SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN PRAKTIJK 1 bij het voorbereiden en realiseren van de activiteiten

Transcriptie

1 SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN PRAKTIJK 1 bij het voorbereiden en realiseren van de activiteiten Een doeltreffende instructie geven Zorg voor een goede start: je hebt alleen succes bij een ontvankelijk publiek. Zorg dat de instructie kort, maar volledig is (wat hoe waarom). Is een geheugensteuntje zinvol? Geef geen te algemene of dubbelzinnige instructies. Betrek je publiek op een actieve manier. Ondersteun de instructie indien nodig door een demonstratie. Ga steeds na of alles goed begrepen is. Denk op voorhand goed na over de opbouw van je instructies. Noteer elke instructie in spreektaal. Schrijf je richtvragen en mogelijke antwoorden neer. Beschrijf wat jij doet en wat je van de leerlingen verwacht. Klashouden Praat minder Probeer tijdens één lesuur niet langer dan anderhalve minuut per levensjaar van de leerlingen aan het woord te zijn. Stel meer vragen Daag de leerlingen uit om na te denken. Beweeg bewuster Realiseer oogcontact en verplaats je in de klas. Luister beter Zorg dat je hoort wat de leerlingen onder jouw aandacht proberen te brengen. Spreid je aandacht Verdeel je tijd eerlijk over alle leerlingen en trap niet in de val om je aandacht uitsluitend te richten naar één groep (bv. leerlingen die het moeilijk hebben, de snelle werkers, de grootste babbelaars ). Noteer de afspraken die je met de leerlingen wil maken in verband met klashouden, in je lesvoorbereiding. Tussendoortjes Zorg voor een grondige voorbereiding en doordachte organisatie. Denk aan materiaal, ruimte en inkleding. Geef een doelgerichte instructie, zie hierboven. Denk aan: wat hoe waarom; groepsindeling afspraken tijd - demonstratie. Durf leiding te geven en de leerlingen te begeleiden. Denk ook aan klashouden, motivatie, betrokkenheid en variatie. Zorg voor een passende afronding. Denk ook aan opruimen. Elke instructie die je geeft tijdens een activiteit, moet uitgeschreven staan in je lesvoorbereiding. Noteer de instructie in spreektaal! Noteer de afspraken die je met de leerlingen wil maken in verband met klashouden, in je lesvoorbereiding. 1

2 Een tussendoortje voorbereiden doe je in het daartoe voorziene formulier. Voorlezen Bij TEC2 Nederlands 1 leerde je een kwaliteitsvol kinderboek kiezen en bij TEC2 communicatie 1 oefende je je articulatie en expressievaardigheden. Nu krijg je de kans om het voorlezen te integreren in je praktijk, zoals je geleerd hebt bij Didactisch Thema s 1. Aandachtspunten bij het voorlezen van een verhaal Zorg voor een gepaste klasschikking en sfeerschepping. Zet je boek in de kijker en maak de leerlingen nieuwsgierig. Lees expressief voor (intonatie, oogcontact, pauzes, klemtonen, volume, tempo, mimiek). Betrek de leerlingen bij het verhaal. Rond het voorleesmoment af en geef het boek een plaatsje in de klas. In je lesvoorbereiding noteer je: de lesfasen (sfeerschepping, voorlezen, afronding); de organisatie (klasschikking, materialen); de volledige bron van je verhaal. Vereiste bijlage bij de lesvoorbereiding: de bewerkte versie van je verhaal Boekpromotie In Didactische Thema s 1 kreeg je een hoorcollege over de doelen en mogelijke opbouw van een les boekpromotie. Je kunt kiezen uit volgende opties: 1. 1 boek in de kijker; 2. 1 auteur in de kijker; 3. 1 genre in de kijker (bv. sprookjes, griezelverhalen, dagboekverhalen, informatieve boeken, avonturenverhalen, stripverhalen...); 4. 1 onderwerp in de kijker (interessante boeken promoten rond bv. het W.O.-thema, het thema van de jeugdboekenweek, een onderwerp dat leerlingen boeit...); 5. activiteit rond boeken of lezen in het algemeen (bv. leerlingen leren kiezen uit een boekenaanbod, hen laten kennismaken met de Boekenbeesten ( of met een zoekmachine op kindermaat ( de leesvoorkeuren bij de leerlingen bevragen, hun leeservaringen laten uitwisselen... Opbouw van een les boekpromotie 1. NAAR EEN BOEK TOEWERKEN via de kaft van het boek of een andere startactiviteit de leerlingen nieuwsgierig maken naar het boek / het genre / de auteur 2. EIGENLIJKE BOEKAANBIEDING een prikkelend fragment voorlezen of laten lezen, verhaalvoorspellingen laten maken 3. HET BOEK VERWERKEN een nagesprek, een spel, een creatieve verwerking een aandenken dat de leerlingen in staat stelt het boek zelf op te sporen 2

