VOORWOORD & PROJECTONTWIKKELING TOTAALAFWERKING - RENOVATIE COLOFON

Transcriptie

1 BOUW MAPAZINE voor bouwers & verbouwers Hoogstraten - Merksplas - Ravels - Arendonk - Oud-Turnhout Turnhout - Vosselaar - Beerse - Rijkevorsel - Baarle-Hertog Provincie Antwerpen

2 VOORWOORD Een huis bouwen of verbouwen is geen alledaagse gebeurtenis maar een van de belangrijkste beslissingen in uw leven. Het is een boeiende ervaring die veel fijne momenten met zich meebrengt. Maar het houdt ook duidelijke keuzes in waarmee u uw verdere leven geconfronteerd blijft. Uw huis is dus meer dan een aantal vierkante meter en wat bakstenen of andere bouwmaterialen. Het is in de eerste plaats uw leef- en beleefomgeving. Om van uw huis ook uw thuis te maken, moet u er zich goed in voelen. Een huis moet niet enkel mooi maar ook comfortabel en functioneel zijn. Een huis kan ook een identiteit hebben die overeenstemt met uw persoonlijkheid, uw omgeving en uw cultuur. & PROJECTONTWIKKELING TOTAALAFWERKING - RENOVATIE Een architect kan u helpen om dat te bereiken. Hij fungeert als uw vertrouwenspersoon, luistert naar uw wensen en heeft aandacht voor wat niet gezegd wordt. Zo kan hij een omgeving creëren die uw behoeften en uw gevoelens weerspiegelt. De Orde van Architecten is een publiekrechtelijke instantie die in 1963 werd opgericht op initiatief van de wetgever. Om in België hun beroep te mogen uitoefenen, moeten architecten ingeschreven zijn op de tabel van de Orde van Architecten of op de lijst van stagiairs. De Orde van Architecten heeft tot taak de voorschriften van de plichtenleer voor het beroep van architect te bepalen en ze te doen naleven. Zij houdt toezicht op de eer, de discretie en de waardigheid van de leden van de Orde in de uitoefening of naar aanleiding van de uitoefening van hun beroep. Zij doet aangifte bij de rechterlijke overheid van elke inbreuk op de wetten en reglementen tot bescherming van de titel en van het beroep van architect. Op de website van de Orde van Architecten Vlaamse Raad, vindt u informatie voor de architect én de bouwheer waaronder ook een lijst met alle architecten in Vlaanderen met hun contactgegevens. Copyright: Orde van Architecten Vlaamse Raad COLOFON Bouwmapazine Provincie Antwerpen Verantwoordelijke uitgever: BouwMAPazine Hoogstraten - Merksplas - Ravels - Arendonk - Oud-Turnhout Turnhout - Vosselaar - Beerse - Rijkevorsel - Baarle-Hertog Redactie: Orde van Architecten - Vlaamse Raad Koningsstraat 144, B-1000 Brussel Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat Bergstraat 30-34, B-1000 Brussel Wonen Vlaanderen Koning Albert II-Laan 19 bus 40, B-1210 Brussel DEGO BVBA Poeleinde Hoogstraten (Wortel) Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) info@dego.be Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk overgenomen worden of vermenigvuldigd worden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle beelden gebruikt in dit BouwMAPazine werden door onze eigen fotografen genomen of worden verondersteld door derden vrij van rechten te zijn aangeboden aan de uitgever. BouwMAPazine aanvaardt dan ook geen verantwoordelijkheid wanneer beelden aangeleverd door derden niet vrij van rechten zijn. De adverteerder is verantwoordelijk voor de door hem ingezonden tekst, foto s en logo s. De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele foutieve informatie met betrekking tot de gegevens van de bedrijven die terug te vinden zijn in dit BouwMAPazine. De uitgever kan op geen enkele wijze aansprakelijk gesteld worden voor ondervonden schade voortvloeiend uit fouten of onvolledigheden in de inhoud van dit BouwMAPazine. i-magazines.be 3

3 INHOUD DIENSTEN RUWBOUW AFWERKING INTERIEUR TUIN FINANCIEEL PLAN

4 i-magazines.be DIENSTEN

5 DE ARCHITECT TEKENEND VOOR UW TOEKOMST Ontwikkeling Melkerij-site Wuustwezel Winnend wedstrijdontwerp voor sociale woningbouw met 40 woongelegenheden Woning te Wortel Uitbreiding Stella Matutina Nieuwbouw school te Vlimmeren Nieuwbouwwoning te Gooreind LV-architw Kantoor Wuustwezel Dorpsstraat Wuustwezel Tel : Fax : info@lv-architecten.be LV-architecten bvba Kantoor Antwerpen Adriaan Brouwerstraat Antwerpen Tel Fax info@lv-architecten.be BOUWEN MET EEN ARCHITECT Een huis bouwen of verbouwen is geen alledaagse gebeurtenis maar een van de belangrijkste beslissingen in uw leven. Het is een boeiende ervaring die veel fijne momenten met zich meebrengt. Maar het houdt ook duidelijke keuzes in waarmee u uw verdere leven geconfronteerd blijft. Uw huis is dus meer dan een aantal vierkante meter en wat bakstenen of andere bouwmaterialen. Het is in de eerste plaats uw leef- en beleefomgeving. Om van uw huis ook uw thuis te maken, moet u er zich goed in voelen. Een huis moet niet enkel mooi maar ook comfortabel en functioneel zijn. Een huis kan ook een identiteit hebben die overeenstemt met uw persoonlijkheid, uw omgeving en uw cultuur. Een architect kan u helpen om dat te bereiken. Hij fungeert als uw vertrouwenspersoon, luistert naar uw wensen en heeft aandacht voor wat niet gezegd wordt. Zo kan hij een omgeving creëren die uw behoeften en uw gevoelens weerspiegelt. Deze brochure heeft tot doel u inzicht bij te brengen in de opdracht van de architect bij het bouwproces en u te informeren over de rol die de architect kan vervullen bij het vertalen van uw wensen naar de werkelijkheid van het bouwen of verbouwen. TIP Vermindering van de btw Informeer bij familieleden, vrienden, kennissen, collega s en vaklui naar hun ervaringen met hun architect. Ga woningen bekijken die door hem of haar ontworpen zijn. Doorblader tijdschriften en andere publicaties, zoek naar woningen die u bevallen. Hou uw ogen open als u de baan op gaat en bel eventueel aan als u een woning ziet die u bevalt om de naam van de architect te vragen. De meeste bouwheren zijn blij met een positieve belangstelling en zullen u graag meer vertellen over hun bouwavontuur. Zij kunnen u zeggen hoe de samenwerking met hun architect verlopen is en hoe hij te werk gaat. U kunt ook deelnemen aan initiatieven ter promotie van kwaliteitsvolle architectuur zoals Mijn Huis, Mijn Architect en De Vlaamse Renovatiedag. Een andere vraag die u zich moet stellen is of u met een groot architectenbureau of met een individueel werkende architect aan de slag wil. Grotere bureaus kunnen bijvoorbeeld zelf instaan voor een ingenieursstudie, wat interessant is als u kiest voor een meer complexe constructie. Met een individuele architect hebt u meer kans op persoonlijk contact en een persoonlijke service. Kiezen voor een architect uit de streek kan ook voordelen hebben. Hij of zij kent de regio, de ondergrond, plaatselijke vaklui, de stedenbouwkundige dienst en plaatselijke reglementen, en hij kan makkelijker en vaker de bouwplaats bezoeken. Een goede vertrouwensrelatie is alleszins de beste garantie voor een geslaagd project. Neem daarom de nodige tijd om de architect te kiezen die het best bij u en uw project past. De lijst van bij de Orde ingeschreven architecten is beschikbaar op de website van de Orde van Architecten, Voor bepaalde renovatie-, verbouwings-, herstellings- en onderhoudswerken aan gebouwen ouder dan 5 jaar die voornamelijk of uitsluitend gebruikt worden als privé-woning kunt u een verlaagd btw-tarief genieten van 6% in plaats van 21%. Het verlaagd tarief geldt voor de volledige factuur, materialen én uitgevoerd werk, van diensten geleverd door algemene aannemers, metselaars, stukadoors, loodgieters enz. Soms zijn tijdelijk bijkomende fiscale gunstmaatregelen van toepassing. Wegens de vele en soms plotse wijzigingen in zo n regeling is het raadzaam altijd de actuele toestand na te gaan. Uw architect kan u daar in bijstaan. In sommige gevallen geniet u het 6%-tarief ook voor noodzakelijke afbraakwerken. Ook de levering en plaatsing van vaste installaties zoals centrale verwarming, elektrische installatie, gootstenen, bergkasten en rolluiken enz. komen in aanmerking. Een bijkomende voorwaarde is dat de werken gefactureerd moeten worden aan de eindgebruiker (eigenaar of huurder). EEN EERSTE GESPREK Een verkennend gesprek met een architect kan makkelijk twee uren vergen. Meestal is dat vrijblijvend, dus zonder één van de partijen verder te verbinden. Maar dit is geen regel, zodat u het best van bij de aanvang de eventuele vergoeding van bepaalde prestaties aankaart. Een eerste gesprek is een goede manier om kennis te maken en standpunten toe te lichten en te vergelijken. De architect kan u zijn opvattingen over het beroep toelichten, referenties tonen en zijn manier van werken omschrijven. Hij stelt u daarbij vragen over uw wensen en huidige en toekomstige verwachtingen. De architect informeert ook over een mogelijke fasering van het project. Na de toewijzing van de opdracht kan de architect daar dan verder op in gaan. Op het ereloon van de architect geldt steeds wettelijk het btw-tarief van 21%. UW ARCHITECT KIEZEN De snelste en eenvoudigste manier om een architect te vinden is de telefoongids raadplegen of surfen op het internet. De kans dat u langs die weg de architect van uw dromen vindt wordt echter groter als u grondiger te werk gaat. Geef uw architect zoveel mogelijk informatie. Hoe duidelijker u uw leefgewoonten en verwachtingen meedeelt, hoe beter de architect later zijn voorontwerp volgens uw wensen kan opmaken. Zelfs kleine details in de architectenopdracht kunnen van belang zijn om van uw toekomstige huis uw thuis te maken. Het kan gebeuren dat u na een eerste gesprek met twijfels blijft. In dat geval staat het u vrij een andere architect te raadplegen. Maak wel duidelijke afspraken over de manier waarop de eerste bespreking wordt beëindigd. Als u meent uw geschikte architect gevonden te hebben, kunt u hem of haar een opdracht geven. DIENSTEN 8 i-magazines.be i-magazines.be 9 DIENSTEN

