoofdzakelijk belegd in aandelen, obligaties, geldmarktinstrumenten, rechten van deelneming in

Nadere informatie

Activa die als tegenwaarde dienen van de solvabiliteitsmarge

Activa die als tegenwaarde dienen van de solvabiliteitsmarge Bijlage Circulaire FSMA_2016_01-1 dd. 26/01/2016 Activa die als tegenwaarde dienen van de solvabiliteitsmarge Toepassingsveld: Instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening Aard van de waarden A. REGLEMENTAIRE

Nadere informatie

Halfjaarverslag per 30 juni Sivek

Halfjaarverslag per 30 juni Sivek 1 Halfjaarverslag per 30 juni 2015 Sivek Openbare Bevek naar Belgisch recht met een veranderlijk aantal rechten van deelneming opterend voor Beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de Richtlijn

Nadere informatie