Cursushandleiding Schrijfvaardigheid 1 OANE-PSCHRYF1-12. Lerarenopleiding. Vakgroep Nederlands bachelor vt / dt. Auteur

Transcriptie

1 Lerarenopleiding Vakgroep Nederlands bachelor vt / dt Auteur Anneloes Spaan Antoine van Roemburg Versie definitief Cursushandleiding Schrijfvaardigheid 1 OANE-PSCHRYF1-12 Hogeschool Utrecht Bronvermelding is verplicht. Verveelvoudigen voor eigen gebruik of intern gebruik is toegestaan.

2 Inhoudsopgave 1 Cursusbeschrijving 3 2 Inhoud Leerdoelen Werkvormen Literatuur Tijdsbesteding Studieplanner Toetsing en beoordeling Toetsen Toetscriteria Toetsafname en inzage Beoordeling Normering Weging Eigenaren toets Verantwoording van leerdoelen naar eindkwalificaties Leerdoelen in toetsonderdelen Verantwoording naar de Dublindescriptoren en SBL competenties Verantwoording naar de Kennisbasis Opdrachten 14 6 Bijlagen 16 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 2

3 1 Cursusbeschrijving Titel Schrijfvaardigheid 1 Titel Writing Proficiency 1 Organisatorische gegevens Studierichting Studiefase/categorie Osiris cursuscode Punten Voertaal Nederlands Propedeuse OANE-PSCHRYF EC Nederlands Aanvangsblok V: 1 D: 1 Werkvormen Werkcollege Zelfstudie Toetsen: Schriftelijk tentamen (blok1, blok 2) Ingangseisen: Geen Contactpersoon Anneloes Spaan, Antoine van Roemburg Inhoudelijke gegevens Inhoud Leerstof, werkvormen en activiteiten: De module Schrijfvaardigheid 1 is onderdeel van de vaardighedenlijn in het curriculum van de opleiding Nederlands. Het zwaartepunt in deze cursus ligt op het leren kennen, ontwikkelen, oefenen en leren beheersen van basis(taal)vaardigheden, met het oog op het aanleren van deze vaardigheden in de lespraktijk en het toepassen van deze vaardigheden in je eigen studie. Je werkt in deze cursus, op basis van diagnostische toetsen, aan vaardigheden als samenvatten, spellen, formuleren, correct omgaan met bronnen en feedback geven. Toetsen en beoordelingscriteria: Schrijfportfolio met eindproducten bij de thema s: schrijfplan, samenvatting, bouwplan, uiteenzetting, sollicitatiebrief, reflectieverslag over eigen schrijfvaardigheid n.a.v. de cursus en een feedbackopdracht. Het schrijfportfolio bevat eerste en tweede versies van de opdrachten en reflectie hierbij n.a.v. feedback van medestudenten. Studielast: groepscontacttijd, docent aanwezig: 15¾ uur (D en V) begeleiding individueel of aan subgroepen, docent aanwezig: 26¼ uur (V) zelfstudie: 98 uur (D en V) Totale studielast = 140 uur = 5 EC x 28 uur Korte omschrijving: Inhoud: eigen vaardigheid spelling, formuleren/stijl, interpunctie, samenvatten. Ook: structuur en samenhang van teksten m.b.v.bouwplannen uit Steehouder, gekoppeld aan instructie uiteenzetting t.b.v. eigen vaardigheid; introductie feedback geven. Doelstellingen/competenties: In het eerste jaar ligt het accent op de eigen kennis en vaardigheden van de student. Kennis van de formele aspecten heeft tot doel de taalvaardigheid van de studenten te vergroten. Kennis: de student heeft kennis van de formele aspecten van de Nederlandse taal in het bijzonder ook van bouwplannen en schrijfplan- Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 3

4 nen; de student kent de aspecten van communicatie: referentieel, appelerend, expressief en relationeel. de student kent de communicatiedoelen. de student kent de verschillende vaste structuren van teksten (probleemstructuur, maatregelstructuur, evaluatiestructuur, handelingsstructuur, onderzoeksstructuur) de student kent conventies van verschillende tekstsoorten, zoals uiteenzetting, samenvatting, sollicitatiebrief en reflectieverslag de student kant de APA-richtlijnen voor het gebruiken van bronnen. de student kent de regels voor het geven van feedback. Toepassing: de student kan de formele regels van de Nederlandse taal toepassen in diverse schrijfproducten; de student kan schrijf- en bouwplannen maken en deze gebruiken ten dienste van het schrijven van een uiteenzetting. de student kan tekstconventies van de tekstsoorten uiteenzetting, samenvatting, sollicitatiebrief en reflectieverslag in eigen teksten toepassen. de student kan feedback geven en op basis van feedback van anderen eigen teksten verbeteren. De student kan op correcte wijze informatie uit bronnen gebruiken in een eigen tekst en volgens APA-richtlijnen naar bronnen verwijzen. Inzicht: de student krijgt inzicht in eigen vaardigheden en deficiënties. Legitimering: SBL bekwaamheidseisen: Competentie 3 en 7 Veronderstelde voorkennis Materialen: Kennisbasis: Literatuur: Bonset, H., & De Vries, H. (2009). Talige startcompetenties Hoger Onderwijs. SLO. Pak, D. (2013). Vlekkeloos Nederlands, Spelling en Stijl Compleet (8e ed.). Den Haag: Dick Pak. ISBN Steehouder, M., Jansen, C., & e.a. (2012). Leren communiceren (6e ed.). Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff bv Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 4

5 2 Inhoud Deelname aan cursussen is slechts mogelijk na tijdige inschrijving in OSIRIS ( Inschrijven (en eventueel uitschrijven) is mogelijk tot twee weken voor de start van een onderwijsperiode waarin het onderwijs van de desbetreffende cursus wordt gegeven. Zie studiegids. 2.1 Leerdoelen Deze cursus heeft de volgende leerdoelen: Kennis: de student heeft kennis van de formele aspecten van de Nederlandse taal in het bijzonder ook van bouwplannen en schrijfplannen; de student kent de aspecten van communicatie: referentieel, appelerend, expressief en relationeel. de student kent de communicatiedoelen. de student kent de verschillende vaste structuren van teksten (probleemstructuur, maatregelstructuur, evaluatiestructuur, handelingsstructuur, onderzoeksstructuur) de student kent conventies van verschillende tekstsoorten, zoals uiteenzetting, samenvatting, sollicitatiebrief en reflectieverslag de student kant de APA-richtlijnen voor het gebruiken van bronnen. de student kent de regels voor het geven van feedback. Toepassing: de student kan de formele regels van de Nederlandse taal toepassen in diverse schrijfproducten; de student kan schrijf- en bouwplannen maken en deze gebruiken ten dienste van het schrijven van een uiteenzetting. de student kan tekstconventies van de tekstsoorten uiteenzetting, samenvatting, sollicitatiebrief en reflectieverslag in eigen teksten toepassen. de student kan feedback geven en op basis van feedback van anderen eigen teksten verbeteren. De student kan op correcte wijze informatie uit bronnen gebruiken in een eigen tekst en volgens APA-richtlijnen naar bronnen verwijzen. Inzicht: de student krijgt inzicht in eigen vaardigheden en deficiënties. In hoofdstuk 4 wordt toegelicht hoe deze leerdoelen zich verhouden tot de te behalen eindkwalificaties en te ontwikkelen competenties. 2.2 Werkvormen Diverse werkvormen: Werkcollege, Zelfstudie, werken in leerteams via HUBL 2.3 Literatuur Verplichte literatuur: Bonset, H., & De Vries, H. (2009). Talige startcompetenties Hoger Onderwijs. SLO. Pak, D. (2013). Vlekkeloos Nederlands, Spelling en Stijl Compleet (8 e ed.). Den Haag: Dick Pak. ISBN Steehouder, M., Jansen, C., & e.a. (2012). Leren communiceren (6e ed.). Groningen/Houten: Wolters- Noordhoff bv Aanbevolen literatuur: Goosen, M. en Schoordijk, F. (2014). Basisvaardigheden academisch schrijven. Bussum: Coutinho. Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 5