6 Architects in Motion werd in 1964 opgericht en heette tot voor kort Atelier Vanhout & Ass. Het kantoor wordt vandaag geleid door de architecten Bart Janssens en Luc Vanhout met de architecten Peter Mertens en Frederic Wattecamps als senior partners. In 2009 treden de architecten Paul Monden, Katrien Donneux, Mieke Goris en Ann Geudens toe tot het partnership als junior partner. In 47 jaar is het kantoor uitgegroeid tot het grootste multidisciplinair, particulier architectenbureau van de Kempen. Het telt 35 architecten, interieurarchitecten en CAD operatoren. Architects in Motion - Parklaan Turnhout - 014/ info@architectsinmotion.be industrie villabouw projectontwikkeling renovatie ARCHITECTURE TAILORED Antoon de Lalaingstraat, 1 bus Hoogstraten tel fax info@architecten-vbhvl.be TO YOUR NEEDS Tip Een architect kunt u niet vroeg genoeg inschakelen. Betrek uw architect al bij uw allereerste plannen, hoe vaag die misschien nog zijn. Laat hem al meedenken over de aankoop van een bouwterrein of een bestaand gebouw. Sommige architecten rekenen zo n eerste contact niet aan. Anderen vragen een uurloon of een vast bedrag. Aarzel niet daarover vooraf duidelijke afspraken te vragen. HET CONTRACT MET DE ARCHITECT Voor u de architect belast met een volledige opdracht kunt u een overeenkomst sluiten voor een haalbaarheidsonderzoek, al dan niet met een voorafgaand onderzoek van de stedenbouwkundige mogelijkheden, een eerste kostenraming of zelfs een ontwerpvoorstel. Dit kan een afzonderlijke opdracht zijn, vastgelegd in een precontract en later uitbreidbaar naar een contract voor een volledige opdracht. De architect gaat dan in die fase al na of uw wensen budgettair en stedenbouwkundig wel haalbaar zijn. Bestaat er een kans dat uw dromen niet realistisch zijn, dan kan een beperkte opdracht u veel nutteloze kosten en tijdverlies besparen. Als u het eens bent over zijn taak en honorarium, legt u de samenwerking met de architect vast in een contract. Dit contract wordt in het belang van beide partijen het best ondertekend op het moment dat de noodzakelijke gegevens voor de overeenkomst voldoende gekend zijn. Het contract is een belangrijk document en bewijsstuk bij een mogelijke conflictsituatie. Stel het dus duidelijk en ondubbelzinnig op en som ieders rechten en plichten zo volledig mogelijk op. Er bestaan weliswaar modelcontracten, maar u moet een overeenkomst opmaken die aangepast is aan uw specifieke situatie. Naast de algemene zaken, zoals de volledige identiteit van beide partijen en de gegevens van de bouwplaats en het project, staat in het contract vermeld welke taken u van de architect mag verwachten, welk honorarium hij hiervoor aanrekent en welke de betalingsmodaliteiten zijn. In het contract kunt u opnemen welk budget u ter beschikking stelt. Let er op of de btw en het ereloon al dan niet in dit bedrag zijn inbegrepen. Een van de taken van de architect houdt in dat hij uw budget onder controle moet houden. In grote lijnen kunnen we stellen dat de architect een drastische overschrijding van het voorziene budget moet signaleren zodra hij dit vermoedt. De mogelijke overschrijding van het budget is uiteraard makkelijker te voorzien bij een nieuwbouw dan bij een verbouwing waar sneller onvoorziene situaties kunnen voorkomen. Als de architect een mogelijke overschrijding van een voorzien budget gesignaleerd heeft en de plannen eventueel moeten worden gewijzigd of het budget aangepast, kan desgevallend een wijziging van de architectenovereenkomst worden overwogen. DIENSTEN HET ERELOON Voor het ereloon van de architect bestaan geen vaste tarieven. Om achteraf discussie te vermijden maakt u daarover het best van in het begin duidelijke en sluitende afspraken. Voor elke opdracht aan de architect moet over het ereloon onderhandeld worden, rekening houdend met de taken en de omvang van de opdracht. Een vrije onderhandeling over de overeenkomst voor de architectenopdracht is de regel. Wel is de architect wettelijk verplicht minstens de stedenbouwkundige aanvraag op te maken en controle uit te oefenen op de uitgevoerde werkzaamheden. Het ereloon kan op verschillende manieren bepaald worden. Het kan berekend worden als percentage van de waarde van het uitgevoerde werk; het kan een forfaitair bedrag zijn; er kan een uurvergoeding overeengekomen worden; u kunt een combinatie van deze mogelijkheden afspreken. De architect moet op een duidelijke en voor de bouwheer begrijpelijke wijze omschrijven welke diensten hij contractueel levert en aanrekent. De betaling van het ereloon gebeurt naarmate de werken vorderen en zoals in het contract wordt opgenomen. De hiernavolgende verdeling is een mogelijkheid: een overeengekomen voorschot, eventueel voor voorafgaande prestaties, opmeting en dergelijke, 20% bij het overhandigen van het definitief voorontwerp, 20% bij het overhandigen van de aanvraag voor de stedenbouwkundige vergunning, 20% bij het overhandigen van het aanbestedingsdossier voor de aannemers, 30% naarmate de werken vorderen, het saldo bij de voorlopige oplevering. HET TAKENPAKKET VAN DE ARCHITECT De rol van de architect is niet beperkt tot het tekenen van bouwplannen en het controleren van de uitgevoerde werken maar omvat ook de praktische begeleiding doorheen het bouwproces op basis van de specifiek overeengekomen architectenopdracht. De architect is uw vertrouwenspersoon die uw wensen omzet in werkelijkheid. Hij regelt in de praktijk uw vergunningsaanvraag, vraagt de offertes van de aannemers op en vergelijkt de offertes. Dit betekent echter niet dat hij ook onderhandelt over de offertes. De architect controleert de kwaliteit van de uitgevoerde werkzaamheden, ziet de facturen (vorderingsstaten) van de aannemers na, eventueel op specifieke vraag, en levert bijstand bij de oplevering van het werk. HET VOORONTWERP Een ontwerp is zelden meteen raak. Dikwijls moet een idee enige tijd bezinken of rijpen, zowel bij u als bij de architect. Daarom maakt de architect eerst een studie van het bouwproject waarbij hij rekening houdt met uw wensen en behoeften, uw budget, het bouwterrein i-magazines.be 11

