BOUW MAPAZINE. voor bouwers & verbouwers

Transcriptie

1 BOUW MAPAZINE voor bouwers & verbouwers noord-limburg

2 VOORWOORD landrover.be landrover.be Een huis bouwen of verbouwen is geen alledaagse gebeurtenis maar een van de belangrijkste beslissingen in uw leven. Het is een boeiende ervaring die veel fijne momenten met zich meebrengt. Maar het houdt ook duidelijke keuzes in waarmee u uw verdere leven geconfronteerd blijft. Uw huis is dus meer dan een aantal vierkante meter en wat bakstenen of andere bouwmaterialen. Het is in de eerste plaats uw leef- en beleefomgeving. Om van uw huis ook uw thuis te maken, moet u er zich goed in voelen. Een huis moet niet enkel mooi maar ook comfortabel en functioneel zijn. Een huis kan ook een identiteit hebben die overeenstemt met uw persoonlijkheid, uw omgeving en uw cultuur. Een architect kan u helpen om dat te bereiken. Hij fungeert als uw vertrouwenspersoon, luistert naar uw wensen en heeft aandacht voor wat niet gezegd wordt. Zo kan hij een omgeving creëren die uw behoeften en uw gevoelens weerspiegelt. De Orde van Architecten is een publiekrechtelijke instantie die in 1963 werd opgericht op initiatief van de wetgever. Om in België hun beroep te mogen uitoefenen, moeten architecten ingeschreven zijn op de tabel van de Orde van Architecten of op de lijst van stagiairs. Land Rover Maasland Land Rover Maasland Nijverheidslaan Maasmechelen Tel Nijverheidslaan 089/ Maasmechelen Tel 089/ De Orde van Architecten heeft tot taak de voorschriften van de plichtenleer voor het beroep van architect te bepalen en ze te doen naleven. Zij houdt toezicht op de eer, de discretie en de waardigheid van de leden van de Orde in de uitoefening of naar aanleiding van de uitoefening van hun beroep. Zij doet aangifte bij de rechterlijke overheid van elke inbreuk op de wetten en reglementen tot bescherming van de titel en van het beroep van architect. Op de website van de Orde van Architecten Vlaamse Raad, vindt u informatie voor de architect én de bouwheer waaronder ook een lijst met alle architecten in Vlaanderen met hun contactgegevens. Copyright: Orde van Architecten Vlaamse Raad 4,5-12,8 L/100 KM G/KM CO2. 4,5-12,8 L/100 KM G/KM CO2. Elk gebruik van het voertuig off road moet gebeuren met naleving van de verkeersregels en met respect voor de natuur. Milieu-informatie [KB 19/03/04]: Elk gebruik van het voertuig off road moet gebeuren met naleving van de verkeersregels en met respect voor de natuur. Milieu-informatie [KB 19/03/04]: JLRBFEE5W168_Gamma_Maasland_Bouwmagazine_148Hx210_IC_NL.indd 1 25/02/15 09:55 JLRBFEE5W168_Gamma_Maasland_Bouwmagazine_148Hx210_IC_NL.indd 1 25/02/15 09:55 COLOFON Bouwmapazine Noord-Limburg NIEUWE JAGUAR XE. DE SPORTBERLINE HERUITGEVONDEN. Het design en de technologieën van de gloednieuwe Jaguar XE zijn gebaseerd op de befaamde Jaguar F-TYPE. Het is dan ook de meest geavanceerde Jaguar sportberline ooit. Met zijn krachtige en intelligente motoren (99 g/km CO2 voor de 2.0D 163 pk), zijn lichte aluminiumstructuur geïnspireerd door de luchtvaarttechnologie en zijn intuïtieve InControl -connectiviteitsoplossingen herbepaalt hij het segment van de premiumsportberlines. HOW ALIVE ARE YOU? 3,8-8,3 L/100 KM. CO2 : G/KM. JAGUAR MAASLAND Nijverheidslaan Maasmechelen T. +32 (0) info@jaguarmaasland.be PRIJS EXCL. OPTIES VANAF btwi * * Of 399 excl. btw/maand in financiële renting. Prijs op 1 februari Promotionele financiële renting met aankoopoptie 16% op een duurtijd van 60 maanden. Enkel bestemd voor professionele doeleinden. Onder voorbehoud van aanvaarding van uw dossier door Alphalease, leasingmaatschappij, Ravensteinstraat 60/ Brussel. Nettoprijs van de wagen excl. btw, fleetkorting inbegrepen en een voorschot van excl. btw. Adverteerder: Jaguar Land Rover Belux nv, Generaal Lemanstraat Antwerpen. Milieu-informatie (KB 19/03/04): Jaguar XE is beschikbaar in het voorjaar van jaar waarborg zonder kilometerbeperking. Geef voorrang aan veiligheid. Afgebeeld model: Jaguar XE S met opties. JLRBGEN5W181_XE_Maasland_BouwMag_148Hx210_IC_NL.indd 1 10/03/15 09:33 Verantwoordelijke uitgever: BouwMAPazine Aartselaar - Hasselt - Turnhout - Leuven Redactie: Orde van Architecten - Vlaamse Raad Koningsstraat 144, B-1000 Brussel Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat Bergstraat 30-34, B-1000 Brussel Wonen Vlaanderen Koning Albert II-Laan 19 bus 40, B-1210 Brussel Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk overgenomen worden of vermenigvuldigd worden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle beelden gebruikt in dit BouwMAPazine werden door onze eigen fotografen genomen of worden verondersteld door derden vrij van rechten te zijn aangeboden aan de uitgever. BouwMAPazine aanvaardt dan ook geen verantwoordelijkheid wanneer beelden aangeleverd door derden niet vrij van rechten zijn. De adverteerder is verantwoordelijk voor de door hem ingezonden tekst, foto s en logo s. De uitgever is niet verantwoordelijk voor eventuele foutieve informatie met betrekking tot de gegevens van de bedrijven die terug te vinden zijn in dit BouwMAPazine. De uitgever kan op geen enkele wijze aansprakelijk gesteld worden voor ondervonden schade voortvloeiend uit fouten of onvolledigheden in de inhoud van dit BouwMAPazine. i-magazines.be 3

3 INHOUD RUWBOUW AFWERKING INTERIEUR TUIN FINANCIEEL PLAN

4 PORTRET ARCHITECT ANNICK DEBOES Afgestudeerd aan het PHAI (Provinciaal Hoger Architectuur Instituut Hasselt) in 1986 als architect. Na het volbrengen van de 2 jaar verplichte stage en een aantal jaren te hebben gewerkt aks zelfstandig medewerker bij 2 Limburgse architectenbureaus heeft de architect in 1996 de bvba architect Deboes A. opgericht om zich vanaf 2000 fulltime bezig te houden met haar eigen bureau. Bvba architect Deboes A. Dijkbeemdenweg 60/ Zonhoven annick@adb-architecture.be 0475/ SCHOOL SINT-LUTGART TONGEREN: NIEUWBOUW EN HERAANLEG SPEELPLAATS. De directeur wilde een onderhoudsvriendelijk en sfeer scheppende gebouw waarbij de nodige aandacht diende te gaan naar gebruiksgemak, polyvalent gebruik van de lokalen en akoestiek. Het personeel kreeg inspraak in het ontwerp en kon de materialen en kleuren voor de inrichting van hun eigen klas mee richting geven. De nodige aandacht werd besteed aan de veiligheid en toegankelijkheid. Er werd een specifiek concept gemaakt voor een buitenklas voor 90 kinderen die werd opgevat als een arena. Ze heeft bewust gekozen voor een kleinschalig bureau, waar ze nog architect i.p.v. manager kan zijn en het overzicht kan behouden. Daardoor is er ook een rechtstreeks persoonlijk contact met de bouwheer mogelijk hetgeen voor haar heel belangrijk is. Ze streeft ernaar om steeds met dezelfde landmeter, ingenieurs, veiligheidscoördinator en EPB- verslaggever samen te werken, dat werkt veel vlotter en resulteert in een betere service aan de bouwheer. Naargelang de projecten en de tijdsdruk worden er freelance medewerkers ingeschakeld. Als men mij vraagt in welke stijl ik bouw, kan ik alleen maar zeggen in een hedendaagse tijdloze stijl, zonder enige hypes of trends na te lopen. Elk project krijgt zijn eigen vormgeving in functie van de omgeving waarin het gebouwd wordt, de wensen en het programma van de bouwheer en het budget. Varianten op eenzelfde thema worden vermeden. Belangrijke aspecten: luisteren naar de bouwheer, naar zijn wensen en verzuchtingen en die in evenwicht brengen met de omgeving en zijn budget. Het project moet voor iedere bouwheer een meerwaarde geven en moet hem een plaats bieden om tot rust te komen. Als referenties kunnen we 3 totaal verschillende projecten zowel voor wat betreft programma als vormgeving aanhalen. WONING E. HASSELT. Tweewoonst waarbij de bouwheer op het gelijkvloers een zuiders geïnspireerde woning met veel lichtinval wilde. Op de verdieping een appartement voor de zoon of dochter met een eigen buitenruimte, maar zonder zicht op de privé-tuin van de ouders, zodat indien er later vreemde bewoners het appartement zouden huren, de privacy gewaarborgd blijft. DE SPEELPLAATS WERD OPGESPLITST IN DEELGEBIEDEN: KLEUTER SPEELPLAATS, RUSTIGE SPEELPLAAT EN SPORTVELDEN. Op de speelplaats moeten de kinderen kunnen spelen en een aanzet krijgen om verschillende dingen uit te proberen. Naast de klassieke sportveldenzijn ook een klimmuur, een mini- soccer, een klimbol, evenwichtsbalken, een weerstation, lestuintjes, een waterkolom voorzien. Voor de kleuters een tent om onder te schuilen, een sprookjesspeeltuig, kabouterhuisjes,.de grootste voldoening is de kinderen gelukkig te zien spelen en leren en te horen van de leerkrachten dat er geen of bijna geen ruzie meer gemaakt wordt, niet tussen de kinderen en niet tussen de leerkrachten. Rikkeshoeve Sint-Truiden : verbouwen van een schuur tot B&B. De bouwheer wenste een huiselijke warme sfeer te creëren met een knipoog naar Toscane, gezien het prachtige uitzicht over de Haspengouwse velden. De schuur van de meer dan 100-jarige Vierkants hoeve met oude eiken spanten werd omgebouwd tot een B&B met 5 kamers. De achtergevel in vakwerk bleef behouden, de oude eiken spanten dienden zichtbaar behouden te blijven in het interieur. ORDE VAN ARCHITECTEN- VOORZITTER RAAD LIMBURG Door mijn ervaring als architect weet ik waar de pijnpunten en de gevaren van het beroep zich situeren. Er zijn 2 grote bekommernissen voor de architect: een te grote verantwoordelijkheid en een te zware opdracht voor een te lage verloning. Een architect heeft ook de perceptie tegen: een bouwheer kent de taken en verantwoordelijkheden van de architect niet, hij weet niet welke taken de architect wettelijk moet uitvoeren en kan het aantal werkuren daarvan niet inschatten. Een architect is meer dan iemand die een plannetje tekent en af en toe eens naar de werken gaat. Maar zoals in elk segment van de samenleving van toepassing is: indien men iemand niet correct verloont, bestaat het gevaar dat de kwaliteit te wensen overlaat. Naast een te laag ereloon is de grootste bekommernis van de architect een te grote verantwoordelijkheid in een maatschappij in constante evolutie waarbij de wetgeving die het beroep van architect bepaalt niet mee evolueert. Waarom is een architect mee verantwoordelijk voor het werk dat een aannemer uitvoert, zonder dat hij deze aannemer kan kiezen of er zeggenschap en leiding over heeft? Waarom krijgt de architect van de overheid steeds meer verantwoordelijkheden? 6 i-magazines.be i-magazines.be 7 WAAROM IS DE ARCHITECT DE ENIGE DIE EEN VERPLICHTE VERZEKERING HEEFT? WAAROM IS DIT ALLEEN IN BELGIË ZO? Ik heb mij in 2006 kandidaat gesteld bij de Orde van Architecten in de hoop antwoorden te krijgen op mijn vragen en iets te kunnen bijdragen aan de verbetering van het beroep van architect. Als voorzitter van de Raad van de provincie Limburg trek in nu aan de kar van een gemotiveerd team en vertegenwoordig ik onze provincie in Brussel waar het beleid bepaald wordt. In 2012 ben ik dan herverkozen voor een 2de mandaat. Wij hebben de voorbereiding voor de hervorming van de Orde afgewerkt, er wordt flink gelobbyd, er werd een memorandum overgemaakt aan de beleidsvoerders waarbij er gevraagd wordt naar een minimum ereloon, een verplichte verzekering voor alle bouwpartners, een vereenvoudiging van de administratie, correcte voorwaarden voor architectuurwedstrijden, een hervorming van de stage en tucht, duidelijkheid over grens overschrijdende uitoefening van ons beroep.. Dit alles ligt nu op tafel van de politiek, en dus is het afwachten. Voor de laatste 3 jaren van mijn mandaat wil ik me nog extra inzetten voor de sensibilisering van de bouwheer. Een goed en correct geïnformeerd bouwheer kan er alleen maar baat bij hebben.