6 Hermans, M. (2015). Schrijven met effect: stijlcursus doeltreffend formuleren. Bussum: Coutinho. Hogen, R, van, Rietstap, E. (2011). Taalvaardig in het hbo. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers Hogen, R, van, Rietstap, E. (2014). Basisvaardigheden Taal hbo. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff bv Verdaasdonk, W. en Zwaal, J. (2014), Snel beter schrijven: meer structuur, meer grip. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers tips en oefeningen klik naar taalhulp spelling werkwoordspelling. Klik naar taaltoetsen > vocabulairetoetsen en spelling > werkwoordspelling. Ook schrijftips. gratis dagelijks een spellingtoets in je mail of via twitter, met uitleg en score (ook via twitter). zelfstudie spelling Nedercom oefen via Spelling 3 zoek via woordsoort>werkwoord. Klik onder resultaten werkwoorden (h.11): uitleg over de werkwoordspelling officiële woordenlijst van de Nederlandse taal (het groene boekje) Het CCC-model: Tijdsbesteding Aantal studiepunten dat je voor deze cursus ontvangt is: 5 EC Totale tijdsbesteding(/ studielast) = aantal EC x 28 uur = 140 uur De tijdsbesteding wordt als volgt verdeeld over de verschillende activiteiten: - groepscontacttijd, docent aanwezig 15 ¾ uur (D en V) - zelfstandig werken in groepen, docent aanwezig - individuele begeleiding, docent aanwezig 26 ¼ uur (V) - individuele begeleiding op afstand voor feedback - zelfstudie 98 uur (V; 124 ¼ uur D) - andere activiteiten Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 6

7 2.5 Studieplanner Zie HUBL Schrijfvaardigheid 1, tab Cursusinformatie voor de studieplanner VT of studieplanner DT. Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 7

8 3 Toetsing en beoordeling 3.1 Toetsen Toetscriteria De student stelt een Schrijfportfolio op. Zie voor de onderdelen van het schrijfportfolio 5.1 van deze handleiding. Schrijfportfolio Zie Rubric (bijlage) Inschrijven voor toetsen, toetsafname en inzage Inschrijving (her)tentamens Deelname aan (her)tentamens is slechts mogelijk na tijdige inschrijving voor het (her)tentamen in OSIRIS ( Inschrijven (en eventueel uitschrijven) is mogelijk tot twee weken voor de start van een tentamenperiode waarin het desbetreffende (her)tentamen wordt gegeven. Zie studiegids. Een student mag het tentamen van een cursus 2 keer per jaar afleggen. Gedurende het studiejaar zijn er per cursus meerdere data waarop een tentamen kan worden afgelegd. Aan de hand van het jaarrooster kun je zien in welke periode bepaalde cursussen worden afgesloten. Toetsafname Het schrijfportfolio dient in de toetsweek van periode A via het digitaal portfolio ( te worden ingeleverd. Indien het portfolio bij de eerste kans niet voldoende is, dient de student het portfolio in de hertoetsweek van periode A in te leveren in het digitaal portfolio. Herkansingen vinden plaats in de week voorafgaand aan de afsluitingsweek van de periode. Uitzonderingen vormen de herkansingen voor de tentamenonderdelen van de laatste periode. Deze worden ingeroosterd in de laatste volle week van augustus voorafgaand aan het nieuwe studiejaar (start 1 september). Bekendmaken resultaat en inzage Uiterlijk 3 weken na afname van een tentamen wordt de uitslag door de desbetreffende examinator bekendgemaakt in OSIRIS. De student heeft recht op inzage van het gemaakte en beoordeelde tentamenwerk. De inzage (en eventuele nabespreking) vindt plaats binnen drie weken na het bekendmaken van de tentamenuitslag, maar uiterlijk voor het hertentamen. Zie studiegids. De betrokken docent maakt daarover afspraken met de studentengroep die hij heeft lesgegeven. 3.2 Beoordeling Normering 1 Elke cursus wordt afgesloten met een tentamen. Een tentamen kan uit verschillende deeltentamens bestaan. De begrippen tentamen en deeltentamen worden gebruikt in de onderwijs- en examenregeling. In deze cursushandleiding zullen wij de termen toets (in plaats van tentamen) en deeltoets (in plaats van deeltentamen) gebruiken, omdat deze meer aansluiten bij dagelijkse praktijk en voertaal in de opleidingen. Een toets of deeltoets kan verschillende vormen hebben, bijvoorbeeld kennistoets, presentatie, beroepsproduct, reflectieverslag, et cetera. Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 8

9 De beoordelingscriteria zijn geformuleerd in de vorm van een beoordelingsmodel, waarin de relatie tussen de criteria en de beoordeling transparant is (zie bijlage). Er komt één eindbeoordeling tot stand. Dit gebeurt op basis van het beoordelingsmodel in de bijlage. De beoordeling vindt plaats op de schaal: 1 t/m 10 of onvoldoende voldoende ruim voldoende goed zeer goed uitmuntend Weging Het cijfer van Schrijfvaardigheid 1 is volledig gebaseerd op de beoordeling van het schrijfportfolio. 3.3 Eigenaren toets De betrouwbaarheid van de toetsing wordt gewaarborgd door de professionaliteit van de toetsontwikkelaars: er zijn twee eigenaren van de toets. Voor deze cursus zijn dit Anneloes Spaan en Frits Zengerink. Zij stellen indien nodig, de toetsing en beoordeling van deze cursus per studiejaar bij. Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 9

