Ontdekdoos Magneten. voor groep 3 en 4. docentenhandleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontdekdoos Magneten. voor groep 3 en 4. docentenhandleiding"

Transcriptie

1 Ontdekdoos Magneten voor groep 3 en 4 docentenhandleiding

2 Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Magneten Docentenhandleiding Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor gebruik op school en is gratis te downloaden van onze website Vermenigvuldiging voor overige doeleinden is uitsluitend toegestaan na toestemming van het Amsterdams NME Centrum. Telefoon Fax Website november 2007

3 Inleiding Magneten hebben een vreemde kracht: ze trekken bepaalde metalen naar zich toe. Ooit ontdekte de mens een steensoort, magnetiet. Oftewel: magneetijzersteen, een steen die magnetisch ijzer bevat. Deze steensoort komt in veel delen van de wereld voor. Wie precies de steensoort ontdekte is moeilijk na te gaan. Er bestaat wel een legende over de ontdekking van magnetische stenen. Eeuwen geleden hoedde een Griekse herder zijn kudde in de heuvels van Magnesia, een Griekse provincie. Soms bleven er merkwaardige stenen aan de ijzeren punt van zijn staf kleven. U begrijpt het al: deze klevende stenen waren magneetijzerstenen. Ook de Chinezen en Arabieren hadden vroege ervaringen met magneetijzerstenen. Chinese zeelui ontdekten dat een stukje magneetijzersteen, opgehangen aan een dunne draad, steeds in dezelfde richting wees. Daardoor konden ze de richting bepalen met behulp van deze steen, als de sterren het lieten afweten door bewolking of mist. De magneetsteen wordt ook wel zeilsteen genoemd. Deze ontdekking leidde tot het maken van een kompas. Als kompas worden er tegenwoordig geen stenen meer gebruikt, maar in plaats daarvan magnetische naalden. Eén kant wijst altijd naar het noorden en de andere kant naar het zuiden. a m s t e r d a m s n m e c e n t r u m De kant die naar het noorden wijst, is vaak rood gekleurd. Aan de hand van een kompas kun je bepalen waar je bent. Want als je weet waar het noorden ligt, kun je daaruit de richting van de andere windstreken afleiden. Inhoud van de ontdekdoos Al g e m e e n Een tranparant mapje met daarin: docentenhandleiding 1 gelamineerd kopieerbaar werkblad 3 opdrachtkaarten inhoudslijst van de ontdekdoos (zie deksel) Voor de opdrachten diverse materialen voor opdrachten en vrij experimenteren Let op! Houd deze ontdekdoos en de inhoud van de ontdekdoos niet bij computers of pinpasjes: magneten wissen gegevens van de pinpas en brengen schade aan de computer. Doelgroep Onderbouw primair onderwijs, groep 3 en 4 h a n d l e i d i n g o n t d e k d o o s m a g n e t e n

4 Algemene doelstellingen De leerling wordt gestimuleerd eigen ontdekkingen te doen rondom thema s binnen natuuronderwijs. De leerling wordt gestimuleerd een onderzoekende houding aan te nemen. Doelstellingen voor ontdekdoos magneten De leerling is bewust bezig met magneten. De leerling weet dat magneten sommige materialen aantrekken en andere niet. De leerling weet dat een magneet twee verschillende kanten heeft met tegenovergestelde krachten. De leerling weet dat een magneet een ver reikende kracht bezit. Tijdsduur Ongeveer 30 minuten als leerlingen alle aangeboden opdrachten doen. a m s t e r d a m s n m e c e n t r u m Suggesties voor het gebruik van de ontdekdoos U kunt de ontdekdoos inzetten bij lessen natuuronderwijs over dit thema. U kunt een ontdekhoek inrichten in het klaslokaal, waarin leerlingen zelfstandig werken. Hierbij kunt u de leerling eerst zelf laten experimenteren met de materialen uit de doos en na verloop van tijd de opdrachtkaarten geven. U kunt de leerling ook laten experimenteren met de materialen zonder een opdracht te geven. Er zitten ook materialen in de ontdekdoos waarbij geen opdrachtkaart hoort. Wanneer de kinderen zelf ontdekkingen doen, kunnen ze deze in de kring aan elkaar vertellen of laten zien. Ze inspireren elkaar op deze manier. U kunt een opdrachtencircuit maken met meerdere ontdekdozen. De leerlingen gaan dan in groepjes langs elke doos. Niet alle ontdekdozen hebben evenveel opdrachten en dus neemt het werken ermee niet evenveel tijd in beslag. Een mogelijkheid is om de kinderen een half uur per doos bezig te laten zijn en erbij te vertellen dat niet alle opdrachten gedaan hoeven te worden. Als een leerling eerder klaar is met een andere opdracht, bijvoorbeeld een reken of taalopdracht, kan hij/zij (aan de hand van de opdrachtkaarten) zelfstandig met de ontdekdoos werken. h a n d l e i d i n g o n t d e k d o o s m a g n e t e n

5 Opdrachten Opdracht 1 - Aantrekken! De kinderen proberen uit welke materialen wel of niet door magneten worden aangetrokken. Ze ontdekken daarbij dat niet alle materialen worden aangetrokken. Voorwerpen die wel worden aangetrokken zijn vaak hard, maar niet alle harde dingen worden aangetrokken. En alles wat wordt aangetrokken is van metaal, maar niet alle metalen worden aangetrokken. Op d r a c h t 3 - Ee n v l i e g e r va n s ta a l Hoe ver reikt de kracht van een magneet? De kinderen laten met een magneet een paperclip aan een touwtje als een vlieger in de lucht zweven. Bij deze opdracht ontdekken de kinderen dat een magneet zelf iets omhooghouden kan, zonder het aan te raken. De leerlingen ontdekken tot waar de kracht van een magneet of magnetisme gaat en dingen aantrekt. Opdracht 2 - Aantrekken en afstoten De kinderen houden de magneten op verschillende manieren tegen elkaar aan en ontdekken op deze manier wat er gebeurt. Ze ervaren dat er twee verschillende kanten zitten aan magneten en wat hun krachten zijn. De ene keer trekt de magneet heel hard aan de andere magneet (noordpool tegen zuidpool), maar als de magneten op een andere manier tegen elkaar worden gehouden, kunnen ze elkaar ook afstoten (noordpool tegen noordpool en zuidpool tegen zuidpool). a m s t e r d a m s n m e c e n t r u m h a n d l e i d i n g o n t d e k d o o s m a g n e t e n