3 Verplichte ingrediënten van een les boekpromotie: voorlezen (uit het boek zelf); voorflap bekijken; de klemtoon leggen op leesplezier en uitwisselen van leeservaringen; een aandenken voorzien. In je lesvoorbereiding noteer je: de drie stappen van een les boekpromotie met passende titels; de volledige bron van je boek. Vereiste bijlagen bij de lesvoorbereiding: fragmenten die je voorleest, zitten in de bijlage en zijn bewerkt; eventuele werkbladen van de leerlingen; het aandenken (of een schets/foto ervan). Expressief lezen In Didactische Thema s 1 heb je geleerd welke stappen je in een les expressief lezen moet zetten. Bovendien leerde je in TEC2-Communicatie 1 om zelf de expressieve aandachtpunten toe te passen bij het voorlezen. Opbouw van een les boekpromotie Vooraf: Besteed voldoende aandacht aan de tekstkeuze. De tekst moet voldoende expressieve oefenkansen bieden. Bespreek met de mentor het technisch leesniveau en de tekstlengte. 1. INLEIDING sfeer oproepen; motiveren. 2. LEZEN VAN DE TEKST eventueel samenstellen van leesgroepjes en verdelen van de fragmenten; leerlingen lezen de tekst (of een fragment) in stilte. 3. KORT GESPREK OVER DE TEKST begrijpen, doorvoelen, eventueel moeilijke woorden verklaren; eventueel opdrachten voor vlugge lezers bespreken. 4. VOORBEREIDING OP HET EXPRESSIEF LEZEN klassikaal: instructie met bordschema, demonstratie, klassikale inoefening; close reading: aandachtspunten aanduiden in het fragment; oefenen per twee of in groepjes; leerkracht loopt rond en begeleidt, extra aandacht voor zwakkere lezers. 5. EXPRESSIEF LEZEN leesbeurten; feedback (bv. tip en pluim); eventueel opdrachten voor vlugge lezers. 6. AFSLUITEN kort bespreken van het proces en product: vragen wat de leerlingen gedaan hebben om beter voor te lezen, welke aspecten werden al goed toegepast ; boekpromotie, voorlezen. 3

4 Inoefenles getallenkennis: natuurlijke getallen (of kommagetallen) Aandachtspunten bij het ontwerpen van je les Vertrek vanuit het werkblad: maak alle oefeningen, noteer tussenstappen, duid moeilijkheden aan, voorspel fouten, Hierna kan je de instructiefasen bepalen: wat moet je zeker behandelen om de leerlingen voor te bereiden zodat ze het werkblad zelfstandig kunnen invullen? Daarna kan je bepalen wat je in het begin van je les kort wil herhalen uit een vorige les. AANSCHOUWELIJKHEID Vertrekken van een concrete voorstelling, daarna werken met een schematische voorstelling om te eindigen met oefeningen op abstract niveau kan een gepaste, geleidelijke opbouw zijn van de oefeningen. Bouw je bordschema zo op dat de leerlingen tijdens de oefenfase naar het bord kunnen kijken. Verwijs in je lesvoorbereiding naar je bordschema. Noteer de opgaven, oplossingsmethode en oplossing ook in je lesvoorbereiding. ACTIVITEIT Laat de leerlingen tijdens de les nu en dan individueel een oefening maken (in hun werkschrift). Zo ben je zeker dat ze dit eens inoefenen en kan je te weten komen wie vragen heeft. NIET VERGETEN Bordschema en bijlagen toevoegen. Werkblaadjes moet je altijd zelf invullen. Voeg je een kopie van de gebruikte handleiding toe? Hierdoor kunnen je lector wiskunde en praktijkbegeleider gerichter feedback geven op je voorbereiding. Meer tips vind je in de cursus bij thema 2 deel 7 (hoofdstuk 1 en 6 en op de onderdelen die aansluiten bij jouw les). Schrift Een les technisch schrijven is een les die gemakkelijk op te bouwen en te structureren is. De vakdidactiek zegt je heel duidelijk welke stappen je in zo een les moet zetten. Consulteer dan ook de cursus DT 1 tijdens het voorbereiden (deel technisch schrijven). Wie in het 2 de leerjaar praktijk loopt, geeft een les aanvankelijk schrijven. Wie in het 3 de of het 4 de leerjaar staat, geeft een les voortgezet schrijven. Aandachtspunten bij een les aanvankelijk schrijven (2 de leerjaar) Een les aanvankelijk schrijven bevat de volgende fases: motivatiefase, instructiefase, inoefenfase, en evaluatiefase; Bij de aanbreng zet je volgende stappen: demonstreren becommentariëren analyseren inoefenen - evalueren. Zorg tijdens het inoefenen voor directe bijsturing en besteed aandacht aan de schrijfhouding, de ligging van het schrift, het hanteren van schrijfgerief en linkshandige kinderen. Hanteer zelf het normschrift (zie letterkaart stageklas). Je bordplan moet overeenkomen met het schrift van de kinderen. Probeer doorheen je les een creatief moment in te bouwen. Aandachtspunten bij een les voortgezet schrijven (3 de en 4 de leerjaar) Zorg voor een functionele schrijfopdracht! Dat wil zeggen: 4

5 dat je onderwerp werkelijkheidsnabij is (uit het dagelijks leven van de kinderen); dat je aandacht hebt voor elementen van de leesbaarheid (regelmaat, vorm en verbindingen); dat je aandacht hebt voor de taal en vooral het schrijftechnische; dat je zelf het normschrift hanteert (zie letterkaart stageklas); dat je enkele aandachtpunten kiest waarrond je werkt en die in de verf zet door ze bv. op stroken te noteren en op te hangen aan het bord. Spelles beweging De context van bewegende kinderen is zeer specifiek. Ook de veiligheid moet sterk bewaakt worden. De lijst van de aandachtspunten hieronder zal je helpen om dit te realiseren. Aandachtspunten bij de voorbereiding en realisatie van een spelles beweging 1. ORGANISATIE terrein afbakenen/materiaal aanwezig; eerst organiseren (materiaal en opstelling kinderen) en daarna uitleg geven; vlotte overgang van de ene organisatievorm naar de andere. 2. UITLEG kort en bondig; aandacht van de kinderen eisen; demonstreren en gelijktijdig kort en bondig uitleg geven; bij meerdere spelregels werken met uitleg in verschillende fasen (varianten). 3. LEIDING enthousiaste leiding tijdens het spel; de kinderen aanmoedigen door tips te geven om de bewegingsoefeningen of het spel te verbeteren en om iedereen te bereiken. 4. VARIATIE nieuwe elementen bijbrengen, zodat het spel of de bewegingsoefeningen niet vervelend worden. 5. SPEL BEEINDIGEN wees sportief bij het afronden van het spel, rekening houdend met het vooropgestelde doel. Ook een pluimpje voor de verliezende partij. 6. Na het spel ook OPRUIMEN, liefst samen met de kinderen en georganiseerd. 5