10 4 Verantwoording van leerdoelen naar eindkwalificaties 4.1 Leerdoelen in (deel)toetsen Leerdoel: Kennis De student heeft kennis van de formele aspecten van de Nederlandse taal in het bijzonder ook van bouwplannen en schrijfplannen. De student kent de aspecten van communicatie: referentieel, appelerend, expressief en relationeel. De student kent de communicatiedoelen De student kent de verschillende vaste structuren van teksten (probleemstructuur, maatregelstructuur, evaluatiestructuur, handelingsstructuur, onderzoeksstructuur) De student kent conventies van verschillende tekstsoorten, zoals uiteenzetting, samenvatting, sollicitatiebrief en reflectieverslag De student kent de APA-richtlijnen voor het gebruiken van bronnen De student kent de regels voor het geven van feedback. Toepassing De student kan de formele regels van de Nederlandse taal toepassen in diverse schrijfproducten. De student kan schrijf- en bouwplannen maken en deze gebruiken ten dienste van het schrijven van een uiteenzetting. De student kan conventies van verschillende tekstsoorten, zoals uiteenzetting, samenvatting, sollicitatiebrief en reflectieverslag in eigen teksten toepassen. De student kan op correcte wijze informatie uit bronnen gebruiken in een eigen tekst en volgens APA-richtlijnen naar bronnen verwijzen. De student kan feedback geven en op basis van feedback van anderen de eigen uiteenzetting verbeteren. Inzicht De student krijgt inzicht in eigen vaardigheden en deficiënties. Toetsonderdeel: Didactische opdracht Didactische opdracht Didactische opdracht Didactische opdracht Didactische opdracht Didactische opdracht Didactische opdracht Voor die studenten die samenwerken binnen de didactische opdracht en het werken aan het schrijfportfolio, aldaar. Didactische opdracht, Schrijfportfolio Didactische opdracht, Schrijfportfolio Didactische opdracht, Schrijfportfolio Didactische opdracht Didactische opdracht, Schrijfportfolio Schrijfportfolio Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 10

11 4.2 Verantwoording naar de Dublindescriptoren en SBL competenties In deze paragraaf wordt de inhoud van de cursus gekoppeld aan de te behalen eindkwalificatie, namelijk de Dublindescriptoren voor Hoger Onderwijs en de SBLcompetenties voor het leraarschap. In deze cursus wordt gewerkt aan de eindkwalificaties die gemarkeerd zijn in onderstaande tabel. Domein (SBL) com petenties Dublin-descriptoren 1. Interpersoonlijk 2. Pedagogisch 3. Vakinhoudelijk en didactisch 4. Organisatorisch 5. Samenwerken met collega s 6. Samenwerken met de omgeving 7. Reflectie en ontwikkeling a. Kennis en inzicht Kennis van theorieën en modellen: - communicatie - interculturele communicatie, - groepsdynamica Kennis van theorieën en modellen: -ontwikkeling en opvoeding -identiteitsontwikkeling en culturele bepaaldheid Kennis van theorieën en modellen: - wetenschappelijk fundament leerinhoud -didactiek -schoolmethodes Kennis van theorieën en modellen: -klassen-management -organisatorische aspecten van leeromgevingen Kennis van theorieën en modellen: -samenwerking en onderwijsinnovatie -kwaliteitszorg -leerlingvolg-systemen -organisatie-vorm-en voor scholen Kennis van theorieën en modellen: - leefwereld en culturele achtergronden van opvoeders, - professionele infrastructuur waar de school onderdeel van is Kennis van theorieën en modellen: (gedrags-) psychologie b. Toepassen kennis en inzicht Toepassen van genoemde kennis en inzicht in specifieke onderwijscontext m.b.v praktijkkennis Toepassen van genoemde kennis en inzicht in specifieke onderwijscontext m.b.v praktijkkennis Toepassen van genoemde kennis en inzicht in specifieke onderwijscontext m.b.v praktijkkennis Toepassen van genoemde kennis en inzicht in specifieke onderwijscontext m.b.v praktijkkennis In onderling overleg toepassen van genoemde kennis en inzicht in specifieke onderwijscontext mbv praktijkkennis In onderling overleg toepassen van genoemde kennis en inzicht in specifieke onderwijscontext mbv praktijkkennis Benutten van de genoemde kennis met inbegrip van praktijkkennis voor reflectie en resulterend in ontwikkelingsvragen c. Oordeelsvorming Beredeneerde keuzes maken m.b.t. interactie-patronen en Interventiemogelijkheden Beredeneerde keuzes maken m.b.t. interactie-patronen en Interventiemogelijkheden Beredeneerde keuzes maken mbt leerinhoud, didactiek, schoolmethodes en de onderlinge afstemming Beredeneerde keuzes maken m.b.t. klassenmanagement en organisatie leeromgeving In onderling overleg keuzes maken m.b.t. schoolontwikkeling en innovatie. In onderling overleg keuzes maken m.b.t. samenwerken met de omgeving Beredeneerde keuzes maken uit ontwikkelings-vragen d. Communiceren Uitleggen, verantwoorden en afstemmen van interactie-patronen en Interventiemogelijkheden Uitleggen, verantwoorden en afstemmen van interactie-patronen en interventiemogelijkheden Uitleggen, verantwoorden en afstemmen van leerinhoud, didactiek en schoolmethodes en hun onderlinge samenhang Uitleggen, verantwoorden en afstemmen van klassenmanagement en organisatie leeromgeving Uitleggen, verantwoorden en afstemmen van schoolontwikkeling en -innovatie Uitleggen, verantwoorden en afstemmen met de omgeving over de samenwerking Uitleggen, verantwoorden en afstemmen van eigen keuzes bij invulling beroep en professionele ontwikkeling Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 11

12 4.3 Verantwoording naar de Kennisbasis In onderstaande tabel zijn de gemarkeerde cellen de eindkwalificaties (vanuit de Kennisbasis) waaraan in deze cursus wordt gewerkt. Domein Categorie Omschrijving 6. Taalvaardigheid: schrijfvaardigheid 6.1 Tekstsoorten en - kenmerken Archetypen: expressief, esthetisch, informerend, betogend, beschouwend, amuserend; verschillende schriftelijke tekstsoorten en hun typerende kenmerken: zoals brieven, advertenties, verslag, werkstuk, samenvatting, beschouwing, betoog, uiteenzetting. 6.2 Schrijfproces en schrijfstrategieën Theorieën over het schrijfproces en schrijfvaardigheid; samenhang tussen tekstopbouw en structuur; strategieën bij het schrijven: zoals de oriëntatie op de taak, sturing van het proces (schrijfplan maken, informatie verwerven, verwerken en verstrekken), feedback op proces en product (inclusief herschrijven); stijlkenmerken: zoals het verschil formeel - informeel taalgebruik, redundantie, beeldspraak, uitdrukkingen, zegswijzen en spreekwoorden; aandacht voor lay-out, interpunctie en tekstverzorging; inzicht in problemen bij de uitvoering van het schrijfproces; zoals een te geringe woordenschat, stijlproblemen, zinsbouwfouten, stuctureerproblemen; schrijfblokkades; compensatiestrategieën; dyslexie (zie 2.4). 7. Taalbeschouwing: taalstructuren en welgevormdheid 7.3 Spelling Beginselen van de Nederlandse spelling: basisbeginsel, standaarduitspraak; nevenbeginselen: gelijkvormigheid, analogie en etymologie; principes van de werkwoordspelling: tijd, persoon en getal, schema's voor de werkwoordsvervoeging, vervoeging van werkwoorden van Engelse herkomst; woordbeeld en veranderlijke gespelde woorden; spellingstrategieën (zie 7.4). Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 12

