Uitvoeringsprogramma Antilliaans-Haagse risicojongeren Mi Ta Bon

Transcriptie

1 Gemeente Den Haag Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Programmabureau Burgerschap Uitvoeringsprogramma Antilliaans-Haagse risicojongeren Mi Ta Bon Doelstelling De doelstelling van de aanpak Antilliaans-Haagse risicojongeren (12-24 j) is het terugdringen van de oververtegenwoordiging van voortijdig schoolverlaten werkloosheid criminaliteit het bevorderen van maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. Doelgroep De doelgroepen zijn jongeren die dreigen hun school of studie niet af te maken werkloze jongeren jonge moeders ex-gedetineerden. Inzet De activiteiten richten zich op: A. reguliere inzet via: onderwijs (leerplicht en voortijdig schoolverlaten) sluitende aanpak werkloosheid / reïntegratie (zo nodig gekoppeld aan inburgering en taal) veiligheidsbeleid sluitende zorgstructuur jeugd / centra voor jeugd en gezin gezinscoaching nazorg ex-gedetineerden. B. specifieke aanpak gericht op resocialisering en empowerment van jongeren en gezinnen het bereiken en vasthouden van de doelgroep het generen van eigen kracht vanuit de Antilliaanse gemeenschap het overdragen van expertise aan reguliere voorzieningen tbv bereik en begeleiding. Aanpak De aanpak wordt langs de volgende lijnen uitgewerkt: 1. aanpak schooluitval 2. aanpak werkloosheid 3. aanpak criminaliteit en overlast 4. aanpak gezinsproblematiek 5. resocialisering 6. eigen kracht Antilliaanse gemeenschap.

2 2 Hieronder wordt de aanpak verder uitgewerkt. Opgemerkt wordt dat alleen het beschikbare extra budget in de tabellen is aangegeven. Om de doelstellingen/prestaties uit dit plan te realiseren is inzet nodig vanuit meerdere portefeuilles. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de diverse portefeuillehouders ( onderwijs, jeugd, werk, veiligheid). Ad 1. Aanpak schooluitval VMBO- en MBO-leerlingen De inzet is er op gericht VMBO- en MBO-leerlingen op school te houden en een diploma te laten halen In overleg met OCW/Leerlingzaken (Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten) en de schoolbesturen worden enkele schoollocaties aangewezen waar zich verhoudingsgewijs veel risicojongeren uit de doelgroep bevinden. Op deze locaties worden, met instemming van de locatiedirectie, wordt aanvullend inzetgezet door The Mall (voor complexe en langduriger problematiek) en Maatwerk Onder Eén Dak (kortlopende problematiek). Deze organisaties nemen bij (dreigend) schoolverzuim- of uitval, op verzoek van de mentor of zorgcoördinator, de leerplichtambtenaar of VSVcasemanagers, of de ouders, zo snel mogelijk contact op met de betreffende leerling om te kijken hoe zij ondersteuning kunnen bieden. Deze professionele inzet wordt ondersteund door vrijwillige coaches uit de Antilliaanse gemeenschap. Op basis van verslaglegging door The Mall en MOED wordt de aanpak met de betrokken zorgcoördinator, leerplichtambtenaar en/of VSV-casemanager besproken. Op basis hiervan kan de inzet gewijzigd of aangepast worden. De afdeling Leerlingadministratie houdt aan de hand van die verslagen bij welke leerlingen gebruik maken van de extra ondersteuning en tot welke resultaten dat leidt. Bursalen Bursalen van de Antillen hebben een verhoogd risico hun studie voortijdig af te breken. Risicofactoren zijn: aanpassing aan en de verleidingen van de Westerse samenleving, ver van huis, het wegvallen van steun vanuit het gezin, opeens zelfstandig te moeten zijn, een ander schoolsysteem. Bij aankomst in Nederland worden de studenten door de Haagse Hogeschool opgevangen en volgen een introductieweek. Gedurende hun studie is er extra aandacht zodat de studie niet wordt afgebroken. Overzicht schooluitval Extra aandacht leerplicht OCW/Leerlingzaken Regulier Extra aandacht voortijdig schoolverlaten OCW/Leerlingzaken Regulier Aanvullende inzet op VMBO-locaties Maatwerk Onder Eén Dak ,00 Aanvullende inzet op MBO-locaties van ROC Mondriaan Maatwerk Onder Eén Dak ,00 Aanvullende inet tbv VMBO- en MBO-ers The Mall ,00 Vrijwillige coaches voor VMBO- en MBO-ers The Mall ,00 Opvang en extra aandacht bursalen (MBO, HBO, WO) Haagse Hogeschool ,00 Voortijdig schoolverlaten (12-22 j) Het terugbrengen van de oververtegenwoordiging van Antilliaanse schoolverlaters met 30% in % 25% 30% Bereik: OCW/Leerlingzaken Leerplicht OCW/Leerlingzaken Casemanagers Voortijdig Schoolverlaten Maatwerk Onder Eén Dak The Mall The Mall, vrijwillige coaches Haagse Hogeschool