5 architect-nburo is een middelgroot buro met een 6-tal medewerkers/architecten. Het buro wordt geleid door architect Jef Vandekerkhof en realiseert voornamelijk projecten in de particuliere als de openbare sector, gaande van eengezinswoningen, appartementen, sociale woningbouw maar ook kantoren en industriehallen. Voor de openbare opdrachtgevers zitten voornamelijk gemeenschapsgebouwen en scholen in het projectenpakket. Naast nieuwbouwprojecten is het architect-nburo ook thuis in de verbouwingswerken en renovatie/restauratieprojecten. Hét kenmerk van het architect-nburo is communicatie! Door met zoveel mogelijk aktoren (zowel directe als minder directe) te communiceren, wordt er gezocht naar de juiste combinatie van ontwerpkracht en professionele dienstverlening. Daarbij combineren ze de voordelen van een full-service organisatie met de slagkracht van een middelgroot buro. Dat betekent dat alle benodigde kennis en ervaring in eigen huis beschikbaar is. Korte communicatielijnen maken deel uit van een efficiënte organisatie. Afhankelijk van de omvang van de opdracht wordt er een team samengesteld. Als de nodige kennis niet inhuizig is, wordt er beroep gedaan op gelijkdenkenden in andere gespecialiseerde disciplines, en wordt hiermee in teamverband gewerkt met dezelfde spirit en motivatie! Het vertrekpunt van iedere opgave is logica zoeken in de ambitie van de opdrachtgever en gebruikers, de beoogde functionaliteit en de ruimtelijke omgeving. Deze drie randvoorwaarden combineren met architectonische ambities tot het ontwerpconcept. De consequente uitwerking van dit concept, van de eerste schets tot het laatste detail, bepaalt de uiteindelijke architectonische en gebruiks - kwaliteit. Dit kantoorgebouw is uitgerust met de toepassing van de allernieuwste technieken inzake energie en klimaat. Het is een volledig open gebouw waardoor de akoestiek een zeer gedetailleerd berekening vereiste. Het resultaat is een hedendaagse, polyvalente en op logica gabaseerde architectuur waarin een goede verhouding tussen funcionaliteit en het architecturaal aspect centraal staan om tot een goed ontwerp te komen. Het architekt-nburo kiest bewust voor een diversiteit aan opdrachten, zowel naar schaal als naar programma, omdat vanuit de onderlinge kruisbestuiving en de open visie er op elk vlak rijkere en boeiender projecten gerealiseerd worden. Het architekt-nburo wordt op regelmatige tijdstippen aangevuld met free-lance medewerkers, ingenieurs technieken, ingenieurs stabiliteit, energiedeskundigen, veiligheidscoördinatoren, ingenieur akoestiek enz... en dit in functie van de voorliggende projekten. De samenwerking met diverse studiebureaus biedt een brede waaier van technische kwaliteiten zodat de opdrachten kwaliteitsvol uitgevoerd worden. Het architekt-nburo vormt een zeer enthousiast flexibel team. 8 i-magazines.be i-magazines.be 9

6 DE ARCHITECT TEKENEND VOOR UW TOEKOMST BOUWEN MET EEN ARCHITECT Een huis bouwen of verbouwen is geen alledaagse gebeurtenis maar een van de belangrijkste beslissingen in uw leven. Het is een boeiende ervaring die veel fijne momenten met zich meebrengt. Maar het houdt ook duidelijke keuzes in waarmee u uw verdere leven geconfronteerd blijft. Uw huis is dus meer dan een aantal vierkante meter en wat bakstenen of andere bouwmaterialen. Het is in de eerste plaats uw leef- en beleefomgeving. Om van uw huis ook uw thuis te maken, moet u er zich goed in voelen. Een huis moet niet enkel mooi maar ook comfortabel en functioneel zijn. Een huis kan ook een identiteit hebben die overeenstemt met uw persoonlijkheid, uw omgeving en uw cultuur. Een architect kan u helpen om dat te bereiken. Hij fungeert als uw vertrouwenspersoon, luistert naar uw wensen en heeft aandacht voor wat niet gezegd wordt. Zo kan hij een omgeving creëren die uw behoeften en uw gevoelens weerspiegelt. Deze brochure heeft tot doel u inzicht bij te brengen in de opdracht van de architect bij het bouwproces en u te informeren over de rol die de architect kan vervullen bij het vertalen van uw wensen naar de werkelijkheid van het bouwen of verbouwen. TIP Vermindering van de btw Voor bepaalde renovatie-, verbouwings-, herstellings- en onderhoudswerken aan gebouwen ouder dan 5 jaar die voornamelijk of uitsluitend gebruikt worden als privé-woning kunt u een verlaagd btw-tarief genieten van 6% in plaats van 21%. Het verlaagd tarief geldt voor de volledige factuur, materialen én uitgevoerd werk, van diensten geleverd door algemene aannemers, metselaars, stukadoors, loodgieters enz. Soms zijn tijdelijk bijkomende fiscale gunstmaatregelen van toepassing. Wegens de vele en soms plotse wijzigingen in zo n regeling is het raadzaam altijd de actuele toestand na te gaan. Uw architect kan u daar in bijstaan. In sommige gevallen geniet u het 6%-tarief ook voor noodzakelijke afbraakwerken. Ook de levering en plaatsing van vaste installaties zoals centrale verwarming, elektrische installatie, gootstenen, bergkasten en rolluiken enz. komen in aanmerking. Een bijkomende voorwaarde is dat de werken gefactureerd moeten worden aan de eindgebruiker (eigenaar of huurder). Op het ereloon van de architect geldt steeds wettelijk het btw-tarief van 21%. UW ARCHITECT KIEZEN De snelste en eenvoudigste manier om een architect te vinden is de telefoongids raadplegen of surfen op het internet. De kans dat u langs die weg de architect van uw dromen vindt wordt echter groter als u grondiger te werk gaat. Informeer bij familieleden, vrienden, kennissen, collega s en vaklui naar hun ervaringen met hun architect. Ga woningen bekijken die door hem of haar ontworpen zijn. Doorblader tijdschriften en andere publicaties, zoek naar woningen die u bevallen. Hou uw ogen open als u de baan op gaat en bel eventueel aan als u een woning ziet die u bevalt om de naam van de architect te vragen. De meeste bouwheren zijn blij met een positieve belangstelling en zullen u graag meer vertellen over hun bouwavontuur. Zij kunnen u zeggen hoe de samenwerking met hun architect verlopen is en hoe hij te werk gaat. U kunt ook deelnemen aan initiatieven ter promotie van kwaliteitsvolle architectuur zoals Mijn Huis, Mijn Architect en De Vlaamse Renovatiedag. Een andere vraag die u zich moet stellen is of u met een groot architectenbureau of met een individueel werkende architect aan de slag wil. Grotere bureaus kunnen bijvoorbeeld zelf instaan voor een ingenieursstudie, wat interessant is als u kiest voor een meer complexe constructie. Met een individuele architect hebt u meer kans op persoonlijk contact en een persoonlijke service. Kiezen voor een architect uit de streek kan ook voordelen hebben. Hij of zij kent de regio, de ondergrond, plaatselijke vaklui, de stedenbouwkundige dienst en plaatselijke reglementen, en hij kan makkelijker en vaker de bouwplaats bezoeken. Een goede vertrouwensrelatie is alleszins de beste garantie voor een geslaagd project. Neem daarom de nodige tijd om de architect te kiezen die het best bij u en uw project past. De lijst van bij de Orde ingeschreven architecten is beschikbaar op de website van de Orde van Architecten, EEN EERSTE GESPREK Een verkennend gesprek met een architect kan makkelijk twee uren vergen. Meestal is dat vrijblijvend, dus zonder één van de partijen verder te verbinden. Maar dit is geen regel, zodat u het best van bij de aanvang de eventuele vergoeding van bepaalde prestaties aankaart. Een eerste gesprek is een goede manier om kennis te maken en standpunten toe te lichten en te vergelijken. De architect kan u zijn opvattingen over het beroep toelichten, referenties tonen en zijn manier van werken omschrijven. Hij stelt u daarbij vragen over uw wensen en huidige en toekomstige verwachtingen. De architect informeert ook over een mogelijke fasering van het project. Na de toewijzing van de opdracht kan de architect daar dan verder op in gaan. Geef uw architect zoveel mogelijk informatie. Hoe duidelijker u uw leefgewoonten en verwachtingen meedeelt, hoe beter de architect later zijn voorontwerp volgens uw wensen kan opmaken. Zelfs kleine details in de architectenopdracht kunnen van belang zijn om van uw toekomstige huis uw thuis te maken. Het kan gebeuren dat u na een eerste gesprek met twijfels blijft. In dat geval staat het u vrij een andere architect te raadplegen. Maak wel duidelijke afspraken over de manier waarop de eerste bespreking wordt beëindigd. Als u meent uw geschikte architect gevonden te hebben, kunt u hem of haar een opdracht geven. 10 i-magazines.be i-magazines.be 11