13 Verantwoording naar Kennisbasis ICT 1.5 de weg kan vinden op het internet en omgaan met digitale communicatiemiddelen Gebruik kan maken van mogelijke online leeromgevingen zoals Wiki, Google docs, ea. 1 Instrumentele vaardigheden Jaar+ periode Programmaonderdeel HUIDIG EVENTUEEL De student beschikt over voldoende vaardigheden om ICT in het onderwijs in te kunnen zetten. De student toont Concrete voorbeelden aan dat hij/zij 1.3 kan omgaan met Word Word: in alle cursussen een tekstverwerker Programmaonderdeel Contactpersoon Taxonomie digitaal kan presenteren volgens de eisen die daaraan gesteld mogen worden een digitaal schoolbord kan gebruiken bij verschillende didactische werkvormen Docentgestuurd, ook interactief, evt. met digibord software 3.1 Presenteren Jaar+ periode HUIDIG De student kan digitaal materiaal integreren in lessen (instructies, presentaties). De student toont Voorbeelden aan dat hij/zij PowerPoint, Prezi bij presentaties volgens richtlijnen die aan een goede digitale presentatie dienen te worden gesteld, Programmaonderdeel Programmaonderdeel EVENTUEEL Contactpersoon Taxonomie 1-4 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 13

14 5 Opdrachten 5.1 Het schrijfportfolio Binnen de cursus Schrijfvaardigheid 1 maak je een schrijfportfolio met daarin de onderstaande eindopdrachten bij de thema s: 1. reflectieverslag eigen schrijfvaardigheid n.a.v. diagnostische toets 1 en 2 2. schrijfplan uiteenzetting 3. samenvatting 4. bouwplan + eerste versie uiteenzetting 5. sollicitatiebrief + CV 6. feedbackopdracht 7. definitieve versie uiteenzetting Bij het werken aan je schrijfportfolio is feedback van je medestudenten een belangrijke factor (schrijven in rondes). Middels de leerteamsites in HUBL vraag je op elk schrijfproduct van je schrijfportfolio feedback aan je leerteamgenoten. De feedback van je medestudenten gebruik je om je tekst te verbeteren. De eerste en tweede versie (inclusief reflectie op gekregen feedback) van al je schrijfproducten zet je in één document genaamd Schrijfportfolio. Je schrijfportfolio lever je uiterlijk in de toetsweek in het digitaal portfolio ( in. De docent beoordeelt het portfolio met het beoordelingsmodel Eindopdracht thema 1: Reflectieverslag schrijf een reflectieverslag naar aanleiding van de diagnostische toetsen (week 1 en 7) en Talige Startcompetenties ho. Formuleer ontwikkeldoelen voor het werken aan schrijfvaardigheid en stijl, spelling en interpunctie tijdens en na de cursus Eindopdracht thema 2: schrijfplan uiteenzetting Eindopdracht thema 3: samenvatting t.b.v. uiteenzetting Eindopdracht thema 4: bouwplan en eerste versie uiteenzetting Eindopdracht thema 5: sollicitatiebrief en CV Voltijd: Schrijf een sollicitatiebrief aan een school waar jij een leerwerkplek ambieert. Deeltijd: Schrijf een sollicitatiebrief aan de school waar jij een leerwerkplek ambieert of selecteer de brief die je gebruikte om bij je huidige werkgever / stageverlener aangenomen te worden Eindopdracht thema 6: feedbackopdracht Eindopdracht thema 7: definitieve versie uiteenzetting 5.2 Schrijven van een uiteenzetting Uiteenzetting Schrijf op basis van de ter beschikking gestelde artikelen een uiteenzetting van 500 woorden (+/- 10%) over thema/onderwerp X (wordt bekend gemaakt tijdens de cursus). Een uiteenzetting is een informerende tekst. Je probeert de lezer van een bepaald onderwerp iets te leren. Inleiding In de inleiding noem je het onderwerp zo feitelijk mogelijk. Je kan in je inleiding ook een vraag- of probleemstelling opnemen. Daarnaast trek je in de inleiding de aandacht van de lezer en geef je een vooruitblik op het vervolg van de tekst. Middenstuk In het middenstuk ga je de lezer zoveel mogelijk informatie geven over het onderwerp. Je geeft uitleg, oorzaken, gevolgen, uitzonderingen en voorbeelden. Voor een uiteenzetting zijn verschillende structuren mogelijk (zie Steehouder hoofdstuk 2): Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

15 5.3 Themakwartier Een presentatie door een studentengroep waarin op uitdagende wijze basale kennis ten aanzien van spelling-, interpunctie- en stijlkwesties wordt aangeboden en geoefend. Het is geen les waarin medestudenten ook echt medestudenten zijn en niet een klas van een school. We onderscheiden 5 thema s: 1. spelling algemeen 2. werkwoordspelling 3. interpunctie 4. stijl 1 (in Pak: 10.1 t/m 10.8) 5. stijl 2 (in Pak: 10.9 t/m 10.13) Presentatie 10 minuten en 5 minuten feedback Digitaal materiaal (powerpoint, prezi, opdrachten) van de presentatie wordt naderhand via HUBL aan de medestudenten beschikbaar gesteld. Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

16 6 Bijlagen 6.1 Beoordelingsmodel voor de Uiteenzetting Beoordelingsformulier Schrijfvaardigheid 1 Naam: Voorwaarden voor beoordeling dossier Onderdeel Schrijfportfolio als 1 document ter eindbeoordeling ingeleverd in dpf Schrijfportfolio compleet: eindopdrachten thema 1 t/m 7 (eerste versie, tweede versie inclusief reflectie op feedback) Diagnostische toetsen toegevoegd als bijlagen bij portfolio Schrijfportfolio heeft een titelblad met NAW-gegevens, inhoudsopgave en leeswijzer Taalverzorging op 3F-niveau Studentnummer: Aanwezig / voldaan Beoordelingslijst eindopdrachten Eindopdracht 1 reflectieverslag + diagnostische toetsen als bijlage Het reflectieverslag is vanuit persoonlijk perspectief geschreven. Het reflectieverslag bevat een beschrijving je ontwikkeldoelen voor de cursus (n.a.v. diagnostische toets en talige startcompetenties hbo) In het reflectieverslag heb je de acties beschreven die je hebt uitgevoerd om aan je ontwikkeldoelen te werken. Je hebt het resultaat van je handelen duidelijk beschreven (o.a. vooruitgang n.a.v. diagnostische toets 2) Je hebt ontwikkeldoelen voor schrijfvaardigheid geformuleerd voor na de cursus. Eindopdracht 2 schrijfplan De aanleiding van de tekst en de achterliggende doelen zijn duidelijk beschreven De doelgroep is duidelijk beschreven De communicatiedoelen zijn duidelijk beschreven Het expressieve aspect is duidelijk beschreven. Het relationele aspect is duidelijk beschreven; met duidelijke eisen voor de vorm en stijl van de tekst Eindopdracht 3 samenvatting De hoofdpunten uit de tekst zijn goed samengevat De samenvatting is goed te begrijpen voor iemand die de oorspronkelijke tekst niet heeft gelezen. De bron is goed vermeld. Aanwezig/niet aanwezig Aanwezig/niet aanwezig Aanwezig/niet aanwezig -2 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 16