3 3 Ad 2. Aanpak werkloosheid Antilliaanse jongeren zijn voor reguliere instanties moeilijk te bereiken of in traject te krijgen. Dit blijkt ook uit de SZW-werktrajecten waaraan in 2009 slechts 7 Antilliaanse jongeren deelnamen. Op 1 oktober 2009 is de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) ingegaan. Vanaf dat moment hadden jongeren geen recht meer op een WWB-uitkering. Het verschil met de WWB is dat jongeren zich onder de WIJ kunnen aanmelden voor een werk-leeraanbod (WLA) en niet meer voor een uitkering. De WIJ heeft als doel om de zelfredzaamheid onder jongeren van 16 tot 27 jaar te bevorderen. Binnen de dienst SZW worden jongeren in eerste plaats gemotiveerd om terug naar school of weer aan het werk te gaan. Hierbij wordt het principe school vóór werk vóór inkomen gehanteerd. Binnen de WIJ staat het recht op een WLA centraal. Als het WLA niet voldoende inkomsten genereert, krijgt de jongere een inkomensondersteuning toegekend. Om te voorkomen dat werkloze jongeren zich via criminele activiteiten een inkomen verschaffen is een intensieve inzet geboden. Deze richt zich op zowel de onzichtbare werkloze jongeren, die niet geregistreerd zijn, en werkzoekende jongeren, die wel staan ingeschreven. De oververtegenwoordiging in 2009 van werkzoekende Haagse Antillianen (15-22 j) was 98% (aantal 87). Het terugbrengen van de oververtegenwoordiging in 2012 met 30% is op dit aantal gebaseerd. Via verschillende vindplaatsen, zoals de gezinsaanpak, leerplicht, aanpak voortijdig schoolverlaten, trajectbegeleidingen, casemanagement, jongerenwerk, wijknetwerken, etc. worden werkloze en werkzoekende jongeren aangemeld bij The Mall casemanagement die hen overdraagt aan het Werkplein. Om de jongeren tijdens het SZW-traject niet te verliezen is er nauw contact met Werkplein Sorghvliet die de reguliere aanpak via een WLA verzorgt. The Mall heeft als taak dat de jongeren niet uitvallen. Het resultaat moet zijn dat jaarlijks tenminste 50 Antilliaanse jongeren worden aangemeld bij het Werkplein, waarvan 30 aan het Werkplein worden overgedragen, en tenslotte 25 naar werk of een dagbesteding worden toegeleid. Extra aandachtsgroep zijn jonge Antilliaanse moeders. Nazorg is een belangrijk onderdeel om het resultaat te borgen. Niet alle jongeren zijn, gezien hun capaciteiten en situatie, naar werk toe te leiden. Om hen toch een dagbesteding te geven zal gebruik gemaakt worden van het project Sleutelen met Jongeren (SmJ). Het betreft hier sociale begeleiding en het aanleren van de eerste beginselen van de autotechniek van zeer moeilijk plaatsbare jongeren, ook ex-gedetineerden. Met SmJ en het Werkplein zullen afspraken gemaakt worden om tot samenwerking en afstemming te komen. Overzicht werkloosheid Aanmelding via het netwerk van tenminste 75 werkloze Verschillende organisaties Regulier Antilliaanse jongeren bij The Mall casemanagement Het toeleiden van 50 jongeren naar SZW/Werkplein en The Mall ,00 begeleiding tijdens Werkplein-traject en nazorg Dagbesteding/Voortraject naar werk Sleutelen met Jongeren ,00 Trajecten werktoeleiding of dagbesteding SZW (Werkplein; Startbaan) Regulier Werkloosheid Het terugbrengen van de oververtegenwoordiging van Antilliaanse werkzoekende jongeren. Deze jongeren hebben of een baan of een 10% 20% 30% dagbesteding. Bereik: Aanmeldingen van Antilliaanse jongeren In traject via Werkplein Werk of dagbesteding

4 4 Ad 3. Aanpak criminaliteit en overlast Er is een aantal plekken in de stad waar overdag en s avonds groepen Antillianen rondhangen en overlast veroorzaken voor de buurtbewoners. Het buiten rondhangen is deels cultuurbepaald. Er is echter ook een aanzienlijke groep zonder dagbesteding met een weinig perspectiefvolle toekomst die dagelijks op straat rondhangt en overlast veroorzaakt. Volgens onderzoek van Ferwerda e.a. 2 blijkt dat Antillianen in de politieregistraties naar voren komen als de meest problematische groep. Gekeken naar de aard van de delicten, staan Antillianen vooral geregistreerd voor vermogensmisdrijven, geweldsdelicten en drugs(gerelateerde) delicten. De drugshandel speelt zich vooral af op straat (kleine hoeveelheden/bolletjes) en kent niet of nauwelijks kenmerken van een hechte organisatie. Een groot deel van de drugstransacties blijft mede vanwege het vluchtige karakter - buiten beeld van de politie. De vermogensdelicten, waaronder winkeldiefstal, maar ook overvallen, worden voornamelijk gepleegd om in het dagelijkse levensonderhoud te kunnen voorzien. Antillianen staan verder bekend om hun soms impulsieve geweldsuitbarstingen, soms met dodelijke schietof steekpartijen tot gevolg. Hoewel het aandeel Antilliaans-Haagse verdachten zich stabiliseert is de criminaliteit onder deze groep toch nog steeds bovenmatig hoog. De oorzaak ligt in de economische en maatschappelijke achterstand van deze jongeren waardoor de aansluiting op en integratie in de Nederlandse samenleving achterblijft. Deze jongeren vertonen gedragsproblemen en een deel heeft een laag verstandelijke beperking. Uit het onderzoek Antilliaanse Nederlanders in contact met justitie, een onderzoek naar psychiatrische stoornissen en verstandelijke beperkingen bij Antilliaans-Nederlandse jongeren en (jong)volwassenen met politie- en justitiecontact (1 febr. 2010) blijkt dat onder Antilliaanse Nederlanders in de strafrechtketen het percentage dat een verstandelijke beperking (IQ van minder dan 85) heeft, hoog. De score zou deels ook te maken hebben met een slechte beheersing van het Nederlands en de komst van steeds meer laagopgeleide, kansarme Antilliaanse jongeren en gezinnen naar Nederland. Waar jongeren en gezinnen via de preventieve inzet niet (meer) bereikt worden, zal repressief ingezet worden. Hierover worden afspraken gemaakt met de partners van het Veiligheidshuis. Gericht ingezet zal worden op de aanpak van Antilliaanse jongeren in overlastgevende groepen, criminele jongeren (en gezinnen), en de nazorg ex-gedetineerden. 2 H. Ferwerda, A. van Wijk en N. Arts, Verborgen problemen; een onderzoek naar (de aanpak van) criminaliteit onder Antillianen in Nederland, 11 juli 2008.

5 5 Overzicht criminaliteit en overlast Aanpak Antilliaanse jongeren in overlastgevende groepen en Veiligheidshuis Regulier criminele jongeren en gezinnen Outreachend jongerenwerk SMJT Regulier Trajectbegeleiding overlastgevende jongeren en/of first The Mall casemanagement ,00 offenders Nazorg ex-gedetineerde jongeren The Mall casemanagement ,00 Criminaliteit Het terugbrengen van de oververtegenwoordiging van het aantal Antilliaanse criminele jongeren. Invulling via Veiligheidsplan (*) (*) (*) Bereik: Bereik en trajectbegeleiding overlastgevende jongeren en first offenders Nazorg ex-gedetineerden Ad 4. Aanpak gezinsproblematiek Een aanzienlijk deel van de Antilliaanse gezinnen verkeert in ernstige problemen. Oorzaken zijn een lage inkomenssituatie in combinatie met een royale levensstandaard en het kopen op krediet. Doordat veel Antillianen moeilijk de stap naar de hulpverlening zetten lopen de problemen vaak zover op dat een eenvoudige oplossing niet meer voorhanden is. Huisuitzettingen en illegale inkomstenbronnen zijn hiervan onder meer het gevolg. De afgelopen jaren hebben zich incidenten voorgedaan waarbij jonge moeders met hun kinderen op straat kwamen te staan en langdurig gebruik moesten maken van de maatschappelijke opvang. Ook de huisvesting voor ex-gedetineerden is een knelpunt. Het onvoldoende beheersen van de Nederlandse taal is oorzaak van gemis aan perspectief en miscommunicatie met instanties. Sinds de invoering van de Wet Inburgering per 2007 is inburgering voor Antilliaanse nieuwkomers niet meer verplicht. Voor vrijwillige inburgeraars is onder Antillianen weinig belangstelling. Gezien de zware problematieken en het wantrouwen dat Antilliaanse Nederlanders hebben tegen instanties, is het van groot belang dat de hulpverlening toch achter de voordeur komt en deze gezinnen intensief begeleidt. Daartoe wordt nauw samengewerkt met voorzieningen die specifiek inzetten en reguliere instanties. De inzet richt zich op het aanbrengen van structuur en stabiliteit in de ezinnen. Het (weer) goed laten functioneren van een gezin is een van de belangrijkste instrumenten in het voorkomen van het afglijden van jongeren. Vooral bij deze gezinnen blijkt dat men grote aarzelingen heeft om de hulpverlening in het privédomein toe te laten. Alleen met goede ingangen in de Antilliaanse gemeenschap en expertise is het mogelijk deze gezinnen te bereiken. Gezien de slechte taalbeheersing zal onder meer een aanbod Taal in de Buurt en inburgering, waar mogelijk in combinatie met re-integratietrajecten, worden ingezet. Hoewel jongeren geacht worden op school voldoende taalonderwijs te krijgen, blijkt dit in de praktijk toch anders. Om de schoolprestaties en participatie van deze jongeren te bevorderen wordt voor hen een specifiek traject Taal in de Buurt ingezet.

6 6 Overzicht gezinsaanpak Gezinscoaching CJG/JGZ OCW regulier Intensieve gezinscoaching IBAG RADAR Uitvoering ,00 Intensieve gezinscoaching Etica empowerment St. Kakiña ,00 Taal en inburgering (gerelateerd aan re-integratie) SZW regulier Taal in de Buurt OCW regulier CJG s/sluitende zorgstructuur jeugd OCW regulier Gezinnen Het terugbrengen van het aantal instabiele gezinnen met 25 per jaar Inburgeringstrajecten Taal in de Buurttrajecten tbv volwassenen Taal in de Buurttrajecten tbv jongeren Bereik: Aantal gezinnen Ad 5. Resocialisering De problematiek rond Antilliaans-Haagse risicojongeren is complex. Zij hebben een grote sociale en economische achterstand. Hun leefomgeving is vaak dermate instabiel dat dit ten koste gaat van het zich kunnen concentreren op school en werk. Naast gezinscoaching en hulpverleningstrajecten die zich op de jongeren richten wordt specifiek ingezet op resocialisering en empowerment. Het doel is de jongeren weerbaarder te maken, zodat zij weer perspectief zien en een toekomst kunnen opbouwen. Uitvoering vindt plaats via JIT-preventief en Mytikas. Het JIT bereikt via de reguliere inzet per jaar circa 80 Antilliaanse jongeren. De extra financiering vanuit Mi Ta Bon is bedoeld om de vaak zeer complexe problematiek van Antilliaanse jongeren die een grotere tijdsinvestering vraagt mogelijk te maken. Via Mytikas worden jongeren via theatertechnieken (toneel, zang en dans) intensief getraind op het aanleren van competenties die hun maatschappelijke en economische participatie bevorderen. Overzicht resocialisering Individuele trajectbegeleiding BJZ/JIT-preventief ,00 Groepsbegeleiding tbv aanleren van competenties via theater St. Mytikas ,00 Resocialisering Positieve uitstroom van 70%: de jongere zit op school of werkt Bereik JIT-preventief Mytikas

7 7 Ad 6. Eigen kracht Antilliaanse gemeenschap Hoewel een deel van de Haagse Antillianen met bovenmatige problemen worden geconfronteerd is er ook veel kracht binnen de gemeenschap. Deze kracht zal verder worden versterkt. Het Haags Antilliaans en Arubaans Beraad (HAAB) is in 2005 ingesteld om de participatie van de Antilliaanse/Arubaanse gemeenschap in Den Haag te bevorderen. Via het HAAB zijn tientallen mensen actief die de gemeenschap goed weten te bereiken. Het HAAB organiseert informatie- en voorlichtingsbijeenkomsten over verschillende thema s. Het HAAB is verder actief in het werven van vrijwilligers die als coach worden ingezet voor Antilliaanse risicojongeren en als rolmodel fungeren. De vrijwillige coaches worden ingezet ter ondersteuning van de professionele inzet. De nadruk van de coachingsactiviteiten ligt op VMBOen MBO-leerlingen. De Haagse Antilliaanse gemeenschap zal met de activiteiten van het HAAB meer deelgenoot en medeverantwoordelijk gemaakt worden voor de aanpak van de problematiek. Mensen uit de eigen gemeenschap kennen immers de eigen gemeenschap en de achtergronden goed. In 2008 en 2009 werden vanuit het beleid in samenwerking met professionals en leden van de Haagse Antilliaanse gemeenschap een aantal themabijeenkomsten op actuele onderwerpen georganiseerd. In 2011 zullen opnieuw 1 of 2 thema s worden uitgewerkt. Overzicht Eigen kracht Organiseren van informatiebijeenkomsten en werven van HAAB ,00 vrijwillige coaches Trainen en inzetten van vrijwillige coaches The Mall * Eigen kracht Het bereiken van tenminste 400 Haagse Antillianen/Arubanen en deze informeren over een aantal thema s zoals werk, schulden, onderwijs, criminaliteit etc. Het begeleiden van 20 Antilliaanse risicojongeren ter ondersteuning * van de professionele inzet * zie bij onderdeel voortijdig schoolverlaten

8 8 Financieel overzicht Beschikbaar budget 2011 Doelgroep Rijk Gemeente Totaal Antilliaanse risicojongeren en -gezinnen , , ,- Uitvoering Activiteit Organisatie Bedrag Casemanagement VMBO/MBO-leerlingen - korte trajecten Maatwerk Onder Eén Dak ,- (6-8 weken) Casemanagement VMBO/MBO-leerlingen - zware The Mall ,- problematiek Vrijwillige coaches - begeleiding en The Mall ,- vrijwilligersvergoeding Voorkomen studie-uitval - introductieweek en extra Haagse Hogeschool ,- aandacht bursalen Toeleiding naar werk - begeleiding en nazorg werktrajecten The Mall ,- Werkplein Dagbesteding - begeleiding moeilijk te plaatsen jongeren Sleutelen met Jongeren ,- Bereik en begeleiding overlastgevende jongeren en first The Mall ,- offenders Nazorg ex-gedetineerde jongeren The Mall ,- Gezinscoaching via IBAG-methodiek RADAR Uitvoering ,- Empowerment gezinnen via Etica-methodiek Kakiña ,- Intensieve trajectbegeleiding JIT-preventief ,- Groepsbegeleiding via theatertechnieken Mytikas ,- Bevorderen van de participatie van de Haags-Antilliaanse Haags Antilliaans en ,- gemeenschap Arubaans Beraad Reserve tbv nieuw te ontwikkelen, extra inzet en OCW ,- themabijeenkomsten Programmacoördinatie OCW ,- 2 dit bedrag is exclusief financiële inzet reguliere dienstbudgetten