6 Suggesties andere opdrachten bij de ontdekdoos Maak een zo lang mogelijke ketting van allerlei materialen, bijvoorbeeld spijkers en paperclips, aan 1 magneet. Uit hoeveel spijkers of paperclips bestaat de allerlangste ketting? Hoe lang kan de ketting worden als er twee magneten gebruikt worden? Haal de ketting langzaam van de magneet af. Even blijft de ketting bestaan en valt dan uit elkaar. Hoe komt dit denk je? Suggesties voor extra opdrachten over magneten Ontdek welke kant van een staafmagneet de noordpool is en welke kant de zuidpool. Hang een ongemerkte staafmagneet in het midden aan een draadje en wacht tot deze stil hangt. Om te weten waar het noorden is, gebruik je een kompas. De kant van de magneet die ook naar het noorden wijst is de noordpool en de kant die naar het zuiden wijst is de zuidpool. Maak een eigen magneet van een lange spijker. Plak de spijker op de tafel vast. Wrijf met een pool van de staafmagneet een keer over de spijker. Ga dan met een grote boog terug naar het beginpunt. Doe dit dertig keer. Wrijf steeds dezelfde kant op en gebruik ook steeds dezelfde kant van de magneet. De spijker is nu een magneet geworden. a m s t e r d a m s n m e c e n t r u m h a n d l e i d i n g o n t d e k d o o s m a g n e t e n

7 Opdrachtkaart 1 - Magneten Aantrekken! In de ontdekdoos vind je een doosje en een potje met allerlei materialen. Probeer eens welke van deze materialen worden aangetrokken tot een magneet. Schrijf dit op het werkblad. Wat he b je no d i g? m a g n e e t e e n do o s j e me t al l e r l e i mat e r i a l e n w e r k b l a d amsterdams nme centrum Ontdekdoos magneten groep 3 en 4

8 Werkblad - Magneten Opdracht 1 - Aantrekken! Wel aangetrokken door een magneet Niet aangetrokken door een magneet amsterdams nme centrum Ontdekdoos magneten groep 3 en 4

9 Opdrachtkaart 2 - Magnetren Aantrekken en afstoten 1 Breng de rode kant van de ene staafmagneet naar de witte kant van de andere staafmagneet. Wat gebeurt er? 2 Breng de rode kant van de ene staafmagneet naar de rode kant van de andere staafmagneet. Wat gebeurt er nu? Wat he b je no d i g? Tw e e sta a f m a g n e t e n amsterdams nme centrum Ontdekdoos magneten groep 3 en 4

10 Opdrachtkaart 3 - Magneten Een vlieger van staal 1 Bind het draadje aan een paperclip vast. Plak het andere eind van het draadje met plakband op het tafelblad vast. 2 De magneet mag de paperclip niet raken. Trek de paperclip voorzichtig met behulp van de magneet omhoog. Houd hem zo hoog dat de draad strak staat. 3 Trek de magneet nu verder van de paperclip weg. Wat gebeurt er? Houd het papier tussen de magneet en de paperclip. Wat gebeurt er nu? Wat he b je no d i g? s ta a f m a g n e e t pa p i e r p l a k b a n d pa p e r c l i p s c h a a r d r a a d j e amsterdams nme centrum Ontdekdoos magneten groep 3 en 4

Ontdekdoos Magneten. voor groep 1 en 2. docentenhandleiding

Ontdekdoos Magneten. voor groep 1 en 2. docentenhandleiding Ontdekdoos Magneten voor groep 1 en 2 docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Magneten Docentenhandleiding Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor gebruik op school en is

Nadere informatie

Ontdekdoos Drijven en zinken

Ontdekdoos Drijven en zinken Ontdekdoos Drijven en zinken groep 6 en 7 handleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Drijven en zinken Docentenhandleiding Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor gebruik op school

Nadere informatie

Ontdekdoos Kleuren groep 3 en 4. handleiding

Ontdekdoos Kleuren groep 3 en 4. handleiding Ontdekdoos Kleuren groep 3 en 4 handleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Kleuren Docentenhandleiding Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor gebruik op school en is gratis te downloaden

Nadere informatie

Ontdekdoos Geluid voor groep 5 en 6. docentenhandleiding

Ontdekdoos Geluid voor groep 5 en 6. docentenhandleiding Ontdekdoos Geluid voor groep 5 en 6 docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Geluid Docentenhandleiding Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor gebruik op school en is gratis

Nadere informatie

OntdekZelf - magnetisme

OntdekZelf - magnetisme Werkwijze Alle OntdekZelf experimenten zijn bedoeld voor de leerling om zelf te ontdekken. Laat de leerling vanaf het begin werken met zijn materialen en ontdekken hoe hij tot een antwoord of een werkende

Nadere informatie

Ontdekdoos Zaden. groep 5 en 6. docentenhandleiding

Ontdekdoos Zaden. groep 5 en 6. docentenhandleiding Ontdekdoos Zaden groep 5 en 6 docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Zaden Docentenhandleiding De ontdekdoos Zaden is voor groep 5 en 6 Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden

Nadere informatie

Ontdekdoos Water. groep 1 en 2

Ontdekdoos Water. groep 1 en 2 Ontdekdoos Water groep 1 en 2 Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Water Docentenhandleiding voor de kleuterbouw primair onderwijs, groep 1 en 2. Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor

Nadere informatie

Magneten en zo. 1 Heb je al een idee waardoor een kompas altijd naar het noorden wijst? ...

Magneten en zo. 1 Heb je al een idee waardoor een kompas altijd naar het noorden wijst? ... Hiernaast is een groot stuk magnetisch gesteente te zien. Dit gesteente heet magnetiet, het is een soort ijzerets. Omstreeks 400 v. Chr. was dit al in Griekenland bekend. De eerste kompassen weren hiervan

Nadere informatie

Magneet & kompas. Inlage

Magneet & kompas. Inlage Inlage Proef 1 De grote materialentest - Werkblad 1-1 Magneet (nr. 8 of nr. 9) - 1 Doosje met materialen (nr. 25) - Pen Welke materialen trekt de magneet aan en welke niet? Kijk eerst naar de materialen

Nadere informatie

SUPER-MAGNETEN-SET D108993#1

SUPER-MAGNETEN-SET D108993#1 101.072 SUPER-MAGNETEN-SET 1 D1: Magnetische en niet-magnetische experimenten Informatie Alleen metaal kan worden aangetrokken door magneten. Sommige granen zijn verstevigd met ijzer en kunnen dus worden

Nadere informatie

Thema 4 Techniek om je heen

Thema 4 Techniek om je heen Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 4 Techniek om je heen Samenvatting Achtbanen Een achtbaan is een constructie: een bouwwerk waarbij de verschillende onderdelen een geheel vormen. Ook de manier

Nadere informatie

POWER LINE. Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit. Een lespakket van Zoleerjemeer

POWER LINE. Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit. Een lespakket van Zoleerjemeer POWER LINE Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit Een lespakket van Zoleerjemeer POWER LINE Colofon Zoleerjemeer Een uitgave van Zoleerjemeer www.zoleerjemeer.nl 2013 A. Elsinga, alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Leerlingexperimenten MAGNETISME. Handleiding. www.ntl.at

Leerlingexperimenten MAGNETISME. Handleiding. www.ntl.at & Leerlingexperimenten Handleiding MAGNETISME www.ntl.at INDEX MAGNETISME 1. INTERACTIE TUSSEN MAGNETEN MAS 1.1 MAS 1.2 MAS 1.3 MAS 1.4 Magneten en magneetpolen Interactie tussen magneetpolen Magnetische

Nadere informatie

Handleiding Magnetisme

Handleiding Magnetisme Handleiding Magnetisme Informatie voor de leerkracht De naald van ons kompas wijst altijd naar het noorden. Dat komt omdat het ijzer van die magnetische naald reageert op de ijzeren kern van de aarde.

Nadere informatie

Werkblad Naut Thema 4: Techniek om je heen. Waar is het van gemaakt, trek een lijn naar het goede materiaal. Hout. Staal

Werkblad Naut Thema 4: Techniek om je heen. Waar is het van gemaakt, trek een lijn naar het goede materiaal. Hout. Staal Werkblad Naut Thema 4: Techniek om je heen 4.1 Achtbanen Waar is het van gemaakt, trek een lijn naar het goede materiaal Hout Staal Zet een X, is het waar of niet waar? waar niet waar Een stoel is altijd

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Korte beschrijving van de opdracht: De doelstellingen van deze opdracht:

Docentenhandleiding. Korte beschrijving van de opdracht: De doelstellingen van deze opdracht: Docentenhandleiding Korte beschrijving van de opdracht: Bij deze opdracht gaan de leerlingen zelf een zonnewijzer maken. Dat is een klok die door zonlicht (schaduw) aangeeft hoe laat het ongeveer is. Er

Nadere informatie

De startmotor. Student booklet

De startmotor. Student booklet De startmotor Student booklet De startmotor - INDEX - 2006-04-10-14:04 De startmotor De startmotor is een elektrische motor, en bij een elektrische motor draait het allemaal om magneten en magnetisme:

Nadere informatie

Docentenhandleiding. het dagelijks leven. Ook worden de leerlingen gemotiveerd om na te denken wat ze aan het kompas zouden kunnen verbeteren.

Docentenhandleiding. het dagelijks leven. Ook worden de leerlingen gemotiveerd om na te denken wat ze aan het kompas zouden kunnen verbeteren. Docentenhandleiding Korte beschrijving van de opdracht: Bij deze opdracht gaan de leerlingen een kompas maken. Met simpele materialen wordt er een kompashuis en een magnetische naald gemaakt. Op school

Nadere informatie

Nanotechnologie werkboekje graad 3 - zelfstandig experimenteel werk

Nanotechnologie werkboekje graad 3 - zelfstandig experimenteel werk Klas: Datum: Nanotechnologie werkboekje graad 3 - zelfstandig experimenteel werk De leerkracht overloopt kort alle opdrachten klassikaal. Leerlingen worden verdeeld in groepjes van 2-3 en voeren opdrachten

Nadere informatie

Magnetische velden groep 7-8

Magnetische velden groep 7-8 Magnetische velden groep 7-8 Zonder magnetisch veld zouden we niet op aarde kunnen leven. Zonnewinden zouden de atmosfeer rond de aarde laten verdwijnen en schadelijke straling zou het leven op aarde vernietigen.

Nadere informatie

1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE - EXPERIMENTEERKOFFER. Uitleennummer in de school: Uitleennummer bij BOBOT:

1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE - EXPERIMENTEERKOFFER. Uitleennummer in de school: Uitleennummer bij BOBOT: 1 Experimenteerkoffer : MAGNETEN Uitleennummer in de school: Uitleennummer bij BOBOT: Ontwikkelingsdoelen OD Ned: 1.2/ 1.4/ 2.4/ 2.5/ 2.6/ 2.8/ 2.9/ 3.1/ 3.2/5.2/5.3 WO: 1.6/ 2.1/ 2.5/3.3/ 3.9/ 5.4/ LP:

Nadere informatie

HET KOMPAS. Doelgroep Leerlingen van basisonderwijs groep 7 en 8 (10-12 jaar)

HET KOMPAS. Doelgroep Leerlingen van basisonderwijs groep 7 en 8 (10-12 jaar) : STERFDAG VAN GAUSS 23 februari Inleiding 23 februari is de sterfdag van J.C.F. Gauss (1777-1855). Deze Duitse geleerde stelde als eerste vast dat de aarde een magnetisch veld heeft met twee polen. Hiermee

Nadere informatie

lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: avonturenpakket de uitvinders en het

lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: avonturenpakket de uitvinders en het lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: GELUIDSGOLVEN avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 geluidsgolven Geluid Proef 1 Geluid door je vingers en

Nadere informatie

Werkbladen In de klas. Tijdreis Wetenschap. Naam. School. groep 7-8. Klas

Werkbladen In de klas. Tijdreis Wetenschap. Naam. School. groep 7-8. Klas Werkbladen In de klas Tijdreis Wetenschap Naam groep 7-8 School Klas Wetenschap in alle tijden Vandaag de dag kunnen we heel veel vragen beantwoorden over de wereld om ons heen. Waarom valt een appel naar

Nadere informatie

lesdoelen De leerling: oefent zijn motoriek kan iets nabouwen kan activiteiten benoemen die hij dagelijks doet weet waaruit een dorp is opgebouwd

lesdoelen De leerling: oefent zijn motoriek kan iets nabouwen kan activiteiten benoemen die hij dagelijks doet weet waaruit een dorp is opgebouwd Q Waar woon jij? Wonen groep 1-2 05 tijdsduur 50 minuten kerndoelen 1, 44, 50, 51, 54 en 55 lesdoelen De leerling: oefent zijn motoriek kan iets nabouwen kan activiteiten benoemen die hij dagelijks doet

Nadere informatie

staat waar iedereen uit de klas woont

staat waar iedereen uit de klas woont Wonen GROEP 5-6 45 70 minuten 1, 42 en 50 De leerling: weet wie Christoffel Columbus is kan op een kaart van Nederland zijn woonplaats aanwijzen leert met een kompas te werken kent vier verschillende windrichtingen

Nadere informatie

Kijk eens goed naar de trui.

Kijk eens goed naar de trui. Lees de uitleg over vezels en textiel. Kijk eens goed naar de trui. De trui is gemaakt van draadjes. Kijk eens goed naar de draadjes. De draadjes zijn gemaakt van dunne draadjes. Die dunne lange draadjes

Nadere informatie

Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen)

Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen) Repetitie magnetisme voor 3HAVO (opgavenblad met waar/niet waar vragen) Ga na of de onderstaande beweringen waar of niet waar zijn (invullen op antwoordblad). 1) De krachtwerking van een magneet is bij

Nadere informatie

Energie. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Naam: Klas: Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1

Energie. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Naam: Klas: Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Energie Jouw werkbladen In de klas Naam: Klas: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Energie op aarde Energie, fossiele brandstoffen, groene

Nadere informatie

LESVOORBEREIDING nr: 19

LESVOORBEREIDING nr: 19 Professionele Bachelor Lager Onderwijs Campus Noord 2 Oudesteenweg 81 2060 Antwerpen 03 613 14 05 http://praktijkweb.kdg.be LESVOORBEREIDING nr: 19 naam: Tinneke Princen doestage: 2 opleidingsgroep: F1

Nadere informatie

Handleiding Leskist De magneten van Professor Pooltjes. Groep 4, 5, 6 MILIEU EDUCATIE CENTRUM GEMEENTE RENKUM

Handleiding Leskist De magneten van Professor Pooltjes. Groep 4, 5, 6 MILIEU EDUCATIE CENTRUM GEMEENTE RENKUM Handleiding Leskist De magneten van Professor Pooltjes Groep 4, 5, 6 MILIEU EDUCATIE CENTRUM GEMEENTE RENKUM COLOFON Juli 2010 Milieu Educatie Centrum Gemeente Renkum Postbus 9100 6860 HA Oosterbeek Ontwikkeld

Nadere informatie

Werkblad. LES 9: Ouders. www.gavoorgezond.nl GROEP 1-2. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen.

Werkblad. LES 9: Ouders. www.gavoorgezond.nl GROEP 1-2. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen. Werkblad GROEP 1-2 Bijlage 1 Rood actief inspannen/ sporten Oranje middelmatig inspannen Rust Werkblad GROEP 1-2, vervolg Bijlage 2 Dagen van de week Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag

Nadere informatie

Werkblad. LES 9: Ouders. GROEP 7-8. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen.

Werkblad. LES 9: Ouders.  GROEP 7-8. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen. Werkblad Bijlage 1 Rood actief inspannen/ sporten Oranje middelmatig inspannen Rust Werkblad, vervolg Bijlage 2 Deze pagina zal vaker uitgeprint moeten worden om een beweegdagboek voor de hele week te

Nadere informatie

Practicumverslag. Persoonlijke informatie. Voornamen en namen van de deelnemers : Voornamen en namen van de lesgevers : School:

Practicumverslag. Persoonlijke informatie. Voornamen en namen van de deelnemers : Voornamen en namen van de lesgevers : School: Practicumverslag Dit document dient digitaal ingediend te worden ten laatste op 18/11/2016. Gelieve dit document niet met de hand in te vullen, maar op een computer. De grootte van de invulvelden zijn

Nadere informatie

Vragenlijst MAGNETISME. Universiteit Twente Faculteit Gedragswetenschappen

Vragenlijst MAGNETISME. Universiteit Twente Faculteit Gedragswetenschappen Vragenlijst MAGETSME Universiteit Twente Faculteit Gedragswetenschappen Antwoordeninstructie Je hebt een heel lesuur om de vragen te beantwoorden. Er zijn in totaal 19 vragen, waarvan 5 open vragen en

Nadere informatie

Werkblad. LES 9: Ouders. GROEP 5-6. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen.

Werkblad. LES 9: Ouders.  GROEP 5-6. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen. Werkblad Bijlage 1 Rood actief inspannen/ sporten Oranje middelmatig inspannen Rust Werkblad, vervolg Bijlage 2 Deze pagina zal vaker uitgeprint moeten worden om een beweegdagboek voor de hele week te

Nadere informatie

Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten.

Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten. Uitwerkingen 1 Opgave 1 IJzer, nikkel en kobalt. Opgave 2 ermanente magneten zijn blijvend magnetisch. Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten. Opgave 4 Weekijzer is

Nadere informatie

Practicum magneten. Naam: Klas:

Practicum magneten. Naam: Klas: Naam: Klas: Practicum magneten Benodigdheden 2 staafmagneten, kompasje, grote spijker, twee kleine spijkertjes, figuurzaagje, rode en blauwe stickertjes, kunststof plaat, ijzervijlsel in een strooipotje,

Nadere informatie

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Energie Docentenhandleiding Lesmateriaal onderbouw havo/vwo Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief

Nadere informatie

Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten.

Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten. Uitwerkingen 1 Opgave 1 IJzer, nikkel en kobalt. Opgave 2 ermanente magneten zijn blijvend magnetisch. Opgave 3 Staafmagneten, hoefijzermagneten, naaldmagneten en schijfmagneten. Opgave 4 Weekijzer is

Nadere informatie

Werkbladen In de klas. Energie. Naam. onderbouw havo/vwo School. Klas

Werkbladen In de klas. Energie. Naam. onderbouw havo/vwo School. Klas Werkbladen In de klas Energie Naam onderbouw havo/vwo School Klas Energie op aarde Energie, fossiele brandstoffen, groene stroom en duurzaamheid. Je hoort er vast wel eens iets over. Maar wat betekent

Nadere informatie

MAGNETISCHE EXPERIMENTEN

MAGNETISCHE EXPERIMENTEN 1 MAGNETISCHE EXPERIMENTEN INLEIDING Hallo! Wij zijn professor Mike en professor Molly. Wij willen samen met jou de wondere wereld van magneten verkennen. We laten je van alles ontdekken over de kracht

Nadere informatie

Magnetisme - magnetostatica

Magnetisme - magnetostatica Hoofdstuk 6. Magnetisme - magnetostatica 1 Algemene inleiding 1.1 Inleiding. Magnetostatica is de leer van de magneten in rust. Het moet niet verward worden met gravitatie, noch met elektrostatica. Gravitatiewerking:

Nadere informatie

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2 Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. Bekijk de twee stroomkringen op de foto s hieronder. stroomkring 1 stroomkring 2 Noem voor beide stroomkringen

Nadere informatie

Magno-vogel. Notities voor de leerkracht. Wetenschap Eigenschappen van magneten Eigenschappen van materialen Krachten Wetenschappelijk onderzoek

Magno-vogel. Notities voor de leerkracht. Wetenschap Eigenschappen van magneten Eigenschappen van materialen Krachten Wetenschappelijk onderzoek Notities voor de leerkracht Magno-vogel Wetenschap Eigenschappen van magneten Eigenschappen van materialen Krachten Wetenschappelijk onderzoek Design en technologie Mechanismen gebruiken hefbomen, nokken

Nadere informatie

lesbrieven geluidsgolven avonturenpakket de uitvinders en het leerkrachtenbestand Lesbrief 3:

lesbrieven geluidsgolven avonturenpakket de uitvinders en het leerkrachtenbestand Lesbrief 3: lesbrieven leerkrachtenbestand Lesbrief 3: geluidsgolven avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 KAPITEINS LOGBOEK derde Logboekbericht De kok

Nadere informatie

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Energie. Docentenhandleiding. Lesmateriaal onderbouw havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Energie Docentenhandleiding Lesmateriaal onderbouw havo/vwo Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod

Nadere informatie

Lesmateriaal Drijven en Zinken

Lesmateriaal Drijven en Zinken Lesmateriaal Drijven en Zinken Welke voorkennis hebben de leerlingen nodig? Deze les maakt deel uit van een lessenserie over drijven en zinken. Voor deze eerste les van de lessenserie is geen voorkennis

Nadere informatie

De planeten Reis door het zonnestelsel

De planeten Reis door het zonnestelsel De planeten Reis door het zonnestelsel Cgroep 1-2 01 tijdsduur 40 minuten kerndoelen 1, 46 en 54 lesdoelen De leerling: (her)kent de namen van de acht planeten weet dat de planeten om de zon draaien kan

Nadere informatie

Deze les bestaat uit twee delen. Het eerste deel kunnen de leerlingen zelfstandig in groepjes uitvoeren en het tweede gedeelte doe je klassikaal.

Deze les bestaat uit twee delen. Het eerste deel kunnen de leerlingen zelfstandig in groepjes uitvoeren en het tweede gedeelte doe je klassikaal. LESBRIEF 1 KM HOOP Handleiding leerkracht In de Week van de Hoop staat Team Hoop centraal, een groep superhelden die samen bijzondere avonturen beleven. De leerlingen ontdekken dat ze allemaal superhelden

Nadere informatie

4VMBO H5 LES.notebook January 27, Geluid. BINAStabellen: 6, 7, 8, 27, 28, 29 en 30. Luidspreker. Drukverschillen

4VMBO H5 LES.notebook January 27, Geluid. BINAStabellen: 6, 7, 8, 27, 28, 29 en 30. Luidspreker. Drukverschillen Geluid BINAStabellen: 6, 7, 8, 27, 28, 29 en 30 Luidspreker Drukverschillen Snaar Snaar Snaar Snaar Snaar Snaar Snaar Snaar Oor Trommelvlies met daarachter hamer aambeeld, stijgbeugel trilhaartjes met

Nadere informatie

Technologie Wat(t) een aantrekking

Technologie Wat(t) een aantrekking WO Technologie Wat(t) een aantrekking Naam: Klas: 1 VOORWOORD Dit boekje werd speciaal voor jou gemaakt. Je kan hier op een leuke manier, met veel proeven en experimenten, nieuwe dingen bijleren. Misschien

Nadere informatie

Doelstelling: Bijsturing van de opvattingen van de leerlingen met betrekking tot magnetische eigenschappen

Doelstelling: Bijsturing van de opvattingen van de leerlingen met betrekking tot magnetische eigenschappen 6-8 jaar Wetenschappelijk inhoud: Natuurkunde Beoogde concepten: Magnetische eigenschappen van verschillende voorwerpen, intensiteit van een magnetisch vel. Beoogde leeftijdsgroep: Leerlingen van 8 jaar

Nadere informatie

Samenvatting NaSk 1 Natuurkrachten

Samenvatting NaSk 1 Natuurkrachten Samenvatting NaSk 1 Natuurkrachten Samenvatting door F. 1363 woorden 30 januari 2016 4,1 5 keer beoordeeld Vak NaSk 1 Krachten Op een voorwerp kunnen krachten werken: Het voorwerp kan een snelheid krijgen

Nadere informatie

Toets Wetenschap en Techniek groep 8 SAM

Toets Wetenschap en Techniek groep 8 SAM Toets Wetenschap en Techniek groep 8 SAM Magnetisme 1. magneten trekken de volgende stoffen aan (zet een cirkel om de goede antwoorden): A. hout B. ijzer C. plastic D.kurk E.staal F. koper G. porselein

Nadere informatie

LESVOORBEREIDING nr: 31-32-33

LESVOORBEREIDING nr: 31-32-33 Professionele Bachelor Lager Onderwijs Campus Noord 2 Oudesteenweg 81 2060 Antwerpen 03 613 14 05 http://praktijkweb.kdg.be LESVOORBEREIDING nr: 31-32-33 naam: Tinneke Princen doestage: 2 opleidingsgroep:

Nadere informatie

Leeftijd: 9-12 Thema: God, heilige Geest, identiteit, Normen en waarden, Pinksteren Tijdsduur: 60+ min.

Leeftijd: 9-12 Thema: God, heilige Geest, identiteit, Normen en waarden, Pinksteren Tijdsduur: 60+ min. Vrucht van de Geest Leeftijd: 9-12 Thema: God, heilige Geest, identiteit, Normen en waarden, Pinksteren Tijdsduur: 60+ min. Deze bijeenkomst gaat over de uitwerking van de Geest in mensen. Doelen van deze

Nadere informatie

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1: lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan

Nadere informatie

Heb je een vraag over Meet the Professor? Stuur ook dan even een bericht naar Eline.

Heb je een vraag over Meet the Professor? Stuur ook dan even een bericht naar Eline. Beste leerkracht, Leuk dat jouw klas meedoet aan Meet the Professor 2018! Op woensdag 28 maart 2018 komt tussen 11:00 12:00 uur een professor op bezoek bij jou in de klas. In deze gouden envelop vind je:

Nadere informatie

Liefde, voor iedereen gelijk?

Liefde, voor iedereen gelijk? Seksuele diversiteit graad 2 Lesvoorbereiding Liefde, voor iedereen gelijk? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de verhalen 'Het geheim van Mirjam'

Nadere informatie

Dan komt Pat op het bed terecht. Maar het gaat niet helemaal goed. Ho, buur, roept Pat, dit gaat mis!

Dan komt Pat op het bed terecht. Maar het gaat niet helemaal goed. Ho, buur, roept Pat, dit gaat mis! Mat slingert het touw omhoog en het komt precies om de lamp terecht. Mat pakt een touw en begint ermee te slingeren. Wat ga je doen, buur? vraagt Pat. Wacht maar af, zegt Mat. Mat trekt het touw strak.

Nadere informatie

VWO Module EM. Elektromagnetisme

VWO Module EM. Elektromagnetisme VWO Module EM1 Elektromagnetisme Bouw een eigen luidspreker of elektromotor. Naam: VWO Module EM P a g i n a 1 30 Titel: Auteur: Eigenfrequentie, VWO module EM1: Elektromagnetisme Simon de Groot Datum:

Nadere informatie

Waar groeit mijn eten? handleiding afsluitende les

Waar groeit mijn eten? handleiding afsluitende les Waar groeit mijn eten? handleiding afsluitende les Uitgave: Amsterdams NME Centrum Waar groeit mijn eten? handleiding - afsluitende les Ontwikkeld in opdracht van Vereniging Boerenstadswens www.boerenstadswens.nl

Nadere informatie

Newton - HAVO. Elektromagnetisme. Samenvatting

Newton - HAVO. Elektromagnetisme. Samenvatting Newton - HAVO Elektromagnetisme Samenvatting Het magnetisch veld Een permanente magneet is een magneet waarvan de magnetische werking niet verandert Een draaibare kompasnaald draait met zijn noordpool

Nadere informatie

Windmolenpark Houten. Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten. Namen: Klas:

Windmolenpark Houten. Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten. Namen: Klas: Namen: Klas: Windmolenpark Houten Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten Ontwikkeld door: Geert Veenstra Gerard Visker Inhoud Probleem en hoofdopdracht Blz 3 Samenwerking

Nadere informatie

Reis door de Geest. Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO

Reis door de Geest. Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Reis door de Geest Leerkrachtenhandleiding Lesmateriaal groep 7-8 Dit lesmateriaal is voor gebruik in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod

Nadere informatie

getallenfeest 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, je hebt alle getallen gezien. 11 en 12 er ook nog bij zij sluiten de rij.

getallenfeest 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, je hebt alle getallen gezien. 11 en 12 er ook nog bij zij sluiten de rij. getallenfeest 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, je hebt alle getallen gezien. 11 en 12 er ook nog bij zij sluiten de rij. Tijd voor een getallenfeest! Doen jullie mee? Zoek de getallen en speel bij elk getal

Nadere informatie

Zeker weten?! Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-2 havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Zeker weten?! Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-2 havo/vwo. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Docentenhandleiding Lesmateriaal 1-2 havo/vwo Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief aanbod,

Nadere informatie

Werkbladen voor leerlingen

Werkbladen voor leerlingen Magneetpolen Leerdoel: Begrijpen hoe de positieve en negatieve magnetische polen duw- en trekkrachten kunnen aantonen. 1 1. Noem vijf voorwerpen die een magneet aantrekt. 2. Hoe worden de uiteinden van

Nadere informatie

Montessorischool Steigereiland:

Montessorischool Steigereiland: Montessorischool Steigereiland: Leerlijn Wetenschap en Techniek Middenbouw in drie jaar cyclus per 2010-2011 Doel techniek in de middenbouw Montessorischool Steigereiland biedt de kerndoelen techniek in

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

Spijkermotor. Dit moet hem worden:

Spijkermotor. Dit moet hem worden: Spijkermotor Dit moet hem worden: Dit heb je nodig: materialen blok hout (15 bij 15 bij 1,8 cm) twee hoekijzers 18 m koperdraad (gelakt, 0,5) 4 spijkers (65 mm) 1 spijkers (90 mm) 2 spijkers (80 mm) 6

Nadere informatie

3HV H1 Krachten.notebook September 22, krachten. Krachten Hoofdstuk 1

3HV H1 Krachten.notebook September 22, krachten. Krachten Hoofdstuk 1 krachten Krachten Hoofdstuk 1 een kracht zelf kun je niet zien maar... Waaraan zie je dat er een kracht werkt: Plastische Vervorming (blijvend) Elastische Vervorming (tijdelijk) Bewegingsverandering/snelheidsverandering

Nadere informatie

Anders voeren. Les b r i e f

Anders voeren. Les b r i e f Anders voeren Les b r i e f Uitgave: Amsterdams NME Centrum Anders voeren Les b r i e f Een samenwerkingsproject van de Gemeentelijke Gezondheidsdienst Amsterdam en het Amsterdams NME Centrum met ondersteuning

Nadere informatie

Kettingreacties. Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-3 VMBO. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO

Kettingreacties. Docentenhandleiding. Lesmateriaal 1-3 VMBO. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Kettingreacties Docentenhandleiding Lesmateriaal 1-3 VMBO Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief

Nadere informatie

Leerdoel: Begrijpen hoe de positieve en negatieve magnetische polen duw- en trekkrachten kunnen aantonen.

Leerdoel: Begrijpen hoe de positieve en negatieve magnetische polen duw- en trekkrachten kunnen aantonen. 1 Magneetpolen Leerdoel: Begrijpen hoe de positieve en negatieve magnetische polen duw- en trekkrachten kunnen aantonen. 1. Noem vijf voorwerpen die een magneet aantrekt. Alle metalen voorwerpen. Geen

Nadere informatie

Mkv Magnetisme. Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar.

Mkv Magnetisme. Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar. Mkv Magnetisme Vraag 1 Twee lange, rechte stroomvoerende geleiders zijn opgehangen in hetzelfde verticale vlak, op een afstand d van elkaar. In een punt P op een afstand d/2 van de rechtse geleider is

Nadere informatie

Wa W rm r t m e Inlage

Wa W rm r t m e Inlage Inlage Proef 1 nattigheid - 1 Erlenmeyer (nr. 10) - 1 Rubberen stop (nr. 18) - Heet water Doe wat heet water in de erlenmeyer. Doe de stop erop en kijk wat er gebeurt. Kun je dit beschrijven? Proef 2 Frisse

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 42. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 42. Toelichting en verantwoording TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 42 116 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek Kerndoel 42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen

Nadere informatie

Seven segments of Pi

Seven segments of Pi Seven segments of Pi Seven segments of pi Aan de slag met seven segments of Pi! Seven segments is een klein add-on boardje voor de raspberry pi. Deze add-on bestaat uit een display en een knopje. Meer

Nadere informatie

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 Wonen in de ruimte

Hoofdstuk 4 Wonen in de ruimte Hoofdstuk 4 Wonen in de ruimte In de ruimte wonen is heel vreemd, totdat je eraan gewend bent. Het ruimtestation draait in anderhalf uur één keer rond de aarde. De bemanning ziet dus zestien keer per dag

Nadere informatie

Lessuggesties creatieve lessen groep 1-2. Onderwaterwereld tekenen. Over de lessuggesties. Nodig: Voorbereiding: Uitvoering:

Lessuggesties creatieve lessen groep 1-2. Onderwaterwereld tekenen. Over de lessuggesties. Nodig: Voorbereiding: Uitvoering: Lessuggesties creatieve lessen groep 1-2 Over de lessuggesties Bij het werken binnen het thema vissen in de zee is het leuk om van de klas een kleurrijke zee te maken. U organiseert uw creatieve lessen

Nadere informatie

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Opbouw van de lescyclus Doelstellingen...

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Opbouw van de lescyclus Doelstellingen... 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Opbouw van de lescyclus... 5 3.2. Doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden...

Nadere informatie

ISBN 978-90-78688-03-7 Eerste druk, derde oplage

ISBN 978-90-78688-03-7 Eerste druk, derde oplage 2008 Leskist.nl, Noordhorn Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige

Nadere informatie

BatterijenExpo. middenbouw 2007/2008. Docentenkaart 2 (1 van 2) Voorbereiding. Lesbeschrijving. Lesdoel

BatterijenExpo. middenbouw 2007/2008. Docentenkaart 2 (1 van 2)  Voorbereiding. Lesbeschrijving. Lesdoel BatterijEnexpo Docentenkaart 2 (1 van 2) Voorbereiding Vraag de kinderen een dag van te voren voorwerpen mee te nemen die te maken hebben met het onderwerp batterijen. Dat kunnen apparaten zijn, maar ook

Nadere informatie

Wijzer Techniekkit Overbrengingen

Wijzer Techniekkit Overbrengingen 1. Inhoud Techniekkit Overbrengingen De onderdelen voor de Techniekkit Overbrenging zijn te bestellen bij Opitec (www.opitec.nl). Onderdeel Artikelnr. Aantal Eigenschappen Katrollen 601.113 7 Ø 60 mm,

Nadere informatie

Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit

Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Energie 5 en 6 2 Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: begrijpen hoe elektriciteit en stroom ontstaan, als een brandstof wordt

Nadere informatie

Werkbeschrijvingen werkjes VBW 2013. Kleuters: Herinneringsdoosje Midden: Memobord. Dag 2: Kleuters en midden: Slingerballetje

Werkbeschrijvingen werkjes VBW 2013. Kleuters: Herinneringsdoosje Midden: Memobord. Dag 2: Kleuters en midden: Slingerballetje Werkbeschrijvingen werkjes VBW 2013 Dag 1: Kleuters: Herinneringsdoosje Midden: Memobord Dag 2: Kleuters en midden: Slingerballetje Dag 3: Dag 4: Kleuters: Tien gebodenzuil Midden: Tien geboden in klei

Nadere informatie

4-Een vondst beschrijven

4-Een vondst beschrijven UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Wanneer een archeoloog een vondst opgraaft, vindt hij/zij vaak alleen nog maar scherven terug. Daarom kan de archeoloog niet zomaar weten wat de vondst precies voorstelt en waarvoor

Nadere informatie

Wat is Kraak kracht? Kraak kracht

Wat is Kraak kracht? Kraak kracht Wat is? Met de kaarten van Kraak Kracht evalueert u Kraak de Klas. U gaat door middel van de vragen die op de kaarten staan in gesprek met de leerlingen over de vaardigheden die ze hebben gebruikt. U kunt

Nadere informatie

In de werkplaats. ... nummer 1... september 2015. Suggesties voor de Kinderboekenweek. Opening van de werkplaats

In de werkplaats. ... nummer 1... september 2015. Suggesties voor de Kinderboekenweek. Opening van de werkplaats ... techniek... Kinderboekenweek groep 1-2 Suggesties voor de Kinderboekenweek In de werkplaats Dit jaar is het thema van de Kinderboekenweek Raar, maar waar!. Tover uw klas om tot één grote werkplaats

Nadere informatie

afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor is.

afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor is. U UNPLUGGED Binaire polsbandjes Lestijd: 15 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd

Nadere informatie

3.1 Magneten en elektromagneten

3.1 Magneten en elektromagneten 3.1 Magneten en elektromagneten 1 a De punt van de magneet die naar het geografische noorden wijst, heet de magnetische noordpool van de magneet. Dat is afspraak. Hij wordt aangetrokken door een ongelijke

Nadere informatie

Onderzoeken. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Onderzoeken Groep 5-6 Leerlingen In de klas versie 10-2013 1

Onderzoeken. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Onderzoeken Groep 5-6 Leerlingen In de klas versie 10-2013 1 Onderzoeken Jouw werkbladen In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Onderzoeken Groep 5-6 Leerlingen In de klas versie 10-2013 1 Wetenschap overal om ons heen

Nadere informatie

Lesmateriaal. groep 3-4 van het basisonderwijs

Lesmateriaal. groep 3-4 van het basisonderwijs Lesmateriaal groep 3-4 van het basisonderwijs De Afvaljutter is ontwikkeld door De Helderse Vallei ism Rozemond Tentoonstellingen en tot stand gekomen dankzij een bijdrage van de zwerfafvalvergoeding van

Nadere informatie

Nanotechnologie experimenten ferrofluid - magisch zand - microscopie

Nanotechnologie experimenten ferrofluid - magisch zand - microscopie Nanotechnologie experimenten ferrofluid - magisch zand - microscopie Zuivere ferrofluid, ferrofluid in waterig buisje, magnetisch zand Demonstratie Veiligheidsvoorschriften Laat de reageerbuizen niet vallen!

Nadere informatie

Lesmateriaal Geluid. Tijdsduur: 50 minuten

Lesmateriaal Geluid. Tijdsduur: 50 minuten Lesmateriaal Geluid Welke voorkennis hebben de leerlingen nodig? Deze les maakt deel uit van een lessenserie over In de les voor de onderbouw stonden de volgende doelen centraal: Vakinhoudelijk doel: Leerlingen

Nadere informatie