17 Eindopdracht 4 bouwplan (+ eerste versie uiteenzetting) Bondige en exacte formulering van thema, hoofd- en subvragen Hoofd- en subvragen zijn open vragen Hoofdvragen hebben een direct en logisch verband met het thema. De subvragen hebben een direct en logisch verband met het kernantwoord van de hoofdvraag De antwoorden op de kernvragen en subvragen zijn accuraat en bondig. Aanwezig/niet aanwezig Eindopdracht 5 sollicitatiebrief en CV Het is een formele brief met een verzoek om een gesprek De toon van de brief is enthousiast en persoonlijk (geen standaardzinnen). In de brief is helder geformuleerd wat je aantrekt aan de school/functie. In de brief is helder geformuleerd waarom jij geschikt bent (maak een goede selectie uit de relevante werkervaring en opleiding uit je CV). Het CV bevat alle - voor de functie relevante gegevens over jezelf (persoonsgegevens, werkervaring, opleiding, competenties, etc.). Eindopdracht 6 Feedbackopdracht Accurate analyse van de tekst van medestudent met betreffende beoordelingscriteria Accurate tekstanalyse met kleurengebruik. Bruikbare adviezen voor de student voor het verbeteren van de tekst Duidelijke beschrijving van de leeropbrengst van het uitvoeren van de opdracht. Aanwezig/niet aanwezig Aanwezig/niet aanwezig punten Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 17

18 Eindopdracht 7 Definitieve versie uiteenzetting* Voorwaardelijk voor de uiteenzetting: De uiteenzetting is een tekst van 500 woorden (-/+10% marge) Taalverzorging op 3F-niveau: minder dan 3 grammaticale fouten, minder dan 3 spelfouten, minder dan 3 interpunctiefouten Bronvermelding volgens APA-norm Minimaal 2 schriftelijke bronnen, herkenbaar aanwezig in uiteenzetting Ja/nee Ja/nee Ja/nee Ja/nee Samenhang gedachtegang (max. 5) De gedachtengang bevat geen fouten tegen de logica Een complexe gedachtegang wordt goed en helder weergegeven: beweringen en conclusies worden aannemelijk gemaakt Samenhang relaties (max. 16) Hoofd- en bijzaken worden duidelijk onderscheiden Actuele kennis van zaken en bronnen wordt functioneel ingezet Bronteksten worden gebruikt door correct te citeren en / of te parafraseren De tekst bevat een aantrekkelijke inleiding waarin een vooruitblik wordt gegeven op de inhoud van de tekst De tekst bevat een slot, waarin adequaat en kort wordt teruggekomen op de inhoud van de tekst Samenhang tekstopbouw en alineagebruik (max. 20) De verhouding inleiding kern slot is goed. Alinea s zijn verbonden tot een coherente tekst De volgorde van de verschillende tekstelementen is logisch (zaken die bij elkaar horen, staan bij elkaar; geen onnodige herhaling) Elke alinea bestaat uit een hoofdgedachte met goede uitwerking De tekst bevat verbindingswoorden (voeg-, verwijs- en signaalwoorden) die de structuur duidelijk maken Afstemming op doel (max. 8) Het hoofddoel van de tekst (de lezer informeren) is herkenbaar: de tekst beschrijft verschillende aspecten van het onderwerp. Het hoofddoel van de tekst (de lezer informeren) is herkenbaar: verschillende aspecten zijn goed uitgewerkt en goed geïllustreerd met voorbeelden Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 18

19 Afstemming op publiek (max. 12) Stemt de inhoud van de tekst af op de kennis van de beoogde lezer Schrijft in een stijl en register dat past bij een beoogde lezer Houdt rekening met het expressieve aspect van de tekst Houdt rekening met het relationele aspect van de tekst Woord- en zinsgebruik (max. 7) De tekst heeft een titel, die de lading van de tekst dekt Woordgebruik is adequaat en aantrekkelijk (bevat weinig herhalingen) Zinsbouw is vlot leesbaar en gevarieerd Leesbaarheid (max. 2) Past lay-out en tekstbestuur bewust en consequent toe om begrip bij lezer te ondersteunen (tussenkopjes, witregels, marges, paragrafen) punten Totaal aantal punten (max 100): Cijfer: * uitwerking conform Raamwerk Taal en de Kijkwijzer voor beoordeling Schrijven 3F - uiteenzetting Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes 19

20 6.2 Beoordelingscriteria voor het schrijfportfolio Voor feedback tijdens de cursus wisselen studenten in HUBL alle opdrachten op de leerteamsite producten en feedback daarop uit. Op afzonderlijke producten vragen ze feedback van tenminste 2 medestudenten. Criteria Schrijfportfolio algemeen Zie beoordelingsformulier Criteria afzonderlijke producten schrijfportfolio: Zie beoordelingsformulier Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

21 Feedbackcriteria eindproducten ten behoeve van peerfeedback Eindopdracht thema 1 en 7: reflectieverslag over eigen schrijfvaardigheid NB: dit reflectieverslag schrijf je in 2 keer: aan het begin van de cursus inventariseer je n.a.v. diagnostische toets 1 waaraan je tijdens de cursus gaat werken. N.a.v. diagnostische toets 2 trek je conclusies over je vooruitgang door het werken aan schrijfvaardigheid tijdens de cursus. In het tweede reflectieverslag betrek je ook criteria 5 t/m Persoonlijk perspectief - Het reflectieverslag is niet vanuit persoonlijk perspectief geschreven. + Het reflectieverslag is vanuit persoonlijk perspectief geschreven. 2. Opbouw - Je reflectieverslag heeft geen opbouw van inleiding (aanleiding, onderwerp, vooruitblik op verslag), kern en slot (conclusies) + Je reflectieverslag heeft een opbouw van inleiding (aanleiding, onderwerp, vooruitblik op verslag), kern en slot (conclusies) 3. Beginsituatie - Je hebt de beginsituatie niet duidelijk beschreven. + Je hebt de beginsituatie duidelijk beschreven. 4. Beschrijving van ontwikkeldoelen voor de cursus - Je hebt geen ontwikkeldoelen voor de cursus Schrijfvaardigheid 1 geformuleerd. + Je hebt ontwikkeldoelen voor de cursus Schrijfvaardigheid 1 geformuleerd. 5. Beschrijving van acties - Het reflectieverslag bevat geen beschrijving van de acties die je hebt uitgevoerd om je kennis en vaardigheid over de thema s te vergroten. + Het reflectieverslag bevat een beschrijving van de acties die je hebt uitgevoerd om je kennis en vaardigheid over de thema s te vergroten. 6. Resultaat van handelen - Je hebt het resultaat van je handelen niet duidelijk beschreven. +Je hebt het resultaat van je handelen duidelijk beschreven. 7. Nieuwe leerdoelen - Je hebt geen ontwikkeldoelen voor schrijfvaardigheid geformuleerd voor na de cursus. + Je hebt ontwikkeldoelen voor schrijfvaardigheid geformuleerd voor na de cursus. Eindopdracht 2: schrijfplan 1. Aanleiding en doelen - De aanleiding van de tekst en de achterliggende doelen zijn niet duidelijk beschreven + De aanleiding van de tekst en de achterliggende doelen zijn duidelijk beschreven 2. Omschrijving van de doelgroep en communicatiedoelen - De doelgroep en communicatiedoelen zijn niet duidelijk beschreven + De doelgroep en communicatiedoelen zijn duidelijk beschreven 3. Expressieve en relationele aspect - Het expressieve en relationele aspect is niet duidelijk beschreven + Het expressieve en relationele aspect is duidelijk beschreven. 4. Kenmerken van de doelgroepen - De kenmerken van de doelgroepen zijn niet duidelijk beschreven. + De kenmerken van de doelgroepen zijn duidelijk beschreven 5. Globale inhoud van de tekst - Er is niet of nauwelijks sprake van bepaling van de thema s en vragen die aan de orde moeten komen. + De thema s en vragen die aan de orde moeten komen zijn weergegeven 6. Tijdsplanning - Er is geen sprake van een tijdsplanning + Er is sprake van een duidelijke tijdsplanning 7. Vorm en stijl van de tekst - Er is niet weergegeven aan welke eisen de vorm en stijl van de tekst moet voldoen. + Er is weergegeven aan welke eisen de vorm en stijl van de tekst moet voldoen. Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