7 en de stedenbouwkundige voorschriften. Het resultaat is een voorontwerp dat u een duidelijk beeld geeft van uw toekomstige woning. Een goed doordacht voorontwerp is van essentieel belang. Het vormt namelijk de basis voor alles wat volgt. Neem dus de tijd om het grondig te evalueren. Als het ontwerp niet beantwoordt aan uw verwachtingen is dit het geschikte moment om bij te sturen. Wíjzigingen doorvoeren tijdens latere fases van het bouwproces kan de werken vertragen en de kosten doen oplopen. Zolang de belangrijkste projectgegevens, zoals de locatie en het programma niet wijzigen, kunnen aanpassingen binnen de opdracht leiden tot verschillende voorontwerpen, in de praktijk veelal beperkt tot maximum drie. De architect werkt de laatste, in samenspraak goedgekeurde versie uit en vult die aan met een beschrijving van de materialen en een eerste (of aangepaste) raming van de bouwkost. Als u een maquette van het voorontwerp wenst, mag de architect voor deze prestatie een bijkomende vergoeding aanrekenen. In die fase beschikt u het best al over een onderzoek naar de bodemstabiliteit en een correcte opmeting en uittekening van het perceel of de bestaande toestand van een gebouw. Dit kan problemen in een latere fase vermijden. DE AANVRAAG VAN DE STEDENBOUWKUNDIGE VERGUNNING Op basis van het goedgekeurde voorontwerp stelt de architect het dossier samen voor de stedenbouwkundige aanvraag. Het dossier voor de aanvraag omvat onder meer alle wettelijk vereiste officiële formulieren, in het vereiste aantal exemplaren door de bouwheer ondertekend; een situatieplan in de gemeente; een correct inplantingplan dat uw woning situeert op het terrein en eventueel ten opzichte van aanpalende constructies; de grondplannen, doorsneden en geveltekeningen; de vereiste foto s van het terrein of de bestaande toestand; de aansluiting op openbare leidingen van de nutsvoorzieningen; de nodige informatie over bouwmaterialen en -technieken. U moet het dossier indienen bij de gemeentelijke overheid die op haar beurt, voor zover dit vereist is, de stukken overmaakt aan de betrokken diensten: Ruimte en Erfgoed Vlaanderen, de administratie van Wegen en Verkeer, Aminal, Natuur en Bos, Monumentenzorg, de brandweer, de administratie van het Kadaster enz. Bij het afgeven levert de gemeente verplicht een ontvangstbewijs af. De termijn waarbinnen de gemeente moet beslissen over de stedenbouwkundige aanvraag ligt wettelijk vast. HET UITVOERINGSDOSSIER Wanneer u de stedenbouwkundige vergunning hebt ontvangen, maakt de architect een uitvoeringsdossier op. Dit dossier omvat niet alleen de uitvoeringsplannen en de nodige bijpassende detailtekeningen maar ook een bestek (of lastenboek of technische beschrijving) en eventueel een samenvattende of gedetailleerde opmetingstaat. Dit laatste is geen wettelijk verplicht document maar wel zeer bruikbaar voor prijsaanvragen waarover in detail kan overeengekomen worden bij het opmaken van het contract. Het administratieve lastenboek beschrijft de rechten en plichten van de partijen voor de uitvoering en omvat onder andere contractuele bepalingen met de aannemers over de aanneming, de uitvoering en de kostprijs, de uitvoeringstermijn, eventuele boetes en waarborgen, enz. De technische beschrijving, ook gekend als bijzonder bestek, omschrijft alle bijzonderheden van het gebouw, de ligging, de aard van de werken, de uitvoering en de kwaliteit en verwerking van de materialen. Eventuele detailtekeningen kunnen bepaalde constructie-elementen verduidelijken. Ze geven een beter inzicht in de uitvoering van de ruwbouw en de afwerking. Het aantal detailtekeningen is afhankelijk van de moeilijkheid van het project. In de opmetingstaat of beschrijvende opmeting staan de hoeveelheden van alle materialen die gebruikt worden. Aan de hand van het uitvoeringsdossier kunnen de aannemers een nauwkeurige en gedetailleerde offerte opstellen. Dring er bij de aannemers op aan een gedetailleerde offerte op te maken met vermelding van alle eenheidsprijzen. Eventueel samen met u controleert de architect of de offertes van de aannemers volledig zijn en of zij beantwoorden aan de plannen en de bestekken. Hij adviseert u over de beste keuze, rekening houdend met prijs en kwaliteit maar ook met de vakbekwaamheid, referenties en kredietwaardigheid van de aannemer. De meeste architecten stellen aannemers voor waarmee ze eerder al samenwerkten. Ze kennen de vakbekwaamheid en de werkwijze van deze aannemers. Eventuele problemen kunnen op een meer vriendschappelijke manier sneller opgelost worden. Let er wel op dat de architect op elk moment geacht wordt uw belangen te verdedigen en dus onafhankelijk van de aannemer moet zijn. U kunt de lijst met door de architect voorgestelde aannemers eventueel aanvullen met anderen die degelijk werk geleverd hebben bij familie of vrienden. De architect kan altijd de nodige bijstand verlenen bij de aanbesteding, dit is bij het afsluiten van een overeenkomst voor de aanneming of het contract met de aannemer. TIP GEEN PROBLEMEN MET DE BTW Bloed- en aanverwanten tot de tweede graad (ouders, grootouders, broers en zussen) mogen op de bouwplaats een handje toesteken zonder het risico te lopen van zwartwerk beticht te worden. Op hun kosteloze hulp en op eigen werk hoeft u geen btw te betalen, tenzij zij zelf het beroep van aannemer uitoefenen. Om achteraf problemen te vermijden laat u de btw-controleur voor aanvang van het werk per aangetekend schrijven weten welke werken u zelf wil uitvoeren en wie u daarbij zal helpen. Noteer gedurende de werken dagelijks de begin- en einddatum van het eigen werk en de naam van de personen die gratis hebben geholpen. Dit verslag krijgt meer gewicht als u het laat ondertekenen door een officiële of bevoorrechte getuige zoals de wijkagent, de gemeentesecretaris of de burgemeester. Als administratieve verplichting moet u de beëindiging van het werk aan het kadaster meedelen en moet u gedurende vijf jaar zorgvuldig alle facturen en leveringsbewijzen bewaren van materialen en gereedschappen die u voor eigen gebruik hebt gekocht. CONTROLE OP DE BOUWPLAATS Eenmaal het aannemingscontract getekend is, kunnen de werken echt van start gaan. De architect is wettelijk verplicht uitgevoerde werken te controleren. Dit betekent dat hij geregeld de uitgevoerde werken van de aannemer inspecteert, zijn aandacht vestigt op eventuele uitvoeringsfouten en samen met hem eventuele problemen voorkomt en deze desnoods oplost. De architect controleert ook het tijdschema van de werken indien daarover bij de aanbesteding met de aannemer(s) afspraken zijn gemaakt. Hij gaat ook na of de materialen overeenstemmen met de vereisten van het lastenboek en adviseert bij de planning van de verschillende aannemingen. Indien de architect dit nuttig acht, kan hij alles vastleggen in een werfverslag met vermelding van datum en uur van de werfbezoeken, een bondige commentaar op de uitgevoerde werken, de vorderingen van het werk, eventueel uitzonderlijke weersomstandigheden en de periodes waarin geen werken werden uitgevoerd en de genomen beslissingen. Wanneer de architect niet beantwoordt aan de verwachtingen die geformuleerd zijn in de architectenovereenkomst, kunt u hem voor gebeurlijke gebreken verantwoordelijk stellen. Wijs hem bij een gebrekkige uitvoering van zijn taak schriftelijk op zijn controleplicht. DE BOUWPLAATS BEGELEIDEN TOT DE OPLEVERING Eenmaal de werkzaamheden in algemene of in afzonderlijke loten opgesplitste aanneming beëindigd zijn, kunnen ze worden opgeleverd. De aannemer moet om de oplevering verzoeken. Als de wet-breyne van toepassing is of als dit contractueel zo is bepaald, gebeurt de oplevering in twee fasen, een voorlopige en een definitieve oplevering. De aannemer kan de voorlopige oplevering vragen zodra hij oordeelt dat hij de aanneming beëindigd heeft of dat normale bewoning mogelijk is. Samen met uw architect gaat u na of alle werken uitgevoerd zijn volgens de vereiste kwaliteitsnormen. Wanneer prijsaanpassingen en de prijs van eventuele meerwerken niet eerder werden besproken en vastgelegd, worden deze op dat moment kritisch doorgelicht. Van de oplevering wordt een procesverbaal opgemaakt op datum, dat alle partijen ondertekenen. Als er geen tevredenheid is over het geleverde werk, kan de oplevering voorwaardelijk zijn of compleet geweigerd worden. Voorwaardelijke weigering houdt in dat de aannemer alle eventuele gebreken die u vaststelt binnen een op dat moment vast te stellen termijn moet herstellen, eventueel op straffe van een daaraan gekoppelde waarborgsom. Opgelet: als u de woning zonder voorbehoud betrekt, kan dat beschouwd worden als een onvoorwaardelijke stilzwijgende aanvaarding van de voorlopige oplevering. Na verloop van een bepaalde termijn, bijvoorbeeld één jaar na de voorlopige oplevering, volgt de definitieve oplevering. De definitieve oplevering kan stilzwijgend verlopen of gepaard gaan met een laatste bezoek aan de woning waarbij nog eventuele onvolkomenheden en gebreken die tijdens dat jaar zichtbaar zijn geworden, kunnen worden vastgesteld en verholpen. TIP DE VEILIGHEIDSCOÖRDINATOR, EEN BIJKOMENDE PARTIJ IN DE BOUW Om het aantal arbeidsongevallen op bouwplaatsen te verminderen kwam er onder de Europese regelgeving een wet tot stand die voor nagenoeg alle bouwwerkzaamheden de aanstelling verplicht van een veiligheidscoördinator. In principe moet de architect de veiligheidscoördinator aanstellen voor werven kleiner dan 500m² en dat al in de fase van het ontwerp. De bouwheer moet wel de vergoeding van de veiligheidscoördinator betalen. Hiertoe wordt voor alle partijen een bijzondere aanstellingsovereenkomst opgemaakt. Mits een bijkomende opleiding en kwalificatie kan uw architect zelf de taak van veiligheidscoördinator op zich nemen, maar dit is niet aan te raden op zijn eigen werf om conflictsituaties te vermijden tussen het bouwbudget en het strikt noodzakelijk veiligheidsbudget. De veiligheidscoördinator stelt een aantal documenten op die de veiligheid moeten bevorderen, zowel bij het ontwerp als tijdens de uitvoering en het gebruik van en eventuele toekomstige werkzaamheden aan het gebouw. Het postinterventiedossier (PID) is een noodzakelijk document bij een eventuele latere verkoop. De architect verstrekt u hierover ten gepaste tijde alle nodige inlichtingen. TIP DE E(NERGIE)P(RESTATIE)B(INNENKLIMAAT)- VERSLAGGEVER: EEN NIEUWE PARTNER IN DE BOUW Zoals in alle Europese landen moet iedere bouwer en verbouwer sinds 2006 ook in Vlaanderen aandacht schenken aan energiebesparende maatregelen. Sinds 1 januari 2006 is in Vlaanderen namelijk een EPB-decreet van kracht dat deze maatregelen vastlegt. Dit decreet verplicht de bouwheer onder andere tot het aanstellen van een EPB-verslaggever die een EPB-aangifte moet opmaken. De EPB-aangifte is de berekening en de bewijsvoering of de woning al dan niet voldoet aan de gestelde energetische eisen. De aangifte gebeurt online door de verslaggever. Dit resulteert in het energieprestatiecertificaat dat de energetische kwaliteiten van de nieuwe woning aangeeft. Hierdoor kunnen nieuwe woningen op hun energiezuinigheid met elkaar vergeleken worden en kunnen gunstiger gebouwen een hogere waarde en eventueel fiscale of andere voordelen genieten. DIENSTEN 12 i-magazines.be i-magazines.be 13 DIENSTEN

8 De verslaggever moet houder zijn van het diploma van burgerlijk ingenieur, ingenieur-architect, architect, industrieel ingenieur, bio-ingenieur of technisch ingenieur of beschikken over een gelijkwaardige kwalificatie. Uw architect kan dus mits een afzonderlijke vergoeding eventueel zelf de taak van EPBverslaggever op zich nemen. De aanstelling van de verslaggever moet in principe ten laatste acht dagen voor de start van de werkzaamheden gebeuren. Op dat ogenblik moet de verslaggever namelijk de startverklaring indienen. Aan te raden is dat de verslaggever al een tijd vroeger wordt aangesteld zodat hij al in de fase van het ontwerp een berekening van de woning op het vlak van EPB kan maken. De verslaggever reikt samen met de aangifte van de EPB het energieprestatiecertificaat uit voor de woning. Ook over deze materie verstrekt uw architect u op het juiste moment alle noodzakelijke of nuttige informatie. DE VRIJE KEUZE VAN ARCHITECT Geregeld leest of hoort u dat de vrije keuze van architect ontzettend belangrijk is. Waarom is dat zo? Bouwen of ingrijpend renoveren is een complexe aangelegenheid. Uw woning moet esthetisch en technisch afgestemd zijn op uw voorkeuren en behoeften. De kostprijs moet passen binnen uw financiële mogelijkheden. De uitvoering moet correct gebeuren. Alle bijkomende voorwaarden moeten vervuld zijn: stedenbouwkundige vergunning, as built-attest, energieprestatie en binnenklimaat, veiligheidscoördinatie, diverse normen en voorschriften, bijvoorbeeld met betrekking tot de akoestiek of de brandveiligheid. Voor dit ingewikkelde traject kunt u terugvallen op één vertrouwenspersoon: uw architect. Hij ontwerpt voor u een woning die u in alle opzichten (esthetisch, technisch, financieel, ruimtelijk) past als een maatpak. Hij geeft u advies en informatie over technische kwesties. Hij begeleidt u bij de vergelijking van de aannemersoffertes en de keuze van de aannemers. Hij wijst in de meeste gevallen een veiligheidscoördinator en EPB verslaggever aan. Hij stelt het dossier voor de bouwaanvraag samen. Hij controleert of de werken worden uitgevoerd zoals het hoort. Van zijn controlebezoeken aan de bouwplaats stelt hij werfverslagen op waarin alle belangrijke ontwikkelingen (fouten, vertragingen, meerwerken) zijn gedocumenteerd. Hij waarschuwt u als het gevaar rijst dat u bepaalde voorschriften of reglementeringen (bouwrichtlijnen, energieprestaties) niet zou respecteren. Hij staat u bij tijdens de oplevering, zodat u niet alleen moet optornen tegen de aannemer. Hij verwittigt u als het prijskaartje dreigt te ontsporen. Afhankelijk van de afspraken die u met uw architect maakt, kan zijn dienstverlening nog veel ruimer zijn. Hij kan bijvoorbeeld de financiële, technische of stedenbouwkundige haalbaarheid van uw plannen nagaan. Is een bepaalde koopwoning wel geschikt om er uw woonprogramma in te realiseren binnen het vooropgestelde budget? Past de woning die u in gedachten hebt wel op het bouwterrein dat u wil kopen? Met behulp van een maquette of een 3D-tekening kan hij u ruimtelijk inzicht bieden in de woning die u zal krijgen. Zo kan hij u helpen bij nog tal van andere zaken, zoals de overname van een gemene muur, het opmaken van de contracten met aannemers of andere bouwpartners, de coördinatie van de werken, de controle van de facturen en tussentijdse afrekeningen. Bij dit alles respecteert uw architect een heleboel regels die wettelijk of via zijn beroepsplichtenleer (de zogenaamde deontologie) zijn bepaald. De Orde van Architecten legt deze deontologie vast en controleert of ze wordt nageleefd. Zo beschermt de Orde zowel de consument (ú dus) als de architect die zijn taak correct uitvoert. Bovendien is de architect als enige bouwpartner wettelijk verplicht om zich te verzekeren voor zijn tienjarige aansprakelijkheid. Hij is dus, kort samengevat, uw garantie op een geslaagd bouwproces. Meteen begrijpt u waarom de vrije keuze van de architect zo belangrijk is. Het stelt u als bouwheer in staat om zich te beschermen tegen malafide bouwpartners en om de beste prijs/kwaliteit te krijgen. KUNT U UW ARCHITECT IN ALLE OMSTANDIGHEDEN ZELF KIEZEN? Over deze vraag bestaan nogal wat misverstanden die soms in de hand worden gewerkt door bepaalde spelers op de bouwmarkt. Een eerste misverstand heeft betrekking op sleutel-op-de-deur bouwen. Ook als u kiest voor deze oplossing, kunt u wel degelijk vrij uw architect kiezen. Meer zelfs, dit is ten stelligste aan te raden. Verkopers van een sleutelklaar te bouwen woning kaarten hun klanten soms een architect aan die ogenschijnlijk slechts een peulschil kost. Eventueel halen ze als reden voor die lage kostprijs het argument aan dat werfcontroles toch niet nodig zijn. Verleidelijk, maar Wie zal uw belangen verdedigen? Wie zal kritisch toekijken op de uitvoering van de werken? Een aannemer die zichzelf controleert: hoe goedgelovig kunnen we zijn? Wie zal bij de oplevering gepast uitkijken naar fouten die nog moeten worden hersteld? Bent u er zeker van dat u op het einde van de rit financieel beter af bent? Dat u een optimale prijs/kwaliteit krijgt? Soms wordt kopers met zachte dwang de architect opgedrongen die de voorschriften voor een verkaveling heeft opgesteld of die een zogenaamd masterplan voor een groep van meerdere woningen heeft gemaakt. Maar ook in die gevallen bent u niet verplicht om met deze architect in zee te gaan. U kunt ook dan zelf en in alle vrijheid uw architect kiezen. Er is slechts een geval waarin de vrije keuze van de architect niet haalbaar is: als u een nieuw te bouwen appartement of woning koopt. Dat is ook begrijpelijk. De verkoper treedt op dat ogenblik op als bouwheer en sluit de architectuurovereenkomst met de architect. In zo n geval bent u koper en geen bouwheer. In geval u een casco appartement of woning koopt kan u voor de verdere afwerking vrij uw eigen architect kiezen. DIENSTEN 14 i-magazines.be i-magazines.be 15 DIENSTEN

9 SAMENGEVAT: WAT IS BELANGRIJK VOOR U? De keuze van architect bepaalt in sterke mate het verdere verloop van uw bouwproces. Maak er dus werk van. Peil of het persoonlijk klikt, of u op dezelfde golflengte zit, of de architect begrijpt waar u naartoe wil, of hij uw wensen kan invullen. Maak een goede schriftelijke overeenkomst op met uw architect. Leg daarin een correcte vergoeding vast. Beknibbelen op bijvoorbeeld de werfcontrole is een slecht idee, en dat om meerdere redenen. Omdat uw architect wettelijk verplicht is de werken te controleren, zal de onderlinge verstandhouding er onder lijden. De werken laten uitvoeren zonder controle door de architect kan u achteraf ook zuur opbreken. U riskeert een strafrechtelijke boete. De werken kunnen worden stilgelegd. Bij uitvoeringsfouten kunt u zelf mee opdraaien voor de schade die u daardoor lijdt. Mits een goede keuze en een deugdelijke overeenkomst haalt u met uw architect een pertinente meerwaarde in huis voor uw bouwof renovatieplannen. Hij zorgt dat u de beste kwaliteit krijgt voor uw budget. Daarbij kijkt hij verder dan vandaag, want uw woning moet ook morgen blijven voldoen aan de wijzigende behoeften van u en uw gezin. Hij houdt rekening met de toegankelijkheid van uw woning. Hij zorgt dat ze aanpasbaar is aan nieuwe omstandigheden, zoals gezinsuitbreiding, een inwonend familielid of een tijdelijk of blijvend probleem van mobiliteit. Hij gaat na hoe hij toekomstige kosten voor bijvoorbeeld onderhoud of energieverbruik kan beperken. U ZIET: BEWUST KIEZEN VOOR EEN ARCHITECT IS KIEZEN VOOR KWALITATIEF BOUWEN EN WONEN. WAT ALS HET EVEN MIS GAAT? De meeste bouwheren kijken tevreden terug op de realisatie van het huis van hun dromen. Toch kunnen tijdens het bouwen altijd problemen, vergissingen en teleurstellingen opduiken. Als bouwheer bent u daartegen beschermd door de wetgeving en door een goede communicatie en dito overeenkomsten met de betrokken bouwpartners. WAT ALS ER JAREN NA HET BOUWPROJECT TEKORTKOMINGEN OPDUIKEN? Zichtbare gebreken moet u uiterlijk bij de voorlopige oplevering meedelen. Vanaf de voorlopige oplevering is de architect wel nog tien jaar aansprakelijk voor de door hem gemaakte fouten in het ontwerp. Hij blijft gedurende die periode ook aansprakelijk voor fouten in de controle op de werken. De aannemer van zijn kant is tien jaar aansprakelijk voor de uitvoering van het werk en voor voorheen onzichtbare gebreken in de materialen en de verwerking van die materialen. Eventueel krijgen de architect en de aannemer de aansprakelijkheid onderling verdeeld opgelegd. De tienjarige aansprakelijkheid dekt niet alles. Ze geldt enkel als de fouten niet zichtbaar waren bij de oplevering of als ze uitdrukkelijk vermeld werden in het proces-verbaal van de oplevering. In principe dekt ze enkel fouten die de algemene veiligheid van de woning of van belangrijke delen ervan in gevaar brengen. Fouten in de afwerking hebben meestal niet dergelijke verreikende gevolgen en vallen daardoor grotendeels buiten de tienjarige aansprakelijkheid. DIENSTEN WAT ALS IK HET CONTRACT MET DE ARCHITECT WIL VERBREKEN? Als de voorontwerpen totaal niet beantwoorden aan uw verwachtingen, kunt u de samenwerking met de architect beter al in deze fase stopzetten en hem vergoeden voor de geleverde prestaties. Wil u de samenwerking beëindigen na het ondertekenen van het contract, dan moet u naast de geleverde prestaties mogelijk ook een schadevergoeding voor eenzijdige contractbreuk betalen. OPGELET: als u de overeenkomst verbreekt in een latere fase, bijvoorbeeld na het verkrijgen van de bouwvergunning of tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, moet u voor de verdere opvolging van het bouwproject waarvoor een stedenbouwkundige vergunning noodzakelijk is, steeds een andere architect aanstellen. Als u tijdens het bouwproces gefundeerde bedenkingen hebt bij de werkwijze van uw architect kunt u de Orde van Architecten daarvan op de hoogte brengen. De Orde heeft in het kader van de architectenopdrachten als taken onder meer het bijhouden van de lijst van de ingeschreven architecten en het bewaken van de deontologie van het beroep. De Orde behandelt eventuele klachten op een discrete en objectieve manier. STAP IK NAAR DE RECHTBANK ALS IK NIET TEVREDEN BEN OVER MIJN BOUWPARTNERS? Om lange en dure juridische procedures te voorkomen, bestaat de Verzoeningscommissie Bouw. Deze commissie is samengesteld uit vertegenwoordigers van de aannemers- en architectenfederaties en van de consumentenorganisatie Test-Aankoop. De verzoeningscommissie kan bij een ernstig onderling conflict worden geraadpleegd als dit contractueel werd vastgelegd of als de partijen hiermee instemmen. De commissie fungeert niet als rechtbank. Bij eventuele geschillen stelt ze een deskundige aan (een architect, aannemer of ingenieur) die het probleem ter plekke bestudeert. Op basis van dit bezoek formuleert hij een voorstel tot verzoening. Kunnen de partijen zich niet vinden in dit voorstel, dan schrijft de deskundige een verslag. Dit verslag is bindend wat de technische oorzaken van het schadegeval betreft en kan dienen als basis voor een mogelijke rechtszaak. Maar in heel wat gevallen kunt u beter trachten om het probleem in onderling overleg op te lossen. Copyright: Orde van Architecten Vlaamse Raad i-magazines.be 17

10 DOE JE AAN BEN, LAAG-ENERGIE, PASSIEF OF ZERO-ENERGIE? BOUWCERTIFICERING - NIEUWBOUW Energiebewust bouwen, het kan, het moet! Maar hoe kun je dit concreet gaan toepassen? Xenadvies legt voor u de verschillende concepten uit met hun onderlinge verschillen. Xenadvies is een energieadviesbureau dat energieadviezen opstelt voor alle bouwprojecten met bouwvergunning en dit in het kader van de EPB-wetgeving. Deze EPB wetgeving is onze focus, u bent als bouwheer dus zeker dat u het juiste advies krijgt op maat van uw project! LAAG-ENERGIE-WONING In een lage-energiewoning wordt het energieverbruik tot een minimum beperkt. Volgens de definitie kan er gesproken worden over een lage-energiewoning als de netto-energiebehoefte voor verwarmen en koelen veel lager is dan de huidige norm, nl. 30kWh/ m². In tegenstelling tot de BEN-woning worden er verder geen strengere energieprestatie-eisen opgelegd. BEN-WONING BEN, Bijna-Energie Neutraal. Typerend is het lage verbruik voor verwarming, ventilatie, koeling en warm water. De energie die nodig is, wordt voornamelijk uit hernieuwbare energiebronnen gehaald. Dit lage energieverbruik vertaalt zich in een BEN-eis, een E-peil < 30 en een verplicht aandeel in hernieuwbare energie. De overige energieprestatie-eisen zijn gelijkaardig aan de huidige norm, uitgezonderd de maximale warmtedoorgangscoëfficiënt voor vensters en vloeren. Voor de traditionele bouwwijze moet Ug-gemiddeld 1,80 Wm²/K, voor BEN-gebouwen 1,50 W/m²K. Vloeren moeten U-waarde 0,24 W/m²K halen i.p.v. 0,30 W/m²K. De BEN-bouwstijl staat voor de deur. De Vlaamse regering heeft definitief vastgelegd dat woningen in 2021 moeten voldoen aan deze norm. PASSIEF-WONING De passiefwoning gaat een stapje verder. Deze staat gekend voor zijn ideaal winter- en zomercomfort zonder traditionele verwarming of koeling. Zulke bouwstijl is daarom zeer energiezuinig met beperkte warmteverliezen en een minimale energievraag voor verwarmen en koelen. Dit wordt bereikt met een doordachte materiaalkeuze, een zeer luchtdichte uitvoering en efficiënt omgaan met oriëntatie (benutten van zonne- en warmtewinsten). Op deze manier wordt er niet meer actief verwarmd (weinig investeren in een centrale verwarming) en wordt er gesproken van een passiefhuis. Hier staan natuurlijk ook strenge eisen tegenover. Passiefhuizen hebben een nettoenergiebehoefte voor verwarmen en koelen van slechts 15kWh/m². Er wordt een luchtdichtheidseis opgelegd en de binnentemperatuur mag op jaarbasis niet te fel oplopen. Deze laatste geldt ook voor lage-energiewoningen. ZERO-ENERGIE WONING Een zero-energie woning is een passiefwoning, met dezelfde eisen en ontwerpregels. Maar bijkomend wordt de energievraag gedekt door hernieuwbare energie. Al deze extra investeringen niet gratis, ze betalen zichzelf op termijn terug door een lage energiefactuur en evenutele beloningen zoals premies en kortingen op het kadastraal inkomen. Contactgegevens: Ing. Sara Maeyninckx sara@xenadvies.be 03/ Op de dag van vandaag heeft een bouwheer naast het uitvoeren/ opvolgen van werken ook veel administratieve plichten. Hieronder volgt een overzicht met uitleg van de keuringen die in nieuwbouw worden uitgevoerd en waarvan de meeste verplicht zijn: 1. EPB NIEUWBOUW EN VERBOUWING - VERPLICHT Gebouwen gaan verschillende generaties mee. Wie vandaag bouwt of verbouwt, bepaalt grotendeels hoe het energiegebruik van de bewoners er in de volgende decennia zal uitzien. Nieuwe energieverspillende (ver-) bouwprojecten zijn maatschappelijk ontoelaatbaar. Daarom is de energieprestatieregelgeving van toepassing. Voluit spreken we over Energieprestatie en Binnenklimaat, afgekort EPB. Bouw- en verbouwprojecten waarvoor een bouwaanvraag of een melding nodig is, moeten aan de EPB-eisen en de EPB-procedure voldoen. De eisen worden regelmatig aangescherpt en bereiken tegen 2021 het niveau bijna-energieneutraal bouwen (BEN). De eisen die van toepassing zijn voor uw bouw- of verbouwingsproject worden bepaald door de bouwaanvraagdatum. Het niveau van de thermische isolatie wordt aangegeven door het K-peil. Het K-peil is een getal dat diverse elementen in het gebouw beoordeelt op hun invloed op het globale isolatieniveau van de woning (isolatie, koudebruggen, compactheid,...). Wettelijk moet dit cijfer minder bedragen dan K40 vanaf bouwaanvraagjaar Ook in 2014 en de jaren daarop blijft K40 als maximum limiet gelden. Het niveau van de energieprestatie wordt aangegeven door het E-peil. Wettelijk gezien moet dit cijfer minder bedragen dan E70 vanaf bouwaanvraagjaar 2012, minder dan E60 vanaf bouwaanvraagjaar 2014 met bijkomende eis voor minimum aandeel hernieuwbare energie. Vervolg: E50 vanaf 2016, E40 vanaf 2018, E35 vanaf 2020 en E30 vanaf Voor andere types gebouwen (niet-residentieel) zijn er afwijkende eisen (school, kantoor, winkel, industrie,.). Meer info is altijd terug te vinden via de website van Infinit-E bvba waar u ook nuttige links vindt naar o.a. de uitgebreide regelgeving (website van het VEA = Vlaams Energie Agentschap). De energieverslaggever bepaalt het E- en K-peil met behulp van de EPB software. Deze kengetallen worden berekend aan de hand van de gebouwkarakteristieken: Isolatie vloer-muur-dak gebruikte materialen voor muren, daken, vloeren, vensters de installatie voor verwarming, koeling en warm water productie de ventilatie (systeem C+, D, etc. al dan niet vraaggestuurd) eventuele installaties voor hernieuwbare energie (PV panelen, zonneboiler, warmtepomp, ) Op basis van de door de architect of het studiebureau voorgestelde materialen, wordt het o.a. het E-peil berekend, dat een maat is voor de gebruikte primaire energie van de woning. Door eventuele andere materiaalkeuzes en/of andere keuzen van technieken (dikkere of betere isolatie, hoogrendementsketel, PV panelen etc.) kan men een beter (lager) E-peil bereiken. Bij nieuwbouw (of gelijkwaardig) is een laag E-peil verder belangrijk vermits nutsbedrijven zoals Infrax, Eandis, Iverlec, premies uitreiken en de overheid belastingsvermindering toekent (korting op het KI). Uw epb-verslaggever kan u perfect toelichten vanaf wanneer een bouwheer hierop aanspraak maakt. Ten laatste 8 dagen voor de aanvang der werken dient de verslaggever de startverklaring in bij de overheid. Het finale EPB certificaat dat rekening houdt met de werkelijk gebruikte materialen, dient ten laatste 6 maanden na de ingebruikname van de woning (wijziging domicilie bij nieuwbouw) ingediend te zijn op de energieprestatiedatabank van het VEA (Vlaams Energieagentschap). 2. LUCHTDICHTHEIDSTEST (BLOWERDOOR) NIET VERPLICHT Met een blowerdoortest of een luchtdichtheidstest kan de luchtdichtheid van een woning gemeten worden. Deze test is geen verplichting, maar wel sterk aan te raden voor iedereen die een nieuwe woning heeft gebouwd. De luchtdichtheid van een woning geeft aan hoeveel kieren en spleten er aanwezig zijn waardoor koude buitenlucht in de woning geraakt of warme lucht uit de woning ontsnapt. Gebrek aan luchtdichtheid zorgt voor verkeerde ventilatie, extra warmteverlies en soms condensatieproblemen. Tijdens een blowerdoortest wordt de woning in onder- en overdruk geplaatst met behulp van een grote ventilator en wordt gemeten hoeveel lucht er in de woning infiltreert en eruit ontsnapt. Tijdens de test kunnen de luchtlekken (de kieren en spleten) zichtbaar gemaakt worden met behulp van een infrarood camera. Het bekomen getal (gemeten bij 50 pa en uitgedrukt in m³/h.m²) kan in de epb-software ingegeven worden en leidt vaak tot een verlaging van het E-peil met 5 tot 12 punten, afhankelijk van het resultaat. Deze verlaging van het E-peil kan het verschil maken tussen subsidies of geen subsidies en tussen een boete of geen boete. 3. VEILIGHEIDSCOÖRDINATIE EN HET PID - VERPLICHT De veiligheidscoördinatie is verplicht voor alle bouwwerken die door minstens twee aannemers tegelijk of achtereenvolgens worden uitgevoerd op de werf. Deze coördinatie start vanaf het ontwerp en loopt verder (of wordt overgedragen) tijdens de bouwwerken zelf. Zodra de bouwwerken worden uitgevoerd door ten minste twee verschillende aannemers, geldt automatisch de coördinatieverplichting ongeacht de aard, de omvang, de oppervlakte, de risicograad of de kostprijs van de werken. En dit zowel bij bouwopdrachten voor particulieren als voor ondernemingen. 4. WIE OF WAT IS DE VEILIGHEIDSCOÖRDINATOR? De veiligheidscoördinator moet er voor zorgen dat het supplementair risico dat ontstaat als gevolg van de interactie van verschillende aannemers wordt ingedijkt. U heeft dus iemand nodig met ervaring en beroepskennis. De veiligheidscoördinator voor het ontwerp detecteert alle risicovolle elementen en stelt in functie hiervan een veiligheids- en gezondheidsplan op met daarin de maatregelen die genomen moeten worden. De veiligheidscoördinator voor de uitvoering zal nagaan of alle opgesomde maatregelen gerespecteerd worden en zal bij risicovolle werken erop toezien dat alles op de meest veilige manier gebeurt. DIENSTEN 18 i-magazines.be i-magazines.be 19 DIENSTEN

11 VAN EPB VERSLAGGEVER NAAR EPB BEGELEIDER? In de evolutie vanaf de invoering van de epb regelgeving in 2006 naar het (voorlopige?) eindpunt voor nieuwbouw onder de vorm van Bijna Energie Neutraal in 2020, hebben de eisen intussen een peil bereikt waarop ze een belangrijke invloed hebben op het volledige bouwproces. De gewenste energieprestatie en het gewenste binnenklimaat kunnen best al vanaf het ontwerp mee opgenomen worden. met technische objectieve ondersteuning met betrekking tot de verschillende installaties. Naast de technieken wint ook het luchtdicht bouwen steeds meer aan belang. Aangezien de problematiek vrij nieuw is, is er op dit vlak nog maar weinig expertise bij de meeste bouwpartners. Tijdens het uitvoeren van de luchtdichtheidsmetingen wordt duidelijk langs waar luchtinfiltratie plaats vindt en problematisch is. Het is dan ook door het zelf uitvoeren van luchtdichtheidsmetingen bij projecten die vanaf de start mee opgevolgd zijn, dat een grote expertise op het vlak van luchtdicht bouwen opgebouwd kan worden. Feit is dat er op een bepaald moment een keuze gemaakt moet worden met betrekking tot het na te streven E-peil. Hoe vroeger in het bouwproces dit gebeurt, hoe efficiënter het resultaat gehaald zal kunnen worden. Naast de recente aanpassingen op gebied van energie-efficiëntie zijn er voor de architect de laatste jaren nog vele andere disciplines danig verstrengd, denk maar aan toegankelijkheid, stabiliteit, akoustiek, waardoor steeds meer architecten ervoor kiezen bepaalde aspecten over te laten aan specialisten op een bepaald vakgebied. De EPB regelgeving en alle relevante technieken welke mede het E-peil bepalen, zijn de laatste jaren zo geëvolueerd dat de benadering ervan door specialisten een meerwaarde betekent voor zowel bouwheer als architect. Een grondige kennis van alle evoluerende epb-eisen is ondertussen niet alleen noodzakelijk geworden om waarheidsgetrouw te rapporteren en boetes te vermijden, maar biedt ook de mogelijkheid om de uiteindelijke resultaten te optimaliseren, een optimale aangifte kan verschillende E-punten lager liggen dan een aangifte die net binnen het wettelijk kader ingediend wordt. Bijkomend is er een nooit geziene evolutie in beschikbare technieken zoals warmtepompen, hybride verwarmingssystemen, micro WKK, verschillende ventilatiesystemen, hernieuwbare energieën,. De informatie hierover wordt vaak enkel via installateurs en verkopers verdeeld, wat maakt dat het risico reëel is dat het economische belang de informatie kleurt. Esta Advies heeft reeds dertig jaar ervaring in verwarmings- en verluchtingstechnieken, zowel op industrieel als op huishoudelijk vlak en beschikt daardoor over een gedegen objectieve kennis op het gebied van alle beschikbare technieken. Daarnaast voeren wij reeds geruime tijd luchtdichtheidsmetingen uit op bouwprojecten die vanaf de start mee opgevolgd werden waardoor de geheimen van luchtdicht bouwen langzaam ontsluierd worden. Sedert 2009 zijn wij zeer actief in de EPB verslaggeving bij projecten in de particuliere woningbouw, de appartementsbouw, maar ook bij grote projecten in de zorgsector, industrie en kantoorbouw. Wij zijn ervan overtuigd dat EPB begeleiding van bij de start met grondige kennis van zaken de enige zinvolle benadering is om als bouwteam de bouwheer te begeleiden naar de gewenste energieprestatie van zijn project. Wij zijn er tevens van overtuigd dat wij hiervoor de nodige expertise bezitten en naast de wettelijke verslaggeving een bijzondere meerwaarde kunnen bieden. Esta-Advies VOF Klein Ravels Ravels 0472/ Gezond verstand in techniek en energiebeheersing Ook op dit vlak kan een belangrijke taak weggelegd zijn voor de EPB begeleider. Door zijn erkenning als verslaggever is hij wettelijk gebonden aan onafhankelijkheid en mag hij onder geen enkele vorm voordelen ontvangen bij het uitoefenen van zijn taak. Dit biedt de unieke kans om architect en bouwheer geheel onafhankelijk bij te staan DIENSTEN i-magazines.be 21

12 Energieconcepten wil doordacht omgaan met de natuur als een bron van energie. Niet alleen voor onze klanten, ook als bedrijf dragen we duurzaamheid hoog in het vaandel. Onze organisatie is een pionier in groene energie voor je woning. Wij staan voor duurzame en kwalitatieve producten en een klantvriendelijke dienstverlening. Energieconcepten biedt creatieve oplossingen voor warm water en verwarming, elektriciteit, ventilatie. Je wooncomfort en gebruiksgemak staan hierbij centraal. WARMTEPOMPEN Energieconcepten organiseert regelmatig info-avonden en opendeurdagen rond duurzame en zuinige verwarming technieken. Bezoek onze website voor eventuele data. Duurzaam De natuur biedt ons duurzame, milieuvriendelijke energieoplossingen. Groene energie is voor ons de enige optie voor de toekomst. Ons duurzaam gedachtegoed vertaalt zich niet alleen in de keuze voor duurzame producten en diensten. Ook in onze organisatie maken we hier werk van. Op de werkvloer stimuleren we gezonde en eerlijke voeding en het gebruik van ecologische materialen. Een deel van onze winst gaat naar een sociaal project in de buurt. ZONNEBOILERS ZONNEPANELEN CV-HAARDEN PELLETKETELS Comfort Je verbouwt of bouwt een woning? Voor elke situatie biedt Energieconepten een haalbare oplossing op maat. Je bent op zoek naar een onderhoudsvriendelijke pelletkachel of je kiest voor een geïntegreerd energiesysteem voor zowel warmte als warm sanitair water? In onze aanbevelingen houden we rekening met je levensstijl, je financiële draagkracht én de rentabiliteit op termijn. Kwaliteit Degelijk advies en kwalitatieve producten vinden wij belangrijk. Je kunt hiervoor rekenen op de expertise van ons team. Energieconcepten gaat ook buiten de landgrenzen actief op zoek naar gedegen fabrikanten. Al onze leveranciers zijn marktleider in hun branche of werden gelauwerd met kwaliteitslabels. In elk geval bieden ze een uitstekende prijs/kwaliteitsverhouding. Service Je vragen en ons aanbod op elkaar afstemmen, daar maken wij graag werk van. Onze adviseurs staan garant voor verantwoorde en pasklare oplossingen die voor jou renderen. Heb je vragen, maak hier een afspraak. Innovatie Bij Energieconcepten kan je terecht voor warmtepompen die met een minimale energietoevoer de natuurlijke energie uit de aarde halen. Een warmtepomp zet de energie om in warmte en gebruikt deze voor de verwarming en koeling van je woning, of het aanmaken van sanitair warm water. De vele voordelen van een warmtepomp al dan niet in combinatie met andere energiesystemen maken het tot een ideaal alternatief voor een klassieke verwarmingsinstallatie. Warm water voor je verwarming, sanitair of wellness dankzij zonne-energie? Het kan dankzij een zonneboiler. Hij kan je voorzien van sanitair warm water. Maar hij kan ook deel uitmaken van een geïntegreerd systeem waarin hij naast warm sanitair water je ook voorziet van warmte voor de vloer- of wandverwarming. Het licht van de zon is en blijft de energiebron van de toekomst. Voor de productie van elektriciteit zorgen zonnepanelen. Die worden geïnstalleerd op een lichtrijke plaats op het dak van je woning of in de omgeving. Deze PV of photo/fotovoltaische panelen nemen er licht op dat door een installatie wordt omgezet in elektriciteit, die al dan niet is aangesloten op je elektriciteitsnet. Fotovoltaïsche panelen kunnen met andere duurzame energietechnieken worden gecombineerd tot één geïntegreerd systeem. Voor meer informatie over de mogelijkheden, contacteer ons. Hout is na zonne-energie, windkracht en waterkracht de meest aangewezen vernieuwbare energiebron. Wereldwijd worden er steeds nieuwe bossen aangeplant om de oude te vervangen. Een houtkachel kan worden gecombineerd met andere duurzame warmteconcepten. Een pelletketel is een centrale verwarmingsketel die werkt op basis van pellets. Het toestel kan worden gecombineerd met andere duurzame verwarmingsconcepten. De pelletketels die wij je aanbieden zijn van het merk Ökofen, één van de Europese marktleiders. Voor zijn innovatie werd het bedrijf verschillende keren bekroond. Vijftien jaar geleden was Energieconcepten een pionier in groene energie. Deze rol blijven wij vervullen. Wij volgen dan ook actief de tendensen op het vlak van duurzame ontwikkeling en spelen erop in. In onze relatie met de klant werken wij oplossingsgericht, out-of-the-box. Energieconcepten.be wil voor elke verbouwing of nieuwbouw de beste oplossing op maat ontwikkelen. Hiervoor combineren we onze uitgebreide expertise met drie heel eenvoudige criteria: prijs, comfort en duurzaamheid. Espendonk Arendonk Tel: +32 (0) Niesstraat Maaseik Tel: +32 (0) info@energieconcepten.be

13 i-magazines.be RUWBOUW

14 PROFESSIONELE GROND EN AFBRAAKWERKEN Met een georganiseerde aanpak en een uitgebreid machinepark levert een gespecialiseerde aannemer professioneel werk bij het bouwrijp maken van terreinen, het uitgraven van bouwputten, rioleringswerken, opruimingswerken, loonwerk, bodemsanering en andere specifieke werken. GRONDWERKEN Het grondwerk vormt in de bouwnijverheid en GWW de voorbereiding van de bouw. Het bestaat uit het ontgraven en verzetten van grond, het leveren en aanbrengen van grond, grind en zand. Ook het aanbrengen van verhardingen en funderingsmaterialen valt hieronder: alles wat nodig is om een goede ondergrond te verkrijgen. De term grondwerk wordt ook overdrachtelijk gebruikt om een goede basis voor het begin van een taak aan te geven. Zoals het uitgraven van opritten, parkeerterreinen, rioleringen,... ze kunnen u helpen met het omploegen van akkers, bemesten van velden, oogsten van allerlei gewassen, ze zorgen voor de afgraving en vervoer van de verontreinigde grond, kunnen u ook van dienst zijn met het uitgraven van funderingen, draineringswerken, af- en aanvoer van grond, verwijderen van begroeiingen, enz. DETAILAFBRAAK OF TOTAAL AFBRAAKWERKEN? Aannemers in sloop- of afbraakwerken zijn gespecialiseerde bedrijven voor totaal afbraakwerken, het ontmantelen van gebouwen (gebouwen opnieuw in ruwbouw brengen), afbraak van daken, ruwe afbraak met behoud van gevel en constructie. BODEMSANERING Een gespecialiseerde aannemer kan zorgen voor de afgraving en vervoer van verontreinigende grond. Let op dat het afgraven gebeurt onder de meest strikte veiligheidsnormen. Bij deze afbraakbedrijven kan je ook terecht voor moeilijke en uitputtende sloopwerken van binnen afwerkingen als voorbereiding op renovatie: uitbreken van vloeren, tussenvloeren en plafonds uitbreken van keukens en badkamers uitbreken van ramen, deuren en dorpels afbraak van garages, veranda s en tuinhuizen verwijderen van struiken, gewassen en bomen ontmantelen en verwijderen van zware installaties verwijderen van facades en isolatie ZOEK JE EEN AANNEMER GROND- EN AFBRAAKWERKEN? Doe een beroep op een gespecialiseerd aannemersbedrijf in je omgeving. FUNDERING De fundering of het fundament is het deel van een gebouw of constructie dat ervoor zorgt dat het eigen gewicht ervan en de daarop uitgeoefende krachten, zoals nuttige belasting, sneeuw, winddruk, enzovoorts, worden overgedragen aan de draagkrachtige ondergrond. Het woord fundering kan ook figuurlijk gebruikt worden, dan betekent het grondslag of uitgangspunt. Ook bij wegen en spoorlijnen is sprake van een fundering. Een synoniem daarvoor is grondvesten, en dat kan ook figuurlijk zijn. SPECIFIEKE PROBLEMEN Door een lage grondwaterstand, door verdroging of grondwateronttrekking, kunnen funderingsproblemen ontstaan. Houten palen rotten weg doordat ze in aanraking komen met zuurstof en verliezen hun draagkracht (paalrot). Funderingen op staal verzakken. In beide gevallen kan grote schade ontstaan. Ook trillingen (bijvoorbeeld van motoren of generatoren in fabrieken) kunnen grote schade aanrichten als de fundering daar niet op is berekend. Bij twijfel aan de kwaliteit van een fundering kan er voor gekozen worden funderingsonderzoek te laten plaatsvinden. DRAAGKRACHT (ONDERGROND) Draagkracht of draagvermogen is in de bouwwereld de mate waarin de ondergrond een constructie kan ondersteunen. In dat verband spreekt men ook bij funderingen wel over draagkracht. Bij bouw- en kunstwerken is voldoende draagkracht cruciaal. ONDERGROND Indien zich in de ondergrond een grondlaag bevindt die voldoende ondersteuning biedt, wordt wel gesproken van de draagkrachtige laag of vaste grondslag. Het tegenovergestelde hiervan is een samendrukbare laag. Met grondonderzoek zoals sonderingen kan vooraf onder meer inzicht worden verkregen in de samenstelling van de ondergrond, de diepte en dikte van de draagkrachtige lagen, en de grondwaterstand. Grondverbetering kan een oplossing zijn om de draagkracht van de ondergrond te laten toenemen. Een grondsoort met slecht draagvermogen is veen. Ondergrond die voldoende draagkracht zou kunnen bieden zijn vastgepakt zand, sterk samengedrukte kleilagen en rotsbodem. Benny Coenraerds Grond- & Afbraakwerken Beton zagen en boren grond & afbraakwerken grondwerken bosontginning aanleg van dressuur en springbakken Betonkelders Betonproducten Grondwerken Industriele werken Klinkers info@bennycoenraerds.be (0) Keysers Vital Schotensteenweg Brecht Tel. 03/ info@keysersvital.be RUWBOUW 26 i-magazines.be i-magazines.be 27 RUWBOUW

15 BETON BETONWERKEN VOOR AL UW BETONWERK kelders alle funderingen in beton keermuren opslag landbouw en industrie betonplaten zwembaden... ZOWEL VOOR PARTICULIEREN EN AANNEMERS ZEER INTERESSANTE PRIJZEN Sterk in betonwerk! Meerseweg Wuustwezel (Loenhout) T: 03/ G: info@betonwerkenroba.be BVBA Beton is een kunstmatig steenachtig materiaal, dat als bouwmateriaal wordt gebruikt. Het moderne beton in Nederland is samengesteld uit het bindmiddel cement en uit een of meer toeslagmaterialen zoals zand, grind of steenslag. Cement heeft de eigenschap dat het door toevoeging van water verhardt. Goed beton is een mengsel waarin de korrelgroottes van de verschillende soorten zand en grind, in de juiste hoeveelheden, elkaar zodanig aanvullen dat het mengsel uithardt tot een steenachtig en duurzaam materiaal. In tegenstelling tot bijvoorbeeld gips lost uitgehard beton niet meer op in water. Door de relatief lage prijs van het materiaal, de relatieve inertie, de eenvoud van het gebruik en door de vele mogelijkheden is beton een veelgebruikt bouwmateriaal. Jaarlijks verbruiken de geïndustrialiseerde landen bijna een kubieke meter beton per persoon. SAMENSTELLING Beton ontstaat door water te mengen met een bindmiddel (zoals cement) en granulaat (zand en grind), vulstoffen en eventueel met toeslagstoffen. Bij de juiste verhoudingen worden de holtes tussen het grind vrijwel geheel gevuld met zandkorrels waarbij het cement de verschillende korrels aan elkaar plakt. Na uitharding kan de hardheid en duurzaamheid van natuurlijk gesteente worden geëvenaard. Het toegepaste betonrecept is enerzijds afhankelijk van de gewenste sterkte en gewenste eigenschappen en anderzijds van de omgeving waar de betonconstructie zich in bevindt (milieuklasse van het beton). WATER Water kan niet onbeperkt worden toegevoegd. Door meer aanmaakwater te gebruiken wordt het beton weliswaar beter verwerkbaar, het eindresultaat is echter slechter. De verharding van cement is een chemische reactie die een beperkte hoeveelheid water vraagt; een teveel aan water levert zwakker beton ( water is vergif voor beton ). Een tekort aan water zorgt er echter weer voor dat niet alle cement reageert. Bijgevolg is een juiste verhouding tussen water en cement (de zogeheten water/cementfactor) noodzakelijk om een goede kwaliteit beton te verkrijgen. TOESLAGMATERIAAL Een belangrijk onderdeel van het betonmengsel is het granulaat. Hoe kleiner en fijner de gebruikte korrels des te meer water noodzakelijk is. zand grind steenslag Als aanvulling of vervanging van deze granulaten wordt soms ook een toeslagmateriaal bijgevoegd: vulstof, een inert poeder van gemalen baksteen dat de stabiliteit van het mengsel verhoogt; vliegas (siliciumpoeder), dat als plastificeerder optreedt en puzzolane eigenschappen heeft; silica fume (ultrafijn siliciumpoeder) met sterke puzzolane eigenschappen; recyclinggranulaat; gegranuleerde hoogovenslak, gemalen als poeder (hoogovencement) of als granulaat. HULPSTOFFEN EN TOEVOEGSELS In beton kunnen verschillende hulpstoffen gebruikt worden. Deze dienen om de eigenschappen van het beton te verbeteren of aan te passen. (super)plastificeerders die de verwerkbaarheid van het beton verhogen zonder extra water toe te voegen (te veel water zou de sterkte verminderen); bindingsversnellers; bindingsvertragers zoals suiker waardoor het betonmengsel langere tijd verwerkbaar blijft; luchtbelvormers, om de vorstbestendigheid van het beton te verhogen; water vasthoudende stoffen, om onder water beton te kunnen gieten; kleurpigmenten; schuimvormers, om een geringe dichtheid en daardoor een betere isolatiewaarde (warmte-isolatie) te verkrijgen. EIGENSCHAPPEN Beton is een relatief bros materiaal met een hoge druksterkte (de kubusdruksterkte bedraagt bij traditioneel beton 5-55 N/mm2, dat wil zeggen dat een betonnen kubus met een ribbe van 150 mm het gewicht van zo n 120 auto s (gewicht 1000 kg per stuk) kan dragen) terwijl de treksterkte slechts ongeveer 1/10 van de druksterkte is. Beton voor constructies moet in Nederland een KOMO-certificaat hebben en in België een BENOR-certificaat en wordt vrijwel uitsluitend geleverd door gespecialiseerde betoncentrales, waardoor een constante samenstelling en kwaliteit van het beton kan worden gewaarborgd. Het grootste voordeel van beton is dat het flexibel toe te passen is. Voordat het uithardt, kan het in vele mogelijke vormen gegoten worden. Normaal beton weegt ongeveer 2400 kilogram per m³, echter speciale betonsoorten kunnen hier sterk van afwijken. Aangemaakt beton heeft een beperkte tijd waarbinnen het verwerkt moet worden, vaak is er een verwerkingstijd van maximaal een uur. NAT EN VOCHTIG BETON De zetmaat van een betonmengsel is een maat voor de plasticiteit ervan. Met een metalen vorm, de kegel van Abrams, wordt een hoeveelheid betonmengsel op een tafel geplaatst. De originele hoogte van de kegel is 300 mm. Na het plaatsen wordt de metalen kegel omhooggetrokken en het beton zakt uit. De inzakking wordt gemeten, dit is de zetmaat, bijvoorbeeld 80 mm. RUWBOUW i-magazines.be 29

16 EEN AANNEMER IN INDUSTRIËLE BETONVLOEREN Een aannemer in industriële betonvloeren. Deze kan zowel in woningen als in bedrijven en zowel binnen als buiten industriële betonvloeren plaatsen. Bovendien is beton verkrijgbaar in alle denkbare kleuren, wat de keuzemogelijkheden groot maakt. BETON WAT IS HET EN HOE WERKT HET? WAT IS EEN INDUSTRIËLE BETONVLOER PRECIES? Betonvloer die door bepaalde machinale en handmatige bewerkingen een zeer glad en effen uitzicht krijgen. Deze noemt men eveneens gepolierde vloeren. DE VELE VOORDELEN VAN EEN INDUSTRIËLE BETONVLOER gemakkelijk in onderhoud stofvrij ruime keuze in zowel opbouw als uitzicht er bestaan diverse soorten wapening men kan het naargelang de toepassing ruw, antislip tot zeer glad afwerken in verschillende kleuren er is eveneens de mogelijkheid om de vloer in tegelvorm te zagen en de voegen op te vullen met een elastische kit. Dit gaat zowel over hangars of bedrijfshallen, maar ook over gepolierde beton voor kelders van woningen of appartementen, terrassen, opritten tot interieurbeton in huizen, lofts en zelfs keukentabletten. Afhankelijk van de uiteindelijke bestemming van de gepolierde of gepolijste betonvloer, kan deze worden voorzien van traditionele wapening, staalvezelwapening of kunststof/fiberwapening. De drukvastheid waarin de gepolijste of gepolierde betonvloer gemaakt wordt, is afhankelijk van de uiteindelijke bestemming. Het storten van een betonvloer gebeurt in hoofdzaak met behulp van een betonpomp. Na spreiding van het mengsel wordt het beton manueel en mbv. een laser op de juiste hoogte gebracht. Dit kan zowel horizontaal als onder een helling zijn. MONOLIET AFWERKEN VAN BETONVLOEREN (OOK WEL VLINDEREN OF POLIEREN GENOEMD) Met deze manier van afwerken kan bij uw gepolierde of gepolijste betonvloer een dicht en duurzaam glad oppervlak worden verkregen: bij monolietvloeren wordt in één arbeidsgang na het storten en verdichten, het oppervlak van de betonvloeren met stalen spanen mechanisch geschuurd en afgepleisterd. Er wordt dus geen afwerklaag of dekvloer toegepast. De gepolijste of gepolierde betonvloer en het vloeroppervlak vormen zo één monoliet geheel. Deze wijze van afwerken heet daarom monoliet afwerken. DRUKKRACHT Beton kan grote drukkrachten weerstaan, maar is niet goed bestand tegen trekkracht, omdat het een korrelige structuur heeft. De korrels (doorgaans grind en zand) worden bijeengehouden door cement - de lijm in het materiaal. De lijmsterkte van het cement bepaalt in feite de trekkracht van het beton. Bij een te grote trekkracht vormen zich scheuren in het materiaal. Als er zich eenmaal een scheur gevormd heeft, gaat het van kwaad tot erger, doordat de trekkracht zich rond de scheur concentreert daar is de balk dan immers op zijn smalst; de trekspanning ( kracht per eenheid oppervlakte ) wordt steeds hoger. Het gevolg is het bezwijken van de constructie. TREKKRACHT Als een betonnen balk of plaat op buiging belast wordt, ontstaan plaatselijk trekkrachten. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een betonnen balk die op twee steunpunten rust. Door het eigen gewicht en eventueel andere belasting zal de balk in het midden doorbuigen. Daardoor treden aan de onderkant van de balk trekkrachten op en aan de bovenkant drukkrachten. Als een balk of plaat doorloopt over meerdere steunpunten, of aan het uiteinde is ingeklemd, treedt rond die steunpunten of inklemmingen aan de bovenkant trek op en aan de onderkant druk. Omdat staal goed trekkrachten kan opnemen, worden op de plaatsen waar trekkrachten optreden stalen staven in het beton opgenomen; de wapening. Wanneer de druk te hoog wordt en het beton kan bezwijken, zal op die plaatsen drukwapening worden aangebracht. De trekkracht van beton wordt praktisch gelijk aan 0 genomen. Dit heeft tot gevolg dat er, behalve in constructie-onderdelen die puur in druk belast worden (zoals kolommen), bijna altijd wapening zal zitten in een betonnen structuur. In dergelijke structuren is scheurvorming in de zone met trekspanningen normaal en duidt niet op het falen van de structuur, mits de scheurwijdte niet te groot is (maximum zo n 0.3mm). Het draagvermogen van de betonnen structuur neemt hierdoor niet af, het staal neemt immers de trekspanning op, niet het beton. MILIEUKLASSEN Niet elke soort beton is geschikt voor elke omgeving. Als beton bijvoorbeeld aan weer en wind wordt blootgesteld, moeten er hogere eisen aan worden gesteld en voor bouwwerken die met zeewater of strooizout in aanraking komen nog hogere. Daartoe wordt beton ingedeeld in verschillende beton milieuklassen. Algemene betonbouw LOFTEN WONINGEN TERRASSEN PARKINGS ruwstort / geborsteld / glad / printbeton Uw specialist in woningbeton Schrauwen Herman bvba Steenweg op Beerse Merksplas Tel.: 014/ Gsm: 0495/ info@schrauwenhermanbvba.be VANAF MEI / JUNI 2015 NIEUW ADRES!!! Steenbakkersdam 2 bus Beerse Beringenbaan Schaffen - T. & F M RUWBOUW 30 i-magazines.be i-magazines.be 31 RUWBOUW

17 DE JUISTE PRIJS/KWALITEITVERHOUDING VOOR UW BOUWPROJECT! Pluym - Van Loon bvba Klanten die voor hun bouwproject zoeken naar een ervaren bouwfirma met een uitstekende prijs/kwaliteitverhouding, vinden in Pluym Van Loon een betrouwbare en solide partner. Al ruim 25 jaar bouwt Pluym Van Loon aan een sterke reputatie, gaande van appartementen, woningen, villa s, baanwinkels tot kantoorgebouwen. Waarbij de klant zijn wensenpakket volledig kan samenstellen van ruwbouw tot sleutel-op-de-deur, bij sleutelop-de-deur werken we samen met onze vaste en selecte groep van onderaannemers. Daarbij begeleiden wij de klant met een persoonlijke service tot de oplevering van zijn bouwproject, onze korte communicatielijnen en helder technisch advies komen de klant ten goede. Ondertussen zijn honderden bouwprojecten uitgevoerd die uitmunten in kwaliteit. De know-how die door deze jaren is opgedaan resulteert in het befaamde vakmanschap van onze firma. Tevredenheid van de klant is de maatstaf hoe wij ons succes bepalen na afloop van een bouwproject. Pluym - Van Loon bvba Kanaaldijk 16c 2380 Ravels Tel: 014/ Fax: 014/ RUWBOUW 32 i-magazines.be i-magazines.be 33 DIENSTEN

18 RUWBOUW 34 i-magazines.be i-magazines.be 35 RUWBOUW

19 Woestenborghs Bouwbedrijf wordt 40 jaar in 2016 Nog één jaartje wachten en Woestenborghs Bouwbedrijf wordt 40 jaar. Maar een groot feest staat er in 2016 niet gepland. Daarop moeten de klanten en de werknemers van de bouwonderneming wachten tot in We verhuizen dan naar een volledig nieuw kantoor, waar zowel ons cliënteel als onze personeelsleden zich thuis zullen voelen, zegt zaakvoerder Inge Woestenborghs. Woestenborghs Bouwbedrijf is gespecialiseerd in grote woonprojecten en woningen voor particulieren. En dat dus al bijna 40 jaar. Zaakvoerder Inge Woestenborghs: Wij zijn nog een traditioneel familiebedrijf. Mijn vader Louis startte in 1976 zijn eigen onderneming. Vandaag zijn we uitgegroeid tot een van de gevestigde bouwbedrijven in Hoogstraten en omstreken. Dat is bijzonder: een bouwonderneming die niet van vader op zoon, maar van vader op dochter wordt overgedragen. (lacht) Inderdaad: dat is misschien uitzonderlijk. Maar bij ons is het toch zo. In 1998 ben ik in de zaak gestapt en in 2012 heb ik de dagelijkse leiding overgenomen. Is je vader nog actief in de zaak? Ja, hij speelt nog steeds een belangrijke rol. Hij heeft zoveel kennis op het vlak van bouwen, dat we nog graag beroep doen op zijn deskundig advies. Je hebt de stiel intussen goed in de vingers. Twee jaar geleden werd je door de Confederatie Bouw uitgeroepen tot Jonge aannemer Dat was een mooie bekroning voor onze onderneming. Het was ook de bevestiging dat onze moderne manier van ondernemen in de smaak valt. Wat bedoel je precies met die moderne manier van ondernemen? Innovatie en duurzaamheid staan bij ons centraal staan. Zo investeren wij veel in opleiding om onze organisatie tegen 2020 klaar te maken voor de evolutie naar het bijna energieneutraal bouwen. Daarnaast blijven we focussen op een efficiënt en strak getimed bouwproces en op het aantrekken van beloftevolle bouwvakstudenten, onder meer via het aanbieden van stages en vakantiewerk. Wat maakt Woestenborghs als bouwonderneming zo speciaal? Wij zijn een onderneming met een duidelijke visie. Zo werken we enkel met geschoolde medewerkers. Al onze arbeiders zijn afgestudeerd aan het VITO in Hoogstraten. Daarnaast hebben we een uitgesproken Kempens karakter. We kiezen enkel voor werven in de regio. Ons personeel verliest niet elke dag uren tijd in de file. Dat maakt dat ze hun werkdag op tijd kunnen beëindigen en dat ze op tijd bij hun familie zijn. Voor de bouwvakkers van vandaag is dat heel belangrijk. Ik las op jullie website, dat jullie bij elk project met twee werfleiders werken. Wat is daarvoor de reden? Dit doen we om onze klanten een nog betere service te garanderen. De ene werfleider is verantwoordelijk voor de ruwbouw van de woning, de andere voor de afwerking en de coördinatie van de onderaannemers. Zo kunnen we steeds de perfecte werforganisatie verzekeren. Over organiseren gesproken: volgend jaar blazen jullie 40 kaarsjes uit. Ik veronderstel dat er dan een groot feest op de planning staat? Toch niet. We zijn heel blij dat we ons 40-jarig bestaan kunnen vieren, maar op een groot feest is het nog wachten tot in Dan plannen we immers de verhuis naar onze nieuwe kantoren. Die zullen een stuk ruimer zijn dan nu het geval is. Zo hebben we meer capaciteit om klanten te ontvangen, hebben onze medewerkers meer bewegingsvrijheid en kunnen we in de toekomst eventueel uitbreiden. Nog een leuk pluspunt: we zullen in onze nieuwe kantoren ook voldoende ruimte hebben om al het personeel samen te brengen om het kerst- of het bouwverlof in te zetten. Gefeest zal er dus wel worden, al is het nog niet in Alvast proficiat met het 40-jarig bestaan en succes met de verhuis in 2017! Wilt u weten wat Woestenborghs Bouwbedrijf voor u kan betekenen? Check dan de website of neem contact op het nummer of via info@woestenborghs-bouwbedrijf.be.

20 OVERZETDAKEN (METALEN DAKELEMENTEN METROTILE) De meeste firma s zijn ook gespecialiseerd in het plaatsen van overzetdaken. Zij gebruiken alleen maar producten die op lange termijn hun voordelen bewezen hebben en hierdoor hebben wij geopteerd voor de dakelementen van Metrotile. Meer info en realisaties vanoverzetdaken vindt U terug via deze link HELLENDE DAKEN (MET KLEIPANNEN OF LEIEN) Het daktimmerwerk bij hellende daken is na de uiteindelijke afwerking een onzichtbaar, maar daarom niet onbelangrijk, constructie-element van de woning. De dakconstructie moet namelijk niet alleen in staat zijn om de totale dakbedekking te dragen, maar ook om eventueel bijkomend gewicht, bijvoorbeeld sneeuw, zonder problemen te weerstaan. Het daktimmerwerk dient dus in de eerste plaats uit sterk en duurzaam materiaal te bestaan zodat een lange levensduur gegarandeerd wordt. PLATTE DAKEN Het plat dak is aan een opmars bezig. De waterdichtingsmaterialen zijn er dankzij de technologische evolutie veel duurzamer op geworden. Bovendien leent deze dakvorm zich uitstekend bij een moderne architectuur. DEZE WATERDICHTENDE LAAG KAN UIT VERSCHILLENDE MATERIALEN BESTAAN: PVC: Kan op verschillende manieren worden geplaatst: gelast, losliggend of mechanisch bevestigd. Wij maken gebruik van ALKORPLAN van Renolit. Meer info via EPDM: Dit is een soort esthetisch rubber dat doorgaans in de fabriek op maat wordt gemaakt en als één geheel op het dak wordt geplaatst. Wij maken gebruik van Firestone EPDM Meer info via VERANDABOUW Engels nv is ook gespecialiseerd in de constructie en afwerking van veranda s en pergola s. Om al uw wensen tegemoet te komen kunnen wij U verschillende op maat ontworpen veranda s en pergola s in PVC, aluminium en hout aanbieden. Als dakbedekking kunt U opteren voor polycarbonaatplaten 16 of 32 mm tot zonwerend gelaagd, dubbele beglazing. Dankzij onze veelzijdigheid in materialen en kleuren zijn we er vrijwel zeker van dat we de ideale oplossing voor u kunnen aanbieden. GEVELBEKLEDING Gevelbekleding duikt steeds vaker op in het straatbeeld. Hier zijn verschillende redenen voor. Ofwel kiest u voor gevelbekleding omdat u bijvoorbeeld beschadigde of slechte gevels wil verbergen. Ofwel kiest u voor gevelbekleding omwille van meer functionele redenen zoals isolatie. Meer info via Sidings Cedral gevelstroken zorgen voor een duurzame bescherming van de meest uiteenlopende gevels. Deze hoogwaardige, decoratieve vezelcementstroken verlenen elk bedrijfsgebouw of elke woning, modern of klassiek, een frisse aanblik. Maar het hoofdkenmerk van Sidings Cedral is natuurlijk de hoogst smaakvolle cederstructuur. Cederhoutstructuur Classic of volledig glad Smooth 22 standaard kleuren Milieuvriendelijk Onderhoudsvriendelijk SCHRIJNWERK Bepaalde gespecialiseerde firma s bieden hun klanten een totaalconcept inclusief ramen, deuren en rolluiken aan in PVC, aluminium of hout. Dakbedekking of dakbekleding is een beschermende laag die op een plat of hellend dak wordt aangebracht, om dit waterdicht, sneeuwdicht en tochtvrij te maken. DAKBEDEKKING De dakbedekking moet liefst onbrandbaar, bestand tegen atmosferische invloeden, licht van gewicht zijn, alsmede weinig onderhoud vragen en eenvoudig zijn aan te brengen. Bij schuine of hellende daken zijn vorm en kleur van de dakbedekkingselementen van belang want zij bepalen uiteindelijk het esthetisch effect van het gebouw waarop ze zijn aangebracht. Bij platte daken speelt dit geen rol, wanneer de platte daken als terras worden gebruikt, worden aan de dakvloer speciale eisen gesteld. Platte daken vragen een geheel waterdichte bedekking. Bij hellende daken moeten de bedekkingselementen afwaterend zijn aangebracht, dat wil zeggen het water dient er van af te lopen zonder naar binnen te dringen, het dak is in letterlijke zin niet waterdicht. Verder is het van belang dat de dakbedekking dampdoorlatend is. Is dat niet het geval dan dient aan de binnenkant van de dakconstructie een dampremmende laag te worden aangebracht om te verhinderen dat woonvocht in de constructie dringt en condensatie veroorzaakt Steenweg op Diest Turnhout Tel Gsm vanheertum@skynet.be Johnny VANHEERTUM EPDM Platte Daken RUWBOUW 38 i-magazines.be i-magazines.be 39 RUWBOUW