7 Tip Een architect kunt u niet vroeg genoeg inschakelen. Betrek uw architect al bij uw allereerste plannen, hoe vaag die misschien nog zijn. Laat hem al meedenken over de aankoop van een bouwterrein of een bestaand gebouw. Sommige architecten rekenen zo n eerste contact niet aan. Anderen vragen een uurloon of een vast bedrag. Aarzel niet daarover vooraf duidelijke afspraken te vragen. HET CONTRACT MET DE ARCHITECT Voor u de architect belast met een volledige opdracht kunt u een overeenkomst sluiten voor een haalbaarheidsonderzoek, al dan niet met een voorafgaand onderzoek van de stedenbouwkundige mogelijkheden, een eerste kostenraming of zelfs een ontwerpvoorstel. Dit kan een afzonderlijke opdracht zijn, vastgelegd in een precontract en later uitbreidbaar naar een contract voor een volledige opdracht. De architect gaat dan in die fase al na of uw wensen budgettair en stedenbouwkundig wel haalbaar zijn. Bestaat er een kans dat uw dromen niet realistisch zijn, dan kan een beperkte opdracht u veel nutteloze kosten en tijdverlies besparen. Als u het eens bent over zijn taak en honorarium, legt u de samenwerking met de architect vast in een contract. Dit contract wordt in het belang van beide partijen het best ondertekend op het moment dat de noodzakelijke gegevens voor de overeenkomst voldoende gekend zijn. Het contract is een belangrijk document en bewijsstuk bij een mogelijke conflictsituatie. Stel het dus duidelijk en ondubbelzinnig op en som ieders rechten en plichten zo volledig mogelijk op. Er bestaan weliswaar modelcontracten, maar u moet een overeenkomst opmaken die aangepast is aan uw specifieke situatie. Naast de algemene zaken, zoals de volledige identiteit van beide partijen en de gegevens van de bouwplaats en het project, staat in het contract vermeld welke taken u van de architect mag verwachten, welk honorarium hij hiervoor aanrekent en welke de betalingsmodaliteiten zijn. In het contract kunt u opnemen welk budget u ter beschikking stelt. Let er op of de btw en het ereloon al dan niet in dit bedrag zijn inbegrepen. Een van de taken van de architect houdt in dat hij uw budget onder controle moet houden. In grote lijnen kunnen we stellen dat de architect een drastische overschrijding van het voorziene budget moet signaleren zodra hij dit vermoedt. De mogelijke overschrijding van het budget is uiteraard makkelijker te voorzien bij een nieuwbouw dan bij een verbouwing waar sneller onvoorziene situaties kunnen voorkomen. Als de architect een mogelijke overschrijding van een voorzien budget gesignaleerd heeft en de plannen eventueel moeten worden gewijzigd of het budget aangepast, kan desgevallend een wijziging van de architectenovereenkomst worden overwogen. HET ERELOON Voor het ereloon van de architect bestaan geen vaste tarieven. Om achteraf discussie te vermijden maakt u daarover het best van in het begin duidelijke en sluitende afspraken. Voor elke opdracht aan de architect moet over het ereloon onderhandeld worden, rekening houdend met de taken en de omvang van de opdracht. Een vrije onderhandeling over de overeenkomst voor de architectenopdracht is de regel. Wel is de architect wettelijk verplicht minstens de stedenbouwkundige aanvraag op te maken en controle uit te oefenen op de uitgevoerde werkzaamheden. Het ereloon kan op verschillende manieren bepaald worden. Het kan berekend worden als percentage van de waarde van het uitgevoerde werk; het kan een forfaitair bedrag zijn; er kan een uurvergoeding overeengekomen worden; u kunt een combinatie van deze mogelijkheden afspreken. De architect moet op een duidelijke en voor de bouwheer begrijpelijke wijze omschrijven welke diensten hij contractueel levert en aanrekent. De betaling van het ereloon gebeurt naarmate de werken vorderen en zoals in het contract wordt opgenomen. De hiernavolgende verdeling is een mogelijkheid: een overeengekomen voorschot, eventueel voor voorafgaande prestaties, opmeting en dergelijke, 20% bij het overhandigen van het definitief voorontwerp, 20% bij het overhandigen van de aanvraag voor de stedenbouwkundige vergunning, 20% bij het overhandigen van het aanbestedingsdossier voor de aannemers, 30% naarmate de werken vorderen, het saldo bij de voorlopige oplevering. HET TAKENPAKKET VAN DE ARCHITECT De rol van de architect is niet beperkt tot het tekenen van bouwplannen en het controleren van de uitgevoerde werken maar omvat ook de praktische begeleiding doorheen het bouwproces op basis van de specifiek overeengekomen architectenopdracht. De architect is uw vertrouwenspersoon die uw wensen omzet in werkelijkheid. Hij regelt in de praktijk uw vergunningsaanvraag, vraagt de offertes van de aannemers op en vergelijkt de offertes. Dit betekent echter niet dat hij ook onderhandelt over de offertes. De architect controleert de kwaliteit van de uitgevoerde werkzaamheden, ziet de facturen (vorderingsstaten) van de aannemers na, eventueel op specifieke vraag, en levert bijstand bij de oplevering van het werk. HET VOORONTWERP Een ontwerp is zelden meteen raak. Dikwijls moet een idee enige tijd bezinken of rijpen, zowel bij u als bij de architect. Daarom maakt de architect eerst een studie van het bouwproject waarbij hij rekening houdt met uw wensen en behoeften, uw budget, het bouwterrein en de stedenbouwkundige voorschriften. Het resultaat is een voorontwerp dat u een duidelijk beeld geeft van uw toekomstige woning. Een goed doordacht voorontwerp is van essentieel belang. Het vormt namelijk de basis voor alles wat volgt. Neem dus de tijd om het grondig te evalueren. Als het ontwerp niet beantwoordt aan uw verwachtingen is dit het geschikte moment om bij te sturen. Wíjzigingen doorvoeren tijdens latere fases van het bouwproces kan de werken vertragen en de kosten doen oplopen. Zolang de belangrijkste projectgegevens, zoals de locatie en het programma niet wijzigen, kunnen aanpassingen binnen de opdracht leiden tot verschillende voorontwerpen, in de praktijk veelal beperkt tot maximum drie. De architect werkt de laatste, in samenspraak goedgekeurde versie uit en vult die aan met een beschrijving van de materialen en een eerste (of aangepaste) raming van de bouwkost. Als u een maquette van het voorontwerp wenst, mag de architect voor deze prestatie een bijkomende vergoeding aanrekenen. In die fase beschikt u het best al over een onderzoek naar de bodemstabiliteit en een correcte opmeting en uittekening van het perceel of de bestaande toestand van een gebouw. Dit kan problemen in een latere fase vermijden. DE AANVRAAG VAN DE STEDENBOUWKUNDIGE VERGUNNING Op basis van het goedgekeurde voorontwerp stelt de architect het dossier samen voor de stedenbouwkundige aanvraag. Het dossier voor de aanvraag omvat onder meer alle wettelijk vereiste officiële formulieren, in het vereiste aantal exemplaren door de bouwheer ondertekend; een situatieplan in de gemeente; een correct inplantingplan dat uw woning situeert op het terrein en eventueel ten opzichte van aanpalende constructies; de grondplannen, doorsneden en geveltekeningen; de vereiste foto s van het terrein of de bestaande toestand; de aansluiting op openbare leidingen van de nutsvoorzieningen; de nodige informatie over bouwmaterialen en -technieken. U moet het dossier indienen bij de gemeentelijke overheid die op haar beurt, voor zover dit vereist is, de stukken overmaakt aan de betrokken diensten: Ruimte en Erfgoed Vlaanderen, de administratie van Wegen en Verkeer, Aminal, Natuur en Bos, Monumentenzorg, de brandweer, de administratie van het Kadaster enz. Bij het afgeven levert de gemeente verplicht een ontvangstbewijs af. De termijn waarbinnen de gemeente moet beslissen over de stedenbouwkundige aanvraag ligt wettelijk vast. HET UITVOERINGSDOSSIER Wanneer u de stedenbouwkundige vergunning hebt ontvangen, maakt de architect een uitvoeringsdossier op. Dit dossier omvat niet alleen de uitvoeringsplannen en de nodige bijpassende detailtekeningen maar ook een bestek (of lastenboek of technische beschrijving) en eventueel een samenvattende of gedetailleerde opmetingstaat. Dit laatste is geen wettelijk verplicht document maar wel zeer bruikbaar voor prijsaanvragen waarover in detail kan overeengekomen worden bij het opmaken van het contract. Het administratieve lastenboek beschrijft de rechten en plichten van de partijen voor de uitvoering en omvat onder andere contractuele bepalingen met de aannemers over de aanneming, de uitvoering en de kostprijs, de uitvoeringstermijn, eventuele boetes en waarborgen, enz. De technische beschrijving, ook gekend als bijzonder bestek, omschrijft alle bijzonderheden van het gebouw, de ligging, de aard van de werken, de uitvoering en de kwaliteit en verwerking van de materialen. Eventuele detailtekeningen kunnen bepaalde constructie-elementen verduidelijken. Ze geven een beter inzicht in de uitvoering van de ruwbouw en de afwerking. Het aantal detailtekeningen is afhankelijk van de moeilijkheid van het project. In de opmetingstaat of beschrijvende opmeting staan de hoeveelheden van alle materialen die gebruikt worden. Aan de hand van het uitvoeringsdossier kunnen de aannemers een nauwkeurige en gedetailleerde offerte opstellen. Dring er bij de aannemers op aan een gedetailleerde offerte op te maken met vermelding van alle eenheidsprijzen. Eventueel samen met u controleert de architect of de offertes van de aannemers volledig zijn en of zij beantwoorden aan de plannen en de bestekken. Hij adviseert u over de beste keuze, rekening houdend met prijs en kwaliteit maar ook met de vakbekwaamheid, referenties en kredietwaardigheid van de aannemer. De meeste architecten stellen aannemers voor waarmee ze eerder al samenwerkten. Ze kennen de vakbekwaamheid en de werkwijze van deze aannemers. Eventuele problemen kunnen op een meer vriendschappelijke manier sneller opgelost worden. Let er wel op dat de architect op elk moment geacht wordt uw belangen te verdedigen en dus onafhankelijk van de aannemer moet zijn. U kunt de lijst met door de architect voorgestelde aannemers eventueel aanvullen met anderen die degelijk werk geleverd hebben bij familie of vrienden. De architect kan altijd de nodige bijstand verlenen bij de aanbesteding, dit is bij het afsluiten van een overeenkomst voor de aanneming of het contract met de aannemer. TIP GEEN PROBLEMEN MET DE BTW Bloed- en aanverwanten tot de tweede graad (ouders, grootouders, broers en zussen) mogen op de bouwplaats een handje toesteken zonder het risico te lopen van zwartwerk beticht te worden. Op hun kosteloze hulp en op eigen werk hoeft u geen btw te betalen, tenzij zij zelf het beroep van aannemer uitoefenen. Om achteraf problemen te vermijden laat u de btw-controleur voor aanvang van het werk per aangetekend schrijven weten welke werken u zelf wil uitvoeren en wie u daarbij zal helpen. Noteer gedurende de werken dagelijks de begin- en einddatum van het eigen werk en de naam van de personen die gratis hebben geholpen. 12 i-magazines.be i-magazines.be 13

8 Dit verslag krijgt meer gewicht als u het laat ondertekenen door een officiële of bevoorrechte getuige zoals de wijkagent, de gemeentesecretaris of de burgemeester. Als administratieve verplichting moet u de beëindiging van het werk aan het kadaster meedelen en moet u gedurende vijf jaar zorgvuldig alle facturen en leveringsbewijzen bewaren van materialen en gereedschappen die u voor eigen gebruik hebt gekocht. CONTROLE OP DE BOUWPLAATS Eenmaal het aannemingscontract getekend is, kunnen de werken echt van start gaan. De architect is wettelijk verplicht uitgevoerde werken te controleren. Dit betekent dat hij geregeld de uitgevoerde werken van de aannemer inspecteert, zijn aandacht vestigt op eventuele uitvoeringsfouten en samen met hem eventuele problemen voorkomt en deze desnoods oplost. De architect controleert ook het tijdschema van de werken indien daarover bij de aanbesteding met de aannemer(s) afspraken zijn gemaakt. Hij gaat ook na of de materialen overeenstemmen met de vereisten van het lastenboek en adviseert bij de planning van de verschillende aannemingen. Indien de architect dit nuttig acht, kan hij alles vastleggen in een werfverslag met vermelding van datum en uur van de werfbezoeken, een bondige commentaar op de uitgevoerde werken, de vorderingen van het werk, eventueel uitzonderlijke weersomstandigheden en de periodes waarin geen werken werden uitgevoerd en de genomen beslissingen. Wanneer de architect niet beantwoordt aan de verwachtingen die geformuleerd zijn in de architectenovereenkomst, kunt u hem voor gebeurlijke gebreken verantwoordelijk stellen. Wijs hem bij een gebrekkige uitvoering van zijn taak schriftelijk op zijn controleplicht. DE BOUWPLAATS BEGELEIDEN TOT DE OPLEVERING Eenmaal de werkzaamheden in algemene of in afzonderlijke loten opgesplitste aanneming beëindigd zijn, kunnen ze worden opgeleverd. De aannemer moet om de oplevering verzoeken. Als de wet-breyne van toepassing is of als dit contractueel zo is bepaald, gebeurt de oplevering in twee fasen, een voorlopige en een definitieve oplevering. De aannemer kan de voorlopige oplevering vragen zodra hij oordeelt dat hij de aanneming beëindigd heeft of dat normale bewoning mogelijk is. Samen met uw architect gaat u na of alle werken uitgevoerd zijn volgens de vereiste kwaliteitsnormen. Wanneer prijsaanpassingen en de prijs van eventuele meerwerken niet eerder werden besproken en vastgelegd, worden deze op dat moment kritisch doorgelicht. Van de oplevering wordt een procesverbaal opgemaakt op datum, dat alle partijen ondertekenen. Als er geen tevredenheid is over het geleverde werk, kan de oplevering voorwaardelijk zijn of compleet geweigerd worden. Voorwaardelijke weigering houdt in dat de aannemer alle eventuele gebreken die u vaststelt binnen een op dat moment vast te stellen termijn moet herstellen, eventueel op straffe van een daaraan gekoppelde waarborgsom. Opgelet: als u de woning zonder voorbehoud betrekt, kan dat beschouwd worden als een onvoorwaardelijke stilzwijgende aanvaarding van de voorlopige oplevering. Na verloop van een bepaalde termijn, bijvoorbeeld één jaar na de voorlopige oplevering, volgt de definitieve oplevering. De definitieve oplevering kan stilzwijgend verlopen of gepaard gaan met een laatste bezoek aan de woning waarbij nog eventuele onvolkomenheden en gebreken die tijdens dat jaar zichtbaar zijn geworden, kunnen worden vastgesteld en verholpen. TIP DE VEILIGHEIDSCOÖRDINATOR, EEN BIJKOMENDE PARTIJ IN DE BOUW Om het aantal arbeidsongevallen op bouwplaatsen te verminderen kwam er onder de Europese regelgeving een wet tot stand die voor nagenoeg alle bouwwerkzaamheden de aanstelling verplicht van een veiligheidscoördinator. In principe moet de architect de veiligheidscoördinator aanstellen voor werven kleiner dan 500m² en dat al in de fase van het ontwerp. De bouwheer moet wel de vergoeding van de veiligheidscoördinator betalen. Hiertoe wordt voor alle partijen een bijzondere aanstellingsovereenkomst opgemaakt. Mits een bijkomende opleiding en kwalificatie kan uw architect zelf de taak van veiligheidscoördinator op zich nemen, maar dit is niet aan te raden op zijn eigen werf om conflictsituaties te vermijden tussen het bouwbudget en het strikt noodzakelijk veiligheidsbudget. De veiligheidscoördinator stelt een aantal documenten op die de veiligheid moeten bevorderen, zowel bij het ontwerp als tijdens de uitvoering en het gebruik van en eventuele toekomstige werkzaamheden aan het gebouw. Het postinterventiedossier (PID) is een noodzakelijk document bij een eventuele latere verkoop. De architect verstrekt u hierover ten gepaste tijde alle nodige inlichtingen. TIP DE E(NERGIE)P(RESTATIE)B(INNENKLIMAAT)- VERSLAGGEVER: EEN NIEUWE PARTNER IN DE BOUW Zoals in alle Europese landen moet iedere bouwer en verbouwer sinds 2006 ook in Vlaanderen aandacht schenken aan energiebesparende maatregelen. Sinds 1 januari 2006 is in Vlaanderen namelijk een EPB-decreet van kracht dat deze maatregelen vastlegt. Dit decreet verplicht de bouwheer onder andere tot het aanstellen van een EPB-verslaggever die een EPB-aangifte moet opmaken. De EPB-aangifte is de berekening en de bewijsvoering of de woning al dan niet voldoet aan de gestelde energetische eisen. De aangifte gebeurt online door de verslaggever. Dit resulteert in het energieprestatiecertificaat dat de energetische kwaliteiten van de nieuwe woning aangeeft. Hierdoor kunnen nieuwe woningen op hun energiezuinigheid met elkaar vergeleken worden en kunnen gunstiger gebouwen een hogere waarde en eventueel fiscale of andere voordelen genieten. De verslaggever moet houder zijn van het diploma van burgerlijk ingenieur, ingenieur-architect, architect, industrieel ingenieur, bio-ingenieur of technisch ingenieur of beschikken over een gelijkwaardige kwalificatie. Uw architect kan dus mits een afzonderlijke vergoeding eventueel zelf de taak van EPBverslaggever op zich nemen. De aanstelling van de verslaggever moet in principe ten laatste acht dagen voor de start van de werkzaamheden gebeuren. Op dat ogenblik moet de verslaggever namelijk de startverklaring indienen. Aan te raden is dat de verslaggever al een tijd vroeger wordt aangesteld zodat hij al in de fase van het ontwerp een berekening van de woning op het vlak van EPB kan maken. De verslaggever reikt samen met de aangifte van de EPB het energieprestatiecertificaat uit voor de woning. Ook over deze materie verstrekt uw architect u op het juiste moment alle noodzakelijke of nuttige informatie. DE VRIJE KEUZE VAN ARCHITECT Geregeld leest of hoort u dat de vrije keuze van architect ontzettend belangrijk is. Waarom is dat zo? Bouwen of ingrijpend renoveren is een complexe aangelegenheid. Uw woning moet esthetisch en technisch afgestemd zijn op uw voorkeuren en behoeften. De kostprijs moet passen binnen uw financiële mogelijkheden. De uitvoering moet correct gebeuren. Alle bijkomende voorwaarden moeten vervuld zijn: stedenbouwkundige vergunning, as built-attest, energieprestatie en binnenklimaat, veiligheidscoördinatie, diverse normen en voorschriften, bijvoorbeeld met betrekking tot de akoestiek of de brandveiligheid. Voor dit ingewikkelde traject kunt u terugvallen op één vertrouwenspersoon: uw architect. Hij ontwerpt voor u een woning die u in alle opzichten (esthetisch, technisch, financieel, ruimtelijk) past als een maatpak. Hij geeft u advies en informatie over technische kwesties. Hij begeleidt u bij de vergelijking van de aannemersoffertes en de keuze van de aannemers. Hij wijst in de meeste gevallen een veiligheidscoördinator en EPB verslaggever aan. Hij stelt het dossier voor de bouwaanvraag samen. Hij controleert of de werken worden uitgevoerd zoals het hoort. Van zijn controlebezoeken aan de bouwplaats stelt hij werfverslagen op waarin alle belangrijke ontwikkelingen (fouten, vertragingen, meerwerken) zijn gedocumenteerd. Hij waarschuwt u als het gevaar rijst dat u bepaalde voorschriften of reglementeringen (bouwrichtlijnen, energieprestaties) niet zou respecteren. Hij staat u bij tijdens de oplevering, zodat u niet alleen moet optornen tegen de aannemer. Hij verwittigt u als het prijskaartje dreigt te ontsporen. Afhankelijk van de afspraken die u met uw architect maakt, kan zijn dienstverlening nog veel ruimer zijn. Hij kan bijvoorbeeld de financiële, technische of stedenbouwkundige haalbaarheid van uw plannen nagaan. Is een bepaalde koopwoning wel geschikt om er uw woonprogramma in te realiseren binnen het vooropgestelde budget? Past de woning die u in gedachten hebt wel op het bouwterrein dat u wil kopen? Met behulp van een maquette of een 3D-tekening kan hij u ruimtelijk inzicht bieden in de woning die u zal krijgen. Zo kan hij u helpen bij nog tal van andere zaken, zoals de overname van een gemene muur, het opmaken van de contracten met aannemers of andere bouwpartners, de coördinatie van de werken, de controle van de facturen en tussentijdse afrekeningen. Bij dit alles respecteert uw architect een heleboel regels die wettelijk of via zijn beroepsplichtenleer (de zogenaamde deontologie) zijn bepaald. De Orde van Architecten legt deze deontologie vast en controleert of ze wordt nageleefd. Zo beschermt de Orde zowel de consument (ú dus) als de architect die zijn taak correct uitvoert. Bovendien is de architect als enige bouwpartner wettelijk verplicht om zich te verzekeren voor zijn tienjarige aansprakelijkheid. Hij is dus, kort samengevat, uw garantie op een geslaagd bouwproces. Meteen begrijpt u waarom de vrije keuze van de architect zo belangrijk is. Het stelt u als bouwheer in staat om zich te beschermen tegen malafide bouwpartners en om de beste prijs/kwaliteit te krijgen. KUNT U UW ARCHITECT IN ALLE OMSTANDIGHEDEN ZELF KIEZEN? Over deze vraag bestaan nogal wat misverstanden die soms in de hand worden gewerkt door bepaalde spelers op de bouwmarkt. Een eerste misverstand heeft betrekking op sleutel-op-de-deur bouwen. Ook als u kiest voor deze oplossing, kunt u wel degelijk vrij uw architect kiezen. Meer zelfs, dit is ten stelligste aan te raden. Verkopers van een sleutelklaar te bouwen woning kaarten hun klanten soms een architect aan die ogenschijnlijk slechts een peulschil kost. Eventueel halen ze als reden voor die lage kostprijs het argument aan dat werfcontroles toch niet nodig zijn. Verleidelijk, maar Wie zal uw belangen verdedigen? Wie zal kritisch toekijken op de uitvoering van de werken? Een aannemer die zichzelf controleert: hoe goedgelovig kunnen we zijn? Wie zal bij de oplevering gepast uitkijken naar fouten die nog moeten worden hersteld? Bent u er zeker van dat u op het einde van de rit financieel beter af bent? Dat u een optimale prijs/kwaliteit krijgt? Soms wordt kopers met zachte dwang de architect opgedrongen die de voorschriften voor een verkaveling heeft opgesteld of die een zogenaamd masterplan voor een groep van meerdere woningen heeft gemaakt. Maar ook in die gevallen bent u niet verplicht om met deze architect in zee te gaan. U kunt ook dan zelf en in alle vrijheid uw architect kiezen. Er is slechts een geval waarin de vrije keuze van de architect niet haalbaar is: als u een nieuw te bouwen appartement of woning koopt. Dat is ook begrijpelijk. De verkoper treedt op dat ogenblik op als bouwheer en sluit de architectuurovereenkomst met de architect. In zo n geval bent u koper en geen bouwheer. In geval u een casco appartement of woning koopt kan u voor de verdere afwerking vrij uw eigen architect kiezen. 14 i-magazines.be i-magazines.be 15

9 SAMENGEVAT: WAT IS BELANGRIJK VOOR U? De keuze van architect bepaalt in sterke mate het verdere verloop van uw bouwproces. Maak er dus werk van. Peil of het persoonlijk klikt, of u op dezelfde golflengte zit, of de architect begrijpt waar u naartoe wil, of hij uw wensen kan invullen. Maak een goede schriftelijke overeenkomst op met uw architect. Leg daarin een correcte vergoeding vast. Beknibbelen op bijvoorbeeld de werfcontrole is een slecht idee, en dat om meerdere redenen. Omdat uw architect wettelijk verplicht is de werken te controleren, zal de onderlinge verstandhouding er onder lijden. De werken laten uitvoeren zonder controle door de architect kan u achteraf ook zuur opbreken. U riskeert een strafrechtelijke boete. De werken kunnen worden stilgelegd. Bij uitvoeringsfouten kunt u zelf mee opdraaien voor de schade die u daardoor lijdt. Mits een goede keuze en een deugdelijke overeenkomst haalt u met uw architect een pertinente meerwaarde in huis voor uw bouwof renovatieplannen. Hij zorgt dat u de beste kwaliteit krijgt voor uw budget. Daarbij kijkt hij verder dan vandaag, want uw woning moet ook morgen blijven voldoen aan de wijzigende behoeften van u en uw gezin. Hij houdt rekening met de toegankelijkheid van uw woning. Hij zorgt dat ze aanpasbaar is aan nieuwe omstandigheden, zoals gezinsuitbreiding, een inwonend familielid of een tijdelijk of blijvend probleem van mobiliteit. Hij gaat na hoe hij toekomstige kosten voor bijvoorbeeld onderhoud of energieverbruik kan beperken. vermeld werden in het proces-verbaal van de oplevering. In principe dekt ze enkel fouten die de algemene veiligheid van de woning of van belangrijke delen ervan in gevaar brengen. Fouten in de afwerking hebben meestal niet dergelijke verreikende gevolgen en vallen daardoor grotendeels buiten de tienjarige aansprakelijkheid. WAT ALS IK HET CONTRACT MET DE ARCHITECT WIL VERBREKEN? Als de voorontwerpen totaal niet beantwoorden aan uw verwachtingen, kunt u de samenwerking met de architect beter al in deze fase stopzetten en hem vergoeden voor de geleverde prestaties. Wil u de samenwerking beëindigen na het ondertekenen van het contract, dan moet u naast de geleverde prestaties mogelijk ook een schadevergoeding voor eenzijdige contractbreuk betalen. OPGELET: als u de overeenkomst verbreekt in een latere fase, bijvoorbeeld na het verkrijgen van de bouwvergunning of tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, moet u voor de verdere opvolging van het bouwproject waarvoor een stedenbouwkundige vergunning noodzakelijk is, steeds een andere architect aanstellen. C M C Y M CM Y MY CM CY U ZIET: BEWUST KIEZEN VOOR EEN ARCHITECT IS KIEZEN VOOR KWALITATIEF BOUWEN EN WONEN. WAT ALS HET EVEN MIS GAAT? De meeste bouwheren kijken tevreden terug op de realisatie van het huis van hun dromen. Toch kunnen tijdens het bouwen altijd problemen, vergissingen en teleurstellingen opduiken. Als bouwheer bent u daartegen beschermd door de wetgeving en door een goede communicatie en dito overeenkomsten met de betrokken bouwpartners. WAT ALS ER JAREN NA HET BOUWPROJECT TEKORTKOMINGEN OPDUIKEN? Zichtbare gebreken moet u uiterlijk bij de voorlopige oplevering meedelen. Vanaf de voorlopige oplevering is de architect wel nog tien jaar aansprakelijk voor de door hem gemaakte fouten in het ontwerp. Hij blijft gedurende die periode ook aansprakelijk voor fouten in de controle op de werken. De aannemer van zijn kant is tien jaar aansprakelijk voor de uitvoering van het werk en voor voorheen onzichtbare gebreken in de materialen en de verwerking van die materialen. Eventueel krijgen de architect en de aannemer de aansprakelijkheid onderling verdeeld opgelegd. De tienjarige aansprakelijkheid dekt niet alles. Ze geldt enkel als de fouten niet zichtbaar waren bij de oplevering of als ze uitdrukkelijk Als u tijdens het bouwproces gefundeerde bedenkingen hebt bij de werkwijze van uw architect kunt u de Orde van Architecten daarvan op de hoogte brengen. De Orde heeft in het kader van de architectenopdrachten als taken onder meer het bijhouden van de lijst van de ingeschreven architecten en het bewaken van de deontologie van het beroep. De Orde behandelt eventuele klachten op een discrete en objectieve manier. MY CMY ARCHITECTEN CY K CMY ARCHITECTEN K STAP IK NAAR DE RECHTBANK ALS IK NIET TEVREDEN BEN OVER MIJN BOUWPARTNERS? Om lange en dure juridische procedures te voorkomen, bestaat de Verzoeningscommissie Bouw. Deze commissie is samengesteld uit vertegenwoordigers van de aannemers- en architectenfederaties en van de consumentenorganisatie Test-Aankoop. De verzoeningscommissie kan bij een ernstig onderling conflict worden geraadpleegd als dit contractueel werd vastgelegd of als de partijen hiermee instemmen. De commissie fungeert niet als rechtbank. Bij eventuele geschillen stelt ze een deskundige aan (een architect, aannemer of ingenieur) die het probleem ter plekke bestudeert. Op basis van dit bezoek formuleert hij een voorstel tot verzoening. Kunnen de partijen zich niet vinden in dit voorstel, dan schrijft de deskundige een verslag. Dit verslag is bindend wat de technische oorzaken van het schadegeval betreft en kan dienen als basis voor een mogelijke rechtszaak. Maar in heel wat gevallen kunt u beter trachten om het probleem in onderling overleg op te lossen. Copyright: Orde van Architecten Vlaamse Raad ARCHITECTEN 16 i-magazines.be ARCHITECTEN

10 Woning - Lommel Woning met kantoor - Lommel Woning Lommel Woning met apotheek - Lommel Woning - Kaulille AANPAK Geen enkel project kan op een zelfde manier benaderd worden, er wordt steeds uitgegaan van de eigenheid van de plaats en de bouwheer. Elk perceel, project vraagt om zijn eigen inpasbaarheid in de directe en ruimere omgeving. Bij elk project wordt er gestreefd naar een balans tussen programma, budget en de wensen van de bouwheer. Vanaf de ontwerpfase wordt rekening gehouden met de constructieve uitvoerbaarheid en de energievriendelijkheid van een project, waarbij er steeds een nauwe samenwerking tussen de verschillende partijen (bouwheer, architect, aannemer, energiedeskundige, ingenieur stabiliteit, ) nagestreefd wordt. architectenburo loots³ bvba kapelstraat Lommel T M info@loots3.be appartementen met apotheek - Lommel Appartement Lommel VISIE Architectenburo loots³ uit Lommel is een multidisciplinair architectenburo opgericht in Het kantoor bestaat de dag van vandaag uit een team van 3 architecten en 2 bouwkundigen. We streven naar een kwalitatieve en sterke architectuur, waarbij bijzondere aandacht wordt besteed naar de ruimtelijke kwaliteit en inpasbaarheid van een project, waarbij de wensen van de opdrachtgever steeds centraal staat. Architectenburo loots³ ontwerp zowel woningen, meergezinswoningen, groeps woningbouwprojecten en appartementen, zowel nieuwbouw als verbouwingen. Stedenbouwkundige opdrachten, zoals het ontwerpen van verkavelingen en de opmaak van een ruimtelijke visie zijn eveneens onderdeel van ons takenpakket. Verkaveling - Lommel 18 i-magazines.be i-magazines.be 19

11 Res. De Commanderie - Bilzen Woning N L - Hasselt Woning J V - Hoeselt Zorgcentrum De Borggraaf Viio Tongeren-Borgloon Architectuurbureau LINDELAUF VANDERHOYDONK JAMAER bvba Waterstraat Bilzen T info@lvj-architecten.be Woning C N Zutendaal LVJ-architecten is een middelgroot architectenbureau dat onder zijn huidige vorm bestaat sinds 2007 en werd opgericht om de jarenlange ervaring en inzet van architect Toon LINDELAUF (sinds 1986) te bestendigen en een nieuwe impuls te geven voor de toekomst. Het jonge en dynamische team onder leiding van arch. Toon Lindelauf, arch. Peter Vanderhoydonk en arch. Raf Jamaer realiseert projecten in diverse sectoren en kan dankzij de jarenlange ervaring een brede waaier aan referenties voorleggen. LVJ-architecten streeft naar een geïntegreerde aanpak en coördineert de verschillende specialismen, waardoor steeds de hoogste kwaliteit geboden kan worden. Bijna al de aan ons bureau toevertrouwde opdrachten zijn van nature multidisciplinair, dit wil zeggen dat nieuwbouw, verbouwing, restauratie, inrichting, technieken, verlichting en omgevingsaanleg complementair worden en integrerend deel gaan uitmaken van het totaalconcept. LVJ-architecten ontwerpt particuliere woningen, exclusieve woningen, appartementen, groepswoningen, zorgwoningen voor anders validen en ook industriële en kantoorgebouwen. LVJ-architecten staat voor een goede samenwerking tussen opdrachtgever en ontwerper, met een totaalvisie met aandacht voor detaillering op alle schalen, voor duurzaamheid, voor kostenbeheersing en voor een degelijke uitwerking, opvolging en oplevering. Res. Leyndecker - Veerle Laakdal 20 i-magazines.be i-magazines.be 21

12 Michielshof te Hamont-Achel Appartementen te Neerpelt Het Keerpunt te Lommel Van Hout Horeca te Hamont-Achel Uitbreiding boekhoudkantoor te Overpelt VDL-Klima-Belgium te Hamont-Achel André Spaas Architectuur + uit Hamont-Achel heeft de ervaring en kennis in huis André Spaas Architectuur + uit Hamont-Achel heeft de ervaring en kennis in huis om de meest uiteenlopende bouwprojecten een extra dimensie te verlenen. Het bureau realiseert complete projecten vanaf het ontwerp tot en met de bouwwerken. Onder de bezielende leiding van oprichter en architect André Spaas, geeft een dynamisch en gemotiveerd team van architecten dag na dag het beste van zichzelf om de opdrachtgevers op hun architecturale wenken te bedienen. Op korte termijn zal hij de fakkel doorgeven aan architect Sven Coppens en Wout Claes die de dagelijkse leiding zullen verzorgen en hun creatieve energie zullen verwerken in allerhande projecten. André Spaas Architectuur +. Wij tekenen voor woningen en gebouwen met een plus. André Spaas Architectuur + verstaat de kunst om zowel sociale woningen, appartementen, openbare en industriële gebouwen, kantoorgebouwen, villa s als particuliere woningen een hedendaagse uitstraling te verlenen, die de persoonlijkheid van de bouwheer weerspiegelt. De lijst met geslaagde referenties oogt tegelijk indrukwekkend en overtuigend. Ze omvat honderden voorbeelden van de uitgesproken klantgerichte aanpak van het architectenbureau in tal van toepassingsgebieden. De architecten van het team stellen zich geheel onafhankelijk op tegenover aannemers. Dat houdt in dat ze zich kunnen toespitsen op de esthetische kwaliteiten van het gebouw en de comfortbeleving op maat van de behoeften van de klant, zonder het kostenplaatje onnodig de hoogte in te jagen. Een niet onbelangrijk voordeel voor de klant. Van straatzijde een strak gesloten volume. Voor Under construction Verbouwing woning tot moderne tweewoonst te Genk Een bestaande eengezinswoning van de jaren 60 werd verbouwd tot een moderne energiezuinige tweewoonst. Bij deze verbouwing werd getracht de functionaliteit van de ruimtes optimaal te benutten. De moderne strakke uitstraling werd gerealiseerd door gebruik te maken van een slank verlijmde baksteen in combinatie met zwart aluminium buitenschrijnwerk. De grote glaspartijen zorgen voor een optimaal ruimtelijk gevoel waarbij de leefruimtes zuidelijk georiënteerd zijn. Open achtergevel met veel glas zorgt voor maximaal tuinzicht en interactie met de achterliggende natuur. 22 i-magazines.be i-magazines.be 23

13 Energieconcepten wil doordacht omgaan met de natuur als een bron van energie. Niet alleen voor onze klanten, ook als bedrijf dragen we duurzaamheid hoog in het vaandel. Onze organisatie is een pionier in groene energie voor je woning. Wij staan voor duurzame en kwalitatieve producten en een klantvriendelijke dienstverlening. Energieconcepten biedt creatieve oplossingen voor warm water en verwarming, elektriciteit, ventilatie. Je wooncomfort en gebruiksgemak staan hierbij centraal. WARMTEPOMPEN Energieconcepten organiseert regelmatig info-avonden en opendeurdagen rond duurzame en zuinige verwarming technieken. Bezoek onze website voor eventuele data. Duurzaam De natuur biedt ons duurzame, milieuvriendelijke energieoplossingen. Groene energie is voor ons de enige optie voor de toekomst. Ons duurzaam gedachtegoed vertaalt zich niet alleen in de keuze voor duurzame producten en diensten. Ook in onze organisatie maken we hier werk van. Op de werkvloer stimuleren we gezonde en eerlijke voeding en het gebruik van ecologische materialen. Een deel van onze winst gaat naar een sociaal project in de buurt. ZONNEBOILERS ZONNEPANELEN CV-HAARDEN PELLETKETELS Comfort Je verbouwt of bouwt een woning? Voor elke situatie biedt Energieconepten een haalbare oplossing op maat. Je bent op zoek naar een onderhoudsvriendelijke pelletkachel of je kiest voor een geïntegreerd energiesysteem voor zowel warmte als warm sanitair water? In onze aanbevelingen houden we rekening met je levensstijl, je financiële draagkracht én de rentabiliteit op termijn. Kwaliteit Degelijk advies en kwalitatieve producten vinden wij belangrijk. Je kunt hiervoor rekenen op de expertise van ons team. Energieconcepten gaat ook buiten de landgrenzen actief op zoek naar gedegen fabrikanten. Al onze leveranciers zijn marktleider in hun branche of werden gelauwerd met kwaliteitslabels. In elk geval bieden ze een uitstekende prijs/kwaliteitsverhouding. Service Je vragen en ons aanbod op elkaar afstemmen, daar maken wij graag werk van. Onze adviseurs staan garant voor verantwoorde en pasklare oplossingen die voor jou renderen. Heb je vragen, maak hier een afspraak. Innovatie Bij Energieconcepten kan je terecht voor warmtepompen die met een minimale energietoevoer de natuurlijke energie uit de aarde halen. Een warmtepomp zet de energie om in warmte en gebruikt deze voor de verwarming en koeling van je woning, of het aanmaken van sanitair warm water. De vele voordelen van een warmtepomp al dan niet in combinatie met andere energiesystemen maken het tot een ideaal alternatief voor een klassieke verwarmingsinstallatie. Warm water voor je verwarming, sanitair of wellness dankzij zonne-energie? Het kan dankzij een zonneboiler. Hij kan je voorzien van sanitair warm water. Maar hij kan ook deel uitmaken van een geïntegreerd systeem waarin hij naast warm sanitair water je ook voorziet van warmte voor de vloer- of wandverwarming. Het licht van de zon is en blijft de energiebron van de toekomst. Voor de productie van elektriciteit zorgen zonnepanelen. Die worden geïnstalleerd op een lichtrijke plaats op het dak van je woning of in de omgeving. Deze PV of photo/fotovoltaische panelen nemen er licht op dat door een installatie wordt omgezet in elektriciteit, die al dan niet is aangesloten op je elektriciteitsnet. Fotovoltaïsche panelen kunnen met andere duurzame energietechnieken worden gecombineerd tot één geïntegreerd systeem. Voor meer informatie over de mogelijkheden, contacteer ons. Hout is na zonne-energie, windkracht en waterkracht de meest aangewezen vernieuwbare energiebron. Wereldwijd worden er steeds nieuwe bossen aangeplant om de oude te vervangen. Een houtkachel kan worden gecombineerd met andere duurzame warmteconcepten. Een pelletketel is een centrale verwarmingsketel die werkt op basis van pellets. Het toestel kan worden gecombineerd met andere duurzame verwarmingsconcepten. De pelletketels die wij je aanbieden zijn van het merk Ökofen, één van de Europese marktleiders. Voor zijn innovatie werd het bedrijf verschillende keren bekroond. Vijftien jaar geleden was Energieconcepten een pionier in groene energie. Deze rol blijven wij vervullen. Wij volgen dan ook actief de tendensen op het vlak van duurzame ontwikkeling en spelen erop in. In onze relatie met de klant werken wij oplossingsgericht, out-of-the-box. Energieconcepten.be wil voor elke verbouwing of nieuwbouw de beste oplossing op maat ontwikkelen. Hiervoor combineren we onze uitgebreide expertise met drie heel eenvoudige criteria: prijs, comfort en duurzaamheid. Espendonk Arendonk Tel: +32 (0) Niesstraat Maaseik Tel: +32 (0) info@energieconcepten.be

14 ZONNEPANELEN Zodra u beslist om zonnepanelen te plaatsen, komt er heel wat op u af. Hier vindt u een overzicht van de zaken waar u best rekening mee houdt. VOOR DE INSTALLATIE Werking van zonnepanelen Een installatie bestaat uit de zonnepanelen zelf, een montagesysteem om de panelen op het dak te plaatsen, bekabeling en minstens één omvormer die de opgewekte gelijkstroom omzet in bruikbare wisselstroom. Het piekvermogen van de panelen bepaalt hoeveel elektriciteit er opgewekt kan worden. Na de omvormer moet een productiemeter of groenestroommeter worden geplaatst die de elektriciteit meet die de zonnepanelen opwekken. Het vermogen van de omvormer(s) kan kleiner dan of gelijk aan 10 kw (kleine installatie) zijn of groter dan 10 kw. U kiest best voor een installatie die u aansluit op het elektriciteitsnet, dan kan u stroom van het net gebruiken op momenten waarop uw zonnepanelen geen of onvoldoende elektriciteit opwekken. De stroom die van en naar het net gaat, wordt gemeten door de facturatie- of injectiemeter. Deze teller draait terug wanneer uw zonnepanelen meer produceren dan u verbruikt. Bij installaties groter dan 10 kw is er geen terugdraaiende teller, daar wordt een aparte teller geïnstalleerd zodat de injectie en afname op het net apart gemeten worden. AANKOOP EN TERUGVERDIENTIJD Bekijk eerst de mogelijkheden om uw energieverbruik te verminderen en ga pas daarna zelf energie opwekken. Bekijk of uw dak goed georiënteerd is en voldoende zonlicht opvangt. Uw opbrengst is het grootst wanneer uw panelen op het zuiden gericht zijn (tussen zuid-oost en zuid-west) onder een hoek van 30 tot 50. Schaduw van gebouwen, bomen en schoorstenen verminderen de opbrengst van zonnepanelen drastisch. Bereken de ideale grootte van uw zonne-installatie, op basis van uw budget, uw beschikbare ruimte en uw verbruik. Met een installatie van maximaal 10 kw krijgt u geen vergoeding als u meer elektriciteit opwekt dan u zelf verbruikt. Met de energiewinstcalculators energiewinst van de Vlaamse overheid kan u berekenen op hoeveel tijd u een investering in zonnepanelen kan terugverdienen. Uw kadastraal inkomen stijgt niet door investeringen in zonnepanelen. VERGUNNINGEN EN ERKENNINGEN U hebt geen stedenbouwkundige vergunning nodig om zonnepanelen te plaatsen, tenzij het uitdrukkelijk verboden is omdat uw woning tot beschermd erfgoed behoort bijvoorbeeld. Informeer altijd eerst bij uw gemeente. Op de website van het Vlaamse Energieagentschap (VEA) kan u via een zoekrobot een installateur vinden NA DE INSTALLATIE Na de plaatsing van zonnepanelen zijn er nog een aantal stappen die u moet ondernemen voordat u groenestroomcertificaten in ontvangst kan nemen. 1. De installatie moet gekeurd worden, dit is de zogenaamde AREIkeuring. 2. De installatie moet daarna aangemeld worden bij de VREG. Als het gaat over zonnepanelen geplaatst op een nieuwe woning, school- of kantoorgebouw of op een dergelijk gebouw dat ingrijpend verbouwd wordt waarvan de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning of een melding ingediend is in 2014 (deze krijgen geen groenestroomcertificaten), moet de installatie niet gemeld worden bij de VREG. 3. In laatste instantie moet de installatie aangemeld worden bij de netbeheerder. Ook al komt u niet in aanmerking voor groenestroomcertificaten, u bent steeds verplicht om uw zonnepanelen aan te melden bij de netbeheerder. 4. U moet daarna de meterstanden doorgeven in de certificatendatabank wanneer uw installatie voldoende stroom heeft opgewekt om een groenestroomcertificaat te verdienen. U ontvangt daarvoor een groenestroomcertificaat dat u kan verkopen aan de netbeheerder en waarvoor u geld ontvangt. Een zonnepaneel of fotovoltaïsch paneel, kortweg pv-paneel is een paneel dat zonne-energie omzet in elektriciteit. Hiertoe wordt een groot aantal fotovoltaïsche cellen op een paneel gemonteerd. Een zonnepaneel moet niet worden verward met een zonnecollector. Deze is op een ander principe gebaseerd, namelijk opwarming van een stromend medium, meestal water. In de praktijk werkt men meestal met standaardpanelen van bijvoorbeeld 60 vierkante zonnecellen van elk 156 mm zijde, wat overeenkomt met een afmeting van het paneel van ongeveer 1,6 m². De zonne-energie die zo wordt opgevangen is een vorm van duurzame energie, met andere voor- en nadelen dan energieopwekking met fossiele brandstoffen. Zonnepanelen worden ook toegepast voor energieopwekking in de ruimtevaart. Bron: vlaanderen.be Er zijn geen voorwaarden voor de installateur van de zonnepanelen. U mag dus ook zelf de panelen installeren. Er is geen erkenning van installateurs. i-magazines.be 27

15 BOUWEN MET ADVIES?... JA DAT KAN! L.I.C. DENKT MET JE MEE! Een eigen huis, het is de droom van elke Belg maar vaak is de vraag hoe beginnen we hieraan. Daarom bouwt de firma L.I.C. niet alleen maar geven wij ook bouwadvies aan mensen die willen bouwen. Er is een gezegde dat luidt: Om goed te bouwen moet men twee keer bouwen. Wel, L.I.C. Zorgt ervoor dat u van de eerste keer goed bouwt met kwalitatieve aannemers en materialen. KEUZE VAN EEN ARCHITECT: Elke architect heeft zijn eigen stijl, als bouwer hebt u wel een idee in welke richting u wilt bouwen. Het is raadzaam om eerst bij een aantal architecten een gesprek aan te gaan over het feit van wat jullie willen. Heel belangrijk is dat u zich als persoon goed voelt bij uw architect want hij is uw raadsheer tijdens de bouwwerken van jullie project. BEGELEIDING BIJ KEUZE VAN AANNEMERS Een goeduitgevoerde ruwbouw is de basis voor een goede woning, alle facetten van de verdere afwerking van jullie woonst hangt af van de kwaliteit van de ruwbouw. Daarom is het belangrijk dat er gekozen wordt voor een kwalitatieve aannemer. Neem niet zomaar de eerste de beste aannemer die u tegenkomt, maar doe ook navraag bij mensen die al met deze aannemer hebben samengewerkt, vaak kan je uit verhalen of ervaringen van anderen veel te weten komen. De offerte van de aannemer moet grondig bestudeert worden, want als bouwheer wilt u toch dat alles voorzien is in de prijsraming en dat u achteraf niet voor onaangename verassingen komt te staan. BEGELEIDING GEDURENDE DE WERKZAAMHEDEN Ook tijdens de bouwwerken zorgt L.I.C. voor de nodige opvolging en verloop van de werkzaamheden, wij zorgen ervoor dat alle werkzaamheden uitgevoerd worden volgens de regels der kunst. Hieronder behoort natuurlijk ook het feit dat de woning binnen budget en voorop gestelde planning ten einde wordt gebracht. SLEUTEL OP DE DEUR Heeft u weinig tijd of denkt u van kan ik dit wel alleen belopen? Dan kan u steeds kiezen voor onze sleutel op de deur formule. Een sleutel-op-de-deurformule betekent niet dat u woont in de kopie van een kopie. Voor elk detail koppelen wij bij u terug en krijgt u een ruime keuze uit materialen en opties. Wij besparen u de rompslomp van verschillende aannemers én garanderen u een project op uw maat. Onze offertes voor een sleutel op de deur project zijn tot in het detail uitgewerkt zodat u als eigenaar precies weet wat er in jullie woning voorzien is. Nog een voordeel om te bouwen met L.I.C. Wij vragen geen voorschotten en u betaald enkel wat er uitgevoerd is en dit na controle samen met uw architect. LIC WONINGBOUW INSTAPKLAAR MAATWERK Uw eigen huis bouwen zonder rompslomp en moeilijke coördinatie? Maar wel volledig volgens uw wensen? Bij LIC bent u de architect van uw eigen verlangens. Dankzij onze unieke combinatie tussen een sleutel-op-de-deurformule én een persoonlijke aanpak, is uw droomhuis verzekerd. UW PLANNEN, ONZE LEIDRAAD Van start tot oplevering wij metselen alleen op basis van uw plannen. Om zeker te zijn dat wij die horen, krijgt u van ons één aanspreekpunt voor uw hele proces. Dankzij die persoonlijke aanpak voelt u zich al thuis nog voor uw project is opgeleverd. ADVIES OM OP TE BOUWEN LIC gaat verder dan bouwen alleen. U krijgt van ons persoonlijk advies rond alle aspecten van uw project. Twijfelt u aan de grond die u wilt kopen? Moet u nog een bouwvergunning aanvragen? Niet zeker van het budget? LIC staat u bij in alle stappen tot u de sleutel in handen hebt. PERSOONLIJK ÉN OP MAAT Een woning op maat, diepgaand advies, én de garantie dat u krijgt wat u wilt? Bij LIC hebt u de sleutel tot die formule in handen. Bel ons vandaag nog voor een eerste gesprek. LIC WONINGBOUW UW WONING, UW LEVEN Uw woning is meer dan een onderkomen. Uw huis is uw leven. Bij LIC rekent u op een flexibele en betrouwbare aannemer voor al uw projecten. Combineer onze flexibiliteit en onze persoonlijke aanpak met uw specifieke wensen het resultaat is uw droomhuis. LASTENBOEK ZONDER MEERKOSTEN Meer woning voor minder geld. Dankzij de geïntegreerde aanpak van LIC is dat eindelijk mogelijk. Achteraf betaalt u wat u op voorhand werd verteld. Ons uitgebreid lastenboek en onze ervaring in het opstellen van bestekken laten dat toe. WINNEN OP DE LANGE TERMIJN Ecologisch bouwen is niet alleen goed voor het milieu, het is ook een investering in uw eigen toekomst. LIC kiest standaard voor duurzame oplossingen en materialen. U wint op de lange termijn. Waar anderen in de toekomst hun woning moeten aanpassen om bij te blijven, leunt u achterover. WEES DE ARCHITECT VAN UW WENSEN Bij ons bepaalt u zelf hoe u woont. LIC is een uitvoerende aannemer en stemt zich dus vlot op u af. Wilt u die flexibiliteit combineren met gemoedsrust? Reken dan op onze sleutel-op-de-deurformule. Wij bekommeren ons om uw hele project, u houdt bij elke fase van het project de touwtjes in handen. Wilt u de woning van uw leven laten bouwen? Neem dan vandaag nog contact met ons op voor meer informatie of een vrijblijvende offerte. Oude Baan Diepenbeek T F G lesley@lic-woningbouw.be 28 i-magazines.be i-magazines.be 29

16 KOPEN EN VERKOPEN, DE VERWACHTINGEN Uiteraard liggen deze anders voor een verkoper dan voor een koper. Een verkoper zal steeds trachten de maximumprijs te realiseren. Een koper zal niet alleen rekening houden met de prijs, maar ook met de bijkomende (akte)kosten. Ook zal hij nagaan of het te koop gestelde goed aan zijn verwachtingen beantwoordt. WAT IS EEN LENING? Wanneer u een woning wil bouwen, kopen of verbouwen, is uw eigen inbreng vaak ontoereikend. Het overige geld zal u moeten ontlenen. Voor een woning of appartement ligt dit vrij eenvoudig. Wel vraagt hij best na of de nodige stedenbouwkundige vergunningen werden afgeleverd. Wanneer hij een grond op het oog heeft, moet hij opletten. Kan hij op deze grond zijn droomhuis bouwen? Hier dient hij te onderzoeken of er een stedenbouwkundig attest bestaat, of het gaat over een niet vervallen verkavelingsvergunning, of een bouwvergunning zal kunnen worden verkregen en voor welk type van woning, eventueel in combinatie met andere vergunningen. Verkoper en koper zullen elkaar vinden, van zodra zij het eens zijn over wat er gekocht wordt en over de prijs van het goed. Het is aan te raden een schriftelijke overeenkomst op te stellen, waarin ook alle andere voorwaarden en modaliteiten worden vastgelegd. In dit geval spreken wij van een onderhandse verkoopovereenkomst, in de volksmond ook compromis genoemd. DE OPTIE Stel dat u wenst te kopen, maar nog niet 100% zeker bent. Anderzijds laat u toch niet graag de gelegenheid aan u voorbijgaan. In dat geval kunt u aan de eigenaar-verkoper een optie vragen. Dit is een eenzijdige verbintenis van laatstgenoemde om niet te verkopen aan iemand anders binnen een bepaalde termijn (bv. 1 week of 14 dagen). Beslist u binnen deze periode te kopen, dan laat u dit schriftelijk weten aan de verkoper. Dit noemt men dan het lichten van de optie. Meestal wordt overeengekomen dat u de verkoper per aangetekende brief moet inlichten. Eenmaal de optie gelicht, is de verkoop definitief. Wordt daarentegen de optie niet gelicht binnen de bepaalde termijn, dan is er geen verkoop en is de eigenaar terug vrij te verkopen aan wie hij wil. Een optie moet beperkt worden in de tijd. Men kan immers de verkoper niet onbeperkt laten wachten. Omdat door het lichten van de optie de verkoop automatisch volgt, is het noodzakelijk dat alle modaliteiten van de verkoop (onder meer prijs, betalingstermijn en voorwaarden) reeds nauwkeurig in de optie zijn opgenomen. Teneinde de eigenaar-verkoper te overhalen een dergelijke optie toe te staan, zal de kandidaat-koper hiervoor soms een bepaald bedrag moeten betalen. Wordt de optie niet gelicht, dan behoudt de eigenaar deze som als een soort schadeloosstelling. Wordt de optie wel gelicht, dan zal dit bedrag gelden als eerste voorschot. Aldus wordt rekening gehouden met de belangen van beide partijen. Zoals bij de onderhandse verkoopovereenkomst, zal ook hier uiterlijk binnen vier maanden na het lichten van de optie, de notariële akte volgen. Bron: notaris.be Een financiële instelling zal graag bereid zijn om u een kapitaal ter beschikking te stellen. Voor het feit dat u dadelijk een som geld ter beschikking krijgt die u pas over pakweg 10 of 20 jaar volledig zult hebben terugbetaald dient u natuurlijk een prijs te betalen. Die prijs noemen we rente of intrest. Een rente of een intrest overeenkomen met de persoon of de instelling die het geld verstrekt is één zaak, de terugbetaling ervan is natuurlijk een andere. Er kunnen zich in de loop der jaren heel wat onvoorziene situaties voordoen waardoor u misschien niet meer in staat zult zijn om alles terug te betalen. De leninggever wenst dan ook zekerheid over de terugbetaling. Die zekerheid wordt groter door een waarborg te stellen. DIE WAARBORG KAN ZIJN: een borg: dit is iemand die op financieel vlak zodanig goed te vertrouwen is dat de leninggever zich volledig zeker voelt omdat die borg belooft dat hij in uw plaats voor de terugbetaling zal zorgen wanneer u dat niet meer zou doen; een pand of waardepapieren (aandelen, kasbons, obligaties enz.) die u afgeeft aan de leninggever en die hij dan voor u bewaart maar die hij kan verkopen en innen wanneer u hem niet meer zou terugbetalen; een hypotheek of hypothecaire volmacht op uw onroerend goed (hierop wordt verder uitvoerig ingegaan). DE FISCALE AFTREK EN DE LENING Zowel de intresten, de kapitaalaflossingen als de eventuele schuldsaldopremies met betrekking tot een hypothecaire lening geven recht op een aftrek in de personenbelasting. De aftrek geldt in principe alleen indien de volgende voorwaarden zijn vervuld: de hypothecaire lening werd afgesloten bij een Europese instelling met een looptijd van minstens 10 jaar. deze lening moet afgesloten zijn om een woning te verwerven. op 31 december van het jaar waarin de leningsakte werd verleden, moet deze woning de enige woning van de belasting plichtige zijn en de eigen woning van de belastingplichtige zijn die hij dus, in principe, zelf moet betrekken. WELKE KOSTEN ZIJN VERBONDEN AAN EEN LENINGSDOSSIER? Wanneer u een krediet wenst aan te gaan, dan dient u rekening te houden met de kosten, anders komt u voor verrassingen te staan. Er zijn twee soorten kosten die u in aanmerking moet nemen: de kosten die de bankinstelling u kan aanrekenen en de kosten die de notaris u zal aanrekenen. Bron: notaris.be MEYERS - BREMS & Co BVBA Lambrechtsplein ALKEN MEYERS & Co BVBA Lambrechtsplein ALKEN T (0) F (0) T (0) F (0) FSMA 12646A 30 i-magazines.be i-magazines.be 31

17 WETGEVING Sinds 1 juli 2011 is in Vlaanderen de controle van het rioleringsstelsel voor de gescheiden afvoer van regen- en afvalwater in woningen en gebouwen verplicht. Het Algemene Waterverkoopreglement legt deze verplichting op. Het reglement bepaalt de rechten en de plichten van de drinkwaterleverancier, de rioolbeheerder en de klant. Wanneer is de keuring verplicht? Voor de eerste ingebruikname (nieuwbouw) Bij belangrijke wijzigingen (verbouwing) Na de vaststelling van een inbreuk op de wetgeving, op verzoek van de rioolbeheerder Bij de aanleg van een gescheiden riolering op het openbaar domein met de verplichting om af te koppelen op privé-domein (conform de wetgeving Vlarem II) Samengevat: alle aansluitingen die gebeuren na 1/7/2011 zijn onderworpen aan de keuring (ongeacht datum bouwvergunning). Wat als u geen keuring laat uitvoeren? U begaat een milieu-overtreding tegen de Vlarem II-wetgeving U schendt de regels van het Algemeen Waterverkoopreglement en er is een afsluiting van het drinkwater mogelijk BEGELEIDING Bureau Notermans biedt U meer dan enkel een keuring! Een gespecialiseerd team van keurders begeleidt U van start tot finish naar een positief keuringsattest. We controleren de bouwplannen en onderzoeken of het ontwerp aan de wetgeving voldoet We begeleiden en adviseren U ter plaatse bij de uitvoering We voorzien een éénmalige opleiding voor uw personeel Dit alles omvatten wij in vaste afspraken tegen forfaitaire, concurrentiële prijzen. KEURING De effectieve keuring, zowel Aquaflanders- als Vlario-methodiek, vindt best plaats net voor of net na aansluiting op het openbaar rioleringsstelsel. Hiervoor moet de regenwater- en droogweerafvoer volledig geïnstalleerd zijn. ANDERE ACTIVITEITEN Advies verlenen in het scheiden van bestaande privé-rioleringen Expertise in opdracht van verzekeringsmaatschappijen Expertise in opdracht van de rechtbank Expertise in opdracht van privé-personen of vennootschappen Landmeting Waardebepaling van onroerende goederen Technisch en bouwkundig advies

18 DE LENING Bij een lening wordt de volledige som (het kapitaal) onmiddellijk ter beschikking gesteld van de lener. Deze laatste is verplicht het kapitaal op regelmatige tijdstippen terug te betalen op de overeengekomen wijze en samen met een intrest uitgedrukt in procent. In grote lijnen komt het erop neer dat de lener precies weet welk bedrag hij nodig heeft, hij krijgt het onmiddellijk en hij betaalt het in overeengekomen schijven terug. Hij voorziet niet dat hij later nog een bepaald bedrag zal nodig hebben. DE KREDIETOPENING Bij een kredietopening krijgt de lener, hier kredietnemer genoemd, het recht van de financiële instelling, kredietgever genoemd, om over een bepaald bedrag te beschikken gedurende een bepaalde of zelfs een onbepaalde tijd. Het is als het ware een kredietlijn. Eens hij het bedrag gedeeltelijk of in zijn geheel opneemt, is hij verplicht het krediet terug te betalen zoals afgesproken, samen met een intrest uitgedrukt in procent. Maar de kredietnemer kan het overeengekomen bedrag zo dikwijls terug opnemen als hij wil, zolang hij het totale bedrag van de kredietlijn maar niet overschrijdt. Heeft hij een deel van het totaal bedrag terugbetaald, dan kan hij het toch weer opnieuw opnemen. De duur van de kredietopening is meestal onbepaald en de rentevoet van de opname(s) is vast of veranderlijk. De woonkredieten worden tegenwoordig bijna altijd verstrekt in de vorm van een kredietopening. DE HYPOTHEEK De hypotheek is het juridisch mechanisme dat er voor zorgt dat een schuldeiser, zoals de bank, bevoorrecht wordt om zich van de koopsom te bedienen bij verkoop van het in waarborg gegeven onroerend goed. De opbrengst van de verkoop wordt dan in de eerste plaats aangewend om de schuld van de kredietnemer terug te betalen. Deze bevoorrechte positie als schuldeiser wordt bekendgemaakt op het hypotheekkantoor, zodat belanghebbende derden daarvan kennis kunnen nemen. De hypotheek wordt gevestigd via een notariële akte, genaamd de hypothecaire kredietakte. Het is de notaris die ervoor zorgt dat - na de ondertekening van de akte - de hypotheek wordt ingeschreven op het hypotheekkantoor. De hypothecaire kredietakte is daarenboven voor de schuldeiser een uitvoerbare titel om bij wanbetaling onmiddellijk de beslagrechter te vatten voor de gedwongen openbare verkoop van het onroerend goed. DE HYPOTHECAIRE VOLMACHT Veelal om de kosten van de hypotheekvestiging te drukken, kan de bankinstelling genoegen nemen met een kleinere zekerheid, onder de vorm van de hypothecaire volmacht. Het vestigen van een hypothecaire volmacht gebeurt bij notariële akte. Bij een hypothecaire volmacht geeft de kredietnemer de toelating aan de kredietgever om een hypothecaire inschrijving te nemen zodra laatstgenoemde dat nodig vindt. Het verschil met de hypotheek zit hierin dat de kredietnemer wel de toelating geeft om een hypotheek te nemen, maar de kredietgever ze nog niet neemt en wellicht ook nooit zal nemen. De kosten van een hypothecaire volmacht zijn beduidend lager dan de kosten van een hypothecair krediet (geen hypotheekrechten, slechts 25 registratierecht, één vierde ereloon van de notaris). Het nadeel voor de kredietgever is dat hij over minder zekerheid beschikt: hij heeft immers nog geen hypotheek en wanneer hij die meent te moeten nemen, kan het te laat zijn omdat het goed reeds door iemand anders is bezwaard. Kortom, de kredietgever zal dit slechts toestaan voor cliënten waarin hij vertrouwen heeft. DE SCHATTINGSKOSTEN De bankinstelling wil weten hoeveel het eigendom dat u in hypotheek geeft eigenlijk waard is. Denk erom dat deze instelling meer zekerheid van terugbetaling heeft naarmate de som van uw lening kleiner is in verhouding tot de waarde van het onroerend goed dat u in hypotheek geeft. De kosten van zo n schatting zijn voor uw rekening. De bankinstelling dient u hiervan op voorhand te verwittigen en de betaling ervan mag slechts gevraagd worden na uitvoering van de schatting. DE DOSSIERKOSTEN Wanneer een bankinstelling u een voorstel doet, dan kost dit werk en tijd; de vergoeding hiervoor noemen we de dossierkosten. Dossierkosten mogen maar worden aangerekend als de bankinstelling het aanbod schriftelijk heeft geformuleerd. In dit leningsaanbod moeten alle leningsvoorwaarden staan, alsook de geldigheidsduur van het aanbod. DE KOSTEN DIE DE NOTARIS U ZAL AANREKENEN De kosten die de notaris aanrekent, zijn wettelijk vastgelegd. Wanneer u bij verschillende notarissen om een berekening van de leningkosten vraagt dan moeten die steeds ongeveer gelijk zijn. Het is echter vooraf niet te voorspellen welke de exacte kosten zullen zijn, dit varieert immers van dossier tot dossier. De notaris zal daarom steeds stellen dat de kosten ongeveer een bepaalde som zullen bedragen met een marge van bijvoorbeeld E50. Het bedrag dat u aan de notaris moet betalen, dient u eigenlijk onder te verdelen in twee soorten kosten, de belastingen en de eigenlijke notariskosten. Wanneer u een krediet aangaat, dient u belastingen te betalen. De notaris moet die ontvangen en doorstorten aan de fiscus. VOOREERST IS ER HET REGISTRATIERECHT Dit recht beloopt 1% op de totale som waarvoor een hypotheek genomen wordt en een bedrag van E25 per document dat aan uw kredietakte wordt gehecht (bijvoorbeeld een aflossingstabel). VERVOLGENS IS ER HET HYPOTHEEKRECHT. Deze belasting bedraagt 0,3% op de totale som waarvoor een hypotheek wordt genomen vermeerderd met het honorarium van de hypotheekbewaarder en met de kosten die de hypotheekbewaarder aan de notaris vraagt voor de aflevering van een hypothecair getuigschrift. Ten slotte is er het recht op geschriften van E50. Bron: notaris.be i-magazines.be 35

19 1. TECHNISCHE GEBOUWUITRUSTINGEN De dag van vandaag spelen de technische installaties waarmee gebouwen dienen te worden uitgerust meer en meer een bepalende rol. De tijd dat er bijvoorbeeld snel een veel te grote verwarmingsketel met voldoende grote radiatoren, of eender welk type verlichting geplaatst werd, ligt sinds de invoering van de EPB regelgeving in 2006 al ver achter ons. Daarbij is het een feit dat de moderne bouwheer of uitbater steeds meer bewust bezig is met zijn energieverbruiken. Gebouwuitbaters en gebruikers wensen een zo energiezuinig mogelijke technische installatie, met een zo laag mogelijke uitbatingskost. In sommige gevallen wil de investeerder echter een zo laag mogelijke bouwkost bekomen. studiebureau technische gebouwuitrusting HVAC (verwarming, ventilatie, koeling) sanitair elektriciteit dynamische gebouwsimulatie Utopie of niet, alleszins spreekt het voor zich dat een logische afweging tussen beiden een noodzaak is. Los van investeringsen uitbatingskosten is het van belang dat de technische installaties doordacht worden gekozen en met kennis van zaken worden gedimensioneerd. Een ogenschijnlijk energiezuinige installatie kan, mits verkeerde dimensionering, toepassing of regeling juist zeer onrendabel zijn in de praktijk. De uitdaging voor de ingenieur technieken ligt hierbij in het ontwerpen van een geschikt systeem welke optimaal kan geïntegreerd worden in de architectuur, zonder in te boeten op kwaliteit en rendement. Hiervoor is een grote bouwkundige betrokkenheid vanaf het begin van het ontwerp van het gebouw van belang. Ook de nodige nazorg draagt bij tot een correct werkende technische installatie. 2. ENERGIEPRESTATIE EN BEN (BIJNA ENERGIE NEUTRAAL) Voor bouwaanvragen vanaf 1 januari 2015 geldt een maximaal K-peil van K40 en een maximaal E-peil van E60. Afhankelijk van het type gebouw (kantoren, scholen, andere specifieke bestemmingen) kunnen deze eisen nog verschillen. Bijkomend dient er nu reeds een minimaal aandeel aan hernieuwbare energie toegepast te worden. Tot 2021 wordt het E-peil stapsgewijs strenger: E50 in 2016, E40 in 2018 en E35 in Vanaf 2021 moet elke nieuwbouw minstens aan de BEN-eisen (bijna-energieneutraal) voldoen. Dat betekent dat bouwaanvragen of meldingen vanaf 2021 het E30-peil moeten respecteren. Het spreekt voor zich dat een juiste keuze én correct gedimensioneerde technische installatie van groot belang is om te voldoen aan de EPB eisen. 3. TECHNIEKEN IN GEBOUWEN HVAC (heating, ventilation, aircondi tioning). Een groot gedeelte van het energie verbruik van gebouwen is te wijten aan de verwarmings-, koeling- en ventilatie installatie. De systeemkeuze is afhankelijk van het type gebouw, de ligging en het gebruik. Er bestaan verschillende mogelijkheden om een gebouw energiezuinig te klimatiseren. Verwarmingstoestel op fossiele brandstoffen De meest gekende toestellen voor warmteproductie zijn gas- of mazout verwarmingsketels. Vandaag de dag worden deze steeds als condensatie uitvoering toegepast. Een condensatie ketel maakt gebruik van de restwarmte van de rookgassen, waardoor deze een hoger rendement bezitten dan standaard verwarmingsketels. Naast een verlaging van de temperatuur van de rookgassen, door de voelbare warmte ervan te recupereren, werkt een goede condensatieketel met een kleine luchtoverschot waardoor een hoger dauwpunt wordt bekomen. Hoe hoger het dauwpunt, hoe sneller de aanwezige waterdamp zal condenseren en hoe meer latente warmte er gerecupereerd kan worden. Door de recuperatie van latente warmte en de lagere rookgastemperaturen is het rendement van een condensatieketel hoger dan een klassieke ketel. Theoretisch stelt men de rendementen van condensatieketel voor als hoger dan 100%. Dit komt omdat men het rendement definieert ten opzichte van de onderste verbrandingswaarde van de brandstof, welke overeenkomt met de voelbare warmte die gewonnen wordt bij de verbranding. Door de eigenschappen van aardgas (hoger dauwpunt) liggen de rendementen van een condensatie aardgasketel hoger dan deze van een condensatie mazoutketel. Bij voorkeur kiest men dan ook best voor een verwarmingsketel op aardgas als fossiele brandstof. Een verwarmingsinstallatie op aardgas is ook minder kostelijk wat betreft onderhoud. Verder kan men ook redeneren dat stookolie nuttiger is voor andere doeleinden (petrochemie, ) dan deze op te stoken. Warmtepompen Een warmtepomp haalt warmte uit een warmtebron. Dit kan uit grondwater, de bodem of omgevingslucht. Deze onttrokken warmte levert de warmtepomp aan het verwarmingsdistributiesysteem van het gebouw. De meeste warmtepompen gebruiken elektriciteit voor deze bewerking, maar doen dit op een efficiënte manier. Zo kan een warmtepomp bijvoorbeeld warmte uit de grond halen en 4 kwh afleveren aan het gebouw, terwijl de pomp slechts 1 kwh elektriciteit verbruikt. Dit opmerkelijke rendement is de Coëfficiënt of Performance (COP). De COP zegt weliswaar niet alles over het werkelijke rendement van de warmtepomp. Een geïnstalleerde warmtepomp zal immers ter plaatse omstandigheden ondervinden, waardoor de COP kan dalen (of stijgen). Indien bijvoorbeeld de temperatuur van het warmteafgiftesysteem hoger is dan die van de genormaliseerde proeven waarbij de COP van de warmtepomp vastgesteld is, zal de COP dalen. Om rekening te houden met de werkelijke omstandigheden waarin de warmtepomp in praktijk werkt, wordt de COP test vermenigvuldigd met een aantal correctiefactoren zodat een gemiddelde jaarlijkse COP wordt bekomen. Deze gemiddelde waarde noemt men de seizoensprestatiefactor (SPF). Om conform te zijn met de EPB regelgeving dient de warmtepomp een SPF van meer dan 4 te bezitten. Weidestraat 10, 3670 Meeuwen-Gruitrode info@multis-bvba.be Multis bvba Weidestraat Meeuwen-Gruitrode Tel : info@multis-bvba.be i-magazines.be 37

20 (micro)-wkk WKK staat voor warmte-krachtkoppeling en is een verzamelnaam voor vele verschillende technologieën waarbij warmte en mechanische energie gelijktijdig worden opgewekt in hetzelfde proces. Meestal wordt de mechanische energie rechtstreeks omgezet naar elektrische energie, maar het is ook mogelijk dat deze rechtstreeks gebruikt wordt in een bedrijf. Een micro-wkk kan aanzien worden als een centrale verwarmingsketel die naast warmte ook elektriciteit produceert. Een motor drijft een elektrische generator aan en geeft daarbij warmte af voor verwarming en aan het water in de boiler. Deze toepassing is vooral interessant voor grotere gebouwen en collectieve woonprojecten (zoals appartementsgebouwen, studentenresidenties, co-housing, sociale huisvesting, woon- en zorgcentra). De opgewekte stroom kan onmiddellijk gebruikt worden, eventueel overschot kan geleverd worden aan het net. Produceert de installatie te weinig elektriciteit, dan kan het tekort aan stroom van het net gehaald worden. Het is dus van belang dat er een grote constante warmtevraag is aanwezig is om een WKK nuttig te laten werken. De praktijk leert ook dat de koppeling van op het elektriciteitsnet niet altijd eenvoudig is. Op tijd het nodige overleg met de nutsmaatschappij is hiervoor van groot belang. Zonneboiler in combinatie met ruimteverwarming Een zonneboiler kan op jaarbasis gemiddeld de helft van uw baden douchewater verwarmen. Voor een ideale opbrengst moeten de collectoren tussen zuidoost en zuidwest gericht zijn, onder een hoek van 20 tot 60. Schaduw van (toekomstige) gebouwen, (groeiende) bomen en schoorstenen verstoren de opbrengst van een zonneboiler. Een dekkingsgraad van 50% is het meest rendabel. Er zijn ook combisystemen die warm water leveren voor vloerverwarming. Hiervoor is de toepassing van een gelaagd buffervat aan te raden. Door de gelaagdheid wordt steeds het warmste water aangewend voor de productie van sanitair warm water, al het overige wordt gebruikt voor het verwarmen van het gebouw, in aanvulling met een andere warmtebron. Houtverwarmingsketels Een verwarmingsketel op hout kan interessant zijn voor gebouwen met een groot overschot aan houtafval of houtschilfers. Een andere mogelijkheid zijn verwarmingsketels gevoed met pellets. Let er op dat de rendementen van deze ketels lager zijn dan een condenserende ketel. Waar een condenserende gasketel tot 108% rendement bezit, is dit bij houtketels ongeveer 92%. Echter is het voordeel van een houtverwarmingsketel dat deze milieuvriendelijker is. Indien het hout voor handen is, is een houtverwarmingsketel een goede keuze. Hybride systemen Vandaag de dag zijn er verschillende hybride systemen op de markt. Zo bestaan er micro-wkk s, warmtepompen, zonneboilers, etc. allen in combinatie met een condensatie gasketel. Al deze systemen worden door de fabrikanten als één geheel in één toestel voorzien. Een hybride zonneboiler-gasketel combinatie zal primair eerst alle warmte van de zonnecollector gebruiken voor verwarming en sanitair warm water vooraleer de gasbrander aan te spreken. Met systemen waar een warmtepomp in combinatie met een gasgestookte verwarmingsketel is samengebouwd, kan geschakeld worden afhankelijk van de meest energiezuinige situatie en de meest voordelige energieprijs van dat moment. Ventilatiegroepen met energierecuperatie Ventilatiegroepen van het type D zijn toestellen voorzien van twee ventilatoren. Eén die de lucht uit de vochtige ruimten onttrekt en naar buiten stuurt, een andere die de verse lucht van buiten in de droge ruimten aanvoert. Om zoveel mogelijk energie uit de afgezogen lucht van de natte ruimten te recupereren, bestaan er verschillende soorten energierecuperatoren. In hoofdzaak zijn er twee types, die op hun beurt nog eens kunnen verschillen. Een eerste type is de platenwisselaar. Hierbij wordt de afgezogen lucht via een pakket met naast mekaar liggende platen langs de verse aangezogen lucht gestuurd. De afgezogen lucht warmt deze platen op, de verse lucht neemt deze warmte op zijn beurt weer op, waardoor deze een hoger temperatuur bekomt. Platenwisselaars kunnen uitgevoerd worden als gelijkstoom, tegenstroom of kruisstroomwisselaar. Ze kunnen gefabriceerd zijn uit aluminium of kunststof. Een goede platenwarmtewisselaar kan in extreme weersomstandigheden een rendement behalen van 85 tot 90%. Dit is enkel haalbaar voor lage debieten. Bij industriële ventilatiegroepen met debieten van meerdere duizenden m³/h is maximaal 60 tot 65% mogelijk. Doordat bij platenwisselaars beide luchtstromen gescheiden zijn, is er geen vochtoverdracht mogelijk. In gebouwen met een laag gehalte van vochtproductie (zoals o.a. woningen) kan het niet recupereren van vocht problemen veroorzaken. De lucht in het gebouw wordt dan te droog. Om dit te vermijden kan gekozen worden voor een ventilatiegroep met een warmtewiel als energierecuperator. Een warmtewiel is van aluminium en voorzien een soort honinggraad oppervlak. De afgezogen lucht stroomt door de openingen en warmt zo het aluminium op. Doordat het wiel draait, komt het opgewarmde deel van het in contact met de verse lucht van buiten. Hierdoor warmt de koude buitenlucht op vooraleer deze het gebouw binnen gaat. Deze warmtewielen kunnen een rendement bekomen van meer dan 90% op de kleine debieten en tot 85% voor grote debieten van meerdere duizenden m³/h. Om naast het thermisch rendement ook vocht te recupereren, kan het wiel voorzien worden van een vocht absorberende gel. Zo wordt het vochtgehalte van de afgezogen lucht opgenomen en terug afgegeven aan de verse toevoerlucht. Warmtewielen kunnen tot 60% van het vocht recupereren. Naast een goede thermische en vocht recuperatie is het verbruik van de ventilatoren zeker zo belangrijk. Hier dient dus zeker rekening mee gehouden te worden bij de keuze van het ventilatietoestel. De impact van een groot ventilatorvermogen is dikwijls groter dan de recuperatie van warmte. Om het verbruik van de ventilatoren te beperken is het van belang dat de externe drukken die de ventilatoren moeten overwinnen zo laag mogelijk zijn. Dit begint bij de netto doorlaat van de ventilatiegroep zelf. Daarna volgt de drukval van de verwarmings- en koelbatterijen en filtersecties. Daarnaast helpt een goed gedimensioneerd en geplaatst luchtkanalen stelsel hier zeker bij. Elektrische installaties LED verlichting en lichtsturing Het automatisch in- en uitschakelen en regelen van verlichting door detectoren kan voor meer comfort zorgen en helpen om behoorlijk wat energie te besparen. Bij automatische lichtregeling wordt de verlichting met behulp van dimmers en daglichtregeling tot het juiste niveau geregeld, afhankelijk van de intensiteit van het binnenvallend daglicht. Op die manier zal er in het gebouw nergens onnodig kunstlicht branden. De combinatie met LED verlichting zal de energiebehoefte voor verlichting nog meer doen dalen en bovendien een langere gebruikstijd opleveren. LED verlichting heeft immers meer branduren dan traditionele verlichting. Photovoltaïsche panelen Vandaag de dag zijn, door het instorten van de markt in 2014, de kosten voor het plaatsen van photovoltaïsche panelen fel gedaald. Het is van belang een zo correct mogelijke inschatting van het verbruik te maken, om zo de eigen energiebehoefte te compenseren met photovoltaïsche panelen. 4. DYNAMISCHE GEBOUWSIMULATIE Het ontwerpen van hedendaagse nieuwbouw in combinatie met innovatieve systemen kan risico s inhouden. Dit zowel voor de architect als voor de ontwerper van de technische gebouwuitrusting. Hedendaagse gebouwen worden voorzien van een hoge isolatiewaarde van de buitenschil, minder thermische inertie, een hoge luchtdichtheid, meer zonne-instraling en hoge interne warmtewinsten. Hierdoor is er meer en meer interactie nodig tussen het ontwerp van het gebouw en de te implementeren gebouwtechnieken. Een dynamische simulatie van het gebouw is hiervoor dé oplossing! Door reeds van bij het prille begin het gebouwontwerp dynamisch te simuleren, kunnen er in een vroeg stadium verbeteringen aangebracht worden. Het geeft de mogelijk om verschillende ontwerpvarianten uit te werken. Samen met de opdrachtgever maakt de ingenieur technieken keuzes op basis van de gewenste prestaties met betrekking tot comfort, energie en gezondheid. Aan de hand de uitkomsten wordt een onderzoek gedaan naar verschillende varianten zoals o.a. toe te passen glassoort, toepassing zonnewering, oriëntaties, regelingen, etc. Het resultaat is een gebouwontwerp dat optimaal aansluit op de wensen van de opdrachtgever. Multis bvba Weidestraat Meeuwen-Gruitrode Tel : info@multis-bvba.be Multis bvba Weidestraat Meeuwen-Gruitrode Tel : info@multis-bvba.be 38 i-magazines.be i-magazines.be 39