22 Eindopdracht 3: samenvatting 1. Hoofdpunten - In de samenvatting zijn de hoofdpunten van de tekst niet volledig weergegeven. + In de samenvatting zijn de hoofdpunten beknopt en volledig weergegeven. 2. Bijzaken - In de samenvatting zijn bijzaken opgenomen die niet tot de kern van de tekst behoren. + In de samenvatting zijn bijzaken achterwege gelaten en is alleen de kern van de tekst weergegeven. 3. leesbaarheid - De strekking van de oorspronkelijke tekst wordt niet duidelijk voor iemand die de tekst niet heeft gelezen. + De strekking van de tekst is duidelijk voor iemand die de oorspronkelijke tekst niet heeft gelezen. 4. Structuur - De hoofdpunten uit de tekst zijn niet op overzichtelijke wijze weergegeven. + De hoofdpunten uit de tekst zijn op overzichtelijke wijze weergegeven. 5. Samenhang - De tekst vormt geen samenhangend geheel. + De tekst vormt een samenhangend geheel. 6. Correctheid - De samenvatting bevat taalvaardigheidsfouten. + De samenvatting is in correct Nederlands geschreven. 7. Bronvermelding - De bron van de tekst is niet weergegeven. + De bron van de tekst is volgens APA-richtlijnen weergegeven. Eindopdracht 4: bouwplan (+ eerste versie uiteenzetting; zie beoordelingsformulier uiteenzetting) 1. Thema -Het thema is niet bondig en exact geformuleerd in de vorm van een zelfstandig naamwoord met eventuele toevoeging + Het thema is bondig en exact geformuleerd. 2. Hoofdvragen - De hoofdvragen verwijzen niet naar het thema. + De hoofdvragen verwijzen naar het thema. 3. Formulering hoofdvragen -De hoofdvragen zijn geen open vragen en zijn niet exact en bondig geformuleerd + De hoofdvragen zijn open vragen en zijn exact en bondig geformuleerd 4. Kernantwoorden - Het kernantwoord sluit niet goed aan op de hoofdvraag + Het kernantwoord sluit goed aan op de hoofdvraag 5. Formulering kernantwoorden - De kernantwoorden zijn niet exact, bondig en eenduidig geformuleerd + De kernantwoorden zijn exact, bondig en eenduidig geformuleerd 6. Subvragen layout - In de layout is niet te onderscheiden wat hoofd- en subvragen zijn + Door inspringen is duidelijk te onderscheiden bij welk kernantwoord een subvraag hoort. 7. Relatie subvraag kernantwoord - De subvragen verwijzen niet naar het kernantwoord van de hoofdvraag. + De subvragen verwijzen naar het kernantwoord van de hoofdvraag 8. Formulering subvragen -De subvragen zijn geen open vragen en zijn niet exact en bondig geformuleerd + De subvragen zijn open vragen en zijn exact en bondig geformuleerd 9. Kernantwoorden bij subvraag - Het kernantwoord sluit niet goed aan op de subvraag + Het kernantwoord sluit goed aan op de subvraag 10. Formulering kernantwoorden bij subvragen - De kernantwoorden zijn niet exact, bondig en eenduidig geformuleerd + De kernantwoorden op de subvragen zijn exact, bondig en eenduidig geformuleerd Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

23 Eindopdracht Thema 5: Sollicitatiebrief en CV 1. Stijl - De brief is te informeel/clichematig taalgebruik/ouderwets taalgebruik + Het is een formele brief, maar de toon is enthousiast en persoonlijk (geen standaardzinnen). 2. Verwijzing naar vacature/functie - - In de brief is niet helder geformuleerd op welke functie/vacature je solliciteert. + In de brief is helder geformuleerd op welke functie je solliciteert. 3. Motivatie voor de functie - In de brief is niet helder geformuleerd waarom jij op de functie solliciteert. + In de brief is helder geformuleerd waarom jij op de functie solliciteert. 4. Aantrekkelijkheid functie/instelling - In de brief is helder geformuleerd wat je aantrekt aan de school/functie. + In de brief is helder geformuleerd wat je aantrekt aan de school/functie. 5. Geschiktheid - In de brief is niet geformuleerd waarom jij geschikt bent (maak een goede selectie uit de relevante werkervaring en opleiding uit je CV). + In de brief is helder geformuleerd waarom jij geschikt bent (maak een goede selectie uit de relevante werkervaring en opleiding uit je CV). 6. Verzoek om nader gesprek - De brief bevat een verzoek om een nader gesprek. + De brief bevat een verzoek om een nader gesprek. 7. CV als bijlage - In de brief staat niet vermeld dat het curriculum vitae als bijlage wordt meegestuurd. CV als bijlage + + In de brief staat vermeld dat het curriculum vitae als bijlage wordt meegestuurd. Criteria CV 1. Volledigheid persoonlijke gegevens - Het CV bevat niet alle - voor de functie relevante gegevens over jezelf (persoonsgegevens, werkervaring, opleiding, competenties, etc.). + Het CV bevat alle - voor de functie relevante gegevens over jezelf (persoonsgegevens, werkervaring, opleiding, competenties, etc.). 2. Overzichtelijkheid - De verschillende gegevens zijn niet op overzichtelijke wijze weergegeven. + De verschillende gegevens zijn op overzichtelijke wijze weergegeven. 3. Opleidingsgegevens - De Opleidingsgegevens zijn niet overzichtelijk weergegeven. + Onder Opleidingsgegevens zijn puntsgewijs en in chronologische volgorde de opleidingen (na het basisonderwijs) vermeld; met vermelding van bijbehorende jaartallen, instituten/faculteiten en behaalde diploma s. 4. Ervaring - Werkervaring en nevenfuncties zijn niet overzichtelijk weergegeven. + Onder Ervaring zijn in chronologische volgorde in het verleden (en heden) vervulde (neven)functies vermeld; met vermelding van bedrijfs-/instantienamen en jaartallen. 5. Diversen - Relevante zaken als referenties, talenkennis, computerkennis, publicaties, etc. zijn niet overzichtelijk vermeld. + Onder Diversen zijn relevante zaken als referenties, talenkennis, computerkennis, publicaties, etc. vermeld. Eindopdracht 6 1. Analyse met criteria behorende bij de tekstsoort (bijv. sollicitatiebrief) - Geen goede analyse vanuit de criteria behorend bij de specifieke tekstsoort + De tekst is goed geanalyseerd vanuit de criteria behorend bij de specifieke tekstsoort. 2. tekstanalyse door middel van kleurengebruik - Geen goed gebruik van kleuren om problemen in de tekst weer te geven (verkeerd/niet aangeduid) + Door accuraat kleurengebruik wordt in een oogopslag duidelijk welke fouten de student heeft gemaakt. 3. Feedback aan de medestudent - Geen bruikbare adviezen voor de medestudent om de tekst te verbeteren/correctie van de fouten. + Bruikbare adviezen voor de medestudent om zelf de tekst mee te verbeteren en inzicht te krijgen hoe beter te kunnen schrijven. 4. Beschrijving leeropbrengst feedbackopdracht - geen duidelijke beschrijving van de leeropbrengst naar aanleiding van het uitvoeren van de feedbackopdracht. + Duidelijke beschrijving van de leeropbrengst van het uitvoeren van de opdracht. Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

24 Steehouder Leren Communiceren: opdrachten Steehouder H1; O1 Doel van deze oefening U oefent zich in het achterhalen van de vier aspecten van een uiting en u komt op het spoor van mogelijke communicatieproblemen. Leerstof Bestudeer paragraaf 1.1 Een communicatiemodel Taak 1 Een aantal jaren schreef de gemeente Geldermalsen een brief aan een deel van de inwoners met als onderwerp de zogenaamde 18-jarigenmaatregel. Die maatregel hield in dat iedereen, man of vrouw, vanaf het achttiende jaar voortaan verondersteld werd voor zichzelf te zorgen. Dat had onder meer consequenties voor (echt)paren zonder kinderen waarvan de man werkloos werd. Die kregen voortaan een veel lagere uitkering dan tot dan toe het geval was. Het geld dat ze tekort kwamen, zou voortaan door de vrouw verdiend moeten worden zo was de gedachte. Omschrijf nauwkeurig wie u beschouwt als de zender en de ontvangers van deze brief. Omschrijf kort het referentiële, het expressieve, het relationele en het appellerende aspect van deze brief en geef met plusjes aan hoeveel gewicht de zender kennelijk aan elk van deze aspecten heeft willen geven. Taak 2 Stel u voor dat u tot de doelgroep van deze tekst behoort. Geef een beargumenteerd oordeel over elk van de vier aspecten van deze brief. Stel u daarbij de volgende vragen. Referentieel: is de inhoud van deze brief voor u belangrijk en interessant? Expressief: wat vindt u van de zender? Sympathiek, betrouwbaar, oprecht? Relationeel: wat vindt u van het beeld dat de zender blijkbaar van u heeft? Behandelt de zender u zoals u behandeld zou willen worden? Appellerend: vindt u het een terecht appel? Wat vindt u van de manier waarop de zender het appel ondersteunt? Zou u bereid zijn om het appel op te volgen? Waarom (niet)? Taak 3 Omschrijf in het kort (puntsgewijze opsomming) welke positieve en negatieve punten u hebt geconstateerd. Brief Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

25 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

26 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

27 Steehouder H1; O2 Doel van deze oefening U oefent zich in het achterhalen van de vier aspecten van een uiting met name het expressieve en het appellerende aspect en u komt op het spoor van mogelijke communicatieproblemen. Leerstof Bestudeer paragraaf 1.1 Een communicatiemodel paragraaf 1.2 Het appellerende aspect en communicatiedoelen paragraaf 1.3 Het expressieve aspect: de zender Taak Studies International richt zich op het organiseren van cursussen voor het bedrijfsleven. Om cursisten te werven, stuurt deze organisatie een stroom van brochures aan (meestal ruime) selecties van de personen en instellingen die in het adressenbestand van Studies International zijn opgenomen. Een van die brochures gaat over de cursus Effectief testen van informatiesystemen. Wat voor beeld geeft de brochure van de organisatie die voor deze cursus verantwoordelijk is? Welke tekstkenmerken zijn daarvoor van belang? Wat is het appellerende aspect van deze tekst? Met welke middelen probeert Studies International de lezers over te halen om aan het appel gehoor te geven? Karakteriseer die middelen met de termen van pagina 35. Brochure Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

28 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

29 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

30 Steehouder H1; O4 Doel van deze oefening U oefent zich in het achterhalen van de vier aspecten van een uiting en u komt op het spoor van mogelijke communicatieproblemen. Leerstof Bestudeer paragraaf 1.1 Een communicatiemodel paragraaf 1.2 Het appellerende aspect: communicatiedoelen paragraaf 1.3 Het expressieve aspect: de zender paragraaf 1.4 Het relationele aspect: de ontvanger Taak 1 Twee maanden nadat de heer en mevrouw Van Eijk elkaar hebben verrast met de aankoop van een Topos-thermoskan waarin de koffie een dag lang gloeiend heet blijft, constateert mevrouw Van Eijk op een woensdagavond dat de glazen binnenkant van de fles is gebroken. Teleurgesteld gaat ze de eerstvolgende koopavond naar haar leverancier, die haar toezegt de kan naar Topos te zullen terugsturen met het verzoek een nieuw exemplaar te leveren. Na een week krijgen ze een brief van de leverancier. Omschrijf in het kort het referentiële, het expressieve, het relationele en het appellerende aspect van deze brief en geef met één, twee of drie plusjes aan hoe veel gewicht de zender kennelijk aan elk van deze aspecten heeft willen geven. Taak 2 Geef een beargumenteerd oordeel over elk van de vier aspecten. Stel u daarbij de volgende vragen. Brief Referentieel: Is alles wat in deze brief staat, voor de heer en mevrouw Van Eijk belangrijk en interessant? Expressief: Hoe zal de zender bij meneer en mevrouw Van Eijk overkomen? Sympathiek, behulpzaam, oprecht, meelevend? Relationeel: Wat zullen meneer en mevrouw Van Eijk vinden van het beeld dat de zender blijkbaar van hen heeft? Appellerend: Wat vindt u van de wijze waarop de zender van de brief het appel ondersteunt? Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

31 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

32 Steehouder hoofdstuk 2; opdracht 1 Leerdoel U oefent zich in het variëren met alineastructuren. Leerstof Bestudeer paragraaf 2.3 Het ordenen van kernantwoorden paragraaf 2.4 Structuur en samenhang zichtbaar maken Taak In de onderstaande alinea staat het nieuws in de eerste zin. Daarna volgt de uitleg en de achtergrond. Voor een nieuwsbericht is dat een prima structuur. Maar het kan ook anders. Herschrijf de alinea zodanig dat de gebeurtenissen in chronologische volgorde komen te staan. U mag zinnen en zinsdelen veranderen en eventueel verbindingswoorden of signaalwoorden toevoegen om de samenhang nog verder te versterken en eentonigheid te voorkomen. Tekst De restanten van s werelds oudste, christelijke bijbel zijn op internet herenigd. Iedereen kan de Codex Sinaiticus voortaan op het web raadplegen. Van het 1600 jaar oude manuscript zijn circa 800 pagina s en fragmenten bewaard gebleven. Het grootste deel bevindt zich in de collectie van de British Library in Londen. Andere stukken bevinden zich in het Katherina-klooster in Egypte, de nationale bibliotheek van Rusland en de bibliotheek van de universiteit van Leipzig. De codex had 1500 jaar onaangeroerd gelegen in het klooster in de Sinai. Na de ontdekking in 1863 begon de bijbel aan een lange omzwerving waarbij delen in Egypte, Groot-Brittannië, Duitsland en Rusland terechtkwamen. In 2005 werd een project begonnen om de overgebleven bladzijden en fragmenten te digitaliseren, onder meer om met behulp van röntgenstraling en ultraviolet licht gewiste en vervaagde teksten te achterhalen. De Codex Sinaiticus telde oorspronkelijk 1400 pagina s. De delen die de tand des tijds hebben doorstaan bevatten het volledige Nieuwe Testament met de evangeliën van Mattheus, Marcus, Lucas en Johannes. Van het Oude Testament resteert ongeveer de helft. Bron: de Volkskrant website 8 juli De besproken website is Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

33 Steehouder hoofdstuk 2; opdracht 5 Leerdoel U oefent zich in het gebruik van signaalwoorden om de samenhang tussen zinnen te versterken. Leerstof Bestudeer paragraaf Signaalformuleringen Taak De verbanden in de onderstaande alinea zijn vrijwel steeds causaal of redengevend, maar ze zijn niet erg zichtbaar gemaakt. Voeg daarom verbindingswoorden toe. Probeer eentonigheid te vermijden door steeds verschillende verbindingswoorden te gebruiken. Tekst Seks is voor biologen altijd een evolutionair raadsel geweest. Voortplanting zonder geslachtelijk verkeer heeft als voordeel dat het nageslacht een perfecte kopie is van het origineel. Het nadeel is dat al die klonen dezelfde genetische achilleshiel hebben voor sommige parasieten. Een parasiet die deze kwetsbaarheid weet uit te buiten, kan een hele populatie uitroeien. Nakomelingen die het resultaat zijn van de mix van twee genetisch verschillende wezens, zouden een soort beter wapenen tegen parasieten. Die kan enkele exemplaren om zeep helpen, maar niet de gehele soort. Bron: de Volkskrant website 7 juli 2009 Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

34 Steehouder hoofdstuk 2; opdracht 6 Leerdoel U oefent zich in het ordenen van informatie in een vaste structuur. Leerstof Bestudeer paragraaf 2.2 Vaste structuren Taak Het onderstaande bericht is gestructureerd alsof het een vraag-antwoordgesprek is. Maak een bouwplan voor een informatieve tekst bestemd voor ouderen die tot de risicogroep behoren en de kans op Mexicaanse griep willen verkleinen. Gebruik hierbij de handelingsstructuur als leidraad en het interview als informatiebron. Irrelevante informatie mag u weglaten. Andere benodigde informatie mag u er bij bedenken. Tekst Tot nu toe valt de Mexicaanse griep mee. Het H1N1-virus, dat in maart 2009 vanuit Mexico aan een wereldtournee begon, is wel besmettelijk maar (nog) niet zo gemeen. Maar het is nu zomer en meestal wordt een griepvirus pas echt boos als de blaadjes vallen. Dus wat te doen als het virus na deze zomer een mutatie ondergaat en de doden bij bosjes gaan vallen, net als bij de Spaanse griep in 1918? Hoe herkent u de Mexicaanse griep? De symptomen zijn niet anders dan die van een andere griep. Let wel, een échte griep (influenza) is niet wat de meeste mensen daaronder verstaan. In de volksmond wordt alles wat met snotteren en lichte verhoging gepaard gaat een griepje genoemd, maar meestal zijn dat verkoudheden. Een echte griep kenmerkt zich door een week lang echte koorts, boven de 38 graden, door spierpijn, hoofdpijn, zware vermoeidheid. Met wat de meeste mensen een griepje noemen, kun je rustig werken, al voel je je niet helemaal senang. Met een echte griep is daar geen sprake van: dan wil je maar één ding. In bed kruipen. Of het de Mexicaanse griep is waardoor u bent geveld, kunt u zelf niet bepalen. Dat doen specialisten bijvoorbeeld op basis van wat wangslijmvlies. Vinden ze daarin de handtekening van het Mexicaanse griepvirus (de H1- en N1-eiwitten), dan hebben ze de fielt op heterdaad betrapt. Wie lopen gevaar? Bij griep lopen doorgaans de zeer jeugdigen en de zeer ouden gevaar, dus kleuters en bejaarden. Dat komt doordat bij hen het afweerstelsel nog niet of niet meer goed genoeg is om het griepvirus eruit te vechten. Overigens herstellen kleuters meestal wel van een griep, maar vooral onder bejaarden is er altijd extra sterfte door een epidemie. Bij de Mexicaanse griep is er, net als bij de Spaanse griep uit 1918, een extra risicogroep: jonge volwassenen. Dat komt vermoedelijk doordat zij geen afweerstoffen tegen de H1N1-categorie van griepvirussen hebben. Dergelijke virussen circuleerden in het verleden onder de bevolking, waardoor het lichaam van veertigers en vijftigers er wel kennis mee heeft gemaakt, en dus antistoffen tegen het virus heeft. Dat van twintigers en dertigers daarentegen niet. Bestaan er goede geneesmiddelen? Mwah. Er zijn twee redelijke virusremmers: Tamiflu en Relenza. Maar dat zijn geen echte geneesmiddelen. Ze genezen de griep niet, wel maken ze de symptomen minder erg en ook verkorten ze het ziekteproces met een of twee dagen. En, bepaald niet onbelangrijk, ze verminderen ook de hoeveelheid virus die wordt uitgescheiden. Door dat laatste grijpt de epidemie minder om zich heen. Is er genoeg virusremmer? De Nederlandse regering heeft zo n vijf miljoen doses Tamiflu gekocht. Dat moet genoeg zijn. Zelfs bij de Spaanse griep uit 1918 werd maar ongeveer een kwart van de bevolking ziek. Als dat nu weer het geval zou zijn, is die vijf miljoen voldoende. Eén kanttekening: in het begin van de pandemie gaven artsen in Nederland ook Tamiflu aan familieleden en mensen die met zieken in aanraking waren geweest. Dan verdampt zo n voorraad snel. Gelukkig is dat beleid inmiddels gestopt. Komen de vaccins op tijd? De regering heeft 34 miljoen vaccins tegen de Mexicaanse griep besteld. Voor alle duidelijkheid: een vaccin is wat anders dan een medicijn. Een medicijn geef je aan iemand die ziek is, een vaccin dien je toe als preventie: om gezonden te beschermen. De vaccins zullen hopelijk vanaf oktober ter